8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web

1/8

R odolfo U cha

P ieiro

100 ANOS de

A rquitecto M unicipal deFerrol

8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web

2/8

Coordinacin: Mnica DopicoFotografas: A. MaldeDeseo e maquetacin:Pluma Estudio Grfico

Texto revisado polo servizo de Normalizacin Lingsticado Concello de Ferrol

www.ferrol-modernista.org www.ferrolmetropoli.org

Dep. legal: C 935 - 2009

PRLOGOCo gallo da celebracin do 100 Aniversario do nomeamento deRodolfo Ucha Pieiro coma arquitecto municipal de Ferrol, aFundacin Ferrol Metrpoli, desexa contribuir a dita conmemoracincoa publicacin deste traballo.

No mesmo, facemos un percorrido pola traxectoria profesional deRodolfo Ucha e unha escolma das obras mis caractersticas que noeido do Modernismo deixou no barrio ilustrado da Magdalena.

Deste xeito, a Fundacin Ferrol Metrpoli quere dar a coecer e real-zar a figura dun persoeiro coma Rodolfo Ucha, o cal, deixou unha im-portante pegada na nosa urbe.

Alfonso Garca AscasoPresidente

8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web

3/8

RODOLFO UCHA PIEIRO:UN INNOVADOR DE AMPLOS REXISTROSJuan J. Burgoa FernndezFundacin Ferrol Metrpolicultura@ferrolmetropoli.org

OModernismo, arquitectura renovadora deseada para aclase burguesa nacida do proceso industrial iniciadono sculo XX, tivo unha gran incidencia nas localidades costei-

ras galegas mis desenvolvidas. O movemento arraigou con certaprofusin, desprazando o Eclecticismo e as tendencias his-toricistas, para deixar paso deseguido ao Rexionalismo.Xunto coa arquitectura indiana, manifestouse de forma no-table en Ferrol e noutras urbes coma Vigo, ACorua, Sadaou Ribadeo, onde traballaron os arquitectos Rodolfo Ucha, Julio Galn, Pedro Mario, Ricardo Bon e Jenaro de laFuente.

O barrio da Magdalena de Ferrol, racional conxunto do s-culo XVIII, integrou exemplarmente a principios do sculoXX unha serie de obras modernistas de formas sobrias etardas, que respectaron o clasicismo do barrio e lle deron

un valor enga-dido ao seupatrimonio. OModernismoen Ferrol esti-vo especial-mente repre-sentado por

Rodolfo Ucha,de quen secumpre nesteano 2009 ocentenario doseu nomea-mento comaarquitecto mu-nicipal.

Rodolfo Ucha

Pieiro naceuen Vigo o 27 de setembro de 1882. Tras estudar en Ferrol,Santiago e A Corua, matriculouse na Escola Superior deArquitectura de Madrid, obtendo no ano 1906 o ttulo de

arquitecto. O ano 1907 volveu a Ferrol, onde foi nomeadoarquitecto municipal en maio de 1909, cargo exercido atao ano 1936. Arquitecto do Ministerio de Maria ata 1915,entre os anos 1919 e 1952 pertenceu ao Corpo deArquitectos de Facenda Pblica, traballando tamn enSalamanca, Mlaga e A Corua.

En 1921 contraeu matrimonio con Mara de los ngelesDonate, coa que tivo seis fillos, o maior deles tamn ar-

quitecto. Finalizada a Guerra Civil exerceu a sa profesinde forma particular ata o ano 1976. Decano dos arquitec-tos colexiados en Ferrol, como recoecemento ao salonga traxectoria recibiu unha homenaxe en 1977 catro

Edificio Correo Gallego (1912)

Nomeamento de Arquitecto Municipal en propiedade (Ferrol 30 de decembro 1909)

8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web

4/8

anos antes da sa morte, ocorrida avanzada idade de no-venta e nove anos.

Acadmico de Belas Artes de San Fernando, proxectounotables obras dentro do Eclecticismo, Art Dec eRacionalismo, e foi dentro do Modernismo onde mostroua sa mestra de deseo e logrou os seus maiores acertos.

A sa formacin acadmica e a sa bagaxe artstica per-mitronlle destacar en todos os estilos imperantes na sapoca, sendo un autor verstil e sincrtico que, segundoque a obra tivese carcter institucional ou fose un encargoprivado, utilizou un dobre linguaxe, oficialista e mis aus-tero no primeiro caso e mis atrevido e decorativo no se-gundo. Nos seus primeiros traballos impuxo un carctereclctico ao seu traballo, mentres que a partir do ao 1915,ao decaer ao estilo modernista, as sas obras seguironmostrando gran orixinalidade e ousada, experimentandocon xito solucins arriscadas.

Detalle da fachada do Teatro Jofre (1921)

Antiguo Hotel Suizo (1913-16)

Rodolfo Ucha ao volante do seu Renault (1920)

8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web

5/8

Buscando sempre mellorar a esttica das sas constru-cins, Ucha Pieiro soubo estar ao da, malia traballar nunlugar afastado das novas tendencias. Recolleu de cada co-rrente os seus aspectos mis relevantes, adaptndose atodas as linguaxes artsticas, integrando elementos hist-ricos e usando formulacins tradicionais. Da sa extensa

Detalle da fachada da Casa Pereira (1912-13)

Casa Rodrguez Fernndez (1912)

Casino ferroln (1921)

8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web

6/8

producin destaca o diferente tratamento dado s sasconstrucins, logrando que fosen singulares e irrepetibles.Coa aparicin do racionalismo xeomtrico abandeiradopola Bauhaus, evolucionou cara a un racionalismo estti-co, substitundo as tpicas galeras por santes de formign.

Rodofo Ucha foi autor dunha abundante obra, mostrandoen Ferrol os diferentes estilos xurdidos na arte contem-pornea desde comezos do sculo XX, en especial doModernismo, corrente que aqu se recolle. Entre os anos1900 e 1925 levantronse en Ferrol mis de vinte cons-trucins dentro do estilo modernista, a maiora delas dasa autora. Entre as mis interesantes cabe citar:

Casa Romero. Ra Concepcin Arenal, 1. (1910). Adicindun tico. (1940). Obra de bo tamao e exemplo doModernismo aplicado a edificios residenciais. Mostra unritmo destacable causado polas sas vents e miradoiros

de elaborada decoracin.

Antigo Hotel Suzo. Ra Real, 134. (1916). Edificio dedous pisos, balcns individualizados e remate de peitas.Os abundantes miradoiros e vents outrganlle un estilosingular e unha gran verticalidade.

Casa Munduate. Ra Magdalena, 61. (1911). Fachada detres corpos diferenciados. Dentro da tipoloxa tradicional,as sas caractersticas modernistas plsmanse na carpin-tara e os ferros forxados de motivos vexetais.

Casas de Pereira (I e II). Ras Mara, 172 e Dolores, 64.(1912-1915). Na primeira contrasta o elaborado deseo dasgaleras e miradoiros coa liberdade compositiva da fa-

chada. A segunda ten un deseo mis atrevido e sofisti-cado, dentro da sa acentuada verticalidade.

Chal Antn. Ra San Roque, 8. (1918). Edificio destina-do a vivenda unifamiliar, hoxe convertido en colexio.Amosa numerosos detalles modernistas tales como o mi-radoiro sante de planta hexagonal ou a artstica marque-sia de entrada.

Casino Ferroln. Ra Real, nmero 100. (1921). Reformaposterior. (1947). Edificio que emprega por vez primeira oformign armado en Ferrol, combinando interesantes re-cursos do Modernismo e do Eclecticismo. No seu interiordestacan as pinturas modernistas murais, o saln de fes-tas e os patios.

Completan esta lista de obras de Rodolfo Ucha, as Casas

Rodrguez Fernndez e Rodrguez Trigo, a Fonda Suza, oedificio de El Correo Gallego, as Casas Bruquetas,Vzquez y Braas e Peixera do Mercado Central, as coma outras con trazos modernistas coma o Hotel IdealRoom, o Teatro Jofre, o Chal de Canido e o Banco daCorua.

Por ltimo, cmpre citar as obras pertencentes ao mobi-liario urbano, xa desaparecidas, tales como o Caf-teatroNew England, situado na Alameda, ou os quioscos le-vantados nas prazas da cidade. Como obras proxectadase non realizadas estn o chal de Jos Canalejas e a CasaPereira (III).

Casa Braas (1913-14)

Chale Antn (1918)

8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web

7/8

Alzado orixinal da fachada principal da Casa Romero (1908)

Casa Romero (1909-10) tico engadido en 1940

8/14/2019 Rodolfo Ucha en Libreria Central Librera Ferrol Web

8/8

ART NOUVEAU EUROPEAN ROUTERUTA EUROPEA DO MODERNISMO

www.ferrol-modernista.org