Sabela II pdf

SABELA II

Introdución

No s. XIX a Europa noroccidental asumiu como modelo de Estado o liberalismo. Nese século éste apoiabase nunha serie de principios básicos: a soberanía nacional, a separación de poderes e o recoñecemento dunha serie de dereitos e libertades para os cidadáns. Aqueles países que, como Francia e Gran Bretaña, no s. XIX asentaron un Estado Liberal sólido, transitaron con relativa facilidade cara un Estado non só liberal senón tamén democrático entre finais do s. XIX e comezos do XX. Sin embargo, nos países nos que o establecemento do Estado liberal foi algo largo e tortuoso, que non foi acompañado do desarrollo económico e social, o establecemento do sistema democrático fracasou a principios do s. XX

Introdución

● Ese foi o caso de España. Xa con Fernando VII fracasou o Estado liberal que había sido alumbrado nas Cortes de Cádiz dado o carácter absolutista dese rei. Con Sabela II múltiples problemas impediron que se asentara e consolidara o Estado liberal:as guerras carlistas, os conflictos entre moderados e progresistas que provocaron numerosos pronunciamentos e rebelións, a incapacidade da raiña para exercer de árbitro imparcial entre moderados e progresistas

agrupa

A primeira guerra carlista (1833-1840)

Cuestión sucesoria (1830) Sublevación ultra(Dios, patria, rei)

• Nobreza rural• Clero

• Campesiños• Artesáns

• Foros• Igrexa/Estado

Relacións capitalistas no campo

contra

Sociedad liberal

es

Igualdade xurídica vs. particularismo

Guerra civil

en

• País Vasco• Navarra• Cataluña• Maestrazgo

Pugna de dous modelos de sociedade

Peligra o trono de Isabel

se forma

Bando cristino ou isabelino

agrupa

• Fernandistas• Absolutistas reformistas

• Liberais moderadoscomo

Cea Bermúdez

Sectores populares urbanos con • Concesiones os liberais

• Triunfa o liberalismo dos propietarios

• Tradicionalismo• Antiliberalismo

1ª Guerra Carlista

Morte de Fernando VII e proclamación Sabela II como raiña (1833) levantamentos ultrarrealistas (defensores AR) a favor do irmán de Fernando VII, Carlos división dos españois en carlistas (absolutistas) e sabelinos (ou cristinos = liberais) 7 anos de guerra carlista (1833-1840).

Carlismo = ideoloxía que se caracteriza por: Lexitimismo Carlos e sucesores = lexítimos monarcas.

Tradicionalismo defensa das tradicións do Antigo Réxime: absolutismo e catolicismo.

Foralismo defensa dos foros (leis e institucións propias) das provincias vascas e Navarra.

- Lema do Carlismo = “Deus, Patria, Rei” polo tanto rexeitan o liberalismo, o centralismo, os ataques á relixión católica, as desamortizacións…

Base social do carlismo

Clero

Fidalguía rural (baixa nobreza)

Campesiños das prov. vascas e Navarra: defendían o sist.foral porque lles garantizaba

exención de impostos , limitaciónpoder real e autonomía ec

- Fronte aos carlistas os sabelinos, entre os que destacan:a) A maioría do exército.b) A burguesía.c) A maior parte da poboación urbana.

- Escenarios do conflito: Provincias Vascas e Navarra. Norte de Cataluña. O Maestrazgo (rexión montañosa das provincias de Castellón, Teruel, Cuenca e Valencia).

Rexencia de Mª Cristina 1833-1840

Mª Cristina de Borbón convirtiu en rexente (ou Raiña Gobernadora como aparece nos documentos oficiais) durante a minoría de idade da súa filla. Trala morte de Fernando VII, casou cun plebeio, Fernando Muñoz, rápidamente ennoblecido co título de duque de Riánsares.

● A superioridade do exército sabelino guerra de guerrillas polas tropas carlistas guerra longa e de desgaste (1833-1840). 3 fases:

1ª Fase (1833-1835): levantamento carlista victorias carlistas grazas ao seu xeneral Zumalacárregui (morto no asedio a Bilbao).

2ª Fase (1835-1837): expedicións carlistas fóra das súas zonas de influencia (Galicia, Andalucía…), destacando a expedición fracasada a Madrid (1837) dirixida polo propio Carlos. Manténse a guerra de guerrillas, sobre todo, no Maestrazgo (Cabrera).

3ª Fase (1837-1840): fracaso de expedicións e victorias dos sabelinos división dos carlistas en 2 bandos:

Partidarios de seguir loitando. Partidarios de acordo de paz.

● Os carlistas partidarios da paz firman co exército sabelino (Xeneral Espartero) o Covenio de Vergara (1840) os carlistas recoñecen a Sabela II e aceptan a Constitución de 1837 a cambio da pervivencia dos fueros e o respeto ao grado dos militares carlistas.

● Sen embargo Carlos de Borbón non recoñeceu o acordo continuación da guerra no Maestrazgo e en Cataluña ata 1840 abandono das últimas partidas carlistas hacia Francia.

● En Galicia presencia marxinal do Carlismo formación dalgunhas partidas carlistas polo clero e a fidalguía en accións de guerrilla (Ex: Antonio López en Sobrado-Melide) detención e castigo dos seus dirixentes (fusilamento e descuartizamento de A. López).


A guerra carlista forzó a alianza entre a raiña rexente e os liberais. Era un acordo de conveniencia, xa que os liberais parecían ser a única forza capaz de soster (frente os carlistas) os dereitos o trono da pequena filla de María Cristina


A morte de Fernando o goberno estaba presidido por Cea Bermúdez, que adoptou unha política inmovilista, política insensata, que non tiña sentido algún unha vez comenzada a insurrección carlista xa que defraudaba as expectativas de gran parte da poboación.

Francisco Javier de Burgos (afrancesado) no Ministerio de Fomento impulsou algunhas mínimas reformas como a reorganización da

administración territorial mediante a división do país en 49 provincias en 1833.


En xaneiro de 1834 a raiña rexente sitou o frente do goberno a Martínez de la Rosa, liberal moderado que se encargó de proxectar e aprobar o Estatuto Real coa intención de preparar o tránsito político dende o absolutismo monárquico cara un sistema representativo liberal.


Estatuto Real de 1834:Reflexaba o desexo de transición entre o Antigo e o Novo Réxime.Era unha “Carta outorgada”: o monarca, sin que as Cortes interviñeran, se limitaba a admitir outros poderes do Estado.Era unha “constitución” incompleta: non regulaba os poderes do rei nin do Goberno, nin recollía declaración algunha sobre os dereitos dos individuos

Partidarios do orden e a autoridade, do fortalecemento do poder da monarquía, dun sufraxio restrinxidísimo, do proteccionismo económico, da supresión da milicia nacional, do nombramento real de alcaldes e concellales, etc. Apoiaban sobre todo na alta burguesía e na nobreza terratenente. Homes máis representativos: Martínez de la Rosa, Narváez, Bravo Murillo y Alejandro MonMartínez de la Rosa, Narváez, Bravo Murillo y Alejandro Mon. Do seu seno xurdirá a Unión LiberalUnión Liberal, especie de partido centrista, que teá o seu mellor expoñente nesta época en O’ DonellO’ Donell.

Partidarios de reformas máis profundas e radicais, da limitación do poder da monarquía, do liberalismo económico, dunha relativa ampliación do corpo electoral dentro dos principios do sufraxio censatario, da elección popular dos concellos e do mantemento da milicia nacional. Os seus apoios sociais son sobre todo as clases medias urbanas.Políticos máis representativos:Espartero, Mendizábal, Madoz y PrimEspartero, Mendizábal, Madoz y Prim. En 1948 escindirase o Partido DemócrataPartido Demócrata que defenderá o sufraxio universal e unha extensión dos dereitos sociais e políticos.


Apertura das Cortes que en 1834 aprobaron o Estatuto Real

Estas reformas satisfacían os liberais máis moderados, pero foron consideradas insuficientes pola maior parte da opinión pública e os liberais máis radicais, que esperaban que a cambio do seu apoio o trono se emprenderían unhas reformas máis profundas e se permitiría promulgar unha auténtica Constitución.

Rexencia de Mª Cristina

Durante estos anos de guerra civil producese a división do liberalismo español en dúas tendencias distintas, moderados eprogresistas, con diferencias ideolóxicas importantes.Asalto a un convento 1834

agrupa1.1.1. Dos opciones enfrentadas

1.1.- La primera guerra carlista (1833-1840)

Cuestión sucesoria (1830) Sublevación ultra(Dios, patria, rey)

• Nobleza rural• Clero

• Campesinos• Artesanos

• Fueros• Iglesia/Estado

Relaciones capitalistas en el campo

contra

Sociedad liberal

es

Igualdad jurídica vs. particularismo

Guerra civil

en

• País Vasco• Navarra• Cataluña• Maestrazgo

Pugna de dos modelos de sociedad

Peligra el trono de Isabel

se forma

Bando cristino o isabelino

agrupa

• Fernandistas• Absolutistas reformistas

• Liberales moderadoscomo

Cea Bermúdez

Sectores populares urbanos co

n• Concesiones a los liberales• Triunfa el liberalismo de los propietarios

• Tradicionalismo• Antiliberalismo

Rexencia Mª Cristina 1833-1840

Durante o verán de 1835, o goberno presidido polo moderado Martínez de la Rosa parecía incapaz de vencer os carlistas e multiplicaronse as protestas dos liberais máis extremistas, que se encargaron de organizar e animar continuas revoltas callejeras en numerosas cidades.

Revolta de agosto de 1835 en Barcelona


Motín dos sargentos de La Granja (1836). O Estatuto Real non contentou os máis radicais. No verán de1836 o país estaba o borde da revolución, coa maioría das capitais proclamando a Constitución de Cádiz. A comenzos de agosto, a Guarnición Real da Granja pronunciouse a favor da Constitución de 1812 e exixiu un cambio de goberno á Rexente, que se viu obrigada a acceder.


Estando a Rexente de vacacións, no Palacio da Granja de San Ildefonso,o 12 de agosto o segundo reximiento da Garda Real, en connivencia con mandos militares en distintas zona dirixiuse o Palacio para reclamar de María Cristina a reinstauración da Constitución de 1812 e a derogación do Estatuto Real de 1834.Tralo motín dos sargentos da Granja, Mª Cristina encargou formar goberno os progresistas, con José María Calatrava o frente e Mendizábal en Facenda. Convocaronse novas eleccións según o modelo unicameral de Cádiz, e as Cortes abrironse en outubro, baixo a presión na rúa do pobo e do exército

Constitución 1837IDEOLOXÍA: De consenso, con carácter progresista

SOBERANÍA: Nacional

DIVISIÓN DE PODERES: Lexislativo: as Cortes co Rei; Executivo: o Rei; Xudicial: os Tribunais e Xulgados

RELACIÓN ENTRE PODERES: Colaboración entre os poderes

FORMACIÓN DAS CORTES: Bicameral: Senado (renovase ⅓tras eleccións Congreso) e Congreso de Diputados (3 anos)

SUFRAXIO: Censatario, menos restrinxido que o Estatuto de 1834.

DEREITOS: Declaración de dereitos

OUTROS RASGOS: A Nación debe manter o culto católico. Milicia Nacional

Constitución de 1837 abandona os principios democráticos da do 12 (sufraxio universal indirecto, cortes unicamerais, primacía das Cortes principios liberais. equilibrio entre principios progresistas (dereitos e liberdades, milicia nacional) e moderados (soberanía compartida, primacía poder real) descontento, xa que:

para moderados é unha constitución moi progresista.

para progresistas é unha constitución moi conservadora.

Rexencia de MªCristina

Despois de desmontar o réxime absolutista, os liberais impulsaron diversas iniciativas co propósito de reformar a agricultura que, recordemos, continuaba sendo a base da economía española: a eliminación dos mayorazgos (1836), a abolición da Mesta (1836), a introducción da liberdade total de producción e comercio (1836), a supresión dos dereitos señoriais (1837) e a desamortización eclesiástica, son algunhas das máis destacadas.

B) AS REVOLUCIÓNS DE 1835 E 1836

● En 1835 o descontento liberal e a penuria por guerra carlista revoltas e pronunciamentos populares nas principais cidades formación de xuntas goberno de Mendizábal (antigo liberal exaltado) reformas:

a) Restablecemento deputacións provinciais.b) Novo método de recrutamento militar para guerra carlista redención de quintas (exencións de alistamento mediante pagos) beneficio para clases altas (podían pagar) e negativo clases humildes (non podían).c) Supresión de conventos, agás os que prestaban servicios de auxilio social.d) Desamortización eclesiástica: expropiación e venta dos bens das ordes relixiosas suprimidas e do clero secular obxectivos = solucionar problemas facendísticos, ampliar adeptos de Sabela II e reducir poder da Igrexa.

Á súa Maxestade, a reina Gobernadora:

"Señora, vender a masa de bens que viñeron a ser propiedade da Nación, non é tan só cumprir unha promesa solemne e dar unha garantía positiva á débeda nacional, é abrir unha fonte abundantísima de felicidade pública; vivificar unha riqueza morta, desobstruir as canles da industria e da circulación; apegar ao país polo amor natural e vehemente a todo o propio; ensanchar a patria, crear novos e fortes vínculos que liguen a ela; é, en fin, identificar co trono excelso a Isabel II, símbolo de orde e da liberdade. (…) O decreto que vaia ter a honra de someter á augusta aprobación de V. M. sobre a venda de bens adquiridos xa pola nación (…) fúndese na alta idea de crear unha copiosa familia de propietarios, cuxos goces e cuxa existencia apóiese principalmente no triunfo completo das nosas actuais institucións".

( Febreiro de 1.836, D. J. A. MENDIZABAL )

Atendendo á necesidade e conveniencia de diminuír a débeda pública consolidada, de entregar ao interese individual a masa de bens raíces, que viñeron a ser propiedade da nación, (…) en nome da miña excelsa filla a raíña doña Isabel vin en decretar o seguinte:

Art. 1.- Quedan declarados en venda desde agora todos os bens raíces de calquera clase, que pertencesen ás comunidades e corporacións relixiosas extinguidas (…).

Art. 2.- Exceptúanse desta medida xeral os edificios que o goberno destine para o servizo público, ou para conservar monumentos das artes, ou para honrar a memoria de fazañas nacionais. (…)

( " Gaceta de Madrid ", 21 de febreiro de 1.836 )

Desamortización de Mendizabal 1836

expropiación e venta dos bens das ordes relixiosas suprimidas e do clero secular obxectivos = solucionar problemas facendísticos, ampliar adeptos de Sabela II e reducir poder da Igrexa.

O EXERCICIO DO PODER. O periodo que se abre coa Constitución de 1837 caracterízase por 2 etapas:

a) Rexencia de Mª Cristina (1837-1840): - Nos inicios gobernan os progresistas reformas liberais (abolición definitiva dos señoríos). - Son desprazados polos moderados no poder Lei de Concellos autonomía municipal protestas e motíns dos progresistas e Milicias Nacional renuncia e exilio de Mª Cristina.

b) Rexencia de Espartero (1840-1843): - O xeneral Espartero (líder progresista)

= rexente. - Sen embargo o seu autoritarismo

oposición moderados e masas populares.

a) Rexencia de Mª Cristina

A rexente foise decantando por gobernos cada vez máis moderados, como o de Evaristo Pérez de CastroEvaristo Pérez de Castro, que promulgou unha Lei de Concellos

Manifestación contra la lei de Concellos (Barcelona 1840).Eleción dos alcaldes pola Corona e establecer un sufraxio restrinxido.A reforma iba contra da Constitución de 1837, e o seu obxetivo declarado era restar influencia os progresistas, que dominaban as elecións municipais. No verán de 1840 as protestas extenderonse por todo o país

a) Rexencia de Mª Cristina 1833-1840En 1840, María Cristina foi obrigada a renunciar á rexencia tras un novo enfrontamento cos progresistas a causa dunha modificación na lei de Concelllos. En contra dos desexos dos progresistas, a raiña oponíase a que os alcaldes fosen elexidos polos veciños de cada municipio, e polo contrario, propugnaba a súa designación rexia co obxeto de convertir os alcaldes nunha especie de delegados baixo o completo control do goberno central. Ademáis, Mª Cristina sempre se identificou cos moderados e era bastante impopular entre os progresistas

1.2. (b) A rexencia do xeneral Espartero (1840-1843)

Mª Cristina marcha o exilio (1840).“Antes de marchar… ella desvalijó el palacio (de Madrid) de todos los objetos valiosos que pudo sacar o vender. Cada rincón fue saqueado y cuadros y otras obras de arte y antigüedades fueron puestos a la venta o sacados discretamente del país. Inclusive una parte de la vestimenta real llegó a manos de vendedores de segunda mano. No debe extrañar, por tanto, que la ex regente se haya retirado del trono español con una fortuna limpia de seis a ocho millones de dólares, una de las mayores fortunas de Europa”

(Testimonio del embajador norteamericano)

1.2. A rexencia do xeneral Espartero (1840-1843)

Baldomero Espartero ( nome verdadeiroe Joaquín Fernández Álvarez, aínda que utilizou o seu 2º nome e 3º apelido) naceu no seno dunha humilde familia de Granátula(Ciudad Real),o seu pai era labrador e constructor de carruaxes. Nun principio había sido destinado á carreira eclesiástica, pero o estoupar a guerra da Independencia, cando só contaba quince anos de idade, presentouse voluntario para loitar contra os franceses. Combatiu en América e na guerra carlista, onde consiguiu victorias decisivas, polo que recibiu o título de duque da Victoria. Dende 1848 ata a súa morte en 1879 viviu en Logroño, de onde era a súa muller. Dende 1871 era Príncipe de Vergara, co tratamento de Alteza Real.


Terminada a guerra, Espartero había acadado gloria e fama entre todo o pobo e, o que é máis importante,no seno do exército. En agosto de 1837 uniuse o Partido Progresista por rechazo á inestabilidade que propugnaban os moderados. Os seus enfrontamentos con Ramón María Narváez viñan dende anos atrás, cando non se lle suministraban as mesmas tropas, material e fondos que o Espadón de Loja.


Espartero acadou a Rexencia mentras Mª Cristina marchaba o exilio en Francia. Non obstante, o Partido Progresista atopábase dividido respecto a cómo ocupar o espazo deixado pola nai de Isabel II. Por un lado, os chamados trinitarios abogaban polo nomeamento dunha Rexencia compartida por tres membros. Por outro, os unitarios capitaneados polo propio Espartero maA fortaleza do xeneral permitiulle acadar a Rexencia non sen antes haberse enemistado cunha parte significativa do Partido Progresista, que veía nel a un xeneral autoritario.ntiñan a necesidade dunha Rexencia unipersonal sólida. Finalmente, Espartero foi elexido o 8 de marzo de 1841 Rexente único do Reino por 169 votos das Cortes Xerais contra 103 votos que obtivo Agustín Argüelles.

O personalismo de Espartero e o seu talante militarista foron factores que explican o fracaso da súarexencia. En 1841 sofocou violentamente un intento de pronunciamento moderado, organizado dende París polo círculo de Mª Cristina. O intento saldouse co fusilamento dos xenerais Montes de Oca e Diego de León.

1.2. A rexencia do xeneral Espartero (1840-1843

Principal medida da rexencia de Espartero = Lei Paccionada (1841) reforma do sistema foral fronte ao Convenio de Vergara:a) Navarra: conserva institucións forais a cambio de aceptar o réxime administrativo e

fiscal estatal e pagar 1 cupo ec.b) Provincias vascas: negativa das autoridades vascas ás reformas supresión dos

foros.


Ás dificultades da industria catalana e o crecemento do movemento obreiro uniuse o malestar dos grupos empresariais contra o xeneral Espartero pola súa política de librecambio. O resultado foi a revolución do outono de 1842, un levantamento popular que acabou sendo sofocado mediante o bombardeo da cidade.


O periódico barcelonés El Republicano publicou en 1842 esta caricatura, que representa a Espartero cobrando unha comisión dos ingleses en pago da súa política favorable do librecambio, mentras cunde a miseria entre os traballadores. O terror a este proxecto foi unha das razóns da insurrección de Barcelona nese mesmo ano.

En novembro de 1842 tivo lugar en Barcelona unha violenta rebelión que foi reprimida con extrema dureza

polo xeneral Espartero.

Cando a revolta de Barcelona de 1842 é sofocada por Espartero a cañonazos, queda liquidado o seu prestixio persoal. Un pronunciamento, en maio de 1843, forza a Espartero a fuxir o exilio.

Fin da rexencia de EsparteroEn 1843 o descontento popular e a política represiva de Espartero

(bombardeo de Barcelona ante unha revolta) unión de progresistas e moderados contra Espartero exilio a Londres goberno de Narváez (líder moderado) medidas:

Disolución Milicia Nacional. Adianto da maioría de idade de Sabela II reinado persoal de

Sabela II (13 anos).

- Inicio do reinado de Sabela II (1843). De escasa formación e líbido excesivo numerosos escándalos = intensa vida extramatrimonial (longa lista de amantes e 12 fillos de pai dubidoso).

- Sabela II apoiouse, sobre todo nos moderados (Narváez, O´Donell…) Medidas = Constitución moderada de 1845, aumento do poder da Coroa, aumento centralización e sufraxio moi censatario.

- A forte represión e a corrupción electoral dos moderados pronunciamentos = único recurso para os progresistas.

- O Réxime moderado de 1845 (1845-1868) 3 periodos:♠ Década moderada (1844-1854).♠ Bienio Progresista (1854-1856).♠ Periodo moderado-unionista (1856-1868).

O RÉXIME MODERADO DE 1844

En 1846 casa co seu primo Francisco de Asís. Foi un enlace de conveniencia política que amargou a vida de ambos e que marcou negativamente o carácter de Isabel II e o seu comportamento político. En 1868, o marchar de España coa reina, deuse estado público á separación que de feito sempre houbera entre os cónxuges.

Sor Patrocinio coñecida como “a monxa das llagas” polas supostas feridas que apareceron no seu corpo a semellanza das de Jesucristo, é un bo exemplo do conxunto de personaxes oscurantistas, ultrarrelixiosos e reaccionarios que rodearon a Isabel II, que formaban a súa «camarilla» ou círculo íntimo de amistades e que aproveitaaron a súa estreita relación coa raiña para intrigar e maniobrar en beneficio dos seus intereses particulares.

A presencia dos militares entre os gobernantes do país foi constante durante a época de Isabel II. Acostumbraron á sociedade española a unha permanente confusión entre o seu papel militar e político e fixose habitual e lexítimo o seu dereito a intervir na política, case sempre por medio do golpe de estado, do pronunciamento.

Década Moderada 1844-1854

As eleccións de 1844 tivieron lugar en medio de graves dificultades para os progresistas, que prácticamente abstivéronse. Os moderados contaron nas novas Cortes cunha abrumadora maioría. O frente sitouse, como xefe de Goberno, o xeneral Narváez. Co goberno do xeneral Narváez iniciase a Década Moderada. Ver curiosidades blog


¿Quenes eran os moderados? O partido moderado recolle os intereses dos novos propietarios, financieros, industriais, que se han beneficiado das reformas liberais introducidas agora ( desamortización, por ex.), que controlan o poder político (son os únicos que poden votar e ser elexidos) e que queren conservar o dominio, a posición social que xa lograron.


A Constitución de 1845, en teoría unha reforma da de 1837, é realidade un texto novo que estivo en vigor ata 1869. Era un texto claramente conservador que establecía:

- soberanía conxunta de Coroa e Cortes

- a relixión católica como oficial do Estado

- restrinxía as competencias dos concellos (elexidos polo goberno)

- liberdade de imprenta

- Cortes bicamerais:

Senado:membros vitalicios das élites elexidos pola Coroa.

Congreso:sufraxio censatario restrinxido (1%da poboación).

Rei co nserva o poder executivo,dereito de veto e poder de disolución de Cortes.

Preámbulo da Constitución de 1837

Sendo a vontade da Nación revisar, en uso da súa soberanía, a Constitución política promulgada en Cádiz a dezanove de marzo de mil oitocentos doce, as Cortes xerais, congregadas a este fin, decretan e sancionan a seguinte Constitución..

Preámbulo da Constitución de 1845

Dona Isabel II, pola gracia de Deus e da Constitución da Monarquía Española, Raíña das Españas,a tódolos que a presente viren e entenderen, sabede:

Que sendo a nosa vontade e a das Cortes do Reino regularizar e poñer en consonancia coas necesidades actuais do Estado os antigos fueros e liberdades destes reinos, e a intervención que as súas Cortes tiveron en tódolos tempos nos negocios graves da Monarquía, modificando ó efecto a Constitución promulgada en 18 de xuño de 1837, vimos (...) en decretar e sancionar a seguinte Constitución da Monarquía Española..

CONSTITUCIÓN 1845.- Os moderados no poder (Nárvaez) convocan cortes constituíntes

Constitución de 1845 (liberal moderada).

Soberanía Compartida (raiña

e Cortes)

Estado confesional:Relixión oficial =

Católica.

Restrición libertadesIndividuais (ex:

Censura previa á Prensa).

Cortes Bicamerais participación pol.

limitada Congreso(0,8% pob) e Senado(elexido por raiña).

Predominio pol daCoroa poder executivo

e comparte lexislativo,nomea ao gob, elixe

snadores e pode convocar e disolver

as Cortes .

Constitución1845

Década Moderada 1844-1854. Outras reformas:● Creación en 1844 da Garda Civil,forza armada encargada de aplicar a lei e orden

esencialmente no medio rural. Suprimiuse a Milicia Nacional.

● Reforma do sistema fiscal de 1845, elaborada por Alejandro Mon. Estableceronse novo sistema fiscal máis racional, baseado nos impostos indirectos, que puxo fin o enrevesado sistema impositivo do A.R.

● Lei de Concellos (1845): limitación do poder dos concellos e das deputacións provinciais. O goberno elixe aos alcaldes das vilas grandes e capitales de provincia. Os alcaldes das vilas máis pequenas son elexidos polo Gobernador Civil da provincia (Xefe político provincial, elexido polo goberno central). Lei de concellos reforzamento do centralismo.

● Lei Electoral (1846): participación política só 100.000 persoas con dereito á voto en todo o Estado.

● Concordato de 1851. Acordo coa Santa Sede polo que o Papa recoñecía a Sabela II como raiña e acepta a perda dos benes eclesiásticos e desamortizados. A cambio o estado español compromtiuse a subvencionar a Iglexa e a entregarlle o control da ensinanza e a encargarlle labores de censura.

● Construcción do 1º ferrocarril da península(1848), entre Barcelona e Mataró● Os moderados crearon un Estado moi centralizado, cunha estructura xerarquizada e piramidal,

na que cada provincia, a través dos Gobernadores civiles, dependía do poder central de Madrid, do que emanaban todas as decisións e instruccións, que chegaban ata o último municipio do país

Garda CivilA Garda Civil, 1º corpo militar profesionalmente adicado a cumprir as ordes do poder e facelas obedecer o resto dos cidadáns. Era o tentáculo do poder central en todos os pobos de España. Era a institución do centralismo, símbolo do uniforme por excelencia, e a 1ª que históricamente ocupaba todo o territorio nacional, cunha ríxida disciplina e xerarquía militar

Reforma fiscal A reforma do sistema fiscal elaborada en 1845 polo ministro Alejandro Mon e por un experto economista chamado Ramón Santillán perdurou ata o s. XX. Baseabase na combinación de impuestos directos e indirectos. A realidade foi que a maioría dos impostos recaeron sobre as clases populares (a través do imposto de consumos) e non sobre os grandes propietarios xa que a falta de bases estadísticas facía moi complicado recaudar os impostos directos.

Estas medidas moderadas protestas populares e dos progresistas pronunciamentos e intentos revolucionarios fracaso.

- Destacou entre eles o de Solís (1846) en Lugo extensión a outras cidades galegas (agás A Coruña e Ourense) Xunta Superior de Galicia en Santiago fracaso s fusilamento dos sublevados = Mártires de Carral.

Outro levantamento foi protagonizado polos carlistas Guerra dos Martiners (2ª Guerra Carlista, 1846-1849), protagonizada por campesiños cataláns por crise agraria, impostos e dereitos de Carlos (VI) fracaso e represión.

A partir de 1851 periodo ultramoderado (Bravo Murillo) centralismo e Concordato de 1851:

Igrexa recoñece a desamortización de Mendizábal.

Goberno comprométese ao recoñecemento do catolicismo = única relixión do estado prohibición doutras.

- Concordato = alianza clases acomodadas e Igrexa control da sociedade.

- Periodo ultramoderado (1851-1854) descontento popular xeneralizado unión de progresistas e algúns moderados Bienio Progresista (1854-1856).

Curiosidades Históricas...Decía Felipe González que en Inglaterra o 60% do gasto dunha

lexislatura faise no último ano. E máis ou menos o mesmo que en Inglaterra, pasa en España ou noutras democracias. Cando están

próximas as elecións os políticos sacan as hormigoneras, empezan a facerse grandes obras e se inauguran edificios ou

carreteras. A veces, a obra non está rematada, pero as elecións mandan e inaugurase a obra. Para demostrar que esto leva

pasando de sempre vamos a contar una anécdota sobre una falsa inauguración en el reinado de Isabel II. Resulta que o ministro de gobernación decidiu celebrar o cumpreanos de Isabel II en 1852

coa inauguración do Hospital de Nuestra Señora del Carmen. Pero este hospital non existía, só era un proxecto. Don Melchor

Ordóñez, o ministro, quixo inauguralo e para elo utilizou o local do Asilo de Nenos Desamparados. Mandou trasladar o hospicio a

todos os nenos que ocupaban o asilo. Maquillou o asilo, limpiándo, pintándo,colocando camas e sillas novas. Sabela II saiu moi

complacida da visita...


Co paso do tempo fixo patente a división dentro do moderantismo e a crecente oposición o mesmo:

a división, entre ultraconservadores, centristas (Narváez) E puritanos (Pacheco).a oposición a dereita e esquerda:

os carlistas.os progresistas.os demócratas

O Partido Democrático foi unha formación política xurdida en España en abril de 1849 como escisión do Partido Progresista. Demandaba o pleno recoñecemento dos

dereitos cudadáns e as liberdades individuais, o sufraxio universal, a desamortización de todos os bens da Igrexa,

incluidos os bens civiles e a abolición das quintas

O Bienio Progresista 1854-1856

Comenza coa revolución de 1854, motivada polo descontento político e social como consecuencia da alza de precios, do desemprego e do descubremento de certos escándalos de corrupción e enriquecimento ilegal que implicaban a varios ministros e algún membro da familia real.

O inicial pronunciamiento do xeneral Leopoldo O’Donnell fracasou tras un enfrontamento coas tropas gubernamentais en Vicálvaro(a Vicalvarada).

Bienio Progresista1854-1856

● Pero os rebeldes reagrupáronse e publicaron unha proclama, o chamado Manifiesto de Manzanares, que consiguiu un respaldo masivo e provocou a revolución en xullo. Apoiado por outros xefes militares e coa poboación nas rúas, o golpe triunfou, e Sabela II encargou a finais de xullo formar goberno o vello xeneral Espartero, con O’Donnell como ministro de guerra.

MANIFESTO DE MANZANARES (1854)

"Españois: A entusiasta acollida que vai atopando nos pobos o exército liberal; o esforzo dos soldados que lle compón, tan heroicamente mostrado nos campos de Vicálvaro; o aplauso con que en todas partes foi recibida a noticia do noso patriótico alzamento, aseguran desde agora o triunfo da liberdade e das leis, que xuramos defender. Dentro de poucos días a maior parte das provincias sacudiría o yugo dos tiranos; a nación gozará os beneficios do réxime representativo, polo cal derramou ata agora tanto sangue inútil e soportou tan custosos sacrificios. Día é, pois, de dicir o que estamos resoltos a facer no dia da Vitoria. Nós queremos a conservación do Trono, pero sen camarilla que o deshonre; queremos a práctica rigorosa das leis fundamentais, mellorándoas, sobre todo a electoral e a de imprenta; queremos a rebaixa dos impostos, fundada nunha estrita economía; queremos que se respecten nos empregos militares e civís a antigüidade e os merecementos; queremos arrincar os pobos á centralización que os devora, dándolles a independencia local necesaria para que conserven e aumenten os seus intereses propios; e como garantía de todo isto queremos e exporemos baixo sólidas bases a Milicia Nacional.

Tales son os nosos intentos, que expresamos francamente, sen imporllo por iso á Nación. As Xuntas de Goberno que deben irse constituíndo nas provincias libres; as Cortes xerais que logo se reúnan; a mesma Nación, en fin, fixará as bases definitivas da rexeneración liberal a que aspiramos. Nós temos consagradas á vontade nacional as nosas espadas, e non as envainaremos ata que ela estea cumprida”

Cuartel Xeral de Manzanares, a 7 de xullo de 1854. O xeneral en Xefe do Exército Constitucional, Leopoldo Ou'Donnell, Conde de Lucena.

- Medidas gobernos progresistas: Lei de desamortización xeral (1855): do ministro P. Madoz posta en venta das terras dos concellos (comunais) das ordes militares (Santiago, Calatrava…) e de institucións benéficas efectos negativos dos concellos (perderon os medios para pagar persoal) e para campesiños pobres e xornaleiros (perderon a única fonte permanente de ingresos) empeoraron as súas condicións de vida protestas sociais no medio rural (Extremadura e Andalucía sobre todo).

Lei de ferrocarrís (1855): inicio rede ferroviaria española.

- As diferencias entre moderados e progresistas, o autoritarismo de Espartero e a falta de apoio popular pronunciamento de O´Donnell (1856) goberno moderado.

Lei de desamortización de Pascual Madoz (1855).

Artigo 1.- Decláranse en estado de venda, con arranxo ás prescricións da presente lei, e sen prexuízo das cargas e servidumes a que lexitimamente estean suxeitos, todos os predios rústicos e urbanos; censos e foros pertencentes: 1. Ao Estado; 2. Ao clero; 3. Ás ordes militares de Santiago, Alcántara, Calatrava, Montesa e San Juan de Xerusalén; 4. A confrarías, obras pías e santuarios; 5. Ao secuestro do ex-Infante D. Carlos. 6. Aos propios e comúns dos pobos; 7. Á beneficencia; 8. Á instrución pública; 9. E calquera outros pertencentes a mans mortas, xa estean ou non mandados vender por leis anteriores. (…)

Artigo 3.- Procederase ao alleamento de todos e cada un dos bens mandados vender por esta lei, sacando a pública licitación as leiras ou as súas sortes a medida que o reclamen os compradores, e non habendo reclamación, segundo dispóñao o Goberno; verificándose as vendas coa maior división posible das leiras, sempre que non prexudique ao seu valor. (…)

Artigo 6.- Os compradores das leiras ou sortes quedan obrigados ao pago en metálico da suma en que se lles adxudiquen.

Desamortozación de Madoz 1855

● Desde o Ministerio de Facenda realizouse a Desamortización municipal (ou civil para distinguila da eclesiástica de Mendizábal). Esta nova lei afectou as terras de propiedade municipal. A venda de terras municipais arruino a moitos concellos e perxudicou os veciños máis pobres, que perderon a tilización dos bens comunais do seu municipio, terreos de aproveitamento libre e gratuito onde podías recoller leña ou levar a pastar o gando.

Desamortización de Madoz 1855

● Pero unha gran parte da terra permanecieu en mans dos seus antigos propietarios, ou de funcionarios, militares ou comerciantes os cales introduxeron poucos cambios na explotación agraria.

● Para a maioría dos propietarios, a terra continuaba sendo unha fonte de rendas, con poucas inversións e traballada por campesiños xornaleiros a cambio de xornais moi baixos

Lei de Ferocarrís 1855

● A2ª lei importante dos progresistas foi a Lei Xeral de Ferrocarris de xunio de 1855, cuxo obxetivo era promover a construcción ferroviaria, ata entón case inexistente.

● As causas foron varias: guerras (independencia, carlista), problemas Facenda, a ineptitude gubernamental. Este retraso incidiu moi considerablemente no atraso económico de España.

Lei de Ferocarrís 1855

De 200 kilómetros construidos en 1853 se pasó a más de 5.000 en 1866

O Bienio Progresista 1854-1856

Os beneficios do ferrocarril foron enormes: menor precio e maior velocidade no transporte de mercadorías e personas, maior seguridade e regularidade, ganancia de información, transformación dos hábitos das persoas (pola facilidade e comodidade nos viaxes), creación dun mercado nacional, especialización rexional.

A Lei de Sociedades Bancarias e Crediticias de xaneiro de 1856 contribuiu a facilitar a inversión ferroviaria e permitiu o xurdimiento dun mercado financieiro moderno, promovendo a entrada de capitaise e un clima de euforia nas Bolsas

O contrapunto do Bienio, e unha das claves do seu fracaso, foi o permanente clima de conflictividade social. As causas foron múltiples: a epidemia de cólera de 1854, a alza de prezos do trigo causada pola guerra de Crimea, as malas colleitas, as tensións entre obreiros e patronos nas fábricas e, sobretodo, o incumprimiento polo goberno das promesas feitas o inicio do periodo.

A Unión Liberal e a crise final do moderantismo (1856-1868)

Espartero dimite e a coroa nomea o xeneral Leopoldo O’Donnell presidinte do Consello de Ministros -dende 1858 ata 1863-o frente dun novo grupo político chamado Unión Liberal, que foi creado coa pretensión de ocupar ocespazo de centro ideolóxico e recoller o mellor tanto de moderados como de progresistas. Contou co respaldo da burguesía e da maior parte dos terratenientes, e coa oposición, fora das Cortes, de demócratas e republicanos


O goberno da Unión Liberal careciu dunha liña política clara. Mentras se mantivo a etapa de certa prosperidade, sta1863, a Unión Liberal conseguiu exercer o poder sen grandes problemas; pero dende ese ano a crise económica levou os gobernos a unha actitude cada vez máis intransixente e empuxou á oposición os sectores progresistas do partido, ata culminar na revolución de 1868, que arrastrou consigo á Coroa.


En 1857 o goberno moderado, impulsa a lei reguladora da ensinanza coñecida como Lei Moyano, que incorpora boa parte do Proxecto de Lei de Instrución Pública de 9 de decembro de 1855, elaborado durante o bienio polo Ministro de Fomento Manuel Alonso Martínez


Coa lei Moyano intentabase mellorar a deplorable a educación en España, un dos países europeos con maior tasa de analfabetismo nesa década, organizando os tres niveis da primeira ensinanza:

E. primaria, en teoría obligatoria ata os 12 anos e gratuita para os que non pudieran pagala, pero que na práctica dependerá da iniciativa dos municipios ou da iniciativa privada. 2ªensinanza (e. media, na que se prevé a apertura de institutos de bacharelato e escolas normais de maxisterio en cada capital de provincia, ademáis de permitir a e. privada nos colexios relixiosos, que recibirán especial consideración); E a e. superior coas universidades (cuxa xestión se reserva o Estado). As líneas fundamentais da lei Moyano perviviron ata a Lei Xeral de Educación de 1970 que estableciu a escolarización obligatoria ata os 14 anos e a LOGSE de 1990 que aumentou esa idade os 16.


O rasgo máis chlamativo do goberno da Unión Liberal foi a súa política exterior. Entre 1858 e 1866 emprendeu unha activa e agresiva política exterior, cuxo obxetivo esencial era desviar a atención dos españois dos problemas internos e exaltar a conciencia patriótica.


● Marrocos foi o escenario da actuación exterior máis importante e popular levada acabo durante os anos do goberno da Unión Liberal. En 1859, os ataques marroquís contra Ceuta serviron de xustificación para que o goberno decidira enviar máis de 40.000 soldados o norte de África


A guerra desatou unha oleada de patriotismo en todos os sectores da opinión pública do país. Os periódicos demócratas saludaron a intervención militar porque convertíanos en “herdeiros de Lepanto” e porque España “necesitaba reconquistar o posto que había perdido no mundo”. Os republicanos afirmaban que tiñamos a obrigación de “impoñer a civilización e o progreso”. O obispo de Ávila xustificaba a guerra como continuación da Reconquista para someter os “infieis e bárbaros africanos inimigos do cristianismo


En 1860, o exército español derrotou os marroquís cerca de Tetuán. Esta foi unha das victorias que xestaron o mito do xeneral Prim. A guerra, sen embargo, costou a vida a máis de 6.000 soldados españois ( víctimas do cólera) e apenas se obtivo algunha vantaxe territorial


O goberno británico, alarmado polas victorias españolas, impuxo a firma dun tratado, no que España apenas obtivo unha pequena ampliación do perímetro da cidade de Ceuta e unha indemnización de 100 millóns de pesetas (os gastos da campaña ascenderon a 50 millóns). Co metal fundido dos cañóns capturados os inimigos marroquís construironse dous leóns de bronce que na actualidade flanquean a escalinata de acceso ao Congreso.


Finais de 1862 o goberno da Unión Liberal empezaba a estar desacreditado. En marzo de 1863 O’Donnell presentou a súa dimisión. Tras dous gabinetes de transición, de novo o xeneral Narváez (ver curiosidades blog) fíxose cargo do goberno en setembro de 1864.Coa volta a un ministerio conservador e represivo abriuse o proceso que deu o traste coa monarquía borbónica. Nese proceso foi decisiva a crise económica e o agravamento conseguinte da situación social e política, o que se sumou o clima de descontento político xeneralizado, ante a inoperancia dos gobernos sucesivos e a actitude cada vez máis autoritaria de Narváez e O’Donnell o frente do goberno.


Na noite do 10 de abril de 1865 produxose un enfrentamento entre varios miles de estudantes e as forzas do orde, cunha carga indiscriminada que causou nove mortos e un centenar de feridos. Algúns estudantes mortos pertencían a familias influentes. A soidade de Sabela II cada día era maior


O 22 de xuño de 1866 ten lugar a sublevación dos sarxentos do cuartel de San Gil, cando uns 1.200 artilleiros amotinaronse e intentaron facerse co control de Madrid. baixo os auspicios dos partidos progresista e democrático coa intención de derribar a monarquía. A rápida resposta militar foi dirixida por O’Donnell e por Serrano. O cuartel foi tomado o asalto pese á gran resistencia dos sublevados. O saldo final foi duns 60 mortos e varios centenares de feridos, os que houbo que añadir os centos de deportados e os 66 suboficiales e oficiais fusilados por rebelión.Tras estos pronunciamentos a represión do goberno endureceuse, fusilándose os sublevados, cerrándose diversos periódicos e desterrándose a progresistas e demócratas.


Ante o cariz que tomou a situación política, en agosto de 1866 progresistas, demócratas e un sector da Unión Liberal firmaron o camado Pacto de Ostende nesta cidade belga. Acordouse neste pacto poñer fin o goberno moderado e a expulsión de Isabel II do trono español, debéndose celebrar eleccións a Cortes Constituentes, as cales deberían definir a forma futura de Estado, monarquía ou república.Xeneral Prim, realizado por Luis Madrazo


En 1867 fallecía O’Donnell, sendo sustituido por Serrano no liderazgo da Unión Liberal. O xeneral Serrano, ante o endurecemento da represión polos gobernos moderados decidiu sumarse á causa revolucionaria, suscribindo o Pacto de Ostende.

As mortes de Narváez e O’Donnell deixaron o trono de Isabel II sen os seus principais apoios. O seu fin era xa cuestión de meses


Durante o reinado de Isabel II (1833-1868), a coroa non exerceu a misión moderadora que teóricamente estaba prevista, senón que se convirtiu nun apoio decisivo para o liberalismo máis conservador.En época de Isabel II, o nomeamento dos gobernos era potestade da coroa. O proceso habitual consistía en que o goberno previamente designado convocara elecións para conseguir unha maioría parlamentaria favorable que lle permitise gobernar con tranquilidade. O controlar todos os resortes do poder, o habitual era que as candidaturas gubernamentais venceran. A figura de Isabel II tiña unha gran responsabilidade, e non estaba preparada para elo. En novembro de 1843, recién declarada a súa maioría de idade con apenas 13 anos, o progresista Salustiano Olózaga, presidente do Consello de Ministros, obtivo da reina o decreto para disolver as Cortes e convocar elecións. Ante a noticia, os grupos máis conservadores conseguiron que Isabel II acusara a Olózaga de habela obrigado a firmar mediante violencia. Olózaga tuvo que emigrar a Inglaterra e o partido moderado ocupou o poder durante os 10 anos seguentes. Ésta foi a 1ª das moitas interferencias que realizou Isabel II, cunha formación insuficiente para o seu cargo. Noutras palabras, Isabel II non só foi unha temperamental, senón que tamén foi utilizada e manipulada por grupos conservadores e intereses económicos, que máis tarde a culparían en exclusiva da revolución de 1868 que provocaría o final do seu reinado.


En sept. de 1868 os firmantes do P. de Ostende alzabanse contra Sabela II e os moderados. Por un lado, os militares, encabezados polo almirante Topete e os xenerais Serrano e Prim, pronunciabanse en Cádiz, facendo público o manifiesto de España con Honra. Ademáis, conformabanse en toda España Xuntas provinciais impulsadas por unionistas, progresistas e demócratas. Trala derrota do xeneral Dulce en Puentes de Alcolea, caía o goberno moderado e Sabela II abandonaba o país, triunfando a chamada “Gloriosa Revolución”. Formouse entón un goberno de coalición entre unionistas, progresistas e demócratas, co xeneral Serrano como presidente e o xeneral Prim como ministro da Guerra

Proclama dos sublevados en Cádiz en setembro de 1868.

" Españois: A cidade de Cádiz posta en armas con toda a súa provincia (...) nega a súa obediencia ao goberno que reside en Madrid, segura de que é leal intérprete dos cidadáns (...) e resolta a non deponer as armas ata que a Nación recobre a súa soberanía, manifeste a súa vontade e cúmprase. (...) Hollada a lei fundamental (...), corrompido o sufragio pola ameaza e o soborno, (...) morto o Municipio; pasto a Administración e a Facenda da inmoralidad; tiranizada o ensino; muda a prensa (...). Tal é a España de hoxe. Españois, ¿quen a aborrece tanto que non se atreva a exclamar: "Así ha de ser sempre"? (...) Queremos que unha legalidad común por todos creada teña implícito e constante o respecto de todos. (...) Queremos que un Goberno provisional que represente todas as forzas vivas do país asegure a orde, en tanto que o sufraxio universal bota os cimentos da nosa regeneración social e política. Viva España, con honra!”

Cádiz, 19 de septiembre de 1868.- Duque de la Torre, Juan Prim, Domingo Dulce,Francisco Serrano, Ramón Nouvillas, Rafael Primo de Rivera, Antonio Caballero de Rodas, Juan Topete".

O sexenio democrático 1868-1874

B) CONSTITUCIÓN DE 1869.- Exilio de Sabela II formación dun goberno provisional (unionistas e

progresistas) presidido por Serrano, integrado tamén por Prim e apoiado por demócratas reformas: 9).

O sexenio democrático 1868-1874

O novo goberno enfrentase a:

• Xuntas revolucionarias, partidarias dun sistema republicano.

Convocatoria de cortes constituíntes por sufraxio universal victoria dos monárquicos sistema de goberno = monarquía democrática nova constitución democrática (1869)

• Insurrección armada en Cuba, que se viña xestando antes da revolución.

Creación peseta = nova moeda do Estado.•Búsqueda dun novo monarca para á coroa vacante. Tras estudiar se varias candidaturas, a eleción e a aprobación das Cortes recae en Amadeo de Saboia, fillo de Víctor Manuel II, rei da recén unificada Italia, con fama de liberal

- Principios Constitución de 1869: Soberanía nacional. Separación de poderes: Executivo: rei, a través dos seus ministros, con poder para disolver as

Cortes pero só 1 vez por lexislatura. Lexislativo: Cortes bicamerais Congreso (sufraxio universal masculino

directo) e Senado (sufraxio universal masculino indirecto). Teñen iguais atribucións e controlan ao goberno. Xudicial: tribunais (por oposicións) e xurado popular. Dereitos e liberades: ampla declaración previa (1ª vez dereito de reunión e asociación). Liberdade de cultos.

"La Nación española y en su nombre las Cortes Constituyentes, elegidas por sufragio universal, deseando afianzar la justicia, la libertad y la seguridad, y proveer al bien de cuantos vivan en España, decretan y sancionan la siguiente Constitución:

[...] Art. 17°. Tampoco podrá ser privado ningún español: Del derecho de emitir libremente sus ideas y opiniones, ya de palabra, ya por escrito, valiéndose de la imprenta o de otro procedimiento semejante.Del derecho a reunirse pacíficamente.Del derecho de asociarse para todos los fines de la vida humana que no sean contrarios a la moral pública [...].

Art. 19°. A toda asociación cuyos individuos delinquieren por los medios que la misma les proporcione, podrá imponérsele la pena de disolución [...]. Toda asociación cuyo objeto o cuyos medios comprometan la seguridad del Estado, podrá ser disuelta por una ley [...].

Art. 21°. La Nación se obliga a mantener el culto y los ministros de la religión católica. El ejercicio público o privado de cualquier otro culto queda garantizado [...] sin más limitaciones que las reglas universales de la moral y del derecho [...].

Art. 32°. La soberanía reside esencialmente en la Nación, de la cual emanan todos los poderes.

Art. 33°. La forma de Gobierno de la Nación española es la Monarquía.

Art. 34°. La potestad de hacer las leyes reside en las Cortes. El Rey sanciona y promulga las leyes.

Art. 930. Se establecerá el juicio por jurados para todos los delitos políticos y para los comunes que determine la ley.

MONARQUÍA DEMOCRÁTICA DE AMADEO I.

Tras promulgación da Constitución, en espera da elección dun novo rei rexencia do xeneral Serrano (Prim = xefe de goberno).

Tras barallar varios candidatos elección de Amadeo de Savoia (fillo do rei de Italia, Victor Manuel II) con bastante oposición aristocracia, pobo, carlistas, afonsinos (partidarios do fillo de Sabela II, Afonso de Borbón) e republicanos.

Amadeo I xurou a constitución en xaneiro de 1871, pouco despois da morte en atentado do xefe do goberno, o Xeneral Prim (decembro 1870) o seu principal apoio.

O seu reinado caracterízase por inestabilidade política problemas principais: Dificultades de goberno: tensións entre distintos grupos políticos (unionistas, progresistas, demócratas) illamento de Amadeo I. Guerra de Cuba: iniciada en 1868 polos desexos de independencia dos cubanos, da abolición da escravitude e pola dominación política e económica española tímidas reformas por parte de España continuación da guerra durante 10 anos. 3ª Guerra Carlista: iniciada en 1872 nas provincias vascas e Navarra ocupación carlista de Navarra e P. Vasco (excepto capitais) estado carlista (capital = Estella, Navarra) ata derrota definitiva en 1873. Oposición republicana: obxectivo dos republicanos = fracaso da monarquía Amadeo I e conseguir apoio popular para a República.

- Todos estes problemas abdicación de Amadeo I en febreiro de 1873 Congreso e Senado reunidos en Asemblea Nacional proclamaron a República o 11 de febreiro de 1873.

MONARQUÍA DEMOCRÁTICA DE AMADEO I 1871-1873

D) A Iª REPÚBLICA (1873-1874).- Asemblea nacional republicana, pouco despois de constituirse, nomeou a Estanislao

Figueras como Presidente do poder executivo (xefe de estado e de goberno).- Sen embargo, ábrense importantes diferencias entre os republicanos:

a) Unitarios: partidarios dunha república unitaria (Castelar).b) Federalistas: defensores dunha república federal (dividida en varios estados). 2 tendencias: Gradualistas: federación dende arriba = organización da república federal polas

Cortes (Pi i Margall). Intransixentes ou cantonalistas: federación dende abaixo = proclamación

inmediata da soberanía dos estados (ou cantóns) acordos entre eles federación española.

Bandeira da Iª República

Esta división republicana inestabilidade política. Para resolver a forma da república eleccións para formar a Asemblea

Nacional constituínte vitoria ampla dos federalistas, pero cunha abstención do 60%.

Triunfo dos federalistas proclamación da República Federal nomeamento de Francisco Pi i Margall como Presidente elaboración dun proxecto de Constitución federal Principios:

España = Federación de 17 estados (incluidos Cuba e Porto Rico). Sufraxio universal. Presidente da República (= xefe de Estado) mediador entre os distintos

poderes e nomeaba ao Presidente do Goberno (xefe do goberno) e aos seus ministros. Poder lexislativo: Asemblea Nacional republicana, con 2 cámaras:

Congreso (sufraxio universal masculino) e Senado (representantes dos 17 territorios federados). Separación Igrexa-Estado estado laico.

Sen embargo inestabilidade social obreiros e campesiños protagonizaron folgas , protestas e ocupacións de terras exemplo: folga revolucionaria de Alcoi (xullo, 1873) asasinato das autoridades e queima de fábricas polas masas temor na burguesía.

Tamén inestabilidade política republicanos federalistas proclamaron a independencia dos cantóns, sobre todo en Levante e Andalucía (Ex: cantón de Cartaxena aguantou 6 meses ata xaneiro de 1874).

Unión de cantonalismo e reivindicacións sociais apoio da AIT (Asociación Internacional do Traballo) que identifican cantonalismo con revolución social. Sen embargo, o cantonalismo desprestixou aos federalistas gradualistas no poder dimisión de Pi i Margall

Novo presidente = Nicolás Salmerón (xullo). Para finalizar o movemento cantonalista no sur e a guerra carlista no norte acercamente aos militares, deseosos de orde e autoridade.

Negativa de Salmerón a decretar penas de morte dimisión de Salmerón nomeamento de Emilio Castelar (setembro) como novo presidente medidas drásticas para facer fronte ás guerras (carlista, insurrección cantonalista e cubana) represión apoiándose en militares conservadores (Pavía e Martínez Campos) descontento dos republicanos federais que dominaban a Asemblea destitución de Castelar (xaneiro 1874).

Na sesión na que a Asemblea debía elixir ao novo presidente Entrada do xeneral Pavía no Congreso golpe de estado disolución da

Asemblea Nacional (xaneiro 1874).

Algunhas cidades e comarcas españolas, impacentes de reformas, declararonse independentes durante o goberno de Margall. Ademáis, os carlistas aproveitaron a situación para recrudecer os súas posturas. Este contexto levou o presidente a presentar a súa dimisiónen xullo.

Susucesor, Nicolás Salmerón, iniciou un xiro á dereita. Deu plenos poderes o exército,que,dirixido por Martínez Campos e Pavía,foi sofocando os focos de sublevación. Salmerón dimitiu en setembro o negarse a firmar sentencias de morte.

Castelar intentou resolver o caos político e social mediante un sistema autoritario, suspendendo as garantías constitucionais. Conseguiu controlar a sublevación, pero unha coalición de federalistas deixouno en minoría no Congreso. En nome da orden e a salvación nacional, o xeneral Pavía entrou coas tropas nas Cortes republicanas e as disolviu o 3 de xaneiro de 1874.

Fin da Primeira República

Asalto as Cortes por Pavía

Xeneral Pavía

Baleiro de poder xeneral Serrano asume o poder executivo da república con apoio dos militares réxime ditatorial conservador suspensión garantías constitucionais para pacificar o país (cantonalismo e carlismo).

As tensións entre republicanos, as guerras (carlista e cubana) e as reivindicacións cantonalistas e revolucionarias da AIT inestabilidade e medo no exército e clases acomodadas apoio á restauración da monarquía borbónica de Afonso XII (fillo de Sabela II) preparada por Cánovas del Castillo Manifesto de Sanhurst = presentación de Afonso XII como monarca constitucional.

Pronunciamento do xeneral Martínez Campos en Sagunto (decembro 1874) a favor de Afonso XII final república e inicio da Restauración

Sabela II pdf

Documents

Transcript of Sabela II pdf