Santiago Carbo
1
Espainiako Gobernuak onartutako murrizketen ostean EBZk zorra erosiko zuela uste zuen Carbok. Ez da hala izan, eta horrek zalantzak sortu dizkio etorkizunera begira. Ez du baztertzen Espainiako ekonomia osoan esku hartuko dutenik urtebetean. Joanes Segurola Donostia Munduko erabaki ekonomiko na- gusiak hartzen diren lekuetan izan da Santiago Carbo Galesko Bangor Unibertsitateko Ekono- mia eta Finantza katedraduna (Gandia, Valentzia, 1966). EBZ Europako Banku Zentralean aholkulari lanetan ibili zen krisi ekonomikoa hasia zela. Egun, Chicagoko Erreserba Federaleko (AEB) aholkulari ere bada. EHU- ko udako ikastaroetan izan da. G Esan izan duzu erabaki irmo eta behin betikoekin atera daitekeela krisitik. Zer esan nahi du horrek? E Onartu egin behar da zer ger- tatzen ari den. Euroa izateagatik, hartu beharreko neurri guztiak euroguneko kideen ildo beretik hartu behar dira. Gauzak nola do- azen ikusita, eta erabaki sendoak eta behin betikoak lortze aldera, gauza bakarra falta da egiteko: al- daketen kontratu berri bat sinatu behar dute alderdi politiko guz- tiek gizartearekin. Era horretan ulertuko du gizarteak sakrifizio- ak egon daitezkeela, baina onu- rak ere izan daitezkeela. Erdizka- ko neurriek ez dute funtziona- tzen. G Beraz, Espainiako Gobernua egi- ten ari den murrizketek ezer konpon- duko dute? E Alderdiek akordio bat egin be- har dute sektore guztietan egin behar diren erreformei sendota- sun eta sinesgarritasun bat ema- teko; bestela, ez dut uste. Espai- niako Gobernuaren neurriak bide egokian doaz, egoera leun- tzeko asmoa dutelako. Hori bai: gizarteari ez bazaizkio ondo azal- tzen, herritarrek egin dezaketen erresistentzia handia izan daite- ke, onurarik ez luketelako ikusi- ko. Gizarteak adibideak behar ditu, jarrera eredugarriak. G Akordio horretan, zer eginkizun dute gizarte eragileek? E Kontratu sozial baten atarian egonik, zeresana dute, eta parte hartu behar dute. Gainera, esan behar dute zerk kezkatzen di- tuen. Amore eman beharreko kontuetan, amore eman beharko dute, baina beren eginbeharra be- tetzen jarraitu behar dute. G Eusko Jaurlaritzak dio saiatuko dela ahal duen neurrian murrizketak ez aplikatzen. Nafarroako Gobernua murrizketen eragina aztertzen ari da. Herritarrek duten egoera okertu dezake Eusko Jaurlaritzak eta Nafa- rroako Gobernuak Espainiako Go- bernuarekin duten gatazkak? E Horrek ez du ekarriko ezer onik. Akordioa denen artean lor- tu behar da. Hitzarmen handi bat lortzeko prest ez badaude, ez dira jabetzen zein den arazoen neu- rria. Badirudi zain daudela amil- degira noiz ailegatuko, era horre- tan beste batzuk etorri, eta horiek esku hartzeko. Azkenean, ez dira beteko helburuak; murrizketekin ez da bilduko espero izandako di- rua; autonomia erkidego batzuek gehiago gastatuko dute; eta ga- tazkak sortuko dira. Gatazka gu- txiago behar dira, eta akordio gehiago. G Espainian osorik esku har deza- kete? E Gauzak nola doazen ikusita, ezin daiteke baztertu. Oso garran- tzitsua da bankuen arazoak kon- pontzen hasita gainerako arloe- tan ere aurrerapausoak ematea. Espainiako ekonomiak ez badu erantzuten urtebeteren buruan, oso zaila izango da jasotako dirua itzultzea. Baliteke hemendik ur- tebetera Espainiaren zorra bere BPGaren %100 izatea. G Krisitik irteten lagunduko du gastu soziala murrizteak? E Gastu sozialaren arloan, ten- tuz jokatu behar da. Laguntza ho- riek jasotzen dituztenek diru gu- txirekin egiten dute aurrera, eta horiei ezin zaie ezer ukitu. Gastu asko daude gastu sozialaren ba- rruan. Hori dela eta, uste dut kon- tua sailka aztertu beharko litzate- keela. Espainian kosta egiten da pertsona batek langabezia saria jasotzeari uko egitea lan egiteaga- tik, eta hori ez da ona. G Eta BEZa igotzeak zerbait kon- ponduko du? E Diru gehiago biltzeko helbu- rua du BEZa igotzeak, eta hori be- har genuen. Izan ere, Espainiak BEZa baxua zuen Europako gai- nerako herrialdeekin alderatuta. Ekonomia suspertuko balitz, BEZa igota diru gehiago bilduko litzateke. Nolanahi ere, zerga iru- zurrari aurre egingo balitzaio, BEZa igotzeak diru gehiago bil- tzea ekarriko luke. G Baina, BEZa igota, kontsumoa uzkurtuko da, gutxiago produzituko da... Ez al da gurpil zoro bat? E Europako Batasuneko bide orriaren arazoa da austeritatea eskatzen diotela Espainiari. Es- painiarrek ulertzen dute austeri- tatea behar dela, baina zerbaiten truke. Hor ari da porrot egiten Eu- ropa. Austeritatearen sendaga- rria aplikatu diote, eta ulertzen dut, akaso, hori aplikatu behar izatea defizita murrizteko. Baina bere ekonomiak gehiago haztea eragin beharko luke Europak. Alemaniak gehiago esportatzen badu, Espainiak gehiago inporta- tu ahal izango du. Baina Alema- nia ez dago horren alde. Ekono- miak, gora egin beharrean, hon- doa joko du. Grezia da horren adibide. G Europak Espainiari emango dion erreskatearen baldintzek arriskuan jar ditzakete hainbat banku eta au- rrezki kutxa. Horien artean dago Ku- txabank; pribatizatu egin dezakete. E Zailtasun handienak dituzten bankuei eragingo die Europaren esku hartzeak. Kutxabank ez dago horien artean. Neurri gogo- rrenak estatuak esku hartu duen bankuentzat izango dira, baina denek izango dituzte baldintzak. Banku indartsuenen artean dago Kutxabank, baina birusarekin ez kutsatzen saiatu behar dugu. Objektiboki, banku batzuk aurre egiten ari dira, eta ondo daude. Kutxabankek, esaterako, ez ditu izan beste banku batzuek adina ondasun higiezin, baina horixe krisiak eragiten diola. Horrega- tik, ahal den guztia egin behar da krisitik irteteko. G Krisiaren aurretik, esaten zen hobe zela bankuak txikiagoak iza- tea handiak izan beharrean. Orain, guztiz kontrakoa ari da gertatzen. E Bankuak ez daitezela handiak izan adostu du nazioarteak, baina Espainiaren bide orria guz- tiz kontrakoa da: banku konple- xuagoak eta handiagoak egitea. Eredu hori bukatuta dago, eta bankuetan esku hartzearen ondorioetako bat izan daiteke bankuak txikitu behar izatea. G Denen ahotan dago Europako agintariek trakets jokatu dutela krisi ekonomikoari aurre egiteko neurriak hartzean. Ados zaude horrekin? E Gertaerek gainditu egin dituz- te agintari europarrak. Egia da, akaso, ez dituztela hartu beti neu- rri egokiak, baina ez da ahaztu behar agintari horiek hauteskun- deak irabazi behar dituztela beren herrialdean. Euroaren proiektuan sinesten dute, baina horretarako behar duten berme politikoa beren herrialdeetan lortu behar dute. Herrialde bakoi- tzeko zerga ordaintzaileei Euro- pako proiektuak gehiago edo gutxiago gustatzeak baldintza- tzen du agintariek lor dezaketen babesa. G Alemaniak estu hartzen du Euro- pako Banku Zentrala; Espainiak, be- rriz, esku hartzeko eskatzen dio, merkatuei konfiantza emateko. E EBZk programa bat du he- rrialdeen zorra erosteko. Mutu- rreko egoeretan bakarrik erabili du, eta betiere herrialdeek neu- rriak hartu dituztela ikustean. Espainiako Gobernuak iragarri- tako murrizketen ostean, ni ere harritu nau EBZk ezer egin ez iza- na. Horrek zalantzak sortzen diz- kit etorkizunera begira. Europa- ren ustez, Espainia ez da ari egi- ten nahikoa, edo zerbait gehiago ikusi nahi du. EBZk ulertu behar du ondo dagoela itxarotea he- rrialde bati bihotzekoak eman arte, baina hori joko arriskutsua da. Espainiaren zorra erosi behar- ko luke, baina luze gabe ez du ezer egingo. Santiago Carbo · Ekonomia eta Finantza katedraduna «EBZk herrialde bati bihotzekoak eman arte itxoitea arriskutsua da» «Oso garrantzitsua da bankuen arazoak konpontzen hasita beste arloetan ere pausoak ematea» «Kutxabank banku indartsuenen artean dago; birusarekin ez kutsatzen saiatu behar dugu» ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS Elkarrizketa 31 2012ko uztailaren 22a • Egitura
-
Upload
joanes-errondosoro -
Category
Economy & Finance
-
view
40 -
download
0
Transcript of Santiago Carbo
Espainiako Gobernuak onartutako murrizketen ostean EBZkzorra erosiko zuela uste zuen Carbok. Ez da hala izan, eta horrekzalantzak sortu dizkio etorkizunera begira. Ez du baztertzenEspainiako ekonomia osoan esku hartuko dutenik urtebetean.
Joanes Segurola Donostia
Munduko erabaki ekonomiko na-gusiak hartzen diren lekuetanizan da Santiago Carbo GaleskoBangor Unibertsitateko Ekono-mia eta Finantza katedraduna(Gandia, Valentzia, 1966). EBZEuropako Banku Zentraleanaholkulari lanetan ibili zen krisiekonomikoa hasia zela. Egun,Chicagoko Erreserba Federaleko(AEB) aholkulari ere bada. EHU-ko udako ikastaroetan izan da. G Esan izan duzu erabaki irmo eta
behin betikoekin atera daitekeelakrisitik.Zer esan nahi du horrek?E Onartu egin behar da zer ger-tatzen ari den. Euroa izateagatik,hartu beharreko neurri guztiakeuroguneko kideen ildo beretikhartu behar dira. Gauzak nola do-azen ikusita, eta erabaki sendoaketa behin betikoak lortze aldera,gauza bakarra falta da egiteko: al-daketen kontratu berri bat sinatubehar dute alderdi politiko guz-tiek gizartearekin. Era horretanulertuko du gizarteak sakrifizio-ak egon daitezkeela, baina onu-rak ere izan daitezkeela. Erdizka-ko neurriek ez dute funtziona-tzen. G Beraz, Espainiako Gobernua egi-
ten ari den murrizketek ezer konpon-duko dute?E Alderdiek akordio bat egin be-har dute sektore guztietan eginbehar diren erreformei sendota-sun eta sinesgarritasun bat ema-teko; bestela, ez dut uste. Espai-niako Gobernuaren neurriakbide egokian doaz, egoera leun-tzeko asmoa dutelako. Hori bai:gizarteari ez bazaizkio ondo azal-tzen, herritarrek egin dezaketenerresistentzia handia izan daite-ke, onurarik ez luketelako ikusi-ko. Gizarteak adibideak beharditu, jarrera eredugarriak. G Akordio horretan, zer eginkizun
dute gizarte eragileek?E Kontratu sozial baten atarianegonik, zeresana dute, eta partehartu behar dute. Gainera, esanbehar dute zerk kezkatzen di-tuen. Amore eman beharrekokontuetan, amore eman beharkodute, baina beren eginbeharra be-tetzen jarraitu behar dute. G Eusko Jaurlaritzak dio saiatuko
dela ahal duen neurrian murrizketakez aplikatzen. Nafarroako Gobernuamurrizketen eragina aztertzen arida. Herritarrek duten egoera okertudezake Eusko Jaurlaritzak eta Nafa-rroako Gobernuak Espainiako Go-bernuarekin duten gatazkak?E Horrek ez du ekarriko ezeronik. Akordioa denen artean lor-tu behar da. Hitzarmen handi batlortzeko prest ez badaude, ez dirajabetzen zein den arazoen neu-rria. Badirudi zain daudela amil-degira noiz ailegatuko, era horre-tan beste batzuk etorri, eta horiekesku hartzeko. Azkenean, ez dirabeteko helburuak; murrizketekinez da bilduko espero izandako di-rua; autonomia erkidego batzuek
gehiago gastatuko dute; eta ga-tazkak sortuko dira. Gatazka gu-txiago behar dira, eta akordiogehiago. G Espainian osorik esku har deza-
kete?E Gauzak nola doazen ikusita,ezin daiteke baztertu. Oso garran-tzitsua da bankuen arazoak kon-pontzen hasita gainerako arloe-tan ere aurrerapausoak ematea.Espainiako ekonomiak ez baduerantzuten urtebeteren buruan,oso zaila izango da jasotako diruaitzultzea. Baliteke hemendik ur-tebetera Espainiaren zorra bereBPGaren %100 izatea. G Krisitik irteten lagunduko du
gastu soziala murrizteak?E Gastu sozialaren arloan, ten-tuz jokatu behar da. Laguntza ho-riek jasotzen dituztenek diru gu-txirekin egiten dute aurrera, etahoriei ezin zaie ezer ukitu. Gastuasko daude gastu sozialaren ba-rruan. Hori dela eta, uste dut kon-tua sailka aztertu beharko litzate-keela. Espainian kosta egiten da
pertsona batek langabezia sariajasotzeari uko egitea lan egiteaga-tik, eta hori ez da ona. G Eta BEZa igotzeak zerbait kon-
ponduko du?
E Diru gehiago biltzeko helbu-rua du BEZa igotzeak, eta hori be-har genuen. Izan ere, EspainiakBEZa baxua zuen Europako gai-nerako herrialdeekin alderatuta.
Ekonomia suspertuko balitz,BEZa igota diru gehiago bildukolitzateke. Nolanahi ere, zerga iru-zurrari aurre egingo balitzaio,BEZa igotzeak diru gehiago bil-tzea ekarriko luke. G Baina, BEZa igota, kontsumoa
uzkurtuko da, gutxiago produzitukoda...Ez al da gurpil zoro bat?E Europako Batasuneko bideorriaren arazoa da austeritateaeskatzen diotela Espainiari. Es-painiarrek ulertzen dute austeri-tatea behar dela, baina zerbaitentruke. Hor ari da porrot egiten Eu-ropa. Austeritatearen sendaga-rria aplikatu diote, eta ulertzendut, akaso, hori aplikatu beharizatea defizita murrizteko. Bainabere ekonomiak gehiago hazteaeragin beharko luke Europak.Alemaniak gehiago esportatzenbadu, Espainiak gehiago inporta-tu ahal izango du. Baina Alema-nia ez dago horren alde. Ekono-miak, gora egin beharrean, hon-doa joko du. Grezia da horrenadibide.
G Europak Espainiari emango dionerreskatearen baldintzek arriskuanjar ditzakete hainbat banku eta au-rrezki kutxa. Horien artean dago Ku-txabank; pribatizatu egin dezakete.E Zailtasun handienak dituztenbankuei eragingo die Europarenesku hartzeak. Kutxabank ezdago horien artean. Neurri gogo-rrenak estatuak esku hartu duenbankuentzat izango dira, bainadenek izango dituzte baldintzak.Banku indartsuenen artean dagoKutxabank, baina birusarekin ezkutsatzen saiatu behar dugu.Objektiboki, banku batzuk aurreegiten ari dira, eta ondo daude.Kutxabankek, esaterako, ez dituizan beste banku batzuek adinaondasun higiezin, baina horixekrisiak eragiten diola. Horrega-tik, ahal den guztia egin behar dakrisitik irteteko.G Krisiaren aurretik, esaten zen
hobe zela bankuak txikiagoak iza-tea handiak izan beharrean. Orain,guztiz kontrakoa ari da gertatzen.E Bankuak ez daitezela handiakizan adostu du nazioarteak,baina Espainiaren bide orria guz-tiz kontrakoa da: banku konple-xuagoak eta handiagoak egitea.Eredu hori bukatuta dago, etabankuetan esku hartzearenondorioetako bat izan daitekebankuak txikitu behar izatea.G Denen ahotan dago Europako
agintariek trakets jokatu dutelakrisi ekonomikoari aurre egitekoneurriak hartzean. Ados zaudehorrekin?E Gertaerek gainditu egin dituz-te agintari europarrak. Egia da,akaso, ez dituztela hartu beti neu-rri egokiak, baina ez da ahaztubehar agintari horiek hauteskun-deak irabazi behar dituztelaberen herrialdean. Euroarenproiektuan sinesten dute, bainahorretarako behar duten bermepolitikoa beren herrialdeetanlortu behar dute. Herrialde bakoi-tzeko zerga ordaintzaileei Euro-pako proiektuak gehiago edogutxiago gustatzeak baldintza-tzen du agintariek lor dezaketenbabesa. G Alemaniak estu hartzen du Euro-
pako Banku Zentrala; Espainiak, be-rriz, esku hartzeko eskatzen dio,merkatuei konfiantza emateko.E EBZk programa bat du he-rrialdeen zorra erosteko. Mutu-rreko egoeretan bakarrik erabilidu, eta betiere herrialdeek neu-rriak hartu dituztela ikustean.Espainiako Gobernuak iragarri-tako murrizketen ostean, ni ereharritu nau EBZk ezer egin ez iza-na. Horrek zalantzak sortzen diz-kit etorkizunera begira. Europa-ren ustez, Espainia ez da ari egi-ten nahikoa, edo zerbait gehiagoikusi nahi du. EBZk ulertu behardu ondo dagoela itxarotea he-rrialde bati bihotzekoak emanarte, baina hori joko arriskutsuada. Espainiaren zorra erosi behar-ko luke, baina luze gabe ez du ezeregingo.
Santiago Carbo · Ekonomia eta Finantza katedraduna
«EBZk herrialde batibihotzekoak eman arteitxoitea arriskutsua da»
«Oso garrantzitsuada bankuen arazoakkonpontzen hasitabeste arloetan erepausoak ematea»
«Kutxabank bankuindartsuenen arteandago; birusarekin ezkutsatzen saiatubehar dugu»
ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS
Elkarrizketa 31 2012ko uztailaren 22a • Egitura
