Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako...

18
Bakarrik, kalean barrena Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak HAUR ETA LEHEN HEZKUNTZA

Transcript of Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako...

Page 1: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Bakarrik,kalean barrena

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunakMugikortasun segururako hezkuntza-programazioakHAUR ETA LEHEN HEZKUNTZA

Solos/as por la calle

Competencias para la seguridad, competencias para la vidaProgramaciones de educación para la movilidad seguraEDUCACIÓN INFANTIL Y PRIMARIA

Page 2: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Introducción

El espacio seguro

Exploro mi ciudad

Solos/as por la calleYo también soy responsable

En bici, usa tu cabeza

Yo elijo

¡A conducir!

Reunión de madres y padres (1)

Reunión de madres y padres (2)

Sarrera

Espazio segurua

Hiria esploratuko dut

Bakarrik, kalean barrenaNire ardura ere bada

Bizikletaz, erabil ezazu burua

Neuk aukeratzen dut

Gidatzera!

Gurasoen bilera (1)

Gurasoen bilera (2)

Edición:1.ª, noviembre 2011

Tirada:1.500 ejemplares

©Administración de la Comunidad Autónoma del País VascoDepartamento de Interior

Internet:www.euskadi.net

Edita:Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu NagusiaServicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoDonostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz

Autores:M.ª Jesús Iturralde Arriaga, Martín Gil Osoro, Francesc Esteban i Amat, Brenda Pina León, Letizia di Bartolomeo y Anna D’Aniello

Coordinación:M.ª Jesús Iturralde Arriaga y Martín Gil Osoro

Diseño e ilustraciones:Tiktak Multimedia S.L.

Material audiovisual:Imago S.L.

Impresión:Sacal

ISBN:978-84-457-3222-9

Depósito Legal:VI 817-2011

Esta publicación ha sido impresa en Cyclus Print, papel 100% reciclado y cuenta,

Ecológica Europea, ISO 14001 y EMAS. Más información: http://www.cyclus.dk

Argitaraldia: 1.a., 2111ko azaroa

Ale-kopurua: 1.500 ale

© Euskal Autonomia Erkidegoko AdministrazioaHerrizaingo Saila

Internet: www.euskadi.net

Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu NagusiaServicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoDonostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz

Egileak: M.ª Jesús Iturralde Arriaga, Martín Gil Osoro, Francesc Esteban i Amat, Brenda Pina León, Letizia di Bartolomeo eta Anna D’Aniello

Koordinazioa: M.ª Jesús Iturralde Arriaga eta Martín Gil Osoro

Diseinua eta irudiak: Tiktak Multimedia S.L.

Itzulpena: Aixe S.L.

Ikus-entzunezko materiala: Imago S.L.

Inprimatzea: Sacal

ISBN: 978-84-457-3222-9

Lege-gordailua: VI 817-2011

Lan hau Cyclus Printen argitaratu da, papera % 100 birziklatua da, eta besteak beste ziurtagiri hauek ditu: Aingeru Urdina, Iparraldeko Beltxarga, Etiketa Ekologiko Europarra, ISO 14001 eta EMAS. Informazio gehiago hemen: http://www.cyclus.dk Biblioteca General del Gobierno Vasco: http://www.euskadi.net/ejgvbibliotekakatalogoan aurki daiteke: http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka

Competencias para la seguridad, competencias para la vidaProgramaciones de educación para la movilidad seguraEDUCACIÓN INFANTIL Y PRIMARIA

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunakMugikortasun segururako hezkuntza-programazioakHAUR ETA LEHEN HEZKUNTZA

Page 3: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 1

Norentzat

7 – 9 urte bitarteko haurrentzat

Denboraren banaketa

1. saioa: 1 ordu eta 30 min. 2. saioa: 1 ordu eta 30 min. = 3 ordu.

Programazioaren erabilgarritasuna

Adin-tarte horretako gertaerarik aipagarrienetakoa da haurrek autonomia handiagoa hartzen dutela. Bide-ingurunean ere gero eta autonomia handiagoa dutela ikusten da. Haurrak, izan ere, helduei eskutik helduta joatetik helduen ondoan joatera pasatzen dira; eta, hortik, kalean helduek gainbegiratu gabe ibiltzera.

Oinezko gisa duten esperientziak, bai eta dagoeneko nagusi direla pentsatzeak ere, bideari loturiko funtsezko zenbait kontzeptu lantzen lagun dezake; esate baterako, bide publikoa ibilgailuekin partekatzeko beharra, eta oinez ibiltzen direnean beren burua babesteko estrategiak garatzeko beharra.

Tartean diren gaitasunak

Gaitasunak Maila

Arreta 1-2

Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia 1

Ingurunearen azterketa 1-2

Egokitzapena eta malgutasuna 1-2

Bakarrik, kalean barrena1 2edukiak, gaitasunen

araberahelburuak eta

eskema orokorrainformazioorokorra

Informazio orokorra

Page 4: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak2

Bakarrik, kalean barrena

- Zentzumenak: funtzionamendua eta mugak.

Informazioak eta kontzeptuak

- Alerta eta beldurreko erreakzio

- Arriskuaren aurreko erantzunak.

- Arriskuaren oinarrizko kontzeptua.

- Arreta ohiturekin nahiz automatismoekin duen lotura.

Trebetasunak

- Arrisku-egoeren aurrean,

- Eguneroko mugikortasun-ekintzetan egon daitezkeen arrisku-egoerak aztertzea.

- Estimulu-kopuru handiagoa diskriminatzea.

- Nahi gabe hartu dituen ohiturak

- Bide-errealitate konplexu, aldakor eta anbiguora egokitzeko ahalmena.

- Norberaren akatsak onartzea.

Balioak eta jarrerak

- Autobabesa.

- Autoezagutza: norberaren aukerei buruzko itxaropen errealak izatea.

- Norberaren mugak eta guztia kontrolatzea ezinezkoa dela onartzea.

- Egokikortasuna: aurreikusten ez den horretara irekita egotea.

- Adi egon beharra eta arreta mantendu beharra balioestea.

Arreta1. maila: Sentikorra da oinarrizko zentzumenen bidez jasotako informazioekiko.

2. maila: Badaki zein garrantzitsua den arreta mugikortasun seguruan.

Zaurgarritasunaren eta arriskuaren kontzientzia1. maila: Intuizioz hautematen du berehalako arrisku propioa.

Edukiak, gaitasunen arabera

1 2edukiak, gaitasunenarabera

helburuak etaeskema orokorra

informazioorokorra

- Alde segurua / ez segurua kontzeptua.

- Alde segurua / ez segurua oinarrizko kontzeptua.

- Behatzeko ahalmena.

- Estimulu ugari aldi berean

horien aurrean bizkor erantzuteko gai izatea.

- Oinezkoei zuzendutako oinarrizko seinaleak

- Espazio seguruak eta ez seguruak bereiztea.

- Errespetua.

- Autonomia.

- Zuhurtzia.

- Behaketa: adi egotea.

- Autobabesa.

- Arauak errespetatzea.

Ingurunearen azterketa1. maila: Hurbileko inguruneak ematen dizkion informazioak biltzen ditu eta egoera horri lotutako portaera segurua hautatzen du.

2. maila: Bide-ingurunea aztertzen du, elementu ezberdinak aintzat hartuz, eta aukera ezberdinen artean erabakitzeko gai da, bere buruaren segurtasuna balioetsiz.

Page 5: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 3

Informazioak eta kontzeptuak Trebetasunak Balioak eta jarrerak

- Alde segurua / ez segurua oinarrizko kontzeptua.

- Bide-portaera segururako jarraibideak: eskuinetik joatea, ibiak zaintzea, kaletik jolasean ez joatea...

- Bide-ingurunearen aldaketak.

- Espazio seguruak eta ez seguruak bereiztea.

- Ohiko bide-ingurunean eman

- Ekintza-jarraibide seguruak aplikatzea ohikoa duen bide-ingurunean aldaketak gertatzen direnean.

- Segurtasunez erantzutea bideko ezustekoen aurrean.

- Adi egotea.

- Autobabesa.

- Autoezagutza: beldurraz jabetzea.

- Autoezagutza: norberaren gaitasunez jabetzea.

- Behaketa: adi egotea.

2. maila: Mugikortasun-egoera desberdinetara egokitzen saiatzen da, bere segurtasuna zaintzeko.

Egokitzapena eta malgutasuna1. maila: Bide-ingurunea dinamikoa eta aldakorra dela konturatzen da, eta oinarrizko ohitura seguruak hartzen ditu.

Bakarrik, kalean barrena – edukiak, gaitasunen arabera

Page 6: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak4

Programazioaren eskema orokorra

1. saioa Segurtasunaren eta arriskuaren arteko muga, oinezkoen mugikortasunean 1 ordu eta 30 min.

1.1. jarduera Kalean oinez nindoala, zera gertatu zitzaidan... Autokasua 30’

1.2. jarduera Zapia Jolasa eta taldeko eztabaida 30’

1.3. jarduera Non dago muga? Elkarrizketa gidatua 30’

2. saioa Bakarrik, kalean barrena: lehenengo esperientziak 1 ordu eta 30 min.

2.1. jarduera Kalean barrena bakarrik ibiltzen naizenean... Lana talde txikian 30’

2.2. jarduera Etxean!Jolasa eta elkarrizketa gidatua

Espazioak koloreztatzeaAriketa eta elkarrizketa gidatua 35’

2.3. jarduera Ariketa 25’

Bakarrik, kalean barrena

Programazioaren helburu orokorrak

1 2edukiak, gaitasunenarabera

helburuak etaeskema orokorra

informazioorokorra

Page 7: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 5

Helburua:

mentuekin lotzea.

Metodoa:Autokasua.

Nola egin:Hezitzaileak eskatuko die parte-hartzaileei kalean oinez –bakarrik zein helduren batekin–zebiltzala gertatu zaizkien anekdotak, ezustean sortutako arrisku-egoerak, aurreikusi gabekoak edo bat-bateko portaera-aldaketak eragin dituzten egoerak konta ditzatela.

Hona hemen egoera posible batzuk:

izan genuen arte.

azpira, eta gutako bat ia-ia pilotaren bila irten zen errepidera.

gainera salto egin zidan, zaunka eta zaunka. Susto izugarria hartu nuen, jauzi egin nuen, espaloitik jaitsi nintzen eta auto batek harrapatu ninduen, ia-ia.

zen; ez ninduen ikusi, eta oihu egin behar izan nion.

Egoera nahikoa ateratzen ez bada, hezitzaileak eska diezaieke kalean helduren batekin zebiltzala gertatu izan zaizkien egoerak edo helduei entzun dizkietenak ere konta ditzatela. Adibidez:

Amonarekin parkera nindoan eta, kalea zeharkatzen ari ginela, semaforoa gorri jarri zen.

aparkatuta zegoenez, errepidera irten behar izan zuten, autobusa hartu ahal izateko. Autobus-gidariak ez zituen ikusi, eta harrapatu egin zituen, ia.

1. Saioa. Segurtasunaren eta arriskuaren arteko muga, oinezkoen mugikortasunean

Bakarrik, kalean barrena

Kalean oinez nindoala, zera gertatu zitzaidan...

30 minutu

1 2edukiak, gaitasunenarabera

helburuak etaeskema orokorra

informazioorokorra

Page 8: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak6

1Bakarrik, kalean barrena

Hezitzaileak ikasleak animatuko ditu, moderatze-lana egingo du eta kasuak argitzeko galderak egingo ditu. Honako hauek erabil daitezke:

Norekin zeunden?

Bakarrik zeunden?

Zer ordutan gertatu zen?

Eta zuk, zer egin zenuen?

Susto handia, ezta?

Eta nondik esan duzu irten zela autoa?

Eta semaforoak zein koloreko argia zuen piztuta?

badakitela eta arriskuei nola aurre egin ere badakitela sendotzea.

Zenbait kasu azalduko dituzte. Hezitzaileak anekdotak antzekoak direla ikusten duenean, eta haurrek kalea eta kaleko arriskuak ongi lotzen dituztenean, ariketa amaitu eta hurrengoa egingo da.

Page 9: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 7

Helburua:

loturiko emozioak bizitzea.

Metodoa:Jolasa eta taldeko eztabaida.

Nola egin:

1. Saioa. Segurtasunaren eta arriskuaren arteko muga, oinezkoen mugikortasunean

Zapia 30 minutu

Bakarrik, kalean barrena

Jolas tradizionala da, eta haurrek ezagutuko dute. Hamabost bat lagunek jolastuko dute,

beharko diete.

-leak lerroan jarriko dira, talde bat bestearen aurrez aurre (zazpi parte-hartzaile aukera-tzen dira, normalean, jolasa gelan egiten bada, ez delako parte-hartzaile gehiago sar-tzeko tokirik izaten).

Bi taldeetako pertsona bakoitzari 1 eta 7 arteko zenbaki bat jarriko zaio. Beste pertsona bat bi lerroen erdian jarriko da, eta zapiari eutsiko dio.

Zapiari eusten dion haurrak zenbaki bat esaten duenean, bi taldeetako zenbaki hori duten pertsonak aldi berean mugituko dira.

1 2edukiak, gaitasunenarabera

helburuak etaeskema orokorra

informazioorokorra

Page 10: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak8

1Bakarrik, kalean barrena

Bi pertsonak zapira hurbilduko dira, baina zelai erdiaren muga-mugan geratuko dira, bakoitza bere aldean. Helburua zapia hartzea da, baina segurtasun-muga gainditu

beste taldearentzat izango da.

duena etxera iristen den arte. Baldin atzetik doakionak harrapatzen badu, tantoa harrapatzailearen taldearentzat izango da. Baina baldin zapia hartu duenak etxeraino eramaten badu eta atzetik doakionak harrapatzen ez badu, berarentzat izango da tantoa.

Berriz biribilean jarri gabe, hezitzaileak jolasaren lehenengo azterketa egin dezaten proposatuko du. Ea nork irabazi duen eta irabazteko zein estrategia erabili duten galdetuko die.

Halaber, jolasean aldaketa bat egitea proposatuko du; aurrerantzean, «zaurituak» eta «hildakoak» bereizi beharko dira. Harrapatuak «zaurituak» izango dira; baina muga (zelai erdikoa zein beste taldearen etxekoa) zapaldu edo zeharkatzen dutenak «hildakoak» izango dira. Baldin gure taldeko pertsona batek hartzen badu zapia eta onik iristen bada etxera, «zauritu» bat «senda» dezake, eta zaurituak berriz jolastu ahalko du, horrela.

Horri esker, parte-hartzaileek arriskuaren are sentipen handiagoa «bizi» ahal izango dute, eta arrisku txikiagoa hartu beharko dute, gero «sendatu» nahi badute. Hezitzai-leak aldaketa horri buruz hitz egingo du taldearekin, eta jolasa egin eta gero ea lehen egindako ohartarazpena hauteman duten ala ez egiaztatuko du.

Page 11: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 9

Bakarrik, kalean barrena

Helburua:

Metodoa:Elkarrizketa gidatua.

Nola egin:Hezitzaileak behatzaile izan direnekin jardungo du, lehendabizi; eta jolasean aritu direnekin, gero. Jolaseko jarduera abiapuntu hartuta, eta zenbait galderaren bitartez, elkarrizketa hasiko du. Elkarrizketak lagunduko die gogoeta egiten eta ezagutzen zein izan daitezkeen kalean portaerarik seguruenak, eta zergatik den beharrezkoa arriskua murriztea, istripurik izan ez dadin.

1. Saioa. Segurtasunaren eta arriskuaren arteko muga, oinezkoen mugikortasunean

Non dago muga? 30 minutu

(Bihotz-taupadak az-kartu, gorputza tentsioan eta abar)

alderik jolasaren lehenengo eta bigarren zatien artean?

dugu kalean ibiltzen garenean? (Adibidez, kalea zeharkatzen dugunean)

1 2edukiak, gaitasunenarabera

helburuak etaeskema orokorra

informazioorokorra

Page 12: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak10

Bakarrik, kalean barrena

Helburua:

Metodoa:Lana talde txikian.

Nola egin:

Talde bakoitzari auzoaren eskema-mapa bat emango zaio. Mapan, hurbilen diren kaleak eta espazio esanguratsuenak adierazita izango dira. Iradokizuna: maparen neurria, gutxienez, A3 izan dadila, azpitaldeko kide guztiek parte hartu ahal izateko.

Hezitzaileak erabakiko du argazkiak erabiltzea egokiago den eskema-mapa baino, ala ez, parte-hartzaileen garapen-mailaren arabera.

oinez.

(gasolindegian, bide-gurutzeetan, tranbiaren bideetan), eta haietan izan daitezkeen bide-elementuak adieraziko dituzte (oinezkoen igarobideak, semaforoak, bidegorriak, eta abar).

Talde osoaren baterako lanean, hezitzaileak galdetuko du ea zergatik diren arriskutsuak egoera horiek. Erantzunek aukera emango dute jarduera hau eta hurrengoa lotzeko.

2. Saioa. Bakarrik, kalean barrena: lehenengoesperientziak

Kalean barrena bakarrik ibiltzennaizenean...

30 minutu

1 2edukiak, gaitasunenarabera

helburuak etaeskema orokorra

informazioorokorra

Page 13: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 11

Bakarrik, kalean barrena

Helburua:

diren ulertzea eta bereiztea.

Metodoa:Jolasa eta elkarrizketa gidatua.Ariketa eta elkarrizketa gidatua.

Nola egin:

2. Saioa. Bakarrik, kalean barrena: lehenengoesperientziak

Etxean! Espazioak koloreztatzea 35 minutu

Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira jokalarientzat. Jokalari bakoitzeko zirkulu bat jarriko da.

Jolasaren hasieran, zirkulu bakoitzean jokalari bana jarriko da. Hezitzaileak txalo bat egiten duenean, zirkulutik irten eta zirkuluetatik kanpoko aldean mugitu behar dira jokalariak. Zirkuluetatik kanpo dauden bitartean, hezitzaileak zirkulu bat kenduko du. Hortaz, hurrengo aldian jokalariren batek ez du zirkulurik izango.

Hezitzaileak beste txalo bat egiten duenean, jokalariak zirkulu baten barrura itzuli beharko dira. Zirkulutik kanpo geratzen dena jolasetik kanporatuko da. Jolasten jarrai-tuko dute, pertsona bakarra geratu arte.

1 2edukiak, gaitasunenarabera

helburuak etaeskema orokorra

informazioorokorra

Jolasa analizatzeak «espazio segurua» (zirkulua) eta «espazio ez segurua» (zirkulutik kanpoko espazioa) bereizten lagundu behar die parte-hartzaileei.

Page 14: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak12

aurreko jolasaren eskema izango da. Eskuineko aldean, kale bateko espazioen marrazkiak ( DVDa, edo liburuxka honetako 14. orrialdea)

dituzte espazio ez seguruak, eta berdez, parte-hartzaileentzat seguruak diren espazioak.

Haurrak kaleko espazio seguruak eta espazio ez seguruak zein diren ohartzea lortu beharko da, jolasarekin analogia eginez. Hortaz, hezitzaileak galdetuko die ea baldin jolasean egon ordez, kalean egongo bagina, zein izango litzatekeen espazio segurua.

zatian.

Hezitzaileak ohartarazi behar du kalearen marrazkian espazio batzuk margotu gabe daudela:

Hezitzaileak azalduko die espazio horiek ibilgailuek zein oinezkoek, biek erabiltzen dituztela. Hortik, «espazio partekatua» kontzeptura iritsiko da.

horiz margo dezatela.

2Bakarrik, kalean barrena

Page 15: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 13

2Bakarrik, kalean barrena

Hezitzaileak berriz ekingo dio segurtasunari eta bakoitzaren espazioari buruzko

dezan. Ibilgailuen espazioaren eta oinezkoen espazioaren mugakide den espazioa da; espaloiaren ertza eta pixka bat gehiago sartzen da espazio horretan. Batzuetan, ibilgailuak espazio horretara igotzen dira, hutsegiteren bat dela-eta edo nahi dutelako. Beraz, espazio horretatik zenbat eta gertuago ibili, orduan eta arreta handiagoa izan beharko dugu. Hezitzaileak espazio hori more kolorez margo dezatela eskatuko die.

Baldin taldea nahiko heldua bada, bideratze gidatuaren bitartez, hobe dela hormaren aldetik ibiltzea baina, batzuetan, autoak espaloiaren barruko aldetik ere irteten direla ondorioztatzera bidera daiteke elkarrizketa; garajeetatik eta ibietatik, esate baterako. Hezitzaileak galdetuko die ea nola jakin daitekeen non dauden ibiak (espaloia beheratzen delako eta seinalea egongo delako jakin dezakegu han daudela), eta taldeak ondorioztatu beharko du toki horietan ere adi ibili behar dela.

Hezitzaileak eztabaida orokorragoa has dezake, espaloietan izan ditzakegun arriskuei buruz.

DVDEranskina: Espazioak koloreztatzea

Page 16: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak14

lehenengo zatiak, egin berri dugun jokoaren eremua irudikatzen du; bigarren zatiak, kaleko eremu bat.

Erabil itzazu kolore hauek:

Berdea – Espazio seguruak (oinezkoentzat erreserbatuak)

Gorria – Seguru ez diren espazioak (ibilgailuentzat erreserbatuak)

Berdea – Espazio seguruak (oinezkoentzat erreserbatuak)

Gorria – Seguru ez diren espazioak (ibilgailuentzat erreserbatuak)

Horia – Espazio partekatuak

Morea – Oinezkoen espazioa, baina ez hain segurua

Eranskina. Espazioak koloreztatzea

2Bakarrik, kalean barrena

Page 17: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 15

lehenengo zatiak, egin berri dugun jokoaren eremua irudikatzen du; bigarren zatiak, kaleko eremu bat.

Erabil itzazu kolore hauek:

Berdea – Espazio seguruak (oinezkoentzat erreserbatuak)

Gorria – Seguru ez diren espazioak (ibilgailuentzat erreserbatuak)

Berdea – Espazio seguruak (oinezkoentzat erreserbatuak)

Gorria – Seguru ez diren espazioak (ibilgailuentzat erreserbatuak)

Horia – Espazio partekatuak

Morea – Oinezkoen espazioa, baina ez hain segurua

Eranskina. Espazioak koloreztatzea (ERANTZUNA)

2Bakarrik, kalean barrena

Page 18: Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunaktrafikoa.bidehezkuntza.org/primaria/pdfs/e31.pdf · Lurrean zenbait zirkulu jarriko dira; zirkuluak espazio seguruak izango dira

Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak16

Bakarrik, kalean barrena

Helburua:

portaera egokiarekin lotzea.

Metodoa:Ariketa.

Nola egin:Kaleko hiru espazio motei buruzko jarduera egiteko bi aukera daude: kalera irten eta ikastetxearen inguruan ibil daiteke; edo, bestela, auzoaren edo kaleko eszenen argazkiak eta irudiak erabil daitezke. ( DVD)

Ibilaldian, edo argazkiak aztertzen ditugunean, haurrek espazioak hiru multzotan sailkatu behar dituzte: espazio seguruak, espazio ez seguruak eta partekatuak. Horrez gain, parte-hartzaileek espazio mota bakoitzean nola portatu behar den azalduko dute.

Laburbilduta, honako hau ondorioztatu behar da:

gerta baitaiteke ezustekoren bat.

semaforoak argi berdea piztuta izan edo oinezkoen igarobidea egon.

2. Saioa. Bakarrik, kalean barrena: lehenengoesperientziak

bezala jokatzea25 minutu

1 2edukiak, gaitasunenarabera

helburuak etaeskema orokorra

informazioorokorra

DVD