NÚCLEO E REPRODUCIÓN CELULAR.

1. En eucariotas cada cromátida está constituida por una sola molécula de ADN. En una especie cuyo número

diploide es (2n=8), ¿cuántas moléculas de ADN presenta:

a) un espermatozoide,

b) una célula en metafase mitótica,

c) una célula en período G1?

Set 2000

2. Debuxa un cromosoma metafásico e indica as súas partes mediante flechas. ¿Qué relación existe

entre cromosoma e cromatina?, ¿e entre cromatina e nucleosoma? Xuño 2001

3. Brevemente, explica a relación estructural que hai entre nucleosoma, cromatina e cromosoma. ¿É

igual o material xenético dos cromosomas homólogos? ¿e o das cromátidas irmáns? Xuño 2002

4. A figura anexa é unha representación tridimensional dun orgánulo típico das células eucariotas.

a) Pon nome a 10 das 11estructuras sinaladas.

b) Describe brevemente a función das sinaladas cos números 4, 5, 6, 7, 9 e 10.

c) ¿En que fase do ciclo celular dirías que se encontra a célula que contén estas estructuras?

d) ¿Cal é a estructura equivalente en procariotas? Set 2002

5 Unha célula con dous pares de cromosomas sofre unha mitose, e cada célula filla resultante sofre unha

meiose. a) ¿Cantas células se forman ó final?:

b) ¿cal será a dotación cromosómica de cada unha de las? (Responde facendo un debuxo esquemático)

c) no esquema indica que células son haploides e cales diploides

Xuño 2003

Solución

a y b) Unha célula con dous pares de cromosomas posúe unha dotación cromosómica 2n= 4. Se ésta célula

sufre mitose formará dúas células fillas con idéntica dotación cromosómica ca célula nai e polo tanto, posuirán

catro cromosomas cada unha. Si ésta célula sufre mitosis formará dos células hijas con idéntica dotación

cromosómica que la célula madre y por tanto, poseerán cuatro cromosomas cada una.

A meiose é un proceso que consiste en dúas división celulares sucesivas que dan lugar a catro células

haploides (n), denominadas gametos (óvulos e espermatozoides), a partir dunha única célula diploide (2n).

Polo tanto, as células fillas posúen a mitade de cromosomas ca célula nai, e ademáis son xenéticamente

diferentes entre sí e tamén á célula nai. Agora ben, se as dúas células fillas obtidas por mitose da célula nai

sufren meiose obteremos 8 células fillas cada unha delas con dotación haploide (n).

c) No seguinte esquema queda representado os procesos de división celular plantexados no exercicio así como

as dotacións cromosómicas da cada unha das células:

6. Representa esquemáticamente a dotación cromosómica dunha célula cun par de cromosomas a) na fase G1 da interfase que precede á meiose, b) na fase G2 da mesma interfase, c) na profase I da meiose, d) na telofase I, e) na telofase II. Como variou a cantidade de ADN entre o principio e o final da meiose? . Cando e como se crea variabilidade xenética durante a meiose? Set 2003

Solución: La cantidad de ADN que posee una célula al final del proceso meiótico es una cuarta parte de la que poseía antes de que comenzase. La célula del ejercicio posee cuatro cromátidas cuando comienza a dividirse, mientras que cada una de las cuatro células que se obtienen como resultado del proceso de división sólo poseen una cromátida cada una. Durante la profase I meiótica tiene lugar un intercambio de información genética mediante sobrecruzamiento entre cromátidas de cromosomas homólogos. La consecuencia de este intercambio de información hereditaria da lugar al fenómeno denominado recombinación genética, que es responsable, junto con la mutación, de la variabilidad de los seres vivos.

7. Os seguintes procesos teñen lugar durante a mitose: a) migración de cromátidas irmáns ós polos, b) descondensación dos cromosomas, c) organización dos cromosomas no plano ecuatorial do fuso acromático, d) rotura da envolta nuclear, e) condensación da cromatina para formar os cromosomas, f) reconstrucción da envolta nuclear, g) formación do fuso acromático. A. Ordéaos cronolóxicamente e indica en qué fase da mitose ocorre cada un deles. B. Unha célula que vai sufrir meiose contén 44 autosomas (cromosomas non sexuais) e 2 cromosomas sexuais. ¿Cantas células fillas se formarán? ¿Cantos cromosomas terán cada unha das células fillas? Xustifica as respostas. (e-g-d-c-a-f) 8. Acerca das figuras da folla adxunta, responde ás seguintes cuestións: Set 2004 a) ¿que proceso se representa en A? ¿e en B?; b) sinala catro diferencias entre ambos procesos; c) ¿que sucede en 1? ¿e en 2?; d) explica brevemente a importancia biolóxica da meiose; e) define os conceptos de célula haploide e célula diploide; f) ¿as células somáticas dun mesmo organismo teñen o mesmo ADN? ¿e os mesmos ARN mensaxeiros? Xustifica as respostas.

9. Define: telómero, centrómero, cromátida, cariotipo, cromosomas homólogos. Xuño 2005 10 A) Identifica as fases da mitose en que se encontran as células de cada unha das micrografías da folla adxunta. B) ¿En qué orde as colocarías para que se correspondesen coa orde temporal da mitose?. Utiliza os números asignados a cada imaxe para indicar a secuencia. C) Se o número haploide da cebola é 24, ¿cántos cromosomas ten unha célula do talo da cebola? ¿e o gran de polen da mesma planta? Set 2005

1 2 3

4 5

11.Indica as fases do ciclo celular e explica qué ocorre en cada unha delas. b) Fai unha representación gráfica do mesmo. Xuño 2006 12 En que tipos de células dun organismo ocorren os procesos de mitose e meiose? Indica as diferenzas entre as células nai e fillas en cada un dos casos. Significado biolóxico de mitose e meiose. Set 2007 13 a) Explica brevemente a relación entre nucleosoma, cromatina e cromosoma. b) ¿É idéntico o material xenético dos cromosomas homólogos?; ¿e o das cromátidas irmáns? c) Razoa a túa resposta. Xuño 2008 14 a) ¿Que diferenza básica hai entre reprodución sexual e asexual? b) ¿Cal das dúas formas representaría máis vantaxes para a adaptación dos individuos fronte ás variacións ambientais? c) Razóao. Set 2008 15 a) Describe a estructura da envoltura nuclear b) ¿Cal é a composición química e a función do nucleoplasma? c) ¿Onde se atopan o nucléolo e cal é a súa función? d) ¿Que é a cromatina? ¿E un cromosoma? e) Indica cinco diferencias entre o ADN e o ARN Set 2009 16 Explique a interfase e qué sucede en cada unha das fases en que se subdivide. ¿En que se diferencia a profase da mitose das profase I da meiose? Razoe a súa resposta Xuño 2011 17 Debuxe un cromosoma metafásico e indique as súas diferentes partes mediante frechas. ¿Que relación existe entre nucleosoma, cromatina e cromosoma? ¿É idéntico o material xenético dos cromosomas homólogos? ¿E o das cromátidas irmás? Razoa a túa resposta. Xuño 2011 18 Con relación á teoría cromosómica da herdanza, explique o significado dos seguintes conceptos: xenes ligados, sobrecruzamento (entrecruzamento ou crossing-over), autosoma, cromátidas, centrómeros, cromosomas homólogos. Set 2011

19 En relación á Figura 1 qué representa o debuxo? En qué tipo de célula se atopa? Indique o nome e función das estruturas sinaladas do 1 ao 6. Xuño 2012

20 A meiose é un proceso que ocorre na gametoxénese. En qué consiste a meiose e cál e a súa finalidade? Ónde hai mais ADN, nun ovocito de 2º orden ou nun óvulo? En un espermatocito de 2º orden ou nun espermatozoide? Razoe as respostas. Xuño 2012 21 Identifique a estrutura representada na Figura 1 e indique a súa función biolóxica. Realice un debuxo e sinale cinco compoñentes na devandita estrutura. Todas as células presentan esta estrutura? Razoe a resposta.

Del grupo de términos agrupa de tres en tres, mediante una frase, los términos relacionados.

-S, ciclo celular, replicación do ADN Xuño 2000

Nucléolo, síntesis, ARN Set 2001

Citocinesis, división, citoplasma Set 2001

Síntesis, ARNm, núcleo Set 2002

Meiosois, cromosomas, homólogos Set 2003

-Replicación, ADN, fase S Xuño 2004

- Variabilidad genética, mutación, recombinación Set 2004

-locus, xen, cromosoma Xuño 2005

- Meiosis, recombinación, entrecruzamiento Set 2006

- Telómeros, extremos, cromosomas Set 2006

- Locus, xen, cromosoma Xuño 2007

- Síntese, ARN ribosómicos, nucléolo Set 2007

- Cigoto, gametos, fecundación Xuño 2009

- Meiose, reducción, cromosómica Set 2009

- Cariotipo, cromosomas, organismo Xuño 2010

- Gametos, reproducción Sexual Xuño 2010

- Fecundación, haploides, diploide Set 2010

- Locus, gen, cromosoma Set 2010

- Meiosis, recombinación, entrecruzamiento Set 2010

- Gametos, reproducción, sexual Xuño 2012

- Locus, gen, cromosoma Xuño 2012

- Cigoto, fecundación, gametos Set 2012

- Anafase, mitosis, cromátidas Set 2012

- Profase, condensación, cromatina Xuño 2013

- Interfase, duplicación, ADN Xuño 2013

Preguntas Verdadero/ Falso.

La cromatina contiene ADN y proteínas básicas. V Set 2000

La interfase se divide en tres períodos: G1, S, G2. V Set 2000

En la célula eucariota toda la información genética está en el núcleo. F Set 2000

Durante a meiose non se duplica o ADN. V Xuño 2001

Un organismo con número diploide 20 (2n=20) presenta 10 tétradas durante a profase I da meiose. V Xuño 2001

A anafase é a fase da división celular na que os cromosomas organízanse na placa ecuatorial. F Set 2001

Nos seres humanos, o número de tétradas formadas durante a mitose é 23. F Set 2001

Nas células vexetais o ADN atópase no núcleo, mitocondrias e cloroplastos. V Set 2001

A meiose é o proceso que fai posible a formación de células diploides a partires de células haploides. F Set 2001

O ADN mitocondrial é semellante ó ADN bacteriano. V Set 2001

Los cromosomas están formados por ARN e proteínas F Set 2003

La citocinesis es el reparto de citoplasma entre las dos células hijas al final de una división celular V Set 2003

En procariotas, el ARN se encuentra tanto en el citoplasma como en el núcleo F Set 2003

Un organismo con número diploide 20 (2n=20) presenta 10 tétradas durante a profase I de la meiosis. V Set 2003

A través de los poros nucleares pasan moléculas de ADN del núcleo al citoplasma. F Xuño 2004

Os cromosomas só son visibles como tales durante a interfase. F Xuño 2006

A través dos poros nucleares pasan moléculas de ARN do citoplasma ó núcleo. F Xuño 2006

Todo o ADN das células eucariotas encóntrase no núcleo F Set 2006

Locus é o lugar que ocupa un xene nun cromosoma. V Set 2006

Para contar cromosomas no núcleo en mitose debe facerse na metafase. V Set 2006

A fecundación é a fusión de dous gametos diploides para formar o cigoto haploide F Xuño 2007

Na meiose, a dotación cromosómica das células fillas é idéntica á da célula nai F Xuño 2007

As cromátidas irmás sepáranse durante a anafase dirixíndose aos polos celulares V Set 2007

Durante a mitose prodúcese entrecruzamento e recombinación xénica F Xuño 2008

A estrutura do núcleo non é igual en células animais e vexetais. F Xuño 2008

Nunha célula somática humana hai 23 moléculas de ADN. F Xuño 2009

A heterocromatina é a cromatina xeneticamente inactiva. V Xuño 2009

Durante a telofase, os cromosomas descondénsanse completamente. V Xuño 2009

Nunha célula somática humana hai 46 moléculas de ADN V Set 2009

O cinetocoro forma parte da heterocromatina F Set 2009

Herdanza intermedia é sinónimo de codominancia F Set 2009

O locus é o lugar que ocupa o xene no xenoma V Set 2009

A descondensación dos cromosomas prodúcese na telofase V Xuño 2010

A cromatina consiste en ARNm e proteínas F Xuño 2010

Durante a metafase da mitose prodúcese a separación das cromátidas F Set 2010

A heterocromatina son porcións de cromatina que se mantén desespiralizada, formando masas densas no

núcleo interfásico F Set 2010

Os oocitos de 1º orde son sempre células diplodes V Set 2010 Xuño 2013

Os cromosomas están formados por ARN e proteínas F Xuño 2011

A envoltura nuclear presenta poros V Xuño 2011

A orixe das 2 unidades ribosomais é no nucléolo V Set 2011

O locus é o lugar que ocupa un xene no cromosoma V Set 2011

El nucleolo y la cromatina están en el nucleoplasma V Set 2012

La duplicación del ADN tiene lugar en la interfase del ciclo celular V Set 2012

Unha célula haploide pode sufrir meiose F Xuño 2013