Son de poesía

Xoán Carlos Domínguez Alberte (ed.)

Formas de citación recomendadas

1 | Por referencia a esta publicación electrónica*Domínguez Alberte, Xoán CArlos (2011 [2005]). Son de poesía. lisboa

e santiago de Compostela: edições Fluviais e livraria Couceiro. ree-dición en poesiagalega.org. Arquivo de poéticas contemporáneas na

cultura. <http://www.poesiagalega.org/arquivo/ficha/f/1605>.

2 | Por referencia á publicación orixinal

Domínguez Alberte, Xoán CArlos (2005). Son de poesía. lisboa e san-tiago de Compostela: edições Fluviais e livraria Couceiro.

© O copyright dos documentos publicados en poesiagalega.org pertence aos seus autores e/ou

editores orixinais.

* Edición dispoñíbel desde o 20 de decembro de 2011 a partir dalgunha das tres vías

seguintes: 1) arquivo facilitado polo autor/a ou editor/a, 2) documento existente en reposito-

rios institucionais de acceso público, 3) copia dixitalizada polo equipo de poesiagalega.org

coas autorizacións pertinentes cando así o demanda a lexislación sobre dereitos de autor. En

relación coa primeira alternativa, podería haber diferenzas, xurdidas xa durante o proceso de

edición orixinal, entre este texto en pdf e o realmente publicado no seu día. O GAAP e o equipo

do proxecto agradecen a colaboración de autores e editores.

son de poesía

son de poesía

Selección de autores e ediciónde Xoán Carlos Domínguez Alberte

2005

© Dos poemas do inicio: herdeiros de Antón Tovar, Manuel María, Xela Arias. LuísaVillaIta.

© Da introdución: Xoán Carlos Domínguez Alberte.© Das creacións: Alberto Augusto Miranda, Alexandra Bernardo, Alexandre Teixeira

Mendes, Ana Roman!, Anxo Angueira, Anxo Pastor, Aurelino Costa, BaldoRamos, Bernardino Graña, Estíbaliz Espinosa, Fernando Martinho Guimaraes, FranAlonso, Gonzalo Navaza, José Carlos Soares, José Viale Moutinho, Lois Gil Maga~riñas, LUlsa Mota, Luz Pozo Garza, Manuel Álvarez Torneiro, Manuel Foreadela,Manuel Vidal Villaverde, M¡ro Villar, Pedro Gonzalves, Pilar Pallarés, Rafa Villar,Salvador García~Bodaño,Vergílio Albeno Vieira, Xavier Rodríguez Baixeras, XulioL ValcáreeL

Edita:Edicoes Fluviais - LisboaDireq:ao literária: Alberto Augusto MirandaDepartamento Li.terário da Sociedade Guilherme CossoulAv. D. Carlos 1, 6[·1 '1200-647 Lisboahttp://ineomunidade.blogsroLcomTfn.,+351.965817337

Lihraría Couceiro S.LSantiago de Compostela (Galiza)www.lihrariacouceiro.comTln., 9S1 565 812 Fa" 981572 239

Realización: Gaíigraf GabeiaISBH 84-609-7637-8Depósito Legal: C. 2.188~2005

1ª edición: Lisboa/Santiago de Compostela, outubro d~ '2005.Tlrada: 1.500 exemplares.

Palabras en prosa

Este libto naceu coa intención de se converter nunhahomenaxe da palabra viva na nasa lingua a varios poetas galegosdesaparecidos nos últimos tempos: Antón Tovar, Manuel María,Xela Arias, Luísa Villalta. O título, son de poesía, fai referencia,polo tanto, ao carácter inmanente da súa obra literaria e ase­made ao pulo creativo incesante que alenta no interior dos seuslibros, destas páxinas.

A iniciativa concibiuse ao abeiro da incomunidnde (a páxinaelectrónica é http://incomunidade.blogspot.com), este portofranco de creatividade que une autores galegos e portugueses.Algún dos poetas citados significouse especialmente en trazarpontes de diálogo entre a cultura portuguesa e a galega. De aí queesta proposta queira contribuír tamén ao intercambio da expre­sión entre ambas as linguas e a ptomover a creación -poética,plástica- conxunta.

Os autores e autoras que figuran neste volume constitúen deseu -lonxe de calquera escolla grupal máis ou menos reducio­nista- unha boa mostra da pluralidade creativa da cultura portu­guesa e galega actual. As contribucións achegadas son orixinaisfeitos en exclusiva para este libro. Para eles e elas vaia, entón,todo o agradecemento.

son de poesía edítase grazas ao patrocinio xeneroso de dúasentidades -portuguesa e galega- que dende hai moito tempoveñen traballando en prol de superar fronteiras artificiais e deapoiar a nosa literatura. Referímonos ás Edi~6es Fluviais -o

7

mesmo se podería dicir, entre outras iniciativas, doutros seloseditoriais como Edi<;:6es Tema ou Edi<;:6es do Buraco- e tamén áLibraría Couceiro de Santiago de Compostela, a cuxos responsa­bles lIes estendemos a nasa gratitude.

Con relación á estrutura deste volume cómpre dicir que,para cada unha das carro seccións que contén, se escolleu untírulo suxestivo de cada un dos escritores homenaxeados, queabondase para proxectar un resplandor do seu potente esrro crea­tivo.

E neste sentido quérese facer referencia ao relativo do enca­dramento das conrribucións, tanto poéticas coma plásticas, doscreadores participantes, xa que isto non supón máis ca unhacuestión de organización de todo o material por parte do editordesta publicación.

Si é certo que moitos dos autores manifestaron o seu inte­rese por incluír a súa colaboración nalgunha das seccións en con­creto do libro. Mais o que, en definitiva, pretende esta obra é, apartir do alemo presente destes catro poetas lembrados, seguirescribindo con tinta nas liñas do sangue da vida.

E para lIe pór o ramo a esta introdución reprodúcense unsversos de cada un dos catro libros que lIe dan título a cada unhadas seccións. É un xeito de tenzón a catro voces nas que se deixasentir a poesía viva, profunda, a palabra exquisita, latexante dosnasos poetas.

Antes que 'leña a naite, xa por tras,cómpre saber chegarse ó ventoi a ise río de causas amarelasque anda a fuxir arreo,como si fora humán;cómpre sentir o pesodas cousas morredizas, eneal da nasa pel

8

fuxitiva tamén cara ó silenzo,i antras súas compañas decatándose,no balbor do seu verso,da gracia de estar vivonos seus dediños cegos,que nos apreixanpra que rripe por eles o desexo.

ANT6NToVAR

Ollada aTerra Chá dende as alturasé semellante a un mar en caln1a.Pra medila só valen dúas mensuras:¡ferrados de corazón, fanegas de alma!

MANUEL MARíA

Son guen de verquerche abrazos de cantosbrazadas xa ves de melodías

Pero deixa deixa agoraque esquezan os nosos nomes os paxaros que ensinamose volvan novas ó tempo da inocenciae, .. deixa deL'Ca agora que esquezamosonde van os nosos corpoS' en tras lado

Entón serei eu quen He presteó teu sano as fontanas de xazmín... e as augas novas

XELAARIAS

ONDE nós nunca pasan os trensSó chegan ou partenPor iso tamén somos nós

9

a nosa última estacióno naso amor definitivo

Así podemos marcharno único sentido posíbelou esperar o avalo dos viaxeirospara sentirnos expandidos nas miradas estrañasque chegan arrasrrando as bambalinas do mundo

Onde nós non hai nunca outro destinoque ser un anónimo finou un glorioso comezo

LuisA VILLALTA

Esta é a verdade auténtica do pensamento sempre vivo napalabra poética. A aposta polo compromiso, pola vida, é a que fainacer decontino son de poesía.

XOÁN CARLOS DOMÍNGUEZ ALBERTEBrión, verán de 2005

10

arredores

" 'f

Micropolifonías

Estíbaliz Espinosa

Son raros estes humanos.

Un día nacen. Poñen a proba o mundo enteiro.A persistencia desa inesperada mutación do cosmos chamadavida.Esa estirpe bastarda de estrelas e de forzas.

Son raros.Non saben qué facer con eles mesmos. Pois aí os tes.Recén creadas as manso Pois aí as tes.Cando rin en medio das tempestades ou desesperan de puropracer.Qué me dis diso que fan coa larinxe. Pode ser inaudible,malinterpretable, estentóreo, febril...Rascan cordas sobre a madeira coas crins dun cabalo. E obteñenalgo que non se parece a nada do que existe no universo. Oúnico que non mimetiza forma ningunha. Que mana coma osangue dunha ferida e o seme e a lava.

Son raros.Son rarísimos.Pelexan por nomes, por belezas, por espacios, por fe. Perséguenseen corredores escuros e lago fan que non se coñecen. Tortúranse.Regresan xuntos dalgún lugar e conxugan un futuro que nunca

15

sucede. Alívianse mutuamente con vendas e drogas e palabras.Distáncianse de si mesmos cunha ironía fecunda.Deles é a dúbida, a senrazón, o paradoxo, a suspicacia.Contemplan galaxias que non saben da súa soedade.Deles é O ruído, a música reservada para eles, para eles desde oprincipio das estacións.Viven desde antes de chegar a este mundo.Viven moito despois de abandonar este mundo.Crense inmortais. Pero dalgún xeito crer e ser son o mesmoverbo.Converten en cerdeiras, no interior dos ollos dalgún animalnocturno en madeira de violín, en crins de cabalo., .Converten no que sempre quixeron ser, no que sempre toron.Mutan continuamente e despistan aos que se quedan.

Son raros.En todo o raro sempre hai algo de marabilla.Cando aman algo profundamente, evitan nomealo.Son estraños.Á s veces non saben qué facer coa memoria.Ás veces din palabras sen sentido.Ás veces, Luísa miña, ás veces

. ,16

Viaxe ao Oeste

Eu quixeraser outro.Non o !'ello que son.O atitro

que aU5 ficou, atrás,dos espellos no fondo . ..

ANTÓN TOVAR

Cando me chegue a horade emprender a viaxe cara o Oeste,recolla a áncora e me afondaquedamentenas sombras do s01por,non te 1evarei conmigo.

1rei senlleiro e dignoesquivando como podapozos, trampas e celadascara unha casa que me agarda,e da que non cabe esperarnunca o regreso.

Cando me chegue o díade emprender a viaxe cara o Oeste

Xulio L Valcárcel

17

e deixe atrás todo canto amo,irei espido e timpa desexandoque a navegación do solpolo espazo insondable da noite,aviveza nos meus ollas a lembranzadaquel tempo sinxelo e plenocontigo compartido.

Eu xa non estareipero se por acaso algún coñecementoconcedido me fose, sabe que levarei gravadapor sempre a túa imaxe,musitada a mellor oraciónpara os meus labios:o teu nome, amor, que encheu de graciaas horas ardidas do pasado.

. ,18

Soneto Habana Blues

Qutra fisiognomía polo tempo estragada,gastada no traxecto dos días e das horas.Qué outro mundo feliz, qué infancia rememoras?Qué misterio profundo se agacha nesa aliada?

Habana patrimonio, capital derrotada,esperanzas que mudan en sombrizas demoras.De brazos resignados, porque ti nunca choras,vindicas o futuro, xornada tras xornada.

E aproveitas fragmentos diversos das ruínaspara restaurar vida, construír movementoe avanzar lentamente no rostro que endurece.

E agardas que un fermento rebente nas rutinasque fixeron das rúas lugar de pensamentoande o día entretece o que a noite destece .

Miro Villar

19

Adeus, literatura (fragmentos)

Manuel Forcadela

na memoria de Antón Tovar, de Manuel Matía,de Luísa Villalta, de Xe1a Arias

¡Adeus Literatura, meu prístino paísDe torres silandeiras e muros derrubados!

Deixei de crer en ti. Xa nada nos reúne.Non somos máis que antigos amantes separadosPor lúas de paixón, por meses de distancia,E teño que deixarte, partir para outros mares,De pé sobre as madeiras dun vello pailebote,Sumido no meu pranto de bébedo e suicida,A oír o acordeón funesto da nostalxia.

Adeus, maldita dama, infiel e mentireira,Deitada sobre os lenzos de seda do casinoÁ espera do tafur, do conde, do malandro,Solemne prostituta, fantasma da linguaxe.

Adeus vello navío, veleiro en que embarqueiÁ busca doutras illas e mares e linguaxes,Soberbio capitán, tamén pirata ás veces,Soñando achar a lúa deitada sobre as augas,As frautas dun idilio, as cabras dun pastor.

"'j

20

Adeus, paixón vehemente da miña mocidade,Oh río tropical de matos e espesurasQue xorden impregnadas de palabras,Sublime compañeira das horas do verán,Ti, dama que ficou, na épica das horas,Á espera de que un vento de novo me levase,Propicias as xornadas, á patria de regreso,Penélope e Ulises, Xenebra e Lanzarote.

Adeus, bebida doce, alcólica visiónDe mundos sulagados, de montes posuídosPor lavas e por lumes, por tropas á conquistaDe torres e cidades.

Eu son o que noutrora, ao son de frauta aguda,Sereno modulou bucólicas cancións.Despois deixou a patria, sumido na cobizaDe langas horizontes,E foi polos camiños do imperio dilatandoXornadas dunha heroica mocidade,E así chegou un día aos límites de Troia,Acaso tres mil anos despois de que os aqueosO fado coñecesen e o gume das espadas.

As dádivas de Grecia fixéronme felizE souben que eran eses os camiñosQue había percorrer nos tempos en que, lago,Despois de que a viaxe rendese cos seus froitosTributo a aquela patria orixinaria,Yolvese ao meu país, tentando prodigarNos cantos que facía o voo daqueles fumes.

21

E así, Literatura, entrei de cheo en ti,Sen darme nin sequera un tempo para abrirOs ollos e atender á lúa que chegaba,Celeste sobre un manto de tebras e distancia.

22

son de poesía

Alberto Augusto Miranda

Dedicava-me a espetar os garfoscomo se tivesse o conhecimentoda vida e da morte.

No meu quarto capital, ardia.

Depois asfaltava o ego antigo e fugiade todos os transportes.

A massa histórica existe, está-mena cabe<;:a qualquer gaveta que abraé uma época, uma cidade, um casamento, um herói.Como posso existir no meio desta gravidez?

Os canais de veneza, onde a pesteera esfingetinham um bordao submarino: a crian<;:a

a alga que a góndola sobrepujava.

aquela curva de olharde nunca mais olhar para a frentecontrário as andorinhas.

23

António Tovar, naguele tempo

José Viale Moutinho

Vou envelhecendo, eu sei que a cabe(;a cada vez se metemais debaixo do bra(;o, querendo adormecer, pedindo aos olhosque apenas releiam aqueles livros que lhe deram maior prazer oudeixaram buracos na parede de corti(;a do entendimento. Eaquela tarde em Ourense, naquele tempo tao perdido que hoje sechama primeiros anos da década de setenta, eu queria conhecerum poeta que tinha urna livraria, Antón Tovar. A livraria, naome recordo como se chamava a livraria, seria Estanco ou Tanco?Nao me recordo mesmo. A livraria ainda estava fechada e ·naohavia ninguém dentro. Voltei a esplanada ande tomara o cafédepois do almo(;o e vi, solitário, numa mesa, escrevendo numcaderno, alguém que de pronto reconheci como Eduardo Blanco­Amor, de quem eu acabara de ler a fabulosa A esmorga e de escre­ver um texto para o programa de urna sua pe(;a em representa(;aOno Porto. Tímido, como sempre fui, aproximei-me, disse-lhe queo queria conhecer, quem eu era e ali falámos longamente. Taolongamente que ao regressar a livraria de Tovar, este come(;ava jáa preparar-se para fechar as portas. Os nossos calados esconxurosfizeram parar o tempo e estendi-lhe as primeiras edi(;5es de Arre­dores e de Non para que mas autografasse e nessa noite janteicom ele e com a encantadora musa inspiradora de O vento no teucolo. Fiquei encantado em conhece-los. De quando em quando láo correio me trazia urna carta na letra tremida de Tovar, sempreentusiasmado com qualquer coisa que pretendia fazer. Amargu-

24

rou-me o seu Diario sin datas e fiquei perplexo ante o poeta Antó­nio Tovar em castelhano, quando me mandou o tomo dessa suapoesia. Afinal, ele era dais grandes poetas com o mesmo nome,com maestrias identicas, mas em idiomas diferentes. Um princi­pio do internacionalismo que o empolgava?

De quando em vez, releio António Tovar, mas há muito quenao vou, como ia, passear pelas velhas ruas de Ourense, ande osmeus velhos amigos foram desaparecendo e agora já nao conhe(;oquase ninguérn.

25

terra chá

que seguen estando

A Manuel, Xela, Luísa

Esa forma de area que adoptan os días co tempo

esa sombra da luz que asombra as horas

que pasan

regresa

observa a matriz a forma do dátil espiral

que almacena no instante

os instantes

Ese pregue da voz que foi tan tensa para ser así

Ana Romaní

poema superficie que desvela a esfera

Esta insistencia

31

Fotografías na consola

Salvador García-Bodaño

Vénseme ao pensamento a vosa imaxe irreal,núa xa de porvires e espida de nostalxias,no baleiro do tempo

ande empeza a etemidade.Fotos imaxinarias reteñen o pasadona consola dos díase na arca dos soños.

Tempo parado contra o pasar do propio tempo,levo o vaso recordoe o vaso ser a resgardoen intres fragmentados da memoria da vida,roda o que me deixastes rreto do corazón.

Dende o fondo de vósvindes renacer no canto,na palabra creadora como nova existencia,na raíz comunal da linguae das nosas ansias.

Con nós vén o valente pulsar da vosa vida,as querenzas que aquí mantiñades,as arelas,a nos daren alento para cada xomada.

32

Coas ilusións de todos construiremos un sañaou unha terra fortepropicia á nasa historia.N ela han ver os máis novascumprirse o seu destino,ben lonxe da vivencia da patria desposuída.

Xuntos imos no día a día da ruta aberrapara entregarlle ao poboa consciencia de si mesmo,a súa autoestima de vez reconquistada.

¡des cabo de nós na marcha da liberdadee non van separarnos nin nos separaremos.

Síntovos ande a nós cando digo os vasos nomes.

33

Inventario na chaira

Manuel Álvarez Torneiro

Abro o libro dos ollas.Estes son os camiños que nos deron,e os restos da tormenta.

Estes son os altares do cansazo, as arcadasvencidas das bubelas,as memoriosas torres e os adrosdunha pasiva luz e morte rústica.

Detrás destas camposas será noitede raíces tenaces e pulsión invertida.Veño de lonxe, unánime e ofrecidoás grandes evidencias.

Todo foi extinguido, cegado o diamante,os trazos do solsticio,as lámpadas felices agachadas nas noitescomo sexos ou brasas.Xuventude dun día, carricanta solar,levadura, arboredo,tanto verso-inventario...Arremangado pulo a palpitar en todo.

Estes son os camiños,ande chega o aviso da invemía

34

e medran as distancias que entristecen as tardes.Inza un vento unha cinsa, precipita memoriascando un poldro galopa palas chairas da épica.Abro o libro-inventario.

Nas nasas mans ardían os corazóns das pedras,os paxaros que aniñan nos arcos sen alcance,as mazás sempre verdes, enceradas de frío.Levamos os estigmas dun milagre fugaz.

Máis alá destes campos ara, insomne, unha sombra.

35

Os vellos mestres

Xavier Rodríguez Baixeras

Alí quedou a estatua que co seu brazo firmeaparta con desdén os meus soños avoltose que, pechando os labios, desiste de pedirmeretallos de horizonte que xa alvisco disoltos.

Os antigos quixeron petrificar a vidae nas dobras de mármore sofocar o desexoe deron dor á pedra e sorriso á ferida.O tempo, duro afán, é o que neles envexo.

Agora, xa conforme, baixo os altos beirís,escapo aos tortuosos calexóns e procuroa distancia que, libre, segrega un paso gris.E finxo que desbasto remoto ceo impuro.

Florencia. Nadal2004

" 'f

36

espécie

Uma espécie.Mastigar os passos ardentesAí se fecham os sítiosa que vou pertencer.

encontrar uma presen<;:atalvez de deuses,o que ardia em convulsao

Quando o claustro abriu larejei.Como é redimivela confissao.

Lembrar-te ás ainda que existode camanesta casa fechada

Nao tem nome este corpo de ideia.O éfemero ganha apoteose de destinoheresia vivaaultima vela, a tua mao prendeu-me o bra<;:oquando todos os meus nervos estavam a rogar

LuísaMota

37

Esconego.na casa de espelhos da poesia,rasgas a carnisa, tornas.

esmago a támara,recordo sempre.

38

o dia de hoje!

Aurelino Costa

Cenouras nas árvoresem pampa lustrem as várzeas

bezenos lusófonos pastam de missalpedros e putas ensaiam a imposis;ao das cinzasquando, claro orvalho?

Secam feéricas as bentas dos anosPoejos de mel gotejam flácidos a borbulhar

Lúcifer afronta o quarto sujeito de ánus velhopapa a mosca na casta bulha do leitee despe.se no espelho da fome ...

Quando, claro orvalho?

Tulipas finas de teu amareloEnsaibram as vestes coléricas de romaE tomam o silencio por vinho...

Sache em salto e pique a monda fetal danos d'heiClausrro d'osso ern circunspectos

ópera do mar ern ornbros

39

o claro orvalho na língua de fogoembolo azul num domingo antigonúncio d'astros num fulminado roseiral

mae, antiga mestra de meu ósculo novoagora sou bovino e touro, que fazer no jogo?dorme a estátua branca em dentes d'ouro!

Látego filme do que nao há na pele do gomoEncanastra até ao gume tudo o que consomeamor dório em estardalho lume

foco a verruga no olho casto de santo - sanitário do fogomergulho o cabelo comprido no lago do rostodispo e unto o seio no húmus da luz cistina dos séculos

quando?, até quando sacro orvalho da manha d'outono ?

40

denuncia do equilibrio

Xela en Galicia dende o 1 de novembro

Luz Pozo Garza

A Valentín e AmparoA Darío

1

Ía agramar a ptimavera pera acaso chovíaPero acaso chovía meditadamente 4 de marzo Granxa de Barreiras

Houbo na casa un gozo de mapoulas e fucsias e de licores ledoschorimas ventureiras acordes silenciosos páxinas distendidas

Chegabas e abrasabas cunha cunca de luz que non se extingue nuncaUn esplendor de ardora no fondo da beleza abisal recén nada

Todos sabían que levabas a rosa de cen follas impresa no costadodo lado esquerdo preto do corazón para incendiar as noitespara ferir as yerbas que nunca foron ditas

para escribir talvez un paraíso escuro e borralo de novo dun plumazopara bater o medo lusco fusca dos días de infortunio cun radar lacerado

para loitar en contra da entropía contra das marcas irreconciliablespara botar por terra o equilibrio dos deuses o seu prestixio extático

45

Consumar dunha ollada de mirada arquetípica felinos al! cabalasdunha estirpe novísima de antes da primavera cando nada está escritosobre os cómaros verdes

2

Ollas de lume e labios de camelia camelízame a gasto...a descamelizarte cando xela en Galicia no reino mesmo implícitodo desmán e a carencia

Neste reino ferido da nasa periferia que era o centro absolutoque ti amabasPois quererías ser como unha supemova para plantar o lumenas esferas altísimas coa sinxeleza de plantar o liño no tempo dasalaudas

Viñeras a tronzar a rosa de cen follas e a desmitificara exquisita corola dos sañas permitidos e canónicos

Viñas facer do mundo unha tábula rasa pra te sentir en fugaen ventimperio en pretexto de loitas contra calquer oráculo

Quererías ralvez desconectar os ríos as liturxias os templosas tribunas as crónicas os velenos agónicos da rosae ás veces o erotismo do ser contradictorio

E gritabas cun berro partido en dous segmentos a verba In DependenciaPerseguías acaso ese fulgor que cega

Falabas coa fermosa boca dos derrotados

46

3

Desintempériate e non descamelices no lugar que te atopascando xela en Galicia tan extremadamente na friaxe da morte

Incorpórate ós tempos das camelias de Vigoós équidos feridos ós libros que escribías como unha lúa excéntrica

E recolle as camelias tan seducción tan sombra tan penumbratan holograma mesmo Rosalíatan novelo tan mar de Vigo tan intemperízome

Tan lámina de vento que bate nas cordaxes dunha alma estradivarius

como Luísa Villalta...

Transitas e ultrapasas aquela infancia mítica das mañás de Fingoipor ínsulas absortas astros desordenados e planetas que clamane reclaman a túa persistencia incorruptible

e vas serenamente sen volver a cabeza camiñando a deshoracamiñando a deshora camiñando a deshora en procura daquela

luz altísimaque sempre perseguiras no teu pasar gozoso palas rúas de Vigofermosísima Xela a diario a diario con Daría da man

23 de marzo de 2005

47

Confesión incompleta dun amigo do heroe

Gonzalo Navaza

Concedeume a fortuna coñecer o segredodo teu nome escondido. Abonda pronuncialoca timbre dun tremor para que ascendan nubesde antano polos cómaros e as neves de ante pausenlm estremecemento no lomba das estatuas.

Aluman ese nome luares doutras noites,cando ardía o desexo nas fragas da epidermee proclamaba xúbilos que finxían certezasou flámulas de mastros o mar dos extravíos.

Tempos de rack and roll, de ousados horizontes,de ilusas travesías sen rota de regresoande gozar prodixios en incógnitas illasnunca de antes tripadas de pegadas humanas.

Queimaramos as naves no porto escintilantedas luces de neón, a música nos pulsos,e tiñamos por certo, coitados, que os abismospremiaban con tesauros a audacia temeraria.

A walk on the wild side era avidez nas veas,a horse with no name nas gozosas vixilias,as ansias a virar nun carrusel de lonxes

48

ca abraio dos ancestros preguntándose en baldeque periplo era aquel camiño de ningures.

As palabras rebeldes roldaban as meixelascoma bágoas surtidas dun feraz dicionarioe o corazón largaba trasmallos infelicesno incerto pego negra do teu ollar profundo.

Sei o teu nome e sei que de diciIo agoralevantaría a ausencia as pálpebras de broncee os labios tremerían coma nos vellos tempospara anunciar a nova da fugaz mocidadevencedora da morte e do puñal dos días.

Mais fíxenche promesa de gardar o segredoe é tan pesada a carga de saber que dependede min tan só, de min -que apenas fun amadoun efémero outono-, que me falta coraxe,que non teño valor e asubío en silenciounha danza macabra de oficios insensatosentregándome á dar dos amigos do heroeque se saben indignos por saíren con vidada batalla onde amor sucumbiu sen remedio.

Bastaría dicilo para obrar un milagremais fíxenche promesa e hei de gardar silencio.Non ha dicir xamais esta boca ese nomeasí me anegue a voz o mar do esquecemento.

49

A expresión poétique

A expresión poétique(expre<;:om plus chic = poéchic)dos colectores dos hipermercadosé deslumbrantecomo o dentrífico quese con xela nosdesauguesdacocacolaincamunicaciónrúas de ver

tedoi

ros (poétique)de arrobas @ darrobas @ das robasexpresión, a todos os efectospoétique inreciclaxe urbana do lixo despoxos latas dixitaisda cocacola

50

Fran Alonso

anacos de ratos sumidoiro en trozos (des) da incamunin canciónnn@solitariasCe: a min selfsend to © reservados todos os dereitospor cocacola poétique & solidao.E lembre, Equilibrio: marca rexistrada.®Nota: este poema é autoreverse.com

51

Prendeu a yerba

Prendeu a verbacoma o salgueiro na brañaprendeue o solpor nas ondas do teu mareoEscura de fol voz botadapara sére-las coresilícitas ilícitas ilícitasdo herbal sen cancelasda fonte ande lavancabelos teus as pícarasque non viñan nos librose nunca nunca nunca.Enormes olmos, mirtoscoma os que cortas no xardín do pazoou abrazasnas mañás de orballo.Prendeno medran os loureiros na lúafada branca enfariñadana fogueira do sol trubadoa manchea de fieitosque escribiche.E o lar o millo os camiñiñossantos campás e pecadosa cinza fría do fogar sen lumeo can que agarda

52

Anxo Angueira

todoasí fan as trepeceiras ponlasvizo de raíz que todo entupe todoo ceo un verso cheo que rebentae nos regalaa árbore e a bagaña nova idadeun maio de benséculas.

53

As palavras do exímio

Alexandre Teixeira Mendes

As palavras do exímioo que se dissipa nessa vozdo incontidoa obscuridade do legível

a palavra do exaustoda plúmbea sombraamemóriao que se ajusta ao visívela linguae de bachde onde provenhoos rolos de pergaminho da toraa clarividencia do excessoa eloquencia das éclogas de bernardimo obstinado que enuncia o abruptoa lamenta~ao

o que Se desvanece

. ,54

Coberta que fosse

Coberta que fossede aves, ficavanum longo dizer

a rapariga. Havia misturadoum perfume a erva bravae a canela. Nem sei

por que me lembrodo que já queimaos lábios, agora que se dobra

o cora~ao no frio.

José Carlos Soares

55

en concreto

7!

/

Pensar é escuro

Pilar Pallarés

Se non me vedes fóra nunca máis, é que fiquei aquí, áintemperie de min, envisa en razón tráxica. Descorrín o telóncomo cada mañá e esvarou no cristal a luz de outono, precisa,silenciosa. Mais eu provoco o ruído dentro de min e en vós,debátome nos gumes deste cuarto, mergullo en discordancia, endesespero, e entrégovos columna de sonido, o meu sorriso leve asoster o invisíbel. e esra memoria dunha luz antiga.

Se non me vedes fóra, no escenario, correndo cara vós,tocando xuntos, non remades por mino Quixen ficar aquí, noteatro de sombras. Esragno o voso tempo nestes muros, adenso avosa hora na conciencia. Inrégrovos en min, formamos parte.

Se non me vedes máis á luz do sol, ollade o sol da noite. Noseu centro ardo eu. E seino todo.

61

A Luísa Villalta, in memoriam

Manuel Vidal Villaverde

En concreto, Luísa,O mundo foi unha estación silenciada,En concreto, estaba o tempo parado,Noite de gatos martas en aroma inmanente de tellados.Agatdabamos, Luísa,Os últimos cilíndricos silencios,E non pasaba ningún tren,Ningún viaxeiro anónimo en tristeiro abandonoDe íntimas estacións e despedidas,As chaves que ti dixeches do tempo,Mapoulas na fin do cabo,En concreto,Delicada alta marta amortalladaEn San Amaro,En concreto...Non houbo nada, e si,En concreto,As vagas atlánticas baten con tenra furia estremecidaNo areal necrópole da cidade enfeitizada,Morar de sañas salgados húmidos en San Amaro ...Morrer morrendo, Luísa.En concreto solicitamos o silencio que sempre precede aoRuído,En concreto de in-concretos, as ondas xa definitivas,Amolecidas, adecidas,

62

Ecuacións sobre indefinidos reconstruídos,Sempre sombras siluetas esquecidas do esquezo.En concreto de paragoxosE rumores que deseen de abanqueiros,Do que foi a vida,Amarte,Sen caínza o carpo,O tempo liberado das chaves,Enxoito murcho o riso,Luísa.

63

Luísa Villalta

E líbranos, Señor, do que sen Tipolo mundo inda flúe en desatino.

Da firmísima música calada,do melódico vento, o rexo estralo,a chuvia langa, langa, sonorosa,badalada, campá, garduamentode ondas polos mares coma follas,acesas lanzas, prantos, violinos...Xire todo en si mesmo, en branco xiro,radical, profundísimo, gran río.

Fure e tenda unha vaga, enorme praia,un radical rumor, total ruído.

Penetre, si, penetre feminina.Humidosa, a fluír por todos nós.Luísa está por nós en desatino.

64

Bernardino Graña

pregunta derradeira

dime,camarada,comovéne como ten ollas a mortecandoquedamos sós?

como esvaradeica o seu silencio atrapadoe nos prohibe?

como)camarada,deixar gravado na memoriao teu tempo de escuma?

Rafa Villar

65

Luísa ViUalta

Fernando Martinho Guimaraes

Uma notícia d'além túmulochega-me via smsZumbe o telemóvel no bolsodireito do casaco a faiscarA Luísa morreu diz-meo Alberto do outro lado marcom as letras todassem abreviaturas ou contrac<;5esQue há notícias que exigem palavras completasfrases morfologicamente assassinasprosódias rarefeitas e semanticas fulminantesPouso o mensageiro em cima da mesae vou até avaranda ver-o-marAcendo um cigarro mas nem marnem cigarro nem varanda qual queSó um telemóvel com um monitorestupidamente a brilharse imp5e a toda a paisagemSe nao tivesse telemóvel isso nao aconteciaOu se o casaco nao tivesse bolsodo lado direito só do esquerdoE se nem casaco tivesse seria ainda melhorComo se faz para respondera uma notícia d'além túmulo?Alheio a tudo o que aminha volta

66

já nao é para mimfixo o olhar, como se uma forc;:a obscurao comandasse, naquele estranhoobjecto que me manda mensagensfunéreas tremendas saoss vibra<;5es daquele tanatomóvelPode ser que a notíciapor um milagre de desapari<;aoa que chamamos deletagemjá nao estej a lá ou milagre por milagreque o seja de verdadeque nunca notícia assim tenha recebidoOu ainda coisa que nao seria inéditadeletérios pensamentos me sucedama pensar no Freud esse gajo queaté a amizade estragou que disseassim o digo eu que ocorrebastas vezes o desejo de matara quem gostamosTristes sao na verdade os momentos de lutoem que a fantasia se afinca nas negasdo que anossa frente estáO desamparo é coisa lastimávelde se ver bem como as voltasque o pensar dá no desnorteiode se saber desvalido o estuporde pensar que andei sabe-se lá quanto tempocom a morte no bolso direito do casacoPasmado fixo o olhar no monitord'além vida e como coisa automáticaum grande olho cósmico projecta-mepara as mas do Funchal

67

onde contigo conversei como quemdesentran.;a romas sobre a tua Galizacom os seus poetas viaxeiros para quesaibas telemóvel d'um raioque também sobre Manuel Antónioe seus manifestos peregrinospaira uma sombra de maldi.;aoque nem a costa da morte consegue engolirSabes Fernando diziasagora na Galiza andam todos numa de palTicídioe até ao Manuel ¡vIaria que por sinalagora que escrevo isto também já cá nao estáo querem tomar por pai e acharam de o matarah entre nós nao matámos os paisdizia-lhe eu por sua vezfazemo-nos desentendidos e aos trintaqueremos ter obra completa e dando-se o casode ser quase é para nos afirmarmospelo que haveremos de fazerentretanto e a lembran.;a é tao nítidacomo O faiscar do telemóvelinterromperam-nos a conversasolicitando-nos companhiapara urna mesa de café reservadaa congressistas sem audiénciaHouve tempo ainda para me perguntaresse era sobre a Galiza que eu ia falaré o mesmo disse é sobre Manuel Antónioo qué? sobre o mar?que sim sim dois cafés por favoraté hoje até sempre

68

Fumo de luto

Vergílio Alberto Vieira

amemóriade Luísa Villalta, violinista

Com o arco de pélo de cavalo,Prolonga, o contrabaixo, a condi.;aoDe o mundo o tempo todo ter amaoE poder, a todo o tempo, deplorá-lo.

Em querendo tanto a si afei.;oá-lo,O instrumento é, de resto, a perdi.;aoCom que as cordas embara.;am o cora.;aoE o bra.;o chega, por fim, a sufocá-lo.

Conquanto se desconhe.;a o dia, a horaDe volrar a Deus, aluz primordial,Sempre longo é o tempo da demora.

Para o que deu, de modo natural,O muito que, por bem, se fez penhoraDo pouco em cada instante original.

69

Índice

Palabras en prosa 7

Baldo Ramos: ilustración da cuberta e da contracuberta

arredores

Alexandra Bernardo: ilustración 13Estíbaliz Espinosa

Micropolifonías 15Xulio L. Valcárcel

Viaxe ao Oesté 17Miro VL1lar

Soneto Habana Blues 19

Manuel ForcadelaAdeus, literatura (fragmentos) la

Alberto Augusto Mirandason de poesia 23

José Viale MoutinhoAntónio Tovar, naquele tempo 24

terra cMPedro Gomalves: ilustración .

Ana RomaníA Manuel, XeL1, Luísa ..

Salvador García-BodañoForografías na consola

Manuel Álvarez TorneiroInventario na chaira .

Xavier Rodríguez BaixerasOs vellos mestres ..

29

31

32

34

36

Luísa Motaespécie 37

Aurelino CostaO dia de hoje! 39

denuncia do equilibrio

Lois Gil Magariños: poema visual o sublime ,.. , " .." .. , , 43Luz Pozo Garza

Xela en Galicia dende o 1 de nOI'cmbro 45

Gonzalo NavazaConfesión incompleta dun amigo do heme .... ,.,................ 48

Fran AlonsoA expresión poétique 50

Am:o AngueiraPrendeu a verba 52

Alexandre Teixeira MendesAs palavras do exímio , ,.. ,.............................. 54

José Carlos SoaresCoberta que fosse 55

en concreto

Anxo Pastor: ilustración ,.. , , ,......... 59

Pilar PallarésPensar é escuro , , ,.. , , 61

Manuel Vidal VillaverdeA Luisa Villalta, in memoriam , , ,....... 62

Bemardino GrañaLuisa Villalta , , ,.............................. 64

Rafa Villarpregunta derradeira , ,... 65

Fernando Martinho GuimaraesLuisa Villalta , , ,................ 66

Vergílio Alberto Vieira . ,Fumo de luto ., , , , ,., 69

ESTE LIBRO ACABOUSE

DE COMPOÑER o 27 DE XUUO DE 2005.

SAE [JO PRELO

o 6 DE OUTLTBRO DE 2005,

ANIVERSARIO DO NACEMENTO

DE MANUEL MARÍA

EN üUTEIRO DE RE!.

Edi<;6es Fluviais

Livros:

20. Poma Fidiró, As ilumin"foes de Aurelino Costa21. Fernando Martinho Guimaraes, Apenas um tédio que a doer nao cllega22. son de poesía -para Anrón Tovar, Luisa Villalra, Manuel Maria, Xela

Arias-, org. de Xoán Carlos Domínguez Alberre

Arte Postal:

26. José Manuel Travado / Lois Gil Magariños, Sao o Belarmino27. Jorge Magalhaes, Carpo