Sumario Presentación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1

Persoeiros 125 anos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2

O lema Sorriso para todos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

Voluntariado Un sorriso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Compañeira do agro e do mar . . . . . . . . . . . . 5

Arte Igrexa de Santa María de Loureiro do Real . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6-7

Camiños Samos, 125 anos dun retorno . . . . . . . . . . . . . .8As parroquias de Samos . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

A Nosa Terra O Apasionante mundo das algas continentais: As algas de auga doce . . . . .10-11

Actividades Comunidade de Benedictinos, Socio de Honor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12-13Xa son seis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14Un ata logo agradecido . . . . . . . . . . . . . . . . . .15Convivir, relembrar e compartir . . . . . . . . .16-18Proxecto Solidario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19Campamento 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

Pastoral A fe vivida como gratitude . . . . . . . . . . . . . . .21

Hixiene alimentaria Alimentos enriquecidos . . . . . . . . . . . . . . . .22-23

Agricultura e Medio Ambiente Importancia do cubículo na estabulación libre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

Saúde Malos tratos ás persoas maiores . . . . . . . . . . .25

Experiencias Samos, Lugar de encontro . . . . . . . . . . . . . . . .26Lembranzas dende dentro . . . . . . . . . . . . . . .27

Edita:Fundación O Noso LarSan Román de Lousada27620 SAMOS – LugoTel.- Fax : 982 187004Web: www.onosolar.orgDirector: Miguel Gómez Vázquez

Consello de redación:Saladina Diéguez VillaravizJulio Fernández DovalManuel VarelaAmparo Páramo VázquezMiguel Gómez VázquezJosé Manuel Castro Castedo

Colaboradores:Jaime Delgado GómezCarlos SampedroAdela Arias ConejoOscar LópezMiguel SampedroJosé Luis GarzaAlba M. Álvarez VergaraConcepción Rodríguez Fdez.Manuel OteroCarlos M. Franco AbuínEva Fernández LimeresAngela NoguerolJosefa GómezBertoInés deLa FuenteMiguel de La MataComunidade Benedictina deSamos

Portada e contraportada:Pedro

Depósito Legal:LU-229-01

ISSN:1579-8909

Maqueta e Imprime:Grafic-Lugo, S.L.

1O Noso Lar

PresentaciónO día 21 de agosto do presente ano 2005 celebramos a XV Festa de Convivencia cos nosos

Maiores. ¡Xa van quince!. ¡Que rápido pasa o tempo! Desde fai quince anos, ano tras ano, aFundación O Noso Lar, ven organizando actividades e programas encamiñados a fomenta-la convi-vencia e a solidariedade interxeracionais, priorizando sempre a atención á xente maior.

Unha curta historia fecunda en accións e programas, dos que nos fomos facendo eco nesteboletín e que algunhas recollemos neste número. Todas elas importantes, sen dúbida. Non obstante ófacer balance destes tres lustros sinalamos tres actuacións como as máis emblemáticas:* Acollemento na Casa de Acollida O Noso Lar. Desde o ano 1994 foron acollidas e coidadas un

total de 71 persoas . O tempo medio de permanencia foi de dous meses e medio cada un; sendoa idade media dos acollidos de 81 anos. A maior parte deles, despois de recuperados, volveronpara as súas casas, algúns facilitouselles o ingreso en Residencias da Terceira Idade, e seis, dadoo seu estado de saúde, esperaron a finar na mesma Casa de Acollida.

* As Vacacións-Convivencia para persoas maiores que se comenzou a organizar no ano 1990, fixe-ron posible que unhas 142 persoas maiores de todo o Municipio de Samos coñeceran e disfruta-ran de toda a costa do noso país: desde Cádiz ata Barcelona, desde Tui ata San Sebastián. Omesmo habería que dicir das provincias interiores: León, Salamanca, Valladolid, Zaragoza, Madrid,Toledo, Cuenca, Granada, Córdoba, etc.. Un merecido tempo de vacacións, de descanso e diver-sión cheo de experiencias positivas que levan consigo un maior grado de autoestima.

* A Festa Popular Campestre de Convivencia cos nosos Maiores Unha festa de todos e para todos,na que os protagonistas son os nosos maiores. Unha festa solidaria, tanto na preparación como narealización. Unha festa na que os veciños de cada unha e de tódalas parroquias sentímonos unidose en familia potenciando os moitos valores que existen entre nós e acollendo con orgullo o legadoque nos deixan os nosos maiores.

En todo este quefacer valoramos como moi positivas e frutíferas as axudas e as colaboraciónsde tódolos voluntarios e voluntarias. Así o fixemos constar no número anterior deste boletín. Queremosneste número mostrar o noso agradecemento a Jaime Delgado Gómez, a Angela Noguerol Seoanee a Carlos Franco Abuín, que coas súas sinxelas e valiosas aportacións nos axudan a descubrir, a valo-rar e a disfrutar da inmensa riqueza desta nosa terra.

Ademais destas fontes, que mencionamos, e nas que permanentemente repoñemos forzas erenovamos o estímulo no noso servizo á xente da nosa terra hai outra, de extraordinaria importancia,moi preto de nós. Estamos a falar da fecunda e incalculable aportación que a Comunidade deBenedictinos fixo e segue a facer á nosa historia. Estamos convencidos de que esta aportación é omellor servizo que poideron facer ó longo da historia á xente da nosa terra. A apaixoada historia daComunidade Benedictina, neste Mosteiro de Samos, e a súa presenza testemuñal, hoxe, é un estímuloe un referente para a Fundación O Noso Lar e cremos que tamén para os veciños e entidades públi-cas e privadas que queiramos servir, realmente, a esta nosa terra e as súas xentes.

¡Como non vivir agradecidos por tanta e tan variada riqueza! Temos ó noso alcance moitosrecursos e razóns que son ó mesmo tempo chamada e estímulo a vivir con intensidade o momentopresente, sempre coa esperanza dun fururo mellor. A expresión máis xenuína desta vivencia é osorriso. Con el comunicamos e compartimos o mellor de nosoutros mesmos: a acollida, o respecto, acomprensión, o perdón, o amor,... . O sorriso enriquece a quen o recibe, sen empobrecer a quen odá. Agasallemos cada día ós nosos maiores cun transparente e agarimoso sorriso.

Neste ano 2005, cúmprense 125 anosdende que a orde benedictina se asenta nomosteiro de Samos. Este significativo dato conví-danos a lembrar a historia deste mosteiro e polotanto dos seus monxes e administradores que ólongo do tempo tanto influíron na evolución doconcello de Samos e nos seus arredores.

A fundación deste mosteiro atribúese a S.Martiño Dumiense no século VI, xa que foi o granpropagador da vida monástica na rexión galaico-portuguesa, mais o primeiro escrito que omenciona é do ano 665 reflectido nunha inscrip-ción nos muros da portería que di que foi recons-truído nese ano polo bispo de Lugo. Despois destarestauración foi abandonado coa invasión musul-mana ata a reconquista do rei Fruela I de Asturias( arredor do 760 ). Cando anos máis tarde, este foiasasinado, atoparon refuxio nel a súa viúva e oseu fillo, o futuro Alfonso II o Casto. Gañou conisto a protección real, comezando polas propieda-des en media milla á redonda, que propiciaría oseu crecemento. No século X a comunidade vivebaixo a regra de S. Bieito aínda que no s. XII sesuma á reforma cluniacense. O mosteiro deSamos desfrutou de grande importancia durante aIdade Media, o que se reflicte en que posuía dúas-centas vilas e cincocentos lugares. Foi colexio deTeoloxía e Filosofía e parada importante doCamiño de Santiago. En 1558, sufriu un incendioque obrigou a súa total reedificación. A comuni-dade foi exclaustrada en 1835, aínda que osmonxes benedictinos regresaron en 1880 ata osnosos días. Sufriu outro incendio en 1951, tras oque foi reconstruído.

Este é un brevísimo resumo da historiadeste mosteiro, dende a súa fundación no séculoVI ata os nosos tempos no que a comunidade demonxes segue a vivir baixo a orde de S. Bieito. Aevolución da historia foi propicia para o mosteirode Samos, xa que durante a Idade Media foi undos máis importantes de toda Galicia, debido agrande extensión de terreo que posuía e adminis-traba, de aquí a creación dos prioratos ou granxasadministrativas que funcionaban como sucursaisdo mosteiro naquela zona onde se instauraran.

De seguro que, se a comunidade relixiosanon se decidira por quedar neste mosteiro, o nosoconcello non sería o que é. Para comezar noncontariamos coa beleza do seu edificio no centroda vila, coa maxestuosidade da fachada da súaigrexa precedida pola escalinata que nos recordaá do Obradoiro, co silencio dos seus claustros quenos convidan á meditación, con esa interesantí-sima biblioteca que a pesar dos incendios sufridossegue amosándonos os seus volumes e mostrán-donos o lugar onde agueles monxes pasabanhoras e horas escribindo para que nós hoxe poida-mos coñecer algo máis do paso do tempo e polotanto dos nosos antergos.

Foi o mosteiro berce e refuxio de moitospersoeiros: reis, abades, filósofos, monxes, escri-tores, peregrinos, escultores, pintores, canteiros,carpinteiros,.... Este feito pon de manifesto a rele-vancia do mosteiro nesta zona xa non só a nivelrelixioso senón tamén no educativo, cultural ehumano.

Alba M. Álvarez Vergara

2 O Noso Lar

persoeiros• •

125 ANOS

3O Noso Lar

O Lema• •

Se o mundo non é como cres que debería ser.Se non tes-los cartos que quixeras ter.

Se o teu home, a túa muller, os teus fillos ouOs que viven contigo non son como ti queres.

Se non te-la casa que che gustaría ter.Se non te-lo coche que fai tempo desecas conseguir.

Se o traballo que estás a facer non é o que máis che gusta.Se o teu xefe é moi esixente, maniático, … .

Se a túa sogra se mete en demasía na túa vida.Se non vives na cidade ou no lugar desexado.

Se tes pouca saúde.Se non tes vacacións.

Se os teus veciños te molestan.Se non gañas na lotería, nas quinielas ou no bingo.

Se baixa o teu equipo favorito

Ti ¡sorriso para todos!

Cando os xornalistas só contan o malo buscando medrar.Cando algúns, por envexa, marmuren de ti.

Cando te rexeiten.Cando te atopes coma un día anubado e gris.

Cando non te coiden como sesexarías.Cando te sirvan por obrigación ou interese.

Cando non te sintas amado pola persoa que ti amas.Cando non che fan a comida que máis che gusta.

Cando che digan “non”

Ti podes face-lo cambio¡Sorriso para todos!

M.C. Fernández

Un sorriso

4 O Noso Lar

voluntariado• •

Inés Pérez

5O Noso Lar

voluntariado• •

Compañeira do agro e do mar(Canto á nosa lingua)

Dunha nai moi poderosa

fuches das primeiras fillas,

¡cortesana! ¡campesiña!

madrugaches a esta historia.

Outras irmás che naceron,

a quen ricos porfillaron,

ti quedaches entre os pobres

ignorada dos magnates.

Nunca foras á escola,

alomenos con licencia,

Quizais un neno se esconda

pola lingua do seu mestre.

Pero houbo mentes claras,

nesta historia amortecida,

que te viron coma a alma

dunha terra con morriña.

Expresaron seu sentir,

cantaron á súa terra.

Eles seguen a vivir,

nunca a morte os enterra.

Ti, compañeira inseparable

do mundo do agro e do mar,

¡canto amor, ledicia e saudade!

¡canta dor, puido o home expresar!

Puido o mozo balbucir

seu amor a unha muller;

puido a moza percibir

e contigo responder.

Puido a nai agarimar

ó meniño que nacía,

puido o neno comezar

seu falar con harmonía.

Puido o rei coma o pastor,

con tenrura ben subida,

entoa-la súa canción,

cantar á Virxe María.

Novos tempos van abrindo

outro rumbo na túa historia,

vaite a xente descubrindo,

xa te queremos na escola.

Josefa Gómez Requejo (1992)

Igrexa de Santa Maríade Loureiro do RealSexan as miñas primeiras palabras dun emocionadoeloxio á súa recentísima restauración, sendo curasD. Miguel Ángel Gómez Vázquez e D. Manuel OteroMéndez.Resaltan tres aspectos. O primeiro o da ben reali-zada renovación do seu teito.O segundo o seu novo pavimento. Colocouse boamadeira no presbiterio e nos laterais da nave central.Pavimentáronse con grandes lousas irregulares asnaves laterais e con laxas calizas, ben escuadradas,o pasillo da nave principal, materiais todos propiosda comarca.Por último revocáronse os muros, tanto interior comoexteriormente, cunha cor branca pouco intensa, moia tono co contorno ambiental.

A Igrexa na súa estructura

Empecemos dicindo que se localiza esta parroquiano que foi xa un hábitat humano prehistórico, comoo testemuñan o castro cercano á igrexa e que lle deuo nome de Castro á aldea.Nesta mesma liña de antigüidade está tamén a súatitular Santa María , confirmándonos sen dúbida

unha precoz cristianización destas terras no moi altomedioevo. A pesar de toda esta antigüidade, aprimeira parte desta igrexa é bastante post-medie-val.

1.- A parte máis antiga da igrexa

O máis antigo constitúeno a súa ampla nave, o pres-biterio e a sacristía. Nave e presbiterio son de plantarectangular e da mesma anchura. Sen embargo estesobresae en altura, sendo cuberto a catro augas cunpétreo pináculo asentado na cúspide do teito.Dende a nave accédese ó interior deste presbiteriopor un arco triunfal de medio punto, feito de sillaresgraníticos de aristas vivas e cunha sinxela molduratrasdós. O arco apóiase mediante impostas demolduras xeométricas nun par de pilastras.Ó presbiterio, polo sur, adosóuselle a sacristía. A súaporta de acceso é de arco de medio punto feito consó tres dovelas, apoiadas directamente nas xambas.Destaca neste corpo central a súa fachada dopoñente. Nela ábrese a porta principal, coroada porun arco de medio punto feito con varias dovelas debastante volume. Descansa o arco directamentesobre a xambaxe sen mochetas intermedias.

Adornan a súa fronte varias moldurasque evocan modelos renacentistas.Por esta razón, esta primeira parte daigrexa podería ser datada na segundametade do século XVI.Sobre a porta ábrese unha pequenaventá, tipo aspilleira, completando afachada unha airosa espadaña que,segundo noticias, foi refeita no 1922.

2.- As dúas estancias posterioresa modo de naves laterais

Co tempo engadíronse á única navedous corpos máis, un a cada lado coamesma largura e distinta anchura.Deste xeito converteuse este conxuntonunha especie de igrexa de tresnaves. Cóbrense as tres naves conmadeira disposta en dobre vertente,

6 O Noso Lar

arte• •

Jaime Delgado Gómez

7O Noso Lar

arte• •

apoiándose tamén nos muros que separan as naveslaterais da central.

3.- Un cabido-sala

Por ser cerrado contrasta cos tradicionais, que sonabertos. Está adosado á fachada da igrexa o mesmoque os típicos cabidos. Ten dúas portas exteriores. Oseu pavimento tamén foi renovado substituíndose asanteriores baldosas cerámicas por lousas irregularestípicas da zona. Recibe a luz por varias fiestras aber-tas ritmicamente nos tres lados exteriores.

Os retábulos

O retábulo da capela maior é de estilo neoclásico,quizás dos primeiros anos do século XIX. Na súaancha calle central do primeiro corpo, entre dúascolumnas de estilo xónico, encóntrase esculpida enalto relevo a efixie coroada da Patroa, Santa Maríada Asunción . Tres anxos sosteñen a súa granpeaña de nubes. Sobre ela, dentro dun discoovalado, pero xa no remate do retábulo, está escul-pido o seu anagrama, A(ve) M(aría).Nas peañas das calles laterais encóntrase, nadereita un esbelto Santo Anxo, quizás do tempo doretábulo; e na esquerda un moderno SagradoCorazón de Xesús.O altar actual está apoiado sobre unha boa e gallo-nada pía de auga bendita.

O retábulo da nave lateral sur é tamén de estiloneoclásico. As súas tres calles do corpo inferiorestán separadas por columnas de estilo corintio. Nahornacina central gárdase a imaxe da Virxe doRosario , que está vestida. Nas peañas das calleslaterais encóntranse, á dereita, un moderno SanMiguel co demo ós seus pés e, á esquerda, unbispo, probablemente xa do inicio do barroco. Estávestido con alba, estola cruzada, capa pluvial emitra; portando tamén un báculo. Posiblemente sexaSan Brais.No centro do pequeño corpo superior, nunha horna-cina enmarcada por dúas columnas tamén corintias,está una boa efixie de San Francisco Xavier, quizásdo tempo do retábulo.

O retábulo da nave lateral norte é curiosísimo. Enlinguaxe popular diríase que é un poupurri de estilos,o que tecnicamente chamamos agora estilo ecléc-tico, ou sexa, recompilación de estilos. O seuneoclásico corpo adosado ó muro, mediante dúas

columnas de tipo corintio, sostén un entaboamentosobre o que se apoia un triangular frontón. No centrodese frontón, sen máis función que a decorativa,escúlpese un arco apuntado. O frente do retábulo está ocupado por un cameríntemplete que insinúa estar montado sobre catrosemicolumnas retorcidas e adosadas ó camerín, queintentan imitar as barrocas salomónicas. Os seuscapiteis son corintios e sobre eles corre polos ladosun entaboamento neoclásico, que na fronte dóbrasecomo para soster un teito a dúas augas.Puntualizamos tamén que a lisa porta deste camerinremata en arco apuntado.O centro da predela ocúpao o sagrario. O oco da súaporta remata en arco oxival e está enmarcado cunhainsinuante estructura de imitación neogótica. Namadeira da porta está esculpida unha custodia,simulando exposto o Santísimo Sacramento ,motivo moi típico nas portas dos sagrarios do estilobarroco.Este predominante neoclasicismo, pero con elemen-tos, uns xa de imitación barroca, como as semico-lumnas retorcidas e a custodia do sagrario, e outrosneogóticos, como o arco apuntado do interior dofrontón, a porta do camerín e a do sagrario, obrígan-nos a ver aquí un moderno eclecticismo que deberíadatarse, máis ou menos, arredor do ano 1900.

Samos, 125 anos dun retorno

É alá por mediados do século VI cando aman de Deus pranta no seo destas terras asemente de Samos, pois por aquel entón Samos éo seu Mosteiro. Son moitos os nomes vencelladosá súa historia: os reis Froila I, Afonso II “o Casto”,Afonso I “o Batallador”, Dona Urraca de Castela, oconde D. Reimundo de Borgoña; os abadesArxerico, Ofilón, Fatalis, Brandila; Fr. BieitoXerome Feixoo, Fr. Martiño Sarmiento, Fr. Xoán deChacón; San Virila e mailos oito bispos que saírondos seus claustros… Como todo o que é bo, oMosteiro de Samos sofre en múltiples ocasións oasedio dos que o desexan: dasamortizacións (notrienio liberal e en 1835 –con Mendizábal-) eroubos (ocupación francesa e consecuencias dadesamortización do 35); as pancadas do paso dotempo (incendios de 1533 e 1951); asedios: porparte do nobre ou bispo de turno, etc. Pero Samossempre tivo forza para rexurdir. Ou mellor dito,deulla Deus, para que así fose.

Samos vai evolucionando, e dende asregras hispanas, baixo as cales militaron os seusprimeiros monxes, probablemente da man de sanMartiño de Dumio, pasa no século X á observan-cia benedictina, acadando o seu máximo esplen-dor, no século XVI, despois da adscripción áreforma de Valladolid. É a partir de entón, candosaneadas as rendas do Mosteiro, este acada o seumáximo apoxeo: parte baixa do claustro gótico, ensustitución do antigo románico (a raíz do incendiodo 1533) e pisos superiores do mesmo (no séculoXVII); claustro de Feijoo ou clasicista (ss. XVII-XVIII) e Igrexa de estilo barroco clasicista, en susti-

tución da anterior, románica (s. XVIII); cociñaantiga e refectorios (finais do XVII e comezos doXVIII); botica (finais do XVII) e Fonte das Nereidas(barroca do XVIII)…

A famosa biblioteca de Samos, que tanfrecuentemente viña a consultar o P. Feixoo dendeOviedo, debido á magnitude dos seus fondos anti-gos, foi víctima da Desamortización primeiro e doincendio do 1951 despois. Incendio que só deixouindemne a parte artística do edificio (igrexa esacristía –as últimas obras da cal, se levaron acabo a principios do s. XIX-). Se ben aDesamortización deu cabo de gran parte dosobxectos mobles artísticos (cadros, orfebrería…) eculturais (arquivo e biblioteca) do cenobio, a perdadoutra gran parte dos recuperados despois darestauración do 1880 é consecuencia do incendiode 1951.

Dende o punto de vista da economía, aAbadía chegou a contar con seis ferrerías e conmultitude de lugares e beneficios, agrupados envinte partidos, o que o converteron no terceiroMosteiro benedictino máis importante de Galicia(despois de San Martiño Pinario e San Salvador deCelanova) e no noveno de Expaña.

A partir da restauración do ano 1880 a mansdo abade Gaspar de Villaroel e doutros once anti-gos monxes profesos doutros mosteiros benedicti-nos suprimidos, Samos volve frorecer e a ser paratodos lembranza, de que a sabia de san Benitosegue sendo, o alicerce espiritual de Europa emensaxe de evanxeo vivido e abreviado (aíndaque non mermado) para o home de hoxe, comopara o de onte e de sempre : “Ora et labora”.

8 O Noso Lar

camiños• •

9O Noso Lar

camiños• •

Om i n i s t e r i opastoral daabadía samo-nense tenunha orixei n m e m o r i a l ,parello ó seucarácter de

abadía nullius, en virtude do cal posuía unha cantidadeconsiderable de parroquias servidas por monxes oucuras seculares, que dependían espiritual e temporal-mente do abade de Samos e por riba deste só da SedeApostólica. Estas parroquias chegaron a ser as 44 queconformaban o antigo couto monástico de milla e mediaen derredor do Mosteiro e bastantes máis fóra domesmo. Probablemente proceda este privilexio da épocadas restauracións dos antigos abades Arxerico, Ofilón,Fatalis (bispo sub regulam)…

Tanto neste Mosteiro coma noutros semellantes,o sistema de presentación de beneficios, como a curaparroquial exercida polos propios monxes, era un doscauces fundamentais de ingresos pecuniarios para oapoio da economía monacal. Estas parroquias adoitabanser motivo de tensións cos bispados, neste caso co deLugo. E como resultado das distintas concordias, entrebispos e abades, a mediados do século XVIII atopámo-nos con 32 parroquias dentro do couto monástico: SanCristobo do Real co seu anexo de San Silvestre deFreixo, Santiago de Renche co seu anexo de SanMartiño do Real, San Román do Mao co seu anexo deSan Lourenzo de Vilarxuan, Santa María de Loureiro cosseus anexos de San Martiño de Romelle e San Mamededo Couto, Santiago de Formigueiros, Santa María deMontán co seu anexo de San Xil de Carballo, SantaMarta de Castroncán cos seus anexos de Santa Maríade Suñide e San Cristobo de Vilachá, San Esteban deReiriz cos seus anexos de San Xulián de Teibilide eSanta Mariña de Sivil, Santa María de Lier co seu anexode San Miguel de Frolláis, Santalla de Pascáis cos seusanexos de San Estebo de Calvor e Santiago de Estraxiz,San Pedro de Armea cos seus anexos San Vicente deLeirado, Santiago de Souto e San Antolín de Touville,Santiago de Zoo cos seus anexos de San Martín e SanRomán de Lousada, Santa Eulalia de Lagos co seuanexo de Santa Mariña de Galegos. Aquí hai que suma-lo priorado de San Eufrasio cos seus anexos de SantaMaría e San Salvador do Mao, e o priorado de Lóuzara

cos seus anexos de San Xoán e San Cristobo. A estes,por estas datas, hai que engadir 36 beneficios máis, fórado couto da Abadía.

O privilexio da dignidade cuasi episcopal doabade de Samos, foi posto en entredito durante o trienioliberal e despois da Desamortización de 1835. Pero oúltimo abade de Samos, D. Tomás de Quiroga conser-vouno ata a morte, a pesares da supresión da Abadía eda exclaustración dos monxes, dado que a única quepodía exoneralo del era a Santa Sede. Tra-lo felecementodo mesmo o bispo de Lugo apresúrase en solicitar aRoma a xurisdicción espiritual dos beneficios intradioce-sáns da antiga Abadía, pero Roma limítase a autorizarunha xurisdicción, polo momento só de facto sobre ditasfeligresías. No Concordato de 1851 trátase esta cuestiónda supresión das “xurisdiccións privilexiadas”, peroexceptúanse explícitamente as seis abadías nulius daCongregación de Valladolid, entre as que se atopaSamos. O asunto sera zanxado o 14 de xullo de 1873 porPío IX, mediante a bula Quae diversa.

Dende a restauración da vida monacal en Samosno 1880, a igrexa abacial ven exercendo de facto as vecesde parroquia (dado que a propiedade da mesma foidevolta, mediante documento público, polo bispo De losRios Lamadrid, promotor da restauración monástica enSamos). Asimesmo, dependendo da necesidade pastoralda Diócese, e conforme ó maior ou menor número demonxes ordeados do Mosteiro en cada momento, este tenvido colaborando na atención pastoral das parroquias veci-ñas, ata datas recentes, nas que debido á merma vocionaldo mesmo cenobio, en sintonía coasituación xeral da Igrexa, ó menos enEspaña, ten remitido esta axuda.Postura lóxica se pensamos nasmúltiples tarefas, que ademaís daesencial, que é “rezar e traballar” noMosteiro, en sintonía co voto de esta-bilidade, ten unha comunide sensi-blemente mermada.

Desecar únicamente, que aoración e o traballo dos monxessigan dando froitos para toda aIgrexa e así sobreabunden os sega-dores no eido do traballo e no daoración.

Comunidade Benedictina

As parroquiasde Samos

10 O Noso Lar

A nosaterra• •

O termo “alga” agrupa unconxunto de vexetais dife-rentes, que teñen en comúno vivir xeralmente en am-bientes acuáticos para nonsecar, pois ó contrario doque ocurre nas plantas te-rrestres, carecen dun siste-ma de regulación de auga.Como tampouco están pro-vistas dun sistema vascularpara a conducción de nu-trintes -os absorben portoda a súa superficie- nonteñen raíces, nin talos, ninfollas e por iso as conside-ramos plantas primitivas.Outra característica impor-tante é que na súa repro-ducción forman estructurassinxelas, de maneira quexunto cos musgos e fentosinclúense no grupo dasplantas que chamamos“criptógamas” (criptos = o-culto, gamia = unión) en re-ferencia á súa reproducciónoculta: non forman flores.Para moitos, cando se falade algas só pensan nasque vemos nas praias; estoé, nas algas mariñas. Nem-bargantes, ainda que nonsexan populares como assuas irmáns do mar, haiarredor de 20.000 especiesque viven fora do litoral.A maioría das algas deauga doce son microscópi-

cas e somentes se detec-tan a simple vista candoforman poboacións.Atópanse nos ríos, torrentes, lagos, regatos,pozas efímeras, fontes termais e frías... e xunto asque viven nas paredes húmidas, na terra, na neve,nas cortizas das árbores, etc., conforman o quenomeamos “algas continentais”.Hai moitos caracteres que diferencian unhas algasdoutras (pigmentos, sustancias de reserva, citolo-xía, xenética ...) e por iso fanse diferentes grupos.Falamos polo tanto de cianobacterias ou algasazuis (Cyanophyta , fotos 1, 3, 4, 7, 8), algas ver-mellas (Rhodophyta , foto 9), diatomeas (Bacilla-riophyta , fotos 10, 11), dinofíceas (Dinophyta ,foto 12), algas verdes (Chlorophyta , fotos 13 a 16)... E referíndonos a elas en termos de abundancia,sabemos que se poden contabilizar no seu hábitat,en condicións de optimidade, ata a increible canti-dade de 1.000.000 de células por cm2.Os biotipos destas algas son variados. Hainasunicelulares (fotos 1, 10, 11,12, 13, 14) con o senflaxelos; coloniales, móviles ou pasivas (foto 15);filamentosas (foto 16) e pseudoparenquimatosas(foto 9); e os seus tamaños, salvo excepcións,mídense en micrómetros (1 µm = 1/10 mm), asmáis pequenas darredor de 2 µm e as máis gran-des mayores de 50 cm.Ademáis doutros parámetros para moitas determi-nantes (grao de acidez da auga, conductividade,temperatura, nutrintes...) toda-las algas necesitanadecuada luz e humidade para estaren activas, eainda que as hai que cun pouquiño de orballopoden vivir, a maior diversidade atópase na augalíquida. Aquí poden estar en suspensión (fito-plancton), flotando na película superficial da auga(neuston), fixas a calquera sustrato sólido (fito-bentos), sobre o fango do fondo (epipelon) ouformando feixes de fiamentos fixos ou enredados

O apasionante mundo das algas continentais:

As algas de auga doce

11O Noso Lar

A nosaterra• •

en masas flotantes(plocon).As microalgas reprodú-cense de forma moi activa(exponencial), de tal xeitoque nun día un individuopode orixinar varias xera-cións de descendentes.Sobre a maneira de perpe-tua-la especie podemosdecir, en termos xerais, queo fan por vía asexual (espo-ras ou partición) cando ascondicións ambientais llesson favorables, e quemoitas delas recurren á víasexual cando o medio lles édesfavorable. Os periodosadversos pásannos enforma de quistes, que asfan manterse en latencia ásveces durante moitos anos.Como todo-los seres vivosas algas doceacuícolasteñen o seu papel na natu-reza. Son elas, por exem-plo, as responsables deosixenar as augas e permi-tir o desenvolvemento davida animal nos mediosacuáticos. De importanciaecolóxica en particular son,entre outras, as cianobac-terias provistas dunhascélulas especiais (hetero-cistes, foto 8) co as quefixan nitróxeno molecular(e.g. Nostoc spp, fotos 7, 8)e enriquecen o medio nesteelemento. Tampouco pode-mos esquecer que asmicroalgas son o primeiroeslabón da cadea trófica oualimentaria; e neste senso,aínda que a especiehumana a consideremos ófinal, tamén se pode bene-ficiar directamente destes

organismos como o fai ca cianobacteriaSpirulina platensis (fotos 3 a 6). Estaalga azul ten un elevado contido enproteinas e como se deixa cultivar bene prácticamente de balde en tanques óaire libre en zonas cálidas, utilízase naalimentación humana nalguns paisespobres para palia-la desnutrición. Entre outras moitas utilidades dasalgas que nos ocupan, a máis do devandito, figurao seu uso en acuicultura, xa que algunhas espe-cies sirven de alimento ás fases larvarias herbívo-ras na cria de peixes. Tamén pódense usar algascomo bioindicadores (indicadores biolóxicos dacontaminación), de ahí que en moitas concashidrográficas se faga “biomonitorización” (estudosno tempo nunhas estacións determinadas o longodo curso dos ríos) para determinar o grao decontaminación das augas tomando certas algascomo organismos indicadores.Pero ó lado dos moitos beneficios que proporcio-nan as algas, non podemos esquecer que taménse encontran as que resultan perxudiciais ou “mo-lestas” para outros organismos. Algunhas produ-cen mal olor, outras teñen efecto antibiótico e hai-nas que cando se multiplican de forma explosiva(afloramentos, foto 2) tiñen de cor as augas e libe-ran toxinas (e.g. Mycrocystis aquatilis, fotos 1, 2)letais para moitos animais e causa de enfermida-des dixestivas, ás veces graves, no home ...E poderíamos seguir enchendo follas e máis follasfalando das algas de auga doce, pero non é ocaso. Somentes engadir que iste mundo en minia-tura ademáis de interés científico encerra unhaextraordinaria beleza, e que o seu estudo e obser-vación ó microscopio é realmente apaixonante.Non hai película máis amena que ver a multiplici-dade e perfección de formas e cores que presen-tan estas algas; ou observar como se multiplicanou como corren, cheas de razón, as flaxeladasestimuladas pola luz ... Unha vez máis podemos dar gracias á Naturezapor facer que estes maravillosos organismos,aínda que pouco aparentes, compartan a súa vidacon nós.

Angela Noguerol Seoane

Nun emotivo acto, á vez solemne e sinxelo, opadroado da Fundación O Noso Lar dandocumprimento ó acordo da súa reunión celebrada odía 12 de maio, nomeou Socio de Honor áComunidade de Benedictinos de Samos, na tardedo día 2 do pasado mes de xuño, no incomparablemarco do Mosteiro de Samos.

Abriu o acto D. Miguel Gómez Vázquez, presi-dente da Fundación, que calurosamente manifes-tou o seu agradecemento a tódolos asistentes,amigos da Fundación, medios de comunicación eós primeiros Socios de Honor da Fundación: DªManuela López Besteiro, Frei Xosé GómezGonzález, D. Antonio Calvo Varela; e a D. CarlosBelón, alcalde de Samos e membro do padroadoda Fundación, que en xuntanza cos mencionadose o Prior do Mosteiro, compartiron a mesa presi-dencial.

Na súa elocución, D. Miguel fixo un resumo daandaina da Fundación desde os seus comezos,hai quince anos, ata o día de hoxe, manifestandoque no tempo transcorrido foron moitos os benefi-cios persoais que acadaron, día a día, os quetraballaron e traballan no Proxecto. Ilustra odevandito citando algúns exemplos: “a oportuni-

dade de descubrir a inmensa riqueza da nosaterra; os beneficios do traballo en equipo; avaliosa colaboración dos veciños do concello deSamos, sobre todo a dos mozos…e o apercibi-mento e significativa presenza continua daComunidade Benedictina e o seu Mosteiro”.

Despois de lembrar os obxectivos da Fundación“que se centran principalmente na atención ósmaiores facendo por mellorar a súa autoestima;proporcionarlles agarimo, compañía e acolle-mento desde a gratuidade ó tempo que sefomenta a solidariedade interxeracional…” conti-nuou o Presidente a súa disertación dando unhasbreves pinceladas sobre a interesante historia domilenario Mosteiro. Comezou por sinalar o magní-fico labor pastoral e de acollemento desenvolvidopolos monxes, e as penurias máis significativaspolas que pasaron a través do tempo. Fixomención do seu inmenso esforzo e sacrificio parareconstruír o edificio despois dos graves incendiosque o asolaron por dúas veces (séculos XVI e XX);do seu obrigado abandono cando se promulgou aOrde de Supresión das Cortes (s. XVII) e coaDesamortización de Mendizábal ( s. XIX) …Aludiu, tamén, a persoeiros ilustres que tiveronrelación co Mosteiro; algúns como benefactoresou visitantes da realeza (Fruela I, Ordoño I,Fernando III o Santo, Alfonso X o Sabio, ReisCatólicos, Carlos V…) e outros como monxes quepasaron á Historia pola súa relevancia nas distin-tas ramas do saber (P. Martin Sarmiento, P.Antonio Sarmiento de Sotomayor, P. Feijoo…)

O Presidente da Fundación rematou as súasverbas explicando que “o título de Socio de Honorque a Fundación O Noso Lar outorga áComunidade de Benedictinos de Samos, aprovei-tando a celebración do 125 aniversario doMosteiro, é un recoñecemento pola súa perenne,significativa e fructífera presenza nestas terras de

12 O Noso Lar

actividades• •

Comunidade de Benedictinos,Socio de honor

13O Noso Lar

actividades• •

Samos; pola súa abnegada aten-ción pastoral e espiritual ásxentes de toda esta comarca epola súa evidente e fecunda apor-tación á cultura da nosa terra”.

Tras dar lectura AmparoPáramo, secretaria da Fundación,a acta da reunión do padroadoonde se acordou nomear á Comu-nidade Benedictina de Samos So-cio de Honor, o Prior do Mosteirorecolleu o Título Honorífico ennome da Comunidade e respon-deu ó agasallo pronunciandounhas sentidas e fermosas ver-bas, nas que ademais de agarimo,amizade e agradecemento á Fundación polo seucometido, puxo de manifesto a grandeza da súavida espiritual e o seu seguimento da Palabra.

Baseándose no texto do Evanxeo de SanMateo que fala dos beneficios da levadura naelaboración do pan, o Prior establece semellanzaentre esta parábola e a traxectoria da Fundación“… cun Evanxeo falado e vivido …” resaltando ahumildade que a caracteriza…“¡Canto máis, se ahumildade, que sempre é o resplandor dos gran-des homes e dos grandes feitos, leva ó quemerece ser honrado, non á vanagloria, senón órecoñecemento do pequeno gran de area que ooutro intenta aportar, á curta morea de cousashumanas que merecen ser eternas!”.

O Prior termina dando as grazas, unha vezmáis, á Fundación O Noso Lar polo seu ben facer;e como representante no acto da ComunidadeBenedictina de Samos de tódolos tempos, agra-dece ós moitos varóns insignes que desde afundación do Mosteiro no século VI “deron lustre anosa terra” citando, entre outros, a Argerico,Ofilón, Novidio, Brandila, José Laguna, Anselmode la Peña, Montenegro…”e tantos outros quepolas súas obras e a súa fe e pola súa vida, aíndahoxe non merecen ser esquencidos”

Tamén as persoas da mesa presidencial toma-ron a palabra para manifestar o seu agradece-mento, apoio e recoñecemento á Fundación O

Noso Lar. Pola facilidade con quebrotaban as verbas dos seus beizos,cheas de tenrura e agarimo, non cabíaa menor dúbida do moito que sesentían identificadas con esta magní-fica Obra.

E tras rematar o acto e celebrar oacontecemento, tódolos asistentescompartiron unha sinxela cea, na que áalegría das persoas se misturaba,harmónicamente, coa cálida paz esobriedade do histórico refectorio doMosteiro.

Xa son seis…

14 O Noso Lar

actividades• •

Xa son seis ... os anos nos que os mozose mozas do concello de Samos participancoa Fundación O Noso Lar no “Entroido narúa” en Sarria, Monforte e Samos.

É esta unha actividade que requirede moito tempo previo para podela realizar.Ó pasar o Nadal, dende que xa as ideasestán máis ou menos claras, comenzan ospreparativos: compra de material, ensaiosde bailes, deseño e elaboración de traxes,perrucas, atavíos, carroza ... traballo ¡moito traballo! Pero co traballo taménilusión, alegría de estar xuntos, disfrute,imaxinación, colaboración ...

Todo para poñer en escena“Necesitamos Sorrisos”, (“made in feitona casa”). É propio do Entroido sorrir, rir ...Pero non só no Entroido, senón cada día.Todos necesitamos do sorriso para vivirfelices. O sorriso dos nosos pais e familia,o sorriso dos amigos e amigas, o sorrisodos nenos ... ¡Todos necesitamos desessorrisos que fan nova a vida de cada día!Pero nesta nosa terra na que vivimos, haipersoas que polas condicións inxustas devida, non poden sorrir con facilidade.

Por iso neste ano da “Pobreza Cero”os voluntarios do Noso Lar, quixemos terun pequeno xesto de solidariedade colabo-rando nun proxecto dun orfanato enMozambique, que a Fundación asumiu.

Coa carroza de entroido quixemos dara coñecer o proxecto para que tódalaspersoas que queiran colaborar, o puidesenfacer.

Por todo isto os disfraces e os bailesrepresentaban unha tribu africana. E comosinal da colaboración que tódolos que parti-cipamos no entroido quixemos facer co pro-xecto “Necesitamos Sorrisos” destinamos opremio de Sarria, integramente, a tal fin.

Cando te encontras cos amigos,disfrutas, traballas con outros e o premiodo esforzo vai adicado a unha causaxusta... todo merece a pena.

¡Con todas estas experiencias esensacións encontrarémonos para o anoque ven!

Ficha técnicaNº de participantes: 78 persoasIdades: 8-55 anosData: 6-8 febreiroGastos: 2888,00 EurosIngresos:- Aportación dos participantes: 1940,00 Euros

- Premio desfile en Monforte: 250,00 Euros

- Aportación da Fundación O.N.L.: 698,00 Euros

Total: 2888,00Premio desfile en Sarria 750,00 Destinados óproxecto do orfanato en Mozambique.

Manuel Otero

15O Noso Lar

actividades• •

O día 22 de maio pasado, clausurouse aactividade, que a Fundación “O NOSOLAR”, co seu grupo de voluntarios, veurealizando ó longo deste curso:“Celebramos Compartindo cos nososmaiores”.O contido desta celebración, quedou xaexpresado no nº 8 deste boletín, “O NOSOLAR”.Hoxe subliñámo-la forza deste encontro,tanto polo número de participantes, unscincuenta entre maiores e voluntarios,coma polo seu significado: remate docurso. “Un ata logo” agradecido.Coma en cada encontro, sempre de fondo:a convivencia interxeracional. Houbotempo para celebrar e comparti-laamizade, a vida, a fe e, sobre todo ohumor, pois, neste caso, tivemos unhasobremesa animada polo sacerdote eilusionista Xosé Manuel Carballo quen,

desde a súa vocación de entrega garimosaá xente dos nosos pobos, desde a súacapacidade humorística madura, semprecunha clara mensaxe de servizo compro-metido, logrou facernos pasar unha tardenon fácil de esquecer.A súa cercanía fixo agradable a escoita,fixo posible a espontaneidade, pois a parti-cipación foi unha realidade.Destacar que esta sobremesa foi compar-tida por un grupo de universitarios daCoruña, que, coa súa profesora, se atopa-ban facendo prácticas coas especies botá-nicas que viven na nosa zona.Como xa dixemos, foi un ata logo agrade-cido, pois será unha actividade a retomarno próximo curso.

A Comunidade de Lousada

Un ata logoagradecido

Convivir,relembrar,compartir

Afondando no obxectivo que mantén aFundación O Noso Lar: Compartir, convivir edisfrutar, mellorando o coñecemento donoso país, programouse e levouse a cabo, unano máis, a excursión-convivencia cos nososmaiores.

A Comunidade Murciana foi, este ano, oescenario da nosa visita.

Como cada ano, o lugar de encontro para asaída foi Samos, o día 31 de marzo. Ese díapernoctariamos en Ocaña (Toledo).

Ocaña, quizais por ser xa coñecida, propor-cionounos unha tarde de lecer para que cada-quén a disfrutase ó seu xeito; pero cásequetodos rema- tamos tomando un café ou unrefresco, mentres admirabámo-la súa fermosae ampla praza porticada.

O seminario dos Dominicos onde nos alber-gamos é lugar propicio para cear con humor eprograma-lo campionato de tute, que se irádesenvolvendo ó longo dos días. E durmir, pois

pode parecer paradóxico, pero tamén se debefacer con humor.

Cumprindo co programa previsto, á mañáseguinte, o noso autocar dirixiuse a Toledo,cidade que ben merecía a nosa atención desedía e tamén nós merecemos achegarnos á súabeleza. Percorrémo-la súas rúas, mentres osnosos ollos ían contemplando os muros dosseus antigos e históricos edificios que os limi-tan. Lembrámo-lo mínimo da súa historia, visi-támo-la catedral, o Alcázar só externamente.Insistimos na tradición da Praza de Zocodover,onde pasamos un longo espazo de tempo,antes e despois do xantar.

Voltamos a Ocaña, con calma, facendo unhaparada obrigada para un paseo contemplativopolos xardíns de Aranjuez.

De mañanciña, tomamos rumbo a Murcia.Detivémonos en Albacete. Despois dunhalixeira visita á cidade, xantamos nun recuncho,feito á nosa medida, así no espacio coma naxentiña que nos acolleu, cousa que potencioua nosa convivencia e espertou o agradece-mento. Estes detalles non se pagan co prezodo prato.

Penetramos, pois, na horta murciana, reali-dade que se faría posible cada día, nas nosas

idas e voltas. Estas xenerosasterras, os seus encoros, os caucesdos seus ríos, fixéronos decatar deque eran testemuñas vivas do que axente proclamaba nas súas frecuen-tes e notorias pancartas: ¡AUGAPARA TODOS!

Pretiño de Torre Pacheco, unhaedificación chantada no mediodunha finca de considerablesdimensións, urbanizada en parte, de

16 O Noso Lar

actividades• •

17O Noso Lar

actividades• •

acordo á súa función, foi a que nós tivémo-lasorte de estrear; foi a nosa casa ó longo desete días. Desde alí, sempre cruzando a hortamurciana, como xa dixemos, faciámo-lasnosas andainas.

O primeiro día da nosa estadía en TorrePacheco, visitámo-la cidade de Los Alcázares.Fomos no autobús. Era pretiño. Percorremospaseniño o seu paseo marítimo. Foi moi agra-dable.

Logo de xantar na casa, desprazámonos ácidade de Murcia. Visi-támo-la Catedral, parte doCasino, o Teatro Romea ealgunhas prazas.

Esta visita informal etranquila, sen máis pro-gramación, foi completadacon outra visita guiada,días máis tarde, na que,ademais de profundizarno que xa viramos, visi-támo-lo Museo de Salzillo.Este escultor é o mellorexpoñente da esculturabarroca de gusto italianoen España. Moi importan-tes os seus pasos proce-sionais. Imaxinería con-templada con gusto portódolos que alí nos atopa-bamos.

Deixando a cidade adicamos un día com-pleto a percorre-lo Val de Ricot. A variedade doseu relevo, nun espazo tan curto, é chamativa.

Salientámo-lo Balneario de Archena ondequedamos abraiados polo espazo natural epola súa estructura. Atravesamos Ricot, Ara-bán, núcleos urbanos de gran beleza, sobre to-do pola súa situación, abrigada por pequenosouteiros, que parecen cincelados a capricho po-la erosión. Pasa o mesmo con Calasparra ondexantamos degustando a rica paella murciana,

despois de visita-lo Santuario da Nosa Señorada Esperanza, lugar dunha beleza natural, alte-rada positivamente pola man do home. É unhaperla preciosa, que pode pasar desapercibida,un recuncho case escondido á beira do ríoSegura. Rematámo-lo percorrido deste día cunpaseo por Cartagena, cidade bimilenaria, bercede distintas e importantes civilizacións. Cidadeportuaria no Mediterráneo español.

Percorrémo-las súas rúas peatonais, assúas prazas; en particular a Praza do Concello,

co Pazo Consistorial deestilo Modernista. A Casade Cervantes e outras nachamada Calle Mayor. Nopaseo do seu importanteporto, atópase o famososubmarino de Isaac Peral.

Outro lugar de obrigadavisita para o deleite con-templativo da nosa mirada,foi a zona do Mar Menor.Percorrémo-la case totali-dade do tramo da Manga.Por mor do vento, non detodo agradable, non puide-mos luci-los nosos bañado-res, pero o día estaba claroe permitiunos contempla-labeleza da zona.

Outra das xornadas danosa convivencia estivoenmarcada pola visita a

Caravaca de la Cruz, onde riman, perfecta-mente, a tradicional devoción popular á Cruzde Caravaca, santuario ó que se accede a tra-vés dunha fermosa fachada barroca, co aspec-to tradicional histórico da súa cidade.

Bullas, onde xantamos e despois de visitarunha bodega típica, saímos para Mula e Al-cantarilla. Aquí tivemos ocasión, gracias ósamigos, de visitar unha fábrica de pemento ede recibir un agasallo da súa fabricación.

18 O Noso Lar

actividades• •

Lorca abriu o marco doutro día de conviven-cia. De convivencia difícil nos fala a súa histo-ria, desde que comeza a ter relevancia naépoca visigótica. A súa condición de lugar fron-teirizo, no tempo da Reconquista, fomentoumáis a liorta cá posibilidade de crecemento.Isto dáse despois de llela arrebatar ós musul-máns.

O punto básico da nosa visita foi a PrazaMaior, na que se atopa a Casa do Concello emesmo de fronte a ex -Colexiata de S. Patricio,que se constrúe no século XVI para festexa-lavictoria sobre os musulmáns, obtida no séculoanterior, xus-to no día deS. Patricio.Na mesmapraza érgue-se o Pósito,antigo depó-sito de grande trigo quetamén foicreado noséculo XVI ehoxe albergao ArquivoHistórico Mu-nicipal. Unp e r c o r r i d opolas súasrúas lévanosó autobús,que tomaríarumbo a Águilas, cidade á beira do mar, lugarmáis que xustificado para o xantar. Logo dunpaseo, no mesmo autobús, pola costa e outroa pé para despedir Cartagena, voltamos aTorre Pacheco.

Xa situados no derradeiro día da nosapermanencia naquelas terras e no mesmocorazón da cidade de Murcia, despois dun díacheo, a nosa experiencia podería resumirse na

palabra ¡GRACIÑAS! Graciñas á Fundación ONoso Lar que segue a crer no valor desta expe-riencia programándoa cada ano. Graciñas aaquelas persoas que se enrolan tamén cadaano. Sen elas, a experiencia tampouco seríaposible. Graciñas á natureza que nos acariñou.Graciñas á historia que nos trouxo pola súaman ata aquí. Graciñas ós amigos da Peña ElMalecón, que nos agarimaron, que nos acolle-ron na intimidade deste seu fogar común e nosagasallaron cun sorprendente xantar. Xestogratamente sorprendente. A amizade é gratui-dade. Non ten prezo.

¿Que nosqueda a par-tir de aquí? ¿Face-las ma-letas paravoltar á ca-sa?

Q u e d a nmoitas ou-tras cousas,coma os ra-tos adicadosa comparti-lafe na Euca-ristía, des-pois dalgúnsdías cheosde agradece-mento; asnosas tertu-

lias pola noite, sobre todo algúns días; osnosos campionatos de tute e tantos outrosmomentos ricos que encerra unha convivenciae que non podemos expresar. Aí quedan. Asvivencias positivas non morren, pasan a formarparte da nosa vida.

Ata o próximo ano.

Josefa Gómez Requejo

19O Noso Lar

actividades• •

P r o x e c t oS o l i d a r i o

Como moitos recordamos, o Boletín anteriorlevaba de título “NECESITAMOS SORRISOS”.Nel explicábase amplamente o significado e omotivo polo que se escolleu este lema, que tiñarelación co Proxecto Solidario “CENTRO INFAN-TIL Mª ANA MOGAS” de Murraça-Mozambique. Neste Centro que atenden as franciscanas sonbeneficiarios directos 70 nenos orfos de o a 5anos; 30 en réximen de internado e 40 externos;ademais dunhas 50 familias implicadas.O custo do proxecto asumido pola Fundación ONoso Lar para este ano 2005 é de cinco mil euros.Ata o presente mes de xullo puidemos enviar acantidade de 2.122 ≠. Estes ingresos proceden dedonativos particulares e de aportacións das distin-tas parroquias, como se pode ver no recadro. A Fundación O NOSO LAR agradece a tódalaspersoas que están a colaborar neste Proxecto. Tamén dende LADESOL (Lazos de solidaridade),as Franciscanas Misioneiras da Divina Pastoraagradecen esta xenerosa axuda, e envían o recibocorrespondente dos cartos recibidos, así comofotos dos nenos do Centro. Moitas veces esquecemos que neste século aíndahai persoas que comen unha soa vez ó día, se éque poden, que morren por non ter auga potable,medicamentos, etc.¡Canta distancia entre osdereitos dos nenos e as realidades que viven!.Con pan, con medicamentos, con escolas, conVida... podemos achegarnos máis a eles, dendeas nosas posibilidadades. Por todo isto, queremosseguir comprometéndonos e colaborando coneste Proxecto.¡ GRACIÑAS ¡ ¡TAN LONXE E TAN CERCA!

AportaciónsPremio Entroido en Sarria . . .750 eurosDonativo Jaca . . . . . . . . . . . . .50 eurosDonativo Paín . . . . . . . . . . . .50 eurosDonativo Maxa . . . . . . . . . . . .50 eurosDonativo Pube . . . . . . . . . . . . .20 eurosFranciscanas de Lousada . . . .200 eurosParroquias

San Cristovo de Lóuzara . . . .109 eurosSan Xoán de Lóuzara . . . . . . . .62 eurosSan Andrés de Gundriz . . . . . .30 euros Lousada . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 eurosZóo – Furela . . . . . . . . . . . . . .77 eurosMontán . . . . . . . . . . . . . . . . . .54 eurosLoureiro do Real . . . . . . . . . . . .60 eurosSan Mamede do Couto . . . . . . .55 eurosRomelle . . . . . . . . . . . . . . . . .117 eurosEstraxiz . . . . . . . . . . . . . . . . .138 eurosSuñide . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 eurosTeivilide . . . . . . . . . . . . . . . . . .71 eurosCastroncán . . . . . . . . . . . . . . . .41 eurosPascais . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 eurosFreixo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 euros

AportaciónsPremio Entroido en Sarria . . .750 eurosDonativo Jaca . . . . . . . . . . . . .50 eurosDonativo Paín . . . . . . . . . . . .50 eurosDonativo Maxa . . . . . . . . . . . .50 eurosDonativo Pube . . . . . . . . . . . . .20 eurosFranciscanas de Lousada . . . .200 eurosParroquias

San Cristovo de Lóuzara . . . .109 eurosSan Xoán de Lóuzara . . . . . . . .62 eurosSan Andrés de Gundriz . . . . . .30 euros Lousada . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 eurosZóo – Furela . . . . . . . . . . . . . .77 eurosMontán . . . . . . . . . . . . . . . . . .54 eurosLoureiro do Real . . . . . . . . . . . .60 eurosSan Mamede do Couto . . . . . . .55 eurosRomelle . . . . . . . . . . . . . . . . .117 eurosEstraxiz . . . . . . . . . . . . . . . . .138 eurosSuñide . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 eurosTeivilide . . . . . . . . . . . . . . . . . .71 eurosCastroncán . . . . . . . . . . . . . . . .41 eurosPascais . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 eurosFreixo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 eurosSantalla de Lóuzara . . . . . . . . .20 euros

Saladina

20 O Noso Lar

Campamento2005

Parece quefoi onte candosubimos ó auto-bús con destinoa Cangas, peroo campamentodeste ano xar e m a t o u .Vinteseis rapa-

ces e rapazas e oito monitores disfrutamosun ano máis duns días de lecer acampadosno Colexio da Compañía de María. Asnotas predominantes foron a harmonía e ocompañeirismo.

Precisamos sorrisos foi o lema quetraballamos, intentando adentrarnos nunmundo máxico no que poder facer felicesós demais cun “simple”, pero moitas vecesinfrautilizado, sorriso. Arredor dese temafóronse desenvolvendo diferentes activida-des relacionadas cos sorrisos das nosasfamilias; cos sorrisos dos máis desfavoreci-dos; cos sorrisos dos nosos maiores … e,en definitiva, cos sorrisos .

Conseguimos traballar valores tanimportantes, e mesmo ás veces demasiadocomplicados para rapaces-as e mozos-as,como a tolerancia, a comprensión, orespecto cara ós demais, a felicidade nosae a dos que nos rodean … de maneiralúdica e de forma que os rapaces e rapa-zas comprenderan de seguido o obxetivoque se perseguía: espertar os seus senti-dos para sorrir ó mundo co corazón.

As nosasinquedanzas,sobre selograriamoscaptar o seuinterese e asúa atención,q u e d a r o nd i s i p a d a sdesde o primeiro día.

Un aspecto importante a destacar é asúa actitude positiva en todo momento,cara ás dinámicas que se viñan realizandoe cara a todas esas persoas que se fixeronpresentes e que aportaron o seu pequeno,pero moi valioso, gran de area ó campa-mento.

A valoración final desta actividadeprogramada pola Fundación O Noso Larnon deixa lugar a dúbidas: O campamentoé unha experiencia moi enriquecedora,tanto para os pequenos como para osmaiores, que se debe seguir poten-ciando ó máximo.

actividades• •Ficha técnica

Nº participantes : 26 rapaces8 monitores

Idades : 9 – 17 anosData: 1 – 8 xullo 2005Gastos : 3.572, 8 eurosIngresos:

- Participantes: 2.060 euros- Consellería de Familia, Xuventude e

Voluntariado: 1.500 euros

Paula Buján

21O Noso Lar

pastoral• •

Oración de acción de grazas dunha persoa maior

Grazas, Señor, polo regalo da vida.

Grazas polo camiño que levamos percorrido.

Grazas porque sempre coidas de nós, aínda sen darnos

conta.

Grazas por tantos motivos de gozo e alegría que

encontramos no noso camiñar,

Especialmente grazas polas nosas familias, porque

tamén elas seguen colaborando para facer, entre todos,

un mundo mellor.

Grazas por esta morea de mozos e mozas, que ano tras

ano entregan gran parte do seu tempo a preparar con

ilusión esta festa para nós.

Cóidaos, Señor, e axúdaos para que non se cansen de

face-lo ben e as súas vidas sexan unha permanente

fonte de esperanza

para eles e tamén para nós.

Amén

A fe vividacomo gratitude

Oración de acción de grazas dun mozo

Desde a fermosura desta nosa terra, que nos recorda a

grandeza da túa Creación, Señor,

queremos agradeceche as vidas desgastadas, polo paso

dos anos, dos nosos maiores.

Son anos de vida, de traballo, de sacrificio, de dificul-

tades. Son camiños percorridos

derramando suor e vágoas, converténdose así en fontes

de sabedoría e de amor.

Graciñas, Señor, por todos e cada un dos nosos maio-

res. Eles son para nós estímulo

para seguir enxendrando vida ó noso arredor.

Ilumínanos co teu Espírito, Señor, e dános a forza

necesaria para que nós, os máis novos, correspondendo

con gratitude e xenerosidade ó amor dos nosos maio-

res, sexamos para eles fonte de esperanza no seu cami-

ñar de cada día. Amén

Normalmente os cristiáns compartimos e celebramo-la fe nos espacios e momentos que

todos consideramos comúns e ordinarios: na celebración do domingo, dun bautizo, dunha

voda, dunha festa, dun funeral, etc. Pero non son estes os únicos lugares nin os únicos momen-

tos nos que compartimos a nosa experiencia de fe. Con frecuencia na vida cotiá aparecen,

unhas veces consciente e outras inconscientemente, xestos e actitudes que falan do noso ser

cristiáns, que evidencian unha vida de fe.

A festa de convivencia cos nosos maiores xorde precisamente como expresión dunha fe

vivida como gratitude. Así o manifestan as seguintes oracións nas que os máis novos e os

maiores agradecen a Deus a riqueza que uns e outros aportan á historia das nosas familias e

dos nosos pobos.,

Alimentos EnriquecidosHai non moitos anos cando un ía face-la

compra pedía unha bolsa de leite; non se podíaentender que houbera máis dun tipo de leite. Logoempezaron a aparecer moitas variantes, peroalgunhas destas son entendidas de feito sinxelopor todos nós; así logo do leite normal chegou oleite sen tona e logo o leite “semi-desnatado”.Todo o mundo sabía que isto era quitarlle unpouco ou toda a graxa ó leite e polo demais nonhabía moitas diferencias con respecto ó leite cru,salvo polo feito do tratamento térmico ou a homo-xeinización que sofre este alimento antes de serenvasado nos coñecidos cartóns que vemos cadadía nas tendas.

Pero hoxe cando imos á compra atopamosmoitos máis que dous tipos de leite. Deste xeitopodemos encontrarnos con: leite enriquecido concalcio, leite con vitaminas, leite con omega 3, conorxo, con jalea real... e incluso estamos encon-trando outros coma leite con “tonalín”. O primeiroque temos que dicir de todos estes tipos dealimentos, ou no caso concreto que estamos afalar de leites, e que se miramos a lexislación e

incluso o etiquetado de ditos productos atopámo-nos co feito de que algúns non son leite, senónproductos lácteos. En efecto, para conseguircertos productos dos que estamos a sinalar énecesario descompoñer por completo o leite evolver a recompoñelo para conseguir a correctahomoxeneidade e características propias doproducto, e ás veces engádense certos compos-tos, que chegan a facer que non se poida denomi-nar “leite”.

Na seguinte táboa resumo as principaisaccións beneficiosas que, segundo a SociedadeEspañola de Nutrición Comunitaria, poden teralgúns destes alimentos:

Aliment Pero á marxe de todo o anterior, cabefacer aquí algunha reflexión de todos estes tiposde alimentos, xa sexan “alimentos enriquecidos” e“alimentos funcionais”. Dalgún xeito a aparicióndeste tipo de alimentos xorde como necesidade dediversifica-lo mercado para poder vender máis.

22 O Noso Lar

hixienealimentaria• •

Leite con ácidos graxos Reducen risco enfermidade cardiovascular

Leite con calcio Desenvolvemento de ósos e dentes

Leite con ácido fólico -Reducen risco enfermi-dade cardiovascular

-Reducen risco malformacións tubo neural

Leite con fósforo e cinc -Axudan ó desenvolve-mento dos ósos

-Axudan ó desenvolvementodo sistema inmunolóxico

Leite con vitamina A e D Favorecen a función visual

Cereais con ferro -Facilitan transporte do osíxeno no sangue

-Preveñen anemias

Cereais con fibras Reducen risco cáncer de colon

Margarina con fitosteroles Disminuiría o colesterol no sangue

23O Noso Lar

hixienealimentaria• •

Pero se, desde un punto de vista estrictamentecomercial, é normal que cada vez aparezan máisproductos deste tipo, a nosa pregunta é ¿son real-mente necesarios para os consumidores estesnovos alimentos? Xustifican as propiedades queteñen a súa aparición? A primeira reflexión quexorde é case automática para todos nós, e non poriso está exenta de razón: se antes non habíaningún destes novos alimentos, por que van sernecesarios agora? O mellor consello, se de nutri-ción e alimentación estamos a falar, é que a dietaque incorpora todo tipo de alimentos habituais, enon habituais, quero dicir non enriquecidos, e naxusta proporción, é a mellor dieta a seguir, xa quecontén todo o necesario.

É certo que moitos destes novos alimentosteñen compostos que son beneficiosos en deter-minados casos, sen embargo a pregunta que nostemos que facer é a seguinte: para que imoscomprar un leite enriquecido en omega 3 secomendo tres noces ó día teño a xusta proporciónde omega 3 e dunha forma moito máis barata ésinxela? A resposta que algún compañeiro meudeu nalgunha ocasión foi: quen é o guapo que sócome 3 noces? Outro comentario pode ser taménque, tódolos días tomamos leite no almorzo, peronon tódolos días tomamos noces e, se non esta-mos afeitos a tomar froitos secos, resultaranosdifícil acordarnos de tomar diariamente este tipode alimento. A resposta polo tanto non é sinxela.Quizás o mellor xeito de tratar o tema sexa dendeun punto de vista económico, xa que en certoscasos, se temos recursos suficientes para poderfacer fronte ó incremento do custo que supón estetipo de alimentos, poderíamos dicir que por quénon. Pero por outra banda o prezo que se paganalgúns casos, co pretexto de ser alimentos enri-quecidos, é desproporcionado.

Do sinalado nos parágrafos precedentesparece desprenderse a conclusión de que estosnovos alimentos son bos sempre, e só se teñenque analizar as consecuencias económicas nopeto do consumidor. Pero isto non é de todoexacto, xa que non só debemos de ter en conta avariable económica, por canto, en certos casos,estes alimentos levan adicionados productos que

poden chegar a ter repercusións negativas para aspersoas se son inxeridos en exceso. O caso máiscoñecido quizás sexa a inxesta dun exceso devitaminas liposolubles, e o certo é que este tipo decompostos son frecuentemente engadidos amoitos tipos de alimentos, incluso a preparadoscon zume de froitas; de tal xeito que pode chegara non ser recomendable o estar de continuotomando este tipo de compostos. Así pode ser quealguén almorce zume enriquecido, cereais enri-quecidos, leite enriquecido, margarina enrique-cida... etc. Sen dúbida o exceso de todo este tipode compostos pode chegar a ser tan prexudicialcomo a carencia dos mesmos.

Visto todo o anterior, na seguinte táboapoñemos algúns dos compostos que se engadenós alimentos enriquecidos máis coñecidos, e oalimento no que de forma natural se atopa ditocomposto en cantidade importante:

É dificil facer unha soa conclusión de todo oexposto, sobre todo pola gran diversidade dealimentos, accións e tipos de persoas ás que vandirixidos estes productos, pero, sen dúbida, aíndanon chegamos ó tope, e posiblemente nos próxi-mos anos vexamos un maior número deles.

Carlos Franco Abuin

Acidos graxos omega 3 eomega 6

Ferro

Calcio

Acido Fólico

Fibra

Peixe azul (sardiña, bonito,cabala...)Noces

CarnePeixeAlgúns legumes

Leite

Verduras de folla verdeCereais enteirosFígadoEspárragos

24 O Noso Lar

agricultura emedio ambiente• •

Importancia do cubículona estabulación libreIntroducción

As vacas de leite hoxe en día pasan moitas horasnas estabulacións; na maioría dos casos perma-necen estabuladas sempre, recibindo unha racióndiaria e sen saír a pastar. Por iso precisan estar omáis cómodas posible para que non descenda aproducción de leite. Nas estabulacións libres partedesa comodidade proporciónana os CUBÍCULOS,daí a importancia de que estean ben deseñados ecolocados.Unha vaca debe estar deitada durante unhas 14

horas ó día. Diversos estudios demostraron quecando a vaca está deitada circula un 50 % máis desangue pola ubre que cando está de pé. Unobxectivo para aumenta-la producción de leitedebe ser mante-las vacas deitadas o maior tempoposible, e para iso é moi importante que os cubí-culos estean ben colocados, dimensionados e quesexan cómodos. Para unha vaca un bo lugar paradeitarse é aquel ó que accede con facilidade e tenunha cama axeitada.Temos que ter en conta 3 puntos importantes

cando falamos de cubículos, e esas 3 cousas sonas que imos describir agora.

Deseño da zona de descanso

A zona de descanso, dentro dun establo, é ondese colocan os cubículos. A disposición dos cubícu-los pode ser en 2 ou en 3 filas. O deseño en 2 filassoe ser cando hai o mesmo número de cubículosque de cornadizas (situación ideal cando as vacasnon dispoñen de comida no comedeiro as 24horas do día). O deseño en 3 filas soe ser candohai máis cubículos que cornadizas (situación quese dá cando as vacas teñen a comida a libredisposición as 24 horas ).

Material da cama do cubículo

O obxectivo da cama do cubículo é que a vacateña unha estancia cómoda e estea o maior tempodeitada. Hai varios tipos de camas, os calesenumeraremos e faremos un breve comentario :

AREA : Problemas no manexo do purín.CARBONATO CÁLCICO : Mellora a riqueza encalcio do purín. Ten un coste elevado.PALLA : Dá moito traballo mante-la seca e limpa.Hai que ter moita palla. Dá problemas de bacte-rias.DERIVADOS DA MADEIRA : Problemas de bacte-rias e de manexo na fosa do purín.CASCARILLA DE ARROZ : Dá moito traballocomo a palla. Problemas de bacterias.COLCHONETA DE VIRUTA DE CAUCHO : Moicómoda e limpa. Empregar algún secante.ALFOMBRA DE GOMA : Se a goma é branda ébastante cómoda. Empregar secante.

Como conclusión, hai que dicir que se a vaca estácómoda e descansa producirá máis leite, daí aimportancia de que os cubículos nas estabula-cións libres estean ben.

Oscar López González

25O Noso Lar

saúde• •

Malos tratosás persoas maiores

Os medios de comunicación, a xustiza e a sociedadeen xeral volcáronse coa mal chamada “violencia dexénero”, e digo mal chamada porque considero que sedebería chamar violencia no ámbito familiar ou violenciadoméstica, aínda que na maior parte dos casos a violen-cia vai dirixida cara as mulleres, non podemos esquecerque tamén existe a violencia dirixida cara os nenos e osanciáns.

Desde fai uns anos aumentaron as denuncias demalos tratos sufridos por mulleres, esto servíu paramentalizar á poboación do tremendo problema sumerxidoque existe, só se denuncian entre un 5-10 % dos casos.

Pero existe outro colectivo marcado, cada vez máisnumeroso e máis marxinado socialmente: as persoasmaiores.

A población mundial estase facendo maior a un ritmoacelerado; aumenta a esperanza de vida e desminuen osnacementos, polo tanto aumenta o número de persoasmaiores de 65 anos e incluso aumenta moito o númerodas que pasan dos 80 anos. Os maiores viven máis eviven mellor, polo que necesitan máis coidados que antese son máis dependentes e durante máis tempo. As fami-lias non sempre están en condicións ou en disposición deprestar os coidados requeridos.

O maltrato as persoas maiores é un fenómeno novo eaínda pouco estudiado; a violencia dos fillos cara os paisestá encuberta.

Nos pobos da antigüedade os maiores eran veneradoscomo suxeitos máxicos con gran dignidade e respeto, congran peso nas súas decisións e constituían o “senadoromano” (consello de anciáns).

¿qué ocurriu na nosa sociedade para que se perderaeste respecto e cheguemos a maltratar a quen nos deu avida? Un tema para reflexionar moito … . Que cadaquénsaque as súas conclusións.

Crese que só se coñece un 5% dos casos de malostratos, xa que é moi raro que a vítima denuncie ó agresorporque é ademais quen lle proporciona os coidados(teoricamente). En moitas ocasións o ancián non sequeixa, ou en todo caso, non chega a denuncia-loproblema por medo a represalias das persoas que o aten-den, incluso en algúns casos crense os culpables dasituación. Ademais os anciáns con demencia son ungrupo de maiores con alta incidencia teorica de malos

tratos, un importante grupo de risco, entre outros. Aspoucas denuncias proceden do ámbito sanitario ou dosservizos sociais, moi poucas veces por parte da víctimaou dun familiar.

Pero cando falamos de malos tratos non falamos sóduns golpes ou unha paliza, esto sería o maltrato físico,pero tamén hai:

.- maltrato económico: moitas veces os maiores vensedesposeídos dos seus bens por parte dos seus familiaresque os administran ó seu parecer. Tamén sofren roubos,a pesar de ter unhas pensión insuficientes…¡pareceincreíble!

.- Maltrato psicolóxico: as veces o maior pasa a serdependente dos seus fillos ou dos seus coidadores e évítima das mesmas conductas autoritarias e humillantesque reciben os nenos e a violencia é a forma de “mane-xar” ó ancián, con insultos, ameazas de abandono e delevalo a un asilo, despreocupación pola súa higiene, etc..

.- Violencia medicamentosa: moitas veces adminis-transe medicamentos só para que a persoa esté tran-quila. Este tipo de maltrato dase máis nas residencias easilos que no ámbito familiar. Tamén se considera o nondarlle os medicamentos que necesita.

.- Abusos sexuais: esta forma de maltrato é máis silen-ciada aínda que o resto pola vergonza que conleva. Poroutra parte na familia e na sociedade non se acepta quea sexualidade é importante incluso na vellez e prohíbese-lles saír en parella, namorarse, volverse a casar …

Todo cidadán ten obrigación ética e legal de notificarás autoridades os casos de sospeita. Calquera persoaque esté relacionada co ancián debe prestar atención ossigno e síntomas do maltrato. Os profesionais da sani-dade e os traballadores sociais teñen especial obriga deidentificar e actuar nos casos con razoable sospeita demaltrato.

Espero con toda a forza do meu corazón que ninguéndos que leades este artigo esteades a sufrir esta vileza,pero sabede que se fose así, os médicos de AtenciónPrimaria do Centro de Saúde de Samos estamos paraaxudarvos no que entre dentro das nosas posibilidades.

Conchita Rodríguez Fernández

Médico de Atención Primaria

O Mosteiro de Samos foi e está a ser puntode encontro e acollida para tantos cristiánsque pasamos por alí, xoves e adultos. Desdea miña experiencia persoal, o Mosteiro deSamos é lugar de encontro con Deus. Endistintos momentos da miña vida pasei moitashoras alí. E cada vez que me ía, sentía aDeus un pouquiño máis dentro de min.

Xa desde as miñas “convivencias” e“pascuas” na etapa de mociño, a Comunidadedo Mosteiro de Samos sempre nos acollía,dándonos un lugar moi axeitado para facer unparón, repousar e adicar un par de días aDeus e a nós mesmos. Así que desde a miñaexperiencia de xove, hoxe Samos supónrecordos de amizade, de lecer, mais tamén deprofundidade. Antes do comezo naUniversidade, vivín 15 días no verán comovoluntario na acollida a peregrinos. Aí si quecoñecín máis de cerca a estes homes que nosabriron as portas da súa casa, acolléronos e

deixáronnos facer. Tamén entendín un poucomáis a súa vocación, a forma de encontrar aDeus tras esas catro paredes e de comoaxudar ós demais desde aí. E tamén compar-tín con eles algunhas das súas actividadescotiás: rezo, comida e traballo. De feito, ócomezo da miña etapa universitaria corres-póndelle o nome antigo de Samos, Samanos,por tódolos momentos importantes experimen-tados alí como cristián.

Seguiron, no meu camiño, moitos outrosretiros, tamén fun acompañante e monitor depequenos grupos de xente porque queríacompartir a miña experiencia de fe.

Hai uns meses chegou o momento signifi-cativo da miña voda. Pois ben, a miña noiva emáis eu pensamos en casar no mosteiro portodo o que significaba para nós. Ese día vivi-mos a presencia de Xesús de Nazaret mani-festada na acollida e cercanía de todos.

Estou seguro de quemoitos outros xoves, comoos do meu grupo e máis eu,poden disfrutar dese espa-cio de encontro que é oMosteiro de Samos e dasúa ComunidadeBenedictina, que o fai posi-ble, dándolle unha calidadehumana imprescindible aun edificio tan grande comoimpresionante.

Graciñas.

Rafa Veiga de Diego

26 O Noso Lar

experiencias• •

Samoslugar de encontro

27O Noso Lar

experiencias• •

Lembranzasdende dentro

Cando un fai memoria non pode deixar de ladocertos acontecementos cotiáns como son a presenza nasúa vida de persoeiros ou edificios vitais que lle impri-men carácter. O que vos escribe, como tódolos veciñosde Samos, viviu ó abeiro do seu mosteiro. Non podemosobviar a súa existencia nin fuxir da súa influencia pormoito que queiramos, e tampouco sería necesario, xaque, de acordo ou non, a súa influencia sempre foi nota-ble nas nosas vidas.

Ó primeiro un mosteiro parecíase máis á casa ondehabitaban uns señores vestidos de negro que rezaban eun vía traballar nas hortas que rodeaban ó edificio. Ében certo que apenas tiñan trato coas xentes do lugar,nada máis que o necesario, debido en certo modo óstempos que corrían en toda a sociedade española: oparadoxo do paralelismo entre a vida monacal e a vidasocial dos tempos era tan abraiante que se nos fixamoso interior ten moito que ver co exterior, aínda quenalgúns casos o interior andara a remolque do quepasaba fóra.

É difícil trocar un pensamento de vida que leva anco-rado desde hai moito tempo, pero sempre nese “inte-rior” houbo xentes monásticas que souberon tentar darese paso de valentía que era o do cambio, que se podeapreciar nestes nosos tempos.

Con moito agarimo aínda lembro ó padre Emilianocoas súas bólas de mel, feitas coas súas propias mans,que nos obsequiaba ós raparigos de entón; ou ó padreMartín cando o “toreabamos” na catequese ata que nosdeixaba por fin ir a polos “recortes”, ou ó padreFructuoso que sempre nos deu a súa especial visión davida. Das miñas marabillosas lembranzas quedan as quemáis me marcaron: o padre Maximino con aquela formatan saudable de ver a vida, na que todo era válidosempre que se mantivera un claro respecto cara ósdemais, ou as liortas que sempre mantiñamos, eu enespecial, co padre Pedro, en contra da súa rectitude quelogo se tornaba en permisividade, encantáballe polemi-

zar. Con todos eles mantiven unha especial relación apesar dalgúns… Na miña vida profesional coñecíncomo é un mosteiro por dentro a través das mans dosamigos e compañeiros, o padre Domingo e o padreAgustín. E de hoxe, quédome coa xuventude na amablefaciana do seu superior Xosé Luís, da espontaneidadeno dicir do padre Cristóbal e de Alberte. Non se medeben medir estes cualificativos como o beneplácitodunha certa morriña, senón como agarimosas lembran-zas ó son dun cantar de Milladoiro, por ejemplo.

O que si é certo, é que a vida dunha persoa fórxase acarón das xentes que conviven con ela. A min tocoumea sorte de vivir desde sempre a carón dos homes de SanBieito, que con sumo pracer me van amosando os seussegredos, como homes que son, á sombra dunha vidadescoñecida para moitos, misteriosa para outros tantos,pero en definitiva, se a analizamos detalladamente, noné máis que a vida dunha gran familia que vai deixarunha maior pegada na historia de Samos porque llestocou vivir nun cenobio ó servizo do divino.

Para min sempre será un pracer pasear polo claustrodas Nereidas ó son dos paxaros, na tranquilidade deespírito, conxugando un verbo cun interpelador da“vida do interior”.

José Luis Garza

S U B S C R I C I Ó N C O L A B O R A D O R

Festa en homenaxe ós nosos maiores: unha celebración gozosa, entrañable e solidaria;as vacacións-convivencia para maiores: merecida recompensa tras unha vida de traballo;

casa de acollida temporal: onde os anciáns teñen un fogar,catro libros con aportacións á historia de Samos desde a nosa cultura,

o presente boletín semestral...Nestas e outras actividades vaise concretando o lema da Fundación O Noso Lar:

Ó servicio da xente da nosa terra. Se queres recibi-los sucesivos números deste boletín, envía á Fundación O Noso Lar,

San Román de Lousada, 27620 Samos, Lugo, os teus datos (nome e enderezo)

Nome e apelidos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

NIF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rúa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Nº . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Piso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Porta . . . . . . . . . . . . . . . . . . Código postal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

Localidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Provincia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Teléfono . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

IMPORTE

12 Euros

30 Euros

60 Euros

Outros ...................... Euros

PERIODICIDADE

Mensual

Trimestral

Semestral

Anual

Única

FORMA DE PAGO

Domiciliación bancaria

Talón bancario a nome de:Fundación O Noso Lar

Xiro postal

CONTAS PARA DONATIVOS A TRAVÉS DE INGRESOS E TRANSFERENCIAS

Banco Pastor - Samos. 0072 - 0247 - 92 - 0000200484

D O M I C I L I A C I Ó N B A N C A R I A

Titular da conta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Banco ou Caixa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Direccion bancaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nº . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Código postal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poboación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Provincia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

CÓDIGO CONTA CLIENTE

Código entidade Código oficina D. C. Número de conta

Periodicidade ................................................. Importe .....................................................

Firma do titular

Se ademais desexas colaborar economicamente cos fins da Fundación O Noso Lar, envíanos tamén os seguintes datos:

Cando as reixas coloniais do imperialismo

capitalista escravizan ós seres humanos,

o sorriso pode ser un alivio, unha mostra de

resignación ou de ironía.

Cando loitamos contra ese poder que establece

diferencias económicas e sociais, o sorriso de

ledicia e satisfacción pode abrollar e darnos pulos

para acadar un mundo máis humanizado.

PEDRO