TEMA 1A ILUSTRACIÓN E O REFORMISMO DO S.

XVIII

1.- O S. XVIII: UNHA ÉPOCA DE CAMBIOS O S. XVIII É UNHA ÉPOCA DE CAMBIOS QUE MARCA A FIN DO ANTIGO

RÉXIME E APARECEN AS BASES DO MUNDO CONTEMPORÁNEO ESTES CAMBIOS FORON IMPULSADOS POR UN MOVEMENTO

INTELECTUAL CHAMADO ILUSTRACIÓN ANTIGO RÉXIME: Termo empregado polos revolucionarios franceses para

falar da situación anterior á Revolución Francesa. Principais características do Antigo Réxime:

MONARQUÍA ABSOLUTISTA ECONOMÍA AGRARIA SOCIEDADE ESTAMENTAL: desigualdade ante a lei INFLUENCIA DA RELIXIÓN NA VIDA DAS PERSOAS

ILUSTRACIÓN: movemento ideolóxico xurdido en Francia, que defendía: CONFIANZA NA RAZÓN OU INTELIXENCIA HUMANA como único medio para

entender o mundo e alcanzar a felicidade. A RAZÓN É A LUZ QUE ILUMINA A OSCURIDADE CREADA POLAS CRENZAS

TRADICIONAIS, A INGNORANCIA E A SUPESTRICIÓN O S. XVIII E COÑECIDO COMO O “SÉCULO DA RAZÓN”

FE NO PROGRESO HUMANO grazas aos avances da ciencia, que debe conducir a felicidade

CRÍTICA Ó ANTIGO RÉXIME por considerar que impedía o progreso e a felicidade

OS ILUSTRADOS CRITICARON O ABSOLUTISMO, IMPULSARON TODAS ACTIVIDADES ECONÓMICAS. CRITICARON A SOCIEDADE ESTAMENTAL E CONDENARON A INTOLERANCIA RELIXIOSA

1.1.- CAMBIOS POLÍTICOS ANTIGO RÉXIME: o sistema maioritario en Europa foi a MONARQUÍA ABSOLUTA

O PODER DO REI PROVIÑA DE DEUS O REI CONCENTRABA TODOS OS PODERES

LEXISLABA, GOBERNABA, ADMINISTRABA XUSTIZA, DIRIXÍA A ECONOMÍA, A FACENDA E O EXÉRCITO S. XVIII: A influencia da Ilustración deu lugar a unha forte crítica ao absolutismo.

Aparece unha nova forma de goberna chamado DESPOTISMO ILUSTRADO CRÍTICA DO ABSOLUTISMO: partiu dos ilustrados

VOLTAIRE: Admirador do sistema parlamentario británico. Foi partidario de limitar o poder do rei mediante un parlamento

MONTESQUIEU: criticou a concentración de poder en mans do rei e defendeu a separación de poderes ROUSSEAU: a soberanía ou poder reside na nación ou conxunto de cidadáns. Os gobernantes deben

guiarse pola vontade xeral dos cidadáns. DESPOTÍSMO ILUSTRADO: intenta unir o absolutismo coas ideas ilustradas. O rei segue

concentrando todo o poder per realiza reformas para alcanzar o progreso e a felicidade dos súbditos. “TODO PARA O POBO PERO SEN O POBO”

DESTACARON REIS COMO: LUÍS XV DE FRANCIA, CARLOS III DE ESPAÑA, XOSÉ I DE PORTUGAL

1.2.- CAMBIOS ECONÓMICOS OS CAMBIOS ECONÓMICOS PROMOVIDOS POLA ILUSTRACIÓN

AFECTARON A TÓDAS AS ACTIVIDADES ECONÓMICAS O S. XVIII FOI UNHA ÉPOCA DE GRAN PROSPERIDADE E CRECEMENTO

DEMOGRÁFICO

A.- A ACTIVIDADE AGRARIA NO ANTIGO RÉXIME

A ACTIVIDADE AGRARIA ERA A MÁIS IMPORTANTE XA QUE OCUPABA O 80% DA POBOACIÓN.

PREDOMINIO DO CULTIVO DE CEREAIS COA TÉCNICA DO BARBEITO (ROTACIÓN BIENAL OU TRIENAL)

AGRICULTURA DE BAIXO RENDEMENTO ADEMÁIS, A MAIORÍA DAS TERRAS ERAN DA NOBREZA OU DO CLERO, QUE

LLE COBRABAN RENDAS ÓS CAMPESIÑOS POR TRABALLAR AS TERRAS NO S. XVIII

A AGRICULTURA PROGRESOU. DIFUNDÍRONSE NOVOS CULTIVOS COMO O MILLO OU A PATACA MELLORAS TÉCNICAS QUE SUSTITUÍRON OS SISTEMAS CON BARBEITO AUMENTARON OS REDEMENTOS DA TERRA

B.- ARTESANÍA ANTIGO RÉXIME

A ARTESANÍA REALIZÁBASE EN TALLERES URBANOS CONTROLADOS POR GREMIOS A PRODUCIÓN ERA ESCASA E CENTRÁBASE NA FABRICACIÓN TÉXTIL OU

METALÚRXICA S. XVIII

GRAZAS Ó AUMENTO DA DEMANDA, CRECEU A PRODUCIÓN ARTESANAL. PARA ESCAPAR Ó CONTROL DOS GREMIOS APARECEN DÚAS NOVAS FORMAS DE

PRODUCIÓN: TRABALLO A DOMICILIO

Realizado no fogar polos campesinos a soldo dun empresario, que lle proporcionaba materias primas e ferramentes e comercializaba o produto

MANUFACTURAS Grandes talleres especializados, onde moites artesáns traballaban a soldo

C.- COMERCIO ANTIGO RÉXIME

COMERCIO INTERIOR REALIZÁBASE EN CARROS OU DILIXENCIAS A TRAVÉS DE MALOS CAMIÑOS CENTRÁBASE EN MERCADOS URBANOS SEMANAIS ONDE SE INTERCAMBIABAN

PRODUTOS ARTESANAIS OU AGRÍCOLAS COMERCIO EXTERIOR

CENTROUSE NAS GRANDES CIDADES PORTUARIAS, AS QUE CHEGABAN OS BARCOS DAS DIFERENTES COLÓNIAS

S. XVIII COMERCIO INTERIOR

PROGRESOU GRAZAS Á MELLORA DOS CAMIÑOS E DE CANLES DE NAVEGACIÓN COMERCIO EXTERIOR

TAMÉN SE INCREMENTOU GRAZAS A CHEGADA DE METAIS PRECIOSOS E PRODUTOS DE PLANTACIÓN CHEGADOS DAS COLONIAS.

O COMERCIO COLONIAL ACHEGOU GRANDES BENEFICIOS

D.- NOVAS POLÍTICAS ECONÓMICAS ANTIGO RÉXIME

PREDOMINIO DO MERCANTILISMO: base da riqueza dun país consistía na acumulación de metáis preciosos, que debían obterse mediante o comercio

O estado debe dirixir a economía e fomentar o comercio S. XVIII

Aparecen novas políticas económicas: FISIOCRACIA

DEFENDIDA POR QUESNAY. SOSTIÑA QUE A BASE DA RIQUEZA DUN PAÍS É A TERRA, XA QUE ESTA PERMITE A ALIMENTACIÓN E

PROPORCIONA ARTIGOS PARA A ARTESANÍA E O COMERCIO OPUXOSE AO CONTROL DA ECONOMÍA POLO ESTADO E DEFENDEU A LIBERDADE ECONÓMICA

LIBERALISMO ECONÓMICO PROPUGNADA POR ADAM SMITH DEFENDE QUE A ORIXE DA RIQUEZA É O TRABALLO INDIVIDUAL, QUE ASPIRA A OBTER O MÁXIMO

BENEFICIO O ESTADO NON DEBE INTERVIR NA ECONOMÍA, XA QUE ESTA SE REGULA SOA MEDIANTE A LEI DA OFERTA E

DEMANDA

1.3.- CAMBIOS SOCIAIS ANTIGO RÉXIME

A SOCIEDADE É ESTAMENTAL Ó QUE SE PERTENCIA POR NACEMENTO EXISTENCIA DUN ESTAMENTO PRIVILEXIADO (NOBREZA E CLERO) EXISTENCIA DUN ESTAMENTO NON PRIVILEXIADO (TERCEIRO ESTADO)

S. XVIII COMEZOU A DESFACERSE A SOCIEDADE ESTAMENTAL A NOBREZA E O CLERO FORON CRITICADOS POLOS ILUSTRADOS

ILUSTRADOS: DEFENDÍAN UNHA DIVISIÓN SOCIAL BASEADA NO MÉRITO. CRITICARON A NOBREA, POR GOZAR DE RIQUEZA SEN DESEMPEÑAR UNHA FUNCIÓN ÚTIL

A BURGUESÍA ADQUIRE CADA VEZ MAIS IMPORTANCIA E PROTAGONISMO BURGUESÍA: ENRIQUECIDA POLA SÚA ACTIVIDADE ECONÓMICA,

CONSIDERÁBASE UN GRUPO UTIL, QUE ACHEGABA RIQUEZA Á SOCIEDADE.

2.- OS BORBÓNS E A ILUSTRACIÓN EN ESPAÑA

NO ANO 1700 MORRE O REI CARLOS II. ISTO SUPUXO A FIN DA CASA DOS AUSTRIAS EN ESPAÑA

NO TESTAMENTO O REI NOMEA HERDEIRO DE ESPAÑA A FELIPE DE ANJOU ( neto de Luís XIV, rei de Francia), CHAMADO FILIPE V

FILIPE V INICIA UNHA NOVA DINASTÍA EN ESPAÑA: OS BORBÓNS ANTE O MEDO A QUE ESPAÑA E FRANCIA SE UNIRAN, AS PRINCIPAIS

POTENCIAS EUROPEAS APOIARON COMO SUCESOR O ARCHIDUQUE CARLOS DE AUSTRIA

ISTO PROVOCOU O ESTALIDO DUNHA GUERRA DE SUCESIÓN

REI CARLOS II DE HABSBURGO

2.1.- A GUERRA DE SUCESIÓN (1700-1713) FOI UNHA GUERRA INTERNACIONAL

ENFRONTOU A FRANCIA E ESPAÑA CONTRA O EMPERADOR ALEMAN, GRAN BRETAÑA, PROVINCIAS UNIDAS, SAVOIA E PORTUGAL

FOI TAMÉN UNHA GUERRA CIVIL LOITA ENTRE CASTELA (PARTIDARIA DE FELIPE DE ANJOU) E ARAGÓN

(PARTIDARIA DO ARCHIDUQUE CARLOS DE AUSTRIA). EN ESPAÑA A GUERRA FOI FAVORABLE A FELIPE EN EUROPA, AO MORRER O EMPERADOR DE ALEMAÑA, O

ARCHIDUQUE CARLOS CONVERTEUSE NO NOVO EMPERADOR. ISTO FOI UN PROBLEMA XA QUE PODÍA TER DEMASIADO PODER.

OS ALIADOS ASINARON AS PACES COS BORBÓNS NO TRATADO DE UTRECHT (1713) E RASTATT (1714)

TRATADO DE UTRECHT (1713)

ACEPTASE A FILIPE DE ANJOU COMO REI DE ESPAÑA. FILIPE V TEN QUE RENUNCIAR OS DEREITOS SUCESORIOS DA COROA

DE FRANCIA CEDER A AUSTRIA AS POSESIÓNS ESPAÑOLAS EN EUROPA (Paises

Baixos e Italia) A SAVOIA, CEDELLE A ILLA DE SICILIA A GRAN BRETAÑA CEDELLE A ILLA DE MENORCA E XIBRALTAR

2.2.- OS BORBÓNS EN ESPAÑA

NO S. XVIII ESPAÑA ESTIVO GOBERNADA POR FELIPE V (1700-1746) FERNANDO VI (1746-1759) CARLOS III (1759-1788) CARLOS IV (1788-1808)

REALIZÁRONSE IMPORTANTES REFORMAS QUE FORON IMPULSADAS POLA ILUSTRACIÓN

AS REFORMAS INICIÁRONSE NO REINADO DE FELIPE V. ALCANZÁRON O SEU MAIOR AUXE CON CARLOS III, E FINALIZARON

CO REINADO DE CARLOS IV

2.3.- O REFORMISMO BORBÓNICO

REFORMA POLÍTICA OS BORBÓNS IMPLANTARON O ABSOLUTISMO MONÁRQUICO, QUE

EVOLUCIÓNOU CARA O DESPOTISMO ILUSTRADO E CENTRALIZACIÓN POLÍTICA ABSOLUTISMO MONÁRQUICO: Centralización do poder en máns de rei. Os borbóns

apartaron á nobreza do poder político CENTRALIZACIÓN POLÍTICA: foi realizada por Filipe V mediante os DECRETOS DE

NOVA PLANTA ( SUPRIMÍAN AS LEIS E INSTITUCIÓNS DE ARAGÓN, VALENCIA, CATALUÑA, MALLORCA, E IMPLANTABAN O MODELO CASTELÁN)

REFORMA ECONÓMICA O S. XVIII FOI UNHA ÉPOCA DE GRAN PROSPERIDADE EN ESPAÑA AGRICULTURA: novos cultivos como MILLO E PATACA . Uso de fertilizantes,

redución do barbeito, introducindo novas rotacións e regadio INDUSTRIA: promoveuse a modernización das técnicas, fomentáronse as

manufacturas e creáronse reais fábricas dedicadas á construcción naval e á producción de armas e artigos de luxo

COMERCIO INTERIOR: impulso a través da mellora dos transportes. Os camiños ensancháronse e empedráronse.

COMERCIO EXTERIOR: tamén se revitalizou co decreto de comercio coas colonias americanas de 1778

REFORMA SOCIAL ELIMINOUSE A INCOMPATIBLIDIADE LEGAL EXISTENTE ENTRE NOBREZA E

TRABALLO EXPULSOUSE DE ESPAÑA OS XESUÍTAS LIMITOUSE O PODER DA INQUISICIÓN

3.- ARTE NO S. XVIII NO S. XVIII DESTAMOS DOUS ESTILOS ARTÍSTICOS:

ROCOCÓ NEOCLASICISMO

ROCOCÓ APARECE EN FRANCIA A COMEZOS DO S. XVIII. FOI UN ARTE ARISTOCRÁTICA E CORTESÁ, REFINADA E FRÍVOLA EN ESPAÑA TIVO POUCO ÉXITO DESTACOU A DECORACÍON ROCOCÓ: realizábase en estuco, con formas

delicadas, ondulantes e irregulares PINTURA: uso de cores suaves e temas variados sobre todo costumistas,

retratos…

DECORACIÓN RECARGADA

ARTE ROCOCÓ: ESTILO CORTESÁN. MOI RECARGADO

ARTE ROCOCÓ

ARTE ARISTOCRÁTICO E CORTESÁN: USO

DE CORES SUAVES E AMBIENTE BUCÓLICO

ESCENA COSTUMISTA: ARTE ROCOCÓ

NEOCLASICISMO INICIOUSE EN FRANCIA A MEDIADOS DO S. XVIII ARTE BURGUESA, AUSTERA E MOI RACIONAL QUE TRATA DE IMITAR OS

MODELS GRECO-ROMANOS O DESEXO DE SOMETER A ARTE A UNHAS REGRAS RACIONAIS DEU LUGAR

Á APARICIÓN DAS ACADEMIAS DE BELAS ARTES, COMO A DE S. FERNANDO EN MADRID

ARQUITECTURA IMITOUSE OS MODELOS GRECO-ROMANOS EMPREGANDO FORMAS PURAS E

SINXELAS EMPREGO DOS ORDES CLÁSICOS OBRAS MÁIS DESTACADAS:

PANTEÓN DE FRANCIA MUSEO BRITÁNICO PORTA DE BRANDERBURGO EN ALEMAÑA MUSEO DO PRADO E PORTA DE ALCALÁ EN ESPAÑA

ESCULTURA: INFLUENCIA GRECO-ROMANA BUSCOU A BELEZA IDEAL, A SINXELEZA E A SERENIDADE PREFERENCIA DE TEMAS MITOLÓXICOS,HISTÓRICOS OU RETRATOS DESTACARON:

ANTONIO CÁNOVA: RETRATO DE PAULINA BONAPARTE FRANCISCO GUTIÉRREZ: FONTE DA CIBELES EN MADRID

PINTURA: GRAN IMPORTANCIA Ó DEBUXO, DESINTERESOUSE POLA COR REPRESENTOU TEMAS MITOLÓXICOS E HISTÓRICOS DESTACARON:

FRANCIA: O XURAMENTO DOS HORACIOS de DAVID ESPAÑA: TEITOS DO PALACIO REAL de MENS

OBRA: PAULINA BONAPARTEAUTOR: ANTONIO CANOVA

PINTURA NEOCLÁSICA

ESCENA HISTÓRICA:

Xuramento que realizan os horacios. Influencia

romana. Uso de ordes clásicos e arcos de medio punto. Escenas nun primeiro

plano

OBRA:O XURAMENTO DOS HORACIOSAUTOR: DAVID

OBRA: MUERTE DE MARATAUTOR: DAVID

AUTOR E OBRA