Tema3. o universo-e_o_sistema_solar2
-
Upload
pilar-crespo-amado -
Category
Science
-
view
276 -
download
0
Transcript of Tema3. o universo-e_o_sistema_solar2
O Universo
e o Sistema
SolarTema 3
Desde os tempos máis remotos, os seres humanos
intentaron explicar como é o Universo
Algúns pobos moi antigos creron que o mundo era unha plataforma plana sustentada pola coiraza dunha tartaruga xigante, que se apoiaba asemade en infinitas tartarugas.
Outros pensaronque a Terra estaba suxeita porcatroenormes elefantes brancos coas trompas erguidas…
Actual visión dos Hindús
Visión da Terra segundo o gregoHomero nos viaxes de Ulises
Máis tarde…
Durante moitos séculospensouseque a Terraeraplana e o ceo era unha cúpula xigantesca.
Tamén crían que a Terra permanecía sempre no mesmo lugar, mentres o firmamento, coas estrelas fixas, xiraba ao seu redor
Visión Bíblica da Terra
Hoxe en día …
Hoxe en día, púidose ver a Terra desde o espazo
Chegouse á Lúa Mandáronse sondas espaciaisa Marte,
Xúpiterplanetas.
eoutros
Algunhas sondas percorrerán todo o Sistema Solar e viaxarán máis alá
Astronaut Chris Hadfield Space Oddity song HD, HQ, Major Tom, David Bowie:
https://www.youtube.com/watch?v= poZCINzxzrQ&list=RDpoZCINzxzrQ#t=159
Por último…
Curiosidades desde o espazo: o astronauta Chris Hadfield nos conta moitas curiosidades:-Que pasa coas bágoas: https://www.youtube.com/watch?v=4Bb uOn--ERI- Dormir no espazo: https://www.youtube.com/watch?v=UyF YgeE32f0
Todo isto fai que as crenzas antidas nossemellen moi simples.
Pero, que idea teríamos do Universo sen a informacióncoa que contamos na actualidade?
Terra e Lúa
Describe o que ves na fotografía principal
Que planeta ten un tamaño semellante ao da Terra? Que característica peculiar presenta Saturno?
Coñeces o nome dalgunha nave, sonda ou satélite artificial que viaxase polo espazo ou chegase a algún satélite ou planeta?
Sputnik
Neil Armstrong noApolo 8
Aldrin Apollo 11
Ksc-69pc-442
Estación espacial MIR
Hubble 01
Cassini Saturn Orbit Insertion
A Vía Láctea
1.1 A composición do Universo
1.-O Universo
Hª do Universo: http://www.youtube.c om/watch?v=B9K5Y- eim9c
1.1. A composición do Universo
Se miramoso ceo nunha noite despexada,veremos unfondo negro con infinidade de puntos brillantes.
A distancia que nos afastadelesé tan grandeque nonpodemos distinguir: nin o seu tamaño, nin a súa natureza, nin sequera o lonxe que están
A maioría destes puntos brillantes son ESTRELAS
Andrómeda e a Vía Láctea
1.1. Composición do Universo
Astro= corpo celeste (pode ou non emitir luz)
Estrelas= (xa os veremos)Galaxias= formadas por milleiros de millóns de
estrelasHipergalaxias= formadas por moitas galaxiasCúmulos galácticos= centos de milleiros de
millóns degalaxias
Nebulosas= gas e po cósmicoBuracos negrosCorpos planetarios= planetas +
satélites + cometas + asteroides, que xiran ao redor dalgunhas estrelas.
Materia escura= a maior parte da materiaqueconstitúe o Universo e que non se pode ver
ESTRELA
GALAXIA
Composición Universo
ANDROMEDASO
L
HIPERGALAXIAS
CÚMULOS GALÁCTICOS
Composición do Universo
Buracos negros
Nebulosa: gas e po cósmico
Composición do Universo
Corpos planetarios: planetas+ satélites+ cometas+ asteroides
Planetas ananos
Planetas
Composición do Universo
CometaSatélite
Materia escura
Materia escura
Composición do Universo
Ler texto:existencia de Materia escura, na páxina 42
1.2.- A Orixe do Universo Os científicos cren que o
Universo se orixinou despois dunha grande explosión que tivo lugar hai 13 700 millóns de anos. Esta explosión é coñecida como BIG BANG.
A teoría do Big Bang di: Nun principio, toda a materia e
toda a enerxía que constituía o Universo tería estado reunidas nun punto moi pequeno e denso.
Tras unha grande explosión, a materia foise espallando en todas as direccións en forma de gas e po
Ao arrefriar e condensarse, esta materia orixinou as primeiras estrelas
Estas estrelas, ao reunírense,formaron asgalaxias.
Desde aquela, as galaxias seguen a moverse e aafastarse unhas respecto das outras.
Pero a teoría do Big Bang non explica aínda como se formou o primeiro punto que deu orixe ao Universo
1.2. Orixe do Universo
1.3. A Vía Láctea A Vía Láctea é a galaxia
onde nos atopamos. É unha das miles de galaxias que existen no Universo.
Ten forma espiral Formada por máis de 100
000millóns de estrelas
Tamaño: 100 000 anosluz,que é o percorrer outro.
tempo que tardaena luz dun extemoao
Pertence á Hipergalaxia do Grupo Local: formada por máis de
20 galaxias. A galaxia máis próxima é Andrómeda que está a 2´2 millóns de anos luz
Andrómeda e Vía Láctea
1.3. A Vía Láctea
As distancias no Universo
Comoo
inmenso,
Universoé úsans
eunidades especiais para medir as enormes distancias que hai nel
Unidadeastronómica=150 millóns de quilómetros (distancia existente entre o Sol e aTerra)
ano= 9´5 billóns de quilómetros
Ano Luz=é
a distancia
quepercorre
a luznun
As distancias no Universo
As distancias no Universo
UA
(LA LUNA)tpor ejemplo
(VENUS) (PLróNJ
por ejemplo
PLANETAS ENANOS
está compuesto por
a su alrededor- - - g iran
es una
desprende
ESTRELLAAMARILLA compuestos compuestos
ROCASy
HIELOESTRELLAS FUGACES
2.- As Estrelas
2.1.- Como son as estrelas As estrelas son corpos
esféricos e luminosos, que se forman pola concentración de nubes de po e gas interestelar.
Estes astros están constituidos por gases a temperaturas moi elevadas. No seu interior prodúcese de xeito constante moita enerxía, que se emite en forma de luz e calor.
As estrelas son de diferentes coressegundo a súa temperatura superficial: Azuis Brancas Vermellas Amarelas, etc
Tamén teñen diferentes tamaños
Non todas son iguais de brillantes.Tanto o brillo como atemperatura dependen da súa masa: Sirio é unha estrela branco-
azulada, 20veces máis brillante que o Sol
Estrelas que se atopan no centro da
Vía Láctea
2.1.- Como son as estrelas
2.2.- A evolución das estrelas
As estrelas fórmanse nas nebulosas, unhas acumulacións de gas e po que se sitúan nas galaxias, por un proceso de condensación e agregación da materia.
Ao longo da súa vida, todas as estrelas van evolucionando e pasan por distintas fases nas que as súas características varían
2.2. A evolución das estrelas Se a estrela é de
tamaño medio, como o Sol (estrela amarela), segundo vaia gastando o seu combustible, irase espallando e aumentará o seu brillo, ata se converter nunha xigante vermella, que absorberá os planetas que se atopen próximos a ela. Este procesopode durar uns 100 millóns de anos.
Cando se esgote todo o combustible, a xigante vermella contraerase e converterase nunha anana branca, e rematará a súa vida sendo un corpo morto e frío, chamado anana negra.
2.2. A evolución das estrelas Se a estrela é moi
grande edensa,ao
expandírense
nunha
converterasesuperxigante vermella, que rematará a súa vida cunha enorme e instantánea explosión coñecida como supernova.
Cando a estrela estoupe, emitirá ao seu redor unha gran masa de gas e po.
O seu núcleo central colapsarase e,dependendo da masa da estrela: dará lugar a un obxecto
de gran densidade denominado buraco negro ou
A a unha estrela de neutrónsou púlsar
2.3.- Unha estrela chamada Sol O Sol é unha estrela amarela-laranxa que
se formou hai 5 000 millóns de anos e que se atopa, aproximadamente, na metade da súa vida.
Está situado nun dos trazos espirais da nosa galaxia, coñecido como o Brazo de Orion.
É unha enorme esfera gasosa formada por hidróxeno e helio.
O seu diámetro é máis de 100 veces o diámetro da Terra.
A súa masa é 330 000 veces maior que o do noso planeta.
O Sol xira sobre si mesmo en sentido contrario ao das agullos do reloxo (igual ca Terra): Movemento de rotación.
Tamén se despraza xirando ao redor do cento da galaxia a uns 20 km/s: movemento de translación.
A temperatura: na súa superficie é de 5 500ºC No seu interior acada os 14 000 000ºC
debido ás reaccións nucleares que se producen e que desprenden gran cantidade de enerxía.
Esta enerxía que emite o Sol chega á Terra en forma de luz e calor, e permite que exista a vida.
O Sol mantivo constante a súa luminosidade durante osúltimos 1 000 millóns de anos.
2.3.- Unha estrela chamada Sol Núcleo: é como un forno
a unha temperatura de 14 000 000ºC, de onde se libera enerxía.
Zona radioactiva: capa interna moi grosa onde a enerxía, de camiño ao exterior, se transforma en luz visible.
Zona Convectiva: capa de gases máis fríos onde a enerxía é impulsada e o gas orixina correntes turbulentas.
Fotosfera: delgada capa superficial, duns 100 km de espesura, que emite a enerxía que chega aos planetas.
Mancha solar: ten unha temperatura inferior ao resto da superficie. Pode ser moi extensa, ata 50 000 km de diámetro.
Cromosfera: nivel da atmósfera solar onde se producen as protuberancias, unhas delgadas espículas de gas de máis de 10 000 km de altura.
2.3.- Unha estrela chamada SolComo é o SolIdad
e5 000 millóns de anosDiámetr
o1 390 000 kmDistancia á
Terra150 millóns de km = 1 UA
Tª do Núcleo
14 000 000ºC
Tª da superficie
5 500ºC
Período de rotación
25-35 días terrestres
Período de translación galáctico
225 000 000 de anos
Esperanza de vida
5 000 000 000 anosDistancia ao centro
daGalaxia
28 000 anos luz
3.- O Sistema Solar:planetas e planetas ananos
3.1.- Como é o Sistema Solar O Sistema Solar está formado por:
Unha estrela central, o Sol Numerosos corpos que se encontran ao seu redor ligados pola
gravidade: Planetas Planetas ananos Satélites Outros corpos menores: asteroides, meteoritos e cometas
Os planetas se formaron a partir dos fragmentos de materia que quedaron arredor do novo Sol. Estos fragmentos (planetesimais) foron chocando e uníronse en corpos cada vez máis grandes.
3.2.- Planetas do Sistema SolarUn planeta é un astro que ten as seguintes características:o Non comparte a súa órbita con outros corposo Xira ao redor do Sol seguindo unha traxectoria elíptica
chamada órbitao Ten forma esféricaSegundo
esta Mercurio, Neptuno
definición, no Sistema Solar recoñécense8
Venus, Terra, Marte, Xúpiter,Saturno,
planetas:Uranoe
3.2.- Planetas do Sistema Solar
Planetas interiores
•Máis próximos ao Sol•Composición rochosa•Son:MercurioVenusa TerraMarte
Planetas exteriores
•Son os máis afastados do sol•Están formados na súa maior parte por gas, aínda que teñen un núcleo rochoso.•Son:XúpiterSaturnoUranoNeptuno
3.2.- Planetas ananos do Sistema Solar
Un planeta anano é un corpo que ten estas características: Comparte a órbita con outros corpos Xira ao redor do Sol seguindo unha traxectoria elíptica chamada órbita Ten forma esféricaSegundo esta definición, no Sistema Solar recoñécense 5 planetas
ananos: Ceres, Plutón, Haumea, Makemake e Eris Ceres atópase situado entre Marte e Xúpiter Plutón, Haumea, Makemake e Eris atópanse situados máis aló de
Neptuno ereciben o nome de Plutoides
Os planetas do Sistema Solar
Planetas Interiores Tamén chamados
Terrestres. Son:
Mercurio Venus Terra Marte
Características: Son rochosos De tamaño
relativamentepequeno
Teñen poucos satélites: Marte ten 2: Deimos e Fobos Terra ten 1: a Lúa Mercurio e Venus: non teñen
Planetas Exteriores
Xúpiter Saturno Urano Neptuno
Características: De gran tamaño Formados na súa maior
parte por gas, aínda que se cre que teñen un núcleo sólido
Posúen numerosos satélites
Posúen sistemas de aneis
Son:
Planetas
Mercurio
É o planetapróximo ao Sol
O máis pequeño
moi tenue Non ten satélites
máis
Asvariacións
denasúa
as máis
temperaturasuperficiesonextremas do SS,entre -180ºC e 420ºC
A súa superficieestáchea de cráteres
A súa atmosfera de helio é
Venus, o luceiro da mañá
TamañocaseTerra
superficie chega aos 480ºC
Non ten satélites
igual
aoda
Esta atmosfera permite a entrada de calor pero non a saída (efectoinvernadoiro), polo que a temperaturana súa
Posúeunha
atmosfera
moi densa dedióxido
decarbono
que faique
permaneza sempre
nubrado
A Terra, o planeta azul
É o único planeta que ten as ¾ partes da súa superficie cubertas por auga.
A capa de aire que forma a súaatmosfera mantén unha temperatura media a redordos 15ºC, que permite a existencia de vida
Ten un único satélite: a
Lúa
Marte, o planeta vermello
O seu tamaño é a metadeda Terra,
e Fobos.
Sen embargo, éo
seplaneta quemáisasemella á Terra do SSA súa atmosfera
é densae
poucotransparente
e ásveces
moi
aparecennubesdensasTen 2 satélites: Deimos
Xúpiter, o planeta xigante É un planeta
gasoso, formado sobre todo por hidróxeno e máis helio, os mesmoscompoñentes que o Sol.
É tan inmenso que podería conter todos os demaisplanetas do SS e soamente a súa mancha vermella, unha formación estable de nubes, cabería 3 veces a Terra.
Ten 17 satélites (4 deles máis grandes que o planeta
anano Plutón)
Saturno
É un planetagasoso, algomáis pequeño ca Xúpiter
Composición semellante
á
taménmoi
do
Sol
(hidróxeno e helio) Caracterízao o seu
sistemade aneis Tenpolo satélites, salientan: Titán,
o brillante
menos18
queentreosmaiore
máis
Outrosson
Xapeto,
Rea,Dione e
Tetis
Urano
É 4 vecesmaior
quea
tamén
TerraComo
Saturno, posúe aneis
Ten 15 satélitespracticamenteda órbita
noplano
Oseu eixe derotación
está moi inclinado,
Neptuno
É moi parecido a Urano
Ten moitaenerxíainterna: emite 3veces
máis calorquerecibe do Sol
Ten 8 satélites
aque
Evolución Histórica da situación daTerra no Universo
Ler o texto da páxina 47
1º.- Teoría Xeocéntrica
Paraos
exipcios,
antigos
babilonios
ou chineses, a Terra era plana, mantíñase inmóbil e ocupaba o centro do Universo.
Diverxencias dentro dos gregos
No séculoIV
a.C.,
oastrónomogrego
Aristarco(320-230
a.C.)enunciou
Heliocéntrica.
a Teoría
Deduciu, mediante cálculos matemáticos e observacións astronómicas, que o Sol era moito maior que a Terra e estaba situado máis lonxe que a Lúa.
planetaredor.
máis,
xiraban
aoseu
Tamén afirmouque o Sol era ocentro doUniverso
e queos
planetas, e aTerra
comoun
Continuaron as ideas xeocéntricas con Ptolomeo
No ano 150 d.C., Ptolomeo recuperou a Teoría Xeocéntrica, que
estivo vixente ata o século XVI.
Hª de Ptolomeo:http://www.youtube.co
m/ watch?v=IQXKqL1AO- o#t=270
Teoría Heliocéntrica da man de Copérnico Nicolás Copérnico (1473-1543)
propuxo de novo o modelo Heliocéntrico do Sistema Solar.
Copérnico afirmaba que: a Terra e os demáis planetas
xiraban en círculos concéntricos ao redor do Sol,
a Lúa xiraba ao redor da Terra e ademais,
a Terra xiraba sobre si mesma causando, como consecuencia disto, a sucesión do día e máis da noite.
No século XVII, Galileo (1564-1642) apoiou o modelo Heliocéntrico proposto por Copérnico.
Esta teoría tardou en ser admitida debido á forte oposición da igrexia católica, pero supuxo ademáis dun novo modelo astronómico, un cambio na visión do mundo a partir dese momento
Anexo.- Teoría Excéntrica O perfeccionamento
dostelescopiosinstrumentos
edoutrospermitiuodescubrimento de máis
astrose mediras
distanciasrespectivas.
Excéntrica que di:“o Sol é o centro
do noso Sistema Solar, pero non o éda nosa galaxia, senón que se atopa na periferia damesma”: Universo Excéntrico.
Shapley (1885-1972)
propuxo a Teoría
4.- Outros compoñentes do SistemaSolar:
Satélites, Cometas, AsteroideseMeteorito
s
4.1.- Os Satélites Os satélites son corpos
menores que non xiran ao redor do Sol, senón ao redor doutros corpos do Sistema Solar.
Os astrónomos descubriron máis de 300.
A maioría son: esféricos, como a Lúa Irregulares, como Fobos e
Deimos (satélites de Marte) Diferenzas
entre: Planetas Exteriores: posúennumerosossatélites. Ex., Saturno ten 62
Planetas Interiores: ou ningún (Mercurio e Venus) ou poucos (1 a Terra e 2 Marte)
Outros exemplos: O satélite máis grande do SS é
Gamínedes(máis grande que Mercurio)
O máis pequeño é LedaTanto Gamínedes como Leda son satélites de
Xupiter
Satélites no SS: Mercurio= 0Venus= 0Terra= 1, a LúaMarte= 2, Deimos e Fobos Xúpiter=17Saturno=62 Urano=15Neptuno=8
4.2.- Os Cometas Os cometas son corpos menores que
xiran ao redor do Sol pero con órbitas moi alongadas. Son visibles cando se achegan ao Sol porque daquela amosan unha rechamante cola que os diferenza do restos dos astros.
Posúen pouca masa e ao igual cos planetas, non emiten enerxía luminosa.
Estes corpos celestes teñen un Núcleo de variosquilómetros de diámetro, e están formados: principalmente por xeo e po, e en menor cantidade por metano e
amoníaco en estado sólido. Cando se achegan ao Sol, os compoñentes
gasosos comezan a se evaporar e arrastran partículas de po, que orixinan: Unha envoltura gasosa ao redor do corpo: a
Cabeleiraou Coma
Unha Cola: resultado da repulsión que exerce a estrelasobre os dases da cabeleira
Cada vez que pasan preto do Sol, os cometas perden unha pequena parte da súa masa.
Ler información sobre o Cometa Halley na páxina 50 e resolver a cuestión
Os Cometas
4.3.- os Asteroides
OsAsteroides
sonunscorpos menores
decomposición rochosa
O asteroide maior é Pallas (629 km de diámetro), seguido de Vesta e Hygiea, algo máis pequenos.
A maioría atópanse entre Marte e Xúpiter, formando o Cinto de asteroides. Calculouse que está formado por decenas de milleiros de asteroides
4.4.- Os Meteoritos Os Meteoritos
son asteroides oucometas polo espazo.
restosdequeviaxan Estes son astos sólidos de
procedencia incierta, que atraídos polo Sol, poden cruzar a órbita dos planetas ou satélites, cos que poden colisionar e formar cráteres de impacto.
Se son pequenos, ao entraren na atmosfera, estes corpos quéimanse, desintégranse e producen unha gran luminosidade. Como atravesan o ceo a gran velocidade, denomínanse estrelas fugaces ou, se son moi brillantes, bólidos.
Composición: A maior parte son rochosos Constituidos por ferro e material
rochoso Só metálicos, de ferro e
níquel principalmente
Meteoritos
Ler texto: A extinción dos Dinosaurios, na páxina 51
Meteoritos
Acondrita
meteorito de Fukang (palasitos: fragmento de asteroide)Silicatos (olivino) e metais (Fe+Ni)
sideritas
condritas
90% de MATERIAINVISIBLE
1llamada
[ ----------------- J
se detecta por
INFLUENCIA GRAVITATORIA
(------------ )
. _ _ _ _ posee . . ( UNIVERSO ) - - - -
/ se originó por
(
1: : ,)
1
[ EL_"_IG_::G
1
cuya prueba es/
está compuestapor. - - - -
f%"l [umum= LNc : :=mumuulD DEFONDO
] ESPACIO- - f o r m a d o por _ . MATERIA TIEMPO
ENERGÍA
(GALAXIAS)
que contienen
b dcomo /
--------------pueden tener ( ) . formado por
-( SISTEMA SOLAR) - - - - - - . estud iado por _ , . r - h:-:t:tp-;=::/ /=-==-w .upv- .es-/:s-:a-:-t:-e--:l:l:t=e--
1girando a <lllll'llllf - - - - - 1
---------=.//J'"/ ; / t r aba j r u po l J 98.9j/index .htm(su alreded
or/ /
( - - - - - - - - - - -- )
[ m m m n m ]
1 - - - ----.(COMETAS)
c --• (ASTEROIDES )
se agrupó en
]
L (NEBU LOSAS )
se forman a p a C
l
( n n n m m
J
( ) ..,.. se estructuran en . ( ESTRELLAS)
se agrupan en
1
s u f r e - - - - - - - - - Evolución
• del
secaracteriza Composición
estáformado
por \
por ser _ . -
/
¡ \ . - : u a litat:amente /
- - - ' - - - - - . . '/.:'-""
(Variada
J
\constituid
a por
"\a¡
Elementos químicos del sistema periódico
por
•por
estructuradas en\ tienen
Corrimiento
hacia el r o j decomo por
- - ejemplo , .
( rotación J ( t raslación Jpertenece a
1
(barradas) 0'pueden como
ser ......._ ( ) - e j: l o 1. normales.
Incluye
1
sufren son Iniciadora
s en lason las son fasesúltimasIntermedias1·
son las
+están rorm11das por
,_------=:;;...../ \t=----- ,_
htt:R: skat.ihmc.us rid=1HJoHV4HV-QMDBZ4-1BJ2 UNIVERSO.cma:R
- - - - ¿ c ó m o se originó?
+( CONJUNTO de TODAS las COSAS )
1está formada por¡
MATERIAL y ENER GÍA NORMAL(lo que vemos o sentimos)
\"" "¡'.";.r.Tr-=•¡.;;::..,,... •·-""t" "" .Y- · ..-v 1"A"i\if. .. ;,.o . ;
.
pertene•cemo
s a
( V ía Láctea J 1
r- - - - - está for ¡ada por - - - - - - , . - - - - . .
( AGUJEROS NEGROS ) ( ESTRELLAS ) ( POLVO CÓSMICO
J ( NEBULO SAS)1
algunas .p.resen
tan
SISTEMAS PLANETARIOS)
1e.g
+cuyo origen - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1
! ' - - - - - - - 1r - - - - - - - - - - - - - - - - á r o n m a d o p o r - - - - - - - - - - - - - - ,
1) Nebulosa gas y polvodonde actua graved ad2)Onda de choque de una
super novahace girar a la nebulosa
3)Se fonma un gigantesco d1sco 4 )Cent ro del disco se contrae y aume nta la t " hasta que t ienelugar las pnmeras reacciones nucleares.S)Exterior del d1sco
a) las partículas polvo se aglutinan
b) planeteslmales atraen a máspartículas
S.c) se forma protoplanetas quebarren su órbita
6) Se fonman los planetas
( cuerpos opacos )
+r - - - - - - de ta;,año - - - - - - ,+( grande ) ( pequeño
)r - - - - - - - - - - -
colno - - - - ---, . - - - - - colno - - - - .
( planetoides )( asteroides
J1
hay 2cinturones ¡
( cometas
J1
1son. .
vienen deJ.( Nube de Oort
J( pnnclpal ) ( Kuiper )
[ planetas )1
hay 8
"'0
San.mo l h n o
0
•
Ceres Plutón
Halumea Makemak
e Erls Mercurio Venus u r - . a
ManeNepn..-.o La Luna
PLANETAS EXTERIORESPLANETAS INTER ORES
'•o1o•S