ALGÚNS TÓPICOS LITERARIOS NAS LETRAS GALEGAS

Na nosa literatura podemos localizar algúns tópicos literariostópicos literarios, constantes temáticas repetidas ao longo da literatura que, na súa maioría, teñen a súa orixe na cultura clásica greco-latina ou na tradición bíblica.

LOCUS AMOENUS

A descrición dun lugar caracterízase pola harmonía e a exuberancia que invita ao descanso, ao amor ou á lembranza.

Ouh, largasío val de Ouh, largasío val de CelanovaCelanovaque o meu amor de neno acaríñacheque o meu amor de neno acaríñachecon sombras de outos paxaros e ventoscon sombras de outos paxaros e ventoscantando polos boscos.cantando polos boscos.As mazairas As mazairas os acebos, i os pinos que te arrolanos acebos, i os pinos que te arrolanapréixanche a cintura tan galana,apréixanche a cintura tan galana,tan cinguida de ríos namorados,tan cinguida de ríos namorados,meu rumoroso val de pitorreises,meu rumoroso val de pitorreises,das calandrias, das pegas, das papuxasdas calandrias, das pegas, das papuxaspolo serán enribapolo serán enribanun solpor de lonxanos horizontes.nun solpor de lonxanos horizontes.

Celso Emilio Ferreiro, Celso Emilio Ferreiro, O soño sulagadoO soño sulagado

LOCUS EREMUS

É a paisaxe oposta ao locus amoenus.

Serve a miúdo como referente negativo.

Unha tarde alá en CastillaUnha tarde alá en Castillabrilaba o sol cal decotebrilaba o sol cal decotenaqueles desertos brila:naqueles desertos brila:craro, ardoroso e insolente,craro, ardoroso e insolente,con perdón del, pois non é modocon perdón del, pois non é modoaquel de queima-la xenteaquel de queima-la xentee secar con tales bríose secar con tales bríosa probe inxeliña pranta,a probe inxeliña pranta,a fonte e os sedentos ríos.a fonte e os sedentos ríos.Unha tarde, ¡ou, que tristezaUnha tarde, ¡ou, que tristezame acometeu tan traidora,me acometeu tan traidora,véndome en tal aspereza!véndome en tal aspereza!

Rosalía de Castro, Rosalía de Castro, Follas novasFollas novas

BEATUS ILLE

Defensa moralizante dun modo de vida Defensa moralizante dun modo de vida afastado do mundo, para acadar a afastado do mundo, para acadar a sabedoría.sabedoría.

Beatus ille ("feliz aquel") son as primeiras palabras dun dos épodos máis famosos do poeta latino Horacio. O poema canta as excelencias da vida tranquila no campo, fronte á axitación da vida mundana e frívola.

Beatus ille qui procul negotiis,ut prisca gens mortalium

Feliz aquel, que, tras percorrer, como UlisesFeliz aquel, que, tras percorrer, como Ulises

as mil aventuras dos mares do maras mil aventuras dos mares do mar

e dos mares da paixón vermella arrebatada; […]e dos mares da paixón vermella arrebatada; […]

tras cortar incidentes coma rosastras cortar incidentes coma rosas

retorna a Vilanova dos Infantes completo de sabedoría.retorna a Vilanova dos Infantes completo de sabedoría.

X.L. Méndez Ferrín, O fin dun canto

UBI SUNT?

Interrogación retórica sobre un tempo Interrogación retórica sobre un tempo pasado que foi mellorpasado que foi mellor.

?

As nosas maus sempre estarán atadas.As nosas maus sempre estarán atadas.

Meu corazón, onde se foi a esperanzaMeu corazón, onde se foi a esperanza

dos verdes anos, i aquelas brancas,dos verdes anos, i aquelas brancas,

fondas, tenras, outas inquedanzas?fondas, tenras, outas inquedanzas?

Celso Emilio Ferreiro, O soño sulagado

CARPE DIEM

Convida ao goce da vida, a aproveitar o Convida ao goce da vida, a aproveitar o momento presente, o esplendor da momento presente, o esplendor da xuventude ante o paso do tempo ou a xuventude ante o paso do tempo ou a presenza da morte.presenza da morte.

De tódolos amores o voso amor escollo:

Miñas donas Giocondas, en vós ollo

tódalas damas que foron no país,

unhas brancas camelias, outras froles de lis.

Le temps s´en va! Ou dádesme ese bico

que cheira a rosas de abril do Mil e Pico

ou finarei chorando na miña soedá,

namentras envellezo: Le temps, le temps s´en va!

Á. Cunqueiro, Dona do corpo delgado

A VIDA COMO CAMIÑO OU RÍO

O transcorrer vital é comparado cun camiño ou cun río.

Eu, dareiche delor, co tempo vida,Eu, dareiche delor, co tempo vida,

porque me agardan lonxe, xa me esperaporque me agardan lonxe, xa me espera

un camiño sen luz, unha tristuraun camiño sen luz, unha tristura

que xa me está medrando, xa me medraque xa me está medrando, xa me medra

coma unha frol de outono nun carreiro.coma unha frol de outono nun carreiro.

Celso Emilio Ferreiro,Celso Emilio Ferreiro, O soño sulagado O soño sulagado

Podería chamar agoraPodería chamar agorapor Kerouacpor Kerouacporque entre os dous hai un ríoporque entre os dous hai un ríode tristísimo outono de tristísimo outono […][…]podería chamar agorapodería chamar agorapor Kerouacpor Kerouacou mocidade perdidaou mocidade perdidaporque antre os dous escoa o ríoporque antre os dous escoa o ríoda morte.da morte.

X.L. Méndez Ferrín, X.L. Méndez Ferrín, Con pólvora e magnoliasCon pólvora e magnolias

BIBLIOGRAFÍA

Manuel Rosales, A linguaxe literaria. Guía para a análise textual, Xerais, 2002