Ud.5.2.a Arte Barroca en Europa

8/20/2019 Ud.5.2.a Arte Barroca en Europa

1/14

2. A ARTE BARROCA.

O Barroco foi un período na historia cultural de Occidente que abrangueu o século XVII e

boa parte do XVIII. Non foi só un movemento artístico, senón que abrangue moitos ámbitos da

vida e da cultura (música, literatura, teatro .... Nesta !poca brillaron todas as ramas da cultura.

"oubo unha e#traordinaria produción artística, en que destacaron artistas como Velázquez,

Rubens e Rebrandt. $ literatura alcan%ou unha !poca de esplendor, con autores como

!"a#espeare, $ol%&re e Cer'antes. & a música tam!n viviu un momento e#traordinario, con

compositores como V%'ald%, (aendel e Bac".

O )RBA*I!$O.

O urban%so tivo un grande impulso no Barroco. Os gobernantes e os papas decidiron

embelecer as cidades para convertelas nunha manifestación do seu poder. 'oitas cidades

europeas, con oma á cabe%a, foron remodeladas seguindo unha coidada planificación.

O Barroco naceu en Roa. &n plena aplicación da )ontrarreforma, os papas decidiron

reestruturar a cidade para refor%ar o seu papel como centro da cristiandade. O *apa +i#to

encargou, en -/, ao arquitecto +o%no -ontana a cone#ión dos principais edificios reli#iosos

mediante randes a'en%das nas que se destacaban puntos de referencia mediante a presen%a

de grandes cúpulas e prazas con esculturas (e obeliscos. $ idea estendeuse por &uropa e

adaptouse ás características de cada país. $s cidades articuláronse arredor dunha serie de

pra%as e amplas avenidas que unían os principais edificios. 0am!n se desenvolveu o gusto polosard/ns, concibidos como unha prolongación da nature%a que reslataba a bele%a dos edificios.

&ntre os e#emplos máis sobresaíntes atópanse os das 0ullerías en *arís e os do palacio de

ersalles.


2/14

)*(A ARTE AO !ERVICIO +O 0O+ER. ARTE E 0RO0A1A*+A REIXIO!A

$ 1gre#a católica, tras o Conc%l%o de Trento, encontrou nos art%stas barrocos eficaces

propaand%stas do novo espírito da Contrarre3ora. $ representación de milagres, e#tásis

místicos, martirios ... debían suscitar a piedade nos fieis. $s igre#as, fastosas na súa decoración,

representaban a antesala do ceo. 0odo o divino se rodeaba de grande%a e esplendor.

O Barroco tam!n ! a !poca das onarqu/as absolutas. Os pintores e escultores

representaron a magnificencia dos monarcas absolutos (2rancia, 1talia, &spa3a .... Os arquitectos

dese3aron suntuosas mansións que eran o refle#o do poder real.


3/14

Na Europa protestante e buruesa (*aíses Bai#os e $lema3a, a est!tica e os temas

foron moi diferentes. $ burues/a comerciante afian%ara o seu poder económico e encargaba

obras de arte. Os clientes burgueses pedían obras máis intimistas, que reflectían a vida cotiá

(retratos, temas dom!sticos, paisa#es ....

)*(A *OVA E!T4TICA. TRA5O! XERAI!.

2ronte ao racionalismo e o clasicismo (equilibrio e simetría renacentistas, o Barroco

propu#o no'os 'alores estét%cos4

• O predominio do o'eento e a cople%dade coa utili%ación de 3oras cur'as,

c6nca'as e con'eas que outorgan dinamismo e contrastes de luces e sombras.

• +esequ%l%br%o, as%etr/a.

• 0ro3us%6n decorat%'a.

• Copos%c%6ns abertas (diagonais, en aspa.

• $ luz e a cor, máis que o debu#o, para crear formas.

• Claroscuro, violentos contrastes de luces e sobras.

• O real%so nas representac%6ns, non ao #eito ideal dos renacentistas, senón para e#altar

os sentimentos e emocionar ou sorprender o espectador.

•

5ramatismo, fantasía, busca da sorpresa e da teatral%dade. 'oitas veces, a obra de artepres!ntase como un decorado teatral que pretende introducir o observador no mundo dos

sentimentos e das sensacións.


4/14

AR7)ITECT)RA.

• $ característica esencial do novo estilo barroco era o interese por dotar ao edificio de

o'eento. *ara iso recorreuse ao uso de l%8as cur'as (as corni#as curváronse, os

frontóns partíronse creando curvas e contracurvas, ....

• $ planta dos edificios tam!n incorporaba 3oras el/pt%cas (e#. San Andres do Quirinal, de

Bernini ou o'a%s.

• &ste dinamismo acentouse co uso de colunas en esp%ral, chamadas colunas

salo6n%cas, que dan a sensación de mobilidade.

• $ creación de e3ectos de luz e sobra por medio de entrantes e sa/ntes, frontóns rotos

(por algún dos seus ángulos ou lados non está pechado.

• Euberanc%a decorat%'a.

• O uso de ater%a%s r%cos e rec"aantes, como mármores de cores, para dar a

sensación de rique%a.

Os principais arquitectos barrocos foron 1%an orenzo Bern%n% e -rancesco Borro%n%

en oma. 1%an orenzo Bern%n% foi o arquitecto eli#ido polos papas para reali%ar os seus

pro#ectos máis importantes. 5ese3ou a praza de San Pedro coa súa gran columnata e o

baldaqu%no interior da basílica. -rancesco Borro%n%, entre outros edificios, reali%ou a igre#a deSan Carlo alle Quattro Fontane, galería Spada ou San Ivo alla Sapienza.


5/14


6/14


7/14


8/14

E!C)T)RA.

$ escultura barroca ten as seguintes características4

• 1mpú#ose o real%so.

• Os persona#es representábanse con sent%entos o% %ntensos, esa#erando os seus

#estos. Nos países católicos, os temas pretendían conomover aos fieis e estender os

principios da )ontrarreforma.

• eali%áronse principalmente teas rel%%osos, pero tam!n retratos e escenas

%tol6%cas.

• O árore e o bronce foron os principais materiais utili%ados. &n &spa3a, a madeira

policromada.

• )reáronse e3ectos lu%nosos coas dobras da roupa e cos #estos das figuras.

• $ representación do o'eento. $s li3as curvas pretendían dar impresión de equ%l%br%o

%nestable, coma se os persona#es fosen capturados nun oento 3uaz da acc%6n. $s

roupa#es con numerosas dobras contribuían a dar maior dinamismo.

• $s copos%c%6ns representan movemento, ener#ía e vitalidade. +on abertas, con

predominio das l%8as d%aona%s ou en aspa.


9/14

$demais de arquitecto, Bern%n% foi o principal escultor barroco. $ súa obra está moi influída

pola e#presividade das figuras de 'iguel $n#o e polas esculturas helenísticas que

formaban a colección do aticano. &ntre as súas obras destacan Apolo e Dafne, a Éxtase

de Santa Tareixa, o David, a tu!a de "r!ano #III, o retrato de $uís %I# e a C&tedra

de San Pedro. &n 2rancia sobresae 1%rardon.


10/14


11/14

0I*T)RA.

A p%ntura barroca ten as seu%ntes caracter/st%cas9

• 0riunfou o real%so. $s persoas retratábanse tal como eran, cos seus defectos físicos e

sen ideali%ar.

• $s escenas mostraban o'eento e 3orza. *ara iso representáronse persoas con #estos

bruscos, li3as onduladas e persona#es en movemento.

• )omposicións disim!tricas, con predominio da l%8a d%aonal e ondulada. 6usto tam!n

polas posicións for%adas en escorzo.

• Os persona#es reflectían os seus sent%entos nos #estos e nos rostros. Os persona#es

manifestan forte tens%6n draát%ca, transmiten sentimentos moi intensos, tanto nos temas

reli#iosos (escenas de martirio ou de dor e sufrimento como nos profanos.

• )onquista da terceira dimensión gra%as ao do%n%o da pespect%'a.

• 0redo%n%o da cor sobre o debuo, de modo que as manchas de cor crear as formas

sen a necesidade de perfilar con li3a as figuras.

• $ preocupac%6n pola luz. 7ogo de luces e sombras (claroscuro.


12/14

• Os teas foron moi 'ar%ados4 reli#iosos, mitoló#icos, momentos da vida cotiá, retratos,

paisa#es, bodegóns8

A! E!COA! 0ICT:RICA!

&n &uropa desenvolv!ronse diferentes escolas pictóricas4

• Na escola %tal%ana destacou Cara'a%o. 2oi o mestre do claroscuro4 empregou unha

t!cnica chamada tenebr%so, que se caracteri%ou polo contraste violento entre os fondos

escuros e os focos de lu%. $sí lograba centrar a mirada do espectador sobre as %onas do

cadro que quería destacar. 5este autor destacan obras como ' Santo (nterro, a

#o)a)i*n de San +ateo, udit- e olofernes, etc.

• A escola 3rancesa. $utores como e *a%n desenvolveron unha pintura naturalista na que

predominan persona#es populares (e#., familias campesi3as, outros como 1eores a

Tour desenvolveron os #ogos de lu% e sombra.


13/14

• Na escola "olandesa, o pintor máis importante foi Rebrandt. eali%ou numerosas

composicións reli#iosas e escenas cotiás ( A /olda de noite, A le))i*n de anatoía do

profesor Tulp, así como autorretratos. Outro pintor destacado foi Vereer.

• Na escola 3laena, no sur dos *aíses Bai#os, o artista máis sobresaínte foi Rubens,

que pintou cadros de rico colorido. *redominio da cor sobre o debu#o, o dinamismo e a

sensualidade nas composicións. As tres 0razas, ' xuízo de París.


14/14

0RE1)*TA!4

- 9ue cronolo#ía ten o Barroco: $demais da arquitectura, escultura e pintura, que outras

manifestacións artísticas sobresaen:

; &n que consistiu a reforma urbanística de oma nesta nova etapa:

)aracterísticas da escultura e obras do Barroco italiano.

? )ompara obras renacentistas e barrocas.

/ )aracterísticas da pintura barroca.

@ plicar que ! o tenebrismo e relacionalo coa obra de )aravaggio.

-A $utores e obras de cada escola pictórica.

Ud.5.2.a Arte Barroca en Europa

Documents

Transcript of Ud.5.2.a Arte Barroca en Europa