UNIBERTSOAREN SORRERA

19

description

UNIBERTSOAREN SORRERA. UNIBERTSOAREN SORRERA. Lurraren kapak. Litosfera Astenosfera Mesosfera . D geruza . Endosfera. Unibertsoa:. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of UNIBERTSOAREN SORRERA

Page 1: UNIBERTSOAREN  SORRERA
Page 2: UNIBERTSOAREN  SORRERA

Lurraren kapak

• Litosfera• Astenosfera• Mesosfera.• D geruza. • Endosfera.

Page 3: UNIBERTSOAREN  SORRERA

Unibertsoa:

Bing-bang leherketan sortu ziren masa solidoa orbita batean bueltaka zebilela. Hauek dira gure galaxiako planetak : Eguzkia, Merkurio, Artizarra, Lurra, Martitz, Jupiter, Saturno, Urano, Neptuno eta Pluton.

Page 4: UNIBERTSOAREN  SORRERA

Zer da ‘Big Bang’?Big Bang-a Unibertsoaren sorrera azaltzeko jaiotako teoria bat da. Bertan unibertsoaren jaiotza duela 14.000 milioi urte gertatu zela proposatzen da. Hasieran unibertsoko energia guztia puntu batean elkartuta zegoen. Leherketa bat egon zen, Big Bang- na, eta materia guztia aldentzen hasi zen heinean hozten zen. Apurka-apurka materia hori erakartzen hasi zen eta lehen galaxiak eta izarrak sortu ziren.

Page 5: UNIBERTSOAREN  SORRERA

Big Bang-en teoriaBig bang-en teoria George Lemaitre belgikar astronomoak proposatu zuen 1927an eta errusiar jatorriko George Gamor estatubatuar fisikariak garatu zuen 1948an.

Page 6: UNIBERTSOAREN  SORRERA

TEORILARIAK

Page 7: UNIBERTSOAREN  SORRERA

Teoria1 - Hasiera batean bai materia, bai

espazioa, bai energia puntu berean kontzentraturik egon ziren. Puntu hori jatorrizko atomoa deitzen da eta bere dentsitatea eta tenperatura ikaragarri altuak izan bide ziren.

Page 8: UNIBERTSOAREN  SORRERA

2 - Jatorrizko atomo hori bat-batean hedatu zen ‘big-bang’ edo leherketa handi batean eta horrela hasi zen unibertsoaren hedapena: Energia norabide guztietara urrundu ahala, materia bihurtzen joan zen (Bihurtze hori posiblea da, erlatibitatearen teoriak frogatu duen bezala). Materia sortzearekin batera

Page 9: UNIBERTSOAREN  SORRERA

3 – Partikula subatomikoak sortzen hasi ziren eta geroago atomorik sinpleena: Hidrogenoa eta helioa atomoak

Page 10: UNIBERTSOAREN  SORRERA

4 – Unibertsoa hedatzen zen neurrian bere tenperatura jeisten joan zen. Norabide guztietara barreiatutako materia trinkotzen joan zen eta horrela egitura astronomiko guztiak sortzen joan ziren. Nebulosa, galaxiak, izarrak, planetak... Izarretan hidrogenotik eta heliotik elementu kimiko ezberdinak sortu ziren fusio prozesuen bidez.

Page 11: UNIBERTSOAREN  SORRERA

Lurraren atmosferaLurraren atmosfera edo Eguratsa Lurra inguratzen duen gas geruza da. Osagai nagusiak hauek dira: nitrogenoa da (%78), oxigenoa (%21,12), argona (%0,93), karbono dioxidoa /%0,04), ur lurruna (%2 inguru) eta gainerakoa beste gas batzuen aztarnak.Atmosferak lur kanpoko erradiazioetatik babesten du, izpi ultramoreak xurgatuz. Ez du muga zehatzik, gainazaletik aldendu ahala bere dentsitatea jarraian jaisten baita. Askotan, atmosfera eta espazioaren arteko muga bezala Karman muga aipatzen da, 100 km-ko garaieran.

Page 12: UNIBERTSOAREN  SORRERA
Page 13: UNIBERTSOAREN  SORRERA

Zer da lurra?

Lurra eguzki-sistemaren hirugarren planeta da. Bizita dagoen bakarra da eta satelite natural bat du, Ilargia. Lurrak Eguzkiari birak ematen dizkio.

Page 14: UNIBERTSOAREN  SORRERA

LITOSFERA

Modu elastikoan jarduten duen goiko azala da. 250 kmko lodiera du eta lurrazal osoa eta mantuaren zati bat hartzen ditu

Page 15: UNIBERTSOAREN  SORRERA

ASTENOSFERA

Fluxu eran portatzen den mantuaren zatia da. Geruza honetan uhin sismikoen abiadura jaisten da.

Page 16: UNIBERTSOAREN  SORRERA

MESOSFERA

Edo behe mantua. Mineralak dentsoagoak

bilakatzen dira euren konposaketa aldatu

gabe.

Page 17: UNIBERTSOAREN  SORRERA

D. GERUZA

Mesosfera eta endosferaren arteko trantsizio aldea da. Arrokak asko berotu eta litosferaraino igo daitezke sumendiak sortuz.

Page 18: UNIBERTSOAREN  SORRERA

ENDOSFERA

Eredu geostatikoko nukleoaren parekoa da.

Page 19: UNIBERTSOAREN  SORRERA

AMAIERA