Unidade 6 paleolítico

46
INTRODUCIÓN Á HISTORIA A PREHISTORIA: O PALEOLÍTICO UNIDADE 6

Transcript of Unidade 6 paleolítico

Page 1: Unidade 6 paleolítico

INTRODUCIÓN Á HISTORIAA PREHISTORIA: O PALEOLÍTICO

UNIDADE 6

Page 2: Unidade 6 paleolítico

QUE É? a Historia é a ciencia que estuda o pasado, os seus feitos máis importantes é como vivían as sociedades (conxunto de persoas) noutras épocas.

EN QUE CONSISTE? nos seguintes aspectos respondendo a cuestións importantes:

Page 3: Unidade 6 paleolítico

PARA QUÉ SERVE? A Historia axúdanos a comprender o pasado, ensinanos porque somos cómo somos, que nos une aos demáis e que nos diferencia.

QUEN A ELABORA? os historiadores.

Page 4: Unidade 6 paleolítico

CAL É O TRABALLO DO HISTORIADOR?

ESTE? ESTE?OU

os historiadores recollen a información, analizana e publicana. O seu obxectivo non é contar os feitos do pasado senón explicalos.

Page 5: Unidade 6 paleolítico

A PARTIR DE QUE SE ELABORA? Para coñecer o pasado, é necesario interpretar os restos dos nosos devanceiros. - Estes restos son as fontes.- Reconstruir a historia é como levar a cabo unha investigación policial. As fontes serían as pistas para reconstruir o pasado.

Page 6: Unidade 6 paleolítico

Existen diferentes tipos de fontes:

Page 7: Unidade 6 paleolítico

Fontes oraisFontes escritas

Fontes iconográficas Fontes materiais

Page 8: Unidade 6 paleolítico
Page 9: Unidade 6 paleolítico

Os historiadores deben datar no tempo os aspectos que estudian. Se é posible, determínase o ano exacto.

En moitas ocasións non hai datos de abondo que permitan establecer unha data exacta, polo que se utilizan periodos máis amplos:

a) década (10 anos).b) século (100 anos).d) milenio (1000) anos.e) era ou idade.

Coñecer a data é moi importante, xa que senón a soubesemos non seriamos capaces de establecer a orde dos feitos, nin diferenciar as causas das consecuencias, polo que a historia xa non explicaría o pasado, e carecería de sentido.

Page 10: Unidade 6 paleolítico

O sistema de medida de tempo na maior parte do mundo é a era cristiá (ano 1 = nacemento de Cristo) ou calendario gregoriano. Todo o que sucedeu antes, dicimos que sucedeu antes de Cristo (a. C.) e o que se produciu logo, dicimos que pasou despois de Cristo (d. C. ou nada).

Excepcións a este sistema:o Islam (mundo musulmán): o ano 1 = ano da Héxira (fuxida de Mahoma da Meca) e usa ano lunar (non solar coma nós). Hoxe en día están no 1431.Calendario hebreo: ano 1 = creación do mundo según os xudeus (ano 3760 a. C.), polo tanto hoxe en día os hebreos están no 5770 (3760 + 2010). Datación científica: BP (Before present = antes do presente. A referencia sería 1950): utilízase polos científico para datar algo na Prehistoria

Page 11: Unidade 6 paleolítico

- O século I comeza no ano 1 d.C. e finaliza no 100 d.C. A partir de aí os demais séculos son consecutivos:

Século II: do ano 101 ao 200.Século III: do 201 ao 300.

Século XX: do 1901 ao 2000Século XXI: do 2001 ao 2100.

- Truco para pasar de anos a séculos:

Moito ollo!!!!- Ano 0 non existe.

- Os anos sempre con números árabes.

- Os séculos sempre con números romanos

Ano 405

A cifra das centenas é 4

Súmase 1(4+1)

Século V

Total = 5

Page 12: Unidade 6 paleolítico

Para estudiala mellor, os historiadores dividiron a Historia en períodos, primeiro en 2 grandes:

❉ Prehistoria: vida do ser humano antes de coñecer a escritura.✏ Historia: vida do ser humano despois da escritura.

Á súa vez a Historia divídese en 4 grandes períodos (por agora), marcado os seus inicios por algún acontecemento que cambiou a forma de vida.

Page 13: Unidade 6 paleolítico

Prehistoria Dende a aparición do home (2 millóns a. C.) ata a aparición da escritura (4.000 a. C.)

Page 14: Unidade 6 paleolítico

A PREHISTORIAPrehistoria, trazos:

♧ 1ª etapa da historia da humanidade.♧ Etapa máis longa:

- desde os 5 millóns anos BP (aparición homínidos)

- ata 5000 BP (invención escritura) ♧ Se caracteriza pola ausencia de textos escritos. Comparación do

pasado da humanidade cun día.

Page 15: Unidade 6 paleolítico

A Prehistoria divídese á súa vez en tres grandes períodos:

a) Paleolítico (entre 5 millóns BP a 11000 BP): Etapa máis longa. Os homínidos e finalmente os seres humanos (Homo Sapiens) viven exclusivamente da caza e da recolección (non producen os seus alimentos) e usan utensilios de pedra.

Page 16: Unidade 6 paleolítico

b) Neolítico (entre 11000 BP a 7000 BP): os seres humanos continúan a usar útiles de pedra e inventan a agricultura e gandería (primero en Oriente Próximo e despois en moitos outros lugares).c) Idade dos Metais (desde os 7000 BP ata a aparición da escritura) comezou en datas diferentes en cada lugar. Os seres humanos comenzaron a usar metais (cobre, bronce, ferro).

Page 17: Unidade 6 paleolítico

Bifaz paoleolitic

o

Restos de Lucy (austrolopitecus de 3,2 millóns de anos BP

Page 18: Unidade 6 paleolítico

Os restos perduraron porque se converteron en fósiles (petrificáronse). Os lugares onde aparecen chámanse xacementos arqueolóxicos e son estudados polos arqueólogos (especialistas no estudo da Prehistoria e a Historia Antiga).

Arqueólogos traballando

Fósil do pasado e

fósil do futuro???

Page 19: Unidade 6 paleolítico

A Hominización é a evolución do ser humano dende o mono ata o home, pasando por especies intermedias (os nosos devanceiros):

I) Austrolopitecos (c. 5 millóns BP):

- só en África- similares aos chimpancés.- cranio pequeno- comenzaban a andar con dúas

pernas (bipedismo).- tiñan as mans libres para transportar

obxectos e fabricar ferramentas

Page 20: Unidade 6 paleolítico

Área de aparición de restos de

australopitecos

Reconstrución de craneo e aspecto

dun australopitecos

Page 21: Unidade 6 paleolítico

II) Homo Habilis (c. 2 millóns B.P.):- só en África- máis esvelto.- cranio máis grande.- capaz de elaborar ferramentas complexas (“habilis”).

Page 22: Unidade 6 paleolítico
Page 23: Unidade 6 paleolítico

Homo Erectus (c. 1,8 millóns B.P.)- apareceu en África, pero foi a primeira especie en viaxar. Colonizou Asia e Europa.- andaba sempre erguido (“erectus”).- máis intelixente. - Usaba un tipo de linguaxe sinxela.- aprendeu a usar o lume. Así podía quentarse, cociñar e protexerse dos animais.

Page 24: Unidade 6 paleolítico
Page 25: Unidade 6 paleolítico

IV) Homo Antecessor (c. 800.000 BP):- restos humanos máis antigos de Europa.- atopados no xacemento de Atapuerca

(Burgos)

Gran Dolina, xacemento de

Atapuerca (Burgos)

Reconstrución dun cranio de

Homo Antecessor

Femia de H. Antecessor practicando canibalismo

Page 26: Unidade 6 paleolítico

V) Homo Neandertal (c. 150.000 BP ata o 30.000 BP):

- únicamente en Europa.- parecíase bastante a nós,

tiña menor estatura pero era moito máis robusto e forte para aguantar as condicións climáticas das glaciacións.

- Mon tiña pensamento simbólico. A súa intelixencia era diferente.

- usou un linguaxe falado.- foi o primeiro en enterrar

aos seus mortos (conciencia da morte).

Máxima extensión do Neandertal

Page 27: Unidade 6 paleolítico
Page 28: Unidade 6 paleolítico

VI. Homo Sapiens (Nós) (c. 130.000 BP).- apareceu en África.- menos forte que o neandertal.- máis capacidade craneana, maior intelixencia.- pensamento simbólico e capacidade de

abstracción.- uso dun linguaxe moderno (cordas vocais).- inventou moitas ferramentas diferentes e

complexas.- inventou a arte.

Page 29: Unidade 6 paleolítico

HOMO SAPIENS

Page 30: Unidade 6 paleolítico

Paleolítico = período máis longo da prehistoria, dende a aparición ser humano (5 millóns BP) ata a invención da agricultura e gandería (11.000 BP).

Trazos do Paleolítico:☯ as persoas organízanse en tribos.

☯ só caza e recolección.

☯ eran nómadas (non vivían un sitio fixo).

☯ fabricaban utensilios de pedra (sobre todo), madeira, oso, asta…. Para fabricalos golpeaban a pedra ata darlle a forma desexada. Destacan puntas de frecha, arpóns, agullas, coitelos, bifaces (machadas que cortaban polas dúas caras).

O PALEOLÍTICO

Page 31: Unidade 6 paleolítico

Bifaz (machada)

Chopping tool (coitelo)

Arpóns e puntas de lanza

Agulla e anzuelo

Page 32: Unidade 6 paleolítico

Os primeiros homínidos apareceron en África.Durante case 4 millóns de anos habitaron só as

zonas cálidas deste continente.Fai menos dun 1 millón de anos, pasaron de África a

Asia e Europa, por Próximo Oriente e, quizáis, o Estreito de Xibraltar.

Desde Asia, fai uns 60.000 anos, pasaron a Oceanía.Finalmente fai uns 20.000 anos cruzaron o Estreito

de Bering e ocuparon América

Mapa da expansión humana

Page 33: Unidade 6 paleolítico

Tras saír de África os seres humanos deberon enfrontarse á vida en climas fríos. Xa que a gran parte da Terra estaba daquela cuberta permanentemente cuberta de xeos, debido a diversas glaciacións.

En consecuencia, os seres humanos adaptáronse a estas condicións duras de tres formas: Vivir en vales e covas, para

protexerse do frío

Vestirse con grosas peles.

Usar o lume, para quentarse,

defenderse dos animais e cociñar.

Glaciación = período frío da historia da Terra, nas que xeos

permanentes cubreron gran parte do planeta. Houbo catro importantes. A última concluíu

fai uns 13.000 anos

Page 34: Unidade 6 paleolítico

AS GLACIACIÓNS

Page 35: Unidade 6 paleolítico

A) COMUNIDADE.- No Paleolítico os seres humanos organizábanse

en clans e tribos = grupos integrados por unhas poucas familias.

- Os membros da tribo axudábanse uns aos outros.

- Os pais e nais ocupábanse dos nenos/as ata a adolescencia. Os nenos aprendían todo o necesario para vivir:

Cazar. Facer ferramentas Facer lume. Recolectar alimentos Fabricar roupa.- Os anciáns eran moi respetados é dirixían a

tribo.

A VIDA NO PALEOLÍTICO

Page 36: Unidade 6 paleolítico

As distintas tribos relacionábanse entre sí: intercambiaban ferramentas ou organizaban partidas de caza comúns.

Ás veces as tribos se enfrontaban violentamente, por alimento ou territorio.

A Vida no Paleolítico era moi dura, poucos superaban os vinte anos de idade.

Page 37: Unidade 6 paleolítico

B) VIVENDA.- No Paleolítico os grupos

humanos eran nómades = desprázabanse dun sitio a outro na procura de alimento.

- Normalmente establecíanse cerca dunha fonte de auga (ríos ou lagos).

- 3 tipos de vivendas: Aire libre: nas zonas máis

cálidas. Covas ou abrigos

rochosos: nas zonas máis frías, para protexerse do mal tempo.

Chozas: construídas con pólas, follas e pieles de animais. Só os grupos más evolucionados.

Page 38: Unidade 6 paleolítico

Chozas paleolíticas

Page 39: Unidade 6 paleolítico

C) ALIMENTACIÓN.- No Paleolítico os seres humanos vivían da

caza, pesca e recolección.☞ Recolección: froitos, verduras,

tubérculos. ☞ Caza: animais pequenos (páxaros,

reptís, anfibios) e grandes (cervos, bisontes, mamuts). Usaban lanzas de madeira con punta de pedra, arcos e frechas.

☞ Pesca: usaban trampas, arpóns e posteriormente inventan o anzuelo. Comían marisco, xa que en moitos xacementos costeiros apareceron acumulacións de cunchas (cuncheiros)

Page 40: Unidade 6 paleolítico

Arpóns paleolíticos

Caza de mamut

Page 41: Unidade 6 paleolítico

D) VESTIDO.- Cando os seres humanos chaegaron a lugares fríos

(Europa, Asia e América) necesitaron protexerse do frío.

- Fabricaban os seus vestidos con peles dos animais que cazaban. Cosían as peles con agullas de óso e usaban como fío tendóns de animais.

- Tamén se adornaban: colares, pintaban o seu corpo, tatuaxes, pendentes…

Page 42: Unidade 6 paleolítico

E) RELIXIÓN.- Os homes do Paleolítico

crían na existencia de numerosos espíritos que os axudaban ou perxudicaban en todas as facetas da vida (caza, saúde e enfermidade,…).

- Por iso levaban a cabo ritos para conseguir o seu favor.

- Enterraban aos seus mortos, moitas veces con obxectos de valor (axuar): armas, colares, comida…

Page 43: Unidade 6 paleolítico

F) ARTE.- Os sapiens do Paleolítico realizaron as

primeiras obras de arte. Principais tipos: Pinturas rupestres Esculturas.

Covas de Altamira (Cantabria)

Page 44: Unidade 6 paleolítico

Pinturas rupestres.- Pintura sobre muros e teitos das covas.

Características:♘ Polícromas (= diferentes cores).

♘ Realistas, incluso aproveitaban as rugosidades das rochas para dar volume.♘ Representan, sobre todo, figuras de animais (cervos, cabalos, bisontes…).♘ Para facelas, usaban po de minerais para dar cor, clara de ovo para darlle consistencia e pinceis de pelo de animais para aplicalas.♘ Significado relixioso: representan animais, para que os espíritos lle facilitasen a caza.♘ Mellores exemplos: norte de España (Covas de Altamira) e sur de Francia (Covas de Lascaux).

Page 45: Unidade 6 paleolítico
Page 46: Unidade 6 paleolítico

Esculturas.- Destacan as venus paleolíticas = figuras de

muller con órganos sexuais moi desenvolvidos.- O significado seguramente é relixioso, para que

os espíritos aseguren a fertilidade das mulleres.

Venus de Willendorf