Leandro Lamas

Clubs de Lectura

Poesía e muller Marzo 2013

2

ROSALÍA DE CASTRO

HELENA VILLAR JANEIRO

ANISIA MIRANDA

MARÍA MARIÑO

ELVIRA RIVEIRO TOBIO

ANA MARÍA FERNÁNDEZ

GABRIELA MISTRAL

GLORIA FUERTES

CARMEN GIL

JUANA DE IBARBOUROU

3

Naceu en Santiago de Compostela

o 24 de febreiro de 1837 e morreu

en Padrón o 15 de xullo de 1885.

Rosalía é a máis grande escritora

en lingua galega , unha muller

culta, actriz, escritora, nai. Muller

valente e comprometida coa súa

terra e a súa lingua. O 17 de maio,

Día das Letras Galegas, celébrase

co gallo de ser a data de edición da

súa obra Cantares gallegos. A súa

obra poética en galego reúnese en

dúas obras Cantares Gallegos e Follas Novas. Tamén escribiu prosa e

poesía en castelán.

Maio longo… maio longo,

todo cuberto de rosas,

para algúns telas de morte,

para outros, telas de vodas.

Maio longo, maio longo,

fuches curto para min,

veu contigo a miña dita,

volveu contigo a fuxir.

4

Airiños, airiños aires,

airiños da miña terra;

airiños, airiños aires,

airiños, levaime a ela.

Sen ela vivir non podo,

non podo vivir contenta,

que adonde queira que vaia,

cúbreme unha sombra espesa.

Cúbreme unha espesa nube,

tal preñada de tormentas,

tal de soiddades preñada,

que a miña vida envelena.

Levaime, levaime, airiños,

como unha folliña seca,

que seca tamén me puxo

a quentura que queima.

Ai!, se non me levades pronto,

airiños da miña terra;

si non me levades, airiños,

quizais xa non me coñezan,

que a febre que de min come,

vaime consumindo lenta,

e no meu corazonciño

tamén traidora se ceiba.

NEGRA SOMBRA

Cando penso que te fuches,

negra sombra que me asombras,

Ao pé dos meus cabezais

tornas facéndome mofa.

Cando imaxino que es ida,

no mesmo sol te me amostras,

ti es a estrela que brilla,

ti es o vento que zoa.

Se cantan, es ti que cantas,

se choran, es ti que choras,

ti es o murmurio do río

ti es a noite e es a aurora.

En todo estás e ti es todo,

para min e en min mesma moras,

nin me abandonarás nunca,

sombra que sempre me asombras.

5

PRA HABANA!

Vendéronlle os bois

vendérenlle as vacas,

o pote do caldo

e a manta da cama.

Vendéronlle o carro

e as leiras que tiña,

deixárono só

coa roupa vestida.

- María, eu son mozo,

pedir non me é dado,

eu vou polo mundo

para ver de gañalo.

- Galicia está probe,

e á Habana me vou…

“Adiós, adiós”, prendas

do meu corazón!

Este vaise e aquel vaise,

e todos, todos se van ;

Galicia, sen homes quedas

que te poidan traballar.

Tes , en cambio orfos e orfas

e campos de soidade,

e nais que non teñen fillos

e fillos que non teñen pais.

E tes corazóns que sufren

longas ausencias mortais,

viudas de vivos e mortos

que ninguén consolará.

6

Eu ben vin estar o moucho

enriba daquel penedo.

Non che teño medo, moucho;

moucho, non che teño medo!

I

Unha noite, noite negra

como os pesares que eu teño,

noite filla das sombras

as que estenden os medos;

hora en que cantan os galos,

hora en que xemen os ventos;

en que as meigas bailan, bailan,

xuntas co demo primeiro,

arrincando verdes carballos,

portas e tellas fendendo,

todas de branco vestidas,

tendidos os brancos pelos

contra quen os cans oubean

agoirando triste enterro;

cando relumbrar se miran

entre os toxais espesos,

cal encendidas candeas

ollos de lobo famento;

e os ramallaxes dos montes

entre sí murmuran quedos,

e as follas secas que espallan

os aires da noite inquietos,

en remuíños se xuntan

con longo estremecemento,

indo camiño da igrexa,

soa cos meus pensamentos,

cabo da fonte da Virxe,

pertiño do cemiterio,

despois de sentir un sopro

que me deixou sen alento,

eu ben vin estar o moucho

enriba daquel penedo.

7

Tecín soa a miña tea,

sembrei soa o meu nabal,

soa vou por leña ao monte,

soa a vexo arder no lar.

Nin na fonte nin no prado,

así morra coa carraxe,

el non ha de virme a erguer,

el xa non me pousará.

Que tristeza! O vento soa,

canta o grilo ao seu compás...

Ferve o pote... mais, meu

caldo,

soíña te hei de cear.

Cala, rula, os teus arrulos

ganas de morrer me dan;

cala, grilo, que si cantas,

sinto negras soidades.

O meu homiño perdeuse,

ninguén sabe en onde vai...

Anduriña que pasaches

con el as ondas do mar;

anduriña, voa, voa,

vén e dime en onde está.

- XVI-

Cando era tempo de inverno

pensaba en donde estarías,

cando era tempo de sol

pensaba en donde andarías.

Agora... tan só penso,

meu ben, si me olvidarías!

- XVII -

Mais vé que o meu corazón

é unha rosa de cen follas,

e é cada folla unha pena

que vive apegada noutra.

Quitas unha, quitas dúas,

penas me quedan de sobra;

hoxe dez, mañá corenta,

desfolla que te desfolla...

O corazón me arrincaras

desque as arrincares todas!

8

Naceu en Becerreá o 28 de setembro

de 1940. Foi mestra de ensino primario e

secundario. Escribe principalmente poesía e

narración, dedicando unha atención moi

especial á literatura infantil e xuvenil.

Nalgunhas das súas obras escribe co seu

home, Xesús Rábade Paredes, que tamén é

escritor. Foi presidenta da Fundación

Rosalía de Castro. Na actualidade reside en

Rianxo.

DONA DONICELA

Dona Donicela

ten medo a afogar;

non fixo cursiño

nin sabe nadar.

Dona Donicela

métese no mar;

non quita o mantelo,

que o quere bañar.

Dona Donicela

ve saír o sol

e co seu anelo

fai un frotador.

9

Na praia dos lagartos

non hai peixiños

que o que rebole nela

son paxariños.

DON PARAUGAS E DON

VENTO

Preguntou don Parauguas

a dona Chuvia

por qué bulía tanto

coa súa agulla.

Contestoulle ela:

“Porque non te descosas”.

E el confesoulle

que tiña cóxegas.

Como escoitara,

don Vento Toleirón

ergueu a don Paraguas

dun empuxón.

“Calquera pensaría

que me tes ciumes!”,

berroulle don Paraguas

subindo aos cumes.

As flores vanse vestir

ao taller da primavera,

e alí póñenlles as cores

que máis poden lucir nelas.

Rosa claro para as rosas,

lila para as violetas,

rubio para as amapoulas,

amarelo para as xestas...

Cos seus dedais invisibles

e os seus fíos perfumados,

a señora primavera

bule facendo bordados,

frunces, xaretas, alorzas,

festóns vainicas, calados...

Na praia dos lagartos

non hai area

que os lagartos asollan

en pedra chea.

Na praia dos lagartos

tampouco hai auga,

que eles nadan ao enxoito

riba das laxas.

10

NO TRAPECIO DA LÚA O esquío das pinetas

e o angazo de papel

escóndense da lúa

cun paxel.

O esquío trapecista

de pel escura

lava de noite os dentes

na auga da lúa.

Cando apaña as pinetas

no seu mantelo

transpórtaas luz arriba

ao seu castelo.

E salta saltarín

baixo da chuvia

como o gran trapecista

colgado na lúa.

HABÍA UNHA VEZ Había unha vez…

un anano, unha fada,

un rei e unha raíña.

- A neve estaba fóra

e os nenos na cociña.-

Era un conto de nenos

e noite larga,

de avós de olliños doces

e cabeciñas brancas.

- A orella ben aberta

e a boca ben pechada.-

Era un conto estendido

pola lareira

con ogros, bruxas, elfos

trasgos e meigas.

11

Naceu o 30 de decembro de 1932 en Ciego de

Avila (Cuba) e finou en Vila de Cruces o 22 de

outubro d0 2009. Era filla de emigrantes gale-

gos. Estudiou Maxisterio e Xornalismo na Haba-

na. Viviu en Bos Aires onde entrou en contacto

con escritores e intelectuais galegos no exilio.

Casou co escritor galego Xosé Neira Vilas. Foi

xornalista, editora e escritora , prestando unha

especial atención ao público infantil. Foi xefa de

redacción de dúas revistas infantís publicadas en

Cuba. En 1992 veu vivir a Galicia xunto co seu home.

CONTOS

Vouche contar un conto

de dous coellos,

un deles aínda mozo

e outro moi vello.

O coelliño mozo

día por día,

asistía á escola

onde aprendía.

E o coello moi vello

contaba estrelas

para, noite tras noite,

viaxar con elas.

12

A ARAÑA TECE

Nos milleirais

con moita maña,

puntos de prata

tecía a araña.

Tea de prata

con nós moi roxos…

uns apertados

e outros frouxos.

De noite e día

crece a maraña,

un longo encaixe

teceu a araña.

Nos milleirais

con moita maña

puntos de prata

tece a araña.

CORRE, CORRE, MEU CABALO

Corre, corre, meu cabalo.

Trota, trota, fiel Luceiro.

Sube outeiros e montañas,

camiña fraga e xesteira,

baixa ao val, vai ás camposas,

galopa pola ribeira.

Lévame ao vello carballo,

cruza o piñeiral voando,

escoita o canto do merlo

que o seu niño está coidando.

Corre, corre, meu cabalo.

Trota, trota, fiel Luceiro.

13

SUBIOTE

Subiote

meu chifrote

de ameneiro,

cantareiro,

paxariño

querendón.

Subiote

meu chifrote

sempre amigo,

vas comigo

espallando

unha canción.

Subiote,

meu chifrote,

na camposa

todo amosa

o grileo

do teu son.

Subiote

meu chifrote

recendente,

pau ridente,

birimbao

do corazón.

O RÍO

Foxe o río polo río,

caladiño, sen dar chío.

Leva follas de ameneiro

que esparexe no areeiro.

Escalos, troitas e anguías

relocen nas aulas frías.

Nas polas das arboriñas

chían melros e andoriñas.

Sen présa, coa auga a fío

marcha día e noite o río.

14

Naceu en Noia en 1907 e finou en Parada

do Courel en 1967. Comezou a traballar

coma costureira sendo moi nova. Viviu

varios anos en Escarabote (Boiro) cunha tía

que traballaba como cociñeira no pazo de

Goiáns. Foi na biblioteca do pazo onde

entrou en contacto coa literatura escrita.

Viviu no País Vasco e finalmente no Courel,

onde o seu home foi mestre. No Courel comezou a escribir poesía. No

ano 2007 dedicóuselle o Día das Letras galegas.

Eu non sei se xa pasou

ou se aínda ten que pasar,

ou se aquilo que eu sentín

non foi sentir, foi soñar.

Vivo no preto quedo

dun lonxano latexar.

15

Palpas os tempos.

Lambes as terras.

Trillas os días

e vas andando,

sen parar andando.

Coxeas no outono -meu arranque-.

Alóngaste no estío -miña morte-.

Á primaveira dáste,

dáste a todos que logo de ti se

chaman.

Tolle o inverno o teu nome,

o teu nome -morno lume-,

o teu nome farto e esquecido,

esquecido

entre muros lentos,

entre pozas, terras-miñocas,

entre mundo de sapos

e calexas de lúa.

Farto!

O teu nome leva e dá.

Dá mareas de verbas feitas,

dá cantiga que se escoita,

dá á terra voz e fala,

dá a cada un dos tempos seu dono,

dá larganza -peito de bríos-.

Vin vindo a luz aquela que ti

encendiches e non se apaga.

Sol!

Tiven medo de vogar,

tiven medo da auga clara.

Aínda que fora cuns bos remos

aínda que fora na mar calma,

non vogaba!, non vogaba!

O medo xa non sei del.

Xa secou aquel mar longo.

E sin saber donde veu,

se é doutro ou é meu,

navego nun mar de fondo.

Ando por un camiño

que non vexo o seu sendeiro.

Dou topadas que me firen

buscando o meu verdadeiro.

16

Naceu en Cerponzóns, Pontevedra, en 1971.

Estudou Maxisterio e Filoloxía Galego-Portuguesa.

É profesora, tradutora e poeta. Escribiu

fundamentalmente poesía para adult@s pero

tamén ten unha obra para rapaces/zas que foi

finalista do Premio Merlín de Literatura Infantil no

ano 2007 : Palabras brancas.

MAR

Vagas bravas.

mans salgadas:

mar para amar.

Nadar das algas,

vagar das barcas:

mar para amar.

Chalanas cargadas:

Navallas, rabadas...

mar para amar.

Barbadas nas nasas,

ar da salga.

Para amar?

Mar, mar, mar.

17

CARTAS

Cartas aladas

van cara a mans afastadas…

As cartas calcan

a cara da alma,

falan na fala calada,

apañan palabras

das arcas pasadas,

agachan fazañas,

trazan mapas,

dan zancadas

cara á casa da paz,

amalgaman andanzas,

cabalgan cada mañá,

plantan calma acá, alá…

Cartas aladas

van cara ás mans amadas…

Cartas amadas

van cara ás mans aladas.

BASTA

Basta

á paz maltratada,

ás trampas canallas,

ás malvadas lacras:

basta!

Basta

á fatal labazada,

ás casas arrasadas,

ás falsas fazañas:

basta!

Basta

ás mans asañadas,

ás fadas malfadadas

ás malas

malandanzas:

basta!

Basta ás amargas palabras.

Grazas! Ás palabras plantadas

nas landas da paz.

18

Naceu en Palma de Mallorca en 1949,

pero reside en A Coruña desde 1967. É

mestra e ten publicado numerosas obras

de literatura infantil tanto en prosa coma

en verso. No 2001 recibiu o Premio

Lazarillo polo seu libro de poemas Amar

e outros verbos.

OS PEIXES DA FONTE

Tres peixes de ollos negros

miraban para min.

Baixo a tona das augas

da fonte do xardín.

Os lombos de ouro e prata

recollían o sol.

E o aire a estrear risas

nos nenos de arredor.

19

DEIXÁDEME LIBRE

Deixádeme libre

que quero ir ao mar:

camiño de ida,

non vou regresar.

As ondas me leven

onde haxa un cantar.

Do barco dos soños,

serei capitán.

Arroaces mouros

viranme escoltar.

Seguirei da escuma

o louco bailar.

Dos portos que toque,

ninguén saberá.

Deixádeme libre,

que quero ir ao mar.

ENVELLECER

Mira aos avós

antes eran máis grandes

máis altos

máis anchos...

Pero devecen coma as follas sen zume

aseguran que o tempo é o único culpable,

un furtivo que chega cos dentes afiados

a cravárselles no rostro

mentres dormen

mentres botan farangullas

ás pombas dos xardíns

ou xogan coma nenos.

A miúdo falan de vidas que pasaron

e argallan historias

ao quentar as mans

sobre a seda dos lumes.

Os avós envellecen devagar,

pero ninguén pode arrincarlles o sorriso

porque gardan

o segredo do futuro

máis alá dos seus pequenos ollos.

20

Non quero ser principe

que quero ser ra,

patiñas lixeiras

e a lama na man.

Non quero ser principe

de branco cabalo,

nin ver á princesa,

nin ter un criado.

Non quero ser principe

que ande ás batallas,

que durma no cárcere

das altas murallas.

Eu quero o silencio

da lagoa escura

croar cada noite,

soñar na espesura.

Eu quero a lentura

da herba esquecida,

o ulido das flores

nunha amañecida.

Non quero ser principe

de seda tapado

nin levar espada

nin usar calzado.

Deixádeme libre

que quero ser ra,

que as augas me falen

do que hai máis alá!

Batallas? ...de flores.

Fusís?...de papel

Canóns?... de mentira

Pantasmas?... sen pés

Sustos?... de merengue.

Beliscos? ... de mel.

Cadeas? ...de nubes.

Monstros?...

A correr,

a correr!

21

Naceu en Vicuña (Chile) o 7 de abril de

1889 e morreu en Nova Iorque o 10 de

xaneiro de 1957. O seu verdadeiro nome

era Lucila Godoy Alcayaga pero como

escritora cambiouno polo de Grabiela

Mistral. Foi unha destacada poeta,

diplomática, feminista, mestra e

pedagoga chilena. Recibiu o Premio

Nobel de Literatura en 1945, sendo a

primeira persoa de América Latina en

recibilo.

TODO ES RONDA

Los astros son rondas de niños

jugando la Tierra a espiar...

Los trigos son talles de niñas

jugando a ondular..., a ondular...

Los ríos son rondas de niños

jugando a encontrarse en el mar...

Las olas son rondas de niñas

jugando la tierra a abrazar.

22

LA MANCA

Que mi dedito lo cogió una almeja,

y que la almeja se cayó en la arena,

y que la arena se la tragó el mar.

Y que del mar la pescó un ballenero

y el ballenero llegó a Gibraltar;

Y que en Gibraltar cantan pescadores:

“Novedad de tierra sacamos del mar,

novedad de un dedito de niña.

La que está manca lo venga buscar.”

Que me den un barco para ir a traerlo,

y para el barco me den capitán,

para el capitán que me den soldada,

y que por soldada pido la ciudad:

Marsella con torres y plazas y barcos

de todo el mundo la mejor ciudad ,

que no será hermosa con una niñita

a la que robó su dedito el mar,

y los balleneros en pregones cantan

y están esperando sobre Gibraltar.

23

MIEDO

Yo no quiero que a mi niña

golondrina me la vuelvan.

Se hunde volando en el cielo

y no baja hasta mi estera:

En el alero hace nido

y mis manos no la peinan.

Yo no quiero que a mi niña

golondrina me la vuelvan.

Yo no quiero que a mi niña

la vayan a hacer princesa.

Con zapatitos de oro

¿Cómo juega en las praderas?

Y cuando llegue la noche

a mi lado no se acuesta...

Yo no quiero que a mi niña

la vayan a hacer princesa.

Y menos quiero que un día

me la vayan a hacer reina.

La pondrían en un trono

adonde mis pies no llegan.

Cuando viniese la noche

yo no podría mecerla...

¡Yo no quiero que a mi niña

me la vayan a hacer reina!

24

DOÑA PRIMAVERA

Doña primavera

viste que es primor

viste en limonero

y en naranjo en flor.

Lleva por sandalias

unas anchas hojas

y por caravanas

unas fucsias rojas.

Salid a encontrarla

por esos caminos.

¡Va loca de soles

y loca de trinos!

Doña Primavera

de aliento fecundo,

se ríe de todas

las penas del mundo.

No cree al que le hable

de vidas ruines.

¿Cómo va a toparlas

entre los jazmines?

¿Cómo va a encontrarlas

junto de las fuentes

de espejos dorados

y cantos ardientes?

De la tierra enferma

en las pardas grietas

enciende rosales

de rojas piruetas.

Pone sus encajes

prende sus verduras,

en la piedra triste

de las sepulturas.

Doña Primavera

de manos gloriosas

haz que por la vida

derramemos rosas.

Rosas de alegría,

rosas de perdón,

rosas de cariño,

y de exultación.

25

Naceu en Madrid o 28 de xullo de 1917 e

morreu, tamén en Madrid, o 27 de novembro de

1998. Foi poeta, guionista de programas infantís

de televisión e editora de revistas infantís.

Organizou unha biblioteca infantil ambulante que

ía polos pobos. Recibiu numerosos premios,

entre eles o Lazarillo e un Diploma de honor do

Premio Internacional Andersen para literatura

infantil.

NIÑOS DE SOMALIA

Yo como

Tú comes

El come

Nosotros comemos

Vosotros coméis

¡Ellos no!

LA POETA

La poeta se casó con el poeto

y en vez de tener un niño

tuvieron un soneto.

26

DOÑA PITO PITURRA

Doña Pito Piturra

tiene unos guantes,

Doña Pito Piturra

muy elegantes.

Doña Pito Piturra

tiene un sombrero,

Doña Pito Piturra

con un plumero.

Doña Pito Piturra

tiene un zapato,

Doña Pito Piturra

le viene ancho.

Doña Pito Piturra

tiene toquillas,

Doña Pito Piturra

con tres polillas.

Doña Pito Piturra

tiene unos guantes,

Doña Pito Piturra

le están muy grandes.

Doña Pito Piturra

tiene unos guantes,

Doña Pito Piturra

¡lo he dicho antes!

PIENSO MESA Y DIGO SILLA

Pienso mesa y digo silla,

compro pan y me lo dejo,

lo que aprendo se me olvida,

lo que pasa es que te quiero.

La trilla lo dice todo;

y el mendigo en el alero,

el pez vuela por la sala

el toro sopla en el ruedo.

Entre Santander y Asturias

pasa un río, pasa un ciervo,

pasa un rebaño de santas,

pasa un peso.

Entre mi sangre y el llanto

hay un puente muy pequeño,

y por él no pasa nada,

lo que pasa es que te quiero.

27

ESCRIBO

Escribo sin modelo

a lo que salga,

escribo de memoria

de repente,

escribo sobre mí,

sobre la gente,

como un trágico juego

sin cartas solitario,

barajo los colores,

los amores,

las urbanas personas

las violentas palabras

y en vez de echarme al odio

o a la calle,

escribo a lo que salga.

LOS PAJAROS NO TIENEN DIENTES

Los pájaros no tienen dientes,

con el pico se apañan.

Los pájaros pescan peces

sin red ni caña.

Los pájaros, como los ángeles,

tienen alas.

Los pájaros son artistas

cuando cantan.

Los pájaros colorean el aire

por la mañana.

Por la noche

son músicos dormidos

en las ramas.

Da pena ver a un pájaro en la jaula.

28

Naceu en La Linea de la Concepción (Cádiz) en

1962 e vive en Aracena (Huelva) onde é

profesora de instituto.

É unha escritora polifacética que escribe e

ilustra literatura infantil: conto, teatro e poesía

para nenos e nenas. Ademais imparte

múltiples actividades de animación: teatro,

títeres, contacontos, recitais poéticos... É

fundadora da revista dixital de Poesía Infantil

Cosicosas para todos os países de fala

hispana.

BESOS

Hay besos de caramelo,

dulces como una sonrisa.

Están los besos con prisa,

que hay que cogerlos al vuelo.

Los besos de mariposa

rozándote las mejillas

¡pueden hacerte cosquillas!

y son de color de rosa.

29

ALEGRÍA

Sal lleno de energía,

con la sonrisa puesta,

armado de alegría

y vestido de fiesta.

Al volver una esquina

─como con un hechizo─,

tu alegría ilumina

el cielo gris plomizo.

Cuelga en los corazones

risueñas campanillas

y alfombra los rincones

de flores amarillas.

Tu alegría que vuela

igual que un gorrión

y hace que el aire huela

a menta y a limón.

Consigue cualquier cosa,

en menos de un segundo.

Arma tan poderosa

puede cambiar el mundo.

Hace tu cascabel,

en un mágico encuentro,

caricias en la piel

y cosquillas por dentro.

Tu alegría radiante

que vuelve ─ya lo ves─,

y sólo en un instante,

la vida del revés.

Llénate de energía.

Ten la sonrisa puesta.

Derramando alegría,

viste el día de fiesta.

30

LEER...

Es viajar, y no en avión,

coche, barco, tren ni moto,

a cualquier lugar remoto,

sin moverte del sillón.

Navegar por el Mar Muerto,

escalar el Himalaya

o una pirámide maya,

ir en camello al desierto…

Es trasladarte al futuro

o pasear de la mano

por el pasado lejano,

sin necesitar conjuro.

Subir a un mamut lanudo,

ver a Cleopatra en su trono

−¡cómo se da pisto y tono!−,

visitar Marte a menudo…

Escuchar con atención

esas historias aladas

que, con palabras calladas,

vuelan hasta el corazón.

Conversar con Gloria un rato

del camello de Melchor,

de un pingüino con calor,

de Chundarata o don Pato…

Es refugio y es consuelo,

como el cálido achuchón

que, con sabor a canción,

te da una nube del cielo.

Llamar al hado Parchís,

que ayuda con su varita

a aquel que lo necesita

si el mundo se vuelve gris.

La lectura es compañera,

esa amiga singular

con la que puedes contar,

hogar que acoge y espera.

31

LA TROPA DE ZOMBIS

Treinta zombis en hilera

horripilan a cualquiera.

Caminan juntos, y el caso

es que nadie pierde paso.

Si el primer zombi vacila,

vacila toda la fila.

Si va bailando al compás,

bailan los demás detrás.

Si se da con un obstáculo,

comienza el gran espectáculo,

porque cada zombi errante

se da con el de delante.

Una noche de febrero

el zombi que iba el primero

se puso a mirar la luna

y se cayó en la laguna.

¡.

¡Vaya enfado el de la tropa,

que terminó hecha una sopa

y estornudando un montón

por culpa del remojón!

Si el zombi que va en cabeza

bosteza y se despereza,

hay veintinueve bostezos

entre traspiés y tropiezos.

Si el que dirige se pierde,

el resto lo pone verde,

pues todos ─¡qué sofocón!─

dan vueltas sin ton ni son.

Esta tropa atolondrada

no asusta nada de nada

y es que allá por donde pisa,

más que dar miedo, da risa.

32

Coñecida popularmente como Juana de

América, naceu o 8 de marzo de 1892 en

Melo (Uruguai) de pai galego e nai uruguaia.

Morreu o 15 de xullo de 1979 en Montevideo

(Uruguai). Foi unha importante poeta en

lingua española, premiada en vida e

enterrada con honores de Ministro de

Estado. Escribiu literatura infantil

fundamentalmente en prosa.

LA ENREDADERA

Por el molino del huerto

asciende una enredadera.

El esqueleto de hierro

va a tener un chal de seda

ahora verde, azul más tarde

cuando llegue el mes de enero

y se abran las campanillas

como puñados de cielo.

Alma mía: ¡quién pudiera

vestirte de enredadera!

33

LAS OLAS

Si todas las gaviotas de esta orilla

quisieran unir sus alas,

y formar el avión o la barca

que pudiesen llevarme hasta otras playas...

Bajo la noche enigmática y espesa

viajaríamos rasando las aguas.

Con un grito de triunfo y de arribo

mis gaviotas saludarían el alba.

De pie sobre la tierra desconocida

yo tendería al nuevo sol las manos

como si fueran dos alas recién nacidas.

¡Dos alas con las que habría de ascender

hasta una nueva vida!

34

LA HIGUERA

Porque es áspera y fea,

porque todas sus ramas son grises,

yo le tengo piedad a la higuera.

En mi quinta hay cien árboles bellos:

ciruelos redondos,

limoneros rectos

y naranjos de brotes lustrosos.

En las primaveras,

todos ellos se cubren de flores

en torno a la higuera.

Y la pobre parece tan triste

con sus gajos torcidos que nunca

de apretados capullos se visten...

Por eso,

cada vez que yo paso a su lado,

digo, procurando

hacer dulce y alegre mi acento:

-Es la higuera el más bello

de los árboles en el huerto.

Si ella escucha,

si comprende el idioma en que hablo,

¡qué dulzura tan honda hará nido

en su alma sensible de árbol!

Y tal vez a la noche,

cuando el viento abanique su copa,

embriagada de gozo, le cuente:

-Hoy a mi me dijeron hermosa.