VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o...

24
SUPLEMENTO DOMINICAL Diario de Ferrol Domingo | 30.12.2018 Año XX / Número 1.068 “DAS ÁRBORES TROPICAIS E DO AMOR” VERSOS SINGULARES LOS TRANSFORMERS Y EL HUMOR DE CUERDA, EN LA CARTELERA MARÍA DO CEO PRESENTA O SEU NOVO DISCO, “A FADISTA” LIBROS CINE MÚSICA “Tenemos un índice de natalidad muy bajo” EL GINECÓLOGO MIGUEL ÁNGEL RODRÍGUEZ ZAMBRANO DESTACA LA NECESIDAD DE CONCIENCIAR A LAS MUJERES RESPECTO A LA EDAD IDÓNEA PARA QUEDARSE EMBARAZADAS Y LA IMPORTANCIA DE LA ALIMENTACIÓN Y EL EJERCICIO DURANTE LA GESTACIÓN Nordesía

Transcript of VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o...

Page 1: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTO DOMINICAL

Diario de FerrolDomingo | 30.12.2018Año XX / Número 1.068

“DAS ÁRBORES TROPICAIS E DO AMOR” VERSOS SINGULARES

LOS TRANSFORMERS Y EL HUMOR DE CUERDA, EN LA CARTELERA

MARÍA DO CEO PRESENTA O SEU NOVO DISCO, “A FADISTA”

LIBROS

CINE

MÚSICA

“Tenemos un índice de natalidad muy bajo”EL GINECÓLOGO MIGUEL ÁNGEL RODRÍGUEZ ZAMBRANO DESTACA LA NECESIDAD DE

CONCIENCIAR A LAS MUJERES RESPECTO A LA EDAD IDÓNEA PARA QUEDARSE EMBARAZADAS Y LA IMPORTANCIA DE LA ALIMENTACIÓN Y EL EJERCICIO DURANTE LA GESTACIÓN N

ord

esí

a

Page 2: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

letr

asAt

lánt

icas

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

30 No corazón da tarde

Hai ben tempo que non se deixaba oír a voz de César Souto Vila-nova. O seu primeiro poemario, Sucesos, publicouse por volta do 2004. Houbo que

agardar case tres lustros para lle dar continuidade en Campo aberto, o vo-lume que agora edita Galaxia na súa colección Dombate.

A poesía de Souto Vilanova é toda ela un ollar inquisitivo á fulguración que se agocha tras a aparente nimie-dade do cotián. Captar a fugacidade do instante, a persistencia xorda da vida arremuiñada en fotogramas parece a razón de ser dunha escrita que é indagación dos límites da pala-bra, do sentido último do verbo para traducir a realidade.

Hai neste Campo aberto toda unha cartografía sentimental. Os lugares da ría de Noia-Muros dos que o poe-ta é orixinario trazan aquí os lindes nos que o poema cobra sentido. Por-que “os lugares están” e son Brandia e Vilacoba e Cerquides e San Finx e o Testal e Boa e Taramancos e Balbar-gos. Por descontado, tamén Noia e Toxosoutos e Baroña e Louro e Ponte Nafonso. Lugares abertos “como as ás/ que baten e se estenden/ amplas amplas/ cabo dos cons embaixo/ a terroeira que herdamos/ sen rastros da liñaxe”.

A carón desta xeografía íntima comparecen no libro os diálogos co himno pondaliano de “O que o piñei-ro non sabe”; as paisaxes angloga-legas de “Como o fananco en Oley”; os silencios da relva e as ausencias clamorosas de “Presenza que non se presenta”; o medrar da chaira na tarde que cala de “A hora do leite”; a anguía caligrá� ca de “Escorrega”; a simbólica dos eidos de noso sempre a “Campo aberto”; os voitres vixian-tes de “Western”; tamén “O deserto” que todo o invade; “A espiral” que nos pre� gura e con� gura; a estática epi-fánica de “O manequín”; as frondes, brétemas, pexegos e abrochos que, como nos lembra “O poema non será”, nunca poderán ser substituídos polo discurso que os nomea; a paixón que-da de serán dourado que gravita can-do “A luz, ás veces”; en � n, tamén “O cataclismo” do alustro invocado e “O colofón do canto” na hora da despedi-da, “A nervadura � nal” que � ca decote “abaneando sen propósito”, como “Os hábitos do po”, como o anuncio inelu-dible da “cerna da extinción” coa que rematará o mundo, sen estrondo, de súpeto, “cunha lesma no corazón da tarde/ paseniña”.

Souto Vilanova camiña esteando o verso na mellor tradición e, en non

agcoluco

elqudadovipaqubrtra

cadata

CAMPO ABERTOOCÉSAR SOUTO VILANOVAEditorial Galaxia

poucas ocasións, entretece fragmen-tos de voces maiores para glosalas, ampli� calas ou reescribilas. Noutros casos, convoca a súa presenza para que sirvan de frontispicio, para que digan tamén do seu canto que as per-mea, osmotiza e absorbe. Unha esta-dea sen � n que principia John Ash-bery e continúan Pondal, María do Cebreiro e Díaz Castro, tamén si Char-les Wright, William Carlos Williams, Amina Helmi, Paul Celan, Wallace Ste-vens, Charles Tomlinson e T. S. Eliot.

Tal como a intrigante foto que serve de cuberta a este libro (a pri-meira instantánea dunha persoa: o autorretrato de Robert Cornelius de 1839), hai nestas páxinas un ar borro-so e inquietante, un desacougo inte-rior que medra e medra e medra en

tensión permanente, torsionando a arquitectura do poema, precipitán-doo a un abismo cego que nos agarda nesa falsa indolencia dos días que semellan pasar sen ren novo que nos deixar e que, moi ao contrario, escon-den a dinamita da vida que escinti-la nos instantes, nos intres fuxidíos, case inaprensibles.

Cómpre ler a César Souto Vilano-va neste seu Campo aberto, aprender a interrogar a rosa, saber do solpor conforme, o enfeite da codia, a brisa en cru e o sosego dos fentos. Mais, sobre todo, é preciso que arrefeza o colofón do canto para “desler a luz,/ desler os talos,/ respirar as pétalas,/ concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o� cio do poeta.

César Souto Vilanova

ARMANDO [email protected]

Page 3: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018laEntrevista31

“Los partos en casa pueden suponer un

riesgo para la madre y el bebé”

El ginecólogo Miguel Ángel Rodrí-guez Zambrano, jefe de Servicio de Ginecología y Obstetricia del Hos-pital Universitario HM Puerta del Sur, rechaza la moda de los partos en casa y alerta del riesgo que esta práctica puede llegar a suponer tan-to para la madre como para el recién nacido.

En una entrevista con Efe, Rodrí-guez Zambrano, que ejerce tam-bién como profesor en la facultad de Medicina de la Universidad CEU San Pablo, remarca la necesidad de concienciar a las mujeres respec-to a la edad idónea para quedarse embarazadas.

Según datos del Instituto Nacio-nal de Estadística, del mes de junio pasado, la edad media de la mater-nidad se situó en 2017 en 32,1 años, frente a los 32 de 2016; mientras, el número medio de hijos por mujer fue de 1,31 en 2017, con un descenso de tres centésimas respecto al valor registrado en el año anterior.

Estos datos del INE re� ejan una tasa bruta de natalidad de 8,4 naci-mientos por cada mil habitantes, cuatro décimas menos que en el registrado en el año 2016.

¿Cuál es la situación actual de la nata-lidad en España?La natalidad en España está descen-diendo, tenemos uno de los índices más bajos, y se ha retrasado mucho la edad media de maternidad, lo que conlleva más complejidad en el embarazo.

¿Cuál es su opinión profesional sobre la práctica cada vez más habitual de dar a luz en el domicilio?Es una moda muy intensa, pareci-do a lo que pasa con las vacunas. La gente no observa una amenaza y ha perdido la sensación de peligro. En el 95 por ciento de los casos puede ser seguro dar a luz en casa, pero hay un cinco por ciento de ocasio-nes en la que no lo es.

Entonces cree que es un riesgo inne-cesario... Una sociedad en pleno siglo XXI, en un país desarrollado como España, no puede permitirse el lujo de per-der un cinco por ciento de sus hijos por una moda, no es asumible. En caso de presentarse una situación de urgencia médica, en un hospital la posibilidad de recibir esa asis-tencia quirúrgica o de protocolos de emergencia está garantizada des-de el primer segundo por la propia estructura hospitalaria.

En cuanto a la diferencia de un cam-po como el suyo, la obstetricia, en la sanidad pública y privada, ¿cuál es la situación actual?Existe una tendencia social a aso-ciar la obstetricia privada con una obstetricia antigua, mal equipada, muy intervencionista y agresiva con los pacientes.

MIGUEL ÁNGEL RODRÍGUEZ ZAMBRANOGINECÓLOGO

A este respecto, en el pasado se tendió a dar una atención muy profesional y nada cercana, pero los equipos actuales de obstetricia han superado con creces esta rea-lidad y ahora cuentan con todos los elementos necesarios para atender de una manera cercana y humana cualquier tipo de caso y situación, sin perder en ningún momento la seguridad que por supuesto debe imperar en un parto.

En conjunto, ¿cuál es el nivel de aten-ción de este servicio en la sanidad española?Sin duda, en la actualidad hay que destacar la alta calidad de la gine-cología y la obstetricia en la sanidad española, tanto en el sector público como en el privado.

¿Considera que hay que hacer hinca-pié en algún aspecto dentro de este campo? Sí, la maternidad necesita campa-ñas para concienciar a la mujer de que no va a poder quedarse emba-razada en cualquier momento a lo largo de su vida.

Por encima de los cuarenta años, la posibilidad de quedarse embara-zada es muy baja, y la de que se den complicaciones es más alta. Creo que no se tiene conciencia de este aspecto.

¿Qué consejos y consideraciones esenciales ofrece para tener un buen embarazo?El embarazo no es ninguna enfer-medad; la gente tiene la sensación de que hay que hacer muchas cosas y tomar muchas precauciones para que el embarazo vaya bien, y lo natural es que vaya bien.

Por otro lado, la alimentación tie-ne que ser rica y equilibrada y hay que recordar que el embarazo es un momento de sobrecarga física y lo que se haga en él condiciona su desarrollo y la futura vida del hijo. El aumento del peso de la madre debe ser de un kilo o un kilo y medio cada mes, realizando el ejercicio adecuado.

CARMEN MARTÍNFotos: EFE/ Javier Liaño Hay que destacar

la alta calidad de la ginecología y obstetricia en la sanidad española, tanto pública como privada

Por encima de los cuarenta años, la posibilidad de quedarse embarazada es muy baja y hay más problemas

En el 95 por ciento de los casos puede ser seguro dar a luz en casa, pero en un cinco por ciento no

Page 4: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

mái

sLib

ros

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

32

Eu diría que de todo este mangado de citas, implí-citas, explícitas, e referen-cias culturais (e cultura-listas, mais con cultura, dígase xa, non vaia ser o demo) que compoñen

o último libro de Xosé Luís Mosque-ra Camba, Das árbores tropicais e do amor (Espiral Maior, A Coruña, 2018). Premio Concello de Carral, a máis co-ñecida do público en xeral (supoñendo, moito supoñer, que o publico en xeral lea poesía) pode ser esta canción, Tú serás mi baby, que � xeran popular, en-tre nós, digo, Les Surf, aquel grupo de malgaches, pequeniños como a vida mesma. Porque as referencias restan-tes teñen un aquel de xeroglí� co para nos entreter unha destas tardes de inverno, arroupados por unha man-ta abrigosa. E debo dicir que botei un par de horiñas moi pracenteiras lendo este libro de estratexias surreais, por unha banda, iloxicista, pola outra, que demostra que Mosquera Camba gasta os seus cartos poéticos cunha estra-texia moi ben pensada, e -poisque se trata de gastar-, unha estratexia non nada forriche. ¿El de que vai este libro, entre Manrique, Ezra Pound, a mara-billosa e sureña (do Sur dos USA) Na-tasha Trethewey, a máis veciña das árbores tropicais do volume? ¿El que nos quere dicir o seu autor con seme-llante fervenza de citas, recitas, idio-mas varios como adobios? Poisque eu aínda non volo sei, que os xeroglí� cos requiren de moito pensamento, de moitas mantas abrigosas en tardes

Tú serás mi baby

DAS ÁRBORES TROPICAIS E DO AMORXOSÉ LUIS MOSQUERA CAMBAEspiral Maior

o raamPrñemlesetremmtenointapaesundeosDAS ÁRBORES TROPICAIS E

de inverno (para xogar aos oxímoros coas árbores tropicais). O certo, o evi-dente, é que estamos diante dun libro de poemas fermoso, escrito nun ga-lego ricaz (coas intromisións lingüís-ticas xa sinaladas), con música, con versos que teñen ritmo e maneiras de navigar moi peculiares. Maneiras que acadan un xeito tan propio que fai que tanto nome, tanta historia camu� ada non resulte pedante. Risco máis que evidente pero que Mosquera Camba supera, ultrapasa, sen maiores pro-blemas, cousa nada doada, por certo, á vista da morea/ marea de elemen-tos que aquí se deixan ver. Cousa, en � n, arriscada porque en poesía, como na vida en xeral, cadaquén procura a súa zona, o seu espazo, de confort, que din. E este adoita ter como fondo de pantalla a liña clara, ao menos máis nidia que a que nos propón Mosquera Camba. Un poeta afoutado que apos-ta polo que coida intelixible. Para el, sen dúbida. Moito máis confuso para quen isto asina, que de puro escribir de maneira diferente, e disimulade pola expresión tan persoal, sinte un empurrón cara unha poesía, cal a de Mosquera Camba, chea de imaxes subversivas, porque se opoñen á orde aquela suxerida por García Lorca, por máis que o granadino traballase, e moi ben, o surrealismo (daquela, superrea-lismo), aínda que non a iloxicidade, cando auspiciaba o barco riba do mar e o cabalo na montaña. O caso é que me chamaron a atención as árbores tropicais, a xogo coas “palm tres” de Natasha Trethewey. E quero dicilo.

O certo, o evidente, é que estamos diante dun libro de poemas fermoso, escrito nun galego ricaz (coas intromisións lingüísticas xa sinaladas), con música, con versos que teñen ritmo e maneiras de navigar moi peculiares. Maneiras que acadan un xeito tan propio que fai que tanto nome, tanta historia camu� ada non resulte pedante. Risco máis que evidente pero que Mosquera Camba supera, ultrapasa

VICENTE ARAGUAS

O doutor Proctor é un profesor tolo, ou case. En realidade é un inventor de avanzada idade que espera topar o seu gran descubrimento. Cando se xunta coa súa veciña Lise e o seu pe-culiar amigo Bulle para crear os pos botapeidos máis poderosos do mundo, parece que o seu soño se vai facer realidade. Pero os xemelgos Truls e Trym tentarán facerlles a vida imposible. Esta é unha historia de humor e aventuras, que fala da importancia de ser un mesmo e de como conseguir coraxe a través da imaxinación.Jo Nesbø (Oslo, Noruega, 29 de marzo de 1960) é un escritor e músico no-ruego. Líder e cantante do grupo musical de rock noruego Dei Derre. En 1997 publicou a súa primeira novela negra Flaggermusmannen, que inaugura a serie do inspector Harry Hole, e que foi galardonada co premio Riverton á mellor no-vela negra noruega e o premio Glassnøkkelen á mellor novela negra dos países nórdicos

As formigas, tamén. Ou cando menos esta formiga que vai ter que enfrontarse a un feixe de ani-mais de toda clase que non deixan de dicirlle o que debe facer e como se debe comportar cando ela, en realidade, o que quere é ser libre e feliz. Unha obra moi divertida pro-tagonizada por unha bichería inesquecible.A autora Raquel Castro naceu en Alxén (Salvaterra de Miño) no ano 1971. Na actualidade e profesora de Lingua Galega e Literatura no ensino secundario. Dedícase ao teatro desde o ano 1999, cando comezo a dirixir o Grupo amador Ata Sempre de Alxén. Imparteu tamén clases e escribeu obras para o grupo de teatro do CEP Carlos Casares de Alxén e actualmente dirixe o Grupo de Teatro da SDC de Salvaterra. Ten no seu haber algúns premios. As terapias da doutora Ledicia recibiu o Premio de Honra nos premios Estornela de Teatro que convoca a Fundación Xosé Neira Vilas, no ano 2014.

SER UN MESMO E CONSEGUIR A CORAXE

TODOS E TODAS BUSCAMOS O NOSO DESTINO

O DOUTOR PROCTOR E OS POS BOTAPEIDOSJO NESBØILUSTRACIÓNS: PER DYBVIGSushi Books, 201816 euros

A FORMIGA FÓRA DO CARREIRORAQUEL CASTROEditorial Galaxia. Vigo, 201810,50 euros

Page 5: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018m

ásLibros33Precursoras del género

detectivesco-policíaco

La dilatada era victoriana (1837-1890) vio el naci-miento y el desarrollo del género narrativo de-tectivesco-policial, cuyos protagonistas se situaban tanto en la esfera pública

como en la privada. Tal acontecimien-to hay que ponerlo en relación con el acceso de la mujer a dicho género en calidad de personaje, primero, y de autora después. Todo lo cual tiene ahora tanto su correspondiente estu-dio como ―sobre todo― su antología de textos en el libro Detectives victo-rianas (Las pioneras de la novela po-licíaca) (Ed. Siruela, 2018), editado li-terariamente por Michael Sims, autor del prólogo ―de imprescindible lectu-ra en este caso― y de la selección de los textos, notas y bibliografía.

Del prólogo proceden los datos que acotamos: al � lo de 1840 nace como narrativa urbana angloamericana el relato de detectives. Años antes exis-tían ya mujeres policía ocupadas en tareas auxiliares. El primer departa-mento de policía en Inglaterra data de 1829, procedente de los futuros “bob-bies” no armados (solo silbato y espo-

PISTA NEGRAANTONIO MANZINIEditorial Salamandra16,15 euros

DETECTIVES VICTORIANASMICHAEL SIMSEditorial Siruela

sas). Tras varias tentativas, la mujer se incorpora a la policía solo después de 1924. Las agencias de detectives nacen tras 1842. La poderosa Pinker-ton norteamericana llegó a contar con varios miles de efectivos.

En el terreno literario, la mujer-detective, investigadora profesional, nace en 1864 en la antología Revela-tions of a Lady Detective, de William S. Hayward: Dora Myrl, Violet Stran-ge, Sarah Fairbanks o la señora Pas-chal son algunas destacadas pione-ras. En la realidad, sin embargo, esto no se daba. Hay que esperar a 1878 para que aparezca la primera novela detectivesca de una escritora; fue El caso Leavenworth, de Anne Kathari-ne Green. Recuérdese que, con algu-nos antecedentes aislados (William Godwin, Eugène F. Vidocq, Voltaire y algún otro), fue Edgar A. Poe, el crea-dor de la narrativa policial en el céle-bre relato “Los crímenes de la calle Morgue” (1840).

Las narraciones recogidas en Detectives victorianas pertenecen mayoritariamente a escritores, pero hay tres escritoras: Anna Katharine Green, Mary E. Walkins y Catherine Lovisa Pirkis. De unos y otras tiene el lector de este libro una bien informa-da nota biobibliográ� ca. Son un total de once las narraciones aquí agrupa-das y diez son los autores y autoras; de estas, Anna Katharine Green está representada con dos textos, excep-cionalmente.

Hace algunas semanas nos refería-mos en esta página a una exitosa novela policíaca del narrador romano Antonio Manzini; novela que era la más reciente de la serie protagoniza-da por Rocco Schiavone, subjefe de una comisaría de Roma y fundamen-to o eje de las novelas del ciclo que se iniciaba en 2013 y que ahora, traducida al castellano por Teresa Clavel Lledó, alcanza su quinta edición en la colección Black de Salamandra. Pista negra es su título y la pista es de esquí y se sitúa en los Alpes italianos, próximos al Va-lle de Aosta, donde aparece un cadáver con signos de extraña violencia. Una vez más, el atractivo de la historia es la � gura nada convencional del subjefe Rocco, incómodo con su profesión, mujeriego impenitente, individuo de moral más que laxa y romano nostálgico. La anécdota es en verdad tópica y su tra-tamiento, difuso. Dos secuencias son de cierto interés: el episodio del camión con droga y la escena reveladora en la iglesia del pueblo turístico, en cuya vida cotidiana (y en su paisaje) se detiene el novelista. Solitario, anárquico, Rocco es persistente como investigador, si bien en tal función el autor no lo mete en asuntos de excesiva complejidad. En � n, la novela se deja leer, su historia se cuenta con soltura y, en los diálogos, el subjefe Rocco exhibe su desparpajo expresivo, una cierta agresividad verbal y algunas notas irónico-burlescas. El lector se mantiene en su papel.

ANTONIO MANZINI: NACE ROCCO SCHIAVONE

El crimen y el robo son dos de los motivos más tratados; bien entendido que la narración no llega ni a la crudeza ni a la perversión ni a otros excesos. En � n, el sentido común y la lógica guían los pasos de las investigadoras, que muestran audacia y dominio del o� cio y en alguna ocasión trabajan en pareja

LUIS ALONSOGIRGADO

natoco

denatioS.gechranopadecanenoGoaldobrM

Demha

¿Qué le aguarda al lector de estas páginas? Pues de todo un poco. Así, el carácter expansivo de la prosa, la frecuencia de pasajes descriptivos y el escrúpulo y minuciosidad en los interrogatorios. En el bullicio urba-no se mueven medios de transporte que van desde coches de caballos (landó, cabriolé, faetón) hasta bici-cletas, mientras el tren, símbolo del progreso, enlaza Londres con ciu-dades y pueblos del país. Gustan a veces algunos personajes de másca-ras y disfraces y en términos esce-nográficos menudean los góticos (subterráneos, mazmorras, pasadi-zos, estancias secretas y oscuras). En las historias cobran protagonis-mo factores como el misterio y la intriga y, paralelamente, el proceso de búsqueda o investigación. El cri-men y el robo son dos de los motivos más tratados; bien entendido que la narración no llega ni a la crudeza ni a la perversión ni a otros excesos. En � n, el sentido común y la lógica guían los pasos de las investigadoras, que muestran audacia y dominio del o� -cio y en alguna ocasión trabajan en

pareja con otra colega; tal es el caso de Amelia Butterworth y Ebenezer Gryce. La referencia a los primeros coches, al sufragismo en la mujer, al desarrollo de los tribunales de justi-cia, a la bene� cencia y la preocupa-ción por el delincuente aparecen en George R. Sims.

Estas detectives pioneras actúan por necesidad económica o por la pasión frente a su trabajo. Operan bajo contrato público o privado y, en general, gozan del aprecio de la policía. Las armas de fuego apenas se utilizan, pues lo nuclear es aquí la investigación. La sociedad evidencia una con� guración clasista: amos y criados, señores y servidores, gente pobre, ricos terratenientes y profe-sionales a� ncados en mansiones en la campiña. Detectives victorianas es un libro, una antología de capital importancia para conocer los oríge-nes de lo policíaco y la participación en el mismo de la mujer, dispuesta ya a ir abriéndose camino en un peligro-so o� cio que conocería el predominio del hombre durante muchas más décadas. Hasta hace bien poco.

Page 6: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

páxi

naLi

tera

riaSUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

34

Con só trinta anos, Bosie estaba afundido.

Pelexado con todos, atopou unha fonte de

� nanciación nos xuízos por difamación e libelo

Amores célebres: Oscar Wilde e Bosie Douglas VIII

EDITA CONSEJO GENERAL. MADRID, 2018. 56 PÁGINAS.Con motivo del aniversario de la Constitución, en esta revista jurídica se abordan temas de actualidad como la necesidad de actualización para adaptarse a los nuevos tiempos, tam-bién desde un punto de vista tecnológico.

EDITA ARENAS. A CORUÑA, 2018. 96 PÁGINAS.El periodista Fernando Molezún y la fotógrafa Nuria Fernández de Araujo, son los autores de un libro indispensable para cono-cer los más bellos rincones de A Coruña actual. Desde locales típicos hasta el paisaje, una delicia para conocer la ciudad.

NOCTURNA EDICIONES. MADRID, 2018. 608 PÁGINAS.Es la primera novela en español que profundiza en el fenó-meno mundial del K-pop, una montaña rusa sobre la fama, la amistad y la pasión por la música. Una bonita y original histo-ria en la que los sueños, la música y el destino se entrelazan.

CONCELLO DE MONDARIZ, 2004. 16 PÁGINAS.Interesante glosario donde se recogen palabras y expresio-nes propias del o� cio de los “cesteiros”. “Xarabello” signi� ca caldo; “sabuñar”, saber; “vacanegra”, tren. Son algunos de los sorprendentes términos recopilados.

XERGA DOS CESTEIROS DE MONDARIZ ENRIQUE PEINADOR LINES

PROCURADORESVARIOS AUTORES

A CORUÑA, PARAÍSO TURÍSTICO VARIOS AUTORES

DE SEÚL AL CIELOSILVIA ALIAGA, TATIANA MARCO

ECjdb

V

EDEdecetíp

AAAAAVV

NEsmamria

DDDSSSSD

librosRecomendados

C

cs

X

XULIO VALCÁ[email protected]

Robert viviu un apaixonado roman-ce. No entanto, xa en París, suxo, sen dentes, case cego, Wilde mudou o nome a Sebastian Melmoth, o per-sonaxe da novela de Charles Matu-rin. Aínda tivo tempo de enterarse, con amargura, dalgunas novas, nada boas, de Bosie. Coherente co seu xeito de entender a vida (e a morte) xa moi maliño pidiu champagne e indicou: “Estou morrendo por riba das miñas posibilidades!...”. Era o 30 de novem-bro de 1900. Tiña 46 anos.

Ilustración de Pedro Bueno Salto

Tempo despois, Bosie abandonou as ideas racistas e converteuse ao catolicismo máis rancio e conservador. Lioso e liante, conti-nuou cunha serie de

xuízos, o máis notorio contra Wins-ton Churchill. Douglas foi condenado a seis meses de cárcere por acusar a Churchill de tramar o asasinato de Lord Kitchener, secretario de estado británico. En resposta ao “De pro-fundis” de Wilde, durante a estadía en prisión escribiu un longo poema, “In excelsis”, no que cali� ca a Wilde como o maior axente do mal desde a Reforma Protestante. Ao non lle deixaren saír do cárcere co poema, viuse obrigado a reescribilo de me-moria. Pero non falta quen afirme que o poema foi escrito enteiramente fóra da prisión.

A intención de Bosie era ser acep-tado como poeta por si mesmo, lonxe da sombra do seu protector, ao que non deixou de axudar ao seu xeito; mesmo pagou o enterro de Wilde, logo de falecer no modesto Hotel D’Alsace,

hoxe lugar de peregriñaxe, ao igual que o sartego, tamén moi visitado. En cambio, os restos de Bosie xacen nunha tomba esquecida no cemiterio católico de Crawley (Susex), cabo dos de súa nai, Sibyl. En realidade, o mun-do de Bosie desplomouse ao rematar o século. Morreron familiares e amigos, dilapidou as 8.000 libras da herdanza e aínda que casou con Olive Custan-ce, o � llo de ambos herdou a patoloxía familiar e pasou case toda a súa vida nun psiquiátrico. Partidario do sone-to e das formas clásicas, desprezou publicamente a Yeats, Elliot, Auden e Dylan Thomas e editou revistas panfletarias asociado con T.H. Crossland, inimigo de Wilde e dos homosexuais. Cando nun xuízo contra Robert Ross tivo que escoi-tar completo o “De Profun-dis”, lanzouse contra Wilde coa mesma teimosía coa que seu pai o acosara.

LibelosOs libros de Douglas en contra de Wilde (“O.W. e máis eu”, “A miña amizade con O.W.”) son impresenta-bles e mereceron a repulsa de André Gide: “En París lin o abominábel libro de Douglas. Non se pode che-gar máis lonxe coa hipo-cresía nin se pode mentir con máis cinismo. Esa monstruosa manipulación da verdade dame noxo… É unha infamia”. Crossland convenceu a Bosie Douglas de que o seu deber como católico era repudiar a homosexualidade propia e combatir a allea. Xuntos

aumentaron a ignominia cun libro anónimo de autoeloxio: “The Genius of Lord Alfred Douglas”. Arruinado, nos derradeiros anos Bosie volveu reivindicar a � gura de Wilde e defen-der a súa memoria.

Bosie Douglas non foi a primeira aventura homosexual de Wilde. Con anterioridade, o escritor caera sedu-cido por un rapaz de dezasete anos, Robert Ross, que se convertiría en amigo incondicional e que remataría por ser o seu albacea literario. Con

Page 7: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018enDetalle35Entre los propósitos de Año Nuevo, ir al gimnasio

es uno de los más frecuentes. Sin embargo, muchas personas se desaniman porque no creen posible deshacerse de la barriguita. Un estudio

explica cómo una molécula está detrás de la pérdida de grasa gracias al ejercicio. ¿Cuántas veces ha escuchado que por mucho deporte que se practique no se consigue perder tripa?

El ejercicio sí reduce la grasa abdominal

SOCIEDAD

El equipo de cientí� cos, de la Univer-sidad de Copenhague, se preguntó cómo la actividad física podía lograr este deseado efecto y llegó a la con-clusión de que una molécula llamada interleucina-6 (implicada en la res-puesta in� amatoria), tenía un papel crítico en el proceso.

Así, tras doce semanas de ejercicio se redujo la grasa abdominal visceral en un grupo de adultos obesos. Sin embargo, en aquellos que fueron trata-dos con tocilizumab –un fármaco que bloquea la señalización de la interleu-cina-6– este efecto se revertía.

Además, el tratamiento con toci-lizumab (actualmente aprobado para la artritis reumatoide) aumentó los niveles de colesterol independiente-mente de la actividad física.

“Todos sabemos que el ejercicio promueve una mejor salud, pero aho-ra también somos conscientes de que el entrenamiento regular redu-ce la masa grasa abdominal y, por lo tanto, potencialmente también el riesgo de desarrollar enfermedades cardiometabólicas”, explica Anne-Sophie Wedell-Neergaard, primera autora del estudio.

La grasa abdominal se asocia con una mayor probabilidad no solo de estas patologías, sino también de cáncer, demencia y mortalidad por todas las causas. La actividad física reduce el tejido graso visceral, que rodea los órganos internos de la cavi-dad abdominal, pero hasta ahora los mecanismos subyacentes no esta-ban claros.

Algunos investigadores habían propuesto que la adrenalina media-ba este efecto. Pero los expertos de la Universidad de Copenhague sospe-charon que la interleucina-6 también podría desempeñar un papel impor-tante ya que regula el metabolismo energético, estimula la descomposi-ción de las grasas en personas sanas y se libera del músculo esquelético durante el ejercicio.

Para probar esta idea, los exper-tos analizaron en 53 participantes el efecto de tocilizumab frente a una solución salina como placebo, com-binado con ninguna actividad físi-ca o una rutina de bicicleta. Usaron resonancia magnética para evaluar la masa de tejido graso visceral al principio y al � nal del estudio.

En los grupos de placebo, el ejer-

cicio redujo la masa de tejido graso visceral en 225 gramos de media (un 8%), en comparación con no realizar deporte. No obstante, el tratamiento con tocilizumab eliminó este efecto.

En los grupos de ejercicio, tocili-zumab también aumentó la masa de tejido graso visceral en aproximada-mente 278 gramos en comparación con el placebo. Además, aumentó el colesterol total y el ‘malo’ (LDL, lipo-proteínas de baja densidad) en com-paración con el placebo, tanto en el grupo de ejercicio como en el de no ejercicio.

“Hasta donde sabemos, este es el primer estudio que muestra que la interleucina-6 tiene un papel � sioló-gico en la regulación de la masa gra-sa visceral en los humanos”, subraya Wedell-Neergaard.

Para complicar las cosas, la inter-leucina-6 puede tener efectos opues-tos sobre la inflamación, depen-diendo del contexto. Por ejemplo, las elevaciones crónicas de la inter-leucina-6 se observan en pacientes con obesidad grave, diabetes tipo 2 y enfermedades cardiovasculares.

“Las vías de señalización en las células inmunitarias frente a las células musculares di� eren sustan-cialmente, lo que resulta en accio-nes proinflamatorias y antiinfla-matorias. Por ello, la interleucina-6 puede actuar de forma diferente en personas sanas y enfermas”, apunta Wedell-Neergaard.

En estudios futuros, los investiga-dores probarán la posibilidad de que la interleucina-6 afecte al uso de grasas o carbohidratos para generar energía bajo diversas condiciones. También analizarán si una mayor cantidad de interleucina-6, administrada poten-cialmente como inyección, reduce la masa grasa visceral por sí sola.

Mientras tanto, los autores nos dejan algunos consejos para no des-esperar si comenzamos con los bue-nos propósitos deportivos de Año Nuevo. “Cuando empiezas a hacer ejercicio, puedes incluso aumentar el peso corporal debido al incremen-to de masa muscular”, concluye la experta. “Para mantenerse motivado, además de calcular el peso sería útil –y tal vez más importante– medir la circunferencia de la cintura para lle-var un registro de la pérdida de grasa visceral”.

El índice de masa corporal (IMC) es el indicador aceptado para calcular un exceso de grasa

PATENTADO UN SUPLEMENTO QUE REPARA EL DAÑO EN EL ADN PROVOCADO POR ALCOHOL

Un equipo del departamento de Fisiología de la Universidad de Sevilla, junto con Javier Díaz Castro de la Universidad de Gra-nada, han descrito –a través de la O� cina Española de Patentes y Marcas– una invención rela-cionada con el uso del selenio como antioxidante para reparar el daño que produce en el ADN un consumo agudo de alcohol en un pequeño periodo de tiempo. El público objeto serían los adoles-centes, habituales consumidores del llamado binge drinking o bo-tellón, práctica durante la cual se consumen de 4 a 6 bebidas alco-hólicas en un periodo de 2 horas.

Como detallan las investigadoras en la patente publicada reciente-mente en el Boletín de la Propie-dad Industrial, se ha descrito el uso de este compuesto en forma de suplemento nutricional, bebida o fármaco como formas posibles de administrarlo en un futuro para esta causa. En este contexto, han demostrado que el consumo de alcohol tipo BD altera el balance de selenio, observándose unos niveles menores en suero e hígado, proporcional a una menor actividad de la enzima antioxidan-te glutatión peroxidasa, además de provocar una alteración en la estabilidad del ADN.

Page 8: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

espa

zoPr

ofun

doSUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

36 Nebulosa da tarántula

O céo do día 15 de xaneiro as 24:00, mirando cara ao sur

A Nebulosa da Tarán-tula é unha gran ne-bulosa de emisión situada na Gran Nube de Magagalla (LMC), unha peque-na galaxia de 14.000

anos luz de diámetro satélite da Vía Láctea, situada na fronteira das constelacio-nes de Dourado e Men-sa, é dicir non é visible desde as nosas latitudes no henisferio norte. Ten unha magnitude de 8 e atopase a uns 180 mil anos luz.

O seu tamaño é de máis de mil anos luz de diámetro. É a rexión de formación de estrelas máis grande e violenta coñecida en todo o Grupo Local de galaxias. A radia-ción intensa, os ventos estelares e as supernovas, enerxizan o brillo da nebulosa. Nela atópase a superno-va máis próxima a nos dos últimos

PAULINO GASALLAanos SN 1987A. É tal o tamaño da Tarántula que si estivese máis preto, á mesma distancia que a Nebulosa de Orión que é 100 veces máis pequena, ocuparía a metade do ceo e ata a súa luminosidade faría sombras na noi-te da Terra. Contén máis de 800.000 estrelas e protoestrelas. As estrelas recentemente formadas ocúltanse frecuentemente entre nubes de po e gas, polo que só pódense ver en lonxi-tudes de onda infrarroxas.

Recibe o seu nome por-que os seus brillantes

filamentos de po ase-méllanse ás patas dunha araña. En 1751 o astrónomo fran-cés Nicolas Louis de Lacaille foi o primeiro

en recoñecela como unha nebulosa. Tamén

é coñecida como 30 Dora-dus, NGC 2070 e Caldwell 103.

A foto que podemos ver da Nebu-losa da Tarántula foi tomada en Arxentina por un menbro da SGHN e de Fotografía Ferrolterra o pasado 9 de decembro. Disfrutémola ata poder ir ao hemisferio sur e poder vela en directo. A

que se enumera a continuación son as efemérides as-tronómicas pre-vistas para o mes de xaneiro de 2019. Unha información

que compre ter en conta se se quere observar estes fenómenos nas noi-tes estreladas.

Día 1Venus e a Lúa moi próximos.Día 3Xúpiter e a Lúa moi próximos. Choiva de meteoros Cuadrántidas, actividade desde o 1 ao 5 de xaneiro con un máxi-mo de 120 por hora na noite do 3 ao 4, con radiante en Bootes. Son meteo-ros de gran tamaño con ronseis que poden durar de 3 a 4 minutos e produ-cidos polo paso do asteroide 2003 EH.Día 6A 02:28 Lúa Nova.Día 7Galileo Galilei descobre os satélites naturais de Xúpiter: Io, Europa e Callis-to (1609). Día 8En 1642 morre arrestado no seu domi-cilio de Florencia, Galileo Galilei. Ata o 31 de outubro de 1992 a Santa Sé non recoñeceu o seu erro ao condenalo en 1633.Día 12Marte e a Lúa moi próximos.Día 14A 07:45 a Lúa em Cuarto Crecente.Día 17Choiva de estrelas Xemínidas, acti-vidade entre o 4 e o 17 de decembro, cun máximo de 120 por hora o 14 de decembro.Día 19Aniversario do lanzamento da son-

da espacial Novos Horizontes con destino a Plutón (2006), na actuali-dade atópase a 6.600 millóns de qui-lómetros e móvese respecto ao Sol a 14 qquilómetros por segundo.Día 21Eclipse total de Lúa visible en Gali-cia. A 06:16 Lúa Chéa.Día 27A 10:10 a Lúa en Cuarto Minguante.PlanetasMercurio en Saxitario con magnitu-de -0,54 non visible pola súa proxi-midade ao Sol. Venus en O� uco con unha magni-tude de -3,98 visible duante duas horas antes do amencer.Marte en Piscis con unha magnitu-de de 0,85 visible ata pouco despois da media noite. Xúpiter en O� uco con unha mag-nitude de -1,38 visible duas horas antes do amencer. Saturno en Saxitario con unha magnitude de 0,72 visible media hora antes do amencer.Urano: Atopase na constelación de Piscis con unha magnitude de 6,12 visible durante oito horas despois do solpor.

EclipsesEclipse total de Lúa visible en Gali-cia o día 21. Comenza a penumbra as 03:37, a umbra as 05:41, remata a umbra volvendo a penumbra as 06:43 e remata o eclipse as 08:48.

CometasTan só 46P/Wirtanen (2018) con magnitude 4, pode ser observado con prismáticos no seu tránsito entre as constelacions de Lince e Osa Maior. Os demais teñen magnitudes que os fan di� cilmente observable.

Page 9: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

A Universidade como concepto

A día de hoxe haberá quen pense que a Universidade tería de ser algo semellante ao que entendemos por unha oficina de colocación. E a nin-

guén culpo, pois é a precariedade la-boral a causante desta vasalaxe. E é que nunha certa medida até é posíbel que algunha destas universidades se aproxime a esta idea, e que haxa quen entenda que esta ha de ser a súa � na-lidade primordial, quérese dicir, a da obtención dun premio (un posto de traballo) para os seus � llos, despois de teren os pais realizado tan xeneroso dispendio durante os anos que durou a súa formación. En suma, que acer-ca de todo aquilo que teña que ver co desenvolvemento integral, intelectual e especializado do individuo pouco ou nada restará, que tal parece ser o labor actual dalgunhas das universidades, nomeadamente, as privadas.

Se fósemos á esencia do termo de que procede a voz Universidade, sor-prenderiámonos ao saber que o que subxace non é a idea da pretendida universalidade de coñecementos, ou a aquilo que teña a ver co conxunto de todas as ramas do saber humano; refe-rirase a algo moito máis pragmático e até subxectivo, ao falarmos dunha asociación ou corporación de mestres ou de alumnos, ou ben de ambos á vez. Deste xeito, no latín medieval calquera comunidade no seu aspecto colectivo podía ser designada con este termo. Aínda que pouco tempo depois pasa-ría a ser utilizado no seu sentido máis moderno, aludindo a ese ente cuxa dedicación se centraba no ensino e na educación, ora se � xese preciso agre-gárselle un complemento ao de Uni-versitas, ou sexa, o de Magistrorum et Scholarium (‘Comunidade de Profeso-res e Académicos’), que determinase con clareza o seu signi� cado.

Xa de vello, estas ‘universitas’ ou ‘universidades’ gozaban de grande independencia, a pesar de estaren localizadas nas cidades; dito doutra maneira, tanto no aspecto político como no administrativo, non depen-dían do goberno das urbes. No entan-to, a súa relación podía chegar a ser un pouco con� itiva coas autoridades, quer civís, quer eclesiásticas, dado que ditas autoridades gostarían de poder man-telas baixo o seu dominio. Mais cando a universidade xulgaba que a presión exercida estaba a ser de máis, acababa

HENRIQUE DACOSTA

A liberdade académica e o outor-gamento de graos académicos son aspectos intrínsecos, xa que logo, á condición universitaria. A Univer-sidade nace dunha necesidade, a de tentar sistematizar unha serie de disciplinas e pór en común unha serie de coñecementos que comezan a cobrar unha importancia relevante, de maneira que será a partir do séc.XV cando atinxa o seu maior desen-volvemento e os humanistas pugnen por unha reforma total dos plans de estudo. Primeiramente, no entanto, fíxose desde unha concepción tradi-cional e ligada á Igrexa, e con poste-rioridade, ao Absolutismo. No séc.XIX alcanzará o seu apoxeo en Alemaña, Reino Unido e Francia, en consonan-cia co auxe da burguesía. E chegamos deste xeito aos sécs.XX e XXI, cun panorama difuso, cando menos para a universidade máis próxima, a espa-ñola, ensarillando cuestións como as de liberdade, de benestar e de dereito con espurios intereses dependentes do capital e dos holdings empresa-riais.

A este respecto, o reitor da Uni-versidade de Vigo dicía alá atrás nun artigo de opinión que a Universidade é historicamente unha das institu-cións máis valoradas en todo o mun-do. Os obxectivos actuais —tamén apuntaba— son o da formación do

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018term

ardoLeme

37

por decidir que mudaba de cidade. E malia todo, estas agrupacións ou gre-mios universitarios resultaban dun enorme interese para reis e papas, de modo que estes se viñeron a preocu-par da súa protección, coa creación de máis agrupacións semellantes e pola concesión de privilexios e de autoridade propia.

Os primeiros estudos xerais medievais, de orixe consuetudinaria e espontánea, agrupaba a docentes e discentes de arredor da cultura monástica. Así pois, primeiramente falábase de Studium Generale para designar unha institución de ensi-no superior dedicado á Teoloxía, ao Dereito e á Medicina, e ao que acu-dían estudantes de diferentes países. De modo que a idea ulterior de Uni-versidade foi de implantación tardía no medievo, precisando da inter-vención das autoridades anteditas, unha vez aumentou a súa dimensión e influencia, e houbo necesidade de dotala de estatutos escritos para � xar unha disciplina organizativa e de funcionamento. Por tanto, ás uni-versidades fóronlles outorgadas pre-rrogativas, sendo a de Boloña (1081) o primeiro grande centro para o estudo do Dereito (romano e canónico), e a de Oxford (1185) a pioneira do ensino colexial, ofrecendo simultaneamente ensino e aloxamento aos estudantes.

alumnado nun ensino superior (xa se chame grao, mestrado ou douto-ramento), ou o da xeración de coñe-cemento, de investigación, trans-ferencia e innovación, que tamén é levada a cabo por outros axentes. A Universidade, engadía, é un organis-mo en que a corrupción é moi limi-tada. De modo que toda a polémica suscitada con respecto ás titulacións fraudulentas, citamos textualmente, <<entendemos que, de con� rmarse as irregularidades detectadas nalgunha universidade, estean unicamente relacionadas con títulos impartidos en “satélites”>>.

É importante que se faga � ncapé nesa idea de “satélites”, porque son eses intereses clientelares, quer polí-ticos, quer económicos os que están tentando pór en tea de xuízo un labor extraordinario por parte da Universi-dade pública. A doutrina ideolóxica dominante, que todo o rexe polas leis do mercado, antóllase incompatíbel co ente universitario. Se o converter-mos en pura transacción económica, ao axexo de voitres sen escrúpulos que se valen da súa in� uencia para conseguir favores, termínase coa idea de excelencia que debe primar no mundo universitario. Falouse pri-meiro do caso Cifuentes, pero a partir dela moitos outros foron caendo. A Universidade Rey Juan Carlos, naci-da baixo o amparo do goberno auto-nómico da Comunidade de Madrid, creou un pútrido caldo de cultivo. O sospeitoso máster pola vía rápida conseguido por Pablo Casado é outro destes exemplos. A trama de avoga-dos italianos irregularmente colexia-dos en España ou os graos de Crimi-noloxía outorgados a 200 xefes da Policía Nacional impartidos online, negociados entre o reitor da URJC, Pedro González-Trevijano e o Direc-tor Xeral da Policía nese momento, Ignacio Cosidó, son outros casos máis.

Gaudeamus igitur,/ iuvenes dum sumus, ou sexa, “Alegrémonos logo,/ mentres sexamos novos”, rezan os dous primeiros versos do himno o� -cioso da Universidade, canción cuxo título é ‘De brevitate vitae’ (sobre a brevidade da vida). A xuventude uni-versitaria, ese sangue novo, é quen maioritariamente enche as aulas, de aí que a procura da verdade, nun ambiente de liberdade e para cons-truír un mundo mellor, sexa o que nos fai partícipes desa esencia uni-versitaria de que se nos está a facer relato. Mágoa que haxa quen queira aldraxala convertendo dita � losofía en terreo adubado para corruptelas, alén do risco de pretender que todo o sistema universitario � que baixo sospeita.

Page 10: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

devi

sita

enEx

pona

vSUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

38

Ainhoa Díaz Leal, ante una de las estanterías

La biblioteca de la Fundación Exponav es una importante fuente de documentación para investigadores, aficio-nados a la construcción na-

val y, muy importante, para los es-tudiantes de Ingeniería del campus ferrolano. Dispone de monografías, documentación técnica, literatura gris (tesis y publicaciones no o� cia-les, entre las que se incluyen ano-taciones o apuntes realizados por técnicos) y publicaciones seriadas. Dos de estas últimas pueden consul-tarse “en abierto”: la Revista General de Marina y la Revista de Ingeniería Naval, que se reciben todos los meses y que incluyen interesantes artículos sobre diferentes temas de interés re-lacionados con los buques, la cons-trucción naval y la navegación en general.

De momento, Exponav continúa trabajando con el programa Meiga, una herramienta de la Xunta para los procesos de catalogación de los fon-dos que, sin embargo, tiene grandes carencias en cuanto a la búsqueda y recuperación de documentos, tal y como apunta la responsable de la biblioteca, Ainhoa Díaz Leal. Por este motivo, desde la fundación ya se ha solicitado a la Consellería de Cultura autorización para acceder al sistema de gestión bibliotecaria Koha. Entre sus ventajas están que usa una inter-faz simple que resulta muy clara tan-

La biblioteca amplía la difusión de sus fondos

ca de Exponav es ampliar la difusión de sus fondos, dándolos a conocer para que se puedan consultar exter-namente. En este caso en particular, la responsable de este servicio des-taca que es todavía más importante el trabajo de divulgación porque se trata de una biblioteca única, con una temática muy especí� ca. De ahí que el objetivo sea que sus fondos pue-dan estar en la biblioteca digital Gali-ciana, desde podrían ser localizados más fácilmente a los usuarios.

Además, se está reorganizando el conjunto de la biblioteca -que cuenta con 3.160 títulos y casi 4.000 números de publicaciones seriadas- para que el material que tenga relevancia o con-tenga información relacionada con la construcción naval esté disponible para consulta, mientras que el que no guarda una relación directa con esta temática permanecerá en depósito. Ainhoa Díaz Leal explicó que cuan-do empezó a funcionar la Fundación Exponav se produjeron numerosas donaciones de usuarios, sin aplicar ningún � ltro, por lo que ahora se ha procedido a la revisión y reorganiza-ción de los fondos, para lo que se ha contado con la colaboración de beca-rios de la Facultad de Humanidades. La responsable de la biblioteca quiso insistir en que “no se van a expurgar libros” y en que todo el material que fue donado en su día permanecerá custodiado en la fundación.

to para los bibliotecarios como para los usuarios sin conocimientos espe-cializados. Además, tiene búsqueda con� gurable y un sistema de seriales para diarios y revistas.

En estos momentos se está a la espera de respuesta por parte de la Xunta, en la con� anza de que ésta sea positiva porque, como comenta Ain-

hoa Díaz, “solucionaría muchos pro-blemas de búsqueda y recuperación de información -ya que con Meiga se obliga a introducir la palabra exacta, sin ninguna variación- y, por lo tanto, se ofrecería un mejor servicio a los ususarios”.

Otra de las cuestiones en las que se está trabajando desde la bibliote-

Page 11: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018historia39

ENRIQUE BARRERA

¿Pudo tener la Segunda Guerra Mundial un desenlace diferente? La historia contrafactual o alternativa, basada en conjeturas razonables

que pudieron perfectamente haber ocurrido, está ganando adeptos, aunque sea simplemente como un recurso lúdico.

Paz por separado en la Segunda Guerra Mundial

SOCIEDAD

Casi ningún investigador pone en duda, que durante la SGM un sec-tor importante del ejército, de la sociedad civil alemana, e incluso del nazismo, contactó en secreto y de manera regular con Reino Uni-do y EE.UU, para buscar una paz y romper la alianza occidental con la URSS. Sabían que muchos políticos y militares anglo-estadounidenses consideraban antinatural la alianza con los soviéticos, y aunque veían con satisfacción como se destroza-ban mutuamente, les preocupaba la inevitable expansión comunista en caso de victoria del Ejército Rojo.

A finales de 1942 y siempre sin informar a Hitler, el Reichsführer de las SS Einrich Himmler envió a Estocolmo a su asesor Carl Langbe-hn para reunirse con Bruce Hopper, agente del OSS (espionaje estadouni-dense). En enero, abril y septiembre de 1943, Langbehn, acompañado del príncipe Max Hohenlohe, viajó a Sui-za para reunirse con una delegación estadounidense compuesta por Allan Dulles (responsable del OSS en Euro-pa), Lelan Harrison (embajador de EE.UU), y el teniente coronel Duncan Lee. En febrero de ese año, los nor-teamericanos se entrevistaron nada menos que con Ernst Kalterbrunner, que dirigía el principal organismo de seguridad del Tercer Reich.

Fuera del aparato nazi, los oposi-tores agrupados en el denominado Círculo de Kreisau, también contac-taron. Además de políticos, había un significativo número de militares, especialmente en el Grupo de Ejérci-tos B que luchaba en el frente orien-tal. En 1944, el mariscal Walter Von Brauchtisch viajó a Suiza y habló con Allan Dulles y Duncan Lee.

Los alemanes propusieron dar un golpe de estado que dejase a Hitler sin poder efectivo y desempeñando un papel testimonial; a continuación se firmaría la paz con los aliados occi-dentales, y los alemanes se retirarían de la Europa ocupada para continuar la guerra contra los soviéticos, ayuda-dos por ingleses y estadounidenses. Polonía volvería a ser independiente y amplíaría su territorio hacia el este.

Carl Langbehn, Max von Hohenlohe-Langenburg, Ernst Kalterbrunner, Walter Von Brauchitsch, Allan Dulles y Lelan Harrison

Los estadounidenses respondieron que no negociarían nada de esto, si no se producía la ilegalización del partido nazi, y la entrega o muerte de Hitler. Lo que todos ignoraban es que Duncan Lee era un espía soviético, y que Stalin estaba al tanto de estas negociaciones.

Churchill, Roosevelt y sus respec-tivos estados mayores, trataron este asunto el 20 de agosto de 1943 en Québec (Canadá), y dedujeron que en determinadas circunstancias, Ale-mania facilitaría la entrada en el país para que este no fuera conquistada por el Ejército Rojo; en previsión de este escenario, se elaboró el denomi-nado Plan Rankin, que contemplaba un desembarco consentido en la cos-ta alemana y el aterrizaje de una divi-sión paracaidista en Berlín.

En julio de 1944, el Círculo de Krei-sau venció sus escrúpulos y pusieron en marcha la conocida y fracasada Operación Valkyria. Stalin recibió con alivio la noticia de que Hitler seguía vivo, porque su desaparición física hubiera abierto las puertas al hipoté-

tico acuerdo entre alemanes y anglo-norteamericanos. De hecho, ordenó cancelar el atentado contra Hitler que tenía preparado Igor Miklashevski, a

quien los alemanes creían un deser-tor de alto rango, con la complicidad de la actriz y espía Olga Chéjova, rusa pero origen alemán.

La actriz Olga Chejova (junto a Adolf Hitler), era la encargada de introducir a Igor Miklashevski en el círculo de Hitler para asesinarlo, pero Stalin canceló la orden

Page 12: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

enFo

togr

amas

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

40Una semana de vacaciones y de muchas actividades lúdicas y culturales

Las vacaciones escolares han llenado las calles de jóvenes y los concellos y asociaciones han aprovechado para programar actividades lúdicas y culturales tanto para los pequeños como los mayores. Mientras tanto, la actividad política se tomó un descanso, aunque no sin polémicas

entre los grupos, pero aprovecharon los últimos días del año para aprobar proyectos y darle finalidad a los fondos del plan único de la Diputación.

Page 13: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018enFotogram

as41

Page 14: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

todo

Salu

dSUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

42 Durante la última década, muchos países y también organizaciones internacionales han alentado a millones de personas a caminar más

en su vida diaria. Porque caminar consiste en algo más que el fruto de nuestro diseño biológico: es salud

Caminar hacia la salud en 2019

SOCIEDAD

En el mundo sedentario actual del siglo XXI se ha olvidado que caminar es esencial para la salud humana, pero no siempre fue así en el pasa-do. Como curiosidad, a finales del siglo XVIII y durante el XIX, el “pea-tonismo” era una forma competitiva de deporte en las islas británicas y existían apuestas sobre los logros de larga distancia conseguidos cami-nando. Sus protagonistas acabaron siendo “peatones”, destacando el inglés Foster Powell , quien en 1773 caminó 400 millas (640 km) de Lon-dres a York y viceversa, y en 1788 caminó 100 millas (160 km) en 21 horas 35 minutos; el escocés Robert Barclay conocido como el “peatón famoso” que caminó 1000 millas en 1000 horas por 1000 guineas en 1809. El estadounidense Edward Payson fue un peatón notable y caminó des-de Boston a Washington en 10 días y 10 horas en el año 1861 , unos 769 kiló-metros. Weston pasó la mayor parte del resto de su vida instando a otros a emprender la caminata para hacer ejercicio y competir. Advirtió que los automóviles estaban haciendo a las personas perezosas y sedentarias. El 17 de septiembre de 1864, Emma Sharp dio el primer paso en su aven-tura de 1000 millas. Tomó el mismo enfoque que el Capitán Barclay al caminar a lo largo de 120 yardas durante 30 minutos seguidos, lo que equivalía a unas dos millas, antes de tomar un descanso de 90 minutos. Continuaría esta rutina durante seis semanas seguidas, caminando día y noche, hasta que completara su última milla. Como era de esperar, dado que ninguna mujer había com-pletado con éxito este viaje, y pocos hombres, el progreso de Emma fue ampliamente divulgado en los perió-dicos y observado de cerca por sim-patizantes y críticos, con decenas de miles de personas que acudieron en varias ocasiones para verla poner un pie delante del otro una y otra vez.

La asociación “Los Angeles Walks” defiende, desde 1998 , a los peatones para que sus caminatas sean segu-ras, accesibles y divertidas en la ciudad de Los Angeles, en Estados Unidos. Proclaman que La gen-te de Los Ángeles tiene derecho a:

Caminos seguros y lugares seguros para cruzar la calle. Fachadas de edi-ficios orientados a peatones, árboles, puestos de flores, botes de basura, toldos, etc. Paradas de autobuses seguras y confortables y públicas. Estaciones de tránsito. Atractivo uso del paisajismo y disponible. Espacio abierto. Notificación completa de todas las ampliaciones de calles que inciden en espacios públicos abier-tos y aceras. Acceso a calles y edifi-cios para discapacitados. Entornos limpios, que requieren la eliminación de grafiti y anuncios de propiedades públicas. Tener en cuenta las nece-sidades de los peatones tanto como las necesidades de los conductores. Obras públicas de arte.

“Walking the way to Health Ini-tiative”, WHI, es una iniciativa de la British Heart Foundation y Natural England. “Caminando por el camino hacia la salud’ , su objetivo es lograr que más personas caminen en sus propias comunidades. Desde el año 2000, se estima que han alentado a más de un millón de personas a caminar más. La definición bre-ve de una caminata por la salud es: “una caminata enérgica y enérgica realizada de forma regular” y puede incluir cualquier caminata que esté

específicamente diseñada y realiza-da con el fin de mejorar la salud de una persona. Caminar (sin el bit de ‘salud’) es una actividad saludable en la medida en que cualquier gasto de energía tiene beneficios para la salud, independientemente de la intensi-dad. Además, las caminatas organi-zadas (enérgicas o no) pueden tener un impacto en la salud de los indivi-duos al brindar una oportunidad para socializar (las buenas redes sociales mejoran la salud) y ser una distrac-ción del estrés diario (el estrés con-tribuye a la mala salud). Es la inten-sidad relevante de la caminata para el individuo y la regularidad de la participación lo que realmente pue-de tener un impacto en la salud del corazón. La gente decide comenzar a caminar por una mezcla de razones: por salud, control de peso, reduce el estrés, calma la mente, socializa.

La actividad física y el ejerci-cio como derecho constitucional. La Constitución Española recoge en sus artículos 43 y 148 el derecho a proteger la salud de la población, atribuyendo como competencias de los poderes públicos el poner en mar-cha aquellas acciones preventivas, prestaciones y servicios necesarios para poder garantizarla, y fomentar

la educación sanitaria, la educación física y el deporte, pudiendo asumir las diferentes Comunidades Autóno-mas competencias en la promoción del deporte y la adecuada utilización del ocio. El desarrollo de la Actividad Física y el Deporte es una herramien-ta esencial en la educación, la cultu-ra, la inclusión social y la salud públi-ca, siendo considerado por la Unión Europea como uno de los objetivos estratégicos para lograr la solidari-dad y la prosperidad. Los municipios han de contribuir a la promoción de la actividad física y el deporte para mejorar el bienestar y la salud de los ciudadanos.

Una ciudad activa es una ciudad saludable que continuamente crea y mejora oportunidades en los entor-nos construidos y sociales y amplia los recursos de la comunidad para que toda la ciudadanía pueda ser físicamente activa en su día a día. Conoce y fomenta el valor de la vida activa, la actividad física y el depor-te. Proporciona oportunidades para la actividad física y una vida activa para todas las personas. Caminemos hacia la salud en el año 2019

* Carlos Piñeiro Diaz es médico del centro de salud de Narón. Magister Salud Pública

CARLOS PIÑEIRO DÍAZ*

Page 15: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018todoM

úsica43

El grupo compostelano Novedades Carminha, que últimamente andaba enarbolando su espíritu “verbenero” abriendo sus conductos musicales a la cumbia y grabando un

“cover” de todo un himno “morriñoso” y “bailón” como “A Santiago voy” de Los Tamara, activador de nostalgias y movilidades festivas, junto a Este-ban y Manuel, han tenido reciente-mente un insospechado encuentro musical con Dellafuente, un artista andaluz que combina rap, reggaetón, electrónica y trap, propiciado por el programa radiofónico “Hoy empieza todo, que presenta todas las maña-nas Ángel Carmona en Radio 3, que los reunió para una “convivencia” musical en los Estudios Mans de A Coruña.

Ahí, dale que te pego, en las distan-cias cortas, durante una semana, con Novedades Carminha demostrando la versatilidad y transversalidad de su propuesta musical y Dellafuen-te “examinándose” por primera vez para acoplarse al sonido de una ban-da, nació la canción “Ya no te veo”, que puede convertirse en el principio de un nuevo sonido, “El PO.CO.MA.CO Sound” (?), que así se llama el polígono coruñés donde están instalados los estudios, y que tiene trazas de con-vertirse en un tema disco que podría opositar a canción del verano (aus-tral) y en uno de los éxitos del año 2019 que Novedades Carminha incluirá en su quinto álbum, próximo a caer, en el que los compostelanos nos llevan con ánimo festivo al ambiente ferial, en medio de las barracas, los hincha-bles, y las casetas de gofres y churros bañados en chocolate con un sonido por el que continúan explorando en los habitáculos de la música de baile en este tema con la interacción con el granadino Dellafuente, estandarte de las conexiones entre la música urbana y la de raíz.

Este “producto” lleno de mezco-lanzas estilísticas resulta muy golo-so porqué “Ya no te veo” es un su� é musical que contiene en su interior rock bailable con toques disco-funk cocinados por Novedades Carminha y pop urbano con voces � ltradas de Dellafuente. Estamos ante un tema de inmediatez pop, con pinceladas de rumba callejera y música disco.

María do Ceo, a fadista “con

bágoas na alma”

Novedades Carminha y

Dellafuente, “Ya no te veo”

Esta cantante portuguesa de nacemento e ourensá de vivencias, que ten a súa “alma” empapada de sentir portugués e a do-zura natural do idioma galego está en plena ma-

durez artística asentada no transcur-so do seu camiñar humano e artís-tico no que deu cumprida mostra da súa arte durante unha sólida carreira con itinerario internacional, asper-xida con premios e encomiásticos recoñecementos, na que “a súa voz que acariña”, en directo ou nos seus discos, é capaz de facer que o público se mergulle emocionalmente e de in-mediato, nun ambiente musical pre-sidido por unha beleza artística, e o don da súa voz, engalanada por unha

humildade, que é a verdadeira esen-cia da súa persoa.Agora María do Ceo presenta o seu novo disco “A Fadista”. Un título elixi-

do cun obxectivo concreto: “que fosen fados cos que se senten identifica-dos os protagonis-tas”. E xunto a eles cancións en galego que conviven nun espazo emocional no que as texturas sonoras expresan sentimentos com-partidos.

Cando ela canta, faino con “Bágoas na alma”, esas que emanan da emo-ción, e se balan-cean entre a nosta-lxia, a melancolía,

a dozura, a paixón e a tenrura, sendo capaces de provocar unha “congoxa sensitiva” con � uxos e re� uxos que alivian os “quebrantos da alma” coas alegrías dos temas populares. Tanto se canta fados, fados cancións, coma se navega por temas populares pro-voca e transmite un vaivén musical que produce unha sensación pracen-teira na súa escoita.

Gravado nos estudos “E Disco” da Estrada acompañan a María do Ceo Alex Salgado (guitarra portuguesa), José Salgado (guitarra española), Fernando Campòs (baixo) e Kinhos Saburido (percusión) que adornan e dan un colorido instrumental a este disco, “xenuíno” tanto vocal como musicalmente que remove o � uír das emocións.

La banda sonora de Bohemian Rhapsody se edita en forma-to doble LP –especialmente cortado en los estudios Abbey Road– el próximo 8 de febrero. Siguiendo con la celebración de la icónica música de Queen, se editan también un picture disc especial de edición limitada, así como un single de 7” (“Bohemian Rhapsody”/ “I’m in love with my car”) para el Record Store Day el próximo 13 de abril de 2019. Las 22 canciones de la banda sonora, producidas por Brian May y Roger Taylor, incluyen por primera vez los temas en directo de la legendaria actuación de Queen en el Live Aid así como otras grabaciones en directo me-nos conocidas y algunos de sus grandes éxitos. La revista Rolling Stone la ha saludado como “algo más que solo grandes éxitos”, alabándola como, “una imagina-tiva forma de revivir el genio de la banda”. “Bohemian Rhapsody” es ya o� cialmente el tema más es-cuchado en “streaming” del siglo XX habiendo pasado la cifra de un billón y medio de “streams”.

Los arreglos sinfónicos vuelven a estar de moda recuperando obras y artistas de la élite musical de todos los tiempos. Ahora se edita en esta “modalidad” “Carpenters with the Royal Philharmonic también en formattOrchestra” que une las maravillosas y míticas canciones originales de pop de Richard y Karen Carpenter con los nuevos arreglos sinfónicos com-puestos, producidos y dirigidos por el propio Richard Carpenter. Las nuevas orquestaciones de Richard unidas a la eterna voz de Karen marcan una histórica “re-visitación”, creando una colección de inolvidables hits y favoritos que incluyen “We’ve only just begun,” “Yesterday once more”, “(They long to be) Close to You” “Top of the World” y “Superstar”. También en formato vinilo.

QUEEN BOHEMIAN RHAPSODY DOBLE VINILO

CARPENTERS WITH THE ROYAL PHILHARMONIC

María naceu e creceu artisticamente no fado e a el segue dedicando a súa

vida artística. Sente e comunícao con entrega e alma, até o punto de converterse nunha das súas voces máis respectadas. Agora presenta o seu novo disco “A Fadista”, que fai o número 14 dunha carreira

discográ� ca, que comezou en 1997 coas súas “Cartas de Amor”

NONITO [email protected]

Page 16: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

desd

elaB

utac

aSUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

44

Toca cerrar el año, que-ridos lectores, un año más. Le di muchas vueltas a cuál sería la película adecuada para ponerle la pun-tilla a este 2018. Tenía

claro que no iba a ser de cartelera, porque este año ha sido sin duda, para esta columna y para el cine en gene-ral, el año de la constatación de que el mejor cine ya no solo se encuentra en las butacas. Es más, el mejor cine de 2018, lo nuevo de Cuarón y de los Coen, pertenece a la que se presupo-ne como gran amenaza para las sa-las: la todopoderosa Net� ix.

Así que tenía claro que tenía que cerrar con una película de Net� ix. Mi duda estaba entre dos. ¿Eligo la exhu-mación de Orson Welles, El otro lado del viento? ¿O me quedo con la que parecía la primera apuesta serie por una película interactiva: Black Mirror. Bandersnatch? Aunque mi inercia me llevaba a lo primero —es siempre un jugoso análisis el que dan ese tipo de operaciones post-morten sobre obras inacabadas de genios— quise darle una oportunidad a lo segundo. Y ayer, de madrugada, cambié com-pletamente de idea. Tenía que hablar de Bandersnatch y no de Welles. Porque lo de Welles no deja de ser necro� lia ciné� la. Bandersnatch es otra cosa. Bandersnatch es un viaje al futuro del cine.

Álex de La Iglesia, en una entre-

Elección

vista que no olvidaré, me habló este año del concepto de película in� nita. Una película con una inmensa can-tidad de metraje rodado que cambia con cada visionado, individualizando la experiencia; haciéndola genuina, irrepetible. Algo de lo que solo pue-den disfrutar, por su naturaleza, los juegos (sean de pantalla o de mesa). Black Mirror. Bandersnatch es el pri-mer intento serio de lograr esa pelí-cula no como experimento de nicho, sino como narrativa de masas.

Lo que David Slade y Charlie Bro-oker han creado es una reflexión brillante sobre un lugar común para los que escribimos � cción interacti-va. En inglés lo llamamos branching; y en castellano, aunque sea menos precisa la palabra, porque se pierde ese matiz de raigambres, de sistema arbóreo in� nitamente bifurcado, creo que la mejor palabra para de� nirlo es elección. Y concretamente, en el caso de Bandersnatch, elección binaria.

¿Qué cereales me como? ¿Qué dis-co me compro? ¿Me pellizco la oreja o me muerdo las uñas? ¿Tomo LSD? ¿Mato a mi padre? Decisiones de lo banal a lo edípico que se despliegan ante el espectador de tanto en tanto, generándole una ansiedad que para el ciné� lo es desconocida. ¿Qué pelí-cula me pierdo por elegir este cami-no? ¿Elegí bien? ¿Existe, siquiera, el concepto de elegir bien? Evidente-mente, no existe. Cada elección es un émulo perfecto de esa vibración sal-vaje que tiene la vida en cada peque-ña disyuntiva que se nos presenta y que altera, con su inevitable entropía, nuestra versión de lo real.

Bandersnatch además paga una cuenta pendiente, que Net� ix se ha tomado muy en serio, de representa-ción. Hablar de diseñadores de vide-ojuegos como hablamos de cineastas, músicos o escritores. Bandersnatch elige maravillosamente la época, 1984, y los protagonistas: chavales

genios como lo fueron los herma-nos Darling (Codemasters) o maes-tros precoces como Jordan Mechner (Prince of Persia). Por aquel entonces hacer videojuego era una labor arte-sanal y artística que germinaba casi casi en la privacidad del hogar. Era la época de los garajes, de los chavales capaces de levantar negocios millo-narios.

Cómo entremezcla este episodio el interés de su protagonista, un dise-ñador narrativo, por llevar el mode-lo de la literatura de elige tu propia aventura al videojuego con la música que escucha, la cultura de las drogas y sus traumas personales es ejemplar y ejemplarizante. Ejemplar porque lo hace magní� camente. Ejemplarizan-te porque da pie a que otros lo hagan también. Los diseñadores narrativos de videojuegos, desde estas líneas les escribe semanalmente uno, no se diferencian en nada de cualquier otro escritor. Viven por y para la palabra, por más que estas a veces se oculten en pos de la interacción.

Queda mucho trecho por recorrer. Pero por lo que he visto surfeando la web, Bandersnatch es un primer ejemplo exitoso; la gente está hablan-do de ella. El mismo De la Iglesia ha publicado un exordio de 240 caracte-res, en 240 caracteres, cali� cando a Bandersnatch de hito del cine. Lo es; pero también un primer paso. En esta línea se pueden hacer cosas con un nivel de profundidad, en la orques-tación, número y peso de sus elec-ciones, in� nitamente mayor. Ahora bien, cuando se hagan, todos tendrán que recordar que Bandersnatch abrió el camino. Igual que Ciudadano Kane, del viejo Welles, abrió el suyo.

ÁNGEL LUIS SUCASAS

Page 17: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018cineTeatro45

Presentación de “Tiempo después” en Madrid l EFE/ Víctor Lerena

El director José Luis Cuer-da regresa al humor absurdo con “Tiempo después”, una comedia ambientada en un futu-ro postapocalíptico en el que el mundo ha que-

dado reducido a un único edi� cio en medio del desierto y a unas cuantas chabolas habitadas por los escasos humanos que han sobrevivido, a los que dan vida Blanca Suárez, Rober-to Álamo, Arturo Valls o Antonio de la Torre, entre otros muchos actores destacados del cine español.

Dentro de este mismo género, el actor y humorista francés Alain Cha-bat dirige y protagoniza “Santa Claus and CIA”, una comedia navideña en la que los duendes encargados de repartir los regalos en Nochebue-na caen enfermos, por lo que Santa Claus deberá reunir todas sus fuer-zas y buscar aliados en La Tierra para poner solución a esta crisis, que ame-naza con dejar sin Navidad a millo-nes de niños.

Cine de acciónLa saga “Transformers” regresa de nuevo con “Bumblebee”, la sexta entrega dirigida por Travis Knight, que esta vez se centra en el hermano pequeño de los Autobots, Bumblebee, un Chevrolet amarillo que es encon-trado en un depósito de chatarra por

Las redes e internet se con-vierten en el canal principal de terror en “Eliminado: Dark Web”, la secuela de “Elimina-do” que dirige Stephen Susco

y que se centra en un joven que des-cubre archivos ocultos en su portátil, lo que le lleva a una red virtual oculta destinada a todo tipo de actividades criminales.

Por otro lado, tras “It follows”, el director estadounidense David Robert Mitchell dirige “Lo que esconde Silver Lake”, un thriller que narra el extraño encuentro entre Sam (Andrew Gar-� eld) y Sarah (Riley Keough), hasta

“Tiempo después”, vuelve el humor absurdo de Cuerda

Charlie (Haile Steinfeld), una joven de apenas 18 años que trata de buscar su lugar en el mundo.

Esta semana también se estrena “Elis, la voz de Brasil”, que narra la vida de Elis Regina, una de las can-tantes brasileñas más famosas de la historia de la música. Se trata de un drama biográ� co dirigido por Hugo Prata que cuenta los comienzos de la cantante en su corta pero activa carrera, en la que renovó la nueva música popular brasileña, y sigue

además sus con� ictos y temores en la época de la dictadura militar.

Por último, en la región japone-sa de Nara, una ensayista francesa, interpretada por Juliette Binoche, conoce a un misterioso hombre que vive en las montañas y por el que siente una gran necesidad de acer-carse en “Viaje a Nara (Visión)”, la nueva película de la directora japo-nesa Naomi Kawase. Se trata de un enigma existencial con una historia que contiene elementos fantásticos.

Terror, misterio y ciencia � cción completan la cartelera de esta semana

que ésta última desaparece, lo que lleva a Sam a un peligroso y surrea-lista viaje por las profundidades más oscuras del misterio, el escándalo y la conspiración de la ciudad de Los Ángeles.

Terror en NavidadLa ciencia � cción y el terror se unen en “Await Futher Instructions”, una película del británico Johnny Kevor-kian en la que una familia se despier-ta el día de Navidad con una miste-riosa sustancia negra alrededor de su casa, lo que desencadena una histe-ria colectiva en todos los miembros

El realizador español estrena una comedia

futurista en una cartelera marcada

por la acción de Transformers

de la familia, ya que no saben a qué se debe esa extraña presencia en su casa.

Por último, la cartelera se com-pleta con una película sobre el terro-rismo. Una mujer que entra con una bomba en la estación de tren de Bag-dad dispuesta a hacerla saltar por los aires es el argumento principal de “La decisión”, un � lme en el que su direc-tor, Mohamed Al Daradji, se centra en la perspectiva del terrorista con una acción que transcurre en tiem-po real y que está ambientada en los momentos posteriores a la ejecución de Sadam Hussein.

El director, guionista y productor José Luis Cuerda será el Premio Feroz de Honor de la sexta edi-ción de estos galardones, que reconocen así los más 40 años de trayectoria del creador de pe-lículas como “Amanece que no es poco”, “El bosque animado”, “La lengua de las mariposas” o “Los girasoles ciegos”. EFE

JOSÉ LUIS CUERDA RECIBIRÁ EL 19 DE ENERO EL PREMIO FEROZ DE HONOR 2019

El productor danés Niels Juul, artí� ce de dos de las últimas películas de Martin Scorsese, ha contactado a la familia de Gabriel García Márquez y busca capital en España y Latinoamé-rica para una película sobre la vida del escritor colombiano. Juul compró los derechos del libro “La maestra y el Nobel”, de la periodista colombiana Beatriz Parga. EFE/Niels Juul

EL PRODUCTOR DANÉS NIELS JUUL PLANEA UNA PELÍCULA SOBRE GARCÍA MÁRQUEZ

El director de cine catalán Jordi Grau falleció en Madrid a los 88 años, según informó la familia de este realizador clave, que hizo cine de autor, de terror y coqueteó con el destape en los 70. Versátil y arriesgado, trabajó más en los años 60 y 70 y en la Transición. Amigo de Fellini, dirigió “La trastienda” (1975), que incluía el primer desnudo integral en el cine español. EFE

MUERE EL DIRECTOR DE CINE JORDI GRAU, REALIZADOR DE “LA TRASTIENDA”

Page 18: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

enDe

talle

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

46 La esperanza de vida de las mujeres supera la de los hombres, pero su calidad de vida y su salud son peores. La mujer vive más, pero con menos salud. Una nueva asociación se ha puesto en marcha

para lograr que las mujeres sean gestoras de su bienestar, se llama “Las mujeres nos movemos” y se estructura en cuatro departamentos: Biología, actividad física, emocional y social

Las mujeres viven más, pero con menos salud

SOCIEDAD

De las múltiples brechas que separan la igualdad entre hombres y muje-res, una de las que apenas se habla es la calidad de vida, comparación en la que ellas salen peor paradas. Esta es la palanca que ha impulsa-do la creación de la asociación, “Las mujeres nos movemos” (LMNM), que nace con el objetivo de transformar la vida de las mujeres, fomentando un estilo de vida saludable integral, en el que la tecnología tiene mucho que aportar.

En la sociedad española, el 80 por ciento de las niñas y adolescentes no cumple con los niveles de actividad física mínima recomendados por la Organización Mundial de la Salud (OMS), y tan sólo el 23 por ciento de las mujeres mantiene buenos hábi-tos alimentarios.

En la presentación de este pro-yecto, su presidenta, Ana Calderón, � jaba su objetivo central: “Vamos a convertir a las mujeres en gestoras de su propia salud y bienestar, demo-cratizando el acceso al conocimiento a través del uso de la tecnología”.

“Para lograr este cambio -agregó- necesitamos el apoyo de la sociedad en su conjunto, hombres y mujeres, administraciones públicas, insti-tuciones, medios, empresas y pro-fesionales que apuesten de forma decidida, involucrando a su entorno inmediato”.

Radiografía de las mujeresEl primer reto que asume la asocia-ción es lanzar un estudio que re� e-je la situación actual de las mujeres en cuanto a sus hábitos saludables, aportando las claves hacia dónde quieren moverse y cómo contribuir a hacerlo posible.

Un estudio conjunto con la Univer-sidad Europea y el apoyo del Consejo General de Colegios Profesionales de la Educación Física y del Deporte (Colef), el Colegio O� cial de Psicólo-gos de Madrid (Copm) y la Sociedad Española de Dietética y Ciencias de la Alimentación (Sedca), se ha reali-zado con el � n de obtener una radio-grafía precisa de qué sucede con las mujeres en España en el campo de

la salud física, mental, emocional y social.

Un trabajo que arranca con una encuesta online dirigida a 3.000 mujeres, que analizará la adherencia a los hábitos de vida saludables de las mujeres mayores de 18 años.

Ana Calderón explica a EFE que quieren conocer con esta encuesta: “Sus motivaciones, sus barreras, si se sienten bien o mal consigo mis-mas. Queremos ver cuál es la radio-grafía. Con esa radiografía y una serie de intervenciones presenciales con tipologías de mujeres diversas (mujeres con obesidad, con cáncer

de mama, con otras patologías), casa-das, solteras, etcétera, analizar todo el panorama”.

Y con la colaboración de un grupo multidisciplinar de expertos, como médicos, fisioterapeutas, enferme-ras, entrenadores personales, “que-remos diseñar una metodología pro-pia; cuando sepamos cuáles son las palancas, por qué una mujer no se cuida tanto como debiera, por qué una mujer tiene más probabilidad de tener una depresión que un hombre, por qué sufre más de problemas de espalda, con todo ello definiremos acciones”.

“Las mujeres nos movemos” pide el apoyo de la sociedad para convertir a las mujeres en gestoras de su salud y bienestar, y el respaldo institucional

ÁNGELA ARRIZABALAGAFotos: EFE / Emilio Morenatti,

David Aguilar

Page 19: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018enDetalle47

El ejercicio físico es una herramienta necesaria para mejorar la calidad de vida y que las mujeres sean gestoras de su bienestar; arriba, participantes en el acto de presentación de la asociación “Las Mujeres Nos Movemos”; para un bienestar completo, no solo es importante que la mujer haga ejercicio, sino que también es necesario que cuide la alimentación y la mente

LMNM pide el apoyo de expertos y sociedades cientí� cas para dar a las mujeres herramientas para mejorar su nutrición, aumentar su actividad física y cuidar su mente

La asociación también pretende realizar un segundo estudio foca-lizado en las adolescentes. Son un “grupo de riesgo, ya que durante la infancia, niños y niñas se cuidan de manera parecida en la primera eta-pa escolar, pero ya en la secundaria, las niñas abandonan el ejercicio, y lo retoman en la veintena o treintena. Hay un ‘gap’ importante en el que hay que trabajar desde el ámbito de la educación”, señala la presidenta de LMNM.

Calderón remarca por igual la importancia de lo físico como de lo mental.

“Cuando empiezas a hacer activi-dad física, empiezas a cuidar tu ali-mentación, tu mente está más activa, empiezas a preocuparte también por tu interior, eres más proclive a las relaciones sociales, socializas mejor… Hay toda una serie de cambios que se van produciendo en la vida de una mujer que ha decidido empezar a cuidarse”.

Cuatro aspectos La asociación se estructura a través de cuatro vocalías, cada una de ellas liderada por una mujer de referencia apoyada a su vez en un equipo de expertos.

– Biológica, desde donde se abor-darán cuestiones relacionadas con aspectos como la nutrición, los bio-rritmos o el sueño.

– Actividad Física, para ayudar a entender desde edades tempranas que el ejercicio físico es una herra-mienta necesaria para mejorar la calidad de vida.

– Emocional, con el objetivo de aprender a gestionar las emociones y desarrollar una actitud positiva ante la vida.

– Social, centrada en explorar las habilidades sociales y conocer más sobre asuntos como el talento sin género, el techo de cristal y el lide-razgo, entre otros.

En las empresasLa sensibilización en las empresas en relación con la salud especí� ca de la mujer es un tema al que está nueva asociación también otorgará un papel protagonista dentro de su actividad.

“A través de nuestros canales de redes sociales y a través de las cua-tro vocalías –expone Ana Calderón– vamos a empezar a lanzar consejos y formación en empresas; tenemos una red de embajadoras con muje-res famosas, de referencia o expertas para hacer actuaciones y reuniones y trasmitir conocimientos”.

El uso de herramientas tecnológi-cas será elemento conductor en esta misión, y el apoyo de los expertos también. “Queremos ponernos del lado de los expertos. Todo lo que pro-movamos desde la asociación debe estar avalado por sociedades cientí� -cas. Queremos prescribir y dar herra-mientas siempre desde el conoci-miento y de la mano de profesionales que saben de qué están hablando”.

También hay que recordar que la salud de mujeres y niñas es especial-mente preocupante en sociedades en las que existe discriminación por factores socioculturales.

Page 20: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

gam

eOve

rSUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

48

Más de 3,3 millo-nes de copias en sus primeros tres días a la venta lo convierte en el videojuego de superhéroes que

más rápido se ha vendido de la his-toria en EEUU, el más vendido del personaje favorito de Marvel y uno de los mejores del año con cientos de nominaciones y premios a mejor vi-deojuego de acción y aventura, mejor narrativa, mejor actor, mejor banda sonora e incluso mejor juego del año junto a God of War y Red Dead Rede-mption II.

Desde su lanzamiento el pasado septiembre, Marvel’s Spider-Man, la versión del hombre araña creada por los padres de Spyro y Ratchet and Clank no ha hecho más que romper récords y expectativas por igual, en un momento en el que dicho perso-naje vuelve por todo lo alto no solo a los videojuegos, sino a la gran panta-lla con el reciente estreno la película de animación “Spider-Man: Un Nue-vo Universo”, que narra las aventuras de Peter Parker, Miles Morales, Gwen Stacy y el resto de protagonistas de los universos alternativos de nuestro amigo y vecino favorito.

Es por ello que ahora es el momen-to perfecto para hablar de “La Ciudad que nunca duerme”, una expansión digital que Insomniac ha decidido crear para los fans que se quedaron con ganas de vivir más aventuras

Spider-Man vuelve y expande Nueva York

diar al juego original, por lo que la calidad está garantizada. Además, en este caso los desarrolladores no solo se han limitado a ofrecernos un más y mejor, con la clásica mezcla de aventura, exploración, platafor-mas, combates, puzles, un montón de misiones principales, secundarias, desafíos, coleccionables y trajes, sino que se han animado a aportar nuevos contenidos e ideas jugables que van desde planteamientos y situaciones distintos para los combates, mini-juegos de detener bombas con los Spider-bots o combates con aliados. Todos pequeños granitos de arena que aportan un soplo de aire fres-co, ofreciendo bastantes sorpresas y repitiendo aciertos de la aventura principal, como la narrativa detrás de las secundarias y nuevas localiza-ciones en interiores, sin mencionar las nuevas facciones de enemigos y los jefes � nales que, sinceramente, no solo suponen un desafío mayor que el del juego base, sino que apor-ta momentos tan impactantes como este, todo un acierto para quien se quedara con ganas de más y desee completar la nueva campaña, unas

tras acabar la historia principal de Spidey.

¿Listos para probar vuestra gran-deza de nuevo?

El crimen no descansaMeses después del � nal de la histo-ria, una antigua “anienemiga” se pre-senta ante Spider-Man, mientras una guerra de bandas empieza a formar-se en Nueva York tras el encierro de Kingpin y la derrota de Martin Lee, en la que la lucha por el control de la ciu-dad no ha hecho más que comenzar. A lo largo de la trama, que está divi-dida en tres episodios, Spider-Man se encontrará con diferentes personajes como la Gata Negra y Hammerhead –focos principales de los dos prime-ros capítulos, El Atraco y Guerras de Territorio– y se ahonda en persona-jes anteriores que no habían recibido toda la atención merecida como la agente Yuri Watanabe, Screwball y Sable, esta última coprotagoniza el último episodio, Silver Lining.

Con este planteamiento, Insom-niac nos invita a volver a recorrer Manhattan con un guion y puesta en escena que nada tiene que envi-

ocho o diez horas para quien quiera solamente disfrutar de la historia, o veinte para conseguirlo todo.

Un gran poder…En resumen: ¿merece la pena adquirir esta nueva expansión? De� nitivamen-te sí. Insomniac vuelve a demostrar su grandeza con una expansión que nos recuerda por qué su último título es ya considerado el videojuego del trepamuros por excelencia y el mejor protagonizado por un superhéroe.

No se limitan a repetir lo que ya hemos visto, sino que también juegan con nuevas ideas manteniendo la calidad en todo momento, además de mostrarnos pequeños adelantos que sin duda nos dejan con ganas de más, siendo su única pega que no innove demasiado y que seguramente ten-dremos que esperar unos cuantos años antes de volver a balancearnos con nuestras telarañas por la ciudad. Un auténtico deleite digno de la obra del recientemente fallecido Stan Lee.

¡Excelsior!

VICTORIA D. [email protected]

Desarrolladora: Insomniac GamesDistribuidora: SonyPlataforma: PS4Género: Acción y aventuraModo: Un jugadorDi� cultad: MediaDuración: 8-10 horas (principal) 20 horas (total)Precio: 19,99 euros (expansión completa); 7,99 euros (episodio independiente)

MARVEL’S SPIDER-MAN: LA CIUDAD QUE NUNCA DUERME

MARVEL’S SPIDER-MAN: LA CIUDAD QUE NUNCA DUERME

Page 21: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

lentejuelas, los brillos, los vestidos largos a los maquillajes de purpurina. La � esta ha acabado, no vamos a un cotillón sino a una reunión familiar o con amigos. Por ello, apos-taremos por estilismos más elegantes, más sencillos, faldas plisadas, vestidos clásicos, pantalones. Aprovecha para estrenar lo que te han regalado, ese abrigo que has pedido, haz que sean protagonistas, seguro que ese

bolso con el que has soñado quieres que destaque por encima de todo. Busca los

complementos adecuados que le aña-dirán un toque de so� sticación.

Utiliza un maquilllaje “efecto cara lavada”, es día de besos y de emocio-nes, es el día de la naturalidad y de la familia.

Se acaba la Navidad, las guir-naldas, el espumillón, las bolas y cualquier objeto de plástico que decora nuestras casas. Se acaban esas excesivas comidas familiares, volvemos a la norma-lidad (estoy deseándolo).

Aunque con� eso que lo que más me ha gustado es recrear looks de � esta que no podría hacer en otra época del año y tomar una copa brindando con mis amigas. Se acaban sí, y te deseo los mejo-

res regalos del mundo, esos que no cuestan dinero, sino tiempo, esos

que no saben de colas y aglomeracio-nes, esos que son de AMOR.

En España a partir del siglo XIX se inició la tradición de con-vertir la noche de Reyes en una � esta infantil con rega-los para los niños. Hoy en día los regalos se hacen a todos los miembros de tu familia, a

tus amigos, a compañeros… Es una de las noches más especiales del año. Sea cual sea tu plan elige el look más acorde a la situación.

– Si vas a salir con la familia o vas a una cena familiar en casa, elige un vestuario más discreto, ponte una camisa con deta-lles o aplicaciones doradas o plateadas y un pantalón palazzo, siempre es un acier-to. O también un traje de terciopelo (que no sea negro), opta por el granate, un color especial para estas fechas.

– Si estás en casa un conjunto inspira-ción pijama con mocasines de terciopelo para ir a la última.

– Si la velada es en casa con amigos, puedes lucir algo más extremado. Busca un look más sexy con zapatos de tacón, puedes optar por un vestido de terciopelo, lentejuelas o alguna transparencia, siem-pre discreta, a modo de camisa con panta-lones o falda.

– Si optas por salir de � esta, elige estam-pados más llamativos, zapatos extremos, elegiría un vestido de color rojo, recuerda que aún estamos en época navideña y es

Pide un DeseoSUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

49

Quiero decirte

Según varias encuestas los regalos que se hace uno mismo son los mejores regalos… así que me haré un buen regalo. Sucumbiré a las tentaciones de mi instinto y me dejaré llevar por el espíritu consumista de estas fechas o mejor dicho, por el espíritu navideño, parece que suena mejor, y me exonero de sentirme culpable. La obligación de hacer regalos es lo que me da más pereza, no porque no me guste regalar a mis seres queridos, lo que no me gusta es hacerlo a todo correr para llegar a una fecha determinada. No me gustan las colas, las aglomeraciones… Me gusta regalar cuando me apetece, en cualquier momento.

Sin imposiciones. Lo hago muchas veces, entrego sorpresas, no miro las fechas, ni me entero a veces de los cumpleaños ni santos… soy muy despistada. Me gusta regalar por impulsos, por sentimientos, por amor. Nunca me da tiempo, en estas fechas, lo hago por cumplir y eso es lo que no me gusta. Me cuesta encontrar algo original, con tanta gente alrededor y con poco tiempo, los compromisos profesionales me lo impiden obligaciones, reuniones, cenas de empresa, comidas… y tú me dirás ¿Por qué no los haces antes? ¿Por qué no los preparas con tiempo? Pues tienes razón!!! Lo que pasa es que cuando veo algo que me gusta

para alguien cercano a mí, se lo doy en el momento, soy incapaz de guardarlo. En el fondo me lo impide mi impaciencia, mi ilusión por ver las caras que ponen, la Navidad para mí es todo el año, no un día o una semana.Me gusta ver las caras de los míos cuando les regalo, cualquier otro día del año. Qué le vamos a hacer, otra Navidad más, sin tiempo para comprar cosas especiales. Al � nal cumpliré con la tradición y regalaré en fechas programadas. Propósitos para el año que viene:Ser previsora, hacer las cosas con tiempo, con ganas, y tener más espíritu navideño. F _ L_ C _ S R_ Y _ S

NATALIA ALCAYDE@Natalialcayde deM

oda

1

el color que nunca falla. Disfruta de la noche.

– Si eres de las que no te gustan los vestidos, los pan-talones plateados o dora-dos han arrasado esta temporada, juega con camisetas o camisas que no le resten prota-gonismo.

Si por otro lado optas por ir a la cabalgata de Reyes de tu ciudad (eso es lo que haré yo) nada más cómo-do que un jer-sey calentito de lana, unos jeans, plumífero, gorro, guantes y botas de pelo… A veces casi ni me reconoz-co en el espejo pero es lo más cómodo y efectivo para disfrutar viendo la ilusión con tus hijos.

Llega la mañana del 6 de enero, rodeada de rega-los, sorpresas, algún que otro susto al ver lo que te ha tocado… recogida de paquetes, montaje de

juguetes… y llega la última comida familiar.

Es el momento de decir adiós a

los escotes de vértigo a las

2

5

3

4

1- @manuelalupascu; 2- @fashioninmyeyes; 3- @invitadatrendy; 4- @harrods y

5- @blaireadiebee

Page 22: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018

50

elIn

vent

ario

Un dispositivo para abrir latas sin usar las manos

DESTORNILLADOR UNIVERSAL

El Gator Grip es un accesorio universal que permite atornillar o apretar básicamente cualquier cosa. El interior del dispositivo se llena con una tonelada de varillas que se ajustan por sí mismas y se adaptan a cualquier forma que se haya colocado en su interior. Ya no hará falta un dispositivo o un tamaño diferentes para cada tuerca o perno que necesitemos atornillar o destornillar. Gator Grip se adapta a cada tamaño hasta un perno o tuerca de unos 10 centímetros. Por 15 euros en la página web odditymall.com.

TAPÓN DE BOTELLAS CON GORRO

Transforma las botellas de vino sin vida en algo que quieres llevar a casa y abrazar. O, al menos beber.Simplemente hay que enchufarlo en una botella parcialmente llena y guardar el vino para su posterior disfrute. Eso sí, bebiendo con sensatez, no hay necesidad de vaciar la botella. Y menos teniendo estos preciosos tapones. Vienen en un paquete de dos. Disponible en dos colores, rojo y gris y azul y gris. También disponible en paquetes individuales. Por 15 euros en monkeybusinessusa.com.

CONSOLA CON AIRE RETRO

Con un diseño inspirado en la videoconsolas para la tele de cartucho que triunfaron a principios de los años ochenta, esta se puede conectar a una tele del siglo XXI. Vive tu propio “regreso al futuro” en casa y disfruta a solas o en compañía de los 401 juegos de 16-bits de su librería que se clasi� can en diferentes tipos: arcade, puzzles, de deportes... Incluye dos mandos, un cable de conexión RCA y un cable de alimentación. Se puede encontrar por 36,99 euros en curiosite.es.

Qué pasaría si te di-jeran que puedes abrir una lata sin tener que tocarla del todo? Esto clara-mente es algo muy difícil de imaginar,

así que habrá que explicarlo un poco mejor. El Toucan es un gadget que se adhiere directamente a la parte su-perior de cualquier lata y lo abrirá todo por su cuenta.

El Toucan es un abrela-tas eléctrico que funciona completamente con manos libres: es decir, después de presionar el botón de inicio. Para usarlo, simplemen-te hay que colocarlo sobre cualquier lata, presionar el botón, y el dispositivo girará automáticamente alrededor de la lata y quitará la tapa automáticamente sin que le quiten energía.

Presentado como el abrelatas más fácil del mundo, el Toucan puede abrir latas de todas las formas y tamaños con solo presionar un botón, mientras que el imán incorporado evita que la

tapa sucia caiga nuevamente dentro de la lata.

El abrelatas eléctrico de manos libres de Toucan también abre la lata de una manera que la tapa no manten-ga los bordes

a� lados en la lata o la tapa. Es perfecto para personas mayores,

con artritis o con dolor en las manos o articulaciones a las que les cueste hacer

POSTALES PARA SEMBRAR AMISTAD

Manda un mensaje a tus amigos, tu pareja, tu ligue o tu familia de una forma preciosa y original con estos kits de cultivo de germinados en un sobre que se puede enviar por correo. Hay siete mensajes diferentes para elegir y un sobre en blanco para personalizar: “Feliz cumpleaños”, “Enhorabuena”, “Porque sí”, “Gracias”, “Te quiero”, “Lo nuestro crecerá” y “Pensando en ti”. En la parte trasera hay una postal para escribir la dirección del destinatario y las instrucciones para plantar. Por 9,95 euros en curiosite.es.

este trabajo.

El tucán no solo abre las latas, sino que

también ayuda a abrir frascos y tapas de botellas resistentes utilizando la barra de palanca que se encuentra en el extremo.

El abrelatas de manos libres fun-ciona con cuatro pilas AA. Se puede encontrar por un precio de algo menos de diez euros en la página web ama-zon.com.

Page 23: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

SUPLEMENTODOMINICAL30 DE DICIEMBRE DE 2018elInventario51La “roomba” que limpia

y desinfecta las camas

batería interna recargable de 3.700 mAh que puede funcionar durante tres horas por carga y tarda cuatro horas en recargarse por completo.

Más información sobre el proyec-to en la página web kickstarter.com, donde hay en marcha un proyecto de micromecenazgo para poder comer-cializarlo.

Al igual que un Room-ba aspirará automá-ticamente el suelo, el WinBot limpiará automáticamente ventanas, el Solar Breeze limpiará au-

tomáticamente su piscina y el Grill-Bot limpiará automáticamente la pa-rrilla, el Cleansebot es un nuevo robot que limpiará automáticamente las sábanas, matando las bacterias que se esconden en ellas.

Perfecto para viajar y alojarse en hoteles y AirBnBs, el Cleansebot se asegurará de que las camas en las que duermas estén libres de bacte-rias durante ocho horas. El robot está equipado con 18 sensores y utiliza cuatro lámparas UV-C para eliminar el 99,9% de los gérmenes y bacterias en cualquier super� cie, pero lo más importante, en la cama del hotel.

Para usarlo, simplemente hay que colocar el robot en la cama y encen-derlo. Luego correrá por encima de la cama como un Roomba, y limpiará y desinfectará durante 30 o 60 minutos (dependiendo de la configuración). Podemos configurarlo y olvidarlo

mientras hace su trabajo debajo y sobre las sábanas y la colcha.

El Cleansebot es de un tamaño muy pequeño, por lo que cabe fácil-mente en un bolso, una maleta o cualquier bolsa de viaje para meterlo y llevarlo con nosotros cuando más lo necesitemos. Esta especial aspirado-ra Roomba para las camas tiene una

Para estar seguro si el pastel, brownies, pan o bizcocho están lis-tos para hornear, solo hay que usar uno de estos nuevos termómetros para

hornear Taylor Temp Rite. Se coloca durante 10-15 segun-

dos y cuando la punta cambie de negro a rojo, el interior ha alcan-zado la temperatura ideal de 200 grados. Si permanece negro, al horno otra vez. El conjunto inclu-ye 15 varillas que pueden reutili-zarse decenas de veces.

El termómetro para saber si el bizcocho

está listo

Estos nuevos y geniales calcetines para perros le dan a tu mejor amigo peludo mejor tracción en suelos de madera dura y baldosas –se acabó lo de correr como un perro de

dibujos animados–, protección para las patas en las aceras con sal en el invierno y más estabilidad para los perros más viejos o aquellos con pa-tas más débiles

Este conjunto de cuatro calceti-nes tiene un revestimiento de goma para dar a los perros un mejor agarre en las super� cies resbaladizas. Están diseñados para ajustarse sin restric-ciones y se pueden lavar a máqui-na con toda tranquilidad porque no encogen.

Calcetines de gran agarre para perros resbaladizos

Aunque, con toda esta ropa para perros que sale últimamente, en algún momento van a tener más ropa que nosotros los humanos.

Se pueden encontrar por un precio de 17,50 euros en la página web de orvis.com.

El revestimiento de goma de estos calcetines proporciona una tracción confiable cuando el perro intenta caminar por super� cies resbaladizas y una parte superior tejida (con un toque de spandex), lo que garantiza un ajuste cómodo para el animal.

Estos calcetines están diseñados especialmente para ajustarse cómo-damente –solo hay que imaginar la comodidad que pueden tener un buen par de guantes de jardín–, para permitir que el perro se mueva libre-mente sin estar restringido por una prenda de ajuste holgado.

Estos calcetines brindan una solución segura para perros mayores o con piernas más débiles que nece-sitan más estabilidad. También es ideal si el animal tiene una pata cor-tada, o como protección para cami-nar en lugares que se rocíen con sal durante los meses de invierno. Para saber la talla, solo hay que medir el ancho de la pata del perro para obte-ner el tamaño adecuado. Vienen en un pack de cuatro, como no podía ser de otra forma: una para cada pata.

EL DESPERTADOR QUE PREPARA EL CAFÉ

Lo mejor de despertarse es no tener que levantarse de la cama, arrastrarse a la cocina, preparar el café y tomar el primer sorbo del día. Aquí solo hay que apagar el despertador, que también ha hecho el café. El despertador Barisieur lleva una cafetera o tetera incorporada en la parte superior. Solo hay que programar la alarma, dormir tranquilamente toda la noche y, a la mañana siguiente, despertarse con el aroma del café recién hecho.

MANDO A DISTANCIA PARA VER EL FÚTBOL

Es muy fácil de usar y es compatible no solo con la mayoría de las televisiones sino incluso con reproductores de DVD o con los descodi� cadores de señal satélite. Perfecto para pasarse el mando sin que se rompa. Funciona desde una distancia de hasta 7 metros así que es también perfecto para la peña o el bar. Un regalo con el que marcar gol. Por 19,90 euros en la página web regalos.es.

Page 24: VERSOS SINGULARES ordesía · concordar co vermello/ no reverso do desexo” e desvelar, así, o sentido últi-mo do o cio do poeta. César Souto Vilanova ARMANDO REQUEIXO armandorequeixo@hotmail.com.

30 de diciembre de 2018

Diario de FerrolAño XX / Número 1.068SUPLEMENTO DOMINICALN

ord

esí

a

Por fin ha ocurrido lo que muchos pensa-ron que no llegaría nunca. Miley Cyrus y Liam Hemsworth se han casado. La can-tante y el actor ya son

marido y mujer y, además, Miley no ha dudado en compartir una serie de imágenes de la celebración en su cuenta de Instagram, entre ellas la de su primer beso como mari-do y mujer. Así de apasionados se mostraba la pareja tras darse el “sí, quiero”. Un paso que les ha costado dar diez años y varias idas y venidas que han sabido superar.

La pareja decidió reunir a sus familiares y amigos más íntimos en la casa que poseen en Nashville el día antes de Nochebuena, el 23 de diciembre. La mayoría de los fans de ambos no daban crédito ante estas imágenes ya que la pareja siempre se ha mostrado muy hermética en cuanto a su relación sentimental.

Miley Cyrus lució un modelo muy sencillo blanco de escote bar-co y acabado satinado con cola. Una creación que fue diseñada por Vivienne Westwood.

Elsa Pataky ya puede presumir de cuñada con todas las letras. Eso sí, muy discreta ella, como siempre, no compartió en Instagram ningu-na foto ni ninguna pista de lo que estaba viviendo el pasado 23 de diciembre.

CompromisoPor su parte, la modelo Heidi Klum también ha dado el “sí, quiero’” al cantante y guitarrista Tom Kaulitz, aunque aún habrá que esperar para la boda porque lo que han hecho es comprometerse.

“Dije sí” escribió Heidi Klum en su cuenta de Instagram junto a una

foto en la que aparece muy sonriente con su novio Tom Kaulitz, tam-bién de origen alemán como su prometida. En primer plano puede verse el espectacular anillo que la modelo lleva en la mano. Sin duda, la propuesta de matrimonio por parte del cantante ha hecho mucha ilusión a Heidi Klum. [LECTURAS]

Dos imágenes del enlace de Miley Cyrus y Liam Hemsworth publicadas por la cantante en las redes sociales; el cantante Tom Kaulitz y la modelo Heidi Klum

Miley Cyrus y Liam Hemsworth se han casado en una boda íntima y familiar y la modelo Heidi Klum se compromete

oficialmente con el cantante Tom Kaulitz

Jake Gylenhall y Hugh Jackman se la jugaron a su colega Ryan Reynolds. Ambos le dijeron que celebrarían juntos el “Ugly sweater day” (que consiste en lucir el jersey navideño más hortera posible)... y le dejaron solo. Cuando Reynolds llegó a la fiesta, descubrió que sus compañeros le habían traicionado y que iban vestidos de lo más normal. [LECTURAS]

RYAN REYNOLDS, “TRAICIÓN” EN NAVIDAD

A poco más de un mes de contraer matrimonio en una espectacular boda en A Coruña, Marta Ortega reaparece con los dos hombres de su vida. Ha querido felicitar la Navidad a sus seguidores de las redes sociales con una fotografía en blanco y negro junto a Carlos Torretta y su hijo Amancio Jr., acompañados de su mascota. [DIEZ MINUTOS]

MARTA ORTEGA Y CARLOS TORRETA FELICITAN LAS FIESTAS EN LAS REDES

Antonio David Flores celebra que la tranquilidad ha vuelto a su vida y se convirtió en Papá Noel por un día para sorprender a los compañeros de cole de Lola, la hija que tiene con Olga, su mujer, algo que hacía 20 años que no hacía. [LECTURAS]

ANTONIO DAVID, PAPÁ NOEL EN EL COLEGIO DE SU HIJA

aVoces

Hace unos días, los Fernández Lindes celebraban el segundo cumpleaños del principito de la casa, Alan. Esta Navidad será la última de Helen Lindes y Rudy Fernández como papás de un solo hijo, y es que la familia aumenta, aunque el pequeño aún no es muy consciente de ello, “todavía no entiende el concepto de que tenga un bebé aquí dentro…”, confesaba la mamá, a quien le encantaría que el nuevo bebé fuese niña. Bueno, pues el regalo de Navidad ha llegado y es una niña cuyo nombre elegirá su padre. [DIEZ MINUTOS]

Ana Boyer está en el segundo trimestre de su embarazo y, según ha confirmado en “¡Hola!”, el bebé que espera con su marido, Fernando Verdasco es un niño. La hija de Isabel Preysler recordó: “Nos enteramos del embarazo a finales de agosto, en EEUU. Nos hizo mucha ilusión. El bebé nacerá a finales de abril, pero no tenemos decidido ningún nombre. Vamos a esperar un poco, pero, en principio, no nos gusta mucho repetir los nombres de los padres… ya veremos”. La pareja está en España para pasar la Navidad en familia. [HOLA]

Helen Lindes y Rudi Fernández es-peran una niña

Ana Boyer y Fernan-do Verdasco serán padres de un niño

Acabar el año de boda