Zeharkaldi polarren larramendiren egunerokotik aro berria tokirik … · 2019. 2. 19. · Ondorioz,...
1
zeharkaldi polarrak 07 tartea ostirala, 2006ko otsailaren 3a Ramon Olasagasti I zozmendi erraldoiz inguratu- ta, Akademik Fedorov itsason- tzi errusiarrean zetozen Ramon Hernando de Larramendi madril- darra, Ignacio Ofizialdegi nafarra eta Juanma Viu aragoarra, eure- kin hitz egitea lortu genuenean. Antartika osoa zeharkatu ondo- ren, pozik zeuden oso, hotzaren erresuma hartan bi hilabete pasa- txo igaro ondoren, epeltasun eta konpainia pixka bat aldean zutela. Pozik egoteko moduan daude, bai: Antartika alderik alde gurutzatu dute, kontinente izoztuaren ekial- detik, inor inoiz barneratu ez zen eremu beldurgarrietatik. XX. mende hasierako esplora- tzaileen espiritua izan du espedizio honek, eta ez da gehiegikeria. Ra- mon Hernando de Larramendi da azken hamarkadotako menturaza- le polar handienetakoa. 20 urtetik gora daramatza ingurune polarre- tan bidaiatzen. Ezin konta ahala espedizio egin ditu. Beharbada eza- gunena, hiru urtean Artiko osoa (14.000 km) lera, kayak eta zaku- rren laguntzarekin gurutzatu zue- neko hura, Espedizio Zirkunpola- rra alegia. Sei urte inguru bizi izan da Artikoan; bikain hitz egiten du inuiten hizkuntza, sentimenduz ia euretako bat da. Horregatik, Larra- mendi ez da bere burua laudatzeko zalea, baina ezta itxurak egiten ibiltzekoa ere. «Baietz uste dut, proiektu aitzindaria izan dela. Alde batetik, teknikoki poloetan bidaiatzeko era eta filosofia berri bat probatu dugulako, katamaran polarra alegia. Apustu handia izan da hori. Bidea ere, Ekialdeko An- tartika, inork ez zuen aurrez urra- tu. Kanpoko laguntzarik gabe osa- tu dugu zeharkaldia… Bai, dena kontuan hartuta, nik uste etapa be- rri bat zabaldu dugula». Sei urte zeramatzan Hernando de Larramendik katamaran pola- rraren ideiarekin jira eta buelta. Sei urte luze tramankulua diseina- tzen, probatzen, materialak azter- tzen, hobekuntzak egiten… Tarte horretan bi zeharkaldi ere egin ditu Groenlandian, eta bietan ondo baino hobeto funtzionatu du bere asmakizunak. Baina Antartikara joateko unea ez zen iristen eta ma- drildarrak ahobizarrik gabe aitor- tu du dena pikutara bidaltzekotan izan zela behin baino gehiagotan. «Sei urte horiek zeharkaldia bera baino gogorragoak izan dira. Kata- maran polarra martzianoen kontu bat bezala ikusten zuten poloen mundu horretan dabiltzanek. Az- keneko urteotan, gainera, areago korapilatzen joan da dena eta proiektu osoa pikutara joatekotan ere egon da. Azkenean, aurrera egin dugu nola edo hala, eta hara, ondo atera da dena. Proiektu luze bat gauzatu da. Lehen aldiz proba- latzagoa da askoz. Metro eta erdiko sastrugiak edo uhin izoztuak topa- tu dituzte, «oso-oso terreno txarra» halako zeharkaldietarako, eta jaki- na, euren lera berezi horrek kalte asko izan ditu. «Arazo dezente izan ditugu katamaranekin, baina eu- tsi dio. Zeharkaldia bukatu izana baino froga argiagorik ez da. Orain badakigu hobekuntza eta aldaketa batzuk egin behar zaizkiola, baina oinarria, kontzeptua bera, balekoa dela ikusi dugu. Katamaran polar hori gabe ezinezkoa litzake Ekial- deko Antartika zeharkatzea». Ekialdeko Antartika esploratu gabe horretan ez zekiten zer-nola- ko eremua aurkituko zuten, eta hain zuzen, eremua, horixe izan da eguneroko buruhaustea. Hotza baino askoz gehiago. Sastrugi ma- darikatuak. «Handienei morsa dei- tzen genien, itsas zakur horien ta- mainakoak zirelako. Beldurgarria zen haien kontra talka egitea». Ho- rrez gain, Groenlandian baino as- koz hotz handiagoa izan dute, –35 eta –40 gradu bitartean batez beste, eta horrek ere materialean hainbat kalte eragin ditu. «Groenlandian, 6.000 kilometroan ez genuen inola- ko arazorik izan tefloizko xaflare- kin, adibidez; eta Antartikan abia- tu orduko hasi zen huts egiten». Aurreneko egunak izan ziren be- reziki zailak. Hotz handia, -50 gra- duko tenperaturak egunen batean, eremu latza, matxurak noiznahi… «4.000 kilometrotan hala ibili behar badugu, gureak egin du, pentsatu genuen geure artean. Arriskuan ikusi genuen zeharkaldia hasiera- ko une haietan; krisia etorri zen oholetako bat apurtu zenean. Ka- tamaranak ez zuela aguantatuko pentsatu genuen. Konpondu ge- nuen ohol hori, eta moldaketa ba- tzuk egin genituen leran, eta nola edo hala aurrera egin genuen». Puntu Iritsezina Abenduaren 11n Hegoburuko Pun- tu Iritsezinera heldu ziren. Puntu hori da Antartika osoan kostatik urrunen dagoen tokia. Munduan irits litekeen punturik zailena, hor- taz. Han elkartzen dira bakardade, desolazioa eta laztasun erabateko- ak. «Ordura arte 2.000 kilometro pasatxo generamatzan, zailtasun eta trabaz beteak, eta hara iristea lehen lorpena izan zen. Zeharkal- diak han izan zuen mugarri nagu- sia, han hasi zen aldapa behera. Inor ez zen aurrez leku horretara modu arinean iritsi. Eta zalantzak dauzkagu bestela ere inor heldu ote den. 1950eko koordenaden ara- bera bai, errusiarren espedizio bat heldu zen puntu horretara, baina kartografia zehatzagoa denez ge- roztik, beste koordenada batzue- tan kokatzen da Puntu Iritsezin hori, aurrekoarengandik 100 kilo- metro barnerago. Beraz, hauxe da benetako Puntu Iritsezin horreta- ra gizakia ailegatu den aurreneko aldia». Katamaran polarrean, bi-hiru metro koadroko bizitza eremu es- tuan, batez beste –40 graduko ten- peratura muturrekoekin, matxu- rak noiznahi konpondu behar dire- nean, inork pentsa dezake hiru menturazaleen artean sortuko zi- rela eztabaidak eta haserreak; izan ere, hura baino mila aldiz Basetxe atseginagoetan mutur joka hasten da jendea. Baina ez. «Bizikidetza bi- kaina izan da, egiaz diot, ezpalik txikiena ere ez da harrotu bi hilabe- tean. Talde sendoa osatu dugu, eta eguneroko jardunean eta lanetan oso ondo hartu dugu elkar; hori izan da, hain zuzen, zeharkaldia burutzeko gakoetako bat». Normalean hirutan banatzen zi- tuzten txandak, ordubetekoak nor- malean. Batek kometa gidatzen zuen leraren aurrealdean, besteak gidariaren ondoko lanak egiten zi- tuen edozein arazo sortuz gero la- guntzeko eta hirugarrenak atse- den hartzen zuen denda barruan. «Haizearen arabera antolatzen gi- nen, haizea lagun eta eremu on sa- marrean, 18 orduko saioak egiten genituen, adibidez. Inoiz 24 orduko saiorik ere egin genuen txandaka- ko sistema horri esker». Halaxe bete dituzte inoiz inork poloetan egin gabeko distantziak: abendua- ren 16an, adibidez, 311 kilometro egin zituzten egun bakarrean. Marka berria da hori espedizio po- larretan. Vostok-eko zientzia base erru- siarrera iristea ere pozgarria izan zen, bai eurentzat eta bai han zeu- den 10 errusiarrentzat, urtebete baitzeramaten beste inor ikusi gabe. Vostok Antartikako izotza- ren azpian dagoen aintzira bat da, izoztu gabe dagoen laku bat. Han ari dira garatzen nazioarte maila- ko ikerketa garrantzitsuenetako bat. «Elurpean sartutako zaka- rrontzi erraldoi moduko batzuetan bizi dira 10 zientzialari haiek, mun- duko tokirik hotzenean. Baldintza beldurgarrietan eta azpiegitura es- kasarekin. Harrera beroa egin zi- guten hala ere». Han ospatu zuten Gabon gaua. Errusiarrek, berez, urtarrilaren 7an ospatzen dute, baina hiru menturazaleen omenez otordu berezia prestatu zuten: franbuesa zaporeko etxeko likore bat, gazta, urdaiazpikoa, eta oliba nano batzuk. Vostoken albiste txar bat ere jaso zuten. Italiarrek ukatu egin zieten zeharkaldia Terra Nova Bayko Mario Zuchelli basean amaitzea. Han zuen helmuga logi- koa euren zeharkaldiak, sei urte- tan maparen gainean amestutako bideak, baina italiarren baimen faltaren eraginez, errusiarren Mirny baserantz jotzea beste bide- rik ez zitzaien geratu. «Ez genuen eta ez dugu ulertzen italiarren ja- rrera. Makurra iruditzen zaigu. Ko- laborazio apal bat eskatu genuen, besterik ez. Aho-zapore garratza utzi zigun erabaki horrek». Ibilian-ibilian ahaztu zitzaien kontu hori. Vostoketik helmugara 1.500 kilometro geratzen ziren artean. Tarte horretan hasieran baino arazo gutxiago izan zuten. Egun batzuk izan ziren batere hai- zerik gabeak, derrigorrez geldirik egin beharrekoak, baina 2006ko lehen egunarekin batera berriro ere hasi zen haizea bultzaka. 60 metro zabaleko kometa oihala zabaldu eta brisa leunena ere baliatzen zuten egunean kilome- tro mordoska egiteko. Urtarrilaren 12an amaitu zuten zeharkaldia. Helikoptero batek hartu eta Akademik Fedorov itsa- sontziaren bizkarrean utzi zituen. 06 zeharkaldi polarrak ostirala, 2006ko otsailaren 3a tartea Zeharkaldi polarren aro berria Ramon Hernando de Larramendik, Ignacio Ofizialdegik eta Juanma Viuk Antartika zeharkatu dute alderik alde, ekialdeko eremu tristean. 4.500 km egin dituzte 63 egunean, batez beste –40 graduko tenperaturak jasanez. Aitzindaria izan da espedizioa. Aro berri bat zabaldu dute: katamaran polarrak ekarri du iraultza «Dena kontuan hartuta, aro berria zabaldu dugu Antartikan» «Katamarana, hobetu badaiteke ere, tresna egokia dela frogatu dugu» Ramon Hernando de Larramendi Esploratzaile polarra Katamarana gidatzen, ekaitzaren erdian. Juanma Viu, Ignacio Ofizialdegi eta Ramon Hernando de Larramendi, katamaranarekin. larramendiren egunerokotik 2005eko azaroak 12: «Here- negun abiatu ginen. Gaur, 11 ordutan 86 kilometro osatu di- tugu. Harrigarria da kometa handienak, 60 metroko koa- drokoak, zer indar duen. Haize ufada soil batekin zein erraz mugitzen duen lera. Gainean tona bat badaramagu ere. Ter- mometroak –48 gradu marka- tzen du, eta haizearen indarra erantsiz gero, -75 gradukoa da sentsazio termikoa. Ez dut inoiz halako hotzik pasatu». 2005eko azaroak 28: «Here- negun, lehenbiziko aldiz, ere- mu erabat zelaia zeharkatu genuen, hegan kasik, Groen- landian bezala. Gutxi iraun zuen pozak, laster iritsi baitira sastrugi erraldoiak, morsa-k. Beldurgarria da haien kontra jotzea, lera karraskaka nola uzkurtzen den ikustea…» 2005eko abenduak 12: «Atzo Hegoburuko Puntu Iritsezine- ra heldu ginen. Antartikako kostaldeko edozein lekutatik aldenduen dagoen tokira. Au- rreneko aldia da modu arine- an eta kanpoko laguntzarik gabe inor hona iristen dena. Errusiarrak 50eko hamarka- dan heldu ziren, baina oruga ibilgailuekin, eta orduan beste batzuk ziren koordenadak». 2005eko abenduak 17: «311 egun bakarrean! Izugarria izan da. Zeharkaldian aurrene- ko aldiz eremu ona aurkitu dugu, eta haizearen indarrari esker 24 orduko saioa egin dugu, bi ordu kometak alda- tzen eta beste 22ak ibilian. Pentsa, ordubetean 27 kilome- tro egitera iritsi gara!». 2005eko abenduak 22: «Vos- tokeko zientzia base errusia- rrera heldu gara, 15 orduko saioaren ondotik. Katamara- ren matxurak konpontzeko baliatuko dugu egonaldia. Es- perientzia itzela da Vostoken egotea. Elurpeko zakarrontzi moduko batzuetan bizi dira 10 zientzialariak, bitarteko oso eskasekin, baina herri honek jakin du traben aurrean bizi- rauten eta aurrekontu txikia- rekin proiektu handiak buru- tzen. Izan ere Vostoken egiten ari diren ikerketak bonba bat dira eta bertako emaitzak eza- gutzen direnean lehertuko dira. Uste da izotz azpi horre- tan hormatu gabe dagoen Vos- tokeko lakuan bizitza dagoela. Gure etorrera izan da errusia- rrok urtebetean kanpoarekin izan duten hartu-eman baka- rra. Saiatzen dira atsegin iza- ten. Kirill da 29 urterekin gaz- teena; bere gelan Admunse- nen erretratu bat dauka, eta lau ordenagailu. Kontraste bi- txia da, inguruko guztia zahar- kitua eta herdoildua baitago. Beste kideak kanpaina asko- tako beteranoak dira, bizarlu- zeak eta zailduak, baina atse- ginak». 2005eko abenduak 28: «Ga- bon egunean jakin genuen ukatu egin zigutela italiarren Mario Zuchelli baserantz ja- rraitzeko baimena. Bide logi- koa aldatu beharko dugu, be- raz. Ez diegu zentzurik aurki- tzen halako zangotrabei. Trago txar hori gainditu eta gaur 191 kilometro osatu ditu- gu. Errusiarren Mirny basea dugu orain jomuga». 2006ko urtarrilak 1: «Urteza- har eguna berezia izan da. Ezerezaren erdian, 3.500 me- tro inguruan, udako tenpera- turarekin (-30 gradu). Ofizial- degik dioen bezala, inguruan mundu guztia ibili da festan. Menua: pasta funghi saltsare- kin, piper beteak eta cava fres- ko-freskoa. Festaren ondoren, haizea ere esnatu egin da, egun pare batean geldirik egon behar izan baitugu haize faltagatik. Ondorioz, kometak zabaldu eta martxan jarri gara. 62 kilometro iraun du ezusteko bidaiak». 2006ko urtarrilak 11: «Atzo susto galanta hartu genuen. 12 ordu generamatzan ekai- tzaren erdian. Helikopteroare- kin hitzartutako lekura heldu nahi genuen kosta ala kosta, baina lo hartzen genuen. Bat- batean konturatu ginen atze- ko petate asko galdu egin ge- nituela. Irratibaliza, satelite bi- dezko telefonoa, eguzki plakak, jantziak, janaria, tres- na pila bat… Bila atera ginen, baina ekaitzak ez zuen lagun- tzen. Azkenik, 9 kilometro atzera egin ondoren, galduta- ko guztiak aurkitu genituen». 2006ko urtarrilak 13 «Lortu dugu, ikaragarria da. Errusia- rren ontziaren bizkarrean nago, helikopteroak utzi berri gaitu, eta izozmendiz betetako itsasoan goaz. Etxerantz». tu dugu Antartikan haizearen in- darrez mugitzen den lera eta, hobe- tu badaiteke ere, tramankulu ego- kia dela frogatu dugu». Lera azpiko tefloizko xafla dela, azpiko oholen lokarriak askatzen zirela, oholen bat apurtzen zela… kasik egunero izan dute matxura- ren bat. Antartika ez da Groenla- dia bezain leuna, zimurragoa eta Vostoken, elurpean bizi dira zientzialari errusiarrak, munduko tokirik hotzenean
Transcript of Zeharkaldi polarren larramendiren egunerokotik aro berria tokirik … · 2019. 2. 19. · Ondorioz,...
zeharkaldi polarrak 07tartea ostirala, 2006ko otsailaren 3a
Ramon Olasagasti
I zozmendi erraldoiz inguratu-ta, Akademik Fedorov itsason-
tzi errusiarrean zetozen RamonHernando de Larramendi madril-darra, Ignacio Ofizialdegi nafarraeta Juanma Viu aragoarra, eure-kin hitz egitea lortu genuenean.Antartika osoa zeharkatu ondo-ren, pozik zeuden oso, hotzarenerresuma hartan bi hilabete pasa-txo igaro ondoren, epeltasun etakonpainia pixka bat aldean zutela.Pozik egoteko moduan daude, bai:Antartika alderik alde gurutzatudute, kontinente izoztuaren ekial-detik, inor inoiz barneratu ez zeneremu beldurgarrietatik.
XX. mende hasierako esplora-tzaileen espiritua izan du espediziohonek, eta ez da gehiegikeria. Ra-mon Hernando de Larramendi daazken hamarkadotako menturaza-le polar handienetakoa. 20 urtetikgora daramatza ingurune polarre-tan bidaiatzen. Ezin konta ahalaespedizio egin ditu. Beharbada eza-gunena, hiru urtean Artiko osoa(14.000 km) lera, kayak eta zaku-rren laguntzarekin gurutzatu zue-neko hura, Espedizio Zirkunpola-rra alegia. Sei urte inguru bizi izanda Artikoan; bikain hitz egiten duinuiten hizkuntza, sentimenduz iaeuretako bat da. Horregatik, Larra-mendi ez da bere burua laudatzekozalea, baina ezta itxurak egiten
ibiltzekoa ere. «Baietz uste dut,proiektu aitzindaria izan dela.Alde batetik, teknikoki poloetanbidaiatzeko era eta filosofia berribat probatu dugulako, katamaranpolarra alegia. Apustu handia izanda hori. Bidea ere, Ekialdeko An-tartika, inork ez zuen aurrez urra-tu. Kanpoko laguntzarik gabe osa-tu dugu zeharkaldia… Bai, denakontuan hartuta, nik uste etapa be-rri bat zabaldu dugula».
Sei urte zeramatzan Hernandode Larramendik katamaran pola-rraren ideiarekin jira eta buelta.Sei urte luze tramankulua diseina-tzen, probatzen, materialak azter-tzen, hobekuntzak egiten… Tartehorretan bi zeharkaldi ere eginditu Groenlandian, eta bietan ondobaino hobeto funtzionatu du bereasmakizunak. Baina Antartikarajoateko unea ez zen iristen eta ma-drildarrak ahobizarrik gabe aitor-tu du dena pikutara bidaltzekotanizan zela behin baino gehiagotan.«Sei urte horiek zeharkaldia berabaino gogorragoak izan dira. Kata-maran polarra martzianoen kontubat bezala ikusten zuten poloenmundu horretan dabiltzanek. Az-keneko urteotan, gainera, areagokorapilatzen joan da dena etaproiektu osoa pikutara joatekotanere egon da. Azkenean, aurreraegin dugu nola edo hala, eta hara,ondo atera da dena. Proiektu luzebat gauzatu da. Lehen aldiz proba-
latzagoa da askoz. Metro eta erdikosastrugiak edo uhin izoztuak topa-tu dituzte, «oso-oso terreno txarra»halako zeharkaldietarako, eta jaki-na, euren lera berezi horrek kalteasko izan ditu. «Arazo dezente izanditugu katamaranekin, baina eu-tsi dio. Zeharkaldia bukatu izanabaino froga argiagorik ez da. Orainbadakigu hobekuntza eta aldaketabatzuk egin behar zaizkiola, bainaoinarria, kontzeptua bera, balekoadela ikusi dugu. Katamaran polarhori gabe ezinezkoa litzake Ekial-deko Antartika zeharkatzea».
Ekialdeko Antartika esploratugabe horretan ez zekiten zer-nola-ko eremua aurkituko zuten, etahain zuzen, eremua, horixe izan daeguneroko buruhaustea. Hotzabaino askoz gehiago. Sastrugi ma-darikatuak. «Handienei morsa dei-tzen genien, itsas zakur horien ta-mainakoak zirelako. Beldurgarriazen haien kontra talka egitea». Ho-rrez gain, Groenlandian baino as-koz hotz handiagoa izan dute, –35eta –40 gradu bitartean batez beste,eta horrek ere materialean hainbatkalte eragin ditu. «Groenlandian,6.000 kilometroan ez genuen inola-ko arazorik izan tefloizko xaflare-kin, adibidez; eta Antartikan abia-tu orduko hasi zen huts egiten».
Aurreneko egunak izan ziren be-reziki zailak. Hotz handia, -50 gra-duko tenperaturak egunen batean,eremu latza, matxurak noiznahi…
«4.000 kilometrotan hala ibili beharbadugu, gureak egin du, pentsatugenuen geure artean. Arriskuanikusi genuen zeharkaldia hasiera-ko une haietan; krisia etorri zenoholetako bat apurtu zenean. Ka-tamaranak ez zuela aguantatukopentsatu genuen. Konpondu ge-nuen ohol hori, eta moldaketa ba-tzuk egin genituen leran, eta nolaedo hala aurrera egin genuen».
Puntu IritsezinaAbenduaren 11n Hegoburuko Pun-tu Iritsezinera heldu ziren. Puntuhori da Antartika osoan kostatikurrunen dagoen tokia. Munduanirits litekeen punturik zailena, hor-taz. Han elkartzen dira bakardade,desolazioa eta laztasun erabateko-ak. «Ordura arte 2.000 kilometropasatxo generamatzan, zailtasuneta trabaz beteak, eta hara iristealehen lorpena izan zen. Zeharkal-diak han izan zuen mugarri nagu-sia, han hasi zen aldapa behera.Inor ez zen aurrez leku horretaramodu arinean iritsi. Eta zalantzakdauzkagu bestela ere inor helduote den. 1950eko koordenaden ara-bera bai, errusiarren espedizio batheldu zen puntu horretara, bainakartografia zehatzagoa denez ge-roztik, beste koordenada batzue-tan kokatzen da Puntu Iritsezinhori, aurrekoarengandik 100 kilo-metro barnerago. Beraz, hauxe dabenetako Puntu Iritsezin horreta-ra gizakia ailegatu den aurrenekoaldia».
Katamaran polarrean, bi-hirumetro koadroko bizitza eremu es-tuan, batez beste –40 graduko ten-peratura muturrekoekin, matxu-rak noiznahi konpondu behar dire-nean, inork pentsa dezake hirumenturazaleen artean sortuko zi-rela eztabaidak eta haserreak; izanere, hura baino mila aldiz Basetxeatseginagoetan mutur joka hastenda jendea. Baina ez. «Bizikidetza bi-kaina izan da, egiaz diot, ezpaliktxikiena ere ez da harrotu bi hilabe-tean. Talde sendoa osatu dugu, etaeguneroko jardunean eta lanetanoso ondo hartu dugu elkar; horiizan da, hain zuzen, zeharkaldiaburutzeko gakoetako bat».
Normalean hirutan banatzen zi-tuzten txandak, ordubetekoak nor-malean. Batek kometa gidatzenzuen leraren aurrealdean, besteakgidariaren ondoko lanak egiten zi-tuen edozein arazo sortuz gero la-guntzeko eta hirugarrenak atse-den hartzen zuen denda barruan.«Haizearen arabera antolatzen gi-nen, haizea lagun eta eremu on sa-marrean, 18 orduko saioak egitengenituen, adibidez. Inoiz 24 ordukosaiorik ere egin genuen txandaka-ko sistema horri esker». Halaxebete dituzte inoiz inork poloetanegin gabeko distantziak: abendua-ren 16an, adibidez, 311 kilometroegin zituzten egun bakarrean.Marka berria da hori espedizio po-larretan.
Vostok-eko zientzia base erru-siarrera iristea ere pozgarria izanzen, bai eurentzat eta bai han zeu-den 10 errusiarrentzat, urtebete
baitzeramaten beste inor ikusigabe. Vostok Antartikako izotza-ren azpian dagoen aintzira bat da,izoztu gabe dagoen laku bat. Hanari dira garatzen nazioarte maila-ko ikerketa garrantzitsuenetakobat. «Elurpean sartutako zaka-rrontzi erraldoi moduko batzuetanbizi dira 10 zientzialari haiek, mun-duko tokirik hotzenean. Baldintzabeldurgarrietan eta azpiegitura es-kasarekin. Harrera beroa egin zi-guten hala ere». Han ospatu zutenGabon gaua. Errusiarrek, berez,urtarrilaren 7an ospatzen dute,baina hiru menturazaleen omenezotordu berezia prestatu zuten:franbuesa zaporeko etxeko likorebat, gazta, urdaiazpikoa, eta olibanano batzuk.
Vostoken albiste txar bat erejaso zuten. Italiarrek ukatu eginzieten zeharkaldia Terra NovaBayko Mario Zuchelli baseanamaitzea. Han zuen helmuga logi-koa euren zeharkaldiak, sei urte-tan maparen gainean amestutako
bideak, baina italiarren baimenfaltaren eraginez, errusiarrenMirny baserantz jotzea beste bide-rik ez zitzaien geratu. «Ez genueneta ez dugu ulertzen italiarren ja-rrera. Makurra iruditzen zaigu. Ko-laborazio apal bat eskatu genuen,besterik ez. Aho-zapore garratzautzi zigun erabaki horrek».
Ibilian-ibilian ahaztu zitzaienkontu hori. Vostoketik helmugara1.500 kilometro geratzen zirenartean. Tarte horretan hasieranbaino arazo gutxiago izan zuten.Egun batzuk izan ziren batere hai-zerik gabeak, derrigorrez geldirikegin beharrekoak, baina 2006kolehen egunarekin batera berriroere hasi zen haizea bultzaka. 60metro zabaleko kometa oihalazabaldu eta brisa leunena erebaliatzen zuten egunean kilome-tro mordoska egiteko.
Urtarrilaren 12an amaitu zutenzeharkaldia. Helikoptero batekhartu eta Akademik Fedorov itsa-sontziaren bizkarrean utzi zituen.
06 zeharkaldi polarrak ostirala, 2006ko otsailaren 3a tartea
Zeharkaldi polarrenaro berria
Ramon Hernando de Larramendik, Ignacio Ofizialdegik eta Juanma Viuk Antartikazeharkatu dute alderik alde, ekialdeko eremu tristean. 4.500 km egin dituzte 63egunean, batez beste –40 graduko tenperaturak jasanez. Aitzindaria izan da espedizioa. Aro berri bat zabaldu dute: katamaran polarrak ekarri du iraultza
«Dena kontuanhartuta, aro berriazabaldu duguAntartikan»
«Katamarana,hobetu badaitekeere, tresna egokiadela frogatu dugu»
Ramon Hernando de LarramendiEsploratzaile polarra
Katamarana gidatzen,ekaitzaren erdian.
Juanma Viu, Ignacio Ofizialdegieta Ramon Hernando de
Larramendi, katamaranarekin.
larramendiren egunerokotik
2005eko azaroak 12: «Here-negun abiatu ginen. Gaur, 11ordutan 86 kilometro osatu di-tugu. Harrigarria da kometahandienak, 60 metroko koa-drokoak, zer indar duen. Haizeufada soil batekin zein errazmugitzen duen lera. Gaineantona bat badaramagu ere. Ter-mometroak –48 gradu marka-tzen du, eta haizearen indarraerantsiz gero, -75 gradukoa dasentsazio termikoa. Ez dutinoiz halako hotzik pasatu».
2005eko azaroak 28: «Here-negun, lehenbiziko aldiz, ere-mu erabat zelaia zeharkatugenuen, hegan kasik, Groen-landian bezala. Gutxi iraunzuen pozak, laster iritsi baitirasastrugi erraldoiak, morsa-k.Beldurgarria da haien kontrajotzea, lera karraskaka nolauzkurtzen den ikustea…»
2005eko abenduak 12: «AtzoHegoburuko Puntu Iritsezine-ra heldu ginen. Antartikakokostaldeko edozein lekutatikaldenduen dagoen tokira. Au-rreneko aldia da modu arine-an eta kanpoko laguntzarikgabe inor hona iristen dena.Errusiarrak 50eko hamarka-dan heldu ziren, baina orugaibilgailuekin, eta orduan bestebatzuk ziren koordenadak».
2005eko abenduak 17: «311egun bakarrean! Izugarriaizan da. Zeharkaldian aurrene-ko aldiz eremu ona aurkitudugu, eta haizearen indarrariesker 24 orduko saioa egindugu, bi ordu kometak alda-tzen eta beste 22ak ibilian.Pentsa, ordubetean 27 kilome-tro egitera iritsi gara!».
2005eko abenduak 22: «Vos-tokeko zientzia base errusia-rrera heldu gara, 15 ordukosaioaren ondotik. Katamara-ren matxurak konpontzekobaliatuko dugu egonaldia. Es-perientzia itzela da Vostokenegotea. Elurpeko zakarrontzimoduko batzuetan bizi dira 10zientzialariak, bitarteko osoeskasekin, baina herri honekjakin du traben aurrean bizi-rauten eta aurrekontu txikia-rekin proiektu handiak buru-tzen. Izan ere Vostoken egitenari diren ikerketak bonba batdira eta bertako emaitzak eza-gutzen direnean lehertukodira. Uste da izotz azpi horre-tan hormatu gabe dagoen Vos-tokeko lakuan bizitza dagoela.Gure etorrera izan da errusia-rrok urtebetean kanpoarekinizan duten hartu-eman baka-rra. Saiatzen dira atsegin iza-ten. Kirill da 29 urterekin gaz-teena; bere gelan Admunse-nen erretratu bat dauka, etalau ordenagailu. Kontraste bi-
txia da, inguruko guztia zahar-kitua eta herdoildua baitago.Beste kideak kanpaina asko-tako beteranoak dira, bizarlu-zeak eta zailduak, baina atse-ginak».
2005eko abenduak 28: «Ga-bon egunean jakin genuenukatu egin zigutela italiarrenMario Zuchelli baserantz ja-rraitzeko baimena. Bide logi-koa aldatu beharko dugu, be-raz. Ez diegu zentzurik aurki-tzen halako zangotrabei.Trago txar hori gainditu etagaur 191 kilometro osatu ditu-gu. Errusiarren Mirny baseadugu orain jomuga».
2006ko urtarrilak 1: «Urteza-har eguna berezia izan da.Ezerezaren erdian, 3.500 me-tro inguruan, udako tenpera-turarekin (-30 gradu). Ofizial-degik dioen bezala, inguruanmundu guztia ibili da festan.Menua: pasta funghi saltsare-kin, piper beteak eta cava fres-ko-freskoa. Festaren ondoren,haizea ere esnatu egin da,egun pare batean geldirikegon behar izan baitugu haizefaltagatik. Ondorioz, kometakzabaldu eta martxan jarrigara. 62 kilometro iraun duezusteko bidaiak».
2006ko urtarrilak 11: «Atzosusto galanta hartu genuen.12 ordu generamatzan ekai-tzaren erdian. Helikopteroare-kin hitzartutako lekura heldunahi genuen kosta ala kosta,baina lo hartzen genuen. Bat-batean konturatu ginen atze-ko petate asko galdu egin ge-nituela. Irratibaliza, satelite bi-dezko telefonoa, eguzkiplakak, jantziak, janaria, tres-na pila bat… Bila atera ginen,baina ekaitzak ez zuen lagun-tzen. Azkenik, 9 kilometroatzera egin ondoren, galduta-ko guztiak aurkitu genituen».
2006ko urtarrilak 13 «Lortudugu, ikaragarria da. Errusia-rren ontziaren bizkarreannago, helikopteroak utzi berrigaitu, eta izozmendiz betetakoitsasoan goaz. Etxerantz».
tu dugu Antartikan haizearen in-darrez mugitzen den lera eta, hobe-tu badaiteke ere, tramankulu ego-kia dela frogatu dugu».
Lera azpiko tefloizko xafla dela,azpiko oholen lokarriak askatzenzirela, oholen bat apurtzen zela…kasik egunero izan dute matxura-ren bat. Antartika ez da Groenla-dia bezain leuna, zimurragoa eta
Vostoken, elurpeanbizi dira zientzialarierrusiarrak, mundukotokirik hotzenean
