Download - 5 Maila- 8 ENERGIA ETA ALDAKETAK- Anaya

Transcript
  • Laguntza gela

    1

    Enegia eta aldaketak

    Energia motak eta eraldaketak

    Zer da energia

    Energia motak

    8

    ENERGIA da aldaketak eragiten dituen guztia.

    ENERGIA EZ DA MATERIA ez da ikusten

    ez du espaziorik hartzen ez du masarik

    Zenbait ENERGIA MOTA daude

    ARGI-energia

    BERO-energia

    energia MEKANIKOA

    energia ELEKTRIKOA

    energia KIMIKOA

    energia NUKLEARRA

    NATURALA: Eguzkitik eta

    beste izar batzuetatik

    dator ARTIFIZIALA:

    bonbila...

    Haizeak energia du...

    ... zuhaitzak botatzen ditu.

    Gasak energia du...

    ... ura berotzen du.

    Objektu beroetatik

    dator. eguzkia, sua

    ...

    Mugimenduan diren

    gorputzek dute.

    Korronte elektrikoak

    dauka, tximistak

    pilak...

    Materian aldaketak gertatzen direnean

    sortzen da. petrolioa,

    elikagaiak...

    Erreakzio nuklearrak gertatzen direnean

    askatzen da.

  • Laguntza gela

    2

    Energiaren eraldaketak Energia eraldatu egiten da etengabe.

    ENERGIA-ERALDAKETA energia mota bat beste energia mota batzuetara

    aldatzen denean gertatzen da.

    EGUZKI-ENERGIA energia MEKANIKO bihurtzen da

    Eguzkiak airea berotzen du...

    bihurtzen da.

    EGUZKI-ARGIA energia KIMIKO bihurtzen da

    Landareak elikagaiak sortzen dituztenean,

    FOTOSINTESIAN.

    aire beroa

    aire hotza

    ... haizea sortzen da.

    ... ura lurrundu egiten da eta

    uraren zikloa hasten da.

    Eguzkiak ur likidoa berotzen du...

    bihurtzen da.

  • Laguntza gela

    3

    Errekuntzak Errekuntzak energia-eraldaketak dira.

    ERREGAIA OXIGENOA energia

    KIMIKOA

    beroa argia

    GASAK sortzen dira

    energia MEKANIKOA

  • Laguntza gela

    4

    Energia-iturriak

    Energia-iturriak baliabide naturalak dira eta energia lortzeko erabiltzen ditugu.

    energi-iturri BERRIZTAEZINAK

    energia-iturri BERRIZTAGARRIAK

    Lurpean daude.

    Orain dela milioika urte hildako organismoetatik datoz.

    Bukatu egin daitezke.

    Milioika urte behar dituzte eratzeko eta oso azkar ari gara gastatzen.

    Ez dira bukatzen erabiltzen ditugunean.

    Etengabe berrizten dira

    ERREGAI FOSILAK

    IKATZA GAS

    NATURALA PETROLIOA

    SUBSTANTZIA ERRADIOAKTIBOAK

    Oso urri dauden mineral batzuetan

    daude

    ZENTRAL TERMIKO eta ZENTRAL NUKLEARRETAN erabiltzen dira elektrizitatea lortzeko.

    EGUZKI PLAKEN bidez elektrizitate bihurtzen da.

    EGUZKIA (argia eta beroa)

    SORGAILU EOLIKOEKIN elektrizitate bihurtzen da.

    HAIZEA

    ZENTRAL HIDROELEKTRIKOETAN elektrizitate bihurtzen da.

    URA MUGIMENDUAN

    Izaki bizidunen materia da.

    Ateratzen dira: EGURRA, OLIOA, ARGIZARIAK...

    BIOMASA

  • Laguntza gela

    5

    Gizakia eta energia kontsumoa

    Energia-kontsumoak dakartzan arazoak

    Ingurumenari egiten dizkiogun kalteak

    Behar dugun energia

    baino gehiago gastatzen dugu.

    Energia-iturri berriztagarriak

    kontsumitzen ditugu,

    gehienbat.

    Energia-iturriak BUKATU EGINGO

    DIRA.

    INGURUMENARI KALTE egiten

    diogu.

    Atmosfera kutsatzen dugu. Hondakin arriskutsuak sortzen ditugu.

    Marea beltzak izaten dira.

    Ekosistemak aldatzen dira.

  • Laguntza gela

    6

    "Urrezko hiru araurak" zure bizitza

    Materialak eta energia aurrezteko modurik onena hiru arauak betetzea da.

    MURRIZTU material eta

    energia gehiegi ez erabili

    BERRERABILI materialak

    zaborrera bota baino lehen

    BIRZIKLATU zaborra banatu

    birziklatzeko

    Zaborrak bereiztu eta bota bakoitza dagokion edukiontzitan .