Download - Geure animaliak

Transcript
Page 1: Geure animaliak
Page 2: Geure animaliak

AURKEZPENA:

Izurdeak ugaztun itsastarrak dira. Soinua erabiltzen dute komunikatzeko, orientazeko eta ehizatzeko. Lehen, gizakiek izurdeak hiltzen zituzten bere burutik olioa ateratzeko, erlojuentzako. Gaur egun, oro har, ez dituzte izurdeak hil egin behar beste material mota baitituzte. Hala ere, Japonia bezalako herri batzuetan oraindik ere ehizatzen dituzte.

DESKRIBAPENA:

Mutur, hortz eta moko luzeak dauzka. Animalia hauek gorputz fusiformea dute eta normalean azala grisa daukate. Atzean bi hegatz dituzte ia osorik desagertuta.Izurdeak bi edo lau metroko sakonera heldu daitezke. Ugaztun hauek 200 eta 500kg artean pisatzen dute. Izurdeek espirakulutik hartzen dute airea, buruaren gainean kokatzen dena.Garuna oso garatuta daukate, horregatik esaten da hain azkarrak direla. Izurdeek oso ikusmen ona daukate ,baita oso entzumen ona ere, gurea baino askoz garatuagoa. Ugaztun hauek begi bat itxita eta bestea irekita dutelarik egiten dute lo, arrain bat ikusten dutenean harrapatzeko.

Izurdeak oso animali jakintzuak dira eta ez dira itsasoan bizi diren ugaztun bakarrak. Hor dugu, adibidez, balea. Hainbat izurde mota daude besteak beste handia, arrunta eta arraiaduna.

BIZILEKUA:

Orokorrean izurdeak ozeano Atlantikoan eta Barean bizi dira. Ur epeletan eta tropikaletan egoten dira ( Antartikan eta Artikoan izan ezik).Izurdeak talde multzotan sakabanatzen dira.20 izurde baino ez da egoten talde berean.

ELIKADURA:

Izurde guztien elikadura ez da berdina, espeziearen arabera aldatzen da. Gehienek sardinak, txitxarroak eta arrain-sardak jaten dituzte. Bere pisuaren ehuneko hamar jan dezake.

UGALKETA:

Izurde emeek heldutasun sexuala 5 edo12 urterekin edukitzen dute; arrel, ordea, 9 edo 13 urterekin 11 edo 12 hilabeteren ondoren izurde amak kume bat izaten du. Kumea minutu batzuk jaio ondoren gai da arnas egiteko eta igeri egiteko.18 hilabeteren ondoren, kumea bakarrik joan daiteke eta bere elikagaiak bere buruz lor ditzake

Page 3: Geure animaliak

TIGREAK

Aurkezpena:

Tigrea munduko felinorik handiena da.

Deskribapena:

Tigre gehienek laranjak dira mancha beltzekin baina ere dira zuriak baina tigre mota asko daude ad: tigre zuriak, pantera tigrea. . . tigre gustiak daukate begi beltzak eta bustan luze bat.Handiak dira eta

Elikadura:

Tigreak aragia jaten dute Baina orretarako ehiza egiten dute ad:untziak, behiak. . . Joaten dira ibaietara ura edatera eta ehiza egiterakoan egiten dute tigresak eta ehiza egiten dute denak batera

Ugalketa

Ugalketa bibiparoa da hau da amaren zabeletik jaioitzen dira tigreak.

BizilekuaTigre asko basoetan bizitzen dira eta asian aurkitzen dira gehienak.

Page 4: Geure animaliak

Saguzarra izaki ugaztuna da.1000 mota daude. Gorputza ilez estalita dute,hegoak dituzte hegan egiteko. Familietan bizi dira eta batzuetan bakarka.Txikiak dira eta belarri handiak dituzte.Begiak handiak dituzte baina, ez dute ikusten.Ondekin komunikatu eta hegan egiten dute

Ondak bidali,objetuei jo eta entzumenari esker,ondak jasotzen dituzte.Bakarrik 3 mota saguzar,odola jaten dute.

Intzektiboroak

Tamaina txkia dute, intsektuak jaten dituzte. 600 intsektu harrapa dezakete ordu batean. Hegoan bost hatzamar dituzte.

Fruktiboroak

Tamaina handia da,frutak jaten dituzte. Sudurrarekin frutak identifikatzen dituzte eta

Hegoekin hartzen dute.Bere hegoak loditsuak dira,baina, oso txikiak .

Nektariboroak

Tamaina ez da oso handia.Loreak jaten dituzte eta hegoak handiak eta meheak dira.bere mihia 2 cm luzera du.

Haragijaleak

Haragia jaten dute oso oso txikiak dira .Hortz handiak dituzte haragia jateko.

Arrainjaleak

Aintziratan eta itsas ondoan bizi dira.Arrainak jaten dituzte .Arrainak oinekin harrapatzen dute.Bere hegoak oso indartzuak eta gogorrak dira

Banpiroak

Digestio aparatu berezia dute.Kobazuloetan bizi dira. Gauean 15ml edan ahal dute.Horregatik “EL CONDE DRAKULA”sortu zen.

Page 5: Geure animaliak

INFORMAZIOA

Sugeengandik ikastea laguntzen dizu ulertzea eta txikitzea larrialdian dauden gehienetako sugeen espezieak, dagoeneko 3.000 mundu osoan daudelako eta horiengandik 375 espezieek pozoitsuak direlako.

Gainera, oso famatuak dira bere hainbat habitengaitik, adibidez: uretan, zuhaitzetan, lur azpian, lurrean… guztiak narrasti gisa sailkatuta daude, ez dute extremitaterik, baina beren gorputzetatik fidatzen dira isilean lurretik mugitzeko. Indartsuak dira, eta animalia handiagoak kontsumitu ahal dituzte, bere mandibulak irekitzen dituzte, mugitzen dituzte eta animaliak irensen dituzte, sugeen ezaugarri beldurgarriena.

MUDA

Sugeen ezaugarrienetik, bere azalaren eraldaketarena famatuena da. Aldaketa hori, eraldaketa deitzen da. Birika bakarra dute, eta giltsurrunak bata bestearen aurrean daude, bata bestearen ondoan egon bearrean.

POZOIA

Sugeen pozoiak, gizakia bat hiltzeko indarra du, eta batzuetan gaizotzeko indarra dauka.

MIHIA

Sugeek bere mihia ateratzen dute, usaintzeko eta animalien taupadak sentitzeko. Sugeek ez dituzte belarriak, baina mingainarekin dena sentitzen dute.

IKUSMEN BARIATUA

Zuhaitzetan bizi diren sugeak ikusmen oso garatua daukate, lurrean daudenak , ordea, ikusmen txarra daukate.Horiek sentsore infragorriak dituzte odola sentitzeko.

DIGESTIO- PROSEZUA, KOKAPENA ETA LUZEERA

Gehieneko sugeek toki izotzeetan bizi dira, eta hibernatzen dute udararte. Digestio- prosezua 3 hilabetekoa izaten da, orduan urte batean 4 aldiz jan egingo dute. Arrautzetatik jaio edo batzuk bizirik jaiotzen dira.

Islandian, Antartidan, Nueva Zelandan eta Irlandan ez daude sugerik. Sugerik txikienak 10 cm neurtzen dute, eta handienak 7 edo 8 metro neurtzen dute.

Page 6: Geure animaliak

AURKEZPENA:

Zaldia (arra) edo behorra (emea) ugaztun ungulatua da, Equus generoso hamar espezieetako bat. Euskal Herriko berezko zaldi txikia Pottoka da.

XX.menderarte zaldia armada ezberdinetan erabili izan da, eta hainbat arbadak gaur egun ere, zalditeria unitateak dituzte.

Zaldiak garraiobide erabili izan da, nahiz eta hainbatetan, haragi iturri garrantzitsu izan. Kirol askotan zaldia erabiltzen da.

DESKRIBAPENA:

Zaldiak lau hanka ditu eta buztana eta lepoa ileduna. Zaldiaren kapa ilearen colorea da, eta kolore desberdinetakoak izan daitezke. Zaldiak 205 hezur ditu. Buruaren hezurrak oso luzeak dira eta masailarenak, ere bai. Zaldien tamaina desberdina da, nutrizioaren eta arraza desberdinen arabera. Badago altuera txikia duen zaldi mota bat, ponia.

ELIKADURA:

Belarjalea da, batik bat, belarra, sagarra, azenarioak…..jaten ditu.

Etxekotua dagoenean pentsua ere jan dezake.

UGALKETA:

Zaldia ugaztuna da. Lau urtekin heldutasun sexualera heltzen da. Ernaldi-aldiak 11 hilabete irauten ditu eta ernaldi bakoitzeko zamalko bakarra jaiotzen da.

BIZILEKUA:

Estatu batuetan zaldi asko daude. Europan gero eta kopuru txikiagoa dago.

Mendietan eta baserrietan bizi dira

Page 7: Geure animaliak

AURKEZPENAOso umore txarra du norbaitek zirikatzen badu. Baina normalean ez dauka oso umore txarra. Presa asko ditu eta hauek dira adibidez: lehoia, leopardoa, tigrea... oso azkarrak dira.

DESKRIBAPENABegi beltzak dituzte, belarri oso handiak eta kresta oso luzea. Gorputz zuri eta beltza dituzte kamuflatzeko.

ELIKADURABelarra jaten dute; hau da: belarjaleak dira.

UGALKETABibiparoak dira; hau da: amaren sabeletik jaiotzen dira.

BIZILEKUAAfrikan bizi dira, sabana deitzen den leku batean.

Page 8: Geure animaliak

Aurkezpena: Kobaia edo kui ugaztun marraskaria da. Ipar Amerikakoa . Izen desberdin asko daukate bizi diren herrialdearen arabera . kobaia erabil daitezke bere haragia jateko edo maskota moduan.

Deskribapena: Arraza desberdin daude . Batzuek ile luzea daukate eta beste batzuk ile motza . Kilo bat pisatu ahal dute . Lau edo sei urte bizi daitezke .

Elikadura: Kobaiak animalia belarjaleak dira , belarra oso beharrezkoa da haientzat . Gainera , hartu behar dute bitamina C , horretarako piper gorria edo piper berdea jan behar dute egunero .

Ugalketa: Kobaiak bibiparoak dira .

Bizilekua: Leku zabaletan bizi dira eta zuloak erabiltzen dituzte babesteko eta gordetzko .Maskotak badira kaioletan bizi dira . Kaiolak, haundiak izan, eta beti garbi egon behar dira .

Page 9: Geure animaliak

AURKEZPENA

Afrikako eta Asiako ugaztun haragijalea, ile hori-gorrikoa edo grisekoa, batez ere hilikiak jaten dituena. Txakurra antzekoa. Izen zientifikoa: Hyaenidae

DESKRIBAPENA

Animalia hauek ez daukate itxura oso polita. Beraien gorputza latza da eta burua oso malkartsua, nabarmen sudurra. Begiak oldarkorrak. Ile luzea, lodia, kizkurra eta kolore iluna, itxura gaiztoa ematen. Sudur motza da, eta belarriak luzeak eta zorrotzak dira. Bere abotsa edo soinuak oso bereziak dira, gizakiaren barreak dirudite.

Neurria: 76-92 zm. Pisua: 45-80 kilo.

Korrikalari gogorra. Usaimen eta ikusmena oso onak.

Mota garrantzitsuenak: Motadun hiena eta Marradun hiena

ELIKADURA

Batez ere hildako animaliak jaten ditu. Bidaia luzeak egiten ditu gorpuak aurkitzeko. Dena den ehiztari onak, taldeka joaten dira. Bere hortzak oso gogorrak dira, eta animaliak osorik jan ahal ditu. Bere digestío prozezua osorik luzea da (orduak).

UGALKETA

Ugaztunak dira. Haurdunaldia 110 egunekoa izaten da. 1 edo 2 kume dituzte zuloetan.

BIZILEKUA

Afrikan eta Asian.

Page 10: Geure animaliak

                          

Aurkezpena: Dordoka, ornogabea, obiparoa, polikinodermoak eta narraztiak dira.

Deskribapena: Dordokek oskol lodi bat dute. Aurretik burua, eta bi hankak, eta atzean beste bi hankak eta buztana. Oskola, babesteko da eta horrela barruan sartu eta babesten dira.

Elikadura: Uretako dordokak nahi dutena jan ahal dute, baina etxekoak elikadura espeziala dute. Batzuetan ganbak, beste batzuetan bitaminak…

Ugalketa: Dordokak bakarrik ipintzen dute arrautzak landareak ez dauden leku batean. Urtean 4 edo 5 aldiz eta umeak arrautzetatik ateratzean, itxaroten dute udaberrirarte.

Bizilekua: Dordokaren espeziaren bidez, uretakoak badira, uretan bizi dira. Baina umeak izaten dutenean normalean, uretakoak, hondarretan bizitzen dira.

Page 11: Geure animaliak

DESKRIBAPENA:Bi pintzak eta zortzi hanka dauzkate. Atzean aguijón bat daukate. Agijoitik pozoia botatzen du. Gutxi gora behera bederatzi milimetroak dira. Espezie batzuk 23zentimetrora heltzen dira. Mila eta bostehun espezie inguru ezagutzen dira eta mundu osoan zehar bizi dira. Heuren pedipalpoek pintsa itzura dute . Sefatoraxa giltzaturrik gabeko oskola estalita izaten du,eta buruan pintsa banako bi luzakin zendo daukate.

AURKEZPENA: klase arknidoak dira. Hil zaiteke. Igonkari dira. Artropodoak dira. Bere baitan eskorpioia edo arrabioak eta lupuak sartzen dira.

ELIKADURA: intsektuak jaten dute, adibidez: inurria, euliak,..

UGALKETA:bibiparoak dira

BIZILEKUA:leku harehanatzan bizitzen dira ,adibidez: basamortuan,…

Page 12: Geure animaliak

Aurkezpena:

felidoen familiako ugaztuna da, guztietan azkarrena. Bere bizilekua Afrikan dago, baina ehiza dela eta gero eta gutxiago geratzen dira.

Deskribapena:

Izena latinetiko gattus pardus hitzetatik dator, katua eta leopardoa. Gepardoa, puma, leopardoa, karakalak eta katu urreztatuak familia berekoak ziren baina gepardoa duela 4 edo 5 miloi urte indibidualizatu zen.

Elikadura:

Gepardoak ez du gauez ehizatzen egunez baizik. Bere ehiztaldiak oso luzeak izan ohi dira, lehenengo harri edo mendate txiki batean igota beraien ehiza ikustatzen dute momentua heldu dela erabaki arte. Orduan pixkanaka-pixkanaka hurbildu eta bat-batean korrika hasten dira ehizaren atzetik, 100 km/h abiadura hartuz. Gazelak eta zebrak dira gehienbat ehizatzen dituzten animaliak.

Ugalketa:

Normalean, gepardoak animali bakartiak dira, hau da, ez dira taldetan ibiltzen, baina denbora epe labur batean, haien amak gaitzetsitako anai-arrebak elkarrekin bizitzen dira. Beranduago emeak taldetik joan egingo dira libre dagoen lurralde batera beraien amak bezala bizitzeko. Har gazteak berriz elkarrekin jarraitzen dute talde txikiak sortuz, non har agintari bat dagoen, eta bere menpe beste guztiak.

Bizilekua:

Animalia hauen bizileku aniztasuna mugatzen joan da urteetan zehar. Amerika iparraldean, gepardoen oinatzak aurkitu dira eta Txina, Europa eta Indian, gepardo erraldoi baten hezurrak aurkitu dituzten arren, gaur egun Afrikan bakarrik bizi da.

Page 13: Geure animaliak

AURKEZPENA: Untxiek gris koloreko ilea daukate eta buru txikia. 1,5 eta 2,5 kg-ren artean pizatzen du eta 33 eta 55cm artean neurtzen eta nahikoa belarri luzeak, isats laburra eta atzeko hankak oso garatua duena.

DESKRIBAPENA: Untxiak oso txikiak dira begi gorriak, gorputza, txikiak belarriak handiak, susurra txikia, bularra txikia…

BIZILEKUA: Leku lehorretan bizi dira, itsasoaren ondoko toki hondarduetan, etxetxoak errazago egiteko. Basoetan bizi dira, baina nahiago dute zelai zabaletan, sasien artean, errazago ezkutatzeko. Hala ere, moldatu egiten dira gizakiok bizitzen garen tokietan bizitzera:parkeetan, lorateian...

ELIKADURA: Normalean landare konposatuak eta lekaleak jaten dituzte,landarezko fruitu aledun lehorrak.Neguan zurtoinez eta zuhaitzen azalez elikatzen dira . Lurrean zuloak egiten dituzte sustraiak eta haziak lortzeko. Beste batzuek ere zuhaitzak igotzen denean hosto berriak jaten dituzte.

UGALKETA: Kumeak urteko edozein sasoietan izaten dituzte. Emeak urtean3 edo 4 aldiz ekarri ditzake kumeak. Haurdunaldia hilabete bat irauten du eta3 eta 5 arteko kume izan ditzake.

.ITXURA: Gorputza txikia, hankak txikiak...

Page 14: Geure animaliak

AURKEZPENA:Marrazoek 100 milioi urte daramate gure ozeanoetan eta itsasoetan bizitzen.

DESKRIBAPENA:Hainbat especie daude.Badira harrapari handiak,normalean haragijaleak,

Baina batzuk plaktona jaten dute.Hala nola bakarrik egin dute erazo 30 pertsonei.375

espezie ezagutzen dira,ahalbidetzen duen ura prezio aldaketak eta mugimenduak detekta

tzeko aukera ematen dizu zure gorputzaren alde bakoitzean alboko dute,sudurra ere eduki

tzeko sentikorra organo batzuk elektrikoak.Eta eremu begiak eta zentzumen zapore eta usain

oso garatua.

ELIKADURA:Marrazoek arrainak jaten dituzte eta erebai fokak.

UGALKETA:Arrautzak erreproduzitzeko aurretik hilabete bat dator estaltzea marrazo milimetro

arrautzak,garai hartan,30 edo 40 milimetro iritsi dirá obulutegiko utziz,gero shell gurineko

buru ernalkuntza geratzen da.

Page 15: Geure animaliak

AURKEZPENA:Leopardoa felino bat da lehoien,trigren eta jaguaren familiakoa da.Animalia lurtarren azkarren taldean dago.

DESKRIBAPENA:Ilaje oso leuna bat dauka, ilajean makula beltz ere dauka.Lehoiak baino txikiagoa da.Bibote oso luzeak dauzka.

ELIKADURA:Leopardoa haragijalea da.Ugaztun handiak jaten ditu.Ere bai jaten ditu narraztiak,anfibioak,arrainak,txoriak…

UGALKETA:Leopardoak urte guztian ahal du ugaldu. Umeak jaio egiten dira laurogeitaamar edo ehun egunetan geroago.Kumeak, askotan, hiltzen dira urte batekin.

BIZILEKUA:Leopardoak lurtarrak dira.Afrikan,Asian,Indian, eta Chinan bizi dira.Askotan daude zuhaitzetara igota eta horregatik zuhaitzak dauden leku batean bizi da.