Behean irakurriko duzun guztia ez da berria izango, esaldi batzuk oso ongi erabiltzen jakingo duzu, beste batzukerdipurdi, eta beste batzuk ikasiko dituzu. Denak arretaz irakurri.
ZERGATIK?
ZERGATIK?: -(E)LAKO HARGATIKEgitura honek zergatik galderari erantzuten dio. Arrazoia edo zergatia azaldu gabe hargatik esapidea
erabiltzen da:Zergatik egin duzu? HARGATIK
ETAEgitura hau erabiltzen da zergatiak emateko baina ez beti galdera bati zuzenean erantzuteko. Esaeraren amaieran jartzen da:
Ohera noa, nekatuta nago ETABAIT
Ezin dut erosi ez BAITaukat dirurik
aditza + laguntzailea + -lakoaditza + ez + laguntzailea + -lako
da deLA + KO delakoadut dudaLA + KO dudalakonaiz naizeLA + KO naizelako
aditza + BAIT- + laguntzailea aditza + EZ BAIT- + laguntzailea
T+D = T : BAITa, BAITago...T+G = K : BAIKara, BAIKenuen...T+Z = TZ: BAITZara, BAITZenT+N = N : BAInaiz, BAInagoT+L = L : BAIlitzateke, BAIlegoke,...T+H = H : BAIhaiz, BAIhintzen....
-NEZ GERO / -NEZEz da galdera bati zuzenean erantzuteko erabiltzenJakina, zureak ez direnEZ GERO..!
aditza + + laguntzailea + -NEZ GERO aditza + EZ + laguntzailea + -NEZ GERO
11
-LA ETAEgitura honek zer dela eta? galderari erantzuten dio.Elurra zeLA ETA ezin izan ginen joan
-LA BIDE / -LA KAUSA / -LA MEDIOKrisialdia deLA KAUSA, oso zaila da lana aurkitzeaLege berria deLA MEDIO, istilu asko sortu diraErrepidearen egoera txarra deLA BIDE, ez dira etorri
-T(Z)EAGATIK / -T(Z)EARRENEgitura hauek aditz-izenari eransten zaizkio etazuzen-zuzenean zergatik? galderari erantzutekoerabili daitezke.Zergatik zigortu zaitu? Hitz egiTEAGATIK
Hitz egiTEARREN
ZEREN (ETA)Erabilzten da modu ezberdinez:Ez du lan egin, ZEREN greba egin duEz dut ikusi, ZEREN ETA etxean gelditu BAInaizEz da etorri, ZEREN autoa izorratu zaioN
ZEForma hau batez ere bizkaieraz erabiltzen da.Ez egin ezer, ZE ez du mereziEz esan ezer, ZE jende honekin alper-alperrik da ETA
EZENForma hau batez ere Iparraldean erabiltzen da. ZEREN baliokidea daEskerrak eman behar dizkiot, EZEN berari zor diot guztiaNahi duzuna eskatu, EZEN edozertarako gartu BAInago
KAUSAZKO ESALDIAK