LANDARE ZELULA-PARETA
ZER DA?OLandare zelulen mintz
plasmatikoaren kanpo aldean dagoen egitura da zelula pareta.
OLandareen egiturazko eta ezaugarri funtzional asko pareta horren baldintzapean daude.
OSAGAIAK:OZelula pareta hiru motatako
polisakaridoz osatuta dago: 1- Zelulosa: glukosa molekulez osatutako
polisakaridoa da. Naturan ugaria dena. 2- Hemizelulosa: masa molekular handiko
heteropolisakaridoak dira. 3- Pektina: malgutasun handiko heteropolisakaridoa
da.
Zenbait paretatan, glukoproteinak, monosakaridoak eta gatz mineralak ere agertzen dira.
OMolekula guzti horrek, matriz hidratatu batean daude.OMatrizeak sustantzia disolbagarri eta txikiak (ura, karbono dioxidoa eta oxigenoa) pareta zeharka daitezen ahalbidetzen du baina molekula handiek ez.
OBeraz, landareen zelulan metabolismoan parte hartzen duten sustantziak molekula txikiak dira.
EGITURA:O Bata bestearen gainean jarritako geruzaz
osatuta.
Erdiko xafla: pektinaz osatuta dago, eratzen den lehena eta bi zelula kumeak bereizten dituena.
Pareta primarioa: zelulosaz osatuta dago eta lodiera aldakorrekoa da.
Pareta sekundarioa:gehiago haziko ez diren zelulek jariatzen dute pareta. Lodia eta trinkoa. Zelulosaz osatutakoa.
O Paretaren hazkuntza barrualdetik kanpora ematen da:
1.Erdiko xafla pareta
2.Zelulosa + hemizelulosa+pektina primarioa
3.Beste sustantzia batzuk
pareta sekundarioa
Plasmodesmoa:O Zelula pareta, plasmodesmo izeneko hoditxo
mehez zeharkatuta dago. Hauek zelulen arteko komunikazioa
ahalbidetzen dute.O Plasmodesmoari esker, zitoplasmak
jarraitasuna du zelula batetik bestera; beraz, sustantzien zirkulazioa bizkorragoa da.
O Punteadurak dira zelula paretan agertzen diren etenune txiki txikiak.Etenuneotatik luzatzen dira plasmodesmoak.
Landare zelula paretaren funtzioak
1. EGITURAKETAO Paretaren funtzio garrantzitsuena da.
O Zelulari forma ematen dion geruza zurruna da.
O Zelula trakzio mekanikoetatik babesten du.
O Zelula paretak alboko zelulen paretari lotuta dago eta guztiek batera sendotasuna ematen diote landareen organoei. Karkasa edo armazoia eratzen dute.
2.Hanpadura presioaO Ingurunea zitoplasmarekiko hipotonikoa
denean gertatzen da:1.Ura zelularen bakuolotan sartzen da
osmosi bidez.2.Bolumena handitzen da.3.Presioa dago paretaren gainean.
hazkundea: ehunak luzatu presioa dela eta. Mugimenduak (estomen irekiera eta itxiera
kontrolatu)
ALDAKETAKO Zelula pareta, ehunen beharrizanen
arabera alda edo egokitu daiteke.
O Epidermisean edo xileman jasaten dituzten aldakuntzen kausa da.
EPIDERMISA:O Epidermisa eratzen duten zelulen
paretaren kanpoaldean kutina izeneko sustantzia bat dago eta honen gainean argizari geruza bat. Multzo horri kutikula deritzo.
Kutikula babesa ematen dio organoari
Xilema edo zura:O Ehun hau zelula paretaren
aldakuntza prozesu garrantzitsu baten emaitza da. Lignina gehitzen zaio paretaren egiturari.
O Hodi sendo eta trenkada gabekoa eratzen da. Hodi horretan barrena sustraiak zurgaturiko ura eta ioiak ibiliko dira.
Top Related