NOME
Clases de palabras
FLEXIVAS.VARIABLES NON FLEXIVAS. INVARIABLES
Nome Substantivo Preposicións
Adxectivo Adverbios
Pronome Conxuncións
Verbo
Nome
Substantivo
Categorías dos nomes
XÉNERO CASO-NÚMERO
Masculino
Feminino
Neutro
Singular Plural
Nominativo
Vocativo
Acusativo
Xenitivo
Dativo
Ablativo
Forma e categorías
regisreg isRAÍZ MORFEMA
DESINENCIAXénero Caso
Número
XÉNERO CASO-NÚMERO
Masculino
Feminino
Neutro
Singular Plural
Nominativo
Vocativo
Acusativo
Xenitivo
Dativo
Ablativo
regis
reg is
RAÍZ MORFEMA
DESINENCIA
Xénero Caso
Número
Masculino Xenitivo
Singular
Caso
• Morfema dun substantivo que indica a súa función na oración.
Un león mata un touro
Un touro mata un león
• O morfema de caso e número van asociados.
leo taurum caedit
leonem taurus caedit
Caso
• Chega o rei de Roma• Vemos o rei de Corinto• Vemos o pazo do rei• Os membros do Senado
dan grazas ao rei.• Ao inicio do día
coincidimos co rei
• Suxeito• Obxecto directo• Complemento de nome• Complemento
indirecto• Complemento
circunstancial
Casos
• Chega o rei de Roma• Vemos o rei de Corinto• Vemos o pazo do rei• Os membros do Senado
dan grazas ao rei.• Ao inicio do día
coincidimos co rei
• Rex Romae uenit• Regem Corinthi uidimus• Regis domum uidimus• Regi Patres Senatus
gratias agunt.• Rege initio dei
conuenimus
Casos
FUNCIÓN CASO
Suxeito/Atributo Nominativo
Obxecto Directo Acusativo
Complemento de Nome Xenitivo
Obxecto indirecto Dativo
Complemento circunstancial
Ablativo
Outro exemplo
• Escoita, rei, as nosas súplicas
• Función:Apelación
• Audi, rex, preces nostras
• Caso: Vocativo
Casos
FUNCIÓN CASO
Suxeito/Atributo Nominativo
Apelación Vocativo
Obxecto Directo Acusativo
Complemento de Nome Xenitivo
Obxecto indirecto Dativo
Complemento circunstancial
Ablativo
Complemento de preposición
• Cando hai unha preposición, o caso non indica función, e o termo ou complemento da preposición
• Ad regem uenimus • Sine rege Roma
regitur
• Chegamos onda o rei• Roma gobérnase sen
rei
Declinación
• É a relación ordenada dos casos dunha palabra.
NOMINATIVO Rex
VOCATIVO Rex
ACUSATIVO regem
XENITIVO regis
DATIVO regi
ABLATIVO rege
Declinación
• Lembramos que o morfema de caso e o de número van asociados; a declinación completa da palabra sería...
SINGULAR PLURAL
NOMINATIVO rex reges
VOCATIVO rex reges
ACUSATIVO regem reges
XENITIVO regis regum
DATIVO regi regibus
ABLATIVO rege regibus
Declinacións
• Chega o rei de Roma• Vemos o rei de Corinto• Vemos o pazo do rei• Os membros do Senado
dan grazas ao rei.• Ao inicio do día
coincidimos co rei
• Rex Romae uenit• Regem Corinthi uidimus• Regis domum uidimus• Regi Patres Senatus
gratias agunt.• Rege initio diei
conuenimus
Declinacións
FUNCIÓN CASO MORFEMA DECLINACIÓN
Complemento de nome
Xenitivo
Romae -ae 1
Corinthi -i 2
Regis -is 3
Senatus -us 4
diei -ei 5
Enunciados
• Son as presentacións de palabras nos dicionarios.
NOMINATIVO XENITIVO DECLINACIÓN
Roma Romae 1
Corinthus Corinthi 2
rex regis 3
Senatus Senatus 4
dies diei 5
Exemplo
Hoc die Senatus Corinthi praedam Romae regi donat
• dies,-ei: (f) día (ablativo)• Senatus,-us(m): Senado
(nominativo)• Corinthus,-i(m): Corinto
(Xenitivo)• praeda,-ae (f):botín
(Acusativo)• Roma,-ae (f): Roma (xenitivo)• rex, -gis (m): rei (dativo)
• donat: regalar (presente)
declinacion
caso función
dies,-ei ablativo
Senatus,-us nominativo
Corinthus,-i xenitivo
praeda,-ae acusativo
rex, -gis dativo
Roma,-ae xenitivo
Traducimos
Hoc die Senatus Corinthi praedam Romae regi donat
neste
dia
regala
o Senado
de Corinto
o botín
ao rei
de Roma
NOME
Adxectivo
Adxectivo.Características
Significado Cualidades ou referencias
Branco, este
Forma Expresa xénero, número e caso
superbos. (acusativo plural masculino)
Función Determinante de substantivo
Superbos reges
Reis orgullosos
Concordancia Co substantivo en xénero número e caso
Superbos reges
(acusativo plural masculino)
Substantivación Cando non concordan cun substantivo, fan eles a súa función (suxeito, od…)
Strenui milites vincunt.
Os soldados valentes vencen.
Strenui uincunt
Os valentes vencen
Adxectivo.Diferenzas co substantivo
ADXECTIVO SUBSTANTIVO EXEMPLO
Significado Cualidades ou referencias
Entidades autónomas
Branca mesa
Forma Cambia de xénero
O xénero está predeterminado
Vir altus
Mulier alta
Animal altum
Función Determinante de substantivo,
Núcleo do sintagma nominal
Video reges superbos
AdxectivoProceso de tradución
1. Establecer concordancia de xénero, número e caso con substantivo
2. Traducir colocando o adxectivo á beira do substantivo en concordancia de xénero e número
Exemplo
Hoc die Senatus eximiam superbo praedam regi donat
• Hic haec hoc: este (ablativo singular feminino)
• dies,-ei: (f) día (ablativo)• Senatus,-us(m): Senado
(nominativo)• eximius,-a,-um: fabuloso
(acusativo singular feminino)• superbus,-a,-um: orgulloso
(dativo singular masculino)• praeda,-ae (f):botín
(Acusativo)• rex, -gis (m): rei (dativo)
• donat: regalar (presente)
establecemos a concordancia
substantivo xénero
Caso número
función
dies,-ei
Senatus,-us
praeda,-ae
rex, -gis
adxectivo xénero
Caso número
Concorda co substantivo
hoc
eximiam
superbo
vemos o resultadosubstantivo xéner
oCaso número
función
die femin Ablativo sing Com circ
Senatus mas Nominativo sg
suxeito
praedam fem Acusativo sg Comp dire
regi mas Dativo sg Comp indi
adxectivo xénero
Caso número
Concorda co substantivo
hoc femin Ablativo sing die
eximiam fem Acus sg praedam
superbo mas Dat sg regi
traducimosHoc die Senatus eximiam superbo praedam
regi donaten
dia
o Senado
regala
un botín
ao rei
este
fabuloso
orgulloso