2º Bacharelato
Contexto histórico
Guerra do Peloponeso
Restauración da Democracia
(431-404 aC). Moi longa (27 anos)
Guerra do Peloponeso
morte de Sócrates(399)
Contexto histórico
Entre as polis de Esparta e Atenas (perde Atenas)
Goberno dos Trinta Tiranos (404-403), imposto por Esparta. Decadencia de Atenas
Biografía
Nace en Atenas
Familia aristocrática. Interese por vida política. Coñece a Sócrates.
Decepción política (30 tiranos, democracia mata a Sócrates)
Decide adicarse á filosofía. Empeza a escribir e viaxar
“o de anchas espaldas”
Nome orixinal: Aristocles
Biografía
388aC (40 anos) Viaxe a Siracusa –en Sicilia-. Influencias pitagóricas. Pon en práctica as súas ideas con Dionisio o Vello
387aC Volve a Atenas. Funda a Academia*
Volve 2 veces a Siracusa (367,366). Novo fracaso con Dionisio o xove
“o de anchas espaldas”
Nome orixinal: Aristocles
*Academia (nun lugar adicado a Academo). Permanece activa ata o século VI dC
Obras
Gardamos moitos dos seus escritos (pero había unha ensinanza oral da que non queda rastro)
As súas obras son DIÁLOGOS.
• Personaxe central: Sócrates
• Non amosan un sistema pechado: indagación constante
Conservamos 35 diálogos e 13 cartas
Problema: cronoloxía dos diálogos (emprégase o método estilométrico)
4 períodos dos diálogos
2. Período de TRANSICIÓN (88-85)
Contra sofistas e democracia
Primeiros bosquexos da Tª das ideasGorxias (retórica)
Menón (virtude)
Crátilo (linguaxe)
Gorxias (retórica)
Menón (virtude)
Crátilo (linguaxe)
1. Período de XUVENTUDE ou socrático (93-89)
Problemas éticosApoloxía, Critón (deber), Laques (valentía),
Cármides (tempranza), Lisis (amizade),
Eutifrón (piedade)
Apoloxía, Critón (deber), Laques (valentía),
Cármides (tempranza), Lisis (amizade),
Eutifrón (piedade)
4 períodos dos diálogos
3. Período de MADUREZ (85-70)
As obras máis importantes. Mitos platónicos famosos. Teoría das ideas
4. Período de VELLEZ (69-47) 2ª e 3ª viaxes a Sicilia.
Diálogos críticos. Revisión dos conceptos anteriores. Sócrates xa non é o protagonista.
Teeteto, Sofista, Parménides,
Timeo, As leis, Carta VII
Teeteto, Sofista, Parménides,
Timeo, As leis, Carta VII
Banquete (amor)
Fedón (alma)
República (Xustiza)
Fedro (beleza, bondade)
Banquete (amor)
Fedón (alma)
República (Xustiza)
Fedro (beleza, bondade)
2º Bacharelato
Platón non ofrece unha formulación completa en ningún diálogo
+ nas obras de madurez (República, Fedón, Fedro)
Exemplifícase, sobre todo, a través do MITO DA CAVERNA
Percíbense influencias de Parménides, pitagóricos e tamén de Sócrates
Critícaa nas obras de vellez
Trata de responder a: ¿Qué é o real? ¿Qué é a realidade? O mundo ordinario, sensible, NON é real…
…porque é imperfecto, inestable Ten que ser un MUNDO IDEAL ….
…que sexa perfecto, estable
Afirma a existencia de ideas como independentes das cousas
O MUNDO DAS IDEAS está formado por IDEAS:
son realidades inmateriais, absolutas, universais, inmutables
Son realidades extramentais Son a esencia das cousas sensibles Son o modelo, prototipo, paradigma… o
ideal
Canon de
Policleto, en
escultura
Cáptanse pola RAZÓN ou INTELIXENCIA
DIFICULTADES respecto ao mundo das ideas (na vellez) ¿Cómo se relacionan as ideas entre si?
¿Cómo está organizado o mundo das ideas? Hai xerarquía
¿Cantas ideas hai? tantas como cousas….. ¿de barro, de
suciedade… tamén?
É o formado polas COUSAS que captamos polos sentidos. Materiais, concretas, cambiantes Aparencia Copia
Relación co mundo das ideas:
- Entre os dous mundos hai un “abismo”. Dualismo ontolóxico
- Pero, hai relacións. As cousas PARTICIPAN OU IMITAN as ideas
Ilustracións mito da caverna
REALIDADE COÑECEMENTO
Ideas
Entidades matemáticas
Obxectos sensibles (animais, plantas, cousas)
Imaxes (sombras) das cousas
A
D
B
E
C
MU
ND
O IN
TELI
XIB
LE
(ID
EA
S)
MU
ND
O S
EN
SIB
LE
(CO
USA
S)
CIE
NC
IA
(epis
tem
e)
OPIN
IÓN
(doxa)
Razoamento discursivo
(Dianoia)
Intuición intelectual
(Noesis) DIALÉCTICA
MATEMÁTICAS
Percepción
(Pistis) FÍSICA, cosmoloxía
Ilusión, imaxinación
(Eikasía) Aparencia, ilusión
¿Cómo podemos chegar a coñecer a verdade? A) Camiños auxiliares: xeometría,
aritmética, música B) DIALÉCTICA (noción complexa)
Perfeccionamento da maiéutica Método que segue a alma para purificarse Dous momentos:
Ascendente Descendente
¿Cómo podemos chegar a coñecer a verdade?
C) REMINISCENCIA (anámnese = recordo) Coñecer é recordar . Mito de Er (na República) Só fala dela en diálogos de madurez
(Fedón, Fedro, Menón)
CORPO (soma) ALMA (psyche)
unión accidental
( transitoria)
DUALISMO ANTROPOLÓXICO
Pertence a mundo sensible
• Material, mutable, mortal• Cárcere da alma• Só apto para ser mandado (non autónomo)
Inmaterial (espiritual), eterna, INMORTAL (mito Er)
Pertence a
mundo Ideas
Como?
alonxándose do sensible
(= purificación)
Por medio de
Matemáticas
Dialéctica
Reminiscencia
Posibilita o coñecemento e a ética Principal actividade: coñecemento de ideas
… amor platónico
En República, Fedro, fai máis complexa a súa concepción da alma
3 FUNCIÓNS ou partes: RACIONAL: (logos, nous). Intelixencia, razón
É inmortal e apta para mandar IRASCIBLE: Vontade. Paixóns nobres
É mortal e irracional. Refírese ás emocións pola vitoria, gloria e tamén á ira, á cólera.
CONCUPISCIBLE: Desexo. Paixóns innobres É mortal. Refírese ao pracer, busca de riquezas
MITO DO CARRO ALADO
Platón ofrece unha explicación moi diferente á dos atomistas.
+ en diálogo Timeo (periodo de vellez, crítico)
Expón unha narración verosímil (mito) da xénese e conformación do mundo sensible.
A explicación é opinión (doxa) É o coñecemento da percepción
(pistis)
Fala dun demiurgo* que ordena unha masa caótica primixenia seguindo o modelo das ideas, dando lugar ao mundo sensible.
* Demiurgo: artesán divino, intelixente, eterno, bo…. pero inferior ás ideas
Non crea
É o mellor mundo posible É ordenado (ten unha finalidade teleolooxica) É un ser vivo Ten estrutura matemática
É esférico Constituído por 4 elementos:
Lume: tetraedro Terra: cubo Aire: octaedro Auga: icosaedro Dodecaedro: modelo
do universo
ten como finalidade:
Valores morais son absolutos
≠ relativismo moral (sofistas)
Práctica da VIRTUDE: Búsqueda da sabedoría Purificación da alma Harmonía da alma =
cada alma cumpre a súa función:
COÑECER O BEN EN SI = ACADAR A FELICIDADE
Alma irascible:
FORTALEZA ou valentía
Alma concupiscible:
TEMPRANZA ou moderación
Alma racional:
SABEDORÍA ou prudencia
Harmonía =XUSTIZA
Presenta un MODELO DE SOCIEDADE PERFECTA Na “República” = politeia = cidadanía,
constitución (subtítulo: sobre a xustiza) Ese modelo require
individuos perfectos (xustos) [ética] ter en conta que o individuo é un ser social (non
illado, non autosuficiente, con necesidade dunha sociedade organizada,
División do traballo, División de clases
O modelo de sociedade require DIVISIÓN DE CLASES:
Alma irascible:
fortaleza ou valentía
Alma concupiscible:
tempranza ou moderación
Alma racional:
sabedoría ou prudencia
Cando prima:
Cando prima:
Cando prima:
GOBERNANTES (FILÓSOFOS)
GUERREIROS ou gardiáns
PRODUTORES
Harmonía =XUSTIZA
O modelo de sociedade require EDUCACIÓN Igual para todos (homes e mulleres, ricos e
pobres…) 1ª fase (todos): música e exercicios) 2ª fase (só guerreiros): matemáticas 3ª fase (gobernantes): filosofía
O modelo de sociedade tamén require ABOLICIÓN DA PROPIEDADE PRIVADA E DA FAMILIA
Platón critica as sociedades imperfectas Entende a historia como decadencia
(tempo= dexeneración ) Historia formas de goberno (se se deixan
dexenerar): Aristocracia Timocracia Oligarquía Democracia Tiranía Para evitar a decadencia é precisa
unha lexislación inmutable
FUNCIÓNS ALMA
VIRTUDES CLASES SOCIAIS
Racional Sabedoría ou prudencia
Gobernantes filósofos
Irascible (Ánimo)
Fortaleza ou valentía
Gardiáns ou guerreiros
Concupiscible (Apetito)
Tempranza ou moederación
Produtores
Harm
onía
=X
USTIZ
AHarm
onía
=X
USTIZ
A
«A caracterización xeral máis segura da tradición filosófica europea consiste nunha serie de notas a pé da obra de Platón.»
Alfred N. WhiteheadProcess and Reality, 1929
Top Related