A ARTE PRERROMÁNICA HISPANA
INTRODUCIÓNO Imperio Romano entra en crise no S. IIIIsto foi aproveitado polos bárbaros para
penetrar nas terras do imperio de dúas maneiras:Mediante foedus: ocupación pacíficaDe forma violenta
476 o Imperio Romano de Occidente cae definitivamente fronte os Bárbaros
VISIGODOS establecense na Hispania e crean un reino.
Culturalmente: os reinos bárbaros presentan unha cultura moi pobre.
A nivel artístico asimilarán formas doutras culturas. A manifestación artística máis importante foi a ARQUITECTURA
Entre o S. V e X, en Hispania teremos unha gran variedade de manifestacións artísticas
Será o precedente da arte Románica.A esta arte chámaselle PRERROMÁNICA
PRERROMÁNICO
Na Península Ibérica podemos dividir o arte prerrománico en tres etapas:VISIGODA (S. V ata S. VII)ASTURIANA ou RAMIRENSE (S. IX ata S. X)MOZÁRABE (S. XI)
1.- ARQUITECTURA HISPANOVISIGODAContexto histórico
Visigodos, pobo xermánico, estivo na frontera do imperio.
Chegan a un pacto mediante un FOEDUS e o imperio permitelles asentarse no sur da Galia.
Organízanse políticamente como monarquíaNo S. VI son expulsados polos Francos e
establécense na P. IbéricaA capital do Reino Visigodo será TOLEDO
A máxima expansión prodúcese con LEOVIXILDO, que derrota ós Suevos.
Os Visigodos eran ARRIANOS (desviación da doutrina cristiá que negaba o dogma da trinidade)
Leovixildo quixo impoñer o arrianismo a poboación hispana que era católica, pero non o logrou.
No III Concilio de Toledo (589), o rei RECADERO establece o catolicismo como relixión oficial
A forma de goberno visigoda era a de MONARQUÍA ELECTIVA. Isto provocará loitas polo poder.
Esta foi unha das causas que fixeron que no 711, os musulmáns non atoparan dificultades na conquista do reino visigodo.
Os musulmáns chegaron a Hispania para axudar a AKILA, que quería acceder o trono e derrocar ó monarca RODRIGO
Contexto culturalOs visigodos tiñan unha cultura moi pobre.Cando chegaron a hispania encontráronse
cunha cultura moi superiorVaise producir así unha fusión cultural entre
os invasores e os invadidos.Os visigodos asimilan tamén o influxo
bizantinoNo campo artístico os visigodos tiñan unha
gran destreza na ouriveríaA manifestación artística máis destacada foi a
ARQUITECTURA
Dada a importancia do catolicismo tralo III Concilio de Toledo, as pricipais construcións son de carácter relixioso: IGREXAS
A ruralización e o empobrecemento económico do imperio desde o S. III segue a estar vixente no mundo visigodo
Isto explica o ASPECTO POBRE QUE PRESENTAN AS IGREXAS VISIGODAS.
Son igrexas de PEQUENO TAMAÑO
Aspecto pobre das igrexas
Pequeño
tamaño
PEDRA
USO DA PEDRAUSO DA PEDRA
TAMEN USAN O LADRILLO NAS BÓVEDAS
Características da arquitectura hispanovisigodaIgrexas de pequeno tamaño.Escasa decoración: non consegue cubir o
aspecto pobre da construción.Material construtivo: A PEDRA (devido a súa
abundancia en Hispania)Pedra colocada en enormes sillares a soga e
tizón.Para as bóvedas utilizan en moitos casos o
ladrillo, seguindo o influxo romano
Plantas: Seguindo o influxo paleocristián, a forma BASILICAL, pero tamén usan a planta central motivada polo influxo bizantino, XERALMENTE DE CRUZ GREGA INSCRITA NUN CADRADO (Sta. Comba de Bande).
Os ábsides teñen forma cadradaAccedese a través duns pórticos cadrados
que sobresaen da plantaArcos: UTILIZAN OS ARCOS DE
FERRADURA
Planta basilical e planta central
Cruz grega inscrita nun
cadrado
Ábside: forma cadrada
absideabside
transepto
cruceiro
Nave principal
Cubertas: anque usan algunhas veces cubertas alinteladas, e moi frecuente o uso da BÓVEDA DE CANÓN, DE ARESTAS e de FERRADURA.
Soportes: algunhas veces usan PIARES, pero o soporte preferido é a COLUMNA DE ORDEN CORINTIA, cun capitel máis tosco.
Tamén empregan columnas con capitel TRONCO-PIRAMIDAL INVERTIDO de influxo bizantino
Tamén usan capiteis historiados
Capitel CORINTIO con forma máis tosca que o
romano
INTERIORInterior: Sensación de compartimentación, como se a
construción se realizase mediante cubos que se adosan os úns a outros.
Interiores escuros, xa que os muros son moi grosos e apenas hai ventás
Poden presentar unha ou tres naves lonxitudinais, central máis ancha e alta cás laterais.
Tamén poseen TRANSEPTO, e no lugar onde se cruzan o transepto e a nave central formase un espacio cadrado que se chama CRUCEIRO, que adoita estar cuberta con bóvedas de CANÓN, ARESTAS ou FERRADURA.
Arco de Ferradura
Espazo compartimenta
do
Muros grosos e escasa
iluminación
BÓVEDA DE FERRADURA NO
ÁBSIDE
Uso do ladrillo para as bóvedas
Inspirado nos romanos
BÓVEDA DE CRUCERÍA
EXTERIORExterior: aspecto pobre e cúbico. Desde o
exterior podemos saber a disposición interiorMoitas veces, na porta de entrada colócase
unha estructura para colocar as campás: ESPADAÑA.
Exteriormente o cruceiro aparece cuberto cunha estructura cúbica chamada CIBORIO.
NON USAN CONTRAFORTES
ASPECTO TOSCO E POBRE O EXTERIOR
CIBORIO
NAVE PRINCIPAL
TRANSEPTO
ABSIDE CADRADO
STA COMBA DE BANDEESTILO: Arte hispanovisigodoCRONOLOXÍA: 2ª metade do S. VII,
contruida en tempos do REI WAMBA.OBRA: STA. COMBA DE BANDE, en OurenseIgrexa de carácter monacal ou ascético,
construido para monxes.Foi recontruido en tempos do rei Alfonso III,
polo que o primitivo plan está algo alterado
Planta: Planta central de cruz grega inscrita nun cadrado
Os pes posee un pórtico cadrado e na cabeceira un ábside tamén cadrado
Ten unha soa nave lonxitudinal e un transepto tamén dunha soa nave.
Interior: as naves están cubertas con bóveda de canón. O cruceiro con bóveda de arestas e o ábside con bóveda de ferradura
O Abside accedese a través dun arco de ferradura sobre columnas corintias.
O exterior recóllense os elementos típicos da arquitectura hispanovisigoda
Outro exemplo é a igrexa de SAN PEDRO DA NAVE en Zamora (S. VII)
absideabside
transepto
cruceiro
Nave principal
Arco de Ferradura
Espazo compartimenta
do
Muros grosos e escasa
iluminación
Uso do ladrillo para as bóvedas
Inspirado nos romanos
BÓVEDA DE CRUCERÍA
ASPECTO TOSCO E POBRE O EXTERIOR
CIBORIO
NAVE PRINCIPAL
TRANSEPTO
ABSIDE CADRADO
Outro exemplo
Outra igrexa destacada de época hispanovisigoda é:S. PEDRO DA NAVE
San Pedro da NaveSan Pedro da Nave
Exemplos de capiteis historiados
SAN PEDRO DA NAVE
ARQUITECTURA ASTURIANAContexto histórico711 os musulmáns invaden a Península Ibérica.Algúns visigodos fuxen o norte: aparecen os
primeiros núcleos de resistencia cristiá fronte os musulmáns.
A partir do S. VIII comeza a destacar o núcleo asturiano. Pelaio encabezará a primeira resistencia en contra dos musulmáns
ALFONSO I (S. VIII) florecerá en Asturias un arte cuio desenrolo se vencella a monarquía.
Os monarcas asturianos considerábanse herdeiros directos dos Visigodos
O descubrimento en compostela dun sepulcro, vai ser utilizado como un símbolo de resistencia contra o Islam.
A arquitectura asturiana vai ser a PRECURSORA DO ROMÁNICO, INTRODUCINDO NOVIDOSOS E ORIXINAIS SISTEMAS CONSTRUTIVOS.
O momento máis destacado da arte asturiana foi no S. IX, coincidindo co reinado de ALFONSO II, RAMIRO I E ALFONSO III.
Edificios de carácter relixioso, anque tamén son importantes os edificios civís: pazos
Características da arquitectura asturianaOs materiais: destacan pedra e ladrillo.Utilizan a manpostería, o sillarexo,Predomina a planta BASILICAL de unha ou tres
naves, cun ábside na cabeceira de planta cadrada, que non sobresae. O transepto tampouco sobresae da planta
Abandonan o uso do arco de ferradura e usan o ARCO DE MEDIO PUNTO CON FRECUENCIA PERALTADO
Tamén usan arcos xeminados dobres ou triples.Un elemento trascendental: bóveda de canón con
arcos faixóns : precedente do ROMÁNICO
Sta. María do Naranco
Pedra: sillarexo
Arco de medio punto peraltado
Arcos xeminados
Soportes: piares ós que adosan columnas, recibindo o nome de piares compostos. Tamén empregados no Románico.
Columnas de orde clásico pero tamén columnas sogeadas, troncopiramidal invertida e historiados.
Construcións de pequeño tamaño .No exterior usan contrafortes, cuia función sería
a de soster o peso das bóvedas interiores.Aspecto pobre. Decoración redúcese a medallóns
e celosías
Columna sogeada
Bóveda de canón con
arcos faixóns
Arcos medio punto
peraltado
Decoración escasa: só medallóns
Arquitectura asturiana:Sant. MARIA DO NARANCOAs principais construcións asturianas datan do S.
IXEsplendor durante o reinado de RAMIRO I. A
capital do reino nesta época era OviedoRamiro I mandou constrtuir tres grandes edificios
Sta. María do NarancoS. Miguel de LilloSta. Cristina de Lena
Sta. María do Naranco: foi construida como PAZO, pero xa con Ramiro I se transforma nunha IGREXA
Planta rectangular cunha soa nave, na que se marcan os arcos faixóns.
Nos extremos dos lados menores aparecen dous pórticos e no centro dos lados maiores dous miradoiros que sobresaen da planta.
Un dos miradoiros ten escaleiras que permiten o acceso principal a igrexa.
Dous piso:Inferior: dividido en tres naves. Destinado os
baños do pazo.Superior: parte nobre da construción. Soa nave
e dous pórticos
INTERIOR: Bóvedas de canón que cobre a nave, dividida en 8 tramos a través dos arcos faixóns (levan o peso da bóveda hacia os piares con columnas sogueadas con capitel troncopiramidal invertido adosadas
Porticos accedese a través de tres arcos de medio punto peraltados, sendo o central máis ancho.
Decoración: cintas das que colga un medallónEXTERIOR: Triunfa a verticalidade, que se
acentúa polos contrafortes
FACHADAS DOS LADOS CURTOS:Pódese establecer unha división en altura de tres pisos: Inferior: porta con arco de medio punto Piso medio: tres arcos de medio punto peraltados que
se apoian sobre columnas de orden corintia. Entre os arcos aparecen medallóns que colgan de cintas.
Piso superior: Tres pequenos arcos de medio punto moi peraltados.
Material: pedra en forma de sillarexo no exterior e no interior, emprégase o sillar nos arcos faixóns e a manpostería na bóveda
Obra cunha gran verticalidade
Sta.maria do Naranco
Ventás xeminadas
Arcos de medio punto peraltados
Ausencia decoración: só
medallóns
Contrafortes para soster a bóveda de
canón
s. Miguel de Lillo
Sta. Cristina de Lena
Ábside cadrado
ARQUITECTURA DO S. XContexto históricoTrala conquista musulmán da P. Ibérica, puxeron
en práctica unha política de tolerancia coa relixión cristiá.
Estes cristiáns que vivían en territorio musulmán reciben o nome de MOZÁRABE.
Como consecuencia da inestabilidade política en Al-Andalus, inícianse as persecucións contra os mozárabes. Moitos deciden emigrar o norte, cara os reinos cristiáns.
Os monarcas cristiáns tamén axudaron coa política de REPOBOACIÓN. Esto fixo que a cultura islámica influise no arte do norte cristián
CARACTERÍSTICAS XERAIS DA ARQUITECTURA DO S. XAs construcións máis destacadas son
relixiosas:IGREXASMateriais: pedra e ladrillo colocados en
forma de sillares, sillarexo e manposteríaEn xeral, aspecto pobre.Planta: son moi diferentes: basilicais,
centrais. Os ábsides adoitan ter forma cadrada o exterior e de ferradura o interior
Arcos: uso do arco de ferradura. Nas portas e ventás aparecen enmarcados co ALFÍZ
Cubertas: as veces usan cubertas alinteladas, o influxo islámico obsérvase na utilización de bóvedas de nervios.
Soporte: usan os piares e columnas exentas de orde corintia.
Debaixo dos aleiros dos tellados usan uns soportes herdanza do mundo islámico: OS MODILLÓNS DE ROLOS.
Exterior: os edificios presentan un aspecto macizo, sen apenas ventás e con muros moi grosos.
Non usan contrafortes, ainda que algúns edificios sí como en S. MIGUEL DE CELANOVA
Obra: S. MIGUEL DE CELANOVACapela de pequenas dimensións erixida polos
monxes que repoboaron este territorio e construíron un mosterior.
Fundada por s. Rosendo no936.No lintel da porta aparece unha inscripción: Froila,
irmán de S. Rosendo invita ós fieis ó recollemento e oración
Planta: basilical. Entrada nun espazo rectangular que se corresponde coa nave. Despois espazo cadrada que se corresponde co transepto e cruceiro. O final, aparece outro espazo cadrado (o ábside)
Nave principal
Transepto e cruceiro
Ábside
Bóveda de ferradura
Bóveda de arestas
Bóveda de canón
Interior do transepto e
cruceiro
Bóveda de arestas
Entrada o ábside
ALFIZ
ARCO DE FERRADURA
INTERIOR: a nave posee unha bóveda de canón, no transepto e cruceiro, bóveda de arestas e no ábside bóveda de ferradura.
O ábside o exterior ten planta cadrada, e accedese a él a través dunha porta con arco de ferradura no que se diferencian as dovelas que están enmarcadas por un alfíz
EXTERIOR: muros moi grosos de sillares a soga e tizón. Escasas ventás coa finalidade de que o interior sexa escuro
Aparecen contrafortes e baixo o aleiro: modillóns de rolo
Abside: cadrado o exterior
Transepto e cruceiro
nave
Modillóns de rolo
Contraforte
Ventas de reducido tamaño
Sillares a soga e tizón
Inscripción
Top Related