Türkiye Acil Tıp Derneği Oryantasyon Eğitimi
Türkiye’de ve Dünyada Acil Tıp
Hazırlayan
Uzm. Dr. Özge Duman Atilla
TATD Oryantasyon Eğitimi Kaynaklar
2
TATD Oryantasyon Eğitimi
Acil Tıp Nedir?
Kapsamı nedir?
Acil tıp uzmanının ana görevleri?
3
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp Nedir?
§ Emergency medicine is a medical specialty involving care for adult and pediatric patients with acute illnesses or injuries that require immediate medical attention.
§ Emergency Medicine Physicians practice in hospital emergency departments, pre-‐hospital settings via emergency medical services, other locations where initial medical treatment of illness takes place, and recently the intensive-‐care unit.
4
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp Nedir?
§ Emergency Medicine is a medical specialty—a field of
practice based on the knowledge and skills required for the
prevention, diagnosis and management of acute and
urgent aspects of illness and injury affecting patients of all
age groups with a full spectrum of undifferentiated physical
and behavioral disorders.
5
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp Nedir?
Temel görevi, beklenmeyen bir sağlık probleminde veya
yaralanma durumunda hastayı değerlendirmek, tanımak,
tedavi vermek ve daha ileri sakatlık veya ölümden korumak
olan bir uzmanlık dalıdır.
6
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp Uzmanı
§ 4 temel görev
7
Eğitim
Hizmet Yö
netim
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp Kapsamı?
§ Hastane öncesi Acil Tıp Hizmetleri sisteminin yönetimi,
§ Afet yönetimi ve toplumun afetlere hazırlığında rol almak,
§ Hastane içi Acil Tıp Hizmetlerinin yönetimi (işleyiş, personel, tanı
ve tedavi hizmetleri)
§ Acil tıbbi bakımın her yönüyle ilgili yönetim, araştırma ve
öğretim etkinliklerini
8
TATD Oryantasyon Eğitimi
Acil Tıbbın
Tarihsel Gelişimi
9
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıbbın Gelişimi
§ Dünyadaki gelişimi ABD ile paralel
§ Savaşlar ile ilişkili § Her savaş gelişime katkıda bulunmuş
§ 1940 – II. Dünya Savaşı
§ 1950 – Kore savaşı
§ 1960 – Vietnam savaşı
§ 1990 – Terörle savaş
10
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp-‐ Kronoloji
3 ana dönem
§ 1960 öncesi
§ 1960-‐1990 arası
§ 1990 sonrası
11
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960 Öncesi
§ Genelde tek bir odada § Emergency Room (!)
§ Tek hemşire / doktor
§ Özel bir bakım yok
12
Herrin Hospital in Illinois, 1939 Chicago emergency room
between 1910 and 1920
Auto ambulance, Buffalo, NY, 1901
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960-‐1990
§ Toplumda kaza ve travmalara bağlı ani ölümlerde artış
§ Bu ölümlerde acildeki “tek oda”nın yetersiz kalması
§ Savaş alanlarındaki deneyim artışı
§ Deneyimin sivil hayata uyarlanması
§ Çok odalı acil servisler ve özel ekiplere ihtiyaç 13
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960-‐1990
§ Acil tıbbın modern öyküsü 1960’larda başlar. § 1961, ABD
§ Dr. James D. Mills ve 3 arkadaşı çalıştıkları özel muayenhanelerinden ayrıldılar, Virginia*.
§ Bunları takiben diğer 23 doktor daha çal ışt ıkları özel muayenehanelerden ayrıldı, Michigan*
§ Bu hekimler modern acil tıbbın ilk ateşini yaktılar.
*Acil serviste tam zamanlı çalışmak için ayrıldılar (Alexandria ve Pontiac Plain).
14
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960-‐1990
§ 1966, National Academy of Sciences “White Paper”: “Accidental death and disability, the neglected disease of modern society” § Acil tıbbı bakımın kötü olduğu açıklandı.
§ “Karayolları güvenliği eylem planı” § İlk kez Ambulansların standartları ve eğitimi belirlendi.
§ Vietnam Savaşı, sivil travma bakımının ne kadar kötü olduğunu gösterdi.
15
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960-‐1990
§ Michigan’lı 2 Dr. John Wiegenstein ve John Rupke
§ “Maybe we should be a specialty. Maybe this is a specialty in which we should
train physicians. We should focus our workin this specialty.”
§ ACEP, 1968’de kuruldu ve başkan J. Wiegenstein oldu.
§ Vizyon “Acil Tıp, kalifiye ve sertifikalı acil hekimleri tarafından
uygulanmalıdır.”
16
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960-‐1990
§ 1969 ⇒ ilk ACEP toplantısı (kayıt ücreti 50 dolar)
§ 1970 ⇒ İlk ATA, Bruce Janiak, Cincinati Üniversitesi
§ 1972 ⇒ American Medical Association, Acil Tıbbı uzmanlık
dalı olarak tanıdı.
§ 1979 ⇒ American Board of Emergency Medicine
17
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960-‐1990
18
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960-‐1990
§ Acil tıp § 1972’de 2 yıllık bir program
§ 1980’lerin sonunda minimum 36 aylık program haline getirildi.
19
TATD Oryantasyon Eğitimi 1960-‐1990 Özet
§ Çok odalı sisteme geçiş ⇒ Servis (departman) sistemi
§ Özel ekiplerin çoğalması ve gruplaşması
§ Gruplaşan ekiplerin resmileşmesi ⇒ Dernekler; Ambulans hizmetleri
§ Resmileşen kurumların kurallar koyması ! ⇒ Eğitim ve Araştırma
klinikleri
§ Kuralların standardizasyonu ⇒ Yeterlik kurulları (ATYK)
20
TATD Oryantasyon Eğitimi 1990 sonrası
§ Genişleyen hizmet ağı § İlkyardım
§ Hastane öncesi bakım
§ Olağan dışı durumlar
§ Terörizm
§ Küreselleşme § Sistem çatışması ⇒ Anglo Amerikan, Franko German
21
TATD Oryantasyon Eğitimi 1990 sonrası
§ 1991 ⇒ IFEM * (International Federation of Emergency Medicine)
§ ACEP (USA), BAEM (UK), ACEM (Australia), CAEP (Canada)
§ 1998’de dış üyelik yaygınlaşmaya başladı , ilk dış üye Hong Kong
*TATD IFEM üyesidir.
22
TATD Oryantasyon Eğitimi 1990 sonrası-‐ Medianın gücü
23
TATD Oryantasyon Eğitimi 1990 sonrası
§ En Önemli Küresel Gelişme: Dil ve Anlam Birliği
§ Terminolojinin standardizasyonu
§ Acil Tıp tanımı
§ Acil Durum tanımı
§ Acil Hasta tanımı
§ Acil Tıp Doktoru tanımı
§ Acil Servis tanımı YAPILDI
24
TATD Oryantasyon Eğitimi Avrupa’da Acil Tıp
25
TATD Oryantasyon Eğitimi Avrupa’da Acil Tıp
§ 1967’de İngiltere’de «accident and emergency consultant»
olarak başladı.
§ 1990’ların başında start aldı.
§ Ana branş olarak ilk kez 1992’de İzlanda kabul etti.
§ 1994’de EUSEM kuruldu.
26
TATD Oryantasyon Eğitimi Avrupa’da Acil Tıp
27
TATD Oryantasyon Eğitimi Avrupa’da Acil Tıp
§ 1998 İlk Avrupa Acil Tıp Kongresi
§ 2001 İlk Akdeniz Acil Tıp Kongresi
§ 2002 TATD EuSEM’e üye oldu
§ 2004 AB Acil Tıp Uzmanlık Komisyonu
§ 2005 Avrupa Acil Tıp Dernekleri Başkanları Toplantısı
§ 2008 İlk Avrasya Acil Tıp Kongresi -‐ Türkiye
28
TATD Oryantasyon Eğitimi Avrupa’da Acil Tıp
§ 2009 Avrupa Acil Tıp Çekirdek Eğitim Programı
§ 2010 EBEM (Avrupa Acil Tıp Board Sınavı)
§ 2012 Avrupa Acil Tıp Kongresi – Türkiye
§ 15 ülkede uzmanlık, diğer EU ülkelerinde üst uzmanlık
§ Uzmanlık olarak eğitim süresi 5 yıl
29
TATD Oryantasyon Eğitimi Türkiye’de Acil Tıp
30
TATD Oryantasyon Eğitimi Türkiye’de Acil Tıp
§ 1990’ların başı
§ SB tarafından düzenlenen toplantılar
§ İlk ve Acil Yardım – Uzmanlık Ana dalı
§ 30 Nisan 1993 tarih ve 21567 sayılı RG
§ 3 yıl süre – 18 ay rotasyon
§ İlk anabilimdalı ⇒ 01.02.1994 Dokuz Eylül ÜTF
§ Rektör Prof. Dr. Namık Çevik / Dr. John Fowler
31
TATD Oryantasyon Eğitimi Türkiye’de Acil Tıp
32
TATD Oryantasyon Eğitimi Türkiye’de Acil Tıp
§ Acil Tıp Derneği § 1995 kuruluş
§ Bakanlar Kurulu kararı ile § Türkiye adı verildi
33
TATD Oryantasyon Eğitimi Türkiye’de Acil Tıp
§ Acil Tıp Uzmanlığı
§ 19 Haziran 2002 tarih ve 24790 sayılı RG
§ 5 yıl süre
§ 2006 ⇒ Sağlık bakanlığı Eğitim ve Araştırma hastaneleri,
Acil Tıp Klinikleri
§ Şu an 4 yıllık eğitim süresi (12 ay rotasyon) 34
TATD Oryantasyon Eğitimi Türkiye’de Acil Tıp
§ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD ve EAH (Toplam eğitim kliniği) ⇒ 84
§ Profesor ⇒ 27
§ Doçent ⇒ 88
§ Yrd. Doç. Dr. ⇒ 91
§ ATA ⇒ >750
Sayı giderek artmakta 35
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp -‐ Gelişimsel
36
Gelişmemiş
Gelişmekte Olan
Gelişmiş Uzmanlık Sistemi
Akademik Acil Tıp
Acil Bakım Sistemi
Yönetim Arnold JL. International emergency medicine and the recent development of emergency medicine worldwide. Ann Emerg Med 1999;33:97-103
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp-‐ Gelişimsel
37
Acil Tıp Sistemini Gelişim Tablosu
Değerlendirme Gelişmemiş Gelişmekte Olan Gelişmiş
Uzmanlık Sistemi • Ulusal organizasyon • Asistanlık eğitimi • Board sertifikasyonu • Resmi uzmanlık
Hayır Hayır Hayır Hayır
Evet Evet Evet Evet
Evet Evet Evet Evet
Akademik Acil Tıp • Uzmanlık dergisi • Araştırma • Veribankası/sistemi • Yan dal ihtisası
Hayır Hayır Hayır Hayır
Evet Evet Hayır Hayır
Evet Evet Evet Evet
Hasta bakım sistemi • Acil hekimi • AS direktörü • Hastane öncesi bakım • Transfer sistemi • Travma sistemi
Diğer hekimler Diğer hekimler Özel araç, taksi Hayır Hayır
Asistanlık eğitimi almış ATU ATU BLS/EMT ambulansları Hayır Hayır
Asistanlık eğitimi almış ATU ATU Paramedik/hekim ambulansı Evet Evet
Yönetim Kalite değerlendirme Ön değerlendirme
Hayır Hayır
Hayır Hayır
Evet Evet
Lübnan, Nepal, Pakistan, Vietnam,
Jamaika, Türkiye
Hong Kong, İsrail, Ürdün, Güney Kore, Çin
Avustralya, Kanada, ABD, İngiltere
< 1993 (0 / 15)
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp-‐ Gelişimsel
38
Acil Tıp Sistemini Gelişim Tablosu
Değerlendirme Gelişmemiş Gelişmekte Olan Gelişmiş
Uzmanlık Sistemi • Ulusal organizasyon • Asistanlık eğitimi • Board sertifikasyonu • Resmi uzmanlık
Hayır Hayır Hayır Hayır
Evet Evet Evet Evet
Evet Evet Evet Evet
Akademik Acil Tıp • Uzmanlık dergisi • Araştırma • Veribankası/sistemi • Yan dal ihtisası
Hayır Hayır Hayır Hayır
Evet Evet Hayır Hayır
Evet Evet Evet Evet
Hasta bakım sistemi • Acil hekimi • AS direktörü • Hastane öncesi bakım • Transfer sistemi • Travma sistemi
Diğer hekimler Diğer hekimler Özel araç, taksi Hayır Hayır
Asistanlık eğitimi almış ATU ATU BLS/EMT ambulansları Hayır Hayır
Asistanlık eğitimi almış ATU ATU Paramedik/hekim ambulansı Evet Evet
Yönetim Kalite değerlendirme Ön değerlendirme
Hayır Hayır
Hayır Hayır
Evet Evet
Lübnan, Nepal, Pakistan, Vietnam, Jamaika,
Hong Kong, İsrail, Ürdün,
Güney Kore, Çin, Türkiye Avustralya, Kanada, ABD, İngiltere
1999 (3 / 15)
TATD Oryantasyon Eğitimi Acil Tıp-‐ Gelişimsel
39
Acil Tıp Sistemini Gelişim Tablosu
Değerlendirme Gelişmemiş Gelişmekte Olan Gelişmiş
Uzmanlık Sistemi • Ulusal organizasyon • Asistanlık eğitimi • Board sertifikasyonu • Resmi uzmanlık
Hayır Hayır Hayır Hayır
Evet Evet Evet Evet
Evet Evet Evet Evet
Akademik Acil Tıp • Uzmanlık dergisi • Araştırma • Veribankası/sistemi • Yan dal ihtisası
Hayır Hayır Hayır Hayır
Evet Evet Hayır Hayır
Evet Evet Evet Evet
Hasta bakım sistemi • Acil hekimi • AS direktörü • Hastane öncesi bakım • Transfer sistemi • Travma sistemi
Diğer hekimler Diğer hekimler Özel araç, taksi Hayır Hayır
Asistanlık eğitimi almış ATU ATU BLS/EMT ambulansları Hayır Hayır
Asistanlık eğitimi almış ATU ATU Paramedik/hekim ambulansı Evet Evet
Yönetim Kalite değerlendirme Ön değerlendirme
Hayır Hayır
Hayır Hayır
Evet-‐2007 Evet
Lübnan, Nepal, Pakistan, Vietnam, Jamaika,
Hong Kong, İsrail, Ürdün, Güney Kore, Çin,
Avustralya, Kanada, ABD, İngiltere
2014 (11 / 15)
TATD Oryantasyon Eğitimi Türkiye’de Acil Tıp-‐Kronolojik
40
TATD Oryantasyon Eğitimi Günümüzde Acil Tıp
§ ABD’de Acil Tıp yandalları § Toksikoloji
§ Pediatrik acil tıp
§ Afet tıbbi
§ Kritik bakım
§ Hiperbarik tıp
§ Uygulama yönetimi ve araştırma 41
TATD Oryantasyon Eğitimi Günümüzde Acil Tıp
§ Türkiye’de kabul edilmiş bir yan dal yok.
§ Avrupa’da kabul edilmiş bir yan dal yok.
§ Tüm dünyada 4 büyük zorluk
§ Mesleki sorumluluk
§ Geri ödeme ve sosyal güvence
§ Aşırı yoğunluk
§ İşgücü projeksiyonları 42
TATD Oryantasyon Eğitimi Gelecekte Acil Tıp
§ Yan dal ihtisası
§ Yeterlilik sınavı (Board sertifikasyonu)
§ İşgücü planlamasının öneminin kavranması
§ Özlük haklarının düzenlenmesi
43
TATD Oryantasyon Eğitimi Son söz
§ Acil tıp, formalize eğitim, öğretim ve belgelendirme yoluyla
belirlenen ve gerekli bilgi tabanı ve becerilere sahip
hekimleriyle eşsiz bir biyolojiye sahiptir.
§ Dünyada 45 yıl, Türkiye’de 2o yıl gibi bir sürede genel sağlık
sistemi içine son derece iyi uyum sağlamıştır.
§ Önemi giderek daha da artmaktadır. 44
TATD Oryantasyon Eğitimi
Teşekkürler…
45
Top Related