2 gaia:lurra irudikatzea:

mapak

2.0. HASIERAKO JARDUERAK

1.IZENBURUA IDATZI.

2. INTERNETETIK GAIARI DAGOKION ARGAZKIA ITSATSI.

3.GAIAN IKASIKO DUGUNAREN LABURPENA

4.GAIAREN GIDOIA EMAN.

5.HASIERAKO FROGA EGIN ETA ZUZENDU

a eta b puntuak egin ondoren:c- GAI HONETAN IKASIKO DUGUNA

Lurreko edozein puntu kokatzen, lurra nola irudikatzen den paperean eta azkenik mapak sailkatzen eta irakurtzen.

d- GIDOIA

• 2.1 KOORDENATU GEOGRAFIKOAK:

• 2.2 LURRA IRUDIKATZEA:

• 2.3 MAPA MOTAK eta MAPEN IRAKURKETA.

e- HASIERAKO FROGA

2.1 KOORDENATU GEOGRAFIKOAK

1.PUNTU KARDINALAK.2.KOORDENATU GEOGRAFIKOAK.3.PARALELOAK.4.MERIDIANOAK.5.LATITUDEA.6.LONGITUDEA.7.LURREKO EDOZEIN PUNTUREN KOKAPENA.8.ARIKETAK

2.1.a) PUNTU KARDINALAK

• ARIKETAK• FITXEKO 1 ARIKETA EGIN.

1 Ariketaren zuzenketa

Puntu Kardinalak irudikatzeko:HAIZE ARROSA

• Lurreko puntu bat kokatzeko PUNTU KARDINALAK erabiltzen ditugu.

• HAUEK DIRA:o IPARRA ( I )o HEGOA ( H )o EKIA ( E )o MENDEBALA ( M )

2.1.b) KOORDENATU GEOGRAFIKOAK

• LAUKI SAREA mapa itsatsi.

• Fitxeko 2 ariketa egin.

• Liburuko 16 orria irakurri ondoren erantzun:

o Zer dira KOORDENATU GEOGRAFIKOAK?o Zertarako balio dute? Zein irudizko lerrok osatzen dute koordenatu geografikoak?o Zein dira paralelo garrantzitsuenak?o Eta meridianoa?o Begiratu 1 gaia, nola kokatu genituen paraleloak eta meridianoak? Errepasatu, jakin

behar da. o Zein lerrok osatzen dute koordenatu geografikoak?

• Idatzi lauki sarea mapan: Koordenatu Geografikoek LAUKI SAREA mapa osatzen dute.

KOORDENATU GEOGRAFIKOEK LAUKI SAREA OSATZEN DUTE

2.1.c eta d PARALEOAK ETA MERIDIANOAK

 

Itsatsi bi irudi hauek koadernoan

PARALEOAK

Ekuatorearekin paralelo, lurra inguratzen duten lerro imajinarioak dira.Ekuatorea da erreferentziazko paraleloa ( 0° ko paraleloa). Zirkunferentzi handieneko paraleloa da eta Lurra Ipar Hemisferioan eta Hego Hemisferioan zatitzen du.Beste paraleloak: Kantzer Tropikoa (23° 27´ N), Kaprikornio Tropikoa (23° 27´ S), Zirkulu Polar Artikoa (66° 33´ N) Zirkulu Polar Antartikoa (66° 33´ S).

MERIDIANOAK

• Iparretik Hegora doazen lerro imajinarioak dira.

• Erreferentziazko Meridianoa: Greenwich (0° meridianoa), Lurra Ekialde eta Mendebaldean banatzen du.

• Meridianoak ordu eremuak finkatzeko ere balio dute.

2.1.e LATITUDEA• Puntu baten latitudea izendatzea puntu horren paraleloa

neurtzea da.

• Latitudea: Lurreko edozein puntu eta 0° paraleloaren ( ekuatorearen) arteko distantzia- angelua da.

• Latitudea zehazteko bi pauso jarraitu behar dira:

o Ekuatoretik zenbat gradutara dagoen eta o Ekuatoretik iparraldera edo hegoaldera dagoen.

• Bietako bat aipatu gabe geratzen bada ez dugu ongi kokatuko.

Latitudearen irudikapena

2.1.f LONGITUDEA• Puntu baten longitudea izendatzea puntu horren

meridianoa neurtzea da.

• Longitudea: Lurreko edozein puntu eta 0° meridianoaren ( Greenwich) arteko distantzia - angelua da.

• Latitudea zehazteko bi pauso jarraitu behar dira:

o Greenwichetik zenbat gradutara dagoen eta, o Greenwichetik ekialdera edo mendebaldera dagoen.

• Bietako bat aipatu gabe geratzen bada ez dugu ongi kokatuko.

Longitudearen irudikapena

2.1.g. LURREKO EDOZEIN PUNTUREN KOKAPENA

• Lurreko edozein puntu ( A PUNTUA) kokatzeko bere KOORDENATU GEOGRAFIKOAK ezagutu behar ditugu, hau da:

• A puntutik igarotzen den Meridianoa eta Paraleloa zein diren jakin behar da.

• Horretarako:1. Ekuatoretik A puntura dagoen distantzia neurtu behar da: LATITUDEA

1. Greenwichetik A puntura dagoen distantzia neurtu behar da.: LONGITUDEA

• Lurra geoidea denez neurketak GRADUTAN egingo ditugu ( angeluak bezala.)

ARIKETAK• Fitxeko 3 ariketa egin

• Liburuko 16 orria irakurri ondoren erantzun.o Zer da latitudea? Nola izendatzen dira modu zuzenean latitudeak? Ipini 3 adibide.

o Zer da longitudea?Nola izendatzen dira modu egokian longitudeak) Ipini 3 adibide.o BINAKA EGITEKO. Begiratu Atlasean, zuetako batek 3 paralelo izendatu behar ditu eta ikaskideak mapan kokatu behar ditu. Egin

berdina meridianoekin. Ondoren txandatu.o Honako ezaugarriak dituzten bi hiri eta bi ibairen izenak idatzi:

Hegoaldeko latitudea eta mendebaldeko longitudea: Iparraldeko latitudea eta ekialdeko longitudea: Iparraldeko latitudea eta ekialdeko longitudea: Iparraldeko latitudea eta mendebaldeko longitudea:

LURREKO EDOZEIN PUNTU KOKATZEKO LABURPENA

1.Puntuaren LATITUDEA kokatu.2.Puntuaren LONGITUDEA kokatu.3.Bi lerro imajinarioak ELKARZUT egiten duten lekua

izango da puntuaren kokapena

LAUKI SAREA

ARIKETAK• Fitxeko 4 ariketa egin.

2.2 LURRA IRUDIKATZEA

1.MAPAK.

2.PROIEKZIOAK.

3.ESKALAK

2.2.a MAPAK• SARRERA MODUAN, 5 ariketa egin.

• 5 ARIKETA: Erantzun galderak. Informazioa liburuko 18 orritik.o Ze itxura du lurrak? Egin marrazkia.o Zein da Lurra irudikatzeko modurik onena? o Zer da KARTOGRAFIA? Nola deritzogu zientzia honetan aritzen denari?o Zer dira mapak?o Posible al da esfera bat ( Lurra) irudi plano batean ( Mapa) irudikatzea?.o Zer dira Kartografiko Proiekzioak?

MAPAK LURARRENIRUDIKAPENGRAFIKOAK

DIRA.

PLANOAK DIRA,LURRA EZ,

HORREGATIK BETI AKATS BAT IZANGO DU.

Munduko mapa zaharrena

• DUELA 12.000 URTE, MAMUT BATEN HEZURREAN ZIZELKATUTAOA DA.

• MEZHIRICH-EN AURKITU ZEN.

• IBAI BAT ETA HERRIXKA BAT IRUDIKATZEN DU.

• MAPAK EGITEN DITUZTEN ZIENTZILARIAK:

• KARTOGRAFOAKDIRA.

2.2.b Proiekzio Kartografikoak

• Lortuko al zenuke laranja baten azala ( 3 DIMENTSIO) plano – orri ( 2 DIMENTSIO) batean kokatzea?

Zer gertatu da?

Ondorioak hurrengo diapositiban:

PROIEKZIOAK ERREPASATZEN

• Aipatu dugun bezala, ezinezkoa da GEOIDEA plano edo mapa batean irudikatu AKATSIK gabe.

• Honela, Proiekzio desberdinak sortu dira.• Proiekzio bat, lurra mapan irudikatzeko sistema

bat da.• Lurra irudikatzeko proiekzio edo sistema asko

daude.• Ezagunenak:

o PROIEKZIO ZILINDRIKOA.o PROIEKZIO KONIKO.o PROIEKZIO LAUA edo ZENITALA dira.

• ADI HURRENGO AZALPENAREKIN !!!!!!

PROIEKZIO ZILINDRIKOA

Proiekzio zilindrikoa

PROIEKZIO KONIKOA

Proiekzio konikoa

PROIEKZIO LAUA edo ZENITALA

Proiekzio zenitala

PROIEKZIO KARTOGRAFIKOAK LANTZEN

• 6 ariketa egin

BI PROIEKZIO ALDERATUZ

• MERKATOR• PETERS

PROYECCIÓN MERCATOR (1569)

PROYECCIÓN PETERS (1973)

BI PROIEKZIO ERABILIENAK ADERATUZ

• MERKATOR PROIEKZIOA.

• PETERS PROIEKZIOA

• EGIN 7 ARIKETA

Legenda

I

H

EM

OrientazioaIzenburua

Eskala

Paralelo eta meridianoak

Mapako elementuak

2.2.c ESKALAKADI IRAKASLEAREN AZALPENAREKIN

ARIKETAK ESKALAK

• Egin 8 Ariketa.

• Egin 9 Ariketa.

Egin 10 Ariketa.

ORAIN ESKALAREKIN LAN EGITEN IKASIKO DUZU.

• 11 Ariketa: Mapako distantziak errealitarera pasa.

2.3 MAPA MOTAK eta MAPEN IRAKURKETA

1.Mapa motak

2.Mapen irakurketa

2.3.a MAPA MOTAK, ADIBIDEAK

• 12 Ariketa egin

2 - Mapa motakFisikoa Politikoa

Gaikakoa

2.3. b MAPEN IRAKURKETA

• 13 Ariketa egin.

• 14 Ariketa egin.