A LITERATURA GALEGA NO SÉCULO XIX

PRECURSORES E REXURDIMENTO

CONTEXTO HISTÓRICO

POBOACIÓN: RURAL

ECONOMÍA: AGRÍCOLA, BASEADA NOARRENDAMENTO DE TERRAS AOCAMPESIÑADO MEDIANTE O FORO.

Foro: Imposto que obrigaba a pagar cunha parte da produción aospropietarios da terra.

CONSECUENCIAS

A SANGRÍA DA EMIGRACIÓN

CLASES SOCIAIS

• Nobreza e clero: apoian as ideas absolutistas e, polo tanto, oAntigo Réxime, que defende os seus intereses.

PRIVILEXIADAS

• Burguesía e campesiñado. A burguesía apoia as ideas liberais. Ésobre todo comercial e foránea. Empeza a establecer asprimeiras fábricas.

NON PRIVILEXIADAS

A LINGUA

USOS ORAIS• GALEGO

USOS ESCRITOS

• CASTELÁN

CAMBIO DE TENDENCIA

• COMEZA A USARSE O GALEGO NA ESCRITA

RAZÓNS PARA COMEZAR A USAR O GALEGO NA ESCRITA

INFLUENCIA DO ROMANTICISMO PARA VARIAR ESES USOS

• AS IDEAS ROMÁNTICAS VAN:

– IMPULSAR O DESENVOLVEMENTO DAS LINGUAS “REXIONAIS”.

– PROPICIAR O NACEMENTO DUN MOVEMENTO POLÍTICO E IDEOLÓXICO: O PROVINCIALISMO (1840-54)

PROVINCIALISMO(1840- 1854)

• Movemento ideolóxico e político.

• Parte da especificidade de Galicia.

• O seu obxectivo é a rexeneración social e económica do país galego.

• É un movemento formado por intelectuais de clase media-alta, queusaban a prensa para difundir as súas ideas.

• Participaron no levantamento de Solís (1846) contra o centralismo.

• Fracasado o levantamento 11 dos seus membros foron fusilados e o restotivo que dispersarse, algúns marcharon ao exilio.

ETAPAS DO REXURDIMENTO• 1808-1837: Literatura de circunstancia, textos

provocados por eventos históricos ou políticos.

• 1838-1863: Precursores do Rexurdimento.

• 1863-1888: Rexurdimento pleno. Márcao apublicación de Cantares Gallegos de Rosalía deCastro.

• A partir de 1888: Depresión de fin de século etransición ao século XX. Desta epata destacan osXogos Florais de Tui (1891)

PRECURSORES DO REXURDIMENTO

Xoán Manuel PintosA gaita gallega (1853)

Nel fai unha atinada defensa do galego

Francisco AñónPublicou poemas de contido costumista e

patriótico.

REXURDIMENTO PLENO

• Lírica: Rosalía de Castro, Manuel CurrosEnríquez e Eduardo Pondal.

• Prosa de ficción: Marcial Valladares Núñez eManuel López Ferreiro.

• Teatro: De baixa calidade, non se pode dicirque exista propiamente.

PROSA DE FICCIÓN

MARCIAL VALLADARES NÚÑEZ é autor daprimeira novela longa escrita en galego:MAXINA OU A FILLA ESPÚREA, publicadaen entregas na revista La Ilustración Gallegay Asturiana ao longo de 1880.Mestura elementos:

•románticos,•costumistas e•realistas propios da época.

ANTONIO LÓPEZ FERREIRO escribiu tresrelatos longos:•A TECEDEIRA DE BONAVAL•O CASTELO DE PAMBRE•O NIÑO DE POMBASTamén foron publicados en entregas enxornais santiagueses.

OUTRAS OBRAS

• No século XIX empezan aaparecer tamén as primeirasgramáticas, dicionarios e obrasde crítica literaria.

• A historiografía procurarábuscar os sinais de identidadeespecíficos de Galicia. DestacaManuel Murguía, que escribea súa Historia de Galicia.

• Nela senta as bases daconsideración de Galicia comonación.

REXIONALISMO

En 1886 xorde un novomovemento: o rexionalismo, quese fundamenta nas obras deAlfredo Brañas e ManuelMurguía.

Este é o xermolo das futurasorganizacións nacionalistas.

Este rexionalismo fortementedividido no seu interior nonconsegue conectar coas clasespopulares nin prender con forzanas clases medias.