Post on 18-Jul-2020
Beye
Manito derecho anobai manito nee 1
Ley impa tomomo beye 3
Nani neente kete kiwiñomo mono ame 4
Conetttcolón Política monoI<ewemeka Ecuador 4
Derecho. colectivo. beye 6
I<eriin 169 de la OIT .obrePueblo. Indígena. y Tribale. 8
¿ Eer o in manito Derecho. Cctecttvos? 9
Manito derecho tome oñipo beyeanobai ame beye 10
Nani wee kei i kiwiñomo 12
Indígena non¡ orne keweñomo 13
Derecho tome r ecur soc nctcrc lec bey 17
Derecho tome blodlversldcd 22
Derecho tome ter ete eñingi 24
Derecho tome organizac ión comnunitaria 26
Derecho to me terete keki 28
D erec ho cultura. ate iñingi anobaitomemo k¡¡ poningii 30
Derecho tome educación 34
Der echo tome kete pekii 36
Nani ayomo 38
1
Ánobai t omeñomo kewenoni
Non i comunidad wee kei keweñomo. Tobeta , Gu iyero, kawimeno
anobai Miwagono. kebainanipo nano amere ogonkoo. oye epeampare . . , Neemainoni po t oma a itere kete kiwingi. Inkete neencmai imai nonipa t ítul o de propiedad, tome ame impa ec t cdoEcuatoriano kii.
Ñowa t er et e anewenanipa ley 00 cogí an te t omena ni kiwingian te a ye keki sustentcble blodl vereldo d ecuador beve, t omeñomoc omunida d wee kei lñomo kewenani neenkeranimpa ante t ít ulo
de propiedod .
M iniG ter io de Ambiente 00 an te lot opc noi wee kei comunidadna ni kewe ñomo. 00 an te convenio ker:anitapa keki an te, aninke
tomeñomo ooioga kete neente kewenke ranimpa a nte .
Wll ponena.-.n.al:
(i) Ome wee kell lñomo ke6aimpo manejo de
r ecurcoc aweire beye. eng i ante ong ompa
t itulo de propiedod, 00 ley eepec lol t omec onse rv c c ló n aa a te ano6ai kekl cutentcble
blo dlverwldo d Ecuodor be ye .
12
\1I
:I
f€t !1 '
,.,~
'-. . ..r-----
,W ii ponena.-.na.i':
lI) Ároke ome indígena huooroni nani keweñomo.
keboi~i tomena ni ome boye. comunidad noikewenkal)Q""1)eye;-inkete cone tit ucl ón t ono
--... h. • ka "-- <,tevec-une nano c mom. --......."" '", -111 Nangi I<ee gokimpa proyecto ley beve lnkete
Cfr. noinga ingimpo an te. " ~ ~
'-
- '
,..
"lnd. g ena. na.ni
OIn.e ke"\.Ve ·ñ OD'\.O
•.. .Mon o noin ga ~.tkimp a moni t o omE b EYEJ
inkEtE momeo s: ipa ¡no cbanok . ' t / 'b' ) l. \ k k " •EWEmO nl/ a n ..E... al e o E I In ...
///
/ ' Jd"-: ~'- /. f'-' /'-,V~
--- <:» --.;.- "-Indíge~o noni 9';;" k"W"ñ~TI);--.. .-, ~
~--.a royomonke eme b7ye Estodo ~ome-.-.__okiñ impo )bme.l22.9-owene akingo - ... ~ .~ .. ,s--J
<-_",noboi nonl kewena ni t ono. In ¡geno noni ~--~
keweñomo~o~oniñoingo keronip~T"om-:;OOñi · ·· r _ . /'"
-......-_'--_ - ~ OfQ.~i~te /cbn~ t itución tono l eye~ J.~eka nano ama i n. ~· /~ -'0 /'
} ~I ~ '.._. _ .--/ ~
/ Indígena na ni keweñomo CCTI) -eb-a no . ~onémoi~{1te ~ "'---
/') kewenke arte beve, ebono wee kekl, ebono két~ kebaif · t l · k , b, l ' kr e CUI" GOG!nO uro es, Wlwa er omor. a no al cceornen e
ke Jokimpa huaorani cu ltu ra beve. ' 11
i / ITome noni ome e ñorno.I impa ante. neerienanipa
. / 1Ial":ok~ ley es t e Ij: I ~/
/ I(¡)/'j----- ---..-.1.....-
13 . '."
.¿.. :J1'::cro in rrlO ni t",o d erecho?
" ... Ina Huaaran i anganani t apa¡ man l am e:.. .N a inga EñEnama i ... tama a nani k (win i¡
WEf.nE España/Es dEE añH E. ..."
Je..
r-
/",, "__ 11" .
,~ ~ Ip.'
Pago keramai ingi impa t ítulo de
propiedad beve, Inket emonl memeiri
nani kewegaime beye. Eetcdo ononke
gorongi a nte impa.
Paga keramai imaimpa mono orne beve.
Moni oñipoi ncnt keweñomo paga keramaiina nipa tomenani memeiri nani kewegañomo
I<i wi ngi meme r i non; kiwiniñomo, ñowo impa ttua ora niome. Ekcme anamoi Irnolncnlpc wor e goeroni ante
moni 0fe. [nke te moni kii impa cnobol kewemonipoween'e-Y'prepo ñawoke.
.. . ..\~ ,...... ......". ~ ~ So¡ . •
¡~. ~ ¿:";" . <'$)~ Mani beye ekame garante enamai ima inan ipa
~" . ~ .~ ;'" mo~~ome, onoboi ekcmente coc peyenporomai\--.', & ' ......~. imoin'o.nipa, petró leo lnke ongoñonte, cwe o di komo.1,,,,,:-.. .'Y""'- ' ... \
clo.~ .....- 'X::!:J • • • •...., "<, , Neg'mpa\'E~todo wee ke¡ cnobcl leves . garantiza
~..- ·';-.;:..--_~e..a wee ~te mono eme neente kiwingi. Aninkemoñ1T~ya piinte impa. monit o comunidadkewencnt nenar1lpa derecho waa kekt ante, ano6ay
nagi in a te ec tcdo ingante ante waa kekimpa.
14
¿ ~ero in rnonito nee?
"... fiJowo¡ HEnEmoní atE EñEmonípaebano waa kEki nano wiwa in orne bEYE ant s .
Tano wee kEki impa, waa kEwEnkE ant e,W" kEramai in tE ace .. OnonkE tErEtE
pintE anewemarmpa .. ."
N ee keki nagi in lrnpo : aoki onoboi wee kekimoni eme .
Woo kewenkete ante. nemompo totorongi ant e
t ítulo de propiedad manit o oñlpol beve.
[ncfltuto Naciona l de Desor eollo Agraria ClNDA)tome lnsfl tu cl én gorongi t ítulo de propiedad ante
impar nano wee keramaiño mo in ate .
Mono yewemonte ñonomaimpa Regi~tro dePr opiedad mono cantó n lñomo,
Mono eñente ogongi lrnpo, inket e bakoranieenenanipa ame nani indígena keweñomo anobaibab e kete, a rayamanke kekete ante.
15
16
Derecho tOIllerecursos natura"les beye:Epe. 8.""eire. oiugairi .. .
• ...Manito orne ogompa tomaa bita nano ponc .,nangi wasmc ponEnamai ongompa ... nangi aWf.irf. J
Waayono dEE ampa nano ¡ñamo anga ..!
¿ Eero in TOon -lo de cho?
\ rMonilo Derec~COlect¡vo ompo woo kegoki onoboikekl nano mono ottipó' lñomo• .~pe beye kewerno, oonql,daronte kente kiwin~. !
Estcdo ante Impo mono lmc kekl ante mono r ecureoenee beye.
- -,17
1;/
I ,/~~_~ ~~ l{
..... "''''''!.jI!6::-:_ enke- tokore noni kabo nenkete nte proyecto- - ,¡ ...---.kekimpa eemeJyomo.ongo kooJono inkete noinga ·~ki.
~ - -- -.... ' -"":
¿ Eero in tnonito nee?
Nee tome keki aweiri beye
Comunidad kewemo noinga wapon i aweiri ina ni keklrnpc .
Goronenkete a nte awempa mono a we mani beye kekimotome Plon de Manejo. Moni Plan de Manejo fir mo kekingoingampa aweire beye a wene ekano tomenga inga keki nee
on c e a nte ainga Mini~te r io del Ambiente.
Aropoke Plan de Ma nejo nenlnke, angi impa Mjni~ter io
de Ambiente ingante tome Lic encia de Aprovechamientoneente kekete a nt e. mani impa t ome oromonte a wempa kekima nit o c we t a torongi beve.
En t e t ata ronkete a nte mono ome ongo, awempa monogoronenkeke. ma ní beye negimpa tome 6 uia de Circulación.ro a omeka ongompa weeke te ake te an te toment o.
•coe no maderable (tomemo. onclwoto.
ete ante. t ator onte e ngimo imompopa P lan de Manejo.
ornpo, com unidad kewenoni, oyegii te a wempa owemo enkeronimpa"O nee .
Na no! In lmpa:
Yii nkii baakoo owe. inketetome omeporoni Plan deManejo. impa ley baa an tetomena ni inoni.
Epe beye nono neo
Epe beye kekl, ñowo, emewoponi toma a omecawii iyope lrnpc . oa kimpa amere eyomono boteji ante epe, mono eme eyomono epe ll ante.
Mono eñente ongogimpa wiwa bar onamai epeinginani ante. onobol mono aakimpa waa eme-esecont a mina keramai ingi beye.
Ayomont e c ont amina kee ante. mono denunciakekimo lmompc tome awe tono. anobai angimoimcmpo nano ley ama i.
Epe noncl neente kekete ante. t ome tur tsmca ye goronenkete a nte. totor ante neente kekimpa
tome permi so ecpec lc l.
Nano; In impa:
E pe cont a mina keki wiwa lrnpc
ma ní beye conc lcnc kete teemomeni nke ante lrnpo.
Mono oingolri inoni eremo k"klmo Imompc
Tomamo enema mono amere oingoi re menaniya bateinanipa. Maní beye wiwa bate Impc amere, oingoiri.cnobol comunidad ncnl e me keweñomo.
Ecpecl e oinga iri lncnl keke ante. pankaraniya de 6aketebaranipa oingairi. mono ongimpa anobai darongimpa kentekiwingj beyenke ncnl keweñomo o comunidad. tome warepobaa a te anobai nano ley 00 oñomo engimpo.
I<ebaimpa ooncl tono darongi . wiwa keki oingairi lnonigononomoi.
Goronenamai lnqlmo oingairi amere kewenani Iocnl, inkete
tome maní baa an te lrnpc onobol ley.
gao angimpa. comunidad kewenan i o warani lncnl , oingOlrl
tatoronte garante engi. Ayomonte maní kerani ate denunciakekimpa .
Tot or onket e ante nano oingairi keweñomo anobai cowe nowelñomo a te agimpa permiso MiniGterio de l Ambiente ingante.
20
Nangl in tmpa:
Garante oingairi lncni eñomonte awe a rinkegani peyempote engimpa .
Ley ampo: ekano once. wenonqc , eenqo o
garante encc , amere oingairi tono a rei r inano ley wee keyomo beye, bei okonte tee
momenikinga aroke o meña go orate warepowii eñente beye.
W"n ponena:~a.I:'
fil Gorominke oñaboi r i pekinan i wenketekekinani ante. manito wenani enka kente
kewenkeranimpa omere oogo cnobol awemoga
e ikeranimpa a nt e, manit o nee Impc aate kekl.
111 Mingi lmpo wiwa kerama i, keki epe ononke
ipor amoi . oonql aye da rongi . kent e kiwinginano nanikabo keweñom o.
21
e ee o o e
-odive sidad
• .Mon i t o crupoove aWE bamo ogompe .Impa OmErE... baako onsompa wEnkE kEtE kEkiAnobs: bakoo olngain ... ñune: orngs amo bar"
oingairj gata bar" giiyananr
Oma Eñarani
eporo ama Eñaran, kEW€nanl ..anabai gotokiJrI ..
Manii impa amErE kiwrngi ij
Qiodiver<idad Cdiver<idad impa kiwingi) nanibaako klwlñcmo, ñene "pe, oñlpovo, oboyemamore.epe, onobai aweiri aye ncnl keweñomo. awe,awe girimonani, oingairi anobai huaorani.
Ecuador lmpc aroke nongi blodlveecldcd
ñene nee tomaa omeka bol .
¿~ I~~ ...·o in Inoni lo
k'ebaimpa moni blodlversldcdmono beve, manito memeirikegaimai. Aweiri beye anteabimpa. ate kete kekimpaeñente manito oingaire beye.
Impa noogi maní ate
ponenkeblrnpo ante
tradicional. manitokii lmpc ante.
1
Aate kekimpa mana ame blodl veretdcdonqo beye, inkete noncl tomaa omeka
bai impa.
omeri kiwingi boye. waokli anobai kee gokimpa
d mono ame onqc.
Kekimpa monkekimpa moblodlversl
w .. po._.-r/wJ,....~{J
Eñente ongogimpa. wii cowode ente
gokimpa ante mono awe aye oingairi.Ekame keka ate, apenekimpa PoliciaAmbiental a Mini<teria del Ambienteingente.
Impa ncnci wee wor onte anobai kete
mono eñente trodlclonolee neengi.
•
23
Uerecho tOIllet e r e t e eningi
•...Monit o omE ongonpa pEt rólEO.Monoto EñEmonipa eba no pEtró lEO YEipo rE ongo ante ...
oñ ipo taromEgarE ... impa Estado kii .InkE t E ns mompe dErECh o aa EñEn kEtE antEcompañfa pet r ó ieo t a t oronkE kEtE an tL.'
Conet lt cc l én ampo ncnl idígena keweñomo
onobai negoroiri. nenanipa der ec ho tomeiñenkete ante nono gobierno kee, tome
empeeec e o warani. kekete ante reC UI"GOG
nc t or o lee tomenani ome oogo: awempa.
cwelr-l . petróleo. aye. etc.
Consc ltcr ante lmpc openiki i. Eyeremeekame ter ekc ate keeme beve. mono kete
iñigi mpa: 00 o baa amo. Aninke 00 ante
ante kiino beye .
¿ E e ro i n I"n.onito
derecho?
Neemompo der echo e pe nlkl tome terete iñingi
beye o pr oyec t o nani kekekee.
Tono tir iki lmpc manito huaomoni ame nanokekeke heve, eb a no ante kekekemo anobai kingano
ant e enkeke manito comunidad.
Tome ecrc dc eñenente inga ante mono ome beve.tan o tiri kinga ingampa . Aninke manito 0 0 amoni
a te . neegimpa noinga keki ant e wii wiwa kero mai
aweiri Incnlte. contamina keramai monito
ambiente ante. ano6ai eñekete ante eer o in nano
wiwa kete pononkeke.
24