Errusiar Iraultza

Lehen benetako iraultza

Gertakizun sozial garrantzitsuena

• Hainbat historialariren esanetan, Urriko Iraultza gizakiaren historian gertaturiko gertakizun sozialik garrantzitsuena izan zen.

• Gertakizun honek aldaketa asko ekarri zituen. Ordura arte, iraultza guztiak politikoak izan ziren.

• Baina, iraultza honek, giza esklabutza eta zapalkuntza ere suntsitu zituen.

Ganorazko bizi baldintzak

• Espiritualki hitz eginaz, Errusiar Iraultzak esperantza eta are garrantzitsuagoak direnak: giza duintasuna lortu zuen, anaitasuna eta beste lurraldeetako langileriarentzat esperantza eskuratu zituen.

Errusiaren egoera• Europa osoak aurrerapenak egin nahi zituen

eta bertako lurraldeak euren artean borrokan zebiltzan Afrika menperatzeko asmoz.

• Baina, Errusia Erdi Aroan balego bezala bizi zen: feudalismoan.

• Ondorioz, herritar guztiak oso txiroak ziren eta esklabuak balira bezala bizi ziren, Tsarra (erregearen antzeko zerbait) eta beste noble gutxi batzuk herritarren bizitzen jabe balira bezala bizi ziren bitartean.

Errusia-Japonia guda

• Japoniarrak osasuntsu mantentzen ziren.

• Europarren antzeko armak zituzten eta oso flota modernoa zuten.

• Frantziarrek eta Alemaniarrek entrenatu zituzten.

• Errusiarrek arazo asko izan zituzten.

• Soldaduak ez zeuden prestatuta eta pisu asko garraiatu behar izaten zuten.

• 43km egin behar zituzten oinez izotzean zehar oso arma gutxirekin.

• Noski, Japoniarrek irabazi zuten eta Errusiarrek lur-eremu batzuk eman behar izan zizkieten.

• 1905ean, Errusiaren egoera are latzagoa bilakatu zen.

Larunbat Odoltsua (1905)

• 20. mendearen hasieran, industrian lan egiten zutenak 11 orduz aritzen ziren lanean.

• Langileen osasun-egoera benetan kaxkarra zen ez baitzuten jatekorik eta gosez akabatzen ari ziren.

• Egoera gainditzeko, Aita George Gaponek Errusiako Langileen Asanblada osatu zuen.

• 1904an, prezioek izugarrizko gorakada izan zuten. Hori zela medio, 110 000 langilek greba egin zuten St. Petersburgen, beste biderik ez zegoenez.

• Egoera lasaitzeko asmoz, George Gaponek langileen eskaerak bildu eta jaso zituen Nicholas II tsarrari emateko.

• Manifestazio bat egitea erabaki zuten, beraien nahiak kontuan hartuak izan ez zirelako.

• Biktima kopurua 1000 hildako langile eta beste 1000 hildako izan ziren.

• Baina, ez hori bakarrik, Nicholasek manifestazioa antolatu zuten langile sindikatuak eliminatu eta hauen liderrak erbesteratu zituen.

Beste saiakera bat• 1905eko martxoan, langileek zapalkuntzaren

aurka borrokatzea erabaki zuten sufragio unibertsala eta asanblada hautesle bat eskatuz.

• Lurrak okupatzen, uztak konfiskatzen, grebak egiten…hasi ziren.

• Orduan, Nicholas zerbait gaizki zihoala sumatzen hasi zen eta Duma (ezertarako balio izan ez zuen hauteskunde faltsu) bat deitzea erabaki zuen.

• Boltxekikeek (langile iraultzaileak) eta Trotskyren (politikari sobietarra) taldeak boikota deitu zuten.

Potemkin korazatuaren altxamendua

• Potemkinren korazatua Errusiaren Itsaso Beltzeko flotaren zati zen.

• Langileak oso egoera txarrean zeuden. Beraz, usteldutako haragia jatera behartu nahi izan zituztenean, ofizial zapaltzaileen aurkako altxamendu bat hasi zuten.

• Ofizial batzuk akabatu zituzten (eta beste batzuk atxilotu), haragia egoera onean zegoela esan zuen sendagilea eta Evgeny Golikov kapitaina, esaterako.

• Marinelek bandera gorria altxatu zuten.• Gertakizun honek eman zion hasiera 1917ko

iraultzari.

Sobieta

• Urrian, lehen Sobieta sortu zen. Sobieta greba batzordea zen.

• Berehala, lurraldea mobilizatzen hasi zen eta Tsarrak konstituzioaren aldaketarekin erantzun zuen.

• Burgesia iraultzaren aurkako gudu-zelaira deitzen zuelarik.

Sobietaren desagerpena

• Hilabete beranduago, León Trotsky Petrogradeko Sobietaren lehendakaritzat hautatu zuten.

• Sobietak langileriari greba deialdia egin zion. Baina, 13 egun Moskun borrokan egon ostean, sobieta desegin egin zen.

Duma hauteskundeak

• 1912ko Duma hauteskundeetan, Boltxebikeek boto kopuru handia jaso zuten. Horrek, langileen atzerapenaren amaiera suposatzen zuen.

Tsarraren gainbehera

• Tsarraren aurkako iraultzak hasi ziren eta herritarrek “ogia eta bakea” eskatzen zuten.

• Tsarraren soldaduak langileekin bateratzean, Tsarraren gainbehera iritsi zen.

• Sobietak berriz elkartu ziren.

Berriro ere, burgesiak boterea lortzen du

• Tsarra erortzean, behin-behineko gobernua jarri zen.

• Baina, gobernu hori, burgesiarena zen.• Stalin eta Kamenev Boltxebikeen

zuzendariak ziren eta behin-behineko gobernuarekin bat zetozen.

• San Petersburgen, behin-behineko gobernuaren aurkako eraso bortitzak zeuden.

Leninen itzulera

• Lenin (Boltxebikeen lider garrantzitsu bat) erbestetik itzultzean, Sobietek botere osoa lortzea nahi zuen eta behin-behineko gobernua baztertzea.

• Trotsky bat zetorren Leninekin.

Ogia, bakea eta lurra

• Beste behin-behineko gobernu bat osatu zen eta Mentxebikeek hartu zuten boterea.

• Herritarrek, “ogia, bakea eta lurra” eskatzen zuten Boltxebikeek esan bezala.

• Herritarrek burgesia baztertu eta botere guztia Sobietena izatea nahi zuten.

Boltxebikeak gobernuan

• Hirugarren behin-behineko gobernuko lehendakaria Kerensky zen.

• Boltxebikeak atxilotu zituen eta Leninek ezkutatu egin behar izan zuen.

• Bueltatzean, herritarren gehiengoa beraiekin ados zegoenez, gobernura iristea lortu zuten.

Aurrerapenak eginez

• Aldaketa batzuk egin zituzten eta langileentzako aurrerapenak.

• Gudetatik irten ziren, jadanik, jende-kopuru ikaragarria hil zelako.

• Bankuak nazionalizatu zituzten, dena denen artean banatzeko.

Gerrate zibila

• Komunismoaren gerra hasi zen.

• Tsarra akabatua izan zen.

• Diru guztia armetan inbertitu zuten Gorriak (langileak) defendatzeko.

• Beste lurraldeetan, boteredunek ez zuten langileek boterea hartzerik nahi eta Gorrien aurka egin zuten Tsarraren alde. Hauek, Zuriak ziren.

Egoera ekonomiko guztiz larria

• Diru guztia Gorrien armetarako erabiltzen zen.

• Gerra zibila amaitzean, lurralde osoa ekonomikoki suntsituta zegoen.

• Jendea hain gose zen, non kanibalismoa agertu baitzen.

Leninen heriotza

• Lenin, nerbio-sistemako palisi batengatik, hiltzean, Stalinek hartu zuen boterea.

• Leninek bazekien langileekin konpontzen. Bazekien masak konbentzitzen, baina, Stalin basatiegia zen, Leninek hil aurretik esan bezala.

Rasputin: Errusiaren deabruzko geinua

• Botere psikikoak zituen gizon analfabeto bat zen. Bere botereen bidez, Tsarra kanpoan zegoenean bere ordez jartzen zena bilakatu zen.

• Hemofiliko bat senda zezakeen.

• Gorteko emakume guztiek miresten zuten, Tsarinak bereziki.

• Yussupov printzeak akabatu zuen.

Rasputinen profezia

• Behin, bera hil ondorengo seigarren astean Tsarraren bizitza arriskuan egongo zela esan zuen.

• Hil ostean, bi hilabete baino lehenago, Alexis Nicholayevitch oso gaixo jarri zen.

• Ondoren, Tsarrak abdikatu egin zuen.

• Azkenik, Tsarra eta bere familia kartzelaratuak izan ziren.