SIGLO XIX: PINTURASIGLO XIX: PINTURA

ESTILO ARTÍSTIKOAK : ESTILO ARTÍSTIKOAK :

Neoklasizismoa Neoklasizismoa

GOYA eta bere ERAGINAK:GOYA eta bere ERAGINAK:

ErromantizismoaErromantizismoa

Impresionismo, Surrealismo, Impresionismo, Surrealismo, ExpresionismoaExpresionismoa

NEOKLASIZISMOANEOKLASIZISMOA XVIII. mendearen azken hamarkadetan agertzen da.XVIII. mendearen azken hamarkadetan agertzen da.

Barroko et Errokokoaren gehiegikeri estetizismo Barroko et Errokokoaren gehiegikeri estetizismo apaintzailegiaren eta lizunkeriaren aurreko erreakzioa da.apaintzailegiaren eta lizunkeriaren aurreko erreakzioa da.

Barrokoa Absolutismoaren artea dugu eta Ilustrazio eta Barrokoa Absolutismoaren artea dugu eta Ilustrazio eta Iraultzak printzipio estetiko berriak behar dituzte. Gizakia Iraultzak printzipio estetiko berriak behar dituzte. Gizakia hoien zentrua izaten berriro ere.hoien zentrua izaten berriro ere.

Modelutzat hartzen ditu Grezia eta Erroma Klasikoen Modelutzat hartzen ditu Grezia eta Erroma Klasikoen artea eta estetika, Errenazimenduan gertatu zen moduan, artea eta estetika, Errenazimenduan gertatu zen moduan, baina ikuspegi ezberdin batetatik, laizismo hutzetik. Dena baina ikuspegi ezberdin batetatik, laizismo hutzetik. Dena den aspekto batzuetan eragin barrokoa erakusten du den aspekto batzuetan eragin barrokoa erakusten du oraindik ere.oraindik ere.

Aintzinaro Klasikoan inspiratzen da. Erligio Aintzinaro Klasikoan inspiratzen da. Erligio kristauaren urruntzeko kultura.kristauaren urruntzeko kultura.

Akademizismoa arteaz jabetzen da. Akademizismoa arteaz jabetzen da. Sentimenduaren aurrean (Barroko) Sentimenduaren aurrean (Barroko) Errazionalismoaren hotza nagusia dugu.Errazionalismoaren hotza nagusia dugu.

Pinturan marrazkia eta bolumenak gainditu Pinturan marrazkia eta bolumenak gainditu egiten dute kolorearen balorea eta garrantzia.egiten dute kolorearen balorea eta garrantzia.

Pintzelkada oso landuak, txikiak eta ondo Pintzelkada oso landuak, txikiak eta ondo oreztaturik, kolore argiak eta disdiratsuak.oreztaturik, kolore argiak eta disdiratsuak.

Gai heroikoak, mitologikoak eta historikoak. Gai heroikoak, mitologikoak eta historikoak. Balore hiritarren didaktika.Balore hiritarren didaktika.

ORDEZKARI NAGUSIA: DAVID

Frantzia iraultzailean eta Napoleonentzak pintatu zuen.XIX mendeko lehenengo erdialderaino luzatu zen berak sorturiko eskolaren eragina.

Horazioen zin egotzia

Teatralitate eta lizentziaz edo anakronismoz beteriko akademizizta eta plastikoki hotza den gai “ historiko-sinbolikoa”. Helburu didaktikoa: indibiduoa gizartearen serbitzuan

Gai heroikoak: Sabino eta erromatarren arteko guda

INGRESINGRES

Odaliska

Teknika akademizista sensualitatearen serbitzuan.

Veneziar kutsua (Tizianoren eragina) nabaria da.

Exotismoa

Turkiar bainua Valpiconeko bainuzalea

Goya margolari ilustratuaGoya margolari ilustratua

Gorteko margolaria moduan (Errege Etxeko Gorteko margolaria moduan (Errege Etxeko pintore ofiziala) garaiko intelektual ilustratu pintore ofiziala) garaiko intelektual ilustratu nagusiak esagutu zituen.nagusiak esagutu zituen.

Hauek bezala herriaren aldeko gobernu baten Hauek bezala herriaren aldeko gobernu baten alde zegoen. Herriaren ohiturak eta alde zegoen. Herriaren ohiturak eta hezkuntza erreformatzearen alde zegoen eta hezkuntza erreformatzearen alde zegoen eta ez zituen onartzen noblezia edo Elizaren ez zituen onartzen noblezia edo Elizaren pribilegioak.pribilegioak.

Gaixotu eta entzungorra gelditu zen, horrek Gaixotu eta entzungorra gelditu zen, horrek ekarri zion mundua eta errealitatearen ekarri zion mundua eta errealitatearen ikusmen ilun, azido eta garratzagoa.ikusmen ilun, azido eta garratzagoa.

Jovellanos Fdez. Moratín

ERRETRATUAK:GOYAK errege familia, gorteko noblezia eta lagunen erretratuak pintatu zituen.Guztiak pintzelkada askea eta sakontasun psikologikoa handiarekin.

Osunako Dukearen familia

Parmako Mª Luisa erregina eta Mª Isabel infanta

Carlos IV.ren familia

1. Goya; 2. Carlos Mª Isidro; 3. Fernando (VII); 4. Mª Josefa Carmela; 5. neska ezezaguna (Fernandoren emaztegaiaren-tzako lekua); 6. MªIsabel; 7. MªLuisa; 8. Fcº de Paula; 9. Carlos IV; 10. Antonio Pascual; 11. Carlota Joaquina; 12. Luís de Etruria; 13. Carlos; 14 Mª Luisa (Goitik-behera eta ezkerretik-eskubira). Erretrato psikologiko sakonak

GOYA pintureren genio bat dugu.

Inoiz ez zuen jarraituko estilo neoklasikoaren arauak.

Bere pinturak, oso askea izanik ere, izan zituen bere inspirazio iturriak

Españako Urrezko Mendeko artisten obratan, bereziki Velazaquezenean

Fernando VIIChinchongo Kontesa

Erretrato hutsean baino gahiago Goya murgiltzen da arketipo psikologikoan. Inolako lotsarik gabe , mozorro baten moldea bailitzan, errepikatu egiten du Fernando VII.aren aurpegia. Fernando VII.aren erretratu hauetan garbi ikusten da pertsonaje honen arketipo. Kuadro batetik bestera janskera besterik ez du aldatzen. Benetazko protagnista kolorea, pintura bera da.

Maja (Albako Dukesa)

Majagoa

GOYA Bere pintura bere nortasuna bezain askea da.Bere pintura bere nortasuna bezain askea da.

Autoerretratuak

Cartones para la Real Fábrica de TapicesCartones para la Real Fábrica de Tapices

Pintura atzegina eta Pintura atzegina eta apaingarria.apaingarria.

Ikuspegi baiezkor Ikuspegi baiezkor batetatik islatu egiten batetatik islatu egiten du gizarte idiliko du gizarte idiliko baten irudia.baten irudia.

Estilistikoki antza du Estilistikoki antza du bere garaiko pintore bere garaiko pintore guztiekin. épocaguztiekin. época

Ohitura gaiakOhitura gaiak (“Tauromakia”ren (“Tauromakia”ren

grabatuetan bezala, grabatuetan bezala, baina kasu honetan baina kasu honetan askoz gogorragoa).askoz gogorragoa).

Katxiruloa zutitzen

Guardasola

Bere GRABATUAK Bere GRABATUAK -Kapritxoak, Desastreak, Disparateak,Tauromakia--Kapritxoak, Desastreak, Disparateak,Tauromakia-teknika eta tematikagatik iraultzaileak izan ziren.teknika eta tematikagatik iraultzaileak izan ziren.

Hondoa ezabatzen du Hondoa ezabatzen du interesa irudian interesa irudian zentratzeko.zentratzeko.

Expresibitatea eta Expresibitatea eta dramatismoa dramatismoa azpimarratzen ditu.azpimarratzen ditu.

Gai oso askeak. Garaiko Gai oso askeak. Garaiko bizioak kritikatzen zituen.bizioak kritikatzen zituen.

Itzalak eta argiaren Itzalak eta argiaren jokuek erabiltzen ditu.jokuek erabiltzen ditu.

Humorea eta karikatura Humorea eta karikatura kritikaren lanabes kritikaren lanabes ederrak bihurtzen dira.ederrak bihurtzen dira.

KAPRITXOAKKAPRITXOAK

Espartinaren “pedagogia”ri buzko eritzia

Nobleziaren arbasoen orguiluari buruzkoa.

Interesgatiko eskontzei buruzko zalaketa.

Garaiko emakumeen egoerari buruzko zalaketa.

TAUROMAKIA

Independentzia Gerra

Autoren gehiengoak ikuspegi patriotiko edo heroiko batetik aurkesten du gerra.

Pertsonaiek beti erakusten dute jarrera neoble bat ekintza gogorra eta dramatikoenetan ere.

GOYA: GERRA GARAIA

Eszenatokiak eta ingurugiroa errealistak dira.

Batzuk oso motelak dira.

Informazioa eta historizismoa hotsa sentimentu eta testigantza pertsonalaren gainetik nagusitzen da.

DENA DELA, GOYAK GERRA ETA GERRAREN ONDORIOEI BURUZKO IKUSMEN UNIBERTSALA, KRITIKO ETA AUSARTA ESKEINTZEN DU.

Gerraren ondorioak erakusten ditu: gosea, Gerraren ondorioak erakusten ditu: gosea, gaixotasunak, indarkeria eta miseria gaixotasunak, indarkeria eta miseria morala.morala.

Espainarrak zein frantziarrak bezain Espainarrak zein frantziarrak bezain krudelak eta barbaroak dira.krudelak eta barbaroak dira.

Estiloa: dramatismoa, mina, indarkeria, Estiloa: dramatismoa, mina, indarkeria, balorea eta heroismoa ere…, gizakiaren balorea eta heroismoa ere…, gizakiaren sentimendu eta jarrera kontrajarriak …, sentimendu eta jarrera kontrajarriak …, kaosa, animalidadeakaosa, animalidadea

Gerraren ondamenaldiak

Moncloako fusilamenduak

Pintzelkada solteak, askeak, impresionistak. Espresibitate osoa keinuan… Pinturarentzako bide berriak.

GOYAREN ERAGILEAK ETA GOYAREN ERAGILEAK ETA ERAGINAKERAGINAK

Eragileak:Eragileak: Tiziano, Velázquez …Tiziano, Velázquez …

Eraginak:Eraginak: ErromantizismoanErromantizismoan ImpresionismoanImpresionismoan SurrealismoanSurrealismoan ExpresionismoanExpresionismoan

ROMANTICISMOROMANTICISMO

Ez ditu Neoklasizismoaren arau akademizista Ez ditu Neoklasizismoaren arau akademizista estuak onartzen.estuak onartzen.

Ideologia liberalekoa. Ideologia liberalekoa. Erdiaroko gaiak, dramatikoak, exotikoak eta Erdiaroko gaiak, dramatikoak, exotikoak eta

herrikoiak inspirazioa izango dira. herrikoiak inspirazioa izango dira. Kolorea imposatzen da lerroaren gainetik. Kolorea imposatzen da lerroaren gainetik.

Pintzelkada solteak, didiratsuak, askeak eta Pintzelkada solteak, didiratsuak, askeak eta espresiboak. espresiboak.

Konposaketa korapilatsuak, mugimenduz beterik.Konposaketa korapilatsuak, mugimenduz beterik. Kolore biziak, argi eta itzal joku bortitzak.Kolore biziak, argi eta itzal joku bortitzak.

Goyaren konposaketa dinamikoak eragiten dio

Mamelukoen erasoa

Askatasuna herria gidatzen

DE LA CROIX

Napoleon Alpeak zeharkatzen

Kioseko sarrazkia

Argeleko Serralloa

IMPRESIONISMOIMPRESIONISMO

Iraultza piktorikoaIraultza piktorikoa

Pintzelkada solteak; koloreak, oso biziak, ikuslearen Pintzelkada solteak; koloreak, oso biziak, ikuslearen erretinan nahasten dira irudiari sentzua ematen. erretinan nahasten dira irudiari sentzua ematen.

Gaiak: izadia, mundo modernoa, dantzak, hiritar bizitza. Gaiak: izadia, mundo modernoa, dantzak, hiritar bizitza. Lehendabiziko aldiz gai hutsal hauek protagonistak Lehendabiziko aldiz gai hutsal hauek protagonistak bihurtzen dira (gaiak galdu egiten du izandako garrantzia).bihurtzen dira (gaiak galdu egiten du izandako garrantzia).

Argazkia eta Japoiko estamparen eragina konposaketa eta Argazkia eta Japoiko estamparen eragina konposaketa eta enkuadretan.enkuadretan.

Bolumena eta marrazkia galtzaileak dira argia eta Bolumena eta marrazkia galtzaileak dira argia eta kolorearen aurrean.kolorearen aurrean.

Argia eta atmosferaren aldaketak pintatzen dute.Argia eta atmosferaren aldaketak pintatzen dute.

Goya - Borroka makilakadaz

Goya – Burdeoseko esne saltzailea

MONET

Monet

Roueneko Katedrala (Argia pintatu nahian)

SURREALISMOSURREALISMO

Ametsa, irudimena eta irrazionalismoaren Ametsa, irudimena eta irrazionalismoaren mundua pintatu nahi du.mundua pintatu nahi du.

Itxuraz pintura errealistak ditugu baina, Itxuraz pintura errealistak ditugu baina, gezurrak edo subkonszientearen gezurrak edo subkonszientearen errealitate alternatiboak besterik ez dira. errealitate alternatiboak besterik ez dira.

Gaiak oso berriak dira eta ezinezkoa da Gaiak oso berriak dira eta ezinezkoa da haien esanahi logikoa aurkitzea. Askotan haien esanahi logikoa aurkitzea. Askotan jolasak edo izekak besterik dira izaten.jolasak edo izekak besterik dira izaten.

Goya El coloso

GOYA DISPARATES

Goya - Kapritxoak

Goya

Rousseau

Chagall

DALÍ

Dalí - Memoriaren iraunkortasuna

MAGRITTE

EXPRESIONISMOEXPRESIONISMO Errealitatea bere muturreko hertzetara Errealitatea bere muturreko hertzetara

eramanda dugu, sentimenturik eramanda dugu, sentimenturik muturrekoenak.muturrekoenak.

Keinuak muekak bihurtzen dira, aurpegiak Keinuak muekak bihurtzen dira, aurpegiak maskarak.maskarak.

Askotan temática lizuna, sexualitate Askotan temática lizuna, sexualitate explizitoa edo morbosoa.explizitoa edo morbosoa.

Autore askok bere gizarteari buruzko Autore askok bere gizarteari buruzko kritika bortitza egiten dute. kritika bortitza egiten dute.

Goya – Saturno bere semeak jaten

Goya – Agureak sopa jaten

Goya

MUNCH

MunchKokoschka

Beckman

Ensor

Dix

Kirchner Bacon

Schiele