ØÇ·ñ³óÇáÝ ïí Û³ÉÝ»ñÁ data in the context... · ØÇ·ñ³óÇáÝ ïí...

ØÇ·ñ³óÇáÝ ïí Û³ÉÝ»ñÁ úñ³Ï³ñ· 2030-Ç Ñ³Ù³ï»ùëïáõÙ.

ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ

êáõÛÝ ½»ÏáõÛóáõÙ ³ñï³Ñ³Ûïí³Í Ï³ñÍÇùÝ»ñÁ å³ïÏ³ÝáõÙ »Ý Ñ»ÕÇÝ³ÏÝ»ñÇÝ ¨

å³ñï³¹Çñ ã¿, áñ ³ñï³óáÉ»Ý ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý (ØØÎ) ¨ ØØÎ

³Ý¹³Ù-å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ï»ë³Ï»ïÝ»ñÁ: àÕç ½»ÏáõÛóáõÙ û·ï³·áñÍí³Í ³Ýí³ÝáõÙÝ»ñÁ ¨

ÝÛáõÃÇ Ý»ñÏ³Û³óáõÙÁ ã»Ý »ÝÃ³¹ñáõÙ ØØÎ-Ç ÏáÕÙÇó ó³ÝÏ³ó³Í »ñÏñÇ, ï³ñ³ÍùÇ, ù³Õ³ùÇ Ï³Ù

ßñç³ÝÇ, Ï³Ù ¹ñ³ ÇßË³ÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Çñ³í³Ï³Ý Ï³ñ·³íÇ×³ÏÇ Ï³Ù ¹ñ³ ë³ÑÙ³ÝÝ»ñÇ

í»ñ³μ»ñÛ³É áñ¨¿ ï»ë³Ï»ïÇ ³ñï³Ñ³ÛïáõÙ:

ØØÎ-Ý Ñ³í³ï³ñÇÙ ¿ ³ÛÝ ëÏ½μáõÝùÇÝ, áñ ù³Õ³ù³ÏÇñÃ áõ Ï³ÝáÝ³Ï³ñ·í³Í ÙÇ·ñ³óÇ³Ý

Í³é³ÛáõÙ ¿ Ç Ýå³ëï ÙÇ·ñ³ÝïÝ»ñÇÝ ¨ Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³ÝÁ: ØØÎ-Ç` áñå»ë ÙÇç³½·³ÛÇÝ

Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý, ÷áË·áñÍ³ÏóáõÃÛáõÝÁ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ñ³ÝñáõÃÛ³Ý Çñ ·áñÍÁÝÏ»ñÝ»ñÇ Ñ»ï

áõÕÕí³Í ¿ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ áÉáñïáõÙ ³éÏ³ Ù³ñï³Ññ³í»ñÝ»ñÇ ÉáõÍÙ³ÝÁ, ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇÝ ³éÝãíáÕ

Ñ³ñó»ñÇ í»ñ³μ»ñÛ³É Çñ³½»ÏáõÃÛ³Ý Ù³Ï³ñ¹³ÏÇ μ³ñÓñ³óÙ³ÝÁ, ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ÙÇçáóáí

ëáóÇ³É-ïÝï»ë³Ï³Ý ½³ñ·³óÙ³Ý ËÃ³ÝÙ³ÝÁ, ÇÝãå»ë Ý³¨ ÙÇ·ñ³ÝïÝ»ñÇ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ

³ñÅ³Ý³å³ïíáõÃÛ³Ý ³ñÅ¨áñÙ³ÝÝ áõ μ³ñ»Ï»óáõÃÛ³Ý ³å³ÑáíÙ³ÝÁ:

¼»ÏáõÛóÁ å³ïñ³ëïí»É ¿ ØØÎ-Ç ¼³ñ·³óÙ³Ý ÑÇÙ³¹ñ³ÙÇ ÏáÕÙÇó ýÇÝ³Ýë³íáñíáÕ

§Ð³Û³ëï³ÝáõÙ Î³ÛáõÝ ½³ñ·³óÙ³Ý ûñ³Ï³ñ· 2030-Ç ÙÇ·ñ³óÇáÝ ÃÇñ³ËÝ»ñÇ áõÕÕáõÃÛ³Ùμ

Ï³ï³ñíáÕ ³é³çÁÝÃ³óÇ ÙáÝÇÃáñÇÝ·¦ Íñ³·ñÇ ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ:

¼»ÏáõÛóÁ Ññ³ï³ñ³Ïí»É ¿ ³é³Ýó ØØÎ å³ßïáÝ³Ï³Ý ËÙμ³·ñÙ³Ý

Ðñ³ï³ñ³ÏÇã` ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝ

ØØÎ Ð³Û³ëï³ÝÇ ³é³ù»ÉáõÃÛáõÝ

Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝ,

ºñ¨³Ý 0010, Ø²Î-Ç ·ñ³ë»ÝÛ³Ï,

ä»ïñáë ²¹³ÙÛ³Ý 14 ÷áÕáó

Ð»é³Ëáë` +374 10 58 56 92

ü³ùë` +374 10 54 33 65

¾É. Ñ³ëó»` [email protected]

Î³Ûù` www.iom.int/countries/Armenia

Ð»ÕÇÝ³Ï` ¾ÉÇ½³ ØáëÉ»ñ ìÇ¹³É

Ò¨³íáñáõÙÁ` ²ñ³Ù àõéáõïÛ³ÝÇ

© 2019 ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝ (ØØÎ)

´áÉáñ Çñ³íáõÝùÝ»ñÁ å³ßïå³Ýí³Í »Ý: êáõÛÝ Ññ³ï³ñ³ÏÙ³Ý áã ÙÇ Ù³ë ãÇ Ï³ñáÕ

í»ñ³ñï³¹ñí»É, å³Ñí»É ï»Õ»Ï³ïí³Ï³Ý áñáÝáÕ³Ï³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·áõÙ, Ï³Ù ÷áË³Ýóí»É áñ¨¿

Ó¨áí Ï³Ù ÙÇçáóáí` ¿É»ÏïñáÝ³ÛÇÝ, Ù»Ë³ÝÇÏ³Ï³Ý, Éáõë³å³ï×»Ý³Ñ³ÝÙ³Ý, ·ñ³éÙ³Ý Ï³Ù ³ÛÉ

Ï»ñå` ³é³Ýó Ññ³ï³ñ³ÏãÇ Ý³ËÝ³Ï³Ý ·ñ³íáñ Ñ³Ù³Ó³ÛÝáõÃÛ³Ý:

PUB2020/026/R

Բáí³Ý¹³ÏáõÃÛáõÝ

ä²îÎºðÜºðÆ, ²ÔÚàôê²ÎÜºðÆ ºì Üºð¸ÆðÜºðÆ ò²ÜÎ . . . . . . . . . . . . . . . iv

Ð²ä²ìàôØÜºðÆ ò²ÜÎ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v

²è²æ²´²Ü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vi

Ð²Ø²èàî ²ØöàöàôØ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . viii

Ü²Ê²´²Ü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

ØÆ¶ð²òÆ²Ü ºì Î¼Ü-ÜºðÀ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Î¼Ü ÂÆð²ÊÜºðÆ ²è²æÜ²ÐºðÂàôÂÚàôÜÜºðÆ ê²ÐØ²ÜàôØÀ . . . . . . . 9

îìÚ²ÈÜºðÆ ø²ðîº¼²¶ðØ²Ü ²ð¸ÚàôÜøÜºðÀ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Î¼Ü òàôò²ÜÆÞÜºðÀ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

²è²æ²ðÎàôÂÚàôÜÜºð ØÆ¶ð²òÆàÜ îìÚ²ÈÜºðÆ ìºð²´ºðÚ²È . . . . 45

º¼ð²Î²òàôÂÚàôÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

Ð²ìºÈì²ÌÜºð . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67

ÐÔàôØÜºð . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙiii

ä³ïÏ»ñÝ»ñÇ, ³Õ Ûáõë³ÏÝ»ñÇ & Ý»ñ¹ÇñÝ»ñÇ ó³ÝÏ

ä³ïÏ»ñ 1. ØÇ·ñ³óÇ³Ý & Î¼Ü-Ý»ñÁ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

ä³ïÏ»ñ 2. ØÇ·ñ³óÇ³-Î¼Ü ³½·³ÛÝ³óÙ³Ý Ùáï»óáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ . . . . 7

²Õ Ûáõë³Ï 1. êÇÝÃ»½í³Í ÝÏ³ñ³·ñáõÃÛáõÝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

²Õ Ûáõë³Ï 2. Ø²Î¼²Ì Ð³Û³ëï³Ý. ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ ³ÕÛáõë³Ï. ²ñ¹ÛáõÝù 4 . . . 80

²Õ Ûáõë³Ï 3. Ð³ñó³½ñáõÛóÇ Ó&³ÝÙáõßÇ ûñÇÝ³Ï . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

²Õ Ûáõë³Ï 4. îíÛ³ÉÝ»ñÇ ù³ñï»½³·ñÙ³Ý ³ÕÛáõë³Ï. µ³ó»ñÇ í»ñÉáõÍáõÃÛ³Ý

³Ù÷á÷áõÙ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

Ü»ñ¹Çñ 1. ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ áõÕÕ³ÏÇ Ó&³Ï»ñåáõÙÝ»ñÁ Î¼Ü-Ý»ñáõÙ . . . . . . . . . 4

Ü»ñ¹Çñ 2. ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ï³é³í³ñÙ³Ý óáõó³ÝÇßÝ»ñÁ (ØÎò) . . . . . . . . . . . . 5

Ü»ñ¹Çñ 3. ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ µ³ÅÇÝÁ 2014Ã. îîÎ²Ð-áõÙ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Ü»ñ¹Çñ 4. ÎñÃáõÃÛ³Ý Ùá¹áõÉÇó ÁÝïñí³Í Ñ³ñó»ñ, îîÎ²Ð 2014 . . . . . . . . . 33

Ü»ñ¹Çñ 5. Ø³É³½Ç³ÛÇ Ñ³çáÕí³Í ÷áñÓÁ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50

Ü»ñ¹Çñ 6. ¶³Ý³. Ï»Ýë³Ù³Ï³ñ¹³ÏÇ Ñ»ï³½áïáõÃÛáõÝ - 2012/2013 ÃÃ. . .51

Ü»ñ¹Çñ 7. îîÎ²Ð ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ³ñó»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É ³é³ç³ñÏíáÕ

÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÁ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Ü»ñ¹Çñ 8. ²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñ îîÎ²Ð-áõÙ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ï&áÕáõÃÛ³Ý

Ñ³ñóÇ í»ñ³µ»ñÛ³É . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55

Ü»ñ¹Çñ 9. ²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝ îîÎ²Ð-áõÙ å³ï×³éÇ Ñ³ñóÇ í»ñ³µ»ñÛ³É . . . 58

Ü»ñ¹Çñ 10. îÝ³ÛÇÝ ïÝï»ëáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³ñóáõÙÝ»ñÇ û·ï³·áñÍáõÙ`

ØáÉ¹áí³ÛáõÙ ³ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ù³ëÇÝ ïíÛ³ÉÝ»ñ

Ñ³í³ù³·ñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Ü»ñ¹Çñ 11. ²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝ îîÎ²Ð-áõÙ ¹ñ³Ù³Ï³Ý ÷áË³ÝóáõÙÝ»ñÇ

Ù³ëÇÝ Ñ³ñóÇ í»ñ³µ»ñÛ³É . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62

Ü»ñ¹Çñ 12. îíÛ³ÉÝ»ñÇ Ù³ëÝ³·Çï³óí³Í Ñ³í³ù³·ñáõÙ ë÷ÛáõéùÇ, ¹ñ³Ù³Ï³Ý

÷áË³ÝóáõÙÝ»ñÇ & ýÇÝ³Ýë³Ï³Ý Ý»ñ·ñ³íí³ÍáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ . . .63

Ü»ñ¹Çñ 13. Ø²Î¼²Ì. ²ñ¹ÛáõÝù 4. ØÇ·ñ³óÇ³ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67

Ü»ñ¹Çñ 14. ÎñÃáõÃÛ³Ý Ùá¹áõÉÇó ÁÝïñí³Í Ñ³ñó»ñ, îîÎ²Ð 2014 . . . . . . . . . . 73


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙiv

Ð³å³íáõÙ Ý»ñÇ ó³ÝÏ

Ð´ÀØ Ð³Û Ï³ Ï³Ý μ³ ñ» ·áñ Í³ Ï³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÙÇ áõ ÃÛáõÝ

êÎîÐ ê³Ñ Ù³ Ý³ ÛÇÝ ¿É»Ïï ñá Ý³ ÛÇÝ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ·

ÐÎ´ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ï»Ýï ñá Ý³ Ï³Ý μ³ÝÏ

²äÐ ²Ý Ï³Ë å» ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛáõÝ

ºØ ºí ñá å³ Ï³Ý ÙÇ áõ ÃÛáõÝ

îî Î²Ð îÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï»Ý ë³ å³Û Ù³Ý Ý» ñÇ (Ï»Ý ë³ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ) ³Ù μáÕ ç³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ

²ØÎ ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ

ØØÎ ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ

²¶Ü (ÐÐ) Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõ ÃÛ³Ý ³ñ ï³ ùÇÝ ·áñ Í» ñÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõÝ

²êÐÜ (ÐÐ) Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõ ÃÛ³Ý ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¨ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý Ñ³ñ ó» ñÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõÝ

ìÎ (ÐÐ) Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõ ÃÛ³Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ïá ÙÇ ï»

ØÌ (îÎºÜ ÐÐ) Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõ ÃÛ³Ý ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ¨ »Ý Ã³ Ï³ -éáõó í³Íù Ý» ñÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõÝ

¼ä¶ (²êÐÜ ÐÐ) Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõ ÃÛ³Ý ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¨ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý Ñ³ñ ó» ñÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³Ý ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛáõÝ

Î¶ØêÜ (ÐÐ) Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõ ÃÛ³Ý Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõÝ

Î¼Ü Î³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý»ñ

öØÒ ¼²Î Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÷áùñ ¨ ÙÇ çÇÝ Ó»é Ý³ñ Ï³ ïÇ ñáõ ÃÛ³Ý ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ Ï»Ýï ñáÝ

Ø²Î ØÇ ³ íáñ í³Í ³½ ·» ñÇ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ

Ø²Î ö¶Ð ØÇ³íáñí³Í ³½·»ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛ³Ý ö³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÇ Ñ³ñó»ñáí ·»ñ³·áõÛÝ Ñ³ÝÓÝ³Ï³ï³ñÇ ·ñ³ë»ÝÛ³Ï

Ø¶öÊ Î¼Ü Î³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ ÙÇç ·» ñ³ ï»ë ã³ Ï³Ý ÷áñ Ó³ ·Ç ï³ Ï³Ý ËáõÙμ

Ø²Î¼²Ì Ø²Î-Ç ½³ñ·³óÙ³Ý ³ç³ÏóáõÃÛ³Ý Íñ³·Çñ


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙv

²é³ç³µ³Ý

2016Ã․ ÑáõÝí³ñÇ 1-ÇÝ áõÅÇ Ù»ç Ùï³Ý 2015Ã․ ë»åï»Ùμ»ñÇÝ Ø²Î-Ç å³ï Ù³ Ï³Ý ·³·³ÃÝ³ÅáÕáíÇ Å³Ù³Ý³Ï å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Õ»Ï³í³ñÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó ÁÝ¹áõÝ í³Í Î³ÛáõÝ ½³ñ·³óÙ³Ý 2030 ûñ³Ï³ñ·Ç Î³ÛáõÝ ½³ñ·³óÙ³Ý 17 Ýå³ï³ÏÝ»ñÁ (Î¼Ü)։ ²é³çÇÏ³ 15 ï³ñÇÝ»ñÇ ÁÝÃ³óùáõÙ ³Ûë Ñ³ÙÁÝ¹Ñ³Ýáõñ Ýß³Ý³ÏáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÏÑ³Ù³ËÙμ»Ý Çñ»Ýó ç³Ýù»ñÁ í»ñç ï³Éáõ Ñ³Ù³ñ ³Õù³ïáõÃÛ³ÝÁ, å³Ûù³ñ»Éáõ ³ÝÑ³í³ë³ñáõ -ÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹»Ù ¨ ÉáõÍ»Éáõ ÏÉÇÙ³ÛÇ ÷á÷áËáõÃÛ³Ùμ å³ÛÙ³Ý³ íáñ í³Í ËÝ¹ÇñÝ»ñÁª ÙÇ³Å³Ù³Ý³Ï Ñ³í³ëïÇ³Ý³Éáí, áñ áã áù ãÇ ³Ýï»ëí»Éáõ։ ØÇ¨ÝáõÛÝ Å³Ù³Ý³Ï, å»ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó Î¼Ü Çñ³·áñÍáõÙÁ Ï³Ëí³Í ¿ ÉÇÝ»Éáõ »ñÏñÇ Ý»ñëáõÙ Ùß³ÏíáÕ ³ñ¹ÛáõÝ³í»ï, Ï³ÛáõÝ ¨ Ý»ñ³é³Ï³Ý é³½Ù³ í³ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÏÛ³ÝùÇ Ïáã»Éáõó։

Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ Ñ³ëï³ï»É ¿ Çñ Ñ³í³ï³ñÙáõÃÛáõÝÁ ¼³ñ·³óÙ³Ý 2030 ûñ³Ï³ñ·ÇÝ, ¨ »ñÏñáõÙ ù³Õ³ù³Ï³Ý í»ñ³÷áËáõÙÝ»ñÇ ÉáõÛëÇ Ý»ñùá Î¼Ü-Ý»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ Ï³ñ¨áñ ·áñÍÇù ¿ Ñ³Ý¹Çë³ÝáõÙ ÇÝãå»ë Ý»ñùÇÝ μ³ñ»÷áËáõÙÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ, ³ÛÝå»ë ¿É ³Ùáõñ ÑÇÙù»ñ ¿ ëï»ÕÍáõÙ Î³é³í³ñáõÃÛ³Ý, Ø²Î-Ç, ÙÇç³½·³ÛÇÝ ·áñÍÁÝÏ»ñÝ»ñÇ, Ù³ëÝ³íáñ Ñ³ïí³ÍÇ, ù³Õ³ù³óÇ³Ï³Ý Ñ³ë³ñ³ÏáõÃÛ³Ý ¨ ë÷ÛáõéùÇ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÙÇç¨ Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛ³Ý ¨ ÷áËÑ³ñ³μ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ½³ñ·³óÙ³Ý Ñ³Ù³ñ։

ØÇ¨ÝáõÛÝ Å³Ù³Ý³Ï, ÐÐ Ï³é³í³ñáõÃÛáõÝÁ Ï³ñ¨áñáõÙ ¿ Ñáõë³ÉÇ ¨ Ñ³Ù³ -å³ñ÷³Ï ïíÛ³ÉÝ»ñÇ ³éÏ³ÛáõÃÛáõÝÁ ¼³ñ·³óÙ³Ý 2030 ûñ³Ï³ñ·Ç Çñ³Ï³ Ý³ó -Ù³Ý Ñ³Ù³ñ:

Ð³Û³ëï³ÝÇ ÙÇ·ñ³óÇáÝ ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛáõÝÁ ÁÝ¹·ÍáõÙ ¿ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ½³ñ·³óáÕ Ý»ñáõÅÇ Ï³ñ¨áñáõÃÛáõÝÁ »ñÏñÇ ëáóÇ³É-ïÝï»ë³Ï³Ý ½³ñ·³óÙ³Ý Ñ³ñóáõÙ ¨ í»ñçÇÝÇë ¹»ñÁ ·Çï»ÉÇù³Ñ»Ý ¨ Ýáñ³ñ³ñ ïÝï»ëáõÃÛ³Ý í»ñ³÷áËÙ³Ý ·áñÍáõÙ։ ²Ûë ÇÙ³ëïáí ÙÇ·ñ³óÇáÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ ³éÏ³ÛáõÃÛáõÝÝ ³é³Ýóù³ÛÇÝ Ýß³Ý³ÏáõÃÛáõÝ áõÝÇ ÷³ëï³Ñ»Ý ù³Õ³ù³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Ùß³ÏÙ³Ý Ñ³Ù³ñ։

Ðáõëáí »Ýù, áñ ØØÎ ¼³ñ·³óÙ³Ý ÑÇÙÝ³¹ñ³ÙÇ ³ç³ÏóáõÃÛ³Ùμ å³ïñ³ëï -í³Í §ØÇ·ñ³óÇáÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ ûñ³Ï³ñ· 2030-Ç Ñ³Ù³ï»ùëïáõÙ. ÙÇ·ñ³ -óÇ³ÛÇ ¨ ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ¦ áõëáõÙÝ³ ëÇñáõÃÛáõÝÁ ¨ Ý»ñÏ³Û³óí³Í ³é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ÏÝå³ëï»Ý ÙÇ·ñ³óÇáÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ μ³ñ»É³ -íÙ³ÝÁ ¨ Çñ Ý»ñ¹ñáõÙÁ ÏáõÝ»Ý³Ý Ð³Û³ëï³ÝáõÙ Î³ÛáõÝ ½³ñ·³óÙ³Ý Ýå³ï³Ï -Ý»ñÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý ·áñÍáõÙ։

¾¹áõ³ñ¹ ²Ô²æ²ÜÚ²Ü ÐÐ í³ñã³å»ïÇ ³ßË³ï³Ï³½ÙÇ Õ»Ï³í³ñ


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙvii

Ð³ Ù³ éáï ³Ù ÷á ÷áõÙ

ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ

ØØÎ -Ç §Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý úñ³ Ï³ñ· 2030-Ç ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ Ï³ ï³ñ íáÕ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·¦ Íñ³· ñáí Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ù»Ï Ý³ñ Ï»ó ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý áÉáñ ïáõÙ Î³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ (Î¼Ü) ³½ ·³Û Ý³ó Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ: ú·ï í» Éáí ³ÛÝ å³ ï» Ñáõ ÃÛáõ ÝÇó, áñ ÙÇ ç³½ ·³ -ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý, áñ å»ë ³é³Ý ÓÇÝ Ã» Ù³, Î¼Ü ßñ ç³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ Ý» ñ³é í»ó ·Éá μ³É ½³ñ ·³ó Ù³Ý ûñ³ Ï³ñ·, Íñ³ -·Ç ñÁ Ýå³ë ï»ó Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ Ñ³ -Ù³ ÑáõÝã ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý ¨ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñÏ Ù³Ý Ñ³ñ óáõÙ:

Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ μ³Ë íáõÙ ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ ³éÝã íáÕ ï³ ñ³ ï» ë³Ï Ù³ñ ï³Ñ ñ³ í»ñ Ý» ñÇ ¨

ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ë³é Ýáõñ ¹ÇÝ: ²ÛÉ ³é³ÝÓ Ý³ Ñ³ï Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï Ù»Ï ï»Õ, »ñÏ ñÇÝ μÝá ñáß ¿ Ý³¨ ë» -½á Ý³ ÛÇÝ ³ñ ï³· Ý³ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³í³Ý ¹³ μ³ñ μ³ñÓñ óáõ ó³ ÝÇß ¨ ³ß Ë³ñ ÑÇ ï³ñ μ»ñ Ñ³ï í³Í Ý» ñáõÙ μÝ³Ï íáÕ μ³½ Ù³ ù³ Ý³Ï ë÷ Ûáõé ùÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ, ÇëÏ í»ñ çÇÝ ï³ ñÇ Ý» ñÇÝ ³ñ Ó³ Ý³·ñ í»É ¿ Ý³¨ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ ëÇ ñÇ ³ Ñ³Û ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ý»ñ Ñáë ùÇ ù³ Ý³ Ï³ Ï³Ý ³×: ê³ íÏ³ -ÛáõÙ ¿ ³é ³ÛÝ, áñ Î¼Ü ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇó ß³ ï»ñÝ ³Ý ÙÇ ç³ Ï³ Ýá ñ»Ý ³éÝã íáõÙ »Ý »ñÏ -ñÇÝ ¨ Ý» ñ³ éáõÙ »Ý ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ï³ñ μ»ñ áÉáñï Ý»ñ: ê³ Ý³¨ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ëï»Õ Í»ó ³Ûë Íñ³· -ñáõÙ å³ï ß³× Ï»ñ åáí ÁÝ¹·ñ Ï»É »ñÏ ñáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ñ³ñ ó» ñáí ½μ³Õ íáÕ μ³½ Ù³ ÃÇí ï³ñ μ»ñ ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ` ëÏ ë³Í ìÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ïá ÙÇ ï» Çó ÙÇÝã¨ ÙÇ ß³ñù ³é³Ýóù³ÛÇÝ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõÝ -Ý»ñ ¨ ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛ³Ý Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ óÇã Ý»ñ:

Ø» Ãá ¹³ µ³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ

Ü³Ë¨³é³ç, ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ¹³ ë³ Ï³ñ· í» óÇÝ μ³½ -Ù³ ÃÇí ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ë Ý³Ï óáõ ÃÛ³Ùμ ³Ýó Ï³ó í³Í ·áñ ÍÁÝ Ã³ óáõÙ: Þ³ Ñ³ éáõ Ý» ñÁ ë³Ñ Ù³ Ý» óÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ ³é³ í»É í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ ÑÇÝ· ÃÇ ñ³Ë Ý»ñ` Ó¨³÷á Ë» Éáí ¹ñ³Ýù Áëï ³ÝÑ ñ³ -Å»ß ïáõ ÃÛ³Ý: ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï Ï³½ Ù³ Ï»ñå í»ó ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ·áñ ÍÁÝ Ã³ó, áñÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Áëï Ã» Ù³ Ý» ñÇ ·Ý³ Ñ³ï í» óÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇÝ ³éÝã íáÕ ³é Ï³ ïí Û³É Ý» -ñÁ: ²Û Ýáõ Ñ»ï¨ Ùß³Ï í»ó ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý íñ³ ÑÇÙÝ í³Í óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ·` ÁÝïñ -í³Í ÑÇÝ· Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ ³é³ çÁÝ Ã³ óÁ ¹Ç ï³ñ Ï» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: ì»ñ çáõÙ Ùß³Ï í» óÇÝ Ñ³ -Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ` áõÕÕ í³Í Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³í³ù³·ñÙ³ÝÝ áõ Ï³é³í³ñÙ³Ý μ³ñ»É³íÙ³ÝÁ:

²ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ ³Ù ÷á ÷áõÙ

êïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ³Õ Ûáõ ë³ ÏáõÙ Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ýá ñ»Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í »Ý ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ Ñ³ Ù³ñ í³Í Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ ¨ ¹ñ³Ýó ³½ ·³ ÛÇÝ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ: ²½ ·³ ÛÇÝ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ Ý» ñ³ éáõÙ »Ý ÇÝã å»ë ÙÇ ç³½ ·³Û Ýá -ñ»Ý ÁÝ ¹áõÝ í³Í Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ, ³ÛÝ å»ë ¿É áñáß ÷á Ë³ ñÇ ÝáÕ óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ: öá Ë³ ñÇ ÝáÕ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ Ùß³Ï í»É »Ý ³ÛÝ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ, »ñμ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ñ ÏÇ ñ³ é»É ÙÇ ç³½ ·³Û Ýá ñ»Ý ÁÝ ¹áõÝ í³Í Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ` å³Û Ù³ Ý³ íáñ í³Í ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ùμ, Ï³Ù »ñμ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ñ ÙÇ ç³½ ·³Û Ýá ñ»Ý ÁÝ ¹áõÝ í³Í óáõ -ó³ ÝÇß áí Ùß ï³ ¹Ç ï³ñ Ï»É ÃÇ ñ³ ËÇ áñáß ³ë å»Ïï Ý»ñ: ä»ïù ¿ ÝÏ³ ïÇ áõ Ý» Ý³É, áñ áñáß ÃÇ ñ³Ë Ý»ñ ÙÇ ÷áùñ Ó¨³÷áË í»É »Ý ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ ³í» ÉÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ¹³ñÓ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ. μ³ ó³ï ñáõ ÃÛáõÝ Ý» -ñÁ ïñ í³Í »Ý ÷³ë ï³ÃÕ ÃáõÙ:


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙviii

¶Éá µ³É ÃÇ ñ³Ë ²½ ·³ ÛÇÝ óáõ ó³ ÝÇß


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙix

Ð ³ Ù ³ é á ï ³ Ù ÷ á ÷ á õ Ù

4.μ. ØÇÝã¨ 2020 Ã. ¿³ Ï³ Ýá ñ»Ý ¨ ·Éá μ³É ÁÝ¹·ñ Ïáõ -Ùáí ³í» É³ó Ý»É ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñÇÝ ïñ³ Ù³¹ñ -íáÕ Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÁ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë ³é³ í»É ÃáõÛÉ ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñÇÝ, ½³ñ ·³ óáÕ ÷áùñ ÏÕ -½Ç- å» ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ¨ ³ý ñÇÏ Û³Ý »ñÏñ Ý» ñÇÝ` μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ÙÇ çÇÝ- Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý áõ ëáõó Ù³Ý, ï» Õ» -Ï³ï í³ Ï³Ý ¨ Ñ³ Õáñ ¹³Ïó Ù³Ý ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ, ï»Ë ÝÇ Ï³ Ï³Ý, ×³ñ ï³ ñ³ ·Ç ï³ Ï³Ý ¨ ·Ç ï³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ ÁÝ¹·ñÏ í» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí` ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñáõÙ ¨ ³ÛÉ ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñáõÙ:

Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇÝ ïñ³ Ù³¹ñ íáÕ Ïñ -Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÇ ÃÇ íÁ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ -Ãáõ ÃÛáõÝ ëï³ Ý³ Éáõ, Ý» ñ³é Û³É ÙÇ çÇÝ- Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ -Ï³Ý áõ ëáõó Ù³Ý, ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý ¨ Ñ³ Õáñ ¹³Ïó -Ù³Ý ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ, ï»Ë ÝÇ Ï³ Ï³Ý, ×³ñ ï³ ñ³ -·Ç ï³ Ï³Ý ¨ ·Ç ï³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ ÷á -Ë³ Ý³Ï Ù³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ ÁÝ¹·ñÏ í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

8.8 ä³ßï å³ Ý»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ ¨ ËÃ³ Ý»É ³Ýí ï³Ý· ¨ ³å³ Ñáí ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ -ç³ í³Ûñ μá Éáñ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ÙÇ· -ñ³Ýï ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë ÏÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ ³Ý Ï³ ÛáõÝ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» -óáÕ Ý» ñÇ:

²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ñ³ñ óáõÙ (ÙÇ ³ íá -ñáõÙ Ý»ñ Ï³½ Ù» Éáõ ³½³ ïáõ ÃÛáõÝ ¨ Ïá É»Ï ïÇí μ³ -Ý³Ï óáõ ÃÛáõÝ) ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» ÉÇ áõ -ÃÛ³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÁ` ÑÇÙÝ í³Í ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÙÇ ç³½ -·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛ³Ý (²ØÎ) ï»ùë ï³ ÛÇÝ ³Õμ -Ûáõñ Ý» ñÇ ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ ûñ»Ýë¹ ñáõ ÃÛ³Ý íñ³:

10.7 ¸Ûáõ ñ³ó Ý»É Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ï³ñ ·³ å³Ñ, ³Ýí -ï³Ý·, Ï³ Ýá Ý³ íáñ ¨ å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ ÙÇ· ñ³ óÇ -³Ý ¨ ß³ñ Åáõ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` åÉ³ Ý³ íáñ í³Í ¨ É³í Ï³ é³ í³ñ íáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý ÙÇ çá óáí:

ì» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ %-Á, áí ù»ñ ³Ý ó»É »Ý í×³ ñá íÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ³Ý ó³Í 7 ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

²å³ë ï³ ÝÇ ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý ¹Ç ÙáõÙ Ý» ñÇ Ù»ç μ³ -í³ ñ³ñ í³Í ¹Ç ÙáõÙ Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ:

17.16 Êá ñ³ó Ý»É ·Éá μ³É ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³ -ÝáõÝ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý, Éñ³ó í³Í μ³½ Ù³ ÃÇí ß³ -Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ ÙÇç¨ ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛ³Ùμ, áñáÝù Ùá μÇ ÉÇ ½³ó ÝáõÙ ¨ ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ »Ý ·Ç ï» ÉÇù Ý»ñ, ÷áñ Ó³ ·Ç ïáõ ÃÛáõÝ, ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý»ñ ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ -Ï³Ý ÙÇ çáó Ý»ñ` ë³ ï³ ñ» Éáõ Î³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Çñ³ ·áñÍ Ù³ ÝÁ μá Éáñ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ -å»ë` ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñáõÙ

¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ëÁ` áñ å»ë ÷á -Ë³Ýó í³Í ·áõ Ù³ñ Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇÝ

17.18 ØÇÝã¨ 2020 Ã. Ù» Í³ó Ý»É Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í ûÅ³Ý ¹³ Ïáõ ÃÛáõ ÝÁ ½³ñ ·³ -óáÕ »ñÏñ Ý» ñÇÝ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ³é³ í»É ÃáõÛÉ ½³ñ ·³ -ó³Í »ñÏñ Ý» ñÇÝ ¨ ½³ñ ·³ óáÕ ÷áùñ ÏÕ ½Ç- å» ïáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ` ½·³ ÉÇ á ñ»Ý ³í» É³ó Ý» Éáõ μ³ñÓ ñá ñ³Ï, Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ ¨ Ñáõ ë³ ÉÇ ïí Û³É Ý» ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ` ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í Áëï »Ï³Ù ïÇ, ë» éÇ, ï³ ñÇ ùÇ, é³ -ë³ ÛÇ, ¿Ã ÝÇÏ Í³· Ù³Ý, ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ, Ñ³ß Ù³Ý ¹³ Ùáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» Ý³ Éáõ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÇ, ³ß -Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý ¹Çñ ùÇ ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ ³ÛÉ μÝáõ Ã³· ñ» ñÇ:

²½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ ëï»ÕÍ í³Í Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß -Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ` ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ -Ùáí:

òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ññ³ å³ ñ³ Ï³ ÛÇÝ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó íáõÙ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Î¼Ü Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ Ã³ ÏáõÙ` ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñ»ï ³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ ãáõ Ý» óáÕ ³ÛÉ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ Ñ»ï Ù»Ï -ï»Õ: ²Ù» Ý³Ù Û³ Ã³ñ Ù³ó íáÕ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõÝ ìÎ-Ý ¿:

êïáñ¨ μ»ñ í³Í ³Õ Ûáõ ë³ ÏáõÙ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í »Ý ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý Ù»ç ï»Õ ·ï³Í ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÁ ¨

¹ñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ: ²é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ùß³Ï í»É »Ý áñ å»ë Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÙÇ· ñ³ óÇ -áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í Ëáñ ù³ ÛÇÝ, ÏÇ ñ³ é» ÉÇ ù³Û É»ñ` ÑÇÙÝ í» Éáí ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñáõÙ áõ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñáõÙ Ñ³Ûï Ý³ μ»ñ í³Í μ³ ó» ñÇ íñ³: ²Ûë åÇ ëáí, Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ¹» ñ³ -Ï³ ï³ñ Ý» ñÁ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ Ù³ ëÇÝ Çñ»Ýó Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý μ³ ñ» É³ í»É ¹ñ³ ÇëÏ Ñ³ Ù³ñ Ý³ Ë³ ï»ë í³Í ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ áõ Õ» óáõÛó Ý» ñáõÙ Ýß í³Í ù³Û É» ñÇ ÙÇ çá óáí:


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙx

Ð ³ Ù ³ é á ï ³ Ù ÷ á ÷ á õ Ù

ì»ñ³µ»ñ»É Ç ïí Û³ÉÝ»ñÇ µ³ó»ñÁ ²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÂ»Ù³

• Â» ñÇ ïí Û³É Ý»ñ áõë Ù³Ý ³í³ñ ïÇó Ñ» -ïá ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý í» -ñ³ μ»ñ Û³É

• àõ ë³ Ý» Éáõ Ù»Ï Ý³Í ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ í» -ñ³ μ»ñ Û³É ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ íÇ ×³ Ï³· ñáõ -ÃÛ³Ý μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ

• Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ïñ Ã³ Ï³Ý Ï³ éáõÛó -Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó μ³ ñ» É³ í»É ßñ ç³ Ý³ -í³ñï Ý» ñÇ Ñ»ïÏñ Ã³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» áõ -ÃÛ³ ÝÁ Ñ»ï¨»Éáõ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÁ

• Î³½ Ù»É ¨ Ññ³ å³ ñ³ Ï»É å³ß ïá Ý³ -Ï³Ý ¨ áã å³ß ïá Ý³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñáõ -ÃÛáõÝ áõ ë³ Ý» Éáõ Ù»Ï Ý³Í ÙÇ· ñ³Ýï Ý» -ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

• öá ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý »Ý Ã³ñ Ï»É îî Î²Ð -Ç Ñ³ñ óÁ ³Ù» Ý³ ó³Íñ Ïñ Ã³ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï áõ Ý» óáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

ØÇ·ñ³óÇ³ ¨ ÏñÃáõÃÛáõÝ

• Â» ñÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ ³ß Ë³ ï³Ý -ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ, Ñ³ï Ï³ å»ë Ð³ -Û³ë ï³ ÝáõÙ ·ïÝ íáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ í» -ñ³ μ»ñ Û³É

• Â» ñÇ ïí Û³É Ý»ñ ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ -³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

• Â» ñÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ ¨ ³ß -Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É

• ²å³ Ñá í»É ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ -ÃÛ³Ý ïñ³ Ù³¹ñ Ù³Ý Ï³ åÁ ´Ý³Ï ãáõ -ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý é» ·Çëï ñÇ Ñ»ï

• öá ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý »Ý Ã³ñ Ï»É îî Î²Ð -áõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ï¨áÕáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ Ñ³ñóÁ

²ß Ë³ ï³Ý ù³ -ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³

• ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É íÇ ×³ Ï³· -ñáõ ÃÛ³Ý ³Ù μáÕ ç³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ¨ ×ß·ñïáõ ÃÛ³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ å³ Ï³ë

• ºÉ ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ

• ì» ñ³ ¹³ñÓ »Ý Ã³¹ ñáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ -ù³· ñáõÙ

• öá ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý »Ý Ã³ñ Ï»É îî Î²Ð Ñ³ñóÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³ éÇ í» ñ³ -μ»ñ Û³É

• ´³ ñ» É³ í»É ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ·ñ³Ý óáõÙ -Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Á ´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý å» ï³ -Ï³Ý é» ·Çëï ñáõÙ

• Î³å ëï»Õ Í»É êÎîÐ -Ç ¨ ´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý é» ·Çëï ñÇ ÙÇç¨

• îî Î²Ð -áõÙ ³í» É³ó Ý»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ -ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ùá ¹áõÉ

• Üå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ»ï μ³ ñ» -É³ í»É Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ ÙÇ· ñ³ -óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ áÉáñ ïáõÙ

ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ ñáõÙ


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙxi

Ð ³ Ù ³ é á ï ³ Ù ÷ á ÷ á õ Ù

• îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÑÙ ïáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ Ñ³ Ù³ -å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ù³ÝÝ ³éÝã íáÕ Ù» Ë³ -ÝÇ½Ù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

• âÏ³Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ïí Û³É Ý»ñ

• ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë³ -ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÁ óáõÛó ã»Ý ïñ íáõÙ áñ -å»ë ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÷á Ë³Ýó Ù³Ý ÙÇ çÇ -Ý³ó í³Í ïá Ïáë

• ê÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ãÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ

• ÀÝ¹ É³Û Ý»É ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ñ» ï³ ½á -ïáõ ÃáõÝ Ý» ñÁ` ÁÝ¹·ñ Ï» Éáõ Ýáñ áÉáñï -Ý»ñ

• ²Ýó Ï³ó Ý»É Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ï³Ù ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ

• Î³ ï³ ñ»É ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» -ñÇ Í³Ë ë» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ññ³ å³ ñ³Ï í³Í ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» óáõÙ

• îî Î²Ð -áõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» -ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ óÁ Ñ³ñ Ù³ ñ»ó Ý»É` ÷á Ë³Ýó Ù³Ý ã³ ÷Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ

• Ü»ñ Ï³ Û³ó Ý»É ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ -Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ù³ë -Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ

• Ü» ñ³ é»É ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇÝ ³éÝã íáÕ Ñ³ñ ó» ñÁ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨/Ï³Ù ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ

ê÷ Ûáõé ùÁ ¨ ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ -ÃÛáõ ÝÁ Ñ³ ÝáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý

• îí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÁ` Áëï í» ñÁ Ýß í³ ÍÇ, áñáÝù Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ »Ý ³å³ óáõ ó³ -Ñ»Ý ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ¨ ÁÝ¹·ñ ÏáõÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ùß³Ï -Ù³ ÝÁ

• Ð³ß í»ï íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý μ³ ó³ Ï³ Ûáõ -ÃÛáõÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·» ñÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ -Ý» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É

• Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ½á Ñ» ñÇ Ï³ -óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ³ÛÉ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ß í»ï íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý μ³ ó³ Ï³ Ûáõ -ÃÛáõÝ

• Ü»ñ Ï³ Û³ó Ý»É ìÎ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ -Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» ÉÇ áõ -ÃÛ³Ý ÷³ë ï³ ÃáõÕÃ

• Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í»ñç Ý³ Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³Ý Ù»ç Ý» ñ³ é»É ïí Û³É -Ý»ñ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ÙÇ· -ñ³ óÇ áÝ ³ÛÉ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ -μ»ñ Û³É

ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý»ñ

º½ ñ³ Ï³ óáõ ÃÛáõÝ

àñ å»ë Íñ³· ñÇ ³ñ¹ ÛáõÝù` Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Î¼Ü ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇÝ Ñ³ë Ý» Éáõ Çñ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ Õáñ ¹áõÙ ¿ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ Ñ³ñ Ã³ ÏáõÙ: ²í» ÉÇÝ, Íñ³ ·Ç ñÁ Ù»Ï Ý³ñ Ï»ó »ñÏ ñáõÙ Î¼Ü- Ý» ñÇ ßáõñ çÁ Í³ í³É í³Í ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ëï»ÕÍ Ù³Ý ï¨³Ï³Ý áõ Ý» ñ³ é³ Ï³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óáí: òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ùß³Ï Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ áñ å»ë ÑÇÙù Í³ é³ Û» óÇÝ ³é Ï³ ïí Û³É Ý» ñÇ »Õ³Í Í³ í³ ÉÁ, ÇëÏ Ýá ñ» ñÁ ëï»ÕÍ í» óÇÝ` ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë û·ï í» Éáí ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ïí Û³É Ý» ñÇó: ê³ Ýå³ë ï»ó Ùß ï³ ¹Ç -ï³ñÏ Ù³Ý ó³Íñ ³ë ïÇ ×³ ÝÇ å³Ñ å³Ý Ù³ ÝÁ ¨ û· Ý»ó óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ß í»ï íá Õ³ -Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ³å³ Ñáí Ù³ ÝÁ: ²í» ÉÇÝ, Ã»° óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·Á, ¨ Ã»° ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ëï»ÕÍ -í» óÇÝ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý μá Éáñ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ Ñ»ï ë»ñï Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛ³Ùμ: ²Ûë åÇ ëáí, óáõ ó³ -ÝÇß Ý» ñÁ ÑÇÙ Ýá ñáß ¹»ñ áõ Ý»Ý úñ³ Ï³ñ· 2030-Ç ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ã» Ù³ Ý» ñÇ ßáõñç ³ñ Å» ù³ íáñ ¨ »ñÏ ñÇ ë» ÷³ Ï³ -Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ óáÕ Ñ³ß í»ï íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ñ:

²Ûë Íñ³ ·ÇñÝ ³é³ çÇÝ Ý» ñÇó Ù»ÏÝ ¿ñ, áñáí ëï»ÕÍ í» óÇÝ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ã³÷ Ù³Ý ÷á Ë³ ñÇ ÝáÕ óáõ ó³ -

ÝÇß Ý»ñ:1 ´³ óÇ ³Û¹, Ó¨³íáñ í» óÇÝ ÙÇ ß³ñù É³í ·áñ Í» É³ Ï»ñ å»ñ, áñáÝù Ï³ ñáÕ »Ý û· ï³ ·áñÍ í»É ³ÛÉ »ñÏñ -Ý» ñáõÙ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ: ²Ûë å»ë` Íñ³ ·Ç ñÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ËáñÑñ ¹³Ï ó³ Ï³Ý μÝáõÛ ÃÇ ¿ñ, ¨ Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó Ý» ñÇ áõ ³ß Ë³ -ï³ Åá Õáí Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí ³ÛÝ ÁÝ¹·ñ Ï»ó ³í» ÉÇ ù³Ý 100 ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ μ³½ -Ù³ ÃÇí áã Ï³ é³ í³ ñ³ Ï³Ý Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ: ²í» ÉÇÝ, óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ μ» ñ» Éáí Î¼Ü ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ß í»ï -íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ Ã³Ï` Íñ³· ñÇÝ Ñ³ çáÕ í»ó ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇÝ ³éÝã íáÕ Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ ÇÝ ï»· ñ»É ïí Û³É Ý» ñÇÝ ³éÝã íáÕ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³í» ÉÇ É³ÛÝ Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ: ²Ûë åÇ ëáí, ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ μ»ñ í» óÇÝ »ñÏ ñáõÙ Î¼Ý- Ý» ñÇ ßáõñç Í³ í³É í³Í ·áñ Íá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ³í» ÉÇ É³ÛÝ ³ë å³ ñ»½:


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙxii

Ð ³ Ù ³ é á ï ³ Ù ÷ á ÷ á õ Ù

1. Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë Ï³Ý ëñ³ ³ÛÉ ûñÇ Ý³Ï Ý» ñÁ, áñáÝù Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ýá ñ»Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í »Ý ØØÎ -Ç Ñ»ï¨Û³É áõ Õ» óáõÛ -óáõÙª Migration and the 2030 Agenda: A Guide for Practitioners:

Ü³ Ë³ µ³Ý

Ü³ Ë³¹ñ Û³É Ý» ñÁ

²Ûë ½» ÏáõÛ óÁ Ï³½ ÙáõÙ ¿ ØØÎ -Ç §Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý úñ³ Ï³ñ· 2030-Ç ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ

ÃÇñ³Ë Ý» ñÇ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ Ï³ ï³ñ íáÕ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·¦ Íñ³· ñÇ Ù³ ëÁ: Ìñ³· ñÇ Ýå³ ï³ÏÝ ¿ñ`

• ê³Ñ Ù³ Ý»É Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ ³ñ ï³ óá ÉáÕ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý»ñ.

• Ò»é Ý³ñ Ï»É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇ ¨ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ.

• Ü»ñ Ï³ Û³ó Ý»É Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ.

• Øß³ Ï»É ¨ ·áñ Í³ñ Ï»É ÁÝïñ í³Í Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·Ç óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ:

§Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý úñ³ Ï³ñ· 2030-Ç ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ Ï³ ï³ñ -íáÕ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·¦ Íñ³· ñÇ Ýå³ ï³ ÏÁ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ù Ù³Ý, Ùß³Ï -Ù³Ý ¨ ÷á Ë³ Ý³ Ïáõ ÃÛ³Ý Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ μ³ ñ» É³ íáõÙÝ ¿ñ` ÑÝ³ ñ³ íáñ ¹³ñÓ Ý» Éáõ úñ³ Ï³ñ· 2030-Ç Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ùß ï³ ¹Ç -ï³ñ Ïáõ ÙÁ:

Ìñ³ ·ÇñÝ Çñ³ Ï³ Ý³ó í»ó ÐÐ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ïá ÙÇ ï» Ç (ìÎ) Ñ»ï ë»ñï Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï ó» Éáí, ÇÝã å»ë Ý³¨

ÐÐ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ¨ »Ý Ã³ Ï³ éáõó í³Íù Ý» ñÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³Ý áõ ¹ñ³ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Í³ é³ Ûáõ -ÃÛ³Ý, ÐÐ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý ³ÛÉ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ¨ ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛ³Ý Ù³ë -Ý³Ï óáõ ÃÛ³Ùμ:


Ìñ³ ·ÇñÝ Çñ Ù»ç Ý» ñ³ éáõÙ ¿ñ Î¼Ü ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó, ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ ¨ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·Ç áõ Ñ³ñ Ù³ ñ»ó í³Í ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ -Û³É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ùß³Ï Ù³Ý áõ Ñ³ë ï³ï Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó: Ìñ³· ñÇ Ù» Ãá ¹³ μ³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ ÑÇÙÝ -í³Í ¿ ØØÎ -Ç Migration and the 2030 Agenda: A Guide for Practitioners (IOM, 2018) áõ Õ» óáõÛ óáõÙ Ù³Ý ñ³ Ù³ë -Ýá ñ»Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í Ù» Ãá ¹³ μ³ Ýáõ ÃÛ³Ý íñ³:

²é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ Ýáõ ÙÁ - ²Ûë ù³Û ÉÇ Ýå³ ï³ ÏÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ -

ï»ùë ïáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Î¼Ü ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ë ï³ ïáõÙÝ ¿ñ: Þ³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ -Ý» ñÁ ë³Ñ Ù³ Ý» óÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇÝ ³é³ í»É í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Î¼Ü- Ý» ñÇ ÑÇÝ· ÃÇ ñ³Ë Ý»ñ` Áëï ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛ³Ý Ó¨³÷á ËáõÙ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ» Éáí: ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ³é³ç Ý³ -Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ë³Ñ Ù³Ý í» óÇÝ Ù»Í Ãíáí ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï ³Ýó Ï³ó í³Í ·áñ ÍÁÝ -Ã³ óáõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ßáõñç 60 Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Ùï ù» ñÇ ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý ³ß Ë³ ï³ Åá Õá íÇ ³Ýó Ï³ óáõ -Ùáí, áñÇÝ Ñ³ çáñ ¹»ó ³ñ ¹»Ý ¹ñ³Ýó í³ í» ñ³ó Ù³Ý ³ß Ë³ ï³ Åá Õá íÁ:


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ1

îí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³· ñáõ ÙÁ - ²Ûë ù³Û ÉÇ Ýå³ ï³ÏÝ ¿ñ å³ñ ½»É, Ã» ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ÇÝã ïí -Û³É Ý»ñ Ï³Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ¨ Ñ»ï¨»É ¹ñ³Ýó Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³ÝÝ áõ Ï³ é³ í³ñ Ù³ ÝÁ: ²Ûë Ýå³ ï³ Ïáí Çñ³ Ï³ -Ý³ó í»ó Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ ñÇù Ý» ñÇ ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ, áñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³ Ï³½Ù í»ó ïí Û³É -Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý Ó¨³Ý Ùáõß: ²Û Ýáõ Ñ»ï¨ Ï³½ Ù³ Ï»ñå í»ó ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ, áñáí ·Ý³ Ñ³ï í» óÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ` Áëï Ã» Ù³ Ý» ñÇ: ²Ûë ÙÇ çá -ó³ éáõÙ Ý» ñÁ Ý» ñ³ é» óÇÝ Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó Ý»ñ (19 Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó ºñ¨³ÝáõÙ), Ñ³ çáñ ¹áÕ Ñ³ñ ó³ß ³ ñ» ñÇ Ùß³ ÏáõÙ áõ Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó Ý» ñÇ ³Ýó Ï³ óáõÙ ¨ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ í³ í» ñ³ó Ù³Ý »ñ Ïáõ ³ß Ë³ ï³ Åá Õáí:

òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·Ç Ùß³ Ïáõ ÙÁ - ø³ñ ï» ½³· ñáõ ÙÇó Ñ» ïá Ùß³Ï í»ó óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ï³ éáõ -

ó³ Ï³ñ·` ÑÇÝ· ÁÝïñ í³Í Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ Ï³ ï³ñ íáÕ ³é³ çÁÝ Ã³ óÁ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñ Ï» Éáõ Ñ³ -Ù³ñ: ÐÇÙÝ í» Éáí ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ ¨ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ³½ ·³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ íñ³` Ùß³Ï í» óÇÝ óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ, áñáÝù ÉÇ Ý» Éáí ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý, ÙÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ÑÝ³ -ñ³ íá ñÇÝë Ñ³ Ù³ ÑáõÝã ¿ÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ áõ Õ» óáõÛ óÇ å³ Ñ³Ýç Ý» ñÇÝ ¨ Î¼Ü ·Éá μ³É óáõ -ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·ÇÝ: òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ Ùß³Ï í» óÇÝ ìÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ïá ÙÇ ï» Ç Ñ»ï ë»ñï ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ -Ý» ñÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ ¨ Ñ³ë ï³ï í» óÇÝ ³ß Ë³ ï³ Åá Õá íÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ:

ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ùß³ Ïáõ ÙÁ - ²Ûë ù³Û ÉÇ ËÝ ¹Çñ Ý»ñÝ ¿ÇÝ ïí -

Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ ëÇÝ Ã» ½áõ ÙÁ ¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙÝ áõ Ï³ é³ í³ ñáõ ÙÁ μ³ ñ» É³ í» Éáõ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ ÙÁ: ØÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÁ Ý» ñ³ é» -óÇÝ Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó Ý» ñÇ ¨ ³ß Ë³ ï³ Åá Õá íÇ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ, ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÇ í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ùÝ Ý³ñÏ Ù³Ý áõ Ñ³ë ï³ï Ù³Ý ³ß Ë³ ï³ Åá Õá íÇ ³Ýó Ï³ óáõ ÙÁ:

Ìñ³· ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ »Õ³Ý áñáß ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ý»ñ: âÝ³ Û³Í ³Ýó Ï³ó í» óÇÝ Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó Ý»ñ ¨

ËáñÑñ ¹³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ μ³½ Ù³ ÃÇí ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇ Ñ»ï, ÑÝ³ ñ³ íáñ ã» Õ³í Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó ³Ýó Ï³ó Ý»É Ð³ Û³ë -ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý áõÕÕ í³Í ·áñ Íá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³Ù ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ»ï ³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ μá Éáñ ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³ ½³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï: úñÇ Ý³Ï` Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó ï» ÕÇ ãáõ Ý» ó³í ÐÐ ³½ ·³ ÛÇÝ ³Ýí -ï³Ý ·áõ ÃÛ³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï, áñÁ ïÝû ñÇ ÝáõÙ ¿ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ï» Õ» Ï³ï íáõ ÃÛ³ ÝÁ: ê³ Ýß³ -Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ áñáß ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý ³Õμ Ûáõñ Ý»ñ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõ ÝÇó ¹áõñë »Ý ÙÝáõÙ:



Ü ³ Ë ³ µ ³ Ý

ØÇ· ñ³ óÇ ³Ý & Î¼Ü- Ý» ñÁ

Ø²Î -Ç ¶É Ë³ íáñ í» Ñ³ Åá Õá íÁ 2015 Ãí³ Ï³ ÝÇ ë»å ï»Ù μ» ñÇÝ ÁÝ ¹áõ Ý»ó Î¼Ü- Ý» ñÁ` 17 Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ ¨ ¹ñ³Ýó Ñ³ ñ³ ÏÇó 169 ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ÙÇ Ñ³ Ù³ ËáõÙμ, áñÁ Ùß³Ï í»É ¿ ÙÇÝã¨ 2030Ã. ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í Ý³ -Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ áõÕ Õáñ ¹» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: Üå³ ï³Ï Ý» ñÁ Ó¨³Ï»ñå í» óÇÝ Ù³ë Ý³Ï ó³ ÛÇÝ ¨ μ³½ Ù³ ÏáÕÙ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ ÙÇ çá óáí ¨, áñ å»ë ÙÇ ³ë Ý³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ ËáõÙμ, áõÕÕ í³Í »Ý ³Õ ù³ ïáõ ÃÛ³Ý áõ ³Ý Ñ³ í³ ë³ ñáõ -ÃÛ³Ý μáõÝ å³ï ×³é Ý» ñÇ í» ñ³ó Ù³ ÝÁ: ²é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù ·Éá μ³É ½³ñ ·³ó Ù³Ý ûñ³ Ï³ñ ·áõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ×³ -Ý³ã í»ó áñ å»ë ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ Ã» Ù³` Î¼Ü Ýå³ ï³Ï Ý» ñáõÙ ¨ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñáõÙ ³Ù ñ³·ñ í» Éáí ÙÇ ß³ñù Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ó¨³Ï»ñ åáõÙ Ý» ñÇ ï»ë ùáí` ï»ë ä³ï Ï»ñ 1:

ä³ïÏ»ñ 1 ØÇ·ñ³óÇ³Ý & Î¼Ü-Ý»ñÁ

ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ó¨³Ï»ñ åáõ ÙÁ ÃÇ ñ³Ë 10.7-áõÙ ¿` §¸Ûáõ ñ³ó Ý»É Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ï³ñ -

·³ å³Ñ, ³Ýí ï³Ý·, Ï³ Ýá Ý³ íáñ ¨ å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ¨ ß³ñ Åáõ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` åÉ³ Ý³ -íáñ í³Í ¨ É³í Ï³ é³ í³ñ íáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý ÙÇ çá óá í¦: ÂÇ ñ³ ËÁ ×³ -Ý³ ãáõÙ ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¹» ñÁ ³Ý Ñ³ í³ ë³ ñáõ ÃÛ³Ý Ýí³ ½»ó Ù³Ý ·áñ ÍáõÙ ¨ ·ïÝ íáõÙ ¿ Üå³ ï³Ï 10-Ç Ý»ñ ùá` »ñÏñ Ý» ñÇ Ý»ñ ëáõÙ ¨ »ñÏñ Ý» ñÇ ÙÇç¨ ³Ý Ñ³ í³ ë³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ýí³ ½»ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ (ï»°ë Ü»ñ ¹Çñ 2, áñ ï»Õ ³Ù -÷á÷ í³Í »Ý ³Ûë ÃÇ ñ³ ËÇ ã³÷ Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í ØØÎ ç³Ý ù» ñÁ): Î¼Ü- Ý» ñáõÙ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É μ³½ Ù³ ÃÇí ³ÛÉ ÑÇß ³ ï³ ÏáõÙ Ý»ñ, ù³ ÝÇ áñ Üå³ ï³Ï Ý» ñÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý Ñ³ Ù³ ñáõÙ »Ý μ³½ Ù³ ã³÷ ½³ñ ·³ó -Ù³Ý Ã» Ù³ ¨ í»ñ »Ý Ñ³Ý íáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÷á Ë³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ¨ ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ³×Ç Ñ»ï: ²ÛÉ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñáí å³ Ñ³Ýç íáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ ë³ -Ý» ÉÇ áõ ÃÛáõÝ, Ñ³ñ Ï³ ¹Çñ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¨ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ óáõÙ,2 ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» -



ØÇ·ñ³óÇÝ Ýå³ï³ÏÝ»ñÇ & ÃÇñ³ËÝ»ñÇ ¹³ßïáõÙ

²ÛÉ

Ù»

ÏÝ

³Ï

»ï

»ñ

Î

áÝÏ

ñ»

ï Ñ

Õá

õÙÝ

»ñ

2. §Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·¦ ¨ §Ù³ñ¹ Ï³Ýó ³é¨ïáõ ñ¦ ï»ñ ÙÇÝ Ý»ñÝ ³Ûë ½» ÏáõÛ óáõÙ û· ï³ ·áñÍ íáõÙ »Ý ÷á Ë³ -¹³ñ Ó³ μ³ñ ¨ ë³Ñ Ù³Ý íáõÙ »Ý Ñ»ï¨Û³É Ï»ñå. §Þ³ Ñ³ ·áñÍ Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí Çñ³ Ï³ Ý³ó íáÕ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ñ³ -í³ ù³· ñ» ÉÁ, ï» Õ³ ÷á Ë» ÉÁ, ÷á Ë³Ý ó» ÉÁ, Ã³ùó Ý» ÉÁ Ï³Ù ëï³ Ý³ ÉÁ áõ ÅÇ ëå³é Ý³ ÉÇ ùáí Ï³Ù ¹ñ³ Ï³Ù Ñ³ñ -Ï³¹ ñ³Ý ùÇ ³ÛÉ ÙÇ çáó Ý» ñÇ ÏÇ ñ³é Ù³Ý, ³é¨³Ý· Ù³Ý, Ë³ñ ¹³ Ëáõ ÃÛ³Ý, Ë³ μ» áõ ÃÛ³Ý, Çß Ë³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³Ù íÇ -×³ ÏÇ Ëá ó» ÉÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ ã³ ñ³ß ³ Ñ» Éáõ Ï³Ù áõ ñÇß ³Ý ÓÇ ÏáÕ ÙÇó í» ñ³ÑëÏ íáÕ ³Ý ÓÇ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ýáõ ÃÛáõÝÝ ëï³ Ý³ -

ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛáõÝ ¨ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÇ Ýí³ ½» óáõÙ: ²Û Ýáõ Ñ»ï¨ Î¼Ü- Ý»ñÝ ³Ý¹ ñ³ ¹³é ÝáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ù»ç Ç Ñ³Ûï »ÏáÕ ¨ ÁÝ Ã³ óÇÏ ÙÇ ïáõÙ Ý» ñÁ Ù³ï -Ý³Ý ßáÕ ÙÇ ß³ñù ÑÇÙ Ý³ Ñ³ñ ó» ñÇ: úñÇ Ý³Ï` ³Ý¹ ñ³ ¹³ñÓ ¿ ³ñ íáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ßñ ç³ ÝáõÙ Ï³ Ý³Ýó ¨ ³Õ -çÇÏ Ý» ñÇ ÃíÇ ³í» É³ó Ù³ ÝÁ` Ïá ã» Éáí ³ß Ë³ ïáÕ ÏÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ³í» ÉÇ Ù»Í å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý ¨ ßñç³ Ï³ ÙÇ ç³ í³Û ñÇ ³Õ ×³ï Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í Éáõ ÍáõÙ Ý» ñÇ` Ëáë ï³ Ý³ Éáí ÏÉÇ Ù³ ÛÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ ³é³ ç³ó ñ³Í ³ñ ï³ ·³Õ ÃÇ Ýí³ ½» óáõÙ: Î¼Ü- Ý» ñáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ áõÕ Õ³ ÏÇ Ó¨³Ï»ñ åáõÙ Ý» ñÇ ó³Ý ÏÁ ï»°ë Ü»ñ ¹Çñ 1-áõÙ:3

Ü»ñ¹Çñ 1. ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ áõÕÕ³ÏÇ Ó&³Ï»ñåáõÙ Ý»ñÁ Î¼Ü-Ý»ñáõÙ

ÂÇ ñ³Ë 4μ - ØÇÝã¨ 2020 Ã. ¿³ Ï³ Ýá ñ»Ý ¨ ·Éá μ³É ÁÝ¹·ñ Ïáõ Ùáí ³í» É³ó Ý»É ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» -ñÇÝ ïñ³ Ù³¹ñ íáÕ Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÁ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë ³é³ í»É ÃáõÛÉ ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñÇÝ, ½³ñ ·³ óáÕ ÷áùñ ÏÕ ½Ç- å» ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ¨ ³ý ñÇÏ Û³Ý »ñÏñ Ý» ñÇÝ` μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ñ³ -Ù³ Ï³ñ ·áõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ÙÇ çÇÝ- Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý áõ ëáõó Ù³Ý, ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý ¨ Ñ³ Õáñ ¹³Ïó Ù³Ý ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ, ï»Ë ÝÇ Ï³ Ï³Ý, ×³ñ ï³ ñ³ ·Ç ï³ Ï³Ý ¨ ·Ç ï³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ ÁÝ¹·ñÏ í» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí` ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñáõÙ ¨ ³ÛÉ ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñáõÙ.

ÂÇ ñ³Ë 5.2 - ì» ñ³ó Ý»É μá Éáñ Ï³ Ý³Ýó ¨ ³Õ çÇÏ Ý» ñÇ Ñ³Ý ¹»å ·áñ Í³¹ñ íáÕ μé Ýáõ ÃÛ³Ý μá Éáñ Ó¨»ñÁ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ ¨ Ù³ë Ý³ íáñ áÉáñï Ý» ñáõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Á ¨ ë» é³ Ï³Ý áõ ß³ Ñ³ ·áñÍ -Ù³Ý ³ÛÉ ï» ë³Ï Ý» ñÁ.

ÂÇ ñ³Ë 8.7 - Ò»é Ý³ñ Ï»É ³Ý Ñ³ å³Õ ¨ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý»ñ` Çë å³é í» ñ³ó Ý» Éáõ Ñ³ñ -Ï³¹ñ Û³É ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ, í»ñç ¹Ý» Éáõ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÏÇó ëïñ Ïáõ ÃÛ³ ÝÁ ¨ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ -ùÇÝ ·ÇÝ, ³å³ Ñá í» Éáõ »ñ» Ë³ ÛÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ í³ï Ã³ ñ³ ·áõÛÝ Ó¨»ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ù³ ÝáõÏ ½ÇÝ -íáñ Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ¨ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ³ñ ·» ÉáõÙÝ áõ í» ñ³ óáõ ÙÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ÙÇÝã¨ 2025 Ã. í»ñç ¹Ý»É »ñ» Ë³ ÛÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇÝ Çñ μá Éáñ Ó¨»ñáí.

ÂÇ ñ³Ë 8.8 - ä³ßï å³ Ý»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ ¨ ËÃ³ Ý»É ³Ýí ï³Ý· ¨ ³å³ Ñáí ³ß -Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ ç³ í³Ûñ μá Éáñ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ÙÇ· ñ³Ýï ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë ÏÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ ³Ý Ï³ ÛáõÝ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ý» ñÇ.

ÂÇ ñ³Ë 10.7 - ¸Ûáõ ñ³ó Ý»É Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ï³ñ ·³ å³Ñ, ³Ýí ï³Ý·, Ï³ Ýá Ý³ íáñ ¨ å³ ï³ë Ë³ -Ý³ ïáõ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ¨ ß³ñ Åáõ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` åÉ³ Ý³ íáñ í³Í ¨ É³í Ï³ é³ í³ñ íáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý ÙÇ çá óáí.

ÂÇ ñ³Ë 10· - ØÇÝã¨ 2030 Ã. ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ·áñ Í³ñù Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÁ ¹³ñÓ Ý»É 3 ïá Ïá ëÇó å³ Ï³ë ¨ í» ñ³ó Ý»É 5 ïá Ïá ëÇó μ³ñÓñ Í³Ë ë» ñáí ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÙÇ ç³Ýóù Ý» ñÁ.

ÂÇ ñ³Ë 16.2 - ì»ñç ¹Ý»É »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ã³ ñ³ß ³Ñ Ù³ ÝÁ, ß³ Ñ³ ·áñÍ Ù³ ÝÁ, Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·ÇÝ, Ýñ³Ýó ¹»Ù ·áñ Í³¹ñ íáÕ μá Éáñ ï» ë³ ÏÇ μé Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ¨ Ëáß ï³Ý ·áõÙ Ý» ñÇÝ.

ÂÇ ñ³Ë 17.16 - Êá ñ³ó Ý»É ·Éá μ³É ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³ ÝáõÝ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý, Éñ³ó í³Í μ³½ Ù³ ÃÇí ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ ÙÇç¨ ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛ³Ùμ, áñáÝù Ùá μÇ ÉÇ ½³ó ÝáõÙ ¨ ÷á Ë³ Ý³ -ÏáõÙ »Ý ·Ç ï» ÉÇù Ý»ñ, ÷áñ Ó³ ·Ç ïáõ ÃÛáõÝ, ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý»ñ ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý ÙÇ çáó Ý»ñ` ë³ ï³ ñ» -Éáõ Î³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Çñ³ ·áñÍ Ù³ ÝÁ μá Éáñ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë` ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ -Ý» ñáõÙ.

ÂÇ ñ³Ë 17.17 - Êñ³ Ëáõ ë»É ¨ ËÃ³ Ý»É ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï å» ï³ Ï³Ý, å» ï³ Ï³Ý- Ù³ë Ý³ íáñ ¨ ù³ -Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛ³Ý ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ` ÑÇÙÝ í» Éáí í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë ÷áñ Ó³ éáõ ÃÛ³Ý ¨ é» ëáõñ ë³ ÛÇÝ é³½ Ù³ í³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ íñ³.



Ø Ç · ñ ³ ó Ç ³ Ý & Î ¼ Ü - Ý » ñ Á

Éáõ Ñ³ Ù³ñ í×³ ñáõÙ Ý» ñÇ Ï³Ù ß³ Ñ» ñÇ Ó¨áí Ï³ß ³ é» Éáõ ×³ Ý³ å³ñ Ñá í¦ (Ø²Î -Ç ²Ý¹ ñ³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñå -í³Í Ñ³Ý ó³ íá ñáõ ÃÛ³Ý ¹»Ù ÏáÝ í»Ý óÇ ³Ý Éñ³ó ÝáÕ Ù³ñ¹ Ï³Ýó, Ñ³ï Ï³ å»ë Ï³ Ý³Ýó »í »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ³é»íï -ñÇ Ï³Ý Ë³ñ ·»É Ù³Ý, ³ñ ·»É Ù³Ý »í å³ï ÅÇ Ù³ ëÇÝ ³Ý Ó³ Ý³· ñáõ ÃÛáõÝ, Ñá¹ í³Í 3, 2000Ã): Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ -ùÇÝ ·Á Ï³ ñáÕ ¿ ï» ÕÇ áõ Ý» Ý³É ÇÝã å»ë å» ïáõ ÃÛ³Ý ï³ ñ³Í ùáõÙ, ³ÛÝ å»ë ¿É Ï³ ñáÕ ¿ áõ Ý» Ý³É ³Ý¹ ñ³½ ·³ ÛÇÝ Ýß³ Ý³ Ïáõ ÃÛáõÝ:

3. Èñ³óáõóÇã ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ï»°ë ØØÎ-Ç áõÕ»óáõÛóÁª Migration and the 2030 Agenda: A Guide for Practitioners, 2018:

ÂÇ ñ³Ë 17.18 - ØÇÝã¨ 2020 Ã. Ù» Í³ó Ý»É Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í ûÅ³Ý ¹³ Ïáõ -ÃÛáõ ÝÁ ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñÇÝ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ³é³ í»É ÃáõÛÉ ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñÇÝ ¨ ½³ñ ·³ óáÕ ÷áùñ ÏÕ ½Ç- å» ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ` ½·³ ÉÇ á ñ»Ý ³í» É³ó Ý» Éáõ μ³ñÓ ñá ñ³Ï, Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ ¨ Ñáõ ë³ ÉÇ ïí Û³É Ý» ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ` ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í Áëï »Ï³Ù ïÇ, ë» éÇ, ï³ ñÇ ùÇ, é³ ë³ ÛÇ, ¿Ã ÝÇÏ Í³· Ù³Ý, ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ, Ñ³ß Ù³Ý ¹³ Ùáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» Ý³ Éáõ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÇ, ³ß Ë³ñ -Ñ³· ñ³ Ï³Ý ¹Çñ ùÇ ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ ³ÛÉ μÝáõ Ã³· ñ» ñÇ:

Î¼Ü- Ý» ñáõÙ Ï³Ý Ý³¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ûñ³ Ï³ñ ·ÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ ³ÛÉ áõÕ Õ³ ÏÇ Ó¨³Ï»ñ åáõÙ Ý»ñ:

ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ý» ñ³ éáõ ÙÁ Î¼Ü- Ý» ñáõÙ Ï³ñ¨áñ Ý³ Ë³ ¹»å ¿, áñÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ËÃ³ Ý» Éáõ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ûñ³ Ï³ñ ·Á ¨ ëï»Õ Í»É ¹ñ³ Ï³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý»ñ »ñÏñ Ý» ñÇ áõ Ñ»Ýó Çñ»Ýó` ÙÇ· -ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ: ¶Ý³ Éáí ³í» ÉÇ ËáñÝ ÁÙμé Ý» Éáí ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¹» ñÁ ³×Ç ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ·áñ ÍáõÙ` Ï³ é³ -í³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛáõ ÝÁ, ·Ç ï³ Ï³Ý ßñ ç³ Ý³Ï Ý» ñÁ ¨ Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³ë -Ï³ ÝáõÙ »Ý Ý³¨ ¹ñ³Ýó Çñ³ ·áñÍ Ù³Ý Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Éáõ ÍáõÙ Ý» ñÇ ³×áÕ Ññ³ Ù³ Û³ Ï³ ÝÁ: Î¼Ü- Ý» ñÁ Ý³ Ë³ ï»ë í³Í »Ý Çñ»Ýó μÝáõÛ Ãáí ÉÇ Ý» Éáõ Ñ³ ÙÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ, ³Û ëÇÝùÝ` Ã»° ½³ñ ·³ óáÕ ¨ Ã»° ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñÁ å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ »Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇÝ Ñ³ë Ý» Éáõ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ ç³Ý ù»ñ Ý»ñ¹ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ØÇ· ñ³ -óÇ ³ ÛÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ ë³ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ ÙÇ ß³ñù »ñÏñ Ý»ñ` ·É Ë³ íá ñ³ å»ë Ýñ³Ýù, áñáÝù Ñ³Ý ¹Ç ë³ ÝáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Í³· Ù³Ý, ï³ ñ³Ýó Ù³Ý ¨ Å³ Ù³Ý Ù³Ý »ñÏñ Ý»ñ, å»ïù ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ß³× Ï³ é³ í³ -ñáõ Ùáí Çñ»Ýó ¹»ñÝ áõ Ý» Ý³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ÷á Ë³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ³Ù ñ³åÝ¹ Ù³Ý ·áñ ÍáõÙ:

ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ý» ñ³ éáõ ÙÁ Î¼Ü- Ý» ñáõÙ ß³ï É³í ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ¿ ³½ ·³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ

ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ μ³ ñ» É³ í» Éáõ ¨ ÝáõÛ ÝÁ ·Éá μ³É Ù³ëß ï³ μáí ³Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ -Ý»ñ ëï»Õ Í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ ¹Å í³ñ ¿ Ñ³ í³ ù»É áõ Ï³ é³ í³ ñ»É, ¨ ß³ï »ñÏñ Ý»ñ ¿³ Ï³Ý μ³ ó»ñ áõ Ý»Ý ³Ûë Ñ³ñ óáõÙ, ÇÝ ãÁ ¹Å í³ ñ³ó ÝáõÙ ¿ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï áõ ï» Õ» Ï³ó í³Í ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ùß³ Ïáõ ÙÁ: ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý»ñÝ áõ Ý»Ý ·Éá μ³É ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ ¨ íÇ ×³ Ï³· ñáõ -ÃÛáõ ÝÁ μ³ ñ» É³ í» Éáõ Ý» ñáõÅ, áñÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ÙÇ ß³ñù Ã» Ù³ Ý» ñáõÙ Ï³ ï³ ñ»É ÷³ë ï» ñÇ íñ³ ÑÇÙÝ í³Í ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ: ²é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ áÉáñï Ý» ñÁ ß³ï »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ï¹³é Ý³Ý ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ: Àëï ³Û¹Ù, Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ÏÙß ï³ ¹Ç ï³ñ Ï»Ý ¨ Ñ³ -í³ ù³·ñ í³Í ïí Û³É Ý» ñáí Ñ³ß í» ïáõ ÏÉÇ Ý»Ý ³Û¹ Ã» Ù³ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É` μ³ ñ» É³ í» Éáí ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ù» Ãá ¹³ μ³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³Ù ³é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù ¹ñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ Û» ó³ Ï³ñ ·»ñ Ùß³ Ï» Éáí: Ð»ï¨³μ³ñ, ë³ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ¿ áÕç ³ß Ë³ñ ÑáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ áñ³ ÏÇ, ù³ Ý³ ÏÇ, ×ß·ñ ïáõ ÃÛ³Ý ¨ Ñ³ Ù» Ù³ -ï» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ μ³ñÓ ñ³ó Ù³Ý ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ -Ûáí ß³ Ñ³·ñ ·Çé ³ÛÉ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹» ñÁ »ñÏñ Ý» ñáõÙ ³Ù ñ³åÝ ¹» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

Ü»ñ¹Çñ 2. ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ï³é³í³ñÙ³Ý óáõó³ÝÇßÝ»ñÁ (ØÎò)

Î¼Ü- Ý» ñÁ ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ »Ý ÁÝ Ó» éáõÙ ØØÎ -ÇÝ` áÕç ³ß Ë³ñ ÑáõÙ û· Ý» Éáõ »ñÏñ -Ý» ñÇÝ Ñ³ë Ý»É úñ³ Ï³ñ· 2030-Ç ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇÝ: ØØÎ-Ý Ý»ñ· ñ³ í³Í ¿ Î¼Ü- Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý, Ñ» ï³ Ùáõï ÉÇ Ý» Éáõ ¨ í» ñ³ Ý³Û Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óáõÙ` ï» Õ³ Ï³Ý, ³½ ·³ -ÛÇÝ, ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ Ý³ ÛÇÝ ¨ ·Éá μ³É Ù³ Ï³ñ ¹³Ï Ý» ñáõÙ:

²½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ ØØÎ -Ç ç³Ý ù» ñÇ ÙÇ ½·³ ÉÇ Ù³ ëÁ í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ -Ù³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇÝ (ØÎò): Øß³Ï í» Éáí Economist Intelligence Unit-Ç Ñ»ï Ñ³ Ù³ ï»Õ` ØÎò- Ý» ñÁ »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Í³ é³ Û» Éáõ »Ý áñ å»ë ·áñ ÍÇù` û· Ý» Éáõ í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë ·Ý³ Ñ³ ï»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Çñ»Ýó Ï³ é³ í³ ñáõ ÙÁ Áëï ÂÇ ñ³Ë 10.7-Ç, Ñ»ï¨»É §É³í Ï³ é³ í³ñ íáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ -Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ¦ ÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý ³é³ çÁÝ Ã³ óÇÝ: àñ å»ë ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ã³ ÷³ ÝÇß Ý»ñ Ñ³ë ï³ -ïáÕ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ·` ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ 90-Çó ³í»É Ñ³ñ ó» ñÁ Ýå³ ï³ -Ï³ áõÕÕ í³Í »Ý Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ïÇ ñáõÛÃ Ý» ñÇ ¨ ·áñ Í³ éáõÛÃ Ý» ñÇ ã³÷ Ù³ ÝÁ` û· Ý» Éáõ Ýñ³Ýó ·Ý³ Ñ³ ï»É Çñ»Ýó ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ¨ ë³Ñ Ù³ Ý»É ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ: ºñÏñ Ý» ñÇ ³Ù ÷á÷ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇÝ Í³Ý Ãá ³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ ï»°ë ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ·Éá μ³É Ñ³ñ Ã³ ÏÁ (Global Migration Data Portal)4:



Ø Ç · ñ ³ ó Ç ³ Ý & Î ¼ Ü - Ý » ñ Á

4. î»°ë www.migrationdataportal.org/snapshots/mgi:

Î¼Ü-Ý»ñÇ ³½·³ÛÝ³óáõÙÁ

Î¼Ü- Ý» ñÁ ·Éá μ³É Ýå³ ï³Ï Ý»ñ »Ý, μ³Ûó ¹ñ³Ýó Ñ³ çá Õáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³Ë í³Í ¿ ³½ ·³ ÛÇÝ ¨ ï» Õ³ Ï³Ý Ù³ Ï³ñ -¹³Ï Ý» ñáõÙ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Çñ³ Ï³ Ý³ óáõ ÙÇó: Ð»ï¨³μ³ñ, å»ïù ¿ Ï³½ Ù³ Ï»ñå íÇ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó, áñáí úñ³ -Ï³ñ· 2030-Á ·Éá μ³É Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇó í» ñ³Í íÇ ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ ·áñ Íá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ:

²½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ Î¼Ü- Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ãÏ³ »½³ ÏÇ Ùá ï» óáõÙ: ²Ûë áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ

ØØÎ -Ç ÏáÕ ÙÇó ³é³ ç³ñÏ íáÕ ·áñ Íá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ¹³ ë³ Ï³ñ ·»É áñ å»ë Ù»Ï Ý³ñÏ, ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ, Çñ³ Ï³ Ý³ óáõÙ ¨ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·Ç áõ Ñ³ß í»ï íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÷áõÉ (ØØÎ, 2018): êáõÛÝ Íñ³ ·ÇñÝ ³Ý¹ ñ³ ¹³é ÝáõÙ ¿ ¹ñ³Ý óÇó »ñ Ïáõ ëÇÝ` ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³ ÝÁ ¨ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ -·ÇÝ áõ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³ ÝÁ:

Î¼Ü- Ý» ñÇ ¹³ ë³ Ï³ñ ·áõÙÝ Áëï ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛ³Ý »Ý Ã³¹ ñáõÙ ¿ ³Ù» Ý³ ³ é³Ýó ù³ ÛÇÝ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ÁÝï ñáõ ÃÛáõÝ, ÇÝ ãÁ Ï³ñ¨áñ ¿ ïñ³ Ù³¹ñ íáÕ ³ç³Ï óáõ ÃÛáõÝÝ ³é³ í»É Ýå³ ï³ Ï³ áõÕÕ í³Í ¹³ñÓ Ý» Éáõ ï» -ë³ÝÏ Ûáõ ÝÇó, ¨ Ñ³ï Ï³ å»ë Ñë Ï³ Û³ Ï³Ý Ýß³ Ý³ Ïáõ ÃÛáõÝ áõ ÝÇ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï é» ëáõñë Ý»ñ áõ Ý» óáÕ »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ: ²Ûë ·áñ Íá Õáõ ÃÛáõÝÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý áÉáñï Ý» ñáõÙ ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í ³½ ·³ ÛÇÝ ÁÝ Ã³ óÇÏ Íñ³· ñ» ñÇ ¨ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ §·áõÛ ù³· ñáõ Ù¦ ¨ Ý» ñ³ é³ Ï³Ý »ñÏ Ëá ëáõ ÃÛ³Ý Ù»Ï Ý³ñÏ` ùÝ Ý³ñ Ï» Éáõ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ Ñ» ï³ùñù ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Î¼Ü- Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ:

Î¼Ü- Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³ ÝÁ Ñ» ï³ Ùáõï ÉÇ Ý» Éáõ ¨ ¹ñ³Ýó í» ñ³ Ý³Û Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÁ ï» ÕÇ Ïáõ Ý» Ý³Ý

15-³Ù Û³ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍáõÙ` ãáñë ï³ ñÇÝ Ù»Ï ³Ýó Ï³ó íáÕ ´³ñÓñ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Åá -Õá íÇ (´ØøÐ) Ñ³Ý ¹Ç åáõÙ Ý» ñÇ Å³ Ù³ Ý³Ï: ØÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ áñáß Ñ³ Ù» Ù³ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ» -Éáõ ¨ ·Éá μ³É Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ Î¼Ü- Ý» ñÇ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇÝ Ñ»ï¨»ÉÝ ³å³ Ñá í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ` Î³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ ÙÇç ·» ñ³ ï»ë ã³ Ï³Ý ¨ ÷áñ Ó³ ·Ç ï³ Ï³Ý ËáõÙ μÁ (òØöÊ) Ùß³ Ï»É ¿ ÃÇ ñ³Ë Ý» -ñÇ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ùá ÝÇ Ãá ÇÝ ·Ç ³í» ÉÇ ù³Ý 230 óáõ ó³ ÝÇß: ê³ Ï³ÛÝ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇó áã μá ÉáñÝ »Ý Ýå³ ï³ Ï³ -Ñ³ñ Ù³ñ ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ· Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ²Ûë å»ë` ¹ñ³Ýó ÙÇ Ù³ ëÁ Ñ³ ïáõÏ Ý³ Ë³ ï»ë í³Í ¿ ·Éá μ³É Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ Ñ³ Ù³ñ ¨ »ñÏ ñÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ Ïáí Ñ³ß í» ïáõ ÉÇ Ý» Éáõ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ãÇ ï³ ÉÇë: ²í» ÉÇÝ, ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ ·Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇó ß³ ï» ñÁ Ñ³ Ù» Ù³ ï³ μ³ñ ÃáõÛÉ Ù» Ãá ¹³ -μ³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ áõ Ý»Ý: ¸ñ³Ý óÇó ß³ ï» ñÁ ¹³ ë³ Ï³ñ· íáõÙ »Ý áñ å»ë Ø³ Ï³ñ ¹³Ï III-Ç óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ, ³Û ëÇÝùÝ` ãáõ Ý»Ý ÙÇ ç³½ ·³Û Ýá ñ»Ý ë³Ñ Ù³Ý í³Í Ù» Ãá ¹³ μ³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ï³Ù ã³ ÷á ñáß Çã Ý»ñ, ¨/Ï³Ù »ñÏñ Ý» ñÁ ¹ñ³Ýó í» ñ³ -μ»ñ Û³É å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ ã»Ý Ùß³ ÏáõÙ (ØØÎ, 2018): ²ÛÝ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, áñáÝù ó³Ý Ï³ ÝáõÙ »Ý Ùß ï³ ¹Ç ï³ñ Ï»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ Î¼Ü ÃÇ ñ³ ËÁ, å»ïù ¿ ³é³ çÇÝ Ñ»ñ ÃÇÝ Ñ³ß íÇ ³é -Ý»Ý, Ã» ³ñ¹ Ûáù ¹ñ³ í» ñ³ μ»ñ Û³É ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ïí Û³É Ý» ñÁ μ³ í³ ñ³ñ »Ý Áëï ·Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ñ³ß í» ïáõ ÉÇ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ºÃ» Áëï ·Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ñ³ß í» ïáõ ÉÇ Ý» ÉÁ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿, áñ å»ë ¹ñ³Ýó Éñ³ óáõÙ` Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ùß³ Ï»É ÷á Ë³ ñÇ ÝáÕ óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ, áñáÝ óáí ÏÑ»ï¨»Ý ÃÇ ñ³Ë Ý» -ñÇÝ ³é³Ý ÓÇÝ` ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ (ØØÎ, 2018):



Ø Ç · ñ ³ ó Ç ³ Ý & Î ¼ Ü - Ý » ñ Á

ä³ïÏ»ñ 2. ØÇ·ñ³óÇ³-Î¼Ü ³½·³ÛÝ³óÙ³Ý Ùáï»óáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ

Ð³ Û³ë ï³Ý Û³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ ³Ûë Ýå³ ï³ Ïáí å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ ëÏ ë»É ·áñ ÍÁÝ Ã³ó` Ñ»ï¨»Éáí ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ù³Û É» ñÇÝ.

1. Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ – Î¼Ü ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ

³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ë³Ñ Ù³Ý íáõÙ ¿` »É Ý» Éáí Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇó: ²ÛÝ Çñ Ù»ç Ý» ñ³ éáõÙ ¿ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ Ýáõ ÙÁ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÃÇ ñ³ ËÇ (áñáß ÃÇ ñ³Ë Ý»ñ μ³½ Ù³ ã³÷ »Ý) Ý»ñ ëáõÙ ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ áõ ï» Õ³ Ï³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Ñ»ï ¹ñ³Ýó ÷á Ë³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ Ý³ Ûáõ -ÙÁ: ²ÛÝáõ Ñ»ï¨, ÁÝïñ í³Í ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ, ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛ³Ý ¹»å ùáõÙ, Ó¨³÷áË íáõÙ »Ý Ñ³Û Ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

2. ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ – ²ÛÝ Çñ Ù»ç Ý» ñ³ éáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ -Ý» óáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ ï» Õ³ Ï³Ý ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï Ý» ñáõÙ` »É Ý» Éáí Î¼Ü Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·Ç ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ áÝ Ï³ ñÇù Ý» ñÇó, ¨ μ³ ó» ñÇ í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛ³Ý Çñ³ Ï³ Ý³ óáõÙ:

3. òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ùß³ ÏáõÙ – Øß³Ï íáõÙ »Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ Ñ³ Ù³ñ íáÕ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» -ñÇ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ³é³ çÁÝ Ã³ óÁ ã³ ÷» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ²Ûë óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñÝ ³ñ ï³ óá ÉáõÙ »Ý ³½ ·³ ÛÇÝ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ÙÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³ Ù³ ÑáõÝã »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ Î¼Ü- Ý» ñÇ í» -ñ³ μ»ñ Û³É ·Éá μ³É áõ Õ» ÝÇß Ý» ñÇÝ: òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ Ó¨³Ï»ñ å» ÉÇë ÝÏ³ ïÇ »Ý ³éÝ íáõÙ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` é» ëáõñë Ý»ñÝ áõ ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÁ: ²Ûë ù³ÛÉÝ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ ¿ ìÎ -Ç Ñ»ï ë»ñ ïá ñ»Ý ³ß Ë³ ï» Éáõ ÙÇ çá óáí:

4. òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ· – Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÙÇ çáó Ý» ñáí ³å³ Ñáí íáõÙ ¿ ÁÝïñ í³Í óáõ ó³ -ÝÇß Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ¨ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ·: ²ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ý» ñ³ é»É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý Ýáñ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ Ù»Ï Ý³ñÏ Ï³Ù å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ¨ ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇç¨ ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á ËÏ³ å³Ï óáõÙ:

5. ²½ ·³ ÛÇÝ í» ñ³ Ý³ ÛáõÙ – îí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñÁ ¨ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÁ Ý»ñ¹ Ý» Éáõó Ñ» ïá ëÏë -íáõÙ »Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ÇëÏ ÁÝïñ í³Í Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇÝ Ñ³ë -Ý» Éáõ ³é³ çÁÝ Ã³ óÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ·Ý³ Ñ³ ï»É »ñÏ ñÇ Ý»ñ ëáõÙ Ñ³ë ï³ï í³Í ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ ÏÇ ñ³é -Ù³Ùμ:



Ø Ç · ñ ³ ó Ç ³ Ý & Î ¼ Ü - Ý » ñ Á

1. ê³ÑÙ³Ý»É Î¼Ü ÃÇñ³ËÝ»ñ, áñáÝù É³í³·áõÛÝë

³ñï³óáÉ»Ý ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ & ½³ñ·³óÙ³Ý ³½·³ÛÇÝ

³é³çÝ³Ñ»ñÃáõÃÛáõÝÝ»ñÁ

3. Øß³Ï»É Î¼Ü ÁÝïñí³Í ÃÇñ³ËÝ»ñÇ ³½·³ÛÇÝ óáõó³ÝÇßÝ»ñ

5. Æñ³Ï³Ý³óÝ»É & å³Ñå³Ý»É óáõó³ÝÇßÝ»ñÇ ÙáÝÃáñÇÝ·Ç & ·Ý³Ñ³ïÙ³Ý Ï³éáõó³Ï³ñ·»ñÁ

4. ì»ñ³Ý³Û»É & Ñ³ñÙ³ñ»óÝ»É ïí Û³ÉÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ï³ñ·»ñÁ & ·áñÍÁÝÃ³óÝ»ñÁ` óáõó³ÝÇßÝ»ñÇ ÙáÝÇÃáñÇÝ·Ç Ñ³Ù³ñ

2. ø³ñï»½³·ñ»É & ·Ý³Ñ³ï»É ÙÇ·ñ³óáÝ ³½·³ÛÇÝ ïí Û³ÉÝ»ñÁ

Þ³

Ñ³

·ñ

·Ç

é Ï

áÕ

Ù»

ñÇ

Ý»

ñ·

ñ³

íí

³Íá

õÃÛá

õÝÁ

¶Ç

ï»

ÉÇù

Ç ÷

áË

³Ý

³Ï

áõÙ

Á

Þ³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ ÁÝ¹·ñ Ïáõ ÙÁ - úñ³ Ï³ñ· 2030-Ç ³é³ çÁÝ Ã³óÝ áõ Çñ³ Ï³ Ý³ óáõ ÙÁ μ³ñ¹ Ó»é Ý³ñ -ÏáõÙ ¿, áñÇ Ñ³ Ù³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ »Ý μ³½ Ù³ ÏáÕÙ Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛáõÝ ¨ Ý» ñ³ é³ Ï³Ý »ñÏ Ëá ëáõ ÃÛáõÝ: Ð»ï¨³μ³ñ, Íñ³· ñáí Ï³ ï³ñ í»ó μ³½ Ù³ ÃÇí Ù³ë Ý³ ÏÇó ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ, áñÁ Ý» ñ³ é»ó ³Û¹ ÃíáõÙ ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ Ã³ ÝÁ, Ù³ë Ý³ íáñ Ñ³ï í³ ÍÇÝ, ·Ç ï³ Ï³Ý ßñ ç³ Ý³Ï Ý» ñÇÝ ¨ Ñ³ ë³ -ñ³ Ïáõ ÃÛ³ ÝÁ: Üß í³Í μá Éáñ ÏáÕ Ù» ñÁ Ñ³ Ù³ËÙμ í» óÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ Éáõ ÍáõÙ Ý» ñÇ ï³ñ μ»ñ ï» ë³ Ï»ï Ý» ñÇÝ Í³ Ýá Ã³ Ý³ Éáõ ¨ Ç í»ñ çá Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ñ³ ÙÁÝ¹·ñ ÏáõÝ ¨ Ï³ ÛáõÝ Î¼Ü ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ· ëï»Õ Í» ÉáõÝ Ýå³ë ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Ìñ³· ñáí ï» ÕÇ áõ Ý» ó³Ý Í³ í³ ÉáõÝ ËáñÑñ ¹³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ï³ñ μ»ñ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ Ñ»ï` ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý ¨ ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ -ï» ½³·ñ Ù³Ý ÷áõ É» ñáõÙ ÁÝ¹·ñ Ï» Éáí ßáõñç 100 Ù³ë Ý³Ï óÇ:

¶Ç ï» ÉÇ ùÇ ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ - ø³ ÝÇ áñ Î¼Ü- Ý» ñÇ ³½ ·³Û Ý³ óáõ ÙÁ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý Ýáñ Ó¨³íáñ íáÕ áÉáñï

¿, ¨ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ·³ Õ³ ÷³ñ Ý»ñÝ ëï»ÕÍ íáõÙ »Ý, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, Ã» Ù³ ïÇÏ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñáõÙ, ÇÝã å»ë ³Ûë Ù» ÏÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ áÉáñ ïáõÙ` Ï³ñ¨áñ ¿ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É ÷áñ ÓÇ ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ: àõë ïÇ, ·Ç ï» ÉÇ ùÇ ÷á Ë³ Ý³Ï -Ù³Ý ³Ùáõñ μ³ Õ³¹ ñÇ ãÁ ¿³ Ï³Ý Ýß³ Ý³ Ïáõ ÃÛáõÝ áõ ÝÇ ³Ù μáÕç Íñ³· ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ: Ìñ³· ñ³ ÛÇÝ ·áñ Íá Õáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ½³ñ ·³ óáõÙ Ý» ñÁ ¨ ù³ Õ³Í ¹³ ë» ñÁ å»ïù ¿ ÷á Ë³ Ý³Ï í»Ý ³½ ·³ ÛÇÝ ¨ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï -Ý» ñáõÙ` ØØÎ -Ç ¨ ³ÛÉ Ëá Õá í³Ï Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí:

²Ûë Íñ³ ·Ç ñÁ ï» ÕÇ áõ Ý» ó³í ÐÐ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó ³½ ·³ ÛÇÝ Î¼Ü- Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ

Ñ»ï ³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ ãáõ Ý» óáÕ ÙÛáõë μá Éáñ Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý ³í» ÉÇ É³ÛÝ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ ßñ ç³ Ý³ -ÏáõÙ: ¶áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ ·É Ë³ íá ñáõÙ ¿ñ Î³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ Ëáñ Ñáõñ ¹Á, áñÁ Ý³ Ë³ ·³ ÑáõÙ ¿ñ í³ñ ã³ -å» ïÁ ¨ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ ¿ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ø²Î -Ç ·ñ³ ë»Ý Û³ ÏÇ Ñ»ï Ñ³ Ù³ ï»Õ: ¶áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ Ý» ñ³ é»ó ³é³ç -Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ, áñÇ Ñ³ Ù³ñ ³Ýó Ï³ó í» óÇÝ ÆÝ ï»·ñ í³Í ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÙÇ ß³ñù ³ñ³· ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ Ý»ñ` Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ úñ³ Ï³ñ· 2030-Ç í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ áñáß » Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ²Û Ýáõ Ñ»ï¨ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ Î¼Ü -Ç ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ë³Ñ Ù³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Çñ³ Ï³ Ý³ó -í» Éáõ »Ý ³½ ·³ ÛÇÝ ËáñÑñ ¹³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¨ ³ß Ë³ ï³ Åá Õáí Ý»ñ: êñ³Ýó ÏÑ³ çáñ ¹Ç ÇÝ ï»·ñ Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó, áñáí ÁÝïñ í³Í Ýå³ ï³Ï Ý»ñÝ áõ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ Ý» ñ³é í» Éáõ »Ý ³½ ·³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý åÉ³ Ý³ íáñ Ù³Ý Ù»ç, ³å³ ï» Õ³Û Ý³ó í» Éáõ ï³ ñ³Í ù³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ: Ø²Î -Ç Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý ÃÇÙÝ ³ß Ë³ ï» Éáõ ¿ ÙÇ ß³ñù å» ï³ Ï³Ý ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ Ñ»ï` ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ Î¼Ü- Ý» ñÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·Ç ¨ Ñ³ß í»ï -íáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·»ñ Ùß³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

ä»ïù ¿ Ýß»É, áñ ³Ûë Íñ³· ñÇ ËÝ ¹Ç ñÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ áÉáñ ïáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ ³é³ í»É Ï³ñ¨áñ Î¼Ü

³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙÝ áõ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ·Ý ¿: ê³ Ï³ÛÝ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇÝ Ñ³ë Ý» Éáõ Ñ³ -Ù³ñ Íñ³· ñ» ñÇ Ùß³ ÏáõÙÝ áõ Çñ³ Ï³ Ý³ óáõ ÙÁ ³Ûë Íñ³· ñÇ ßñ ç³ Ý³Ï Ý» ñÇó ¹áõñë »Ý: Â»¨ Î¼Ü- Ý» ñÇ ã³÷ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ïí Û³É Ý» ñÇ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ Ùß³ Ïáõ ÙÁ áñáß Çã ù³ÛÉ ¿ ¹» åÇ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³í» ÉÇ É³í Ï³ é³ í³ ñáõÙ, Ð³ -Û³ë ï³ ÝÇ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ ³ÛÉ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù»ñ Ï³ ñáÕ »Ý ½áõ ·³ Ñ» é³ μ³ñ ß³ ñáõ Ý³ Ï»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ë³Ñ Ù³Ý í³Í ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ Ñ³ë Ý» Éáõ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÇ ÇÝù Ýáõ ñáõÛÝ Ùß³ Ïáõ ÙÁ ¨ Çñ³ Ï³ Ý³ óáõ ÙÁ:



Ø Ç · ñ ³ ó Ç ³ Ý & Î ¼ Ü - Ý » ñ Á

Î¼Ü ÃÇñ³ËÝ»ñÇ ³é³çÝ³Ñ»ñÃáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝáõÙÁ

ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí ï» ÕÇ áõ Ý» -ó³Ý ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý»ñ, áñáÝó Ù³ë Ý³Ï ó» óÇÝ μ³½ Ù³ ÃÇí ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù»ñ: ²Û Ýáõ Ñ»ï¨ ³Ýó Ï³ó í» óÇÝ ³ß Ë³ -ï³ Åá Õáí Ý»ñ` ÁÝïñ í³Í ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ Ó¨³÷á Ë» Éáõ ¨ ¹ñ³Ýù Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ ³é³ í»É Ñ³ Ù³ -ÑáõÝã ¹³ñÓ Ý» Éáõ ¨, Ç í»ñ çá, Ñ³ë ï³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

²é³ çÇÝ ³ß Ë³ ï³ Åá Õá íÇÝ Ñ³ í³ù í»ó ³í» ÉÇ ù³Ý 60 Ù³ë Ý³ ÏÇó` ùÝ Ý³ñ Ï» Éáõ, Ã» ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã -

íáÕ á°ñ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý»ñÝ ³é³ç Ý³ ÛÇÝ Ýß³ Ý³ Ïáõ ÃÛáõÝ áõ Ý»Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ ¨ ³Û¹ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ á°ñ ³ëå»Ïï Ý»ñÝ »Ý ³é³ í»É ¿³ Ï³Ý:5 ²é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý ßáõñç μá í³Ý ¹³ Ï³ ÉÇó ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ -Ý» ñÇ ³Ýó Ï³ó Ù³Ý ¨ ³ñ Å» ù³ íáñ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý»ñ ëï³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ ÏÇ ñ³é í» óÇÝ ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ëÏ½μáõÝù Ý» ñÁ:

• ÎÇ ñ³ é» ÉÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ – ê³Ñ Ù³ Ý»É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ ³é³ í»É Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý

Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ` Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí »ñÏ ñÇ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ ³éÝã íáÕ Çñ³ íÇ ×³ ÏÁ, ¨ áñáß »É ³é³ÝÓ Ý³ Ñ³ ïáõÏ Ñ» ï³ùñù ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáÕ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ »Ý Ã³ á Éáñï Ý» ñÁ:

• ²½ ¹» óáõ ÃÛáõ ÝÁ – Ð³ë Ï³ Ý³É, Ã» á°ñ áÉáñ ïÇ ³é³ çÁÝ Ã³óÝ ¿ ¿³ Ï³Ý áõ ³Ý í» ñ³ å³Ñ Ù³ñ ï³Ñ ñ³ -í»ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ ¨ áõß ³¹ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ áñ ï»Õ å»ïù ¿ ë¨»é»É` ³½ ¹» óáõ ÃÛáõÝÝ ³í» ÉÇ Ù»Í ¹³ñÓ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

• ²å³ ·³ ÝÏ³ ï³ éáõÙ Ý»ñ – Ð» é³Ý Ï³ ñ³ ÛÇÝ Ñ³ Û» óá Õáõ ÃÛ³Ùμ ùÝ Ýáõ ÃÛ³Ý ³é Ý»É ³é³ çÇ Ï³ 15 ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÑÝ³ ñ³ íáñ Ï³ ñÇù Ý»ñÝ áõ ëó» Ý³ñ Ý» ñÁ` úñ³ -Ï³ñ· 2030-Ç Å³Ù Ï»ï Ý»ñÝ ³ñ ï³ óá É» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

• ê³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ý» ñÇ ×³ Ý³ ãáõ ÙÁ – ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ã» Ù³ Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ ó³Ý Ï³ ó³Í ³ÛÝ åÇ -ëÇ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ý» ñÇ μ³ ó³ Ñ³Û ïáõÙ, áñáÝù Ï³ ñáÕ »Ý μ³ ó³ ë³ μ³ñ ³½ ¹»É ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ Ñ³ -çáÕ ÁÝ Ã³ó ùÇ íñ³, ¨ Çñ³ ï» ëá ñ»Ý í»ñ Éáõ Í»É ÃÇ ñ³Ë Ý»ñÝ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý» ÉáõÝ áõÕÕ í³Í Ð³ Û³ë ï³ -ÝÇ Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ:

• ²é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÷á Ë³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ – ê³Ñ Ù³Ý í³Í Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ÷á Ë³ Ï³ -å³Ïó í³ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ ³½ ·³ ÛÇÝ, ï» Õ³ Ï³Ý Ï³Ù Ø²Î -Ç Íñ³· ñ» ñÇ Ñ»ï` Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí ¹ñ³Ýó Ýå³ ï³ Ï³¹ ñáõÙ Ý» ñÁ:

ºÉ Ý» Éáí í»ñ çÇÝ ëÏ½ μáõÝ ùÇó áñáß í»ó ³Û¹ Ó»é Ý³ñ Ïáõ ÙÁ Ï³ å»É Ø²Î -Ç Íñ³· ñ» ñÇ Ñ»ï` Ø²Î- Ð³ Û³ë ï³Ý

¼³ñ ·³ó Ù³Ý ³ç³Ï óáõ ÃÛ³Ý Íñ³· ñÇ (Ø²Î ¼²Ì) ÙÇ çá óáí: Ð³ Û³ë ï³ÝÝ ³é³ çÇÝ 50 »ñÏñ Ý» ñÇó ¿ñ, áñ å»ïù ¿ ³½ ·³ ÛÇÝ ËáñÑñ ¹³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ³Ýó Ï³ó Ý»ñ 2015-Çó Ñ» ïá ÁÝ Ï³Í Å³ Ù³ Ý³ Ï³ßñ ç³ ÝÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ûñ³ -Ï³ñ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É, ³Û¹ ÇëÏ å³ï ×³ éáí Ø²Î -Ç Ð»ï-2015 ûñ³ Ï³ñ ·Ç Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ËáõÙμÝ ³Ýó Ï³ó ñ»ó ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ùÝ Ý³ñÏ Ù³ ÝÁ ÝíÇñ í³Í μ³½ Ù³ ÏáÕÙ Ñ³Ý ¹Ç -åáõÙ Ý» ñÇ ß³ñù:6 Î³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý, Ø²Î -Ç ¨ ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛ³Ý ·áñ ÍÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇ Ñ»ï ÙÇ ù³ ÝÇ ÷áõ Éáí ³Ýó Ï³ó í³Í ËáñÑñ ¹³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇó Ñ» ïá »ñÏ ñÇ Ñ³ Ù³ñ áñ å»ë ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ ë³Ñ -



5. ÆÝãå»ë í»ñÁ å³ñ½ ¹³ñÓ³í, Ï³Ý Î¼Ü ÃÇñ³ËÝ»ñ, áñáÝù áõÝ»Ý ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ í»ñ³μ»ñÛ³É áõÕÕ³ÏÇ Ï³Ù ³ÝáõÕÕ³ÏÇ Ó¨³Ï»ñåáõÙÝ»ñ: ÂÇñ³ËÝ»ñÇ ùÝÝ³ñÏÙ³Ý Å³Ù³Ý³Ï áñå»ë ³é³çÝ³Ñ»ñÃáõÃÛáõÝ ÁÝ¹áõÝí»óÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ í»ñ³μ»ñÛ³É áõÕÕ³ÏÇ Ó¨³Ï»ñåáõÙÝ»ñ áõÝ»óáÕ ÃÇñ³ËÝ»ñÁ` Ñ³Ù³ñí»Éáí Ð³Û³ëï³ÝÇÝ ³é³í»É í»ñ³μ»ñ»ÉÇ: ²Û¹áõÑ³Ý¹»ñÓ, Ù³ëÝ³ÏÇóÝ»ñÁ ùÝÝ³ñÏ»óÇÝ Ý³¨ ÙÝ³ó³Í μáÉáñ Î¼Ü ÃÇñ³ËÝ»ñÁ:

6. î»°ë Ø²Î¼²Ì ÷³ëï³ÃáõÕÃÁª www.un.am/up/library/UNDAF_Armenia%202016-2020_eng.pdf, ÇëÏ Ð¼Ü-Ý»ñÇ áõÕÕáõÃÛ³Ùμ Ð³Û³ëï³ÝÇ ³é³çÁÝÃ³óÇ Ù³ëÇÝ ï»°ë Ð³Û³ëï³ÝÇ Ð¼Ü ³é³çÁÝÃ³óÇ ³½·³ÛÇÝ ½»ÏáõÛó, 2015: www.un.am/up/library/MDG%20NPR_15_eng.pdf:

Ù³Ý í» óÇÝ ÛáÃ §³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñ¦` 2016-2020 Ãí³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ: Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý ¨ Ø²Î -Ç ÏáÕ -ÙÇó Ñ³ Ù³ ï»Õ Ùß³Ï í³Í ³Ûë ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ »Ý ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³ÝÓ Ý³ éáõ ÃÛáõÝ -Ý» ñÁ ¨ ¹ñ³Ýó Çñ³ ·áñÍ Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í ù³Û É» ñÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ¹ñ³Ýó Ï³½ Ù³ Ï»ñå Ù³Ý, ÷áË ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛáõÝ -Ý» ñÇ, é» ëáõñë Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý, Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·Ç, Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É:

Ø²Î ¼²Ì ·áñ ÍÁÝ Ï»ñ Ý» ñÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ×³ Ý³ ã» óÇÝ áñ å»ë ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ Ýß³ Ý³ Ïáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ »ñ¨áõÛÃ,

áñÝ ³½ ¹» óáõ ÃÛáõÝ áõ ÝÇ Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ·ñ» Ã» Ï» ëÇ íñ³, ¨ Ù»Ï ³ñ¹ ÛáõÝù Ñ³ï -Ï³ó ñ» óÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ` Ïáã ³Ý» Éáí ³å³ Ñá í»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ¨ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ï³ é³ í³ ñáõ -ÙÁ: ÊáñÑñ ¹³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý» ñÁ Ï»Ýï ñá Ý³ ó³Ý ³Û¹ »ñ¨áõÛ ÃÇ ß³ñ Å³ éÇÃ Ý» ñÇ, Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛ³Ý íñ³ ³½ ¹» óáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ³×Ç áõ ³Ý Ñ³ í³ ë³ ñáõ -ÃÛ³Ý Ñ»ï áõ Ý» ó³Í ÷á Ë³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ßáõñç: Ø³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÁ Ù³ï Ý³Ý ß» óÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ -³ ÛÇ ¹ñ³ Ï³Ý ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ μ³ ó³ ë³ Ï³Ý ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý ÏáÕÙ Ý³ ÏÇ Ñ»ï¨³Ýù Ý» ñÇ Ñ»ï Ý»ñ ¹³ß Ý³ Ï»ó Ý» Éáõ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛáõ ÝÁ, ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³éáÕ çáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ¨áñáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ »ñÏ ñÇ Ý»ñ ëáõÙ ·áñ Í³½ñ Ïáõ ÃÛ³Ý ÑÇÙ Ý³ ñ³ñ ËÝ¹ ñÇ ÉáõÍ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛáõ ÝÁ: ²Û¹ ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý»ñÝ Çñ»Ýó ³ñ ï³ óá Éáõ -ÙÁ ·ï³Ý Ø²Î ¼²Ì -Çó μËáÕ é³½ Ù³ í³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ, áñáÝù Ý³ Ë³ ï»ë í³Í »Ý û· Ý» Éáõ Ñ³ë Ý»É ³Û¹ ³ñ¹ -ÛáõÝ ùÇÝ ¨ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ É³ÛÝ ßñ ç³ Ý³Ï (ï»°ë Ð³ í»É í³Í »ñ»ù): Ð»Ý í» Éáí ³Ûë ç³Ý -ù» ñÇ íñ³ ÙÇ çáó Ý»ñ Ó»é Ý³ñÏ í» óÇÝ, áñ ³ÛÝ ¹»å ù» ñáõÙ, »ñμ ï» ÕÇÝ ¿, Î¼Ü- Ý» ñÇ` Áëï ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛ³Ý ¹³ ë³ Ï³ñ ·áõ ÙÁ ÷áË Ï³ å³Ï ó»É Ýß í³Í Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Ñ»ï:

2017 Ã.-Ç Ñáõ ÉÇ ëÇÝ ºñ¨³ÝáõÙ ³Ýó Ï³ó í»ó óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ñ» ï³ ·³ ùÝ Ý³ñÏ Ù³ ÝÁ ÝíÇñ í³Í ³ß Ë³ ï³ Åá -

Õáí: ä³ñ½ í»ó, áñ ÙÇÝã ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇó ß³ ï» ñÁ ÏÇ ñ³ é» ÉÇ ¿ÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ, ¹ñ³Ýó ÙÇ Ù³ ëÇ ·Éá μ³É Ó¨³Ï»ñ åáõÙ Ý» ñÁ μ³ í³ Ï³ Ý³ ã³÷ Ñë ï³Ï ã»Ý ³½ ·³ ÛÇÝ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ: ²Ûë å»ë, áñáß Ó¨³Ï»ñ åáõÙ Ý» ñáõÙ Ï³ ÛÇÝ Í³ í³ ÉáõÝ Ã» Ù³ Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ ³Ï Ý³ñÏ Ý»ñ, ûñÇ Ý³Ï` ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ Ïñ Ãáõ -ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É, ë³ Ï³ÛÝ ã¿ ÇÝ ³ñ ï³ óá ÉáõÙ ³½ ·³ ÛÇÝ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ (ï»°ë ÂÇ ñ³Ë 4.μ): øÝ Ý³ñ -ÏáõÙ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ÃÇ ñ³ ËÇ Ý»ñ ùá ë³Ñ Ù³Ý í» óÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ ³é³ç Ý³ ÛÇÝ ËÝ ¹Çñ -Ý» ñÁ: àñáß í»ó ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ ×³ Ý³ã í³Í áñáß ÃÇ ñ³Ë Ý»ñ Ñ³ñ Ù³ ñ»ó Ý»É` Ñ³ß íÇ ³ï Ý» Éáí ³Û¹ »Ý Ã³ËÝ ¹Çñ -Ý» ñÁ` ¹ñ³Ýù Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ ³é³ í»É Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ¹³ñÓ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: êïáñ¨ μ»ñ í³Í »Ý ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ` Çñ»Ýó ·Éá μ³É ¨ ³é³ ç³ñÏ íáÕ ³½ ·³ ÛÇÝ Ó¨³Ï»ñ åáõÙ Ý» ñáí:

Î³ñ¨áñ ¿ Ýß»É, áñ Î¼Ü ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ó³Ý ÏÁ ëå³ éÇã ã¿, ¨ áñ Î¼Ü- Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý μá -

Éáñ ³ë å»Ïï Ý» ñÇ ÝÏ³ï Ù³Ùμ Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ ×ÏáõÝ Ùá ï» óáõÙ óáõ ó³ μ» ñ»É: àñ å»ë ·» ñ³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ, ÑÇÝ· Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙÝ ³Ûë Ó»é Ý³ñÏ Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï »É ÝáõÙ ¿ñ Íñ³· ñ³ ÛÇÝ ¨ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ ÛÇÝ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ -ÏáõÙ Ý» ñÇó. ³Û¹ ÑÇÝ ·Ç íñ³ Ï»Ýï ñá Ý³ Ý³ ÉÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ïí»ó Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ã» Ù³ ïÇÏ áÉáñï -Ý»ñÝ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñ»É å³ï ß³× Ëá ñáõ ÃÛ³Ùμ: êïáñ¨ μ»ñ í³Í Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ ë³Ñ Ù³Ý í»É »Ý áñ å»ë Ð³ Û³ë -ï³ ÝÇ ÁÝ Ã³ óÇÏ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, ë³ Ï³ÛÝ Ñ³ çáñ¹ 15 ï³ ñÇ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ï³ ñáÕ »Ý Ç Ñ³Ûï ·³É Ýá ñ» ñÁ: Ð»ï¨³μ³ñ, »Ã» ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý áñ¨¿ ÑÇÙ Ý³ Ñ³ñó ãÇ ÁÝ¹·ñÏ í»É ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñáõÙ, ³ÛÝ ¹»é Ï³ ñáÕ ¿ ³ÛÝ ï»Õ Çñ ï» ÕÁ ·ï Ý»É Ùáï ³å³ ·³ ÛáõÙ ¨ ¹³é Ý³É áÉáñï, áñÇÝ Ð³ Û³ë -ï³ ÝÇ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ó³Ý Ï³ Ý³ ³í» ÉÇ áõß ³Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³É:



Î ¼ Ü Ã Ç ñ ³ Ë Ý » ñ Ç ³ é ³ ç Ý ³ Ñ » ñ Ã á õ Ã Û á õ Ý Ý » ñ Ç ë ³ Ñ Ù ³ Ý á õ Ù Á

²é³çÝ³Ñ»ñÃáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ë³ÑÙ³ÝÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ

Ð»ï¨Û³É Î¼Ü ÑÇÝ· ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó ë³Ñ Ù³Ý í» óÇÝ áñ å»ë ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó -Ù³Ý Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ ³Ù» Ý³ Ï³ñ¨áñ Ý» ñÁ:

ØÇ·ñ³óÇ³Ý & ÏñÃáõÃÛáõÝÁ

¶Éá μ³É ÃÇ ñ³Ë 4.μ. ØÇÝã¨ 2020 Ã. ¿³ Ï³ Ýá ñ»Ý ¨ ·Éá μ³É ÁÝ¹·ñ Ïáõ Ùáí ³í» É³ó Ý»É ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñÇÝ ïñ³ Ù³¹ñ íáÕ Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÁ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë ³é³ í»É ÃáõÛÉ ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñÇÝ, ½³ñ ·³ óáÕ ÷áùñ ÏÕ ½Ç- å» ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ¨ ³ý ñÇÏ Û³Ý »ñÏñ Ý» ñÇÝ` μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ -Ï³ñ ·áõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ÙÇ çÇÝ- Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý áõ ëáõó Ù³Ý, ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý ¨ Ñ³ Õáñ ¹³Ïó Ù³Ý ï»Ë -Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ, ï»Ë ÝÇ Ï³ Ï³Ý, ×³ñ ï³ ñ³ ·Ç ï³ Ï³Ý ¨ ·Ç ï³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ ÁÝ¹·ñÏ í» Éáõ Ýå³ ï³ -Ïáí` ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñáõÙ ¨ ³ÛÉ ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñáõÙ:

²½ ·³ ÛÇÝ ÃÇ ñ³Ë. ØÇÝã¨ 2030 Ã. ¿³ Ï³ Ýá ñ»Ý ³í» É³ó Ý»É Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇ ÃÇ íÁ Ïñ Ã³ Ï³Ý ÷á Ë³ -

Ý³ ÏáõÙ Ý» ñÇ ÙÇç Ï³ é³ í³ ñ³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ ¨ ³í» É³ó Ý»É ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ áõ ëáõÙ Ý³ éáõ ÃÛ³Ý Ïñ Ã³ Ãáß -³Ï Ý» ñÇ ÃÇ íÁ: Ð³ ïáõÏ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ`

• ²ñ ï»ñÏ ñáõÙ ëá íá ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí Ñ³Û áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÇ ÃíÇ ³í» -É³ óáõÙ.

• ²½ ·³ ÛÇÝ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ ÉÁ »ñÏ ñáõÙ å³ Ñ» Éáõ ¨ û· ï³ ·áñ Í» Éáõ μ³ ñ» É³ íáõÙ.

• ÐÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» óáõÙ` ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ í»ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇÝ ³í» ÉÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ÷áË Ï³ å³Ï ó» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

²Ûë ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝÝ ÁÝïñ í»É ¿ Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÙÇç¨ ÷á -Ë³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ³í» ÉÇ É³í Éáõ ÍáõÙ ï³ Éáõ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛáõ ÝÁ: ²Ûë Ï³ ï» ·á ñÇ ³ ÛÇ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ³Ûë ÇÙ³ë ïáí, í» ñ³ μ» ñáõÙ »Ý ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ù³ ÝÁ ¨ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ -ï³ ÉÁ ³é³ í» É³ ·áõÛ ÝÇÝ Ñ³ëó Ý» ÉáõÝ, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÇ ù³ Ý³ ÏÇ ³í» É³ó Ù³ ÝÁ: ÜÏ³ï íáõÙ ¿ ï³ñ μ»ñ »ñÏñ Ý» ñáõÙ ¨ ï³ñ μ»ñ ¹Çë óÇå ÉÇÝ Ý» ñáõÙ Ñ³ Û» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ïñ Ã³ Ï³Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÁÝ¹ É³ÛÝ -Ù³Ý ³×áÕ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛáõÝ: êñ³ Ñ»ï Ï³å í³Í áñ å»ë ËÝ ¹Çñ Ñ³ï Ïá ñáß í»ó Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ ÉÁ »ñÏ -ñáõÙ å³ Ñ» Éáõ ¹Å í³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ: ØÇÝã ·áñ Í³½ñ Ïáõ ÃÛáõ ÝÁ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇÝ ëïÇ åáõÙ ¿ ·Ý³É ³ñ ï»ñ ÏÇñ ëá íá -ñ» Éáõ Ï³Ù ³ß Ë³ ï» Éáõ` Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ Ïáñó ÝáõÙ ¿ μ³ñÓñ áñ³ Ï³ íá ñáõÙ áõ Ý» óáÕ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇ ÙÇ ½·³ ÉÇ




4.´. Îñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý»ñ ¨

áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ ß³ñ Åáõ Ý³ Ïáõ ÃÛáõÝ

8.8 ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ

ÙÇ· ñ³ óÇ ³

10.7. È³í Ï³ é³ í³ñ íáÕ

ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ

ÃÛáõÝ Ý»ñ

17.16. ê÷ Ûáõé ùÇ

Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛáõÝ

17.18. ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý»ñ ¨

íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ

Ù³ ëÇÝ: àõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ ß³ñ Åáõ Ý³ Ïáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï Ï³å í³Í Ùß ï³ Ï³Ý ËÝ ¹Çñ ¿ ³ÛÝ, áñ ß³ï »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý»ñ ·ÝáõÙ »Ý ³ñ ï»ñ ÏÇñ ëá íá ñ» Éáõ ¨ Ð³ Û³ë ï³Ý ã»Ý í» ñ³ ¹³é ÝáõÙ: Ð»ï¨³μ³ñ, ³ñ ï»ñÏ ñÇ Ïñ Ã³ Ï³Ý Íñ³· ñ» -ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³ÝÝ áõ ³í» É³ó Ù³ ÝÁ ½áõ ·ÁÝ Ã³ó, ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ùß³ ÏáÕ Ý» ñÁ å»ïù ¿ Ý³¨ Ùï³ Í»Ý, Ã» ÇÝã å»ë Ëñ³ Ëáõ ë»É Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇ í» ñ³ ¹³ñ ÓÁ Ð³ Û³ë ï³Ý áõ ëáõÙÝ ³í³ñ ï» Éáõó Ñ» ïá:

´³½ Ù³ ÃÇí ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý»ñ Çñ»Ýó áñ³ Ï³ íá ñáõ Ùáí ·» ñ³ ½³Ý óáõÙ »Ý ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ Ï³ -

ï³ ñ³Í Çñ»Ýó ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ñ³ Ù³ñ å³ Ñ³Ýç í³Í ·Ç ï» ÉÇù Ý»ñÝ áõ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ë³ Ï³ÛÝ í» ñ³ ¹³é Ý³ -Éáí Ð³ Û³ë ï³Ý` Ï³Ý· ÝáõÙ »Ý ÝáõÛÝ ëó» Ý³ ñÇ ³éç¨: Ð»ï¨³μ³ñ, ³Ûë ï»Õ ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ ¿ Ý³¨ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» -ñÇ áõ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ ÉÇ å³ï ß³× û· ï³ ·áñ Íáõ ÙÁ: ê³ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ ³Ý»É ÑÙ ïáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ù³Ý Íñ³· ñ» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ý ÙÇ çá óáí, áñáÝù Ï÷áË Ï³ å³Ï ó»Ý ³Ý Ó³Ýó áñ³ Ï³ íá ñáõÙ Ý» ñÁ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï: ºñÏ ñáõÙ ³ß Ë³ ï³Ýù ÷Ýï ñáÕ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ ÇÝ ï»·ñ -Ù³Ý ç³Ý ù» ñÁ å»ïù ¿ áõÕÕ í»Ý ³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÛÇ å³ Ñ³Ýç Ý» ñÇÝ ¨ ³Ûë Ñ³ñ óáõÙ í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë û· Ý» Éáõ íñ³: Üñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ, áí ù»ñ Ï³ ï³ ñáõÙ »Ý ó³Íñ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ å³ Ñ³Ý çáÕ ³ß Ë³ ï³Ýù, Íñ³· ñ» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý áõÕÕ í»É ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ý ¨ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ ëáõó Ù³Ý íñ³` ù³ ÝÇ ¹»é »ñÏ ñáõÙ »Ý, ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ μÝ³Ï í» Éáõ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ï³Ù í» ñ³ ¹³é Ý³ Éáõó Ñ» ïá:

Î³ñ¨áñ ¿ Ý³¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý ïñ³ Ù³¹ ñáõ ÙÁ, Ñ³ï Ï³ å»ë ÇÝã í» ñ³ μ»ñ íáõÙ

¿ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ó»éù μ»ñ Ù³Ý Íñ³· ñ» ñÇÝ: ²Ûë ÂÇ ñ³ËÝ ³éÝã íáõÙ ¿ ³ß Ë³ ï³Ý -ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÂÇ ñ³Ë 8.8-ÇÝ:

²ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³

¶Éá μ³É ÃÇ ñ³Ë 8.8. ä³ßï å³ Ý»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ ¨ ËÃ³ Ý»É ³Ýí ï³Ý· ¨ ³å³ -Ñáí ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ ç³ í³Ûñ μá Éáñ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ÙÇ· ñ³Ýï ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë ÏÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ ³Ý Ï³ ÛáõÝ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ý» ñÇ

²½ ·³ ÛÇÝ ÃÇ ñ³Ë. ä³ßï å³ Ý»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ ¨ ËÃ³ Ý»É ³Ýí ï³Ý· ¨ ³å³ -

Ñáí ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ ç³ í³Ûñ μá Éáñ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ÙÇ· ñ³Ýï ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë ÏÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ íï³Ý ·³ íáñ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ý» ñÇ Ð³ ïáõÏ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ`

• ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ μ³ ñ» É³ íáõÙ.

• ÀÝ ¹³ é³ çáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ï³ñ μ»ñ ËÙ μ» ñÇ Ï³ ñÇù Ý» ñÇÝ` Áëï ë» éÇ, ï³ ñÇ ùÇ, ½μ³Õ ÙáõÝ ùÇ:

²Ûë ÃÇ ñ³ ËÁ í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ý»ñ ëáõÙ ¨ ¹ñ³ ÝÇó ¹áõñë ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ -í³ñ Ù³ ÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ Ñ³Û ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÙÇ çá óáí: Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ãÏ³ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ß³× Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ·, ÇëÏ ·á -Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ áõ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñÁ ÃáõÛÉ »Ý: ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ßï³å Ï³ñ ·áí μ³ ñ» É³ -í»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñÁ` ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ áÉáñï Ý» ñÇó Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõ ñÇó Ñ» é³ ó³Í ¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ×ß· ñÇï Ãí³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ ¨ Åá -Õáíñ ¹³· ñ³ Ï³Ý áõ ëá óÇ ³É-ïÝ ï» ë³ Ï³Ý μÝáõ Ã³· ñ» ñÇ Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý»ñ áõ Ý» Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ñ ï³Ñ ñ³ í»ñ Ý» ñÁ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ½³ñ ·³ ÝáõÙ »Ý, ¨ ÷á ÷áË íáÕ ÙÇ ïáõÙ Ý» ñÁ Ñ³Ûï -Ý³ μ» ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï áõ ×ÏáõÝ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ·: ´³ óÇ ³Û¹, Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ -ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÁÝ ï³ ÝÇù Ý» ñÇ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, »ñÏ ñáõÙ ÙÝ³ ó³Í Ï³ Ý³Ýó ¨ »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ëá óÇ -³ É³ Ï³Ý ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ï³ ñÇù Ý» ñÁ å»ïù ¿ ³í» ÉÇ É³í Éáõ ÍáõÙ ëï³ Ý³Ý: Ð³ Û³ë ï³ ÝÇÝ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ³ß -Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ³ÛÝ åÇ ëÇ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù, áñÁ Ï³ ñáÕ ¿ í»ñ Ñ³ Ý»É ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ï³ñ μ»ñ ËÙ μ» ñÇ ÷á ÷áË íáÕ å³ Ñ³Ýç Ý» ñÁ ¨ Ñ³ë ó» ³· ñ»É ¹ñ³Ýù: ê³ ÏÛ³Ý ùÇ Ïá ã» Éáõ Ñ³ Ù³ñ å»ïù ¿ Ñ³ -ïáõÏ áõß ³¹ ñáõ ÃÛáõÝ ¹³ñÓ Ý»É ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ ³ÛÝ åÇ ëÇ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É -Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³ ÝÁ, áñáÝ óÇó »Ý ë» éÁ, ï³ ñÇ ùÁ ¨ ½μ³Õ ÙáõÝ ùÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ áñ³ Ï³ Ï³Ý ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» -ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³í» ÉÇ ß³ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ó»éù μ»ñ Ù³ ÝÁ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³é Ý»ñÝ áõ Ýå³ ï³Ï Ý» ñÁ:




´³ óÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ ³í» ÉÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ù» Ë³ ÝÇ½Ù ëï»Õ Í» -Éáõ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛáõ ÝÇó, ë³Ñ Ù³Ý í» óÇÝ Ý³¨ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇ ù³ ÝÇ ·» ñ³ Ï³ áÉáñï Ý»ñ: ¸ñ³Ýù Ý» ñ³ éáõÙ ¿ÇÝ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ï³ñ μ»ñ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ßñ ç³ Ý³ éáõ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Íñ³· ñ» ñÇ Ùß³ Ïáõ ÙÁ ¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý áõ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ í» ñ³ ÇÝ ï»·ñ Ù³Ý μ³ ñ» É³ íáõ ÙÁ: ²í» ÉÇÝ, ß³ ñáõ Ý³Ï ÝÏ³ï íáõÙ ¿ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï»Ý ë³ßñ ç³ -ÝáõÙ Ýñ³Ýó Ëá ó» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý Ýí³ ½»ó Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛáõÝ: ê³ Ï³ ñáÕ ¿ Çñ³ Ï³ Ý³ó í»É ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ -íáõÝù Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ý³ Ë³ Ù»ÏÝ Ù³Ý ÏáÕÙ Ýá ñáß Ù³Ý ¹³ ëÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý áõ Å» Õ³ó Ù³Ý ÙÇ çá óáí` ¹Ûáõ ñ³ó Ý» Éáí ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ μÅß Ï³ Ï³Ý ³å³ Ñá í³· ñáõ -ÃÛáõ ÝÁ Ï³Ù ïñ³ Ù³¹ ñ» Éáí ³ÛÉ ³ñ ïá Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ: ì»ñ ç³ å»ë, ãÝ³ Û³Í ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ -í³ñ Ù³Ý Ñ³ñ óáõÙ Ï³ñ¨áñ ¿ áñ ¹»· ñ»É ÙÇ· ñ³Ý ï³ Ï»Ýï ñáÝ Ùá ï» óáõÙ, áñÁ Ï³ å³ Ñá íÇ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ -íáõÝù Ý» ñÇ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ, å»ïù ¿ Ñ³ß íÇ ³é Ý»É Ý³¨ »ñ Ï³ ñ³ Å³Ù Ï»ï ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñ»ï¨³Ýù Ý» ñÁ Ð³ -Û³ë ï³ ÝÇ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý íñ³, ¨ ë³ áñáß ³éáõ Ùáí å»ïù ¿ ÑÇÙù Ñ³Ý ¹Ç ë³ Ý³ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ùß³Ï Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:

ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ï³é³í³ñáõÙ

¶Éá μ³É ÃÇ ñ³Ë 10.7. ¸Ûáõ ñ³ó Ý»É Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ï³ñ ·³ å³Ñ, ³Ýí ï³Ý·, Ï³ Ýá Ý³ íáñ ¨ å³ ï³ë -Ë³ Ý³ ïáõ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ¨ ß³ñ Åáõ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` åÉ³ Ý³ íáñ í³Í ¨ É³í Ï³ é³ í³ñ íáÕ ÙÇ· ñ³ -óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý ÙÇ çá óáí:

²½ ·³ ÛÇÝ ÃÇ ñ³Ë. ¸Ûáõ ñ³ó Ý»É Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ï³ñ ·³ å³Ñ, ³Ýí ï³Ý·, Ï³ Ýá Ý³ íáñ ¨ å³ ï³ë Ë³ -

Ý³ ïáõ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ¨ ß³ñ Åáõ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` åÉ³ Ý³ íáñ í³Í ¨ É³í Ï³ é³ í³ñ íáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ ûñ»Ýù Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý ÙÇ çá óáí` Ï»Ýï ñá Ý³ Ý³ Éáí ¹» åÇ ¹áõñë ³ß -Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ, í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ³å³ë ï³ ÝÇ ³½ ·³ ÛÇÝ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ³Ù ñ³åÝ¹ Ù³Ý, ÇÝã å»ë Ý³¨ ³å³ ·³ ÛáõÙ ³½ ·³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ ñáõÙÝ áõ Å» -Õ³ó Ý» Éáõ Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ý íñ³: Ð³ ïáõÏ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ`

• ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ μ³ ñ» É³ íáõÙ.

• Î»Ýï ñá Ý³ óáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ, í» ñ³ ¹³ñ ÓÇ ¨ í» ñ³ ÇÝ ï»·ñ Ù³Ý áõ ³å³ë -ï³ ÝÇ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ ³í» ÉÇ É³í Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý íñ³:

²é Ñ³ ë³ ñ³Ï Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ï³ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ μá Éáñ ï» ë³Ï Ý» ñÇ ³í» ÉÇ É³í Ï³ñ ·³ íáñ Ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ß -ïáõ ÃÛáõÝ: Î³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ å»ïù ¿ ³í» ÉÇ ³Ï ïÇí ¹» ñ³ Ï³ ï³ ñáõÙ áõ Ý» Ý³ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï»Ý ë³ßñ ç³ ÝÇ μá -Éáñ »ñ»ù ÷áõ É» ñÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ·áñ ÍáõÙ, ³ç³Ï óÇ ¨ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñ ÏÇ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ, ÁÝ ï³ -Ý» Ï³Ý ¨ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ÛÉ ï» ë³Ï Ý» ñÇÝ Ý³Ë ù³Ý Ýñ³Ýó Ù»Ï Ýáõ ÙÁ, ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ í» Éáõ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓÇó Ñ» ïá: ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï å»ïù ¿ ÁÝ ¹³ é³ ç»É Ý³¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ·ïÝ íáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ï³ ñÇù -Ý» ñÇÝ, Ý» ñ³é Û³É` ³å³ë ï³ ÝÇ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ áõ ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ï³ ó³ ñ³Ý Ý» ñÇ μ³ ñ» -É³í Ù³Ý, ÇÝã å»ë Ý³¨ μá Éá ñÇ Ñ³ Ù³ñ ÇÝ ï»·ñ Ù³Ý Ï³ ñÇù Ý» ñÇ μ³ í³ ñ³ñ Ù³Ý ÙÇ çá óáí: ì» ñ³ ¹³ñ ÓÇ Ã» Ù³Ý ù³ ÝÇóë ³ñ Í³ñÍ í»É ¿ Î¼Ü μá Éáñ ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ: ÀÝ¹·Í í»É ¿, áñ í» -ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ ÇÝ ï»· ñáõ ÙÁ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³é³ í»É ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý Ï³ñ¨áñ³ ·áõÛÝ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇó Ù»ÏÝ ¿, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, ÇÝã í» ñ³ μ»ñ íáõÙ ¿ Ýñ³Ýó ³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÇÝ ï»·ñ Ù³ -ÝÁ ¨ í» ñ³ å³ï ñ³ëï Ù³Ý μ³ ñ» É³í Ù³ ÝÁ í» ñ³ μ» ñáÕ Ñ³ñ ó» ñÇÝ, ÇÝ ãÁ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙ ÉÇ á íÇÝ Ï³ñ ·³ íáñ í³Í ã¿:

ê³ Ñ³ Ù³ ÑáõÝã ¿ Ø²Î ¼²Ì ì»ñç Ý³ñ¹ ÛáõÝù 4-Ç 6-ñ¹ ¨ 8-ñ¹ Ï» ï» ñÇÝ: Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ μ³½ Ù³ -ÃÇí ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ ßáõñç ãÏ³ μ³ í³ ñ³ñ Ã³ ÷³Ý óÇ Ïáõ ÃÛáõÝ: Æñ³ íÇ ×³ ÏÁ ßï Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ï³ -é³ í³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ å»ïù ¿ ³ÛÝ å»ë ³ÝÇ, áñ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ ¨ Íñ³· ñ» ñáõÙ ÁÝ¹·ñÏ í³Í μá Éáñ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ ¹» ñ» ñÁ Ñë ï³ Ï»ó í»Ý, ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý μá Éáñ ç³Ý ù» ñÁ ÑÇÙÝ í»Ý Ã³ -÷³Ý óÇ Ïáõ ÃÛ³Ý ¨ Ñ³ß í»ï íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ëÏ½ μáõÝù Ý» ñÇ áõ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ íñ³:




ê÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛáõÝ

¶Éá μ³É ÃÇ ñ³Ë 17.16. Êá ñ³ó Ý»É ·Éá μ³É ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³ ÝáõÝ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý, Éñ³ó -í³Í μ³½ Ù³ ÃÇí ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ ÙÇç¨ ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛ³Ùμ, áñáÝù Ùá μÇ ÉÇ ½³ó ÝáõÙ ¨ ÷á Ë³ Ý³ -ÏáõÙ »Ý ·Ç ï» ÉÇù Ý»ñ, ÷áñ Ó³ ·Ç ïáõ ÃÛáõÝ, ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý»ñ ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý ÙÇ çáó Ý»ñ` ë³ ï³ ñ» Éáõ Î³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Çñ³ ·áñÍ Ù³ ÝÁ μá Éáñ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë` ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñáõÙ:

²½ ·³ ÛÇÝ ÃÇ ñ³Ë. ²Ï ïÇ íá ñ»Ý Ù³ë Ý³Ï ó»É Ñ³ ÝáõÝ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ·Éá μ³É ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ -

ÃÛ³ ÝÁ, Ý» ñ³é Û³É` ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ, ÷áñ Ó³ ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý ÙÇ çáó Ý» ñÇ Ùá μÇ ÉÇ ½³ óáõ Ùáí ¨ ÷á Ë³ Ý³ Ïáõ ÃÛ³Ùμ, Í³ í³ É» Éáí μ³½ Ùá Éáñï Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛáõÝ` Î³ ÛáõÝ ½³ñ -·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Çñ³ ·áñÍ Ù³ÝÝ ûÅ³Ý ¹³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Ð³ ïáõÏ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ`

• ØÇ ß³ñù ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý» ñÇ Ý»ñ· ñ³ íáõÙ` û· Ý» Éáõ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ.

• Ð³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ· ñ³ íáõ ÙÁ ³½ ·³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ ³ç³Ïó Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí` ·Ç ï» -ÉÇù Ý» ñÇ ¨ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÷á Ë³Ýó Ù³Ý ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ñáë ù» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ý ÙÇ çá óáí:

Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ·Éá μ³É ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛ³Ý ³Ù ñ³åÝ ¹áõ ÙÁ ï³ñ μ»ñ ¹» ñ³ Ï³ -

ï³ñ Ý» ñÇ ÁÝ¹·ñÏ Ù³Ý ÙÇ çá óáí ë³Ñ Ù³Ý í»ó áñ å»ë ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ: Ø³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, Ð³ Û³ë ï³ÝÝ áõ -ÝÇ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ »ñ Ï³ñ ¨ Ï³ñ× Å³ Ù³ Ý³ Ïáí μÝ³Ï íáÕ Ù»Í ¨ μ³½ Ù³ ½³Ý ë÷ Ûáõéù, áñÁ Ï³ ñáÕ ¿ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» -ïá ñ»Ý áõ ëï»Õ Í³ ·áñ Í³ μ³ñ Ý»ñ· ñ³í í»É ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý Ù»ç: Ð³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ -Ûáõé ùÇ Ñ³ Ù³ÛÝù Ý» ñÇ ³Ù» ÝÇó Ýß³ Ý³ Ï³ ÉÇó é» ëáõñë Ý» ñÇó Ù» ÏÁ Ýñ³Ýó Ïáõ ï³ Ï³Í Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ÉÝ ¿, áñÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ýå³ë ï»É ³Ù» Ý³ ï³ñ μ»ñ áÉáñï Ý» ñáõÙ Ñ³ Û» ñÇ ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ, ÇÝ ãÁ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿, áñ Ïû· ÝÇ Éáõ Í»É ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ³Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ýáõ ÃÛ³Ý áñáß ËÝ ¹Çñ Ý»ñ: àõë ïÇ, Ï³ñ¨áñ ¿ ëï»Õ Í»É ·Ç ï» ÉÇ ùÇ ·Éá μ³É ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý ó³Ýó, áñ ï»Õ ë÷ Ûáõé ùÇ Ù³ë Ý³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ ÏÝ» ñ³ éÇ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ ÉÇ ÷á Ë³Ý óáõ ÙÁ ¹Ûáõ ñ³ó ÝáÕ ç³Ý ù»ñ, ûñÇ Ý³Ï` ï³ñ μ»ñ »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ»ï ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» -ñÇ ×³ Ý³ã Ù³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ Ï³Ù ë÷ Ûáõé ùÇ ³é³Ý ÓÇÝ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ óÇã Ý» ñÇ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ í» ñ³ ¹³ñ ÓÇ ÙÇ -çá óáí:

Î³ñ¨áñ ¿ Ý³¨ ë÷ Ûáõé ùÇ, Ý» ñ³é Û³É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³ íáõ ÙÁ: Àëï

³Û¹Ù` ß»ßï í»ó Ý³¨ ³ñ ï»ñÏ ñÇó ¹» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ÷á Ë³Ýó Ù³Ý Ï³ñ¨áñáõ ÃÛáõ ÝÁ: Ø³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, ç³Ý ù»ñ å»ïù ¿ ·áñ Í³¹ñ í»Ý å³Ñ å³ Ý» Éáõ ¹» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý ¹ñ³ Ù³ -Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ó³Íñ Í³Ë ë» ñÁ: ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ μá Éáñ Í³Ë ë» ñÇ Çç» óáõ ÙÁ 5%-Çó ó³Í` Áëï ÃÇ ñ³Ë 10-áõÙ ³ñ í³Í Ïá ãÇ, Ï³ ñáÕ ¿ ³í» É³ó Ý»É ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ Ñ³ Û» ñÇ ËÝ³ Ûá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ: ¸ñ³Ý ½áõ ·³ Ñ»é Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ μ³ñÓ ñ³ó Ý»É ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÁÝ ï³ ÝÇù Ý» ñÇ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý ·ñ³ ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý Ù³ -Ï³ñ ¹³ ÏÁ, áñ å»ë ½Ç Ýñ³Ýù ³é³ í» É³ ·áõÛÝ ã³ ÷áí ù³ Õ»Ý ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ³ß Ë³ ïáÕ Ñ³ Û» ñÇó ëï³ó íáÕ ýÇ -Ý³Ý ë³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û·áõï Ý» ñÁ ¨ û· Ý»Ý Çñ³ó Ý»É ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ Ýå³ë ï» Éáõ ¹ñ³Ýó Ý» ñáõ ÅÁ: Æ Ñ³ -í» ÉáõÙÝ, Ñ³ñÏ ¿ Ëñ³ Ëáõ ë»É Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÁ ë÷ Ûáõé ù³ Ñ³ Ûáõ ÃÛ³Ý ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó:

ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý»ñ

¶Éá μ³É ÃÇ ñ³Ë 17.18. ØÇÝã¨ 2020 Ã. Ù» Í³ó Ý»É Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í ûÅ³Ý ¹³ Ïáõ ÃÛáõ ÝÁ ½³ñ ·³ óáÕ »ñÏñ Ý» ñÇÝ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ³é³ í»É ÃáõÛÉ ½³ñ ·³ ó³Í »ñÏñ Ý» ñÇÝ ¨ ½³ñ ·³ -óáÕ ÷áùñ ÏÕ ½Ç- å» ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ` ½·³ ÉÇ á ñ»Ý ³í» É³ó Ý» Éáõ μ³ñÓ ñá ñ³Ï, Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ ¨ Ñáõ ë³ ÉÇ ïí Û³É Ý» ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ` ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í Áëï »Ï³Ù ïÇ, ë» éÇ, ï³ ñÇ ùÇ, é³ ë³ ÛÇ, ¿Ã ÝÇÏ Í³· Ù³Ý, ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ, Ñ³ß Ù³Ý ¹³ Ùáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» Ý³ Éáõ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÇ, ³ß Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý ¹Çñ ùÇ ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ ³ÛÉ μÝáõ Ã³· ñ» ñÇ:

²½ ·³ ÛÇÝ ÃÇ ñ³Ë: àõ Å» Õ³ó Ý»É Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ½³ñ ·³ó Ù³Ý ûÅ³Ý ¹³ Ïáõ ÃÛ³Ý ÙÇ -

çá óáí` ½·³ ÉÇ á ñ»Ý ³í» É³ó Ý» Éáõ μ³ñÓ ñá ñ³Ï, Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ ¨ Ñáõ ë³ ÉÇ ïí Û³É Ý» ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ`




ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í Áëï »Ï³Ù ïÇ, ë» éÇ, ï³ ñÇ ùÇ, é³ ë³ ÛÇ, ¿Ã ÝÇÏ å³ï Ï³ Ý» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý, ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ -·³ íÇ ×³ ÏÇ, Ñ³ß Ù³Ý ¹³ Ùáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» Ý³ Éáõ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÇ, ³ß Ë³ñ Ñ³· ñ³ Ï³Ý ¹Çñ ùÇ ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ -Ù³ ï»ùë ïÇÝ í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ ³ÛÉ μÝáõ Ã³· ñÇã Ý» ñÇ: Ð³ ïáõÏ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ`

• ì» ñÁ ÑÇß ³ ï³Ï í³Í ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ñ³ñ ó» ñÇ μá Éáñ áÉáñï Ý» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³ íáõÙ, áñå»ë ½Ç Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³ ñá Õ³ Ý³ ëï»Õ Í»É ³í» ÉÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ¨ Ý» ñ³ é³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ:

îí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝÝ ¿³ Ï³Ý Ëá ãÁÝ ¹áï »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ μ³½ Ù³ ÃÇí áÉáñï Ý» ñáõÙ: ØÇ· ñ³ óÇ áÝ

ïí Û³É Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ μ³ ñ» É³í Ù³ ÝÁ ß³ï Ù»Í Ï³ñ¨áñáõ ÃÛáõÝ ïñ í»ó ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ -Û³É ·ñ» Ã» μá Éáñ ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý» ñáõÙ, ù³ ÝÇ áñ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ù³ñ ï³Ñ ñ³ í»ñ Ý» ñÁ Ñ³Õ Ã³ Ñ³ ñ» Éáõ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ý»ñ Ï³ ÛÇë Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõ ÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ ÇÝ ï»· ñáõ ÙÁ, ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï ¿ ÇÝ ýáñ -Ù³ óÇ ³ ÛÇ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ý å³ï ×³ éáí: ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³ íáõ ÙÁ ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ Ýß³ Ý³ Ïáõ ÃÛáõÝ áõ ÝÇ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇÝ ³éÝãíáÕ ·» ñ³ Ï³ áÉáñï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ, ù³ ÝÇ áñ Ý³ Ë³ å³Û Ù³Ý ¿ å³ï ß³× ù³ Õ³ ù³ Ï³ -Ýáõ ÃÛáõÝ Ó¨³íá ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Ð»ï¨³μ³ñ, ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³ íáõÙ` Ñ³ï Ï³ å»ë ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý Ñ»ÝùÝ ³å³ Ñá í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ¸ñ³ Ñ³ Ù³ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ïí Û³É Ý» ñÇ ³í» ÉÇ Ñ»ï¨áÕ³ Ï³Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ¹ñ³Ý í» ñ³ μ» ñáÕ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ μ³ ñ» É³ íáõÙ, ûñÇ Ý³Ï, ìÎ -Ç ¨ å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÙÇç¨ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ· Ù³Ý ¨ ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý áÉáñ ïáõÙ: ºí í»ñ ç³ å»ë, ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ë³Ñ Ù³ Ý» ÉÇë, ÁÝ¹·Í í»ó ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ áÉáñ ïáõÙ Ý» ñ³ é³ Ï³Ý Ùá ï»ó Ù³Ý Ï³ñ¨áñáõ ÃÛáõ ÝÁ` ³å³ Ñá í» Éáõ μá Éáñ ÑÝ³ ñ³ íáñ ËÙ μ» ñÇ å³ï ß³× Ù³ë Ý³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ Ý³Ë ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ -í³ ù³·ñ Ù³ ÝÁ, ³å³ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ùß³Ï Ù³ ÝÁ: ²ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ, Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ ³í» ÉÇ ß³ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ -Ý»ñ Ñ³ í³ ù»É ³ÛÝ åÇ ëÇ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ë» éÁ, ï³ ñÇ ùÁ, ½μ³Õ -ÙáõÝ ùÁ, ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ, »Ï³ Ùáõ ïÁ ¨ ³ÛÉÝ, áõ ÙÝ³É Ý» ñ³ é³ Ï³Ý:

• øÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ÑÇß ³ ï³Ï í³Í ³ÛÉ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÃíáõÙ »Õ»É »Ý ÙÇ· -

ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ³éáÕ ç³ å³ Ñ³ Ï³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý μ³ ñ» É³ íáõ ÙÁ (ÂÇ ñ³Ë 3.8) ¨ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ ÇÝ ï»· ñáõ ÙÁ (ÂÇ ñ³Ë 10.7, ³ÛÉ): ²í» ÉÇ É³í Éáõ ÍáõÙ Ý»ñ å»ïù ¿ ë³Ñ Ù³Ý í»Ý ·»Ý ¹» ñ³ ÛÇÝ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ ¨ Ï³ Ý³Ýó ÝÏ³ï Ù³Ùμ Ëï ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ ó» -ñáõÙ (ÂÇ ñ³Ë 5.2): ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ áõß ³¹ ñáõ ÃÛ³Ý ³ñ Å³ ÝÇ Ýáñ áÉáñï Ï³ ñáÕ ¿ ¹³é Ý³É ÏÉÇ Ù³ ÛÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï Ï³å í³Í ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý: Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý -óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÁ μ³ í³ Ï³Ý ó³Íñ »Ý, áõë ïÇ ³Û¹ áÉáñ ïÁ ã×³ Ý³ã í»ó áñ å»ë ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ -ÃÛáõÝ (ÂÇ ñ³Ë 10¶):

• ÂÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ÷á Ë³éÝ ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ - ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ÙÇç¨ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý»Ý ËáñÁ ÷á Ë³ ¹³ñÓ Ï³ å»ñ, ÇÝ ãÁ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ Ù» ÏÇ Éáõ ÍáõÙÝ Çñ Ñ»ñ ÃÇÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ýå³ë ï»É ÙÛáõë Ý» ñÇ ÉáõÍ Ù³ ÝÁ: úñÇ Ý³Ï` ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ÷á Ë³éÝã íáõÙ ¿ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Ñ»ï. ³ÛÝ ³í» ÉÇ å³ï ß³× Ï³ é³ í³ ñ» Éáí, Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ýí³ ½»ó Ý»É Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ï³ ñ³Í Ù³Ý ã³ ÷Á:




îí Û³ÉÝ»ñÇ ù³ñï»½³·ñÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÁ

îíÛ³ÉÝ»ñÇ ù³ñï»½³·ñáõÙ

îí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ÙÇ çá óáí ·Ý³ Ñ³ï í» óÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ¨ í³ñ ã³ Ï³Ý ÙÇ· -ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÁ: ¶Ý³ Ñ³ ïáõÙ Ý» ñÁ Ï³ ï³ñ í» óÇÝ` Áëï ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ¨ å³Ñ -å³Ý Ù³Ý, ïí Û³É Ý» ñÇ Ùß³Ï Ù³Ý, å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ¨/Ï³Ù ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý, ïí Û³É Ý» ñÇ ï³ ñ³Í Ù³Ý ¨ Ññ³ å³ ñ³Ï Ù³Ý: îí Û³É Ý» ñÇ ³Û¹ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÁ ·Ý³ -Ñ³ï í» óÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ã³ ÷³ ÝÇß Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ø¶öÊ -Ç Î¼Ü Ñ³ ïáõÏ áõ Õ» óáõÛ -óÇ å³ Ñ³Ýç Ý» ñÇ Ñ³ Ù» Ù³ ïáõ ÃÛ³Ùμ:

àõß ³¹ ñáõ ÃÛáõÝ Ñ³ï Ï³ó í»ó ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³ ÝÁ: ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇÝ

³éÝãíáÕ ³ÛÝ åÇ ëÇ ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ Ñ³ñ ó» ñáõÙ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ï¨áÕáõ ÃÛáõ ÝÁ, å³ï ×³ éÁ, Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ, Í³· Ù³Ý ¨ Ýå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñ ÏÇ ñÁ, Ýå³ ï³ Ï³ Ñ³ñ Ù³ñ ¿ Ý» ñ³ é»É ³ÛÝ åÇ ëÇ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý»ñ, áñáÝù í»ñ ÏÑ³ Ý»Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ëá óÇ ³É- Åá Õáíñ ¹³· ñ³ Ï³Ý ¨ ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ³é³ÝÓ Ý³ Ñ³ï Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ: Ð³ ½³ ñ³Ù -Û³ ÏÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ (Ð¼Ü) ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ Å³ Ù³ Ý³Ï μ³½ Ù³ ÃÇí »ñÏñ Ý» ñáõÙ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõ ÝÁ Áëï íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í ïí Û³É Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï ¿ñ, ¨ Î¼Ü- Ý» ñÇ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ Ñ³ Ù³ñ ¹³ë »Õ³í ïí Û³É Ý» ñÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·Ç Å³ Ù³ Ý³Ï ³í» ÉÇ Ù»Í áõß ³¹ ñáõ ÃÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáõ ï³ ñ³Ý ç³ï Ù³ ÝÁ` áñáß Ëá -ó» ÉÇ ËÙ μ» ñÇ ß³ Ñ»ñÝ ³í» ÉÇ É³í å³ßï å³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Ð»ï¨³μ³ñ, ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ Ï³ ï³ ñ» -ÉÇë, Ñ³ í³ù í»ó ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³ ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, Ã» ³ñ¹ Ûáù ï³ñ μ»ñ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý»ñ, áñ å»ë ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ -ù³·ñ Ù³Ý ÙÇ Ù³ë, Ñ³ í³ ù»É »Ý Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý»ñ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ï³ ñÇ ùÇ, ë» éÇ, ½μ³Õ ÙáõÝ ùÇ, ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ³ÛÉ μÝáõ Ã³· ñÇã Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, ¨ Ã» áñ ù³ Ýáí »Ý ¹ñ³Ýù Ý» ñ³é í»É ïí Û³É Ý» ñÇ Ùß³Ï Ù³Ý, ÷á -Ë³ Ý³Ï Ù³Ý ¨ ï³ ñ³Í Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñáõÙ: îí Û³É Ý» ñÇ Ùß³Ï Ù³Ý, ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý ¨ ï³ ñ³Í Ù³Ý áÉáñ ïáõÙ ·Ý³ Ñ³ï í»É »Ý μá Éáñ ³ÛÝ ·áñ ÍáÝ Ý» ñÁ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõ ÃÛáõ ÝÁ, Ñáõ ë³ ÉÇ áõ ÃÛáõ -ÝÁ, å³ñ ï³ ¹Çñ ÉÇ Ý» ÉÁ ¨ å³ñ μ» ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ:

îí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ` Áëï Ã» Ù³ Ý» ñÇ, ¹³ ë³ Ï³ñ· í³Í »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ

Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ Ý»ñ ùá: ØÇ· ñ³ óÇ ³Ý ¨ Ïñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ÂÇ ñ³Ë 4´-Ç Ý»ñ ùá ¿, ¶»Ý ¹» ñÁ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý` 5.2-Ç, Âñ³ ýÇ ùÇÝ ·Á` 8.7-Ç, ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý` 8.8-Ç, ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ ñáõ ÙÁ` 10.7-Ç, ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÁ` 10¶-Ç, ºñ» Ë³ Ý» ñÁ` 8.7-Ç ¨ 16.2-Ç, ê÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ` 17.16-Ç, ¨ ØÇ· ñ³ óÇ -³Ý áõ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõ ÝÁ` 17.18-Ç: ØÎò- Ý» ñáí í»ñ Ñ³Ý í³Í ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý áñáß áÉáñï Ý»ñ, ÇÝã -åÇ ëÇù »Ý §ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ ¦ ¨ §³Ýí ï³Ý· ¨ Ï³ Ýá Ý³ íáñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ Ý¦, û· ï³ ·áñÍ í» óÇÝ ØÇ· -ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý μ³ ÅÇ ÝÁ Ùß³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

Îñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ & ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý îí Û³É Ý» ñÇ µ³ ó» ñÁ`

• Îñ Ãáõ ÃÛáõÝÝ ³í³ñ ï» Éáõó Ñ» ïá ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ: ¸Å í³ñ ¿ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ Ñ»ï¨»É Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ ëï³ Ý³ Éáõ Ù»Ï Ý³Í ÙÇ· ñ³Ýï -Ý» ñÇÝ` Íñ³· ñ» ñÇ ³í³ñ ïÇó Ñ» ïá:

• âÏ³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ áõ ë³ Ý» Éáõ Ù»Ï Ý³Í μá Éáñ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É (ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ): â»Ý Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ å» ï³ Ï³Ý ¨ áã å» ï³ -Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáí Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ ëï³ Ý³ Éáõ Ù»Ï Ý³Í ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:



• îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ áã μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É: Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ñ³ ×³Ë ãÇ Ï³ ï³ñ íáõÙ ï³ñ ñ³ Ï³Ý ¨ ÙÇç Ý³ Ï³ñ· Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ ëï³ óáÕ Ý» ñÇ ·ñ³Ý óáõÙ Ï³Ù ï³ ñ³Ý ç³ ïáõÙ` Áëï Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ:

Îñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³Û ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ

Îñ Ã³ Ï³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñáí ³ñ ï»ñ ÏÇñ Ù»Ï Ý³Í μá Éáñ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ç å³ñ -μ» ñ³ Ï³Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ãÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ. Ï³Ý ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ ó³ ùáõó ñÇí ïí Û³É Ý»ñ å» ï³ Ï³Ý ¨ ³ÛÉ ³é³Ý -ÓÇÝ Íñ³· ñ» ñáí ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ëá íá ñáÕ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ -ñáõ ÃÛáõÝÝ ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÙÇç å» ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñ» ñÇ ßñ ç³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ ³ñ -ï»ñÏ ñáõÙ ëá íá ñáÕ Ñ³Û áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ¸ñ³Ýù å³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ »Ý ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ -Ãáõ ÃÛ³Ý ¨ ³Ù³ é³ ÛÇÝ ¹³ ëÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, áñáÝù Ï³½ Ù³ Ï»ñå íáõÙ »Ý ÙÇç å» ï³ Ï³Ý »ñÏ ÏáÕÙ Ñ³ -Ù³ Ó³Û Ý³· ñ» ñÇ ¨ ³ÛÉ ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ Ý³ ÛÇÝ Ïñ Ã³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñÇ ÙÇ çá óáí: 2016 Ãí³ Ï³ ÝÇ Ýá Û»Ù μ» ñÇ ¹ñáõ -ÃÛ³Ùμ` å³ß ïá Ý³ Ï³Ý Ïñ Ã³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáí ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ëá íá ñáõÙ ¿ñ 280 Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ: îí Û³É Ý» ñÁ Ñ³ í³ -ù³·ñ íáõÙ »Ý ³ÛÝ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ, áñáÝù Ïñ Ã³ Ãáß ³ Ï³ ÛÇÝ Íñ³· ñ» ñáí ëá íá ñáõÙ »Ý âÇ Ý³ë ï³ ÝáõÙ, ´áõÉ Õ³ ñÇ ³ ÛáõÙ, ìñ³ë ï³ ÝáõÙ, Ðáñ ¹³ Ý³ ÝáõÙ, èáõ ÙÇ ÝÇ ³ ÛáõÙ, ¶»ñ Ù³ ÝÇ ³ ÛáõÙ ¨ â» ËÇ ³ ÛáõÙ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ¶»ñ -Ù³ ÝÇ ³ ÛÇ DAAD ¨ ºØ ¾ñ³½ Ùáõë Íñ³· ñ» ñáí: Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ³Ûë ïí Û³É Ý» ñÁ Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ å³ ÑáõÙ ¿ ³é³Ý ÓÇÝ, ¨ ¹ñ³Ýù ãÇ Ñ³ Ù³¹ ñáõÙ ³ÛÉ Íñ³· ñ» ñÇó ëï³ó í³Í ïí -Û³É Ý» ñÇ Ñ»ï Ù»Ï ÙÇ ³ë Ý³ Ï³Ý ³Õ Ûáõ ë³ ÏÇ Ï³Ù ïí Û³É Ý» ñÇ ßï» Ù³ ñ³ ÝÇ Ù»ç: Îñ Ã³ Ãáß ³ Ï³ ÛÇÝ Çñ Íñ³· ñ» ñÇÝ Ù³ë Ý³Ï óáÕ »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ Ý³¨ Ð³Û Ï³ Ï³Ý μ³ ñ» ·áñ Í³ Ï³Ý ÁÝ¹ -Ñ³ Ýáõñ ÙÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ (Ð´ÀØ): ²Ûë áõ ³ ÝáÕ Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃÇ íÁ Ñ³ë ÝáõÙ ¿ ÝáõÛ Ý³Ý Ù³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ç. 2016 Ã. Ýá -Û»Ù μ» ñÇ ¹ñáõ ÃÛ³Ùμ, Ð´ÀØ Íñ³· ñ» ñÇÝ Ù³ë Ý³Ï ó»É ¿ 308 áõ ë³ ÝáÕ: îí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÇó Ù» ÏÁ, áñÁ Ù³ï Ý³ -Ýß»É ¿ÇÝ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÁ, Íñ³· ñ» ñÇ ³í³ñ ïÇó Ñ» ïá áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³ ÝÁ ãÑ»ï¨»ÉÝ ¿: ´³½ -Ù³ ÃÇí áõ ë³ ÝáÕ Ý»ñ áõ ëáõÙÝ ³í³ñ ï» Éáõó Ñ» ïá ÙÝáõÙ »Ý ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ, áõë ïÇ ¹Å í³ñ ¿ ³ñ Ó³ Ý³· ñ»É áõ Ñ»ï¨»É Ýñ³Ýó ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³ÝÝ ³ÛÝ μ³ ÝÇó Ñ» ïá, »ñμ ³í³ñï íáõÙ ¿ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É Ýñ³Ýó ÏáÕ ÙÇó å³ß ïá Ý³ Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý» Éáõ ßñ ç³ ÝÁ: ¸Å í³ñ ¿ Ñ»ï¨»É Ý³¨ Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý ÙÇ· ñ³Ýï -Ý» ñÇ ³é ó³Ýó áñ³ Ï³ íá ñáõÙ Ý» ñÇÝ ¨ ³é ó³Ýó ×³ Ý³ å³ñ Ñáí ëï³ ó³Í Ïñ Ãáõ ÃÛ³ ÝÁ:

ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ

Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ìÎ -Á ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ãí³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ áõ ë³ Ý» Éáõ ÑÇ Ù³Ý íñ³ Ùáõï ùÇ ³ñ ïá Ý³ ·Çñ ëï³ ó³Í »ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: Üñ³Ýù 16 ¨ ³í» ÉÇ μ³ñÓñ ï³ ñÇ ùÇ ³Ý ÓÇÝù »Ý, áí ù»ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ »Ý Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ ëï³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç -ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ïÇ ñ³ å» ïáõÙ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñáõÙ áõ ë³ ÝáÕ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É μ³ í³ ñ³ñ ïí Û³É Ý» ñÇ: ´³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ã³ Ï³Ý Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ÁÝ ¹áõÝ íáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ ùíá ï³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áí ï» Õ»ñ »Ý Ñ³ï Ï³ó íáõÙ å» ï³ Ï³Ý ¨ Ù³ë Ý³ íáñ Ñ³ Ù³É ë³ ñ³Ý Ý» ñáõÙ, ¨ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³Ûë áõ ë³ -ÝáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:7 ²í»ÉÇÝ, ¹Å í³ñ ¿ Ñ³ß í»É Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ï³ñ ñ³ Ï³Ý ¨ ÙÇç Ý³ Ï³ñ· ¹å ñáó Ý» ñáõÙ ëáíá ñáÕ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ÃÇ íÁ: î³ñ ñ³ Ï³Ý å» ï³ Ï³Ý Ïñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ³Ýí ×³ñ ¿ ¨ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ¿ μá Éá ñÇÝ ¨ ß³ï ÙÇ· ñ³Ýï (³Û¹ ÃíáõÙ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý) »ñ» Ë³ Ý»ñ Ñ³ß í³é í³Í »Ý ³ÛÝ ï»Õ: î³ñ ñ³ Ï³Ý ¨ ÙÇç -Ý³ Ï³ñ· ¹å ñáó Ý» ñáõÙ ëá íá ñáÕ ³ß ³ Ï»ñï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ·ñ³Ýó í³Í ïí Û³É Ý» ñÁ ÙÇßï ã¿, áñ ï³ ñ³Ý ç³ï -í³Í »Ý Áëï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ, ÇëÏ áñ ï»Õ ¿É áñ Ï³ ³Û¹ åÇ ëÇ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõÙ, ³Û¹ ³ñ Ó³ Ý³· ñáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÁ` ëï³ó í³Í Ù³ñ ½» ñÇ ¹å ñáó Ý» ñÇó, ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ ¹Å í³ñ ¿ Ñ³ Ù³¹ ñ»É ÙÇÙ Û³Ýó Ñ»ï:



î í Û ³ É Ý » ñ Ç ù ³ ñ ï » ½ ³ · ñ Ù ³ Ý ³ ñ ¹ Û á õ Ý ù Ý » ñ Á

7. Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ØØÎ Ý³ Ëáñ¹ ÙÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ý Ù»ç (2008: 32) Ïáã ¿ñ ³ñ íáõÙ ³í» ÉÇ É³í Ï³ Ýá Ý³ Ï³ñ ·»É Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ ëï³ óáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÁ: ÐÝ³ -ñ³ íáñ ¿ áñáß ³ ÏÇ ã³ ñ³ß ³ ÑáõÙ Ý» ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ, Ù³ ë³Ùμ ³ÛÝ å³ï ×³ éáí, áñ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ýå³ ï³ Ïáí Ï³ -óáõ ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³ ñáÕ »Ý ïñ í»É Ù³ë Ý³ íáñ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí, áñáÝó ¹»å ùáõÙ ³ÝÓ Ý³ Ï³Ý ³Û ó» Éáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ã»Ý å³ Ñ³Ýç íáõÙ, ¨ Ï³Ý íÏ³ Ûáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ áõ ë³ Ýá Õ³ Ï³Ý ÃáõÛÉï -íáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ³ÛÝ ³Ý Ó³Ýó Ù³ ëÇÝ, áí ù»ñ Ù»Ï Ý»É »Ý ºí ñá å³: ²Ûë Ñ³ñ óÁ ëáõÛÝ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ý Ù»ç ³ÛÉ¨ë ãÇ ¹Ç ï³ñÏ íáõÙ:

Æ ÉñáõÙÝ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ, ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý»Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É -Ý» ñÇ ÙÇ ù³ ÝÇ ³ÛÉ Ñ³ï í³ Í³ Ï³Ý ³Õμ Ûáõñ Ý»ñ, áñáÝù ³é Ï³ »Ý ³ÛÉ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñáõÙ: ê÷ Ûáõé ùÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ -ÃÛáõ ÝÁ Ïñ Ã³ Ï³Ý áñáß ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ¿ñ ëÇ ñÇ ³ Ñ³Û ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, áñáÝ óÇó ß³ ï» ñÇÝ Ý³ -Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ áõ ë³ Ý» Éáõ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ¿ñ ï³ ÉÇë ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ íá ñáõÙ ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ ¨/Ï³Ù ³ç³Ï óáõÙ ¿ñ áñ³ Ï³ íáñ Ù³Ý ×³ Ý³ã Ù³Ý Ñ³ñ ó» ñáõÙ: 2014 Ãí³ Ï³ ÝÇó ëÏ ë³Í ëÇ ñÇ ³ Ñ³ Û» ñÇÝ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý μáõ Ñ» ñáõÙ ï» -Õ³ íá ñ» ÉáõÝ û· ÝáõÙ ¿ Ð´ÀØ -Á (ï³ ñ» Ï³Ý Ùáï 400-500 áõ ë³ ÝáÕ): ØÇ çÇÝ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý í» ñ³ å³ï ñ³ë -ïáõÙ Ý»ñ, ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ ëáõ óáõÙ ¨ Ïñ Ã³ Ï³Ý ³ç³Ï óáõ ÃÛ³Ý ³ÛÉ Íñ³· ñ»ñ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ ¨ ³å³ë -ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Çñ³ Ï³ Ý³ó ÝáõÙ ¿ Î² ¼² ßí» ó³ ñ³ Ï³Ý μ³ ñ» ·áñ Í³ Ï³Ý ÑÇÙ Ý³¹ ñ³ -ÙÁ (Ø²Î ö¶Ð -Ç Ñ»ï ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛ³Ùμ): ²Ûë Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇó Ûáõ ñ³ ù³Ýã ÛáõñÝ Çñ ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇ í» -ñ³ μ»ñ Û³É ¿ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ: ÆÝã å»ë Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É -Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ, ³ÛÝ å»ë ¿É ³Ûë áÉáñ ïáõÙ ¹Å í³ñ ¿ ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý å³ï Ï»ñ ëï³ Ý³É Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ μá Éáñ ÙÇ· -ñ³Ýï Ý» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É: ¶á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ³Ù μáÕç ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³ ÛÇ Ù»Ï ï» Õáõ ÙÁ ãÇ Ï³ ñáÕ óáõÛó ï³É Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ëá íá ñáÕ μá Éáñ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÁ: ²í» ÉÇÝ, μá Éáñ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇÝ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ Ý» ñ³ é»É, ù³ ÝÇ áñ ²Ý Ï³Ë ä» ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ð³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛ³Ý (²äÐ) »ñÏñ Ý» ñÇó Å³ Ù³ Ý³Í Ý» ñÁ Ùáõï ùÇ ³ñ ïá Ý³ ·Çñ ëï³ Ý³ Éáõ ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛáõÝ ãáõ Ý»Ý:

¶»Ý ¹» ñÁ & ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý îí Û³É Ý» ñÇ µ³ ó» ñÁ`

• îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõÙ. Æñ³ í³ ëáõ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÁ, áñáÝù ½μ³Õ íáõÙ »Ý Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñáí, ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ã»Ý ·ñ³Ý óáõÙ Áëï ·»Ý ¹» ñ³ ÛÇÝ ¨/Ï³Ù ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ -íÇ ×³ ÏÇ ï³ ñ³Ý ç³ï Ù³Ý:

¶»Ý ¹»ñ & ÙÇ· ñ³ óÇ ³

àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó Ñ³ í³ ù³·ñ íáÕ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÁ ï³ ñ³Ý ç³ï -íáõÙ »Ý Áëï ë» éÇ, Ñ»ï¨³μ³ñ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ ï³ ñ³Ý ç³ ï»É Ç·³ Ï³Ý ¨ ³ñ³ Ï³Ý ë» éÇ ïáõ Å³Í Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ -Õáñ ¹áõÙ Ý» ñÁ ¨ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÁ: ²í» ÉÇÝ, »Ã» áñ¨¿ ³Ý ÓÇ ÝÏ³ï Ù³Ùμ ß³ Ñ³ ·áñÍ Ù³Ý Ï³Ù μé Ýáõ -ÃÛ³Ý áñ¨¿ ¹»åù ï» ÕÇ ¿ áõ Ý» ÝáõÙ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ¹³ ³ñ Ó³ Ý³·ñ íáõÙ ¿ áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó ¨ Ý» ñ³é íáõÙ ½» ÏáõÛó Ý» ñáõÙ:

¸Å í³ñ ¿ μ³ ó³ Ñ³Û ï»É Ç·³ Ï³Ý ë» éÇ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ëá ó» ÉÇ ï» Õ» ñÁ Ï³Ù ËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ, »Ã» ã»Ý ³éÝã íáõÙ

Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Ñ»ï Ï³å í³Í ¹»å ù» ñÇÝ: úñÇ Ý³Ï` Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ¹»å ù» ñÇó ¹áõñë ¹Å í³ñ ¿ Ó»éù μ» ñ»É ïí Û³É Ý»ñ ë» é³ ÛÇÝ Ñ³ï Ï³ ÝÇß áí μé Ýáõ ÃÛ³Ý (êÐ´) í» ñ³ μ»ñ Û³É: ä³ï ×³éÝ ³ÛÝ ¿, áñ ß³ï Ù³ñ ÙÇÝ Ý»ñ, áñáÝù ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³ »Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ êÐ´ -Ç Ï³Ù ë» é³ ÛÇÝ Ñ³ï Ï³ ÝÇß áí μé Ýáõ ÃÛ³ÝÝ ³éÝã íáÕ Ñ³ñ ó» ñÇ í» -ñ³ μ»ñ Û³É, ã»Ý ³ñ Ó³ Ý³· ñáõÙ ïáõ Å³Í Ý» ñÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ: Àëï ûñ»Ý ùÇ, áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³ -í³ ë³ ñáõ ÃÛ³Ý ëÏ½ μáõÝ ùáí ¿ í» ñ³ μ»ñ íáõÙ μá Éá ñÇÝ` ³Ý Ï³Ë Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇó, ÇÝ ãÁ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ ÙÇ· -ñ³Ýï Ï³ Ý³Ûù áõ Ý»Ý ÝáõÛÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ, ÇÝã Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÁ: ê³ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ Çñ³ í³ -ëáõ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÁ ãáõ Ý»Ý ïáõ Å³ Í» ñÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ, ÍÝÝ¹ Û³Ý »ñ ÏÇ ñÁ Ï³Ù ³ÛÉ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý»ñ ·ñ³Ý -ó» Éáõ å³ñ ï³ íá ñáõ ÃÛáõÝ: úñÇ Ý³Ï` àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ùñ» ³ Ï³Ý Ñ» ï³ Ëáõ ½áõ ÃÛ³Ý í³ñ ãáõ ÃÛáõ ÝÁ, áñÁ ½μ³Õ -íáõÙ ¿ ë» é³ ÛÇÝ Ñ³ï Ï³ ÝÇß Ý» ñÇÝ ³éÝã íáÕ ·áñ Í» ñáí, Ý» ñ³é Û³É ÁÝ ï³ Ý» Ï³Ý μé Ýáõ ÃÛ³Ý ¨ êÐ´ -Ç, ãÇ Ñ³ í³ -ù³· ñáõÙ ïí Û³É Ý»ñ ïáõ Å³Í Ý» ñÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É: ²éáÕ ç³ å³ Ñ³ Ï³Ý ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï»ë -ã³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇ ÝÁ ãÇ ·ñ³Ý óáõÙ μá Õáù Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáÕ Ý» ñÇ ë» éÇ, ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý, ³½ ·áõ ÃÛ³Ý Ï³Ù Ï³ óáõ -ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñ: Ð»ï¨³μ³ñ, ¹Å í³ñ ¿ å³ï Ï» ñ³ó Ý»É ³ÛÝ Ï³ Ý³Ýó ÝÏ³ï Ù³Ùμ μé Ýáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³Ù Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ áï Ý³ Ñ³ñ Ù³Ý ¹»å ù» ñÇ Ù³ ëÇÝ, áí ù»ñ Ï³å í³Í ã»Ý Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Ñ»ï: êïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç μ³Å ÝáõÙ Éñ³ óáõ óÇã Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý»ñ »Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó íáõÙ ³é Ï³ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ïí Û³É Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ:




Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ· & ß³ Ñ³ ·áñ ÍáõÙ îí Û³É Ý» ñÇ µ³ ó» ñÁ`

• Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Ù³ ëÇÝ ½» ÏáõÛó Ý» ñáõÙ ïáõ Å³Í Ý» ñÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ áñ å»ë ³é³Ý ÓÇÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý ãÇ ·ñ³Ýó íáõÙ:

Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÁ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ ¿ àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ï³½ Ù³ -

Ï»ñå í³Í Ñ³Ý ó³ íá ñáõ ÃÛ³Ý ¹»Ù å³Û ù³ ñÇ ·É Ë³ íáñ í³ñ ãáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó, áñÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Çñ³ Ï³ Ý³ó -ÝáõÙ ¿ ³é³ í» É³ å»ë Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ¹»Ù å³Û ù³ ñÇÝ áõÕÕ í³Í ·áñ Íá Õáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ: 2016 Ãí³ Ï³ ÝÇÝ 12 ùñ» ³ Ï³Ý ·áñÍ ¿ Ñ³ ñáõó í»É í³ñ ãáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó, áñáÝ óÇó 2-Á Ý³ Ë³ùÝ Ýáõ ÃÛ³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ í» ñ³ á ñ³ Ï³ íáñ í»É ¿ ³ÛÉ Ñ³Ý ó³ ·áñ Íáõ ÃÛ³Ý: ØÝ³ ó³Í 10 ¹»å ù» ñÇó 3-Á í» ñ³ μ»ñ íáõÙ ¿ÇÝ Ï³ Ý³Ýó ÝÏ³ï Ù³Ùμ ë» é³ Ï³Ý ß³ Ñ³ ·áñÍ -Ù³ ÝÁ, 1-Á` ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ß³ Ñ³ ·áñÍ Ù³ ÝÁ ¨ ë» é³ Ï³Ý ß³ Ñ³ ·áñÍ Ù³Ý ÷áñ ÓÇÝ: àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ Í³ -Ýáõó íáõÙ ¿ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç áñ¨¿ ¹»å ùÇ Ù³ ëÇÝ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »ñμ ³Ý ÓÇÝù áõÕ Õ³ ÏÇ á ñ»Ý ³Û ó» ÉáõÙ »Ý áë ïÇ Ï³ -Ýáõ ÃÛáõÝ Ï³Ù ¹Ç ÙáõÙ »Ý ³Ûë Ï³ éáõÛ óÇ û· Ýáõ ÃÛ³ ÝÁ Ã»Å ·Í» ñÇ ÙÇ çá óáí, Ï³Ù` áõ Õ»·ñ íáõÙ »Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³Ù ÐÎ- Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó: Âñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç áñáß ¹»å ù»ñ Ñ³Ûï Ý³ μ»ñ íáõÙ »Ý áë ïÇ Ï³ Ýáõ -ÃÛ³Ý ûå» ñ³ ïÇí ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ: Âñ³ ýÇ ùÇÝ ·Çó Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ïáõ Å³ ÍÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ í³ -ù³·ñ í³Í ïí Û³É Ý» ñÁ Ý» ñ³ éáõÙ »Ý ï³ ñÇ ùÁ, ë» éÁ, ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ Ïñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ: îí Û³É Ý» ñÁ ï³ñ μ» -ñ³Ï íáõÙ »Ý Áëï ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ¨ Ý»ñ å» ï³ Ï³Ý ¹»å ù» ñÇ, Ñ»ï¨³μ³ñ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ ï» Õ» Ï³ Ý³É Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Ý»ñ ùÇÝ ¹»å ù» ñÇ, ûñÇ Ý³Ï` Ñ³ñ Ï³¹ñ íáÕ Ùáõ ñ³ó Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ: îí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ »Ý Ý³¨ ïáõ Å³Í Ý» ñÇ ÷áË Ñ³ ïáõó Ù³Ý ¨ ûÅ³Ý ¹³ Ïáõ ÃÛ³Ý Ñ³Û ó» ñÇ áõ ¹ñ³Ýó μ³ í³ ñ³ñ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É, Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Çñ³ Ï³ Ý³ó ÝáÕ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ó»ñ μ³ Ï³É í³Í Ý» ñÇ, Ù» Õ³¹ñ Û³É Ý» ñÇ Ï³Ù ¹³ ï³ -Ï³Ý Ñ» ï³åÝ¹ Ù³Ý »Ý Ã³ñÏ í³Í Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃíÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ·áñ Í» ñáí Ñ»ï³ùÝ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ ¹ñ³Ýó ³í³ñ ïÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:

àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý»ñ ¿ ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý

·áñ Í³ éáõÛÃ Ý»ñ Çñ³ Ï³ Ý³ó ÝáÕ å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇÝ, Ý» ñ³é Û³É ²¶Ü -ÇÝ: ²¶Ü -Ç Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Ñ³ñ ó» ñáí ÙÇç ·» ñ³ ï»ë ã³ Ï³Ý ËáõÙ μÁ å³ñ μ» ñ³ μ³ñ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ ¿ Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ -ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É, ³Û¹ ÃíáõÙ` ²ØÜ -Ç Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç (TIP) ½» ÏáõÛ óÇ Ñ³ Ù³ñ: ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï áëïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ ÝáõÛÝ å»ë ï³ ñÇÝ »ñ Ïáõ ³Ý ·³Ù Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ½» ÏáõÛó Ý»ñ ¿ Ý»ñ Ï³ -Û³ó ÝáõÙ Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ¨ ß³ Ñ³ ·áñÅ Ù³Ý ¹»Ù å³Û ù³ ñÇ Ñ³ñ ó» ñáí ËáñÑñ ¹ÇÝ:

ì»ñç Ý³ Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇó ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ ïáõ Å³Í Ý» ñÇÝ Ñ»ß ïáõ ÃÛ³Ùμ ï³ ñ³Ý ç³ ï»É Áëï Ýñ³Ýó

ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý Ï³Ù ÍÝÝ¹ Û³Ý »ñÏ ñÇ: Â»¨ ³Û¹ ïí Û³É Ý» ñÁ ·ñ³Ýó íáõÙ »Ý áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó` Ýß» Éáí, áñ ïáõ Åá ÕÁ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ ¿, ³Ûë ïí Û³ ÉÁ` áñ å»ë ³é³Ý ÓÇÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý, Ïáñ ãáõÙ ¿ ²¶Ü -ÇÝ ¨ ³ÛÉ ·» ñ³ ï»ë ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ Ý»ñ Ï³ Û³ó íáÕ Ñ» ï³ ·³ ½» ÏáõÛó Ý» ñáõÙ:

Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·ÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ ïí Û³É Ý» ñáõÙ í»ñ »Ý Ñ³Ý í»É ÙÇ ³ÛÝ ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ËÝ ¹Çñ Ý»ñ

¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ å»ïù ¿ ß³ ñáõ Ý³ ÏÇ ³ß Ë³ ï»É` áõÕ Õ» Éáí Çñ ç³Ý ù» ñÁ ·Éá μ³É ½» ÏáõÛó Ý» ñÇ ã³ ÷³ ÝÇß Ý» ñÇÝ ¨ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Ñ³ñ ó» ñáí ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³ éáõÛó Ý» ñÇ ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» -Éáõ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ: Âñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ¹»å ù» ñÇ ù³ Ý³ ÏÁ ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ ¿ ó³Íñ ÙÝ³É: ÐÝ³ ñ³ íáñ ¿, áñ ¹ñ³Ýù ³í» -ÉÇ ß³ï ÉÇ Ý» Éáõ ¹»å ùáõÙ ïí Û³É Ý» ñÇÝ Ñ»ï¨»ÉÝ ³í» ÉÇ ¹Å í³ñ ÉÇ Ý»ñ:

Ð³ñ Ï³ ¹Çñ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ áÉáñ ïáõÙ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Çó ½³ï Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ »Ý ë³ Ï³ í³ ÃÇí

å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ:8 ²éáÕ ç³ å³ Ñ³ Ï³Ý ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï»ë ã³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇ ÝÁ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë ³Û¹ åÇ ëÇ ïíÛ³É Ý»ñ ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ. 2015 Ã.-ÇÝ Ï³ ï³ñ í³Í ·áñ Í³ éáõÛ ÃÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõ ÝÇó Ñ» ïá Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõ -ÝÁ ãáõ ÝÇ ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ Ñë Ïá Õáõ ÃÛ³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½Ù, áñÁ Ïû· Ý»ñ í» ñ³Ñë Ï»É Ñ³ñ Ï³ ¹Çñ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ñ»ï Ï³å -í³Í ËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ: Ð³ñ Ï³ ¹Çñ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¹»å ù» ñÁ, áñáÝù áõ Õ»Ïó íáõÙ »Ý Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç Ñ»ï, ·ñ³Ýó íáõÙ »Ý Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ·áñ Í» ñÇ Ñ»ï: Ð³ñ Ï³ ¹Çñ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ μ³ ñ» É³ í» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí Ñ³ Ù³ñ ³é³ çÇÝ ù³Û ÉÁ ÏÉÇ Ý»ñ ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ å» ï³ Ï³Ý ï»ë ãáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó ï» Õ» ñáõÙ ï»ë ã³ -Ï³Ý ëïáõ ·áõÙ Ý»ñ ³Ýó Ï³ó Ý» Éáõ Ý³Ë ÏÇÝ ·áñ Í³ éáõÛ ÃÇ í» ñ³ Ï³Ý· Ýáõ ÙÁ:




8. Ð³ Ù³ Ó³ÛÝ ä³ É»ñ Ùá ÛÇ ³ñ Ó³ Ý³· ñáõ ÃÛ³Ý, »ñ» Ë³ Ý» ñÇ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Á ÝáõÛÝ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ·Ý ¿, áñÝ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ ¿ 18 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó ó³Íñ ³Ý Ó³Ýó ÝÏ³ï Ù³Ùμ:

ºñ» Ë³ Ý» ñÁ & ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý

îí Û³É Ý» ñÇ µ³ ó» ñÁ`

• ä³ï Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÁ »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ã³ ñ³ß ³Ñ Ù³Ý ¹»å ù»ñÝ Áëï ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý, ³½ -·áõ ÃÛ³Ý Ï³Ù Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ã»Ý ·ñ³Ý óáõÙ:

ºñ» Ë³ Ý» ñÇ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Á

ºñ» Ë³ Ý» ñÇ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç9 ïí Û³É Ý» ñÁ áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó Ñ³ í³ù íáõÙ »Ý ÝáõÛÝ Ï»ñå, ÇÝã áñ Ù³ñ¹ -Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç μá Éáñ ÙÝ³ ó³Í ¹»å ù» ñáõÙ: îí Û³É Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë ï³ ñ³Ý ç³ï íáõÙ »Ý Áëï ï³ ñÇ ùÇ, ¨ áñáß ¹»å ù» ñáõÙ` Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ½» ÏáõÛó Ý»ñÝ ³é³ÝÓ Ý³ó ÝáõÙ »Ý ³Ý ã³ ÷³ Ñ³ë ¨ ã³ ÷³ Ñ³ë ïáõ -Å³Í Ý» ñÇÝ10: ´³ óÇ ³Û¹, »Ã» Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ÁÝ Ã³ó ùáõÙ »ñ» Ë³ ÛÇ ÝÏ³ï Ù³Ùμ μé Ýáõ ÃÛáõÝ ¿ ÏÇ ñ³é í»É, ³Û¹ Ù³ -ëÇÝ áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝÝ ³ñ Ó³ Ý³· ñáõ ÃÛáõÝ ¿ Ï³½ ÙáõÙ ¨ ³ÛÝ Ý» ñ³é íáõÙ ¿ ½» ÏáõÛ óÇ Ù»ç (ÇÝã å»ë Ï³ Ý³Ýó ¹»å -ùáõÙ): ²Ûë áÉáñ ïáõÙ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ïí Û³É Ý» ñÇ ï» ë³Ï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Éñ³ óáõ óÇã Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ï»`ë í» ñÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç μ³ ÅÇ ÝÁ:

ºñ» Ë³ Ý» ñÇ Ñ³Ý ¹»å µé Ýáõ ÃÛáõÝ & ß³ Ñ³ ·áñ Íáõ ÙÁ

¸Å í³ñ ¿ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ»É »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ÝÏ³ï Ù³Ùμ μé Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³Ù Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å -í³Í ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, áñáÝù ³éÝã íáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ, ë³ Ï³ÛÝ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Çó ¹áõñë »Ý: ä³ï Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÁ, áñáÝù ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ »Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ³ÛÝ åÇ ëÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ áï -Ý³ Ñ³ñ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ë» é³ Ï³Ý ß³ Ñ³ ·áñ Íáõ ÙÁ, ³Ý ï» ëáõ ÙÁ ¨ μé Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ` ã»Ý ·ñ³Ý óáõÙ Ýñ³Ýó ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ, ³½ ·áõ ÃÛáõ ÝÁ, Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ Ï³Ù ³ÛÉ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý»ñ: àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ùñ» ³ Ï³Ý Ñ» ï³ Ëáõ ½áõ ÃÛ³Ý ·É Ë³ íáñ í³ñ ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ½μ³Õ íáõÙ ¿ »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ÝÏ³ï Ù³Ùμ μé Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹»å ù» ñáí, ë³ Ï³ÛÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ãÇ ³ñ Ó³ Ý³· ñáõÙ Ýñ³Ýó Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ, ù³ Õ³ ù³ óÇ -áõ ÃÛ³Ý, ¿Ã ÝÇÏ å³ï Ï³ Ý» Éáõ ÃÛ³Ý Ï³Ù áñ¨¿ ³ÛÉ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³ ÝÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: ²é³Ýó ³Û¹ ï³ñ μ» -ñ³ ÏáõÙ Ý» ñÇ, ³ÝÑ Ý³ñ ¿ ï»ë Ý»É, Ã» ³ñ¹ Ûáù ¨ ÇÝã å»ë »Ý »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ¹»Ù μé Ýáõ ÃÛ³Ý ¹»å ù» ñÁ í» ñ³ μ» ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï »ñ» Ë³ Ý» ñÇÝ: Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Åá Õáíñ ¹³· ñáõ ÃÛ³Ý ¨ ³éáÕ çáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ ó» ñÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõ ÝÁ (Ä²Ð) Ý» ñ³ éáõÙ ¿ »ñ» Ë³ Ý» ñÇ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É áñáß ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ, ë³ Ï³ÛÝ ³Û¹ ïí Û³É -Ý» ñÁ ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í ã»Ý Áëï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ:11 ºñ» Ë³ Ý» ñÇ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³ÛÉ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ, ûñÇ Ý³Ï` Úàõ ÝÆ êºü -Ç TransmonEE ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ Ûáí, ÝáõÛÝ å»ë ÙÇ· ñ³ óÇ ³ -ÛÇ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý»ñ ãÇ Ý» ñ³ éáõÙ: ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¨ ëá á óÇ ³ É³ Ï³Ý Ñ³ñ ó» ñÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ÝáõÛÝ å»ë áñáß ï» Õ» Ï³ï íáõ ÃÛáõÝ ¿ Ñ³ í³ ùáõÙ »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ß³ Ñ³ ·áñÍ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É:

ºñ» Ë³ Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÁ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ »Ý ³é³Ý ÓÇÝ: àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ùñ» ³ Ï³Ý

Ñ» ï³ Ëáõ ½áõ ÃÛ³Ý ·É Ë³ íáñ í³ñ ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ½μ³Õ íáõÙ ¿ »ñ» Ë³ ÛÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ áñáß ¹»å ù» ñáí ¨ Ñ³ í³ ù³· -ñáõÙ ïí Û³É Ý»ñ ¹ñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É: î³ ñ» Ï³Ý ·ñ³Ýó íáõÙ ¿ Ùá ï³ íá ñ³ å»ë 1-2 ¹»åù: ØÇÝã¨ 2015 Ãí³ Ï³ -ÝÁ ²éáÕ ç³ å³ Ñ³ Ï³Ý å» ï³ Ï³Ý ï»ë ãáõ ÃÛáõ ÝÁ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñÏ Ù³Ý ¿ »Ý Ã³ñ Ï»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù -Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ËÝ ¹Çñ Ý» ñÁ, áñáÝù ÁÝ¹·ñ Ï»É »Ý Ý³¨ »ñ» Ë³ ÛÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¹»å ù»ñ: 2015 Ãí³ Ï³ ÝÇÝ ï»ë ãáõ ÃÛáõ ÝÁ í³ ñ»É ¿ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ù»ç ·ïÝ íáÕ ³Ý ã³ ÷³ Ñ³ë Ý» ñÇ ãáñë ¹»åù: ºñ Ïáõ ëÁ íï³Ý ·³ íáñ ³ß -Ë³ ï³Ýù ¿ÇÝ Ï³ ï³ ñáõÙ, ÙÛáõë »ñ ÏáõëÝ ³ß Ë³ ï»É ¿ÇÝ ûñ»Ý ùáí ë³Ñ Ù³Ý í³ ÍÇó ³í»É Å³ Ù³ Ý³Ï: î»ë ãáõ ÃÛáõ -ÝÁ ³ÛÉ¨ë ³Ý ÙÇ ç³ Ï³ Ýá ñ»Ý ãÇ ½μ³Õ íáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñáí, ë³ Ï³ÛÝ å³ñ ï³ íáñ ¿ ³ñ Ó³ -·³Ý ù»É ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ μá Õáù Ý» ñÇÝ ¨ ¹ñ³Ýù áõÕ Õ»É Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇÝ




9. 18 ï³ ñ» Ï³ ÝÇó ó³Íñ ³Ý ÓÇÝù Ñ³ Ù³ñ íáõÙ »Ý ³Ý ã³ ÷³ Ñ³ë Ý»ñ:

10. î»°ë Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Åá Õáíñ ¹³· ñáõ ÃÛ³Ý ¨ ³éáÕ çáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ ó» ñÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ, 2015-2016. ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý óáõ óÇã Ý»ñ www.dhsprogram.com/pubs/pdf/PR79/PR79.pdf:

11. î»°ë ºØ 2016 Ã. ½»ÏáõÛóÁ 2014-2015 ÃÃ. ³ñïáÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÁÝ¹Ñ³Ýñ³óí³Í Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç í»ñ³μ»ñÛ³É` www.eeas.europa.eu/sites/eeas/files/european_commission._2016._report_on_the_generalised_scheme_of_preferences_during_the_period_2014-2015.pdf: §Ð³Û³ëï³ÝÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ïÏ»ñÁ ¨ ³Õù³ïáõÃÛáõÝÁ¦ ½»ÏáõÛóÁ Ñ³Ù³å³ñ÷³Ï ïíÛ³ÉÝ»ñ ¿ å³ñáõÝ³ÏáõÙ »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ñ³ñó»ñÇ í»ñ³μ»ñÛ³É, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ñ³Ù³å³ï³ëË³ÝáõÃÛáõÝÁ ºÆÎ-ÇÝ, ë³Ï³ÛÝ ãÇ ³Ý¹ñ³¹³éÝáõÙ »ñ»Ë³Ý»ñÇ ¨ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ñ³ñó»ñÇÝ: î»°ë §Ð³Û³ëï³ÝÇ ëáóÇ³É³Ï³Ý å³ïÏ»ñÁ ¨ ³Õù³ïáõÃÛáõÝÁ¦, 2016 Ã.` www.armstat.am/en/?nid=80&id=1819:

(³í» ÉÇ Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ï»°ë ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ μ³ ÅÇ ÝÁ): ä³ñ½ ã¿, Ã» ³ñ¹ Ûáù 2015 Ãí³ Ï³ ÝÇó ëÏë³Í »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É μá Õáù Ý»ñ ëï³ó í»É »Ý, Ã» áã:

Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ ²ÀÐ -Ç (²ñ ïá Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³Ý ñ³ ó³Í Ñ³ Ù³ Ï³ñ·, GSP) Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï áõ ÝÇ ÙÇ ß³ñù »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ»ï, áñÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë ³é¨ïñáõÙ û·ï í»É ³ñ ïáÝ Û³É Ù³ù ë³ ïáõñ ù» ñÇó: Æñ Ï³ñ ·³ -íÇ ×³ ÏÁ å³Ñ å³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ å»ïù ¿ Ñ»ï¨Ç Ù³ñ ¹áõ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ÙÇ ù³ ÝÇ ÏáÝ í»Ý -óÇ ³ Ý» ñÇÝ, áñáÝó ÙÇ Ù³ ëÁ ¹ñáõÛÃ Ý»ñ ¿ å³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ »ñ» Ë³ ÛÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ù³ ëÇÝ: Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ å³ñ ï³ -íá ñáõ ÃÛáõÝ áõ ÝÇ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý» Éáõ ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¹ñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É, ³Û¹ ÃíáõÙ` ºñ» Ë³ ÛÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ÏáÝ í»Ý óÇ ³ ÛÇ (ºÆÎ) Ù³ ëáí: Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ 2014-2015 ÃÃ. ²ÀÐ+ (GSP+) ÙÇ ³ íáñ Ý» ñÇ ³Õ Ûáõ ë³ ÏÁ ãÇ å³ ñáõ Ý³ Ï»É »ñ» Ë³ ÛÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ï³Ù Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É áñ¨¿ ÑÇß ³ ï³ ÏáõÙ, ãÝ³ -Û³Í Ù³Ý Ï³ Ï³Ý ³Õ ù³ ïáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ óáõ ÙÁ ³é³ÝÓ Ý³ó í»É ¿ áñ å»ë ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ:12

²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ îí Û³É Ý» ñÇ µ³ ó» ñÁ`

• Â» ñÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, Ñ³ï Ï³ å»ë Ð³ Û³ë -ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù³ ëáí. îí Û³É Ý» ñÁ Ð³ Û³ë ï³Ý Ùáõïù ·áñ ÍáÕ ¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó Ù»Ï ÝáÕ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³é Ï³ ù³ Ý³ ÏÇ ¨ Ñáë ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ã» ñÇ »Ý:

• ê» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ. Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ãÏ³ ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ -óÇ ³ ÛÇ »é³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ ·Ý³Ñ³ïÙ³Ý ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ù» Ë³ ÝÇ½Ù:

• ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ -Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ. Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ãÏ³ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ù» Ë³ ÝÇ½Ù ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ Ï³Ù Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ïáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ï³Ù ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï -Ý» ñÇÝ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý »Õ³ Ý³Ï Ý» ñÇ áõ ¹ñ³Ýó Ñ»ï Ï³å í³Í Í³Ë ë» ñÇ í» ñ³ÑëÏ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:

²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ

ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Í³ í³É Ý» ñÇ ¨ Ñáë ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇ ÃíáõÙ »Ý ìÎ -Ç ÏáÕ ÙÇó Çñ³ Ï³ Ý³ó íáÕ îÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï»Ý ë³ å³Û Ù³Ý Ý» ñÇ ³Ù μáÕ ç³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõ ÝÁ (îî Î²Ð), ´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ í³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÁ, áñáÝù Ý» ñ³ éáõÙ »Ý àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñÁ ¨ ²½ ·³ ÛÇÝ ³Ýí ï³Ý ·áõ ÃÛ³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛ³Ý ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇ ¿É»Ïï -ñá Ý³ ÛÇÝ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Á (êÎîÐ): Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³Õμ Ûáõ ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Éñ³ -óáõ óÇã ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ï»°ë 10.7 μ³ ÅÇ ÝÁ:13

²Ù»Ý ï³ ñÇ îî Î²Ð -Á Çñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ùá ¹áõ ÉáõÙ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ

ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: Ð³ñó Ù³Ý Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇÝ ï³ ÉÇë »Ý Ñ»ï¨Û³É Ñ³ñ ó» ñÁ` ³ñ¹ Ûáù Çñ»Ýó ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõ ÝÇó áñ¨¿ Ù» ÏÁ ·Ý³ ó»É ¿ ³ñ ï³· Ý³ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ï³Ù í» ñ³ ¹³ñ Ó»É ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇó, ÙÇ· ñ³ óÇ -³ ÛÇ å³ï ×³ éÁ (³Û¹ ÃíáõÙ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ Ýß íáõÙ ¿ áñ å»ë å³ ï³ë Ë³Ý), Ýå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñ ÏÇ ñÁ ¨ ï¨áÕáõ ÃÛáõ ÝÁ, ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ Í³ í³ É³Í ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛáõ ÝÁ, ¨ ³ñ¹ Ûáù ëï³ ó»É »Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á -Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ Ã» áãª ï»°ë Ü»ñ ¹Çñ 3: îÝ ï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ óÇ å³ ï³ë Ë³ ÝÁ Ñ³ñó íáÕ Ý»ñÝ ÁÝï ñáõÙ »Ý ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý 99 ï» ë³Ï Ý» ñÇó μ³Õ Ï³ ó³Í Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ó³Ý ÏÇó: ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³é Ù³Ùμ, îî Î²Ð -Á ¿³ Ï³Ý Ýß³ Ý³ Ïáõ ÃÛáõÝ áõ ÝÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñáë ù» ñÇ ¨ áñáß ã³ ÷áí Ý³¨ ûñÇ Ý³ ã³ ÷áõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ïñ³ Ù³¹ ñ» Éáõ ï» ë³ Ï» ïÇó, ù³ ÝÇ áñ ³ÛÝ ³Ýó ¿ Ï³ó íáõÙ å³ñ μ» ñ³ μ³ñ ¨ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ μ³ í³ Ï³Ý Ù»Í ã³ ÷Ç ÁÝï ñ³Ýù: ²Ûë Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝÝ û· ï³ Ï³ñ ï» -Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¿ ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ Ñ³ï Ï³ å»ë ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, Ã» ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý á±ñ ×Ûáõ Õ» ñáõÙ »Ý ÁÝ¹·ñÏ í³Í ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÁ:




12. ÜÏ³ ïÇ áõ Ý» ó»ù, áñ ²ß Ë³ ïáõ ÅÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõ ÝÁ (²Ð) ÝáõÛÝ å»ë áñáß ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³ß -Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, Ã»¨ ïí Û³É Ý» ñÇ ³Ûë ³Õμ Ûáõ ñÁ ëáõÛÝ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ý Ù»ç í»ñ Éáõ -Íáõ ÃÛ³Ý ãÇ »Ý Ã³ñÏ íáõÙ:

13. ÜÏ³ïÇ áõÝ»ó»ù, áñ ²ßË³ïáõÅÇ Ñ»ï³½áïáõÃÛáõÝÁ (²Ð) ÝáõÛÝå»ë áñáß ÇÝýáñÙ³óÇ³ ¿ Ñ³í³ù³·ñáõÙ ³ßË³ ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ í»ñ³μ»ñÛ³É, Ã»¨ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ ³Ûë ³ÕμÛáõñÁ ëáõÛÝ Ñ»ï³½áïáõÃÛ³Ý Ù»ç í»ñÉáõÍáõÃÛ³Ý ãÇ »ÝÃ³ñÏíáõÙ։

Ü»ñ¹Çñ 3. ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ µ³ÅÇÝÁ 2014Ã. îîÎ²Ð-áõÙ

²ÕμÛáõñÁ` îîÎ²Ð - 2014:

´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÁ Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇÝ ËÝ¹ ñáõÙ ¿ ïñ³ Ù³¹ ñ»É ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ μ³ ó³ Ï³ ³Ý -

Ó³Ýó Ù³ ëÇÝ` ËÝ¹ ñ» Éáí Ýß»É μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ý ï¨áÕáõ ÃÛáõ ÝÁ, å³ï ×³ éÁ ¨ ·ïÝ í» Éáõ »ñ ÏÇ ñÁ, áñ ï»Õ Ýñ³Ýù Ï³ ñáÕ »Ý Ýß»É Ý³¨, áñ ³ß Ë³ ïáõÙ »Ý: ê³ û· ï³ Ï³ñ ¿, ë³ Ï³ÛÝ ãÇ Ï³ ñáÕ Ñ³ Ù³ñ í»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· -ñ³ óÇ ³ ÛÇ Í³ í³É Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ í³ë ïÇ áõ ×ß· ñÇï ã³ ÷áõÙ, Ñ³ï Ï³ å»ë Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí ³Ûë Ñ» ï³ ½á -ïáõ ÃÛ³Ý ó³Íñ å³ñ μ» ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ`ï³ ëÁ ï³ ñÇÝ Ù»Ï ³Ý ·³Ù:

àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñÁ ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ¨ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ -

ù³ óÇ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ·ïÝ íáÕ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ í³ ù³·ñ í³Í ï» Õ» -Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ý» ñ³ éáõÙ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ μÝ³Ï í» Éáõ å³ï ×³ éÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ Ýß íáõÙ ¿ ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ`áñ å»ë ÁÝï ñáõ ÃÛ³Ý ï³ñ μ» ñ³Ï: ²ñ ï»ñ ÏÇñ ï» Õ³ ÷áË íáÕ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Ý» ñÁ ÝáõÛÝ å»ë å³ñ ï³ íáñ »Ý Ýß»É Ù»Ï Ý» -Éáõ å³ï ×³ éÁ ¨ áñ å»ë ï³ñ μ» ñ³Ï Ï³ ñáÕ »Ý ÁÝï ñ»É ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ: ²Ûë ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ ÝáõÛÝ -å»ë Ï³ Ýá Ý³ íáñ ã¿: Þ³ ï» ñÁ é» ·Çëï ñáõÙ ã»Ý Ã³ñ Ù³ó ÝáõÙ Çñ»Ýó ïí Û³É Ý» ñÁ, Ñ»ï¨³μ³ñ é» ·Çëï ñáõÙ Ý» -ñ³é í³Í Ý» ñÁ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ ÙÇ ÷áùñ Ù³ëÝ »Ý Ï³½ ÙáõÙ: ÜáõÛ ÝÇëÏ »Ã» Ð³ Û³ë -ï³ ÝÇ ¨ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÁ ³í» ÉÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ï»ñ åáí Ã³ñ Ù³ó Ý» ÇÝ Çñ»Ýó Ñ³ë ó» Ý» ñÁ, ·á Ûáõ -ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÁ áñáß ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ý»ñ áõ Ý»Ý: Ü»ñ Ï³ ÛáõÙ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ ãáõ ÝÇ ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ³ß -Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ·Ý³Ñ³ï»Éáõ áñ¨¿ »Õ³ Ý³Ï: ´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñáõÙ 180 ûñÇó å³ Ï³ë ï¨áÕáõ -ÃÛ³Ùμ ó³Ý Ï³ ó³Í ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ãÇ ·ñ³Ýó íáõÙ: Ð»ï¨³μ³ñ, ÝáõÛ ÝÇëÏ »Ã» ·ñ³Ýó Ù³Ý ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ -ëÇÝ ï» Õ» Ï³ó Ý» Éáõ å³ Ñ³Ý çÁ Ï³ ï³ñ í»ñ ³í» ÉÇ å³ñ ï³ ×³ Ý³ ãá ñ»Ý, Ù»Ï »é³Ùë Û³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ï» ÕÇ áõ Ý» -óáÕ Ï³ñ ×³ Å³Ù Ï»ï ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ã³ ÷» Éáõ áñ¨¿ ï³ñ μ» ñ³Ï ã¿ñ ÉÇ ÝÇ: ²í» ÉÇÝ, Éñ³ óáõ óÇã Ù³Ý ñ³ -Ù³ë Ý»ñ ã»Ý Ñ³ í³ù íáõÙ ÏáÝÏ ñ»ï ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ áÉáñï Ý» ñÇ Ï³Ù ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ, ÇÝãÝ ³ÝÑ Ý³ñ ¿




¹³ñÓ ÝáõÙ Áëï áÉáñï Ý» ñÇ ëï³ Ý³É »ñ ÏÇñ Ùáõïù ·áñ ÍáÕ ¨ »ñÏ ñÇó Ù»Ï ÝáÕ ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ Ñë ï³Ï å³ï Ï» ñÁ: ØÇ· ñ³ óÇ áÝ Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ (ØÌ) í³ ñáõÙ ¿ ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ (Ù³Ý -

ñ³ Ù³ë Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ï»°ë 10.7 μ³ ÅÇ ÝÁ), áñÁ ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³é³ çÇÝ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ ÃÛ³Ý å³ï ×³ éÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É (ï³ñ μ» ñ³Ï Ý» ñÁ Ý» ñ³ éáõÙ »Ý ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ, ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ Ñ»ï í» ñ³ ÙÇ ³ íá ñáõ ÙÁ, Ïñ -Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ, ½ÇÝ íá ñ³ Ï³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ), áõë ïÇ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ ÛÇó Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ï» Õ» Ï³ Ý³É, Ã» ù³ ÝÇ Ù³ñ¹ ¿ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ñ³ Ù³ñ ÙÝ³ Éáõ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ ëï³ ó»É: ê³ Ï³ÛÝ ³Ûë Ù» Ë³ ÝÇ½ Ùáí ·ñ³Ýó íáõÙ ¿ ÙÇ ³ÛÝ ³å³ë ï³ ÝÇ Çñ³ íáõÝù ëï³ ó³Í Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛáõ ÝÁ, Ñ»ï¨³μ³ñ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ Ð³ Û³ë -ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ïáÕ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ÙÇ ³ÛÝ ÙÇ ÷áùñ Ù³ ëÇÝ: ²ÛÝ å³ Ñ³Ý çáõÙ ¿ Ý³¨, áñ Ñ³ñó -íáÕ Ý» ñÁ ³½Ý íá ñ»Ý å³ ï³ë Ë³ Ý»Ý ³ß Ë³ ï» Éáõ Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ óÇÝ ¨/Ï³Ù ã³ß Ë³ ï»Ý` »Ã» ãáõ Ý»Ý ³ß Ë³ ï³Ý -ùÇ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ:

²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý»Ý ÙÇ ù³ ÝÇ ³ÛÉ` Ù³ë Ý³ï í³Í ¨ ³Ý ç³ï ³Õμ -

Ûáõñ Ý»ñ: ¼μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛáõ ÝÁ (¼ä¶) Çñ ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇÝ Ñ³ß í³ éáõÙ ¿ Çñ ½μ³Õ í³ -Íáõ ÃÛ³Ý Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñÇ ¨ ØÇ· ñ³ óÇ áÝ é» ëáõñë Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñÇ (ØèÎ) ÙÇ çá óáí` Ý» ñ³ é» Éáí ïí Û³É Ý»ñ ³ß Ë³ -ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ, áÉáñ ïÇ ¨ Å³ Ù³Ý Ù³Ý í³Û ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: ê³ -Ï³ÛÝ, ù³ ÝÇ áñ ·ñ³Ýó íáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ Ýñ³Ýù, áí ù»ñ Çñ»Ýù »Ý Ý»ñ Ï³ Û³ ÝáõÙ, ³ÛÝ ãÇ Ï³ ñáÕ ï» Õ» Ï³ï íáõ ÃÛ³Ý ÉÇ ³ñ Å»ù ³Õμ Ûáõñ Ñ³ Ù³ñ í»É: ²ß Ë³ ïáÕ Ð³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É áñáß ïí Û³É Ý»ñ ïÝûñ ÝáõÙ ¿ Ð´ÀØ -Á, ³Û¹ ÃíáõÙ` ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ³ß Ë³ ïáÕ 14.000 »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:

ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ³ß Ë³ ïáÕ Ñ³Û Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ Ù³Ý Ù³Ý ïí Û³É Ý»ñ í³ ñáõÙ

¿ñ ê÷ Ûáõé ùÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ: âÝ³ Û³Í ³Ûë ïí Û³É Ý» ñÁ ³ñ Å» ù³ íáñ »Ý, ë³ Ï³ÛÝ Ï³ Ýá Ý³ íá ñ³ å»ë ã»Ý Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ ë÷ Ûáõé ùáõÙ ³ß Ë³ ïáÕ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³Ý Ñ³ ïÇ ¹»å ùáõÙ: ì»ñ ç³ å»ë, ÙÇ ù³ ÝÇ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¨ ÐÎ- Ý»ñ ïí Û³É Ý»ñ »Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇ, Å³ Ù³ ÝáÕ ï» Õ³ -Ñ³Ý í³Í Ý» ñÇ ¨/Ï³Ù ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ áõ Ýñ³Ýó ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: úñÇ Ý³Ï` ¶»ñ Ù³ ÝÇ ³ ÛÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛáõ ÝÁ (GIZ) Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ í³ ñáõÙ ¿ ³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÛáõÙ ëÇ ñÇ ³ Ñ³Û ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ ÇÝ ï»·ñ Ù³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³: ê÷ Ûáõé ùÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ÝáõÛÝ å»ë Ï³ÝáÝ³íáñ Ï»ñåáí ·ñ³Ý óáõÙ ¿ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³å ñáÕ ëÇ ñÇ ³ Ñ³ Û» ñÇÝ` Áëï Ýñ³Ýó Ù³ë Ý³ ·Ç ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ¨ 2012-2016ÃÃ. ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ ó» ñáõÙ ³ç³Ï óáõ ÃÛáõÝ ¿ñ óáõ ó³ μ» ñ»É 3.500 ëÇ ñÇ ³ Ñ³ Û» ñÇ: Ü³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ»ï¨áõÙ ¿ñ ³ÛÝ ëÇ ñÇ ³ Ñ³ Û» ñÇÝ, áí ù»ñ Ñ³ çá Õáõ ÃÛ³Ùμ ³ß Ë³ ï³Ýù »Ý ·ï»É Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³Ý ÙÇ çá óáí (Ï³ -é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï Ñ³ Ù³ ï»Õ ç³Ý ù»ñí, Ùá ï³ íá ñ³ å»ë 2.500 Ù³ñ¹ 2016 Ãí³ Ï³ ÝÇÝ í»ñ çÇÝ): öØÒ ¼²Î -Á í³ ñáõÙ ¿ ëÇ ñÇ ³ Ñ³Û ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³, áí ù»ñ û·ï í»É »Ý öØÒ ¼²Î -Ç í» ñ³ å³ï ñ³ëï Ù³Ý ¨ Ó»é Ý» ñ» óáõ ÃÛ³Ý Íñ³· ñ» ñÇó: ²Û Ýáõ ³ Ù» Ý³Û ÝÇí, ³Ûë ³Õμ Ûáõñ Ý»ñÝ ³ñ Ó³ Ý³· ñáõÙ »Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ å³ï Ï» ñÇ ÙÇ ³ÛÝ ÙÇ ÷áùñ Ù³ ëÁ, ¨ »ñÏ ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ï» ë³ÝÏ Ûáõ ÝÇó ã»Ý Ñ³Ý ¹Ç ë³ ÝáõÙ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ³Õμ Ûáõñ Ý»ñ:

ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³é Ù³Ùμ` ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·Ç μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ

Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÙÇ ³ÛÝ ÙÇ ÷áùñ Ù³ëÝ ¿ ·ñ³Ýó íáõÙ ·á Ûáõ -ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñáí, ÇÝ ãÁ ëï»Õ ÍáõÙ Ù³ë Ý³ï í³Í å³ï Ï»ñ: ²í» ÉÇÝ, ·á Ûáõ ÃÛáõÝ ãáõ -Ý»Ý μ³ í³ ñ³ñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ýñ³Ýó ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» -áõ ÃÛ³Ý, ÙÝ³ Éáõ ï¨áÕáõ ÃÛ³Ý, »Ï³Ù ïÇ ¨ ³ÛÉ Ñ³ñ ó» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:

ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ

ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ÇÝã å»ë Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ, ³ÛÝ -å»ë ¿É ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ë³ Ï³í »Ý: ¼μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛ³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ é» ëáõñë Ï»Ýï -ñáÝ Ý» ñÁ áñáß ïí Û³É Ý»ñ »Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, »ñμ Ñ³ Õáñ ¹áõÙ »Ý ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ (Ï³Ù ³ÛÉ) Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ØèÎ- Ý»ñÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ³Ûë ËÝ ¹Çñ Ý»ñÝ áõÕ Õáñ ¹áõÙ »Ý Ý»ñ ùÇÝ Íñ³· ñ»ñ Ï³Ù ³ÛÉ å³ï Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» »ñ ¨ ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ »Ý Ñ»ï¨»É ¹»å ù» ñÇÝ: ²Ûë ïí Û³É Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ë³Ë ïáõÙ Ý» -ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ù³ Ý³ ÏÇ ÙÇ ÷áùñ Ù³ ëÁ, ù³ ÝÇ áñ ¹ñ³Ýù í» ñ³ μ» ñáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ³ÛÝ ³Ý Ó³Ýó, áí ù»ñ ¹Ç ÙáõÙ »Ý ³Û¹ Ï»Ýï ñáÝ Ý»ñ: ²Ù» Ý³ÛÝ Ñ³ í³ Ý³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ùμ, ³Ûë å³ß ïá Ý³ Ï³Ý Ëá Õá í³Ï Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí í»ñ Ñ³Ý -í³Í Ñ³ñ ó» ñÇ Í³Í ÏáõÛ ÃÁ Ñ³ Ù» Ù³ ï³ μ³ñ ÷áùñ ¿:




êáõÕ »Ý Ý³¨ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÁ: ØÇÝã¨ 2015 Ãí³ Ï³ ÝÁ ²éáÕ ç³ å³ Ñ³ Ï³Ý å» ï³ Ï³Ý ï»ë ãáõ ÃÛáõ ÝÁ Ýß³ Ý³ Ï³ ÉÇ ¹»ñ ¿ñ Ë³ ÕáõÙ ³Ûë áÉáñ ïáõÙ: àõ Ý» Ý³ Éáí ³ß Ë³ -ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñÏ Ù³Ý ¨ å³ñ ï³¹ñ Ù³Ý ÉÇ ³ ½á ñáõ ÃÛáõÝ` ï»ë ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ³Ýó ¿ñ Ï³ó -ÝáõÙ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý ¨ Ñ³ ïáõÏ ëïáõ ·áõÙ Ý»ñ ³ß Ë³ ï³ í³Û ñ»ñ ³Û ó» Éáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí, ¨ ½μ³Õ íáõÙ ¿ñ Ë³Ëï Ù³Ý ³ÛÝ åÇ ëÇ ¹»å ù» ñáí, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý í³ñ Ó³ï ñáõ ÃÛ³Ý ãí ×³ ñáõ ÙÁ ¨ ³ñ ï³ Å³Ù Û³ ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ: ê³ Ï³ÛÝ 2015 Ãí³ Ï³ ÝÇ ÑáõÝ í³ ñÇÝ ³Ûë ·áñ Í³ éáõÛ ÃÇ ¹³ ¹³ ñ»ó Ù³Ùμ, ï»ë ãáõ ÃÛáõÝÝ ³ÛÉ¨ë ãÇ Ï³ ñáÕ Áëï ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛ³Ý ³Û ó» Éáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ»É ¨ ëïáõ ·áõÙ Ý» ñÁ Ï³ ë»ó í»É »Ý: î»ë ãáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó ³Û ó» Éáõ -ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ μá Õáù (Éñ³ï í³ ÙÇ çá óÇó, áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÇó Ï³Ù ³ÛÉ å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» -ñÇó), áñ å»ë ½Ç ³Û ó» Éáõ ÃÛáõÝ Ï³ ï³ñ íÇ ³ß Ë³ ï³ í³Ûñ: ´³ óÇ ³Û¹, Ë³Ë ïáõÙ Ñ³Ûï Ý³ μ» ñ» ÉÇë` ï»ë ãáõ ÃÛ³Ý ¹» ñÁ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï í»É ¿ μá Õáù Ý» ñÇ áõ Õ»·ñ Ù³Ý (¹³ ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ·) ·áñ Í³ éáõÛ Ãáí: î»ë ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ·ñ³Ý óáõÙ ¿ μá Éáñ ëï³ó í³Í ¨ áõ Õ»·ñ í³Í μá Õáù Ý» ñÁ, ë³ Ï³ÛÝ ³Û¹ ·ñ³ éáõÙ Ý» ñáõÙ ãÇ Ýß íáõÙ μá Õá ù³ ïáõ -Ý» ñÇ Ï³Ù ïáõ Å³Í Ý» ñÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ: Ð»ï¨³μ³ñ, ³Ûë ·áñ Í³ éáõÛ ÃÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛ³Ùμ áã ÙÇ ³ÛÝ Ïñ ×³ï í»É ¿ áñáß áÉáñï Ý» ñáõÙ ï»ë ãáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝ ùÇ Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·Ç Ï³ ï³ ñáõ ÙÁ, ÝáõÛ ÝÇëÏ Ñ³Ûï Ý³ μ»ñ í³Í Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñÇ ¹»å ù» ñáõÙ, ³ÛÉ¨ ³ÝÑ Ý³ñ ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ËÝ ¹Çñ Ý» -ñÇ μ³ ó³ Ñ³Û ïáõ ÙÁ: Àëï ï»ë ãáõ ÃÛ³Ý` ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇó ëï³ó í³Í μá Õáù Ý»ñ ëá íá ñ³ μ³ñ ùÇã »Ý: Â»¨ ë³ íÏ³ ÛáõÙ ¿, áñ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Í³ í³ ÉÁ ¹»é¨ë μ³ í³ Ï³Ý ÷áùñ ¿, ³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ý³¨ Ù³ï Ý³Ý ß»É ¹»å ù» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³Ûï Ý³ μ»ñ Ù³Ý Ù³ ëÇÝ:

²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÁÝ ¹áõ Ý» É Á

²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý »Õ³ Ý³Ï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ãÏ³ ï» Õ» Ïáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ: ØèÎ- Ý»ñÝ ³ñ Ó³ Ý³· ñáõÙ »Ý Çñ»Ýó ÏáÕ ÙÇó ·ñ³Ý ó³Í ÙÇ· ñ³Ýï -Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³ É» ñÁ, ë³ Ï³ÛÝ ë³ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÙÇ ³ÛÝ ÙÇ ÷áùñ Ù³ëÝ ¿: àã ØèÎ- Ý» ñÁ, áã ½μ³Õ í³ Íáõ -ÃÛ³Ý Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇó ã»Ý Ñ» ï³ùñùñ íáõÙ, Ã» ÇÝã å»ë »Ý í»ñ çÇÝ Ý»ñë Ý³Ë ÏÇ ÝáõÙ ÁÝ ¹áõÝ í»É ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ï³Ù Ù»Ï Ý»É »ñÏ ñÇó: Î³ Ýá Ý³ íáñ Ï»ñ åáí ã»Ý Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ Ý³¨ ³ß -Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ³ÛÉ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ¹ñ³ Í³Ë ëÁ ¨ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ÙÇ· -ñ³Ýï Ý» ñÇ ëï³ ó³Í »Ï³ Ùáõ ïÁ (ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Í³Ë ëÁ Ñ³ß í³ñ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ): ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ¨ Ù³ë Ý³ íáñ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ï»°ë 10.7 ¨ 10¶ μ³ ÅÇÝ Ý» ñÁ:

¶»Ý ¹»ñ

´³ óÇ ´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñáõÙ, êÎîÐ -áõÙ ¨ îî Î²Ð ïí Û³É Ý» ñáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ -μ»ñ Û³É ³é Ï³ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ë» é³ ÛÇÝ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ ÙÇó, Ð³ Û³ë -ï³Ý Ùáõïù ·áñ ÍáÕ ¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó Ù»Ï ÝáÕ ÙÇ· ñ³Ýï ÏÇÝ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³é Ï³ »Ý ß³ï ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ:

²í» ÉÇÝ, ùÇã ïí Û³É Ý»ñ Ï³Ý ³ÛÝ åÇ ëÇ ³í³Ý ¹³ μ³ñ Ï³ Ý³Ýó í» ñ³·ñ íáÕ (ý» ÙÇ ÝÇ ½³ó í³Í) ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ

ßáõ Ï³ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, ÇÝã åÇ ëÇÝ ¿ ï³ ÝÁ Ï³ ï³ñ íáÕ Ï»Ý ó³ Õ³ ÛÇÝ ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ: àã ýáñ Ù³É ÉÇ Ý» Éáõ å³ï ×³ éáí ³Ûë ³ë å³ ñ» ½áõÙ í» ñ³Ñë Ïá Õáõ ÃÛáõ ÝÁ, áñ å»ë Ï³ ÝáÝ, ó³Íñ ¿: Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ -ÛÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Í³ í³ ÉáõÙ ·» ñ³Ïß éá ÕÁ ïÕ³ Ù³ñ ¹ÇÏ »Ý, áõë ïÇ, ïí Û³É Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ëÝ ÇÝù ÝÁë ïÇÝù Û³Ý í» ñ³ -μ»ñ íáõÙ ¿ ïÕ³ Ù³ñ¹ Ï³Ýó: ¼ä¶ -Ç Ñ³ Õáñ¹ Ù³Ý Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ` ß³ï ùÇã Ï³ Ý³Ûù »Ý ¹Ç ÙáõÙ ØèÎ- Ý» ñÇ ¨ ½μ³Õ -í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñÇ û· Ýáõ ÃÛ³ ÝÁ, ÇëÏ ·» ñ³ ï»ë ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÇ Ñ³ Ù³ñ ·»Ý ¹» ñÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ ³é³Ý ÓÇÝ Ñ» ï³ùñù ñáõ ÃÛáõÝ ãÇ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ: ²Û Ýáõ ³ Ù» Ý³Û ÝÇí, ³Ûë Çñ³ íÇ ×³ ÏÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÷áË í»É, »Ã» ÷áË í»Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ áõ Ñ³ñ¨³Ý »ñÏñ Ý» ñáõÙ ·áñ Í³½ñ Ïáõ ÃÛ³Ý Ï³ éáõó í³Í ù³ ÛÇÝ Ùá ¹»É Ý» -ñÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý Ýáñ Ù» ñÁ: Ð»ï¨³μ³ñ, ³Ûë áÉáñ ïÁ ãÇ Ï³ ñ» ÉÇ Ù³ï Ý»É ³Ý ï³ñ μ» ñáõ ÃÛ³Ý: î»°ë Ý³¨ ¶»Ý ¹» ñÁ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý μ³ ÅÇ ÝÁ:




²å³ Ñáí & Ï³ Ýá Ý³ Ï³ñ· í³Í ÙÇ· ñ³ óÇ ³


• Ð³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ¨ ×ß· ñÇï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ å³ Ï³ë. Ð³ Û³ë ï³ -ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Í³ í³É Ý» ñÇ ¨ Ñáë ù» ñÇ ×ß· ñÇï í» ñ³Ñë ÏáõÙ ãÏ³. íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ¨ í³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÁ Ã» ñÇ »Ý:

• Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó »É ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ áã ÉÇ ³ñ Å»ù Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ. ¸Å í³ñ ¿ Ñ»ï¨»É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó Ù»Ï ÝáõÙ Ý» ñÇ ù³ Ý³ ÏÇÝ ¨ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñÏ Ù³Ý »Ý Ã³ñ Ï»É Ýñ³Ýó, áí ù»ñ »ñÏ ñáõÙ »Ý ·ïÝ íáõÙ Ùáõï ùÇ ³ñ ïá Ý³· ñ» ñáí ¨ Ï» óáõ ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáí Ñ³ï Ï³ó í³Í Å³Ù Ï» ïÇó ³í» ÉÇ:

• ì» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ áã ÉÇ ³ñ Å»ù Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ. âÏ³ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ -Ï³ñ· í³Í Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛáõÝÝ ³ñ Ó³ Ý³· ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ

¸» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý ¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ¹áõñë ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ -Ï³ñ· í³Í Ï³Ù Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ Ï³Ù Ñ³ í³ ù³·ñ íáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ å³ï ß³× ï³ ñ³Ý ç³ ïáõÙ ãÇ Ï³ -ï³ñ íáõÙ: ê³ í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ Ýñ³Ýó` áñ å»ë ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ÝáõÛÝ Çñ»Ýó` ÙÇ· ñ³Ýï ÉÇ Ý» Éáõó ½³ï Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇÝ: îí Û³É Ý» ñÇ ³Ûë μ³ óÁ Ù³ ë³Ùμ Ï³å í³Í ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ -³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ ³í» ÉÇ Ù»Í μ³ó Ãá ÕáõÙ Ý» ñÇ Ñ»ï: Æñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ Ñ³ï Ï³ å»ë Ï³ñ¨áñ ¿, áñ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ ëï³ó í»Ý Ýñ³Ýó ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ í» Éáõ Å³ Ù³ Ý³Ï, ãÝ³ Û³Í, ÇÝã -å»ë í» ñÁ Ýß í»ó, ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ ¹³ ß³ï ¹Å í³ñ ¿ ³Ý»É: îí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ãÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ Ý³¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ³Ýó Ï³ó ñ³Í Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: î»°ë Ý³¨ ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ μ³ ÅÇ ÝÁ:

ØèÎ- Ý» ñáõÙ Ï³Ù ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñáõÙ ·ñ³Ýó í³Í ³Ý Ó³Ýó ¼ä¶ -Á ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¿ ïñ³ -

Ù³¹ ñáõÙ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý ³å³ Ñá íáõ ÃÛ³Ý Ýå³ëï Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, áñáÝ óÇó ß³ Ñ³ éáõ Ý»ñÝ û·ï í» Éáõ Çñ³ íáõÝù áõ -Ý»Ý, Ý» ñ³é Û³É` ³éáÕ ç³ Ï³Ý Ñ³ñ ó»ñ áõ Ý» Ý³ Éáõ ¹»å ùáõÙ: ²Ûë ·ñ³Ýó í³Í ïí Û³É Ý»ñÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ »Ý áñáß ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ í» ñ³ ¹³ñ Ó³Í ³Ý Ó³Ýó: ²ñ ï»ñÏ ñáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõ ÃÛ³Ý ÑÛáõ å³ ïá ëáõ ÃÛáõÝ -Ý» ñÁ ûñ»Ý ùáí ÉÇ ³ ½áñ í³Í »Ý å³ßï å³ Ý»É Çñ»Ýó ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇÝ, ·ñ³Ý ó»É Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ïí Û³É Ý»ñ ¨ áõÕ -Õáñ ¹»É Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ë³Ëï Ù³Ý ¹»å ù» ñÁ Ý³ Ë³ ï»ë í³Í Ï³ñ ·áí` ³Ý Ñ³ï Ý» ñÁ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó ¹Ç Ù» Éáõ å³ -ñ³ ·³ ÛáõÙ14: ²Û ëáõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, Ñë ï³Ï ã¿, Ã» ÇÝã å»ë »Ý ³Ûë ïí Û³É Ý» ñÁ ïñ³ Ù³¹ñ íáõÙ ³ÛÉ Ï³ éáõÛó Ý» ñÇÝ: ºñ -Ïáõ ¹»å ùáõÙ ¿É ¹ñ³Ýù ³é³Ý ÓÇÝ ïí Û³É Ý»ñ »Ý ¨ ã»Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Çñ³ íÇ ×³ -ÏÇ ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý å³ï Ï» ñÁ:

ÆÝã í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇÝ, ³å³ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý»Ý Íñ³· ñ»ñ ¨ Ù» -

Ë³ ÝÇ½Ù Ý»ñ` ¹ñ³Ýù Ñ³ë ó» ³· ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, ë³ Ï³ÛÝ ¹ñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É ³é Ï³ ïí Û³É Ý» ñÁ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï »Ý: Ø³ñ ¹áõ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ å³ßï å³ ÝÇ ·ñ³ ë»Ý Û³ÏÝ ³ñ Ó³ ·³Ý ùáõÙ ¿ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ë³Ëï Ù³Ý ³éÝ ãáõ -ÃÛ³Ùμ ëï³ó í³Í μá Éáñ μá Õáù Ý» ñÇÝ`³Ý Ï³Ë ¹Ç Ùáñ¹ Ý» ñÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇó: ²½ ·áõ ÃÛ³Ý, ù³ Õ³ -ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý, Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ Ï³Ù ³ÛÉ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ -ù³·ñ íáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »ñμ áõÕ Õ³ ÏÇ á ñ»Ý ³éÝã íáõÙ »Ý ÏáÝÏ ñ»ï ·áñ ÍÇ Ñ»ï, ¨ ³Ý ÓÇÝù å³ñ ï³ -íáñ ã»Ý ³Ûë åÇ ëÇ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ïñ³ Ù³¹ ñ»É: ¶ñ³ ë»Ý Û³ ÏÁ 2015, 2016, 2017 ¨ 2018 Ãí³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ ëï³ -ó»É ¿ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý³ μ³ñ 13, 11, 28 ¨ 32 μá Õáù Ý»ñ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇó:

àñáß ïí Û³É Ý»ñ Ï³Ý ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ ¨ Ýñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý ³å³ Ñá íáõ ÃÛ³Ý

Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É: ²Û Ýáõ ³ Ù» Ý³Û ÝÇí, ë³ ÝáõÛÝ å»ë Ï³ Ýá Ý³ Ï³ñ· í³Í ã¿, ³ÛÉ Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ ³ÛÝ -




14. î»°ë ØØÎ 2012, ¿ç 51` §´é Ý³· ñ³í í³Í ³ÝÓ Ý³· ñ» ñÇ ¹»å ù» ñÁ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³Ýáõ ÝÇó áõÕ³ñÏ íáõÙ »Ý Çñ³ í³ å³ßï å³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý»ñ: ÆÝã í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ñ³ñ ó» ñÇÝ, ¹Ç í³ Ý³ ·Ç -ï³ Ï³Ý ¨ ÑÛáõ å³ ïá ë³ Ï³Ý ÑÇÙ Ý³ñÏ Ý» ñÁ ¹Ç ÙáõÙ »Ý å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇÝ, ë³ Ï³ÛÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ -ù³ óÇ Ý» ñÇÝ ³é Ñ³ ë³ ñ³Ï Ëñ³ Ëáõ ëáõÙ »Ý ÇÝù Ýáõ ñáõÛÝ ½μ³Õ í»É Çñ»Ýó ¹³ ï³ Ï³Ý ·áñ Í» ñáí¦:

åÇ ëÇ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó, ÇÝã åÇ ëÇÝ ê÷ Ûáõé ùÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõÝÝ ¿ñ, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ñ³ ë³ ñ³ Ï³ Ï³Ý Ï³½ Ù³ -Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, áñáÝù ¹³ ³ÝáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ Çñ»Ýó ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ: úñÇ Ý³Ï` §²é³ ù» Éáõ ÃÛáõÝ Ð³ Û³ë -ï³ ÝÁ¦ ¨ §Î³ñ ÙÇñ Ë³ ãÁ¦ Çñ»Ýó ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ Ý» ñáõÙ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ »Ý ïí Û³É Ý»ñ Çñ»Ýó ³ÛÝ ß³ Ñ³ éáõ -Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, áí ù»ñ û·ï í»É »Ý ³Û¹ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ³éáÕ ç³ å³ Ñ³ Ï³Ý, Ïñ Ã³ Ï³Ý Ï³Ù û· Ýáõ -ÃÛ³Ý ³ÛÉ Íñ³· ñ» ñÇó: ²í» ÉÇÝ, ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý ³ß Ë³ ïáÕ Ý»ñÝ ³Û ó» ÉáõÙ »Ý ·ñ³Ýó í³Í ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» -ñÇÝ ¨ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ ÁÝ ï³ ÝÇù Ý»ñ áõ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ §²é³ ù» Éáõ ÃÛáõÝ Ð³ Û³ë ï³ -ÝÇÝ¦:

²Û ëáõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, Ýß í³Í ïí Û³É Ý» ñÁ, ÝáõÛ ÝÇëÏ »Ã» ¹ñ³Ýù Ñ³ Ù³¹ñ í»Ý, ã»Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝÇ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ï³Ù ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý å³ï Ï» ñÁ:

²Ýí ï³Ý· & Ï³ Ýá Ý³ íáñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³

Ø³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÇ ÙÇ çá óáí ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ Ï³½ Ù»É íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ -Û³É, ù³ ÝÇ áñ Ý» ñ³ éáõÙ ¿ Ñ³ñó` ëïáõ ·» Éáõ, Ã» ³ñ¹ Ûáù Ï³Ý ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý μ³ ó³ Ï³ ³Ý ¹³Ù Ý»ñ, áñáÝù »ñÏ ñÇ Ý»ñ ëáõÙ ¨/Ï³Ù »ñÏ ñÇó ¹áõñë »Ý, Ýñ³Ýó μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ý å³ï ×³ éÁ ¨ ï¨áÕáõ ÃÛáõ ÝÁ, ·ïÝ í» -Éáõ í³Û ñÁ: Ø³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÇ Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³ñó ÝáõÙ »Ý ÍÝÝ ¹³ í³Û ñÇ, ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý »ñÏ ñÇ (³Û¹ ÃíáõÙ` »ñÏ -ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý), Ùß ï³ Ï³Ý μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý í³Û ñÇ, Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý í³Û ñÇ ¨ Ù»Ï Ý» Éáõ å³ï ×³ -éÇ, Ý»ñ Ï³ μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý í³Ûñ Å³ Ù³ Ý» Éáõ, Ý³Ë ÏÇÝ μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý í³Û ñÇ, μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý í³Û ñÁ ÷á Ë» Éáõ å³ï ×³ -éÇ, Ý³ Ëáñ¹ ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ñ ï»ñÏ ñÇó ¹ñ³Ù ëï³ Ý³É/ãë ï³ Ý³ Éáõ Ù³ ëÇÝ:15 ìÎ -Á û·ï íáõÙ ¿ Ù³ñ ¹³ -Ñ³ Ù³ ñÇó` μÝ³Ï ãáõ Ã³Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ñ³ß í³ñÏ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

îî Î²Ð -Á Ñ³ñó Ù³Ý Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇÝ Ñ³ñó ÝáõÙ ¿ Ýñ³Ýó ÍÝÝ ¹³ í³Û ñÇ, ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý áñ¨¿ μ³ -

ó³ Ï³ ³Ý ¹³ ÙÇ, Ýñ³ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ý ï¨áÕáõ ÃÛ³Ý ¨ å³ï ×³ éÇ Ù³ ëÇÝ, Ù³ë Ý³Ï óÇ ³ß Ë³ ï³Ýù áõ Ý» -Ý³É/ãáõ Ý» Ý³ Éáõ, ³ñ ï³ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ï» ë³ ÏÇ ¨ ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, Ã» ³ñ¹ -Ûáù ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ»É »Ý ¨ áõÙ »Ý áõ Õ³ñ Ï»É (ï»°ë ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ μ³ ÅÇ ÝÁ): îî Î²Ð -Á ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ³ÛÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, áí ù»ñ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ -í»É »Ý 3 ³Ù ëÇó å³ Ï³ë Å³ Ù³ Ý³ Ïáí:

ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ï³ñ¨áñ í³ñ ã³ Ï³Ý ³Õμ Ûáõñ ¿ àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñÁ: è» -

·Çëï ñáõÙ ïí Û³É Ý»ñ »Ý Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ, ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ, ù³ -Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõÝ ãáõ Ý» óáÕ ³Ý Ó³Ýó ¨ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ³ÝÓ Ý³· ñ» ñÇ ¨ íÇ ½³ Ý» ñÇ í³ñ ãáõ ÃÛ³Ý ï» Õ³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Çñ³ Ï³ Ý³ó íáÕ ·áñ Í³ éáõÛÃ Ý» ñÁ Ý» ñ³ éáõÙ »Ý í³ñ ã³ Ï³Ý ·ñ³Ý -óáõÙ Ý»ñ ÍÝáõÝ¹ Ý» ñÇ ¨ Ù³ Ñ» ñÇ ¨ Ù³ñ¹ Ï³Ýó »ñ ÏÇñ Å³ Ù³ Ý» Éáõ, Ù»Ï Ý» Éáõ áõ »ñÏ ñÇ Ý»ñ ëáõÙ ï» Õ³ß ³ñÅ í» Éáõ Ù³ ëÇÝ (·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ÑÇÙù »Ý ÁÝ ¹áõÝ íáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ¨ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ -óÇ Ý» ñÇ μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý í³Û ñÇ Ñ³ë ó» Ý» ñÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ): Ð³ í³ù íáõÙ »Ý Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý»ñ ³Ý Ó³Ýó ë» éÇ, ï³ ñÇ ù³ ÛÇÝ ¨ ³ÝÓ Ý³· ñ³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ÌÝáõÝ¹ Ý» ñÇ áõ Ù³ Ñ» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñÝ Ù» Ë³ ÝÇ Ïá ñ»Ý Ãí³Û Ý³ó íáõÙ »Ý ¨ Ùáõï ù³·ñ íáõÙ ïí Û³É Ý» ñÇ ßï» Ù³ ñ³Ý, ÇëÏ Ñ³ë ó» Ç ÷á ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý ïí Û³ ÉÇ Ã³ñ Ù³ óáõ ÙÁ Ï³ Ù³ íáñ ÑÇ ÙáõÝ ùáí ¿:

Üñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ, áí ù»ñ Ù»Ï ÝáõÙ »Ý ³ñ ï»ñ ÏÇñ ¨ Çñ»Ýó Ñ³ë ó» Ý» ñÁ ·ñ³Ý óáõÙ »Ý ³Û¹ »ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ

ÑÛáõ å³ ïá ëáõ ÃÛáõ ÝáõÙ, ·áñ ÍáõÙ ¿ ÑÛáõ å³ ïá ë³ Ï³Ý ¿É»Ïï ñá Ý³ ÛÇÝ Ýáñ Ñ³ Ù³ Ï³ñ·, áñÁ ïí Û³É Ý»ñÝ ³í ïá -Ù³ï Ï»ñ åáí Ùáõï ù³· ñáõÙ »Ý é» ·Çëïñ: àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ ÝáõÛÝ å»ë ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ¨ Ùáõï ù³· ñáõÙ ¿ é» ·Çëïñ: Ð³ í³ ù³·ñ í³Í ïí Û³É Ý» ñÁ Ý» ñ³ -éáõÙ »Ý ë» éÁ, ï³ ñÇ ùÁ, ³ÝÓ Ý³· ñ³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÁ, ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ, ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³ éÁ, Ùß ï³ Ï³Ý μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý ù³ Õ³ ùÁ ¨ »ñ ÏÇ ñÁ, Ï³ óáõ ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ ÃÛ³Ý ï» ë³ ÏÁ ¨ í³ í» ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ, ÷³Ëë ï³ Ï³ ÝÇ Ï³Ù ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõÝ ãáõ Ý» óáÕ ³Ý ÓÇ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ: Ð³ë ó» Ý» ñÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃíÇ Ù³ ëÇÝ é» ·Çëï ñÇ ïí Û³É Ý» ñÁ »é³Ù Û³ Ï³ ÛÇÝ Ïïñ í³Í ùáí ÷á Ë³Ýó íáõÙ »Ý ìÎ` óáõÛó ï³ Éáí Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ -óÇ Ý» ñÇ ï» Õ³ß ³ñ ÅÁ ¨ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃÇ íÁ: è» ·ÇëïñÝ û· ï³ ·áñÍ íáõÙ ¿ μÝ³Ï -ãáõ ÃÛ³Ý ÃíÇ ï³ ñ» Ï³Ý ¨ »é³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ Ñ³ß í³ñÏ Ý» ñÇ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ï³ ñ» Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³½ -Ù» Éáõ Ñ³ Ù³ñ` ïñ³ Ù³¹ ñ» Éáí Ð³ Û³ë ï³Ý Å³ Ù³ ÝáÕ Ý» ñÇ ¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó Ù»Ï ÝáÕ Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ãí» ñÁ:




15. 2011 Ã. Ù³ñ¹³Ñ³Ù³ñÇ Ñ³ñó»ñÁ ï»°ë www.armstat.am/file/doc/99486563.pdf:

´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñÁ Ï³ ñáÕ ¿ ïí Û³É Ý»ñ ïñ³ Ù³¹ ñ»É ÙÇ ³ÛÝ ·ñ³Ýó í³Í Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ´Ý³ Ïáõ ÃÛ³Ý í³Û -ñÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõ ÝÁ ã· ñ³Ý ó» Éáõ ·áñ Í³ ÏÇ óÁ Ù»Í ¿, ù³ ÝÇ áñ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÁ Ã³ñÙ ïí Û³É Ý»ñ ã»Ý ïñ³ Ù³¹ -ñáõÙ: ²é³ÝÓ Ý³ å»ë ó³Íñ ¿ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Ý» ñÇ, í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ Ý»ñ ùÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Á, ÇÝ ãÇ Ñ»ï¨³Ý ùáí ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃíÇ ÙÇ ³ÛÝ ÙÇ Ù³ëÝ ¿ ï» ë³ Ý» ÉÇ: ê³ ÝáõÛÝ å»ë Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý Ñ³ß í³ñ ÏáõÙ Ãí» ñÁ ëá íá ñ³ μ³ñ ·» ñ³· Ý³ Ñ³ï íáõÙ »Ý: Üñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ, áí ù»ñ Çñ»Ýó Ñ³ë ó» Ý» ñÁ ãÃ³ñ Ù³ó Ý» Éáí í³ñ ã³ Ï³Ý Çñ³ í³ Ë³Ë ïáõÙ »Ý ³ÝáõÙ, ë³Ñ -Ù³Ý í³Í ¿ ÷áùñ ã³ ÷Ç ïáõ ·³Ýù, ë³ Ï³ÛÝ ·áñÍ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ³Û¹ Ù» Ë³ ÝÇ½ÙÝ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ã¿: ²í» ÉÇÝ, ÇÝã å»ë ³ñ ¹»Ý Ýß í»É ¿, é» ·Çëï ñÁ ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ïí Û³É Ý»ñ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ áÉáñ ïÇ, ÙÝ³ Éáõ ï¨áÕáõ -ÃÛ³Ý Ï³Ù ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ ³ÛÉ Ï³ñ¨áñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: Ø»Ï ³ÛÉ ËÝ ¹Çñ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó »É ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ: Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë »É ù» ñÁ é» ·Çëï ñáõÙ ÁÝ¹·ñ Ï» Éáõ ï³ñ μ» ñ³Ï ãÏ³: ê³ ËÝ ¹Çñ ¿ ×ß· ñÇï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý ³éáõ Ùáí, ù³ ÝÇ áñ ëñ³ Ñ»ï¨³Ý ùáí ï» ÕÇ ¿ áõ Ý» -ÝáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ μÝ³Ï íáÕ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ·» ñ³ Ñ³ß í³ñÏ, áñáÝù Çñ³ Ï³ ÝáõÙ Ù»Ï Ý»É »Ý ¨ ³ÛÝ ÃáõÛÉ ãÇ ï³ ÉÇë ×ß·ñ ïá ñ»Ý Ñ»ï¨»É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó Ù»Ï Ý³Í ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇÝ: ²í» ÉÇÝ, ë³ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ ËÇëï ¹Å í³ñ ¿ í» ñ³Ñë Ï»É ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇÝ, áí ù»ñ »ñÏ ñáõÙ ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ »Ý ÙÝ³É Ï³ óáõ -ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáí Ï³Ù ³ñ ïá Ý³· ñ» ñáí ë³Ñ Ù³Ý í³Í Å³Ù Ï» ïÇó ³í» ÉÇ, ¨ »ñÏ ñÇ Ý»ñ ëáõÙ ³Ý ÓÇ Ï³ñ -·³ íÇ ×³ ÏÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõ ÝÁ ·ñ³Ý ó» Éáõ áã ÙÇ »Õ³ Ý³Ï ãÏ³. Çß Ë³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ï» Õ» Ï³ ÝáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ³ÛÝ Å³ Ù³ Ý³Ï, »ñμ ³Ý ÓÁ Ù»Ï ÝáõÙ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó: ²Ûë åÇ ëÇ ¹»å ù» ñáõÙ Ñ»ï¨»Éáõ ÙÇ ³Ï ÙÇ çá óÁ áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³ -ÝÁ Ï³ ï³ñ íáÕ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Í³ Ýáõ óáõÙ Ý»ñÝ »Ý: ì»ñ ç³ å»ë, ³ÝÑ Ý³ñ ¿ Ý³¨ Ñ»ï¨»É Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ·ïÝ íáÕ ³ÛÝ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ß³ñ ÅÇÝ, áí ù»ñ »ñ ÏÇñ Ùáõïù »Ý ·áñ ÍáõÙ ³½³ï Ùáõï ùÇ é» ÅÇ -Ùáí: ²Ûë ¹»å ù» ñÁ é» ·Çëï ñáõÙ ã»Ý ·ñ³Ýó íáõÙ, ¨ ³é³Ýó μÝ³ ÏÇã Ñ³ Ù³ñ í» Éáõ` Ýñ³Ýù Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ï³ ñáÕ »Ý ÙÝ³É ï³ ñ» Ï³Ý ÙÇÝã¨ 180 ûñ: Üñ³Ýù Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ·ñ³Ýó íáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ³ÝÓ Ý³ ·Çñ Ï³Ù Ï³ óáõ ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ Ó»éù μ» ñ» Éáõ ¹»å ùáõÙ:

ØÇ· ñ³ óÇ áÝ Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ -

μ»ñ Û³É: Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ï³ ñÇù áõ Ý» óáÕ ³Ý Ó³Ýó Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ` ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í Áëï ë» éÇ, ï³ ñÇ ù³ ÛÇÝ ËÙ μÇ ¨ ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý »ñÏñ Ý» ñÇ, ·ñ³Ýó íáõÙ »Ý: î» Õ» Ï³ï íáõ -ÃÛáõÝ ¿ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ Ý³¨ ³å³ë ï³ ÝÇ ¹Ç ÙáõÙ Ý» ñÇ ù³ Ý³ ÏÇ ¨ ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ ³Ý Ó³Ýó ÃíÇ, ³å³ë -ï³Ý Ñ³Û óáÕ ³Ý Ó³Ýó Ï³ ë»ó í³Í Ï³Ù Ï³ñ× í³Í ¹Ç ÙáõÙ Ý» ñÇ ù³ Ý³ ÏÇ, ³Ý Ó³Ýó ÃíÇ, áñáÝó ¹Ç ÙáõÙ Ý» ñÁ Ï³ -ë»ó í»É Ï³Ù Ï³ñ× í»É »Ý, ØÌ -Ç ¨ ¹³ ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Ù»ñÅ í³Í ³å³ë ï³ ÝÇ ¹Ç ÙáõÙ Ý» ñÇ ù³ Ý³ -ÏÇ ¨ Ù»ñ ÅáõÙ ëï³ ó³Í ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ ³Ý Ó³Ýó ÃíÇ, ØÌ -Ç Ï³Ù ¹³ ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ Û³ó -í³Í áñáß áõÙ Ý» ñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý ×³ Ý³ã í³Í Ï³Ù ³ÛÉ¨ë ÷³Ëë ï³ Ï³Ý ãÑ³ Ù³ñ íáÕ ³Ý Ó³Ýó ÃíÇ, ØÌ -Ç Ï³Ù ¹³ ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ Û³ó í³Í áñáß áõÙ Ý» ñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ å³ßï å³Ý -í³Í ×³ Ý³ã í³Í Ï³Ù ³ÛÉ¨ë Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ å³ßï å³Ý í³Í ãÑ³ Ù³ñ íáÕ ³Ý Ó³Ýó ÃíÇ, ³é³Ýó áõ Õ»Ï óá ÕÇ ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ ³Ý ã³ ÷³ Ñ³ë Ý» ñÇ ÃíÇ, ØÌ -Ç Ï³Ù ¹³ ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ Û³ó í³Í í»ñç Ý³ -Ï³Ý áñáß áõÙ Ý» ñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³ ³å³ë ï³ ÝÇ Ñ³Û óÇ Ù»ñ ÅáõÙ ëï³ ó³Í ³Ý Ó³Ýó ÃíÇ, ØÌ -Ç Ï³Ù ¹³ ï³ Ï³Ý Ù³ñ -ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ Û³ó í³Í í»ñç Ý³ Ï³Ý áñáß áõÙ Ý» ñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý ×³ Ý³ã í³Í Ï³Ù ³ÛÉ¨ë ÷³Ëë ï³ Ï³Ý ãÑ³ Ù³ñ íáÕ ³Ý Ó³Ýó ÃíÇ, ØÌ -Ç Ï³Ù ¹³ ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ Û³ó í³Í í»ñç Ý³ Ï³Ý áñáß áõÙ Ý» ñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ å³ßï å³Ý í³Í ×³ Ý³ã í³Í Ï³Ù ³ÛÉ¨ë Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ å³ßï å³Ý -í³Í ãÑ³ Ù³ñ íáÕ ³Ý Ó³Ýó ÃíÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: ÖÇßï ¿, ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Á Ý» ñ³ éáõÙ ¿ ï» Õ» Ïáõ -ÃÛáõÝ Ý»ñ ³é³Ýó áõ Õ»Ï óáõ ÃÛ³Ý ³Ý ã³ ÷³ Ñ³ë Ý» ñÇ ¨ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ï³ ñÇù áõ Ý» óáÕ ³Ý -Ñ³ï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, ë³ Ï³ÛÝ 2019 Ãí³ Ï³ ÝÇ Ù³ ÛÇ ëÇ ³Ùë í³ ¹ñáõ ÃÛ³Ùμ ¹»é¨ë ã»Ý ³ñ Ó³ Ý³·ñ í»É ÝÙ³Ý ¹»å ù»ñ: ì» ñÁ Ãí³ñÏ í³Í ïí Û³É Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ÏÇ ë³Ù Û³ Ï³ ÛÇÝ ¨ ï³ ñ» Ï³Ý Ïïñ í³Í ùáí å» ï³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· -ñ³ Ï³Ý ³Ù ÷á÷ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ ¿ Ý»ñ Ï³ Û³ó íáõÙ ÐÐ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ïá ÙÇ ï»: ²Ûë ïí Û³É Ý» ñÁ ïñ³ Ù³¹ñ -íáõÙ »Ý Ý³¨ áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³ ÝÁ ¨ Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ »Ý »é³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ Ïïñ í³Í ùáí:

²½ ·³ ÛÇÝ ³Ýí ï³Ý ·áõ ÃÛ³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ í³ ñáõÙ ¿ ê³Ñ Ù³ Ý³ ÛÇÝ ¿É»Ïï ñá Ý³ ÛÇÝ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý ï» Õ» -

Ï³ï í³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ· (êÎîÐ), áñÁ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¿ ·ñ³Ý óáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇ Ñ³ ïáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É` ïñ³ Ù³¹ ñ» Éáí ïí Û³É Ý»ñ Ùáõï ùÇ ¨ »É ùÇ Ù³ ëÇÝ: êÎîÐ -Á û· ï³ ·áñÍ íáõÙ ¿ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ Çñ³ -í³ å³Ñ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ¨ ï³ ÉÇë ¿ ïí Û³É Ý»ñ ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý, Ùáõï ùÇ ¨ »É ùÇ ³Ù ë³Ã íÇ, ÍÝÝ¹ Û³Ý ³Ù -ë³Ã íÇ , íÇ ½³ ÛÇ ï» ë³ ÏÇ ¨ í³ í» ñ³ Ï³ Ýáõ Ã³Ý, Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ³Ý Ó³Ýó Ñ³ë ó» Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ -Û³É: êÎîÐ -Ç û· ï³ ï» ñ»ñ »Ý ìÎ -Á ¨ ³ÛÉ å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý»ñ: ²Ûë å»ë, ìÎ -Á êÎîÐ -Á û· ï³ ·áñ ÍáõÙ ¿ Ñ³ß -í³ñ Ï» Éáõ Áëï »ñÏñ Ý» ñÇ Ð³ Û³ë ï³Ý Ï³ ï³ñ í³Í ï³ ñ» Ï³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ùáõï ù» ñÁ ¨ »É ù» ñÁ: ÀÝ¹ áñáõÙ,




êÎîÐ -Ç ³ñ Ó³ Ý³· ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ãáõ Ý»Ý ³Ý ÓÇ ÝáõÛ Ý³ Ï³ Ý³ óáõ óÇã Ý»ñ, ³Û ëÇÝùÝ` Ùáõï ù» ñÇ ¨ »É ù» ñÇ Ãí» ñÁ ÑÇÙÝ í³Í »Ý ë³Ñ Ù³ Ý³ ÛÇÝ ³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÃíÇ, ³ÛÉ áã Ã» ë³Ñ Ù³ ÝÁ Ñ³ ïáÕ ³Ý Ó³Ýó ÷³ë ï³ óÇ ÃíÇ íñ³: ê³ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ ¿ êÎîÐ -Ç` áñ å»ë ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñáë ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ×ß· ñÇï ³Õμ Ûáõ ñÇ ³ñ Å³ Ý³ Ñ³ í³ -ïáõ ÃÛáõ ÝÁ16: ´³ óÇ ³Û¹, ³ÛÝ ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³é Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ:17 Ü»ñ -Ï³ ÛáõÙë êÎîÐ -Á ãÇ û· ï³ ·áñÍ íáõÙ ³½ ·³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³ -Û³ó Ý» Éáõ Ï³Ù ï³ ñ³ Í» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí:

´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñÁ, êÎîÐ -Á, îî Î²Ð -Á ¨ Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÁ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ³ñ Å» ù³ íáñ

Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý»ñ »Ý, ë³ Ï³ÛÝ óáõÛó ã»Ý ï³ ÉÇë Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï Ï³Ù ×ß· ñÇï å³ï -Ï» ñÁ: ´Ý³ ãáõ ÃÛ³Ý ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ï³ñ μ»ñ ßï» Ù³ ñ³Ý Ý»ñ ï³ñ μ»ñ Ãí»ñ »Ý óáõÛó ï³ ÉÇë, ûñÇ Ý³Ï` μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñáõÙ ùí» ³ñ Ï» Éáõ Çñ³ íáõÝù áõ Ý» óáÕ ·ñ³Ýó -í³Í ³Ý Ó³Ýó ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃÇ íÁ ·» ñ³ ½³Ý óáõÙ ¿ Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñáí Ñ³ß í³ñÏ í³Í μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý ÃÇ íÁ: ²í» ÉÇÝ, Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ Ñ³ Ù» Ù³ ïáõ ÃÛáõÝ Ï³ ï³ ñ»É ïí Û³É Ý» ñÇ ßï» Ù³ ñ³Ý Ý» ñÇ ÙÇç¨. ëÏë í»É »Ý ³ß Ë³ -ï³Ýù Ý»ñ Çñ³ Ï³ Ý³ó í»É é» ·Çëï ñÁ êÎîÐ -ÇÝ Ï³ å» Éáõ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ, ë³ Ï³ÛÝ ³Ûë ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÁ ¹»é¨ë ÁÝ Ã³ó ùÇ Ù»ç »Ý:

²Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³

2015 Ãí³ Ï³ ÝÇó ëÏ ë³Í Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý ùñ» ³ Ï³ Ý³ó í³Í ¿ øñ» ³ Ï³Ý ûñ»Ýë·ñ ùÇ 329-ñ¹ Ñá¹ í³ Íáí, áñÇ Ù»ç Ùï ÝáõÙ »Ý ³åû ñÇ ÝÇ Ùáõï ùÁ, Ï³ óáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ »É ùÁ: àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ï³½ Ù³ Ï»ñå -í³Í Ñ³Ý ó³ íá ñáõ ÃÛ³Ý ¹»Ù å³Û ù³ ñÇ ·É Ë³ íáñ í³ñ ãáõ ÃÛáõ ÝÁ í³ ñáõÙ ¿ ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ, ÷³ë ï³ÃÕ -Ã» ñÇ Ï»ÕÍ Ù³Ý, Ë³ñ ¹³ Ëáõ ÃÛ³Ý ¨ ³åû ñÇ ÝÇ ë³Ñ Ù³ Ý³ Ñ³ï Ù³Ý ¹»å ù» ñÁ: 2015-2016 ÃÃ.-ÇÝ Ñ³ Õáñ¹ í»É ¿ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ³åû ñÇ ÝÇ ·áñ Íá Õáõ ÃÛ³Ý 13 ¹»å ùÇ Ù³ ëÇÝ: ì³ñ ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ³åû ñÇ ÝÇ ¹»å ù» ñÇ Ù³ ëÇÝ ëá íá ñ³ μ³ñ ï» Õ» Ï³ ÝáõÙ ¿ áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ù»Ï áõ ñÇß μ³Å ÝÇó, ûå» ñ³ ïÇí ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÙÇ çá óáí Ï³Ù Ë³ñ ¹³ Ëáõ ÃÛáõÝ Ñ³Ûï Ý³ μ» ñ³Í ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ÑÛáõ å³ ïá ëáõ ÃÛáõ ÝÇó: âÏ³ ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» -ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ ¿É»Ïï ñá Ý³ ÛÇÝ μ³ ½³, ¨ ì³ñ ãáõ ÃÛáõÝÝ Çñ ·áñ Íá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïñ³ Ù³¹ -ñáõÙ ¿ ³Ù ÷á÷ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ý»ñ ùÇÝ Ëá Õá í³Ï Ý» ñáí: àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ ãÇ Ï³ ï³ ñáõÙ ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· -ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ ¿É»Ïï ñá Ý³ ÛÇÝ Ùáõï ù³· ñáõÙ, Ùß³ ÏáõÙ ¨ ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ: öá Ë³ ñ» ÝÁ` ³Ý -Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³í» ÉÇ ß³ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ïÇ ñ³ å» ïáõÙ ¿ ²½ ·³ ÛÇÝ ³Ýí ï³Ý ·áõ ÃÛ³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ, áñáÝù å³Ñ íáõÙ »Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ßï» Ù³ ñ³ ÝáõÙ ¨ Ï³å í³Í »Ý êÎîÐ -Ç Ñ»ï:18

²Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ ¹Å í³ ñ³ ÝáõÙ ¿ Ýñ³ Ýáí, áñ ß³ï ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý»ñ ã»Ý ³éÝã íáõÙ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý å» ï³ Ï³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ Ñ»ï, ûñÇ Ý³Ï` ã»Ý ó³Ý -Ï³ ÝáõÙ Ñ³ß í³é í»É Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñáõÙ Ï³Ù Ëáõ ë³ ÷áõÙ »Ý ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý å³ßï å³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÇó: àã ÙÇ Ï³ éáõÛó ¹» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý Ï³ ï³ñ íáÕ ¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ¹áõñë »ÏáÕ ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ Ý»ñ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ï»ñ åáí ãÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó ÝáõÙ: ²Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ·Ý³Ñ³ïÙ³Ý »Õ³ Ý³Ï Ý»ñ Ï³ ñáÕ »Ý ÉÇ Ý»É Ï³ Ýá Ý³ Ï³ñ· Ù³Ý Íñ³· ñ» ñáí ³ñ íáÕ í³ñ ã³ Ï³Ý ·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñÁ, ÇëÏ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¹»å -ùáõÙ` ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ/½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ñ å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ ï³ñ íáÕ ·ñ³Ý óáõÙ -Ý» ñÁ:19 ÆÝã¨¿, Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ ãáõ ÝÇ Ï³ Ýá Ý³ Ï³ñ· Ù³Ý É³Û Ý³ Ù³ëß ï³μ Íñ³· ñ»ñ, ¨ Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí é» ëáõñë Ý» -ñÇ ëÕáõ ÃÛáõÝÝ áõ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·Ç μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ` ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ·Ý³ Ñ³ ïáõ ÙÁ ¹³é ÝáõÙ ¿ ³ÝÇ ñ³ ï» ë³ Ï³Ý: Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý É³ í³ -·áõÛÝ ³Õμ Ûáõ ñÁ ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ »Ý ÉÇ Ý»É áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ ³Ýí ï³Ý ·áõ ÃÛáõ ÝÁ, ë³ Ï³ÛÝ, Ã» å»ï ¹ñ³Ýù ïñ³ -Ù³¹ ñáõÙ »Ý ³Ý Ï³ ÝáÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï áõ Ý» óáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ å³ï Ï» ñÁ, ³ÛÝ Ï³½ ÙáõÙ ¿ ³Ý Ï³ ÝáÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï áõ Ý» óáÕ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý ß³ï ÷áùñ Ù³ ëÁ: ´³ óÇ ³Û¹, ³Ûë ïí Û³É Ý» ñÁ »ñÏ ñáõÙ ³Ý -Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Í³ í³É Ý» ñÇ, ³ÛÉ áã ¹ñ³Ý μÝá ñáß ³é³ÝÓ Ý³ Ñ³ï Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ »Ý, ÇÝã å»ë ûñÇ -Ý³Ï` Ýñ³Ýó Ï»Ý ë³ å³Û Ù³Ý Ý» ñÁ Ï³Ù ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ, ÇÝ ãÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ» ï³ùñù ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ -Ï³ Û³ó Ý»É:




16. ÜÏ³ ïÇ áõ Ý» ó»ù, áñ ²½ ·³ ÛÇÝ ³Ýí ï³Ý ·áõ ÃÛ³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ³Ûë ÙÇ çá -ó³é Ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó ãÇ ³Ýó Ï³ó í»É: ²Ûë ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³Ý í»ñó í»É ¿ »ñÏ ñáñ ¹³ ÛÇÝ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇó, ³Û¹ ÃíáõÙ` IOM, 2010:35:

17. Eurostat, 2015:21:

18. IOM, 2010:42:

19. ¶Éáμ³É ÙÇ·ñ³óÇáÝ ËÙμÇ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇÝ ¨ ½³ñ·³óÙ³ÝÁ í»ñ³μ»ñáÕ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ó»éÝ³ñÏ, ¿ç 21:

ì» ñ³ ¹³ñÓ

ì» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÁ é» ·Çëï ñáõÙ ·ñ³Ýó íáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »Ã» í» ñ³ ¹³é Ý³ Éáí Ð³ -Û³ë ï³Ý` Ã³ñ Ù³ó ÝáõÙ »Ý Çñ»Ýó Ñ³ë ó» Ý» ñÁ (¨ »Ã» Ý³Ë ÏÇ ÝáõÙ Ã³ñ Ù³ó ñ»É »Ý Çñ»Ýó Ñ³ë ó» Ý» ñÁ Ð³ Û³ë ï³ -ÝÇó Ñ» é³ Ý³ Éáõ Å³ Ù³ Ý³Ï): ¶ñ³Ýó í³Í Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ ³é Ï³ »Ý Ýñ³Ýó ï³ ñÇ ùÇ, ë» éÇ ¨ é» ·Çëï ñáõÙ Ñ³ í³ -ù³·ñ íáÕ í» ñÁ Ýß í³Í ÙÛáõë μá Éáñ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñ: ²Ûë ï»Õ áñáß ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ -Ù³ñ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ û·ï í»É Ý³¨ îî Î²Ð -Çó, ù³ ÝÇ áñ ³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ»ï¨»É, Ã» Ñ³ñó íáÕ Ý» ñÇó áí ù»ñ ¨ ÇÝã å³ï -×³ éáí »Ý í» ñ³ ¹³ñ Ó»É Ð³ Û³ë ï³Ý:

¼ä¶ -Á í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ áñáß ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ¿ Çñ ØèÎ- Ý» ñÇ ¨ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï»Ýï -

ñáÝ Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí: ¼μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñáõÙ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÁ ¹³ ë³ Ï³ñ· íáõÙ »Ý áñ å»ë Ëá ó» ÉÇ ËáõÙμ` Ýá ñ³ í³ñï Ý» ñÇ, ½ÇÝ íá ñ³ Ï³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÇó ½á ñ³óñ í³Í Ý» ñÇ ¨ Ñ³ß Ù³Ý ¹³ Ùáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ³Ý -Ó³Ýó Ñ»ï ÙÇ ³ ëÇÝ, áñÝ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë Ýñ³Ýó û·ï í»É í»ñ çÇÝ Ý» ñÇë Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ Ñ³ ïáõÏ û· Ýáõ -ÃÛáõ ÝÇó: ì» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÁ ÁÝ¹·ñÏ íáõÙ »Ý ØèÎ- Ý» ñÇ ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ ÛáõÙ: Üñ³Ýó Ù³ ëÇÝ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ »Ý ï³ ñÇ ùÇ, ë» éÇ, ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý, ÏáÝ ï³Ï ï³ ÛÇÝ, ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý/³ÛÉ Ñ³ñ ó» ñÇ í» ñ³ -μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý»ñ: ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÁ ·ñ³Ýó íáõÙ »Ý å» ï³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ: ì» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ -Ý» ñÇó ãÇ å³ Ñ³Ýç íáõÙ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý»É ³å³ óáõÛó ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ í³Í Å³ Ù³ Ý³ ÏáõÙ Çñ»Ýó Ï³ ï³ ñ³Í ³ß -Ë³ ï³Ý ùÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ï³Ù ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ å³Û Ù³ Ý³ ·Çñ, ù³ ÝÇ áñ ë³ Ï³ ñáÕ ¿ Ýáõñμ Ñ³ñó ÉÇ Ý»É, ¨ ß³ -ï» ñÁ ÏËáõ ë³ ÷»Ý å³ ï³ë Ë³ Ý»É (Ñ³ ×³Ë ³ÛÝ å³ï ×³ éáí, áñ å³Û Ù³ Ý³ ·Çñ ã»Ý áõ Ý» ó»É): ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÇÝ ï»·ñ Ù³ÝÝ Çñ öØÒ ¼²Î- Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí ³ç³Ï óáõÙ ¿ ¾Ïá Ýá ÙÇ Ï³ ÛÇ Ý³ Ë³ ñ³ -ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ¿ Ýñ³Ýó ïí Û³É Ý» ñÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ Ù³ ëÇÝ:

ì» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÁ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ã»Ý: ¸» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý ¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ¹áõñë

Ýñ³Ýó ï» Õ³ß ³ñ Å» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÁ å³ï Ï³ ÝáõÙ »Ý í» ñá ÑÇß Û³É ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ ß³ñ ùÇÝ: âÏ³Ý Ñ³ -Ù³ Ï³ñ· í³Í ïí Û³É Ý»ñ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ ³éç¨ Í³ é³ ó³Í ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ù³ñ ï³Ñ ñ³ í»ñ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ¸ñ³Ýù Ñ³ í³ù íáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »ñμ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý»ñÝ Çñ»Ýù »Ý ¹Ç ÙáõÙ å» ï³ Ï³Ý Ï³ éáõÛó Ý» ñÇ Ï³Ù Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃáõÝ Ý» ñÇ ³ç³Ï óáõ ÃÛ³ ÝÁ:

¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ


• âÏ³Ý Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ï³Ù ¹ñ³Ýó ³½ ¹» óáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É. âÝ³ Û³Í ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ Ñ³ Ù³ÛÝù Ý» ñÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ¨/Ï³Ù ³½ ¹» óáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ ÙÇ ù³ ÝÇ Ñ³ ïáõÏ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ó í³Í áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ »Ý Ï³ -ï³ñ í»É, Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë ³Ûë Ñ³ñ óÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ Ï³ Ýá Ý³ íáñ μÝáõÛÃ ãÇ ÏñáõÙ:

• Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù» Ù³ ï» ÉÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ»ï Ñ»ßï ã¿. Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ¹³ Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ ¿ áñ å»ë ³Ý Ñ³ -ï³ Ï³Ý Í³Ëë, ³ÛÉ áã Ã» ÙÇ çÇÝ Í³Ë ë»ñ, ¨ áñ å»ë ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÙÇç Ýáñ ¹³í ×³ñ Ý»ñ, ³ÛÉ áã Ã» ÷á -Ë³Ýó í³Í ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ·áõ Ù³ ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇÝ:

• âÏ³Ý ïí Û³É Ý»ñ ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý ¨ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý Ñ³ß íáí ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ -Ý» ñÇ ã³ ÷Ç Ù³ ëÇÝ. Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ÐÎ´ -Á ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ù»Ï ³Ý ÓÇ ¨ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý Ñ³ß íáí ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ã³ ÷Ç Ï³Ù ÙÇ çÇÝ ã³ ÷Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É. Ñ³ í³ -ù³·ñ íáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ñáë ù» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñ:

¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ñáë ù» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ù»Í Ù³ ëÁ Ï³ é³ í³ ñáõÙ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ï»Ýï -ñá Ý³ Ï³Ý μ³Ý ÏÁ (ÐÎ´): öá Ë³Ýó í³Í Ñáë ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ÐÎ´ -Á ³Ù ë³ Ï³Ý Ïïñ í³Í ùáí ïí Û³É Ý»ñ ¿ ëï³ -ÝáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ³é¨ïñ³ ÛÇÝ μ³Ý Ï» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ÙÇ çá óáí: ¸ñ³ Ù»ç Ùï ÝáõÙ »Ý ³é¨ïñ³ ÛÇÝ μ³Ý Ï» ñÇ (Ý» ñ³é Û³É μ³Ý Ï» ñÇ ë» ÷³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ óáÕ μç ç³ ÛÇÝ ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ, ûñÇ Ý³Ï` MobiDram-Ç) ÙÇ -çá óáí Ï³ ï³ñ í³Í Ù³ë Ý³ íáñ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÁ, áñáÝó Ý» ñ³ éáõÙ »Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ -




Ý» ñÇ μá Éáñ ï» ë³Ï Ý» ñÁ: ²Û¹ ïí Û³É Ý» ñÁ Ññ³ å³ ñ³ Ïáõ ÙÁ Ï³ ï³ñ íáõÙ ¿ ³é ó³Ýó:20 ÐÎ´ -Á ³Ù ë³ Ï³Ý ³é¨ïñ³ ÛÇÝ ïñ³Ýë ý»ñï Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ³Ù ë³ Ï³Ý áã ³é¨ïñ³ ÛÇÝ ïñ³Ýë ý»ñï Ý» ñÇ Ãí» ñÁ (áñáÝù ã»Ý Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ ¨ Ý³Ë ù³Ý û· ï³ ·áñ Íáõ ÙÁ »Ý Ã³ Ï³ »Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ùß³Ï Ù³Ý) û· ï³ ·áñ ÍáõÙ ¿ í×³ -ñ³ ÛÇÝ Ñ³ß í»Ïß éÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³½ Ù» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ²Ûë ïí Û³É Ý» ñÇó û·ï íáõÙ »Ý ÙÇ ß³ñù å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ ØÌ -Á:21 ÐÎ´ -Á ïí Û³É Ý»ñ ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³ñ ï»ñÏ ñÇó Ï³ ï³ñ í³Í ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á -Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:22 Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É -Ý» ñÁ Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ »Ý ³é ó³Ýó: ¸ñ³Ýù óáõÛó »Ý ïñ íáõÙ áñ å»ë Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ³Ý Ñ³ï áõ Õ³ñ Ïá ÕÇ Ï³ -ï³ ñ³Í ÙÇç Ýáñ ¹³í ×³ñ, ³ÛÉ áã Ã» ÙÇ çÇÝ ÙÇç Ýáñ ¹³í ×³ñ Ý»ñ, ÇëÏ ÙÇç Ýáñ ¹³í ×³ñ Ý» ñÁ` áñ å»ë ÷á Ë³Ýó í³Í ·áõ Ù³ ñÇ ïá Ïáë:23 ÐÎ´ -Á ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ Ï³Ù ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ ³Ý Ñ³ï Ý» ñÇÝ Ï³Ù ïÝ³ -ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ áõ Õ³ñÏ í³Í ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÙÇ çÇÝ ã³ ÷Ç Ù³ ëÇÝ, áñÁ Ï³ ñáÕ ¿ñ û· ï³ -Ï³ñ ÉÇ Ý»É ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í í³ñ ù³· ÍÇ ¨ ÙÇ ïáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ï³ Ý³ Éáõ ³éáõ -Ùáí: ÐÎ´ -Á Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ï»ñ åáí ïí Û³É Ý»ñ ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:

²ÛÉ Ù³ñ ÙÇÝ Ý»ñ ¨ë Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ »Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ áñáß ïí Û³É Ý»ñ: îî Î²Ð -Ç ßñ -

ç³ Ý³ ÏáõÙ Ñ³ñó Ù³Ý Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇÝ Ñ³ñó ÝáõÙ »Ý` ³ñ¹ Ûáù Ýñ³Ýù ëï³ ÝáõÙ »Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ -Ý»ñ, ¨ áõÙ »Ý ¹ñ³Ýù áõ Õ³ñÏ íáõÙ` Ýß» Éáí Ï³Ù ³Ý ÙÇ ç³ Ï³Ý ÁÝ ï³ ÝÇ ùÁ, Ï³Ù ÁÝ Ï»ñ Ý» ñÁ ¨/Ï³Ù Ñ³ ñ³ ½³ï Ý» -ñÁ: Ø³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÇ ßñ ç³ Ý³ ÏáõÙ ÝáõÛÝ å»ë Ñ³ñó ÝáõÙ »Ý Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇÝ` ³ñ¹ Ûáù Ýñ³Ýù ëï³ ÝáõÙ »Ý ¹ñ³ -Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ ¨ ÇÝã Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ùμ: ¸Å í³ñ ¿ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ»É ³é³Ý ÓÇÝ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó ëï³ó íáÕ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ã³ ÷Ç Ù³ ëÇÝ, ù³ ÝÇ áñ ¹³ Ï³ -ñáÕ ¿ ½·³ ÛáõÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ ÉÇ Ý»É Ñ³ñó Ù³Ý Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ: î³ñ μ»ñ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù»ñ »Ï»É »Ý ³ÛÝ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ýáõ ÃÛ³Ý, áñ Ñ³ñó Ù³Ý Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý ãó³Ý Ï³ Ý³É å³ ï³ë Ë³ Ý»É ëï³ó í³Í ¹ñ³ -Ù³ Ï³Ý Ñáë ù» ñÇ ã³ ÷Ç Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ ó» ñÇÝ` Ù³ ë³Ùμ Ñ³ñ Ï» ñÇ í×³ñ Ù³Ý ÝÏ³ ï³ éáõÙ Ý» ñÇó »É Ý» Éáí: ²Û Ýáõ ³ -Ù» Ý³Û ÝÇí, û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ýå³ ï³ ÏÇ ¨ áã Ã» ã³ ÷Ç Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ ³í» ÉÇ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ Ï³ ñáÕ »Ý ÉÇ Ý»É, ù³ ÝÇ áñ Ù³ñ ¹ÇÏ ëá íá ñ³ μ³ñ å³ï ñ³ëï »Ý ÝÙ³Ý Ñ³ñ ó» ñÇÝ å³ ï³ë Ë³ Ý»É: âÝ³ Û³Í Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³Ûë Ã» Ù³ Ûáí ÙÇ ù³ ÝÇ áñ³Ï Û³É áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³Ý (ûñÇ Ý³Ï` ï»°ë ²ØÜ Ø¼¶ 2008), ³ÛÅÙ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ï» ÕÇ ãÇ áõ Ý» ÝáõÙ: ²í» ÉÇÝ, ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëáí ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ ï» Õ» Ï³ï í³ -Ï³Ý μ³ó ¿ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý ËÝ³ Ûá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ íñ³ ¹ñ³Ýó áõ Ý» ó³Í ³½ ¹» óáõ ÃÛáõ ÝÁ: ÆÝã í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ íñ³ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³Ï ñáïÝ ï» ë³ Ï³Ý ³½ ¹» óáõ ÃÛ³ ÝÁ, ¾Ïá Ýá ÙÇ Ï³ ÛÇ Ý³ Ë³ -ñ³ ñáõ ÃÛáõÝÝ Çñ³ Ï³ Ý³ó ÝáõÙ ¿ »é³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ` û·ï í» Éáí ÐÎ´ -Ç ïí Û³É Ý» ñÇó: Üñ³Ýù áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõÙ »Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³½ ¹» óáõ ÃÛáõ ÝÁ Ù³Ï ñáïÝ ï» ë³ Ï³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ, Ý» ñ³é Û³É` í»ñç Ý³ Ï³Ý ëå³é Ù³Ý Í³Ë ë» ñÇ íñ³:




20. §²Ý Ó³Ýó ÏáÕ ÙÇó ³ñ ï»ñ ÏÇñ Ï³ ï³ñ í³Í ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÁ ¨ ³ñ ï»ñÏ ñÇó ëï³ó í³Í ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÁ ÐÐ ³é¨ïñ³ ÛÇÝ μ³Ý Ï» ñÇ ÙÇ çá óá í¦` www.cba.am/en/sitepages/statexternalsector.aspx:

21. î»°ë ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ØÌ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ` www.smsmta.am/?menu_id=60:

22. î³ñ μ»ñ »ñÏñ Ý» ñÇó (èáõ ë³ë ï³Ý ¨ ²ØÜ) Ð³ Û³ë ï³Ý Ï³ ï³ñ íáÕ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÇ í»ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý»ñ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ·ï Ý»É Ð³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ μ³Ý ÏÇ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ·Ý» ñÁ ³ßË³ñ ÑáõÙ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ ÛáõÙ` (www.remittanceprices.worldbank.org/en) ¨ www.sendmoneyarmenia.am:

23. Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ áõ Õ³ñ Ï» Éáõ Í³Ë ë» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ·ï Ý»É ³Ûë ï»Õ` www.abcfinance.am/finhelper/index.php?type=remittances:

ê÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ


• îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ áõ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó -Ù³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É. Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ·á Ûáõ ÃÛáõÝ ãáõ ÝÇ ë÷ Ûáõé ù³ Ñ³ Û» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ Ï³Ù Ù³ë Ý³ ·Ç ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ -í³ ù³·ñ Ù³Ý Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ï³Ù Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í Ù» Ãá¹, Ï³Ù áñ¨¿ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ï³ñ -μ»ñ ËÙ μ» ñÇ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:

• âÏ³ ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ. Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ãÏ³ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ë÷ Ûáõé ùÇ ÏáÕ ÙÇó Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ï³Ù Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ ñáõ Ù³ ÛÇÝ ýáÝ ¹» ñÇ, ³Ý¹ ñ³½ ·³ ÛÇÝ ÷á Ë³ éáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³Ù ë÷ Ûáõé ùÇ å³ñ ï³ ïáÙ ë» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:

• ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÁ` Áëï í» ñÁ Ýß í³ ÍÇ:

ÐÙïáõÃÛáõÝÝ»ñÁ & ·Çï»É ÇùÝ»ñÁ

ê÷ Ûáõé ùÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ý»ñ· ñ³í Ù³Ý ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ μ³ Õ³¹ ñÇ ãÁ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ÉÝ ¿, ù³ ÝÇ áñ »ñÏñ Ý»ñÝ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý ¨ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý ïí Û³É Ý» ñÇÝ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ»ï¨»É ³ß -Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÛÇ ³é³ ç³ñ ÏÇ ¨ å³ Ñ³Ý ç³ñ ÏÇ, ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ áñ³ Ï³ íáñ Ù³Ý ×³ Ý³ã Ù³Ý áõ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë -Ë³ Ý»ó Ù³Ý ÙÇ çá óáí: ÜÙ³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ μ³ ñ» É³ í»É: ê÷ Ûáõé ùÇ Ý³ -Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³Ý ¨ Ð´ÀØ -Ç ÙÇ çá óáí Ñ³ í³ ù³·ñ í³Í áñáß ïí Û³É Ý»ñ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇ ³Ý ¹³Ù Ý» ñÇ Ïñ Ã³ Ï³Ý Ù³ -Ï³ñ ¹³ ÏÇ, ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ Ù³ë Ý³ ·Ç ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ê³ Ï³ÛÝ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ Ý» ñÁ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý μÝáõÛÃ ã»Ý ÏñáõÙ: ²Û ¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, ³ÛÝ Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í ã¿ ¨ ³Ý Ó³Ýó Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ ·Ç -ï» ÉÇù Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï Ó¨áí ã»Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ: î»°ë Ý³¨ Îñ Ãáõ ÃÛáõÝ ¨ ÙÇ· -ñ³ óÇ ³ μ³ ÅÇ ÝÁ:

Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ñ³Ý ñ³ å» ï³ Ï³Ý ÙÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ ÏÇ ë³Ù Û³ Ï³ ÛÇÝ Ïïñ í³Í ùáí ³Ýó ¿ Ï³ó ÝáõÙ

³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÛÇ Ï³ ñÇù Ý» ñÇ ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ Ý»ñ, ÇÝ ãÁ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ ë÷ Ûáõé ùÇ ³Ý ¹³Ù Ý» ñÇ Ï³Ù ³ÛÉ ÑÝ³ ñ³ íáñ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ³½ ¹³Ï ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ å³ Ñ³Ý ç³ñ ÏÇ Ù³ ëÇÝ: 2012 Ãí³ -Ï³ ÝÇó Ç í»ñ ÙÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ ³é³Ý ÓÇÝ áÉáñï Ý» ñáõÙ ÁÝï ñ³Ý ù³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ ¿ Çñ³ Ï³ Ý³ó ñ»É 100-300 Ù³ë Ý³ ÏÇó Ó»é Ý³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï: 2016 Ãí³ Ï³ ÝÇÝ Ï³ ï³ñ í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ ÁÝ¹¹·ñ Ï» óÇÝ Ñ³Ý ù³ñ¹ Ûáõ Ý³ μ» ñáõ ÃÛ³Ý, ½μá ë³ßñ çáõ ÃÛ³Ý, ³¹³ Ù³Ý ¹³ ·áñ Íáõ ÃÛ³Ý, áë Ï»ñ ãáõ ÃÛ³Ý, ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ, ï»ùë ïÇÉ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ μ» ñáõ ÃÛ³Ý, ëÝÝ ¹Ç å³ Ñ³ Íá Û³ó Ù³Ý, á·» ÉÇó ËÙÇãù Ý» ñÇ ³ñ ï³¹ ñáõ -ÃÛ³Ý, ³íÇ ³ óÇ ³ ÛÇ, ×³ñ ï³ ñ³ ·Ç ï³ Ï³Ý áõ ¹» Õ³ ·áñ Í³ Ï³Ý áÉáñï Ý» ñÁ: Ð» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ý ßñ ç³ Ý³ ÏáõÙ ·áñ -Í³ ïáõ Ý» ñÇÝ Ñ³ñ ó»ñ »Ý ïñ íáõÙ Ï³¹ ñ³ ÛÇÝ Ï³ ñÇù Ý» ñÇ, Ý» ñ³é Û³É` å³ Ñ³Ýç íáÕ Ïñ Ã³ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï Ý» ñÇ ¨ ÑÙïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ØÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ ³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÛÇ Ï³ ñÇù Ý» ñÁ ·Ý³ Ñ³ ïáõÙ ¿ Áëï áÉáñï Ý» ñÇ ¨ Ï³ ï³ -ñáõÙ ¿ ³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÛÇ Ï³Ý Ë³ ï» ëáõÙ Ý»ñ, áñáÝù Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó íáõÙ »Ý Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³ ÝÁ: ²í» ÉÇÝ, ÙÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ Ùß³ ÏáõÙ ¿ Éñ³ óáõ óÇã Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ, áñÁ Ý» ñ³ é» Éáõ ¿ ³ß Ë³ -ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ áñáß Ñ³ñ ó»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ù³ ÝÇëÝ »Ý Çñ»Ýó ³ß Ë³ ïáÕ Ý» ñÇó Ù»Ï Ý»É ³ñ ï³· Ý³ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¨ Ý³ Ë³ ï» ëáõÙ »Ý ³ñ¹ Ûáù ³é³ çÇ Ï³ 12 ³ÙÇë Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÁÝ¹áõ Ý»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý»ñ:

¼ä¶-Ý ³Ù ë³ Ï³Ý Ïïñ í³Í ùáí Ï³ ï³ ñáõÙ ¿ ³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÛÇ í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛáõÝ` ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛ³Ý ³ç³Ï -

óáõ ÃÛ³ ÝÁ ¹Ç Ù³Í ·áñ Í³ ½áõñÏ Ý» ñÇ ¨ Áëï áÉáñï Ý» ñÇ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ å³ Ñ³Ý ç³ñ ÏÇ Ù³ ëÇÝ ³é Ï³ ÇÝ ýáñ Ù³ -óÇ ³Ý ·Ý³ Ñ³ ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ Ý» ñÇ íñ³ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³½ ¹» óáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ áõ -ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¿ ³Ýó Ï³ó ÝáõÙ ¾Ïá Ýá ÙÇ Ï³ ÛÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ: ê³ Ï³ÛÝ ³Ûë ï»Õ ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³Ý í» -ñ³ μ» ñáõÙ ¿ ÙÇ ³ÛÝ áñáß ³ ÏÇ áÉáñï Ý» ñÇÝ ¨ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇÝ áõ, Ã» Ïáõ½¨ ³ÛÝ û· ï³ Ï³ñ ¿, ë³ Ï³ÛÝ ãÇ Ý»ñ Ï³ -Û³ó ÝáõÙ ßáõ Ï³ ÛÇ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý å³ï Ï» ñÁ: Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ -Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ³ÛÅÙ ³ß Ë³ ïáõÙ ¿ ³Ûë áÉáñ ïáõÙ ³í» ÉÇ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ áõÕ Õáõ -ÃÛ³Ùμ` ëï»Õ Í» Éáí ³½ ·³ ÛÇÝ é» ·Çëïñ, áñÁ ÏÍ³ é³ ÛÇ áñ å»ë ³½ ·³ ÛÇÝ Ïñ Ã³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñÇ, í» ñ³ å³ï ñ³ë -




ïáõÙ Ý» ñÇ, áñ³ Ï³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ ×³ Ý³ã Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ßï» Ù³ ñ³Ý, ³Û¹ ÃíáõÙ` å³ -ñáõ Ý³ Ï» Éáí ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ÏáÝÏ ñ»ï ï»Ë ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ óáõÙ Ý» ñÇ ¨ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ï³½ -Ù³ Ï»ñå í³Í ó³Ý Ï³ ó³Í áõ ëáõÙ Ý³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ¶áñ Í³ñÏ í» Éáõó Ñ» ïá ³Ûë é» ·Çëï ñÁ Ï³ ñáÕ ¿ û·ï³ Ï³ñ ÉÇ Ý»É Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý áõ ³½ ·³ ÛÇÝ ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ ³é³ ç³ñÏÝ áõ å³ Ñ³Ý ç³ñ ÏÁ ³í» ÉÇ É³í Ñ³ Ù³ å³ -ï³ë Ë³ Ý»ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

¶á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ýå³ ï³ Ï³ áõÕÕ í³Í »Ý ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ùá ï³ñÏ Ù³ ÝÁ

Ð³Û³ë ï³ ÝÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ μ» ñáõ ÃÛ³Ý Ï³ ñÇù Ý» ñÇÝ, ¨ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ ãáõ ÝÇ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ Ï³Ù ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ, áñ å»ë ½Ç Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ ³í» ÉÇ É³í Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ -Ý»ó í»Ý ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ å³ Ñ³Ý ç³ñÏ áõ Ý» óáÕ ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ Ñ»ï:

ê÷ Ûáõé ùÇ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ

âÝ³ Û³Í Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ í»ñ çÇÝ ÙÇ ù³ ÝÇ ï³ë Ý³Ù Û³Ï Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ë÷ Ûáõé ùÇ Ï³ ï³ ñ³Í ¿³ Ï³Ý Ý»ñ¹ -ñáõÙ Ý» ñÇÝ, ¹»é¨ë ãÏ³ ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ áñ¨¿ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ·, áñÁ ¹Ûáõ ñ³ó ÝÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÁ: ²ñ¹ ÛáõÝ -ùáõÙ, ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ù³ë Ý³ï í³Í »Ý ¨ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï íáõÙ »Ý ï³ñ μ»ñ áÉáñ ï³ ÛÇÝ Íñ³· ñ» ñáí,24 ÇÝ ãÁ ¹Å í³ ñ³ó ÝáõÙ ¿ ï»ë Ý»É Ð³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ -ÃÛ³Ý ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý å³ï Ï» ñÁ: î»°ë Ý³¨ ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ μ³ ÅÇ ÝÁ:

ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ & íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõ ÝÁ


• Àëï í» ñÁ Ýß í³ ÍÇ` Ã» Ù³ ïÇÏ áÉáñï Ý» ñÇ Ý»ñ ùá.

• ä³ñ ï³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³ ï³ñ Ù³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ. âÏ³ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù, áñÁ óáõÛó ï³ Áëï ûñ»Ýë¹ ñáõ ÃÛ³Ý ¨ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñ» ñÇ` ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Íñ³·ñ Ù³Ý, Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ù³Ý Ï³Ù ïí Û³É Ý» ñÇ ïñ³ Ù³¹ñ Ù³Ý å³ñ ï³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³ ï³ ñáõ ÙÁ:

ìÎ -Ç ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³ñ ·³ íáñ íáõÙ ¿ ÐÐ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý ËáñÑñ ¹Ç ÏáÕ ÙÇó, áñÁ Íñ³· ñáõÙ ¿ Ïá ÙÇ ï» Ç íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ¨ Ññ³ å³ ñ³ -ÏáõÙ Ý» ñÁ: ìÎ -Ç Íñ³· ñ» ñÁ ë³Ñ Ù³Ý íáõÙ »Ý ûñ»Ý ùáí` ²½ ·³ ÛÇÝ Åá Õá íÇ ÏáÕ ÙÇó, »ñ»ù ï³ ñÇÝ Ù»Ï, áñ å»ë ä» -ï³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ Íñ³ ·Çñ:25 ¸ñ³ ÝÇó Ñ» ïá ìÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý Ëáñ Ñáõñ ¹Á Ñ³ë ï³ ïáõÙ ¿ ä» ï³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ ï³ ñ» Ï³Ý Íñ³ ·Ç ñÁ, áñÁ Ññ³ å³ ñ³ Ï³Û Ýá ñ»Ý Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ¿:26 ìÎ -Ç Åá Õáíñ ¹³· ñáõ ÃÛ³ÝÝ áõ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ μá Éáñ ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ Ñ³ë ï³ ïáõ ÙÁ Ý» -ñ³é í³Í ¿ ³Ûë ·áñ ÍÁÝ Ã³ óáõÙ: ìÎ -Ç Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý»ó í³Í Ï³ Ýá Ý³ íáñ å³ñ ï³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ »Ý Åá Õáíñ ¹³· ñáõ -ÃÛ³Ý ¨ μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ³Ù ë³ Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³Ý ¨ Åá Õáíñ ¹³· ñ³ Ï³Ý ï³ ñ»·ñ ùÇ Ññ³ å³ ñ³ Ïáõ -ÙÁ: ìÎ -Ç ³Ûë ¨ ÙÛáõë Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ Ý» ñÁ Ñ»ï¨áõÙ »Ý ìÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ãá Õ³ñÏ Ù³Ý ûñ³ óáõÛ óÇÝ ¨ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ Ý» ñÇ ûñ³ óáõÛ óÇÝ, áñáÝù »ñ ÏáõëÝ ¿É Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ »Ý Ñ³Ý ñáõ ÃÛ³ ÝÁ:

´³ óÇ ³Û¹, ìÎ -Á ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý ÙÇ ß³ñù Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñ»ñ áõ ÝÇ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å» ï³ Ï³Ý Ï³ñ -

·³ íáñ Ù³Ý å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ ·» ñ³ ï»ë ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï: ¸ñ³Ý óÇó ¿ ØÌ -Ç Ñ»ï ÏÝù í³Í Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³ ·Ç ñÁ` Ñ³ Ù³ Ó³ÛÝ áñÇ í»ñ çÇÝë å³ñ μ» ñ³ μ³ñ ïí Û³É Ý»ñ ¿ áõ Õ³ñ ÏáõÙ ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, ¨ ²ñ ¹³ -ñ³ ¹³ ïáõ ÃÛ³Ý Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï ÏÝù í³Í Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³ ·Ç ñÁ, áñáí ÏáÕ Ù» ñÁ ÙÇÙ Û³Ýó å³ñ μ» ñ³ μ³ñ Ï³ñ¨áñ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ »Ý ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ: ´³ óÇ ìÎ -Ç ¨ ÊáñÑñ ¹Ç ÙÇç¨ ÏÝù í³Í ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ Ù³ -Ó³Û Ý³· ñÇó, ³Ûë Íñ³· ñ» ñÇó áã Ù» ÏÁ, ÇÝã å»ë ¨ ½» ÏáõÛó Ý» ñÇ Ï³Ù ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ -Ù³ Ó³Û Ý³· ñ» ñÁ, ã»Ý Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ, ÁÝ¹ áñáõÙ` ¹ñ³Ý óÇó ¨ áã Ù» ÏÇ ¹»å ùáõÙ ãÏ³ ÷³ë ï³ ÃáõÕÃ å³ñ ï³ íá -




24. GIZ, 2011:7:

25. î»°ë ìÎ -Ç ä» ï³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ 2016-2018 »é³Ù Û³ Íñ³ ·Ç ñÁ` www.armstat.am/file/doc/99495953.pdf:

26. î»°ë å» ï³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ ³Ý ó³Í Íñ³· ñ» ñÁ` www.armstat.am/am/?nid=191&year=2019:

ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ Ñ»ï¨»Éáõ Ï³Ù ¹ñ³Ýó ³í³ñ ïÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É (áã ìÎ -Ç ¨ áã ¿É ÙÛáõë ÏáÕ ÙÇó): ²ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ Ñ³ çáÕ ³í³ñ ïÁ ¨ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³Ý Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ ÙÁ íÏ³ ÛáõÙ »Ý å³ñ ï³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ Ñ»ï¨»Éáõ Ù³ ëÇÝ:

ÆÝã í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ¨ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý μ³ ó» ñÇÝ, ³å³ ¹ñ³Ýù Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í »Ý

í»ñ¨áõÙ` Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ μ³Å ÝÇ Ý»ñ ùá: ì»ñ ç³ å»ë, Ü»ñ ¹Çñ 4-áõÙ ÝÏ³ ñ³·ñ íáõÙ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ÙÇ

ß³ñù áñ³ Ï³ Ï³Ý Ñ» ï³ ½á ï³ Ï³Ý Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ Ý»ñ: Ü»ñ ¹Çñ 4. Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ & ½³ñ ·³ó Ù³Ý í» ñ³ µ»ñ Û³É

Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÁÝï ñ³ ÝÇ

ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ã» Ù³ Ý» ñáí Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Çñ³ Ï³ Ý³ó í»É »Ý μ³½ Ù³ ÃÇí áñ³ Ï³ -Ï³Ý Ù³ë Ý³ ·Ç ï³í ó³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¨ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ: êïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ¿ ¹ñ³Ýó áã ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý ó³Ý ÏÁ:

²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³`

• ØØÎ 2012 Ã. - ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ. ³é Ï³ ÙÇ ïáõÙ Ý» ñÁ ¨ ù³ Õ³ ù³ Ï³ -Ýáõ ÃÛ³Ý ï³ñ μ» ñ³Ï Ý» ñÁ· Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý Ï³ ñÇù -Ý» ñÇ ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý Ù³ ëÇÝ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõÝ

• ÐÐ ìÎ, 2007 Ã. ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ. ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÷áñÓ Ý³ Ï³Ý ÁÝï ñ³Ý ù³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ

• ØØÎ, ¼ä¶, 2018· ØØÎ-Ý ¼ä¶ Ñ»ï Ñ³ Ù³ ï»Õ ³Ýó Ï³ó ñ»ó ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ù³ñ -ï» ½³· ñáõÙ Ñ³ Ù³ÛÝ ù³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ, áñÇ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í »Ý www.imigrant.am Ñ³ñ Ã³ ÏáõÙ:

ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³`

• îÐ¼Î 2017, Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ð³Ý ñ³ ÛÇÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ¨ ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ÙÇç¨ ÷áË Ñ³ ñ³ μ» ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ

• ØØÎ ¨ ìÎ, 2014Ã. - Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ» ï³ -½á ïáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ ½» ÏáõÛó

• ØØÎ, 2013 Ã. - Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ð³Ý ñ³ å» ïáõ ÃÛáõ ÝáõÙ ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É »É³ Ï» -ï³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ

• Ø²Î -Ç ´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý ÑÇÙ Ý³¹ ñ³Ù, 2008 Ã. - ¼» ÏáõÛó ÐÐ -áõÙ ³ñ ï³ ùÇÝ ¨ Ý»ñ ùÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÁÝï -ñ³Ý ù³ ÛÇÝ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É (Ý» ñ³ éáõÙ ¿ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ -íáõÝù Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ)

• Ø²¼Ì, 2009 Ã. - ØÇ· ñ³ óÇ ³ ¨ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ óáõ ÙÁ. ÐÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¨ Ù³ñ ï³Ñ ñ³ í»ñ -Ý»ñ - Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ ½» ÏáõÛó, Ð³ Û³ë ï³Ý

Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ï³Ý »ñ» Ë³ Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ÙÇ ß³ñù Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ó í³Í áõ ëáõÙ -Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, áñáÝù Çñ³ Ï³ Ý³ó í»É »Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨, ³Û¹ ÃíáõÙ` «ê»Ûí ¹Á ãÇÉ¹ ñ» Ý»- Ç ¨ Úàô ÜÆ êºü -Ç ÏáÕ ÙÇó, áñáÝ óÇó ß³ ï»ñÝ ³Ý¹ ñ³ ¹³é ÝáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇÝ, ûñÇ Ý³Ï` ÷³Ëë ï³ Ï³Ý »ñ» Ë³ Ý» ñÇÝ: êñ³Ýù ³ñ Å» ù³ íáñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· -ñ³Ýï »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ³éç¨ Í³ é³ ó³Í ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, ë³ Ï³ÛÝ ¹ñ³Ýù ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ -Ý»ñ »Ý ï³ ÉÇë Çñ»Ýó ß³ Ñ³ éáõ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ¨ û· ï³ ·áñ ÍáõÙ »Ý áñ³ Ï³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ, Ñ»ï¨³μ³ñ ¹ñ³Ýù ã»Ý Ï³ ñáÕ û· ï³ ·áñÍ í»É ³í» ÉÇ μ³ñÓñ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:27




27. î»°ë §ê»Ûí ¹Á ãÇÉ¹ ñ»Ý¦, 2015 §ºñ» Ë³ Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Çñ³ íÇ ×³ ÏÇ í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛáõÝ, Ð³ Û³ë ï³ Ý¦ www.armenia.savethechildren.net/sites/armenia.savethechildren.net/files/library/book-eng.pdf ¨ Úàõ ÜÆ êºü, 2016 §Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³å³ë ï³ ÝÇ Ñ³Ûó Ù³Ý, ÷³Ëë ï³ Ï³Ý ¨ ï» Õ³ Ñ³Ý í³Í »ñ» Ë³ Ý» ñÇ Çñ³ íÇ ×³ ÏÁ¦ www.un.am/up/library/Situation_of_%20Refugee_Children_%20Armenia_2016_eng.pdf:

Î¼Ü óáõó³ÝÇßÝ»ñÁ

²Ûë μ³Å ÝáõÙ Ý»ñ Ï³ Û³ó íáõÙ »Ý ³ÛÝ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ, áñáÝù Ùß³Ï í»É »Ý ÑÇÝ· ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë -Ý» ñÇ ¨ ¹ñ³Ýó áõ Õ»Ï óáÕ Ù» ï³ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:

ÀÝïñ í³Í ÑÇÝ· ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ã³÷ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Ùß³Ï í»É ¿ ÇÝÁ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇó μ³Õ Ï³ ó³Í ßñ ç³ Ý³Ï: ²Û¹

ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÁ Ùß³Ï í»É »Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³` û· ï³ ·áñ Í» Éáí ïí Û³É Ý» -ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ù» Ãá¹ Ý»ñÝ áõ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÁ: ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï Ø²Î -Ç ¨ ³ÛÉ ·áñ Í³ -Ï³ Éáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ³é³ ç³ñÏ Ý» ñáí ¹ñ³Ýù ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë Ñ³ Ù³ ÑáõÝã ¹³ñÓ í» óÇÝ ·Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇÝ. ³ÛÝ -ï»Õ, áñ ï»Õ ³é Ï³ ¿ÇÝ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ·Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ ·Ý³Ñ³ïÙ³Ý Ñ³ Ù³ñ, ³å³ ³Û¹ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ ·áñ Í³ñÏ í»É »Ý: ê³ Ï³ÛÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³· ñáõ ÙÁ óáõÛó ïí»ó, áñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³é Ï³ ïí Û³É Ý» ñÁ μ³ í³ ñ³ñ ã»Ý μá Éáñ ·Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ß í» ïáõ ÉÇ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ¨ μ³ óÇ ³Û¹, áñáß óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ ÏÇ ñ³ é» ÉÇ ã»Ý: êïáñ¨ μ»ñ í³Í óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ Ùß³ Ï» ÉÇë, û· -ï³ ·áñÍ í»É »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É μá Éáñ áõ Õ» óáõÛó Ý» ñÁ, ûñÇ Ý³Ï` û· ï³ ·áñÍ í»É ¿ Ø²Î -Ç ï³ñ μ»ñ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ Ý» ñÁ ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í Ù» ï³ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:

òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ Ùß³ Ï» ÉÇë, ÑÇÙù »Ý Ñ³Ý ¹Ç ë³ ó»É Ñ»ï¨Û³É ëÏ½ μáõÝù Ý» ñÁ (í»ñó í³Í ¿ ØØÎ -Çó, 2018 Ã.):

w òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ å»ïù ¿ ³ñ ï³ óá É»Ý ï» Õ³ Ï³Ý Ï³Ù ³½ ·³ ÛÇÝ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ¨ ·Ý³ -Ñ³ ï»Ý ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇÝ í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ ³ë å»Ïï Ý» ñÁ.

w òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ å»ïù ¿ Ï³½Ù í»Ý ïí Û³É Ý» ñÇ Ñáõ ë³ ÉÇ ¨ ÑÇÙ Ý³ íáñ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇó.

w òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ å»ïù ¿ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ÑÝ³ ñ³ íáñ ÉÇ ÝÇ.

w òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ å»ïù ¿ ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë Ï³½Ù í»Ý Áëï ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ -Ù³Ý Ù» Ãá¹ Ý» ñÇ ¨ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ` Éñ³ óáõ óÇã Í³Ý ñ³ μ»éÝ í³ Íáõ ÃÛ³Ý ï³Ï ãÁÝÏ Ý» Éáõ ¨ ·Ý³ -Ñ³ïÙ³Ý Ï³ Ûáõ Ýáõ ÃÛáõÝÝ ³å³ Ñá í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ¸ñ³ Ñ³ Ù³ñ Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ û·ï í»É ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³· ñáõ ÙÇó.

w òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ å»ïù ¿ å³ñ½ ÉÇ Ý»Ý Ù»Ï Ý³ μ³ Ý» Éáõ ¨ Ñ³Ý ñáõ ÃÛ³ÝÝ áõ ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ñ³ ë³ -ñ³ Ïáõ ÃÛ³ ÝÁ Ñ³ Õáñ ¹» Éáõ Ñ³ Ù³ñ.

w Ü³ Ë³ å³ï íáõ ÃÛáõ ÝÁ å»ïù ¿ ï³É ³ñ¹ ÛáõÝ ù³ ÛÇÝ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇÝ, ³ÛÉ áã Ã» ·áñ ÍÁÝ Ã³ ó³ ÛÇÝ Ï³Ù Ý»ñ¹ñ Ù³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇÝ: òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ å»ïù ¿ ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë ·Ý³Ñ³ï»Ý í»ñç Ý³ñ¹ -ÛáõÝù Ý» ñÁ, ûñÇ Ý³Ï` §í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ å³ï ñ³ëï Ù³Ý Íñ³· ñ» ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛ³ Ý¦ ÷á Ë³ -ñ»Ý å»ïù ¿ û· ï³ ·áñ Í»É` §í» ñ³ å³ï ñ³ëï Ù³Ý Íñ³· ñ»ñÝ ³í³ñ ï³Í í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ Ù»ç Ù»Ï ï³ñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ í³Í Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ ¦.

w òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ å»ïù ¿ ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ã³ -÷á ñáß Çã Ý» ñÇÝ ¨ áõ Õ» ÝÇß Ý» ñÇÝ: ²Ý ·³Ù »Ã» óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ ï³ñ μ»ñ í»Ý Î¼Ü ·Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß Ý» -ñÇó, ÙÇ¨ÝáõÛÝÝ ¿, å»ïù ¿ ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë Ñ»ï¨»Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ã³ ÷á ñáß Çã Ý» ñÇÝ ¨ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ Ý» -ñÇÝ` ûñÇ Ý³Ï Ýñ³Ýó, áñáÝù Ý» ñ³é í»É »Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ -Û³É Ø²Î -Ç ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ:

êïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ³½ ·³ ÛÇÝ Î¼Ü Ñ³ß í»ï íá Õ³ Ï³ -

Ýáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ Ã³ ÏáõÙ, áñÁ ·áñ Í³ñÏ íáõÙ ¿ ìÎ -Ç ÏáÕ ÙÇó, ï»°ë www.sdg.armstat.am: Î³Û ùáõÙ ïí Û³É Ý» ñÁ Ý»ñ -Ï³ Û³ó í³Í »Ý 2015 Ãí³ Ï³ ÝÇó Ç í»ñ ¨ ³Ù»Ý ï³ ñÇ Ã³ñ Ù³ó íáõÙ »Ý ìÎ -Ç ÏáÕ ÙÇó: Ð³ñ Ã³ ÏáõÙ óáõ ó³ ÝÇß Ý» -ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ Õáñ ¹áõÙ Ý»ñÝ ³ñ íáõÙ »Ý ÙÇ ß³ñù ³ÛÉ Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ñ»ï ÙÇ ³ ëÇÝ:



ÂÇñ³Ë 4µ

òáõ ó³ ÝÇß Á

Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇÝ ßÝáñÑ í³Í Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÇ ÃÇ íÁ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ã³ Ï³Ý Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, ³Û¹ ÃíáõÙ ÙÇ çÇÝ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý áõ ëáõó Ù³Ý, ï» Õ» Ï³ï -í³ Ï³Ý ¨ Ñ³ Õáñ ¹³Ïó Ù³Ý ï»Ë Ýá Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ, ï»Ë ÝÇ Ï³ Ï³Ý, ×³ñ ï³ ñ³ ·Ç ï³ Ï³Ý ¨ ·Ç ï³ -Ï³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ ÁÝ ¹áõÝ í» Éáõ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý Íñ³· ñ» ñáõÙ Ý» ñ³é í» Éáõ Ýå³ -ï³ Ïáí:

ê³Ñ Ù³ ÝáõÙ Ý»ñ

Îñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý»ñ - üÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý ³ç³Ï óáõ ÃÛ³Ý ßÝáñ ÑáõÙ ³Ý Ñ³ï áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇÝ: üÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý ³ç³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ Ý» ñ³ éáõÙ ¿ »ñÏ ÏáÕÙ ¹ñ³ Ù³ß ÝáñÑ Ý»ñ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ù³ë Ý³ íáñ ¨ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ³é Ï³ áõ ëáõó Ù³Ý Ï³Ù í» ñ³ å³ï ñ³ëï Ù³Ý ¹³ -ëÁÝ Ã³ó Ý» ñáõÙ Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ ëï³ Ý³ Éáõ,28 Ý» ñ³é Û³É` Ïñ Ã³ Ï³Ý ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ·ñ³Ýó í³Í áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:

Üå³ ï³ ÏÁ & Ñ³ë ó» ³·ñ íáÕ ÃÇ ñ³ ËÁ

4µ.

â³÷ Ù³Ý ÙÇ ³ íá ñÁ

ÞÝáñÑ í³Í Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃÇ íÁ

Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ã³ ÷á ñáß Çã Ý» ñÁ (»Ã» ³é Ï³ »Ý)

Èñ³ óáõ óÇã ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É` ÂÇ ñ³Ë 4μ-áõÙ` www.unesdoc.unesco.org/images/0024/002455/245570e.pdf: ¶Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß - 4.μ.1 Îñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ å³ß ïá Ý³ Ï³Ý ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³ç³Ï óáõ ÃÛ³Ý Ñáë ù» ñÇ Í³ í³ ÉÁ`Áëï áÉáñï Ý» ñÇ ¨ áõë Ù³Ý ï» ë³ ÏÇ

îí Û³É Ý» ñÇ ³Õµ Ûáõ ñÁ (Ý» ñÁ)

Î¶ØêÜ ï» Õ» Ï³· ñ» ñÁ ÙÇç å» ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñ» ñáí ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ëá íá ñáÕ Ñ³Û áõ ë³ ÝáÕ Ý» -ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ð´ÀØ ï» Õ» Ï³· ñ» ñÁ Ð´ÀØ -Ç ÏáÕ ÙÇó ýÇ Ý³Ý ë³ íáñ íáÕ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ëá íá ñáÕ Ñ³Û áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

Ø» Ãá ¹³ µ³ Ýáõ ÃÛáõÝ

ÞÝáñÑ í³Í Ïñ Ã³ Ãáß ³Ï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Î¶ØêÜ -Á ¨ Ð´ÀØ -Á Çñ»Ýó μá Éáñ ï» Õ» Ï³· ñ» ñÁ Ï³Ù ÷á -÷»Ý Ù»Ï ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÷³ë ï³ÃÕ ÃáõÙ: ²Ûë ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ïï³ ñ³Ý ç³ï í»Ý Áëï ëïáñ¨ ïñ -í³Í μÝá ñáß Çã Ý»ñ: Úáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ Ù³ñ ÙÇÝ ³Ûë ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ï³ ñ» Ï³Ý Ïïñ í³Í ùáí Ïáõ Õ³ñ ÏÇ ìÎ, áñÁ ÏÙ ß³ -ÏÇ ³é³Ý ÓÇÝ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ` ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ï³ ñ» Ï³Ý ½» ÏáõÛó Ï³½ Ù» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

â³÷ Ù³Ý å³ñ µ» ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ

î³ ñ» Ï³Ý

îí Û³É Ý» ñÇ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ ÙÁ

- àõ ëáõÙ Ý³ éáõ ÃÛ³Ý »ñ ÏÇ ñÁ



Î ¼ Ü ó á õ ó ³ Ý Ç ß Ý » ñ Á

28. îÝï»ë³Ï³Ý Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛ³Ý ¨ ½³ñ·³óÙ³Ý Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝ:

- àõ ë³ Ýá ÕÇ ë» éÁ

- ÞÝáñÑ í³Í Ïñ Ã³ Ï³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÁ (¹Çå ÉáÙ, μ³ Ï³ É³í ñÇ ³ë ïÇ ×³Ý, Ù³ ·Çëï ñá ëÇ ³ë ïÇ ×³Ý/ ³ë åÇ ñ³Ý ï³ Ï³Ý ¹Çå ÉáÙ, ·Ç ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹áÏ ïáñ, Ñ»ï ¹áÏ ïá ñ³ Ï³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ, ³ÛÉ)

- Ìñ³· ñÇ ³é³ñ Ï³Ý

- ÜíÇ ñ³ ïáõ Ù³ñ ÙÇ ÝÁ

Ø³ë Ý³ ÏÇó ³é³ ç³ ï³ñ ¹» ñ³ Ï³ ï³ ñÁ / ³ÛÉ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ

ÐÐ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ïá ÙÇ ï» (ìÎ), ÐÐ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ -ÃÛáõÝ, Ð³Û Ï³ Ï³Ý μ³ ñ» ·áñ Í³ Ï³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÙÇ áõ ÃÛáõÝ (Ð´ÀØ):

ºÉ³ Ï» ï³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý»ñ, »Ã» ³é Ï³ »Ý

2016 Ã. -Ç ¹ñáõ ÃÛ³Ùμ` Ùá ï³ íá ñ³ å»ë 588 (280-Á` Î¶ØêÜ ¨ 308-Á` Ð´ÀØ Íñ³· ñ» ñÇó):

ÂÇ ñ³Ë 8.8


²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ñ³ñ óáõÙ (ÙÇ ³ íá ñáõÙ Ý»ñ Ï³½ Ù» Éáõ ³½³ ïáõ ÃÛáõÝ ¨ Ïá É»Ï -ïÇí μ³ Ý³Ï óáõ ÃÛáõÝ) ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÁ` ÑÇÙÝ í³Í ²ß Ë³ -ï³Ý ùÇ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛ³Ý (²ØÎ) ï»ùë ï³ ÛÇÝ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇ ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ ûñ»Ýë¹ ñáõ ÃÛ³Ý íñ³:


ØÇ ³ íá ñáõÙ Ý»ñ Ï³½ Ù» Éáõ ³½³ ïáõ ÃÛáõ ÝÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ ¿ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ ¨ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ` Çñ»Ýó ÁÝï ñáõ ÃÛ³Ùμ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ëï»Õ Í» Éáõ ¨ ¹ñ³Ýó ³Ý ¹³ Ù³·ñ í» Éáõ Çñ³ íáõÝ ùÁ, áñÁ Ñ³Ý ¹Ç ë³ ÝáõÙ ¿ ³½³ï ¨ μ³ó Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛ³Ý ³Ý μ³ Å³ Ý» ÉÇ Ù³ ëÁ: Þ³ï ¹»å ù» ñáõÙ ³Û¹ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ½·³ ÉÇ ¹»ñ »Ý Ë³ Õ³ ó»É Çñ»Ýó »ñÏñ Ý» ñÇ Åá Õáíñ ¹³ í³ ñ³ Ï³Ý í» ñ³ -÷áË Ù³Ý ·áñ ÍáõÙ: Îá É»Ï ïÇí μ³ Ý³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ μá Éáñ μ³ Ý³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ, áñáÝù ï» ÕÇ »Ý áõ Ý» ÝáõÙ ÙÇ ÏáÕ ÙÇó ·áñ Í³ ïáõ Ç, ÙÇ ËáõÙμ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ï³Ù Ù»Ï Ï³Ù ÙÇ ù³ ÝÇ ·áñ Í³ ïáõ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ÙÛáõë ÏáÕ ÙÇó` Ù»Ï Ï³Ù ÙÇ ù³ ÝÇ ³ß Ë³ ï³ íá ñ³ Ï³Ý Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇç¨, Ýå³ ï³Ï áõ Ý» Ý³ Éáí` ³) áñáß »É ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñÁ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý»ñÝ áõ å³ñ ï³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ¨/Ï³Ù (μ) Ï³ñ ·³ íá ñ»É ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ ¨ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ Ñ³ ñ³ μ» ñáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, ¨/Ï³Ù (·) Ï³ñ ·³ íá ñ»É Ñ³ ñ³ μ» ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ï³Ù Ýñ³Ýó Ï³½ Ù³ Ï»ñ -åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛ³Ý Ï³Ù ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇç¨:


8.8.


1-10 ÙÇ ³ íáñ Ý»ñ


¶Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß 8.8.2 ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ñ³ñ óáõÙ (ÙÇ ³ íá ñáõÙ Ý»ñ Ï³½ Ù» Éáõ ³½³ -ïáõ ÃÛáõÝ ¨ Ïá É»Ï ïÇí μ³ Ý³Ï óáõ ÃÛáõÝ) ³½ ·³ ÛÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» ÉÇ áõ ÃÛ³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÁ` ÑÇÙÝ -í³Í ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛ³Ý (²ØÎ) ï»ùë ï³ ÛÇÝ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇ ¨ ³½ ·³ ÛÇÝ ûñ»Ýë¹ ñáõ ÃÛ³Ý íñ³, Áëï ë» éÇ ¨ ÙÇ· ñ³Ý ïÇ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ: ²ØÎ áõ Õ» ÝÇß· ²Ûë óáõ ó³ ÝÇß Á ë³Ñ Ù³Ý í³Í ¿ Áëï ØÇ ³ íá ñáõÙ Ý»ñ Ï³½ Ù» Éáõ ³½³ ïáõ ÃÛ³Ý ¨ Ï³½ Ù³ -Ï»ñå í» Éáõ Çñ³ íáõÝ ùÇ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ²ØÎ 87-ñ¹ ÏáÝ í»Ý óÇ ³ ÛÇ, Îá É»Ï ïÇí μ³ Ý³Ï -óáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³½ Ù³ Ï»ñ å» Éáõ ¨ í³ ñ» Éáõ Çñ³ íáõÝ ùÇ ëÏ½ μáõÝù Ý» ñÇ ÏÇ ñ³é Ù³Ý Ù³ ëÇÝ ²ØÎ 98-ñ¹




ÏáÝ í»Ý óÇ ³ ÛÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ²ØÎ ³ÛÉ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Çñ³ í³ Ï³Ý ÷³ë ï³ÃÕ Ã» ñÇ: ²Ûë óáõ ó³ ÝÇß -Á ÑÇÙÝ í³Í ¿ ÁÝïñ í³Í ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇó ëï³ ó³Í ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Í³Í Ï³·ñ Ù³Ý ¨ ³Û¹ ÇÝ ýáñ Ù³ -óÇ ³ ÛÇ Ñ»ßï áõ ³ñ³· ëï³ó Ù³Ý íñ³: ²ÛÝ ÑÇÙÝ íáõÙ ¿ ÑÇÝ· ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ï³ñ ñ» ñÇ íñ³` ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý í³ í» ñáõ ÃÛ³Ý Ï³Ý Ë³¹ ñáõÛÃ Ý»ñ, í» ñ³ñ ï³¹ ñ» ÉÇ áõ ÃÛáõÝ ¨ Ã³ ÷³Ý óÇ Ïáõ ÃÛáõÝ. 108 ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý ã³ ÷á ñáß Çã Ý» ñÁ, áñáÝù û· ï³ ·áñÍ íáõÙ »Ý ûñ»Ý ùÇ ¨ åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛÇ Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñÇ Í³Í Ï³·ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ (Ûáõ ñ³ ù³Ýã ÛáõñÝ Çñ ÏáÝÏ ñ»ï Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ë³Ñ Ù³ Ýáõ Ùáí). Í³Í Ï³·ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ÁÝïñ í³Í ï»ùë ï³ ÛÇÝ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÁ. ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ¨ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ Í³Í Ï³·ñ Ù³Ý Ï³ ÝáÝ Ý» ñÁ ¨ Í³Í Ï³·ñí³Í ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³Ý Ï³ Ýá Ý³ Ï³ñ· í³Í óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ í» ñ³ Í» Éáõ Ï³ ÝáÝ Ý» ñÁ: Ø» Ãá ¹Ç Ù³ ëÇÝ Éñ³ óáõ óÇã ï»°ë` www.abour-rights-indicators.la.psu.edu/docs/Method_paper.pdf:


²ß Ë³ ï³Ý ùÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ` ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ·Éá μ³É Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇó ¨ ö» ÝÇ å»ï³ Ï³Ý Ñ³ Ù³É ë³ ñ³ ÝÇ ²ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ ·Éá μ³É Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ï»Ýï ñá ÝÇó/²ØÎ


ìÎ -Á Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÙÇ ³ íá ñÁ ³Ù»Ý ï³ ñÇ Ïë ïáõ ·Ç ³é ó³Ýó, ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ óáõ ó³ -ÝÇß Ý» ñÇ Ï³Û ù¿ çÇó` www.labour-rights-indicators.la.psu.edu/country/051: ìÎ-Á ³Ûë ÙÇ ³ íá ñÁ ÏÑ³ Õáñ ¹Ç áõÕ Õ³ ÏÇ á ñ»Ý` ëïáñ& ïñ í³Í ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ Ùáí:


î³ ñ» Ï³Ý

î³ ñ³Ý ç³ ïáõ ÙÁ

- Ê³Ëï Ù³Ý ï» ë³ ÏÁ (ûñ»Ý ùáõÙ, åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛáõÙ)

- Ê³Ëï Ù³Ý Ï³ ï» ·á ñÇ ³Ý (ÑÇÙ Ý³ ñ³ ñ³ñ ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý ³½³ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ -ÃÛáõÝ Ý»ñ ÑÇÙ Ý» Éáõ ¨ ¹ñ³Ýó ÙÇ ³ Ý³ Éáõ ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝ ùÁ, ³ÛÉ ÙÇ áõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ·áñ Íáõ -Ý» áõ ÃÛáõÝ, Ïá É»Ï ïÇí μ³ Ý³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù, ·áñ Í³ ¹áõ ÉÇ Çñ³ íáõÝù)


ìÎ


2017 Ã. ë»å ï»Ù μ» ñÇ ¹ñáõ ÃÛ³Ùμ: 1.09.

Ð³ í»É Û³É ÝßáõÙ Ý»ñ

²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Á å³Û Ù³ Ý³ íáñ í³Í ¿ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ý»ñ ùÇÝ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ áñ³ Ïáí: ²ÛÝ ÑÇÙÝ íáõÙ ¿ ÙÇ ³ÛÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ñ³Ûï ÝÇ Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñÇ íñ³, ÙÇÝã -¹»é Ï³ ñáÕ »Ý ÉÇ Ý»É Ý³¨ ³ÛÉ` ãÑ³ß í³é í³Í Ë³Ë ïáõÙ Ý»ñ, áñÝ ³Ûë óáõ ó³ ÝÇß Ç Ã» ñáõ ÃÛáõÝÝ ¿: ²Û¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí Çñ³ íáõÝ ùÇ Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ý»ñ ùÇÝ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï ù³ Ý³ ÏÇ ïí Û³É Ý» ñÁ ¨ ³ÛÝ, áñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý Ï³½ ÙáõÙ ¿ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É μ³½ Ù³ ÃÇí ·áñ -ÍÇù Ý» ñÇ Ï³ñ¨áñ Ù³ ëÁ` ³ÛÝ ³ñ Å» ù³ íáñ ÙÇ çáó ÏÉÇ ÝÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇÝ ÙÇÝã¨ 2030 Ãí³ Ï³ ÝÁ Ñ»ï¨»Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

ÂÇ ñ³Ë 10.7


ì» ñ³ ¹³ñ Ó³Í ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ %, áí ù»ñ ³Ý ó»É »Ý í×³ ñá íÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ í»ñ çÇÝ 7 ûñ í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ


Ø³ë Ý³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ í×³ ñá íÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ` Áëï ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í îî Î²Ð μÝá ñáß Çã Ý» ñÇ





10.7, Ý³¨ 8.8.


ì» ñ³ ¹³ñ Ó³Í ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃíÇ %-Á

Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ã³ ÷á ñáß Çã Ý» ñÁ (»Ã» ³éÏ³ »Ý)


îÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï»Ý ë³ å³Û Ù³Ý Ý» ñÇ ³Ù μáÕ ç³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ (îî Î²Ð)


ìÎ -Á ÏÑ³ß íÇ Ýñ³Ýó, áí ù»ñ Ïå³ ï³ë Ë³ Ý»Ý ´ μ³Å ÝÇ Ñ³ñ óÇÝ` §20xx Ã. ÑáõÝ í³ ñÇ 1-Çó [²Üàô ÜÀ] Ù»Ï Ý»É ¿ Ù»Ï ³ÛÉ Ù³ñ½ Ï³Ù Ù»Ï ³ÛÉ »ñ ÏÇñ 3 ¨ ³í» ÉÇ ³Ùë í³ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ¦` - §2. ²Ûá, Ù»Ï Ý»É ¿ ¨ í» ñ³ ¹³ñ Ó»É ¿ 3 ³Ù ëÇó å³ Ï³ë μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÇó Ñ» ïá¦, ¨

- §3. ²Ûá, Ù»Ï Ý»É ¿ ¨ í» ñ³ ¹³ñ Ó»É ¿ 3-12 ³ÙÇë μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÇó Ñ» ïá¦:

ì»ñ¨Ç 2. Ï³Ù 3. Ï» ï» ñÇÝ §³Ûá¦ å³ ï³ë Ë³ Ý³Í Ñ³ñó íáÕ Ý» ñÇÝ ìÎ -Á ÏÙÇ ³ó ÝÇ ¸ μ³Å ÝÇ Ñ³ñ -óÇÝ` §²ñ¹ Ûá±ù áõ Ý» ó»É »ù í×³ ñá íÇ ³ß Ë³ ï³Ýù Ï³Ù ß³ Ñáõ Ã³ μ»ñ ³ß Ë³ ï³Ýù (ë» ÷³ Ï³Ý μÇ½ -Ý»ë) í»ñ çÇÝ 7 ûñ» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ, ÝáõÛ ÝÇëÏ, »Ã» ³ß Ë³ ï»É »ù ÁÝ ¹³ Ù» ÝÁ Ù»Ï Å³Ù (Ý» ñ³ é»É ³ß -Ë³ ï³Ý ùÁ ý»ñ Ù³ ÛáõÙ, ÁÝ ï³ Ý» Ï³Ý Ó»é Ý³ñ Ïáõ ÃÛáõ ÝáõÙ)¦: ì» ñÁ Ýß í³Í ¸ μ³Å ÝÇ Ñ³ñ óÇÝ §²Ûá¦ å³ ï³ë Ë³ Ý³Í Ý» ñÇ %-Á ìÎ -Á ÏÑ³ Õáñ ¹Ç áñ å»ë ´³ ÅÇÝ ´-Ç Ñ³ñ óÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ: Æ ÉñáõÙÝ ëñ³` ìÎ -Á Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³Ý Ù»ç ÏÑ³ Õáñ ¹Ç Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý»ñ ëïáñ¨ ïñ í³Í ï³ ñ³Ý ç³ï -Ù³Ý Ï» ï» ñÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý:


î³ ñ» Ï³Ý


´á Éá ñÇ Ñ³ Ù³ñ ï³ ñ³Ý ç³ ï»É Áëï` - ê» éÇ

- Ø³ñ ½Ç Ï³Ù »ñÏ ñÇ, áñ ï» ÕÇó í» ñ³ ¹³ñ Ó»É »Ý

- ì» ñ³ ¹³ñ ÓÇ å³ï ×³ éÇ

¸ μ³Å ÝÇ Ñ³ñ óÇÝ §²Ûá¦ å³ ï³ë Ë³ Ý³Í Ý» ñÇÝ ï³ ñ³Ý ç³ ï»É Áëï å³ ï³ë Ë³Ý Ý» ñÇ` - §Ò»ñ ³ß Ë³ ï³ í³Û ñáõÙ Ï³Ù μÇ½ Ý» ëáõÙ ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ï» ë³ ÏÁ¦:

- §Ò»ñ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ¦:

- §Ò»ñ ³ß Ë³ ï³Ý ùáõÙ/·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý Ù»ç ³ß Ë³ ïáõÙ »ù` 1. ÈñÇí ¹ñáõÛ ùáí 2. Ø³ë Ý³ ÏÇ ¹ñáõÛ -ùáí 3. ²ñ ï³ Å³Ù Û³¦:

¸ μ³Å ÝÇ Ñ³ñ óÇÝ §àã¦ å³ ï³ë Ë³ Ý³Í Ý» ñÇÝ ï³ ñ³Ý ç³ ï»É Áëï å³ ï³ë Ë³Ý Ý» ñÇ` - §ÊÝ¹ ñáõÙ »Ýù Éñ³ó Ý»É í»ñ çÇÝ 7 ûñ» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ã³ß Ë³ ï» Éáõ å³ï ×³ éÁ¦:

ì» ñá ÑÇß Û³É μá Éáñ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï» ï» ñÁ Ý» ñ³é í³Í »Ý îî Î²Ð -áõÙ:

Ø³ë Ý³ ÏÇó ³é³ ç³ ï³ñ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ / ³ÛÉ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ

ìÎ


ÎÇ ñ³ é» ÉÇ ã¿





Ð³ß íÇ ³é Ý» Éáí ³ÛÝ Ñ³Ý ·³ Ù³Ý ùÁ, áñ í» ñá ÑÇß Û³É μá Éáñ ï³ ñ³Ý ç³ï íáÕ Ï» ï»ñÝ ³ñ ¹»Ý Ñ³ -í³ù íáõÙ »Ý îî Î²Ð -Ç ßñ ç³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ, ³Ûë óáõ ó³ ÝÇß Á ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ¿ ï³ ÉÇë μ³ óÇ ïá Ïá ë³ ÛÇÝ ÃíÇó, ³í» ÉÇÝ ÇÙ³ Ý³É ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý ³ÛÝ ËÝ ¹Çñ -Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, áñáÝó ³éç¨ Ï³Ý· Ý³Í »Ý í» ñ³ ¹³ñ Ó³Í ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÁ: ÜÏ³ ïÇ áõ Ý» ó»ù, áñ ëñ³ Ù»ç Ùï ÝáõÙ »Ý Ã»° Ý»ñ ùÇÝ ¨ Ã»° ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇó í» ñ³ ¹³ñ -ÓáÕ Ý» ñÁ:

î»°ë îî Î²Ð 2015 Ã. Ñ³ñ ó³ß ³ ñÁ` www.armstat.am/file/doc/99501303.pdf:


²Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý ³å³ë ï³ ÝÇ µ³ í³ ñ³ñ í³Í Ñ³Û ï» ñÇ Ù³ë Ý³ µ³ ÅÇ ÝÁ


²Ûë óáõ ó³ ÝÇßÝ ³ñ ¹»Ý Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ ¿ ØÌ -Ç ÏáÕ ÙÇó áñ å»ë §ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ×³ Ý³ã Ù³Ý Ñ³ Ù³ ÃÇí¦ ¨ ë³Ñ Ù³Ý íáõÙ ¿ áñ å»ë` ÷³Ëë ï³ Ï³ ÝÇ Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï ëï³ ó³Í Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãí³ ù³ Ý³ ÏáõÙ, áõÙ í» ñ³ μ»ñ Û³É áñáß áõÙ ¿ Ï³ Û³ó í»É: Î³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ïñ³ Ù³¹ ñáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ý» ñ³ é»É ó³Ý Ï³ ó³Í ï» ë³ ÏÇ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ -íÇ ×³Ï: ²ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É ÷³Ëë ï³ Ï³ ÝÇ Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï, Éñ³ óáõ óÇã å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ -íÇ ×³Ï Ï³Ù Ù³ñ ¹³ ëÇ ñ³ Ï³Ý å³ï ×³é Ý» ñáí ÙÝ³ Éáõ Ù»Ï ³ÛÉ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ:


10.7.


%

Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ã³ ÷á ñáß Çã Ý» ñÁ (»Ã» ³éÏ³ »Ý)

Î¼Ü- Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïÇó ¹áõñë: àñ å»ë ³å³ë ï³ ÝÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý Ñ³ çáÕ ûñÇ Ý³Ï ï»°ë Eurostat-Ç Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõ ÝÁ` www.ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/pdfscache/13562.pdf:


ØÌ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ. ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇ ·ñ³Ýó Ù³Ý ¿É»Ïï ñá Ý³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ßï» Ù³ ñ³Ý Ø» Ãá ¹³ μ³ Ýáõ ÃÛáõÝ ØÌ -Á ÏÑ³ í³ ù³· ñÇ ¨ ÏÑ³ Ù³¹ ñÇ ³Ûë ïí Û³ ÉÁ, ÇÝã å»ë ³ñ ¹»Ý ³ÝáõÙ ¿: ØÌ -Á ìÎ -ÇÝ Ïï ñ³ Ù³¹ ñÇ »é³Ùë Û³ ÏÁ Ù»Ï (Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë ïí Û³É Ý» ñÁ ïñ³ Ù³¹ñ íáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ 6 ³ÙÇ ëÁ Ù»Ï), å³Ñ å³ Ý» Éáí ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ ÙÁ` Áëï ëïáñ¨ Ýß í³ ÍÇ: ìÎ -Á ÏÑ ñ³ å³ ñ³ ÏÇ ³Û¹ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõ ÝÁ:


ºé³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ


ø³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý »ñ ÏÇ ñÁ î³ ñÇ ù³ ÛÇÝ ËáõÙ μÁ (0-13, 14-17, 18-34, 35-6, 65+) Ü³ Ëáñ¹ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý »ñ ÏÇ ñÁ ê» éÁ

²Ûë μá Éáñ ïí Û³É Ý»ñÝ ³ñ ¹»Ý Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ »Ý ØÌ -Ç ÏáÕ ÙÇó ¨ Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ »Ý ³Ûë ï»Õ` www.smsmta.am/?menu_id=144:





ìÎ, ØÌ


2017: 0.64.


òáõ ó³ ÝÇß Ç Ã» ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ - ²Ûë ïí Û³É Ý» ñÁ ã»Ý Ý» ñ³ éáõÙ ³é³Ýó áõ Õ»Ï óáõ ÃÛ³Ý ³Ý ã³ ÷³ Ñ³ë -Ý» ñÇÝ: ´³ óÇ ³Û¹, Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ëÇ ñÇ ³ óÇ ß³ï ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý»ñ Ñ³ ×³Ë ã»Ý ÁÝ¹·ñÏ íáõÙ ³Û¹ ïí Û³É Ý» ñáõÙ, ù³ ÝÇ áñ Ýñ³Ýó Ï³ ñáÕ ¿ ßÝáñÑ í»É ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõÝ, »Ã» Í³ ·áõ Ùáí Ñ³Û »Ý ¨/Ï³Ù áõ Ý»Ý Ñ³ ïáõÏ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï` Ç ï³ñ μ» ñáõ ÃÛáõÝ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý:


¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ëÁ áñ å»ë ÷á Ë³Ýó í³Í ·áõ Ù³ ñÇ Ù³ë Ý³ µ³ ÅÇÝ


¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý ë³Ñ Ù³Ý í»É áñ å»ë ³ÝÓ Ý³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ, áñáÝù Ý» ñ³ éáõÙ »Ý é» ½Ç ¹»Ýï ¨ áã é» ½Ç ¹»Ýï ³Ý Ó³Ýó ÙÇç¨ Ï³Ý ËÇÏ Ï³Ù μÝ» Õ»Ý μá Éáñ ÁÝ Ã³ óÇÏ ÷á -Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÁ` ³Ý Ï³Ë áõ Õ³ñ Ïá ÕÇ »Ï³Ù ïÇ ³Õμ Ûáõ ñÇó ¨ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇç¨ Ñ³ -ñ³ μ» ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇó (³Ý Ï³Ë ³Û¹ ³Ý Ó³Ýó ÙÇç¨ ³½ ·³Ï ó³ Ï³Ý Ï³å ÉÇ Ý» Éáõó Ï³Ù ãÉÇ Ý» Éáõó):29


10.7, 10·.


%.


òáõ ó³ ÝÇß 10.¶.1 - ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ëÁ áñ å»ë ÷á Ë³Ýó í³Í ·áõ Ù³ ñÇ Ù³ë Ý³ -μ³ ÅÇÝ: Ø» ï³ïí Û³É Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »ù ï»ë Ý»É` www.unstats.un.org/Î¼Ü- Ý»ñ/files/metadata-compilation/Metadata-Goal-10.pdf: îí Û³É Ý» ñÁ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ »Ý »é³Ùë Û³ ÏÁ Ù»Ï` 365 ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÙÇ ç³Ýóù Ý» ñáõÙ ¨ Ñ³ í³ù íáõÙ »Ý Ð³ Ù³ß Ë³ñ Ñ³ ÛÇÝ μ³Ý ÏÇ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ·Ý» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ ÛáõÙ` www.remittanceprices.worldbank.org/en. ê³ Ï³ÛÝ Ð³ Û³ë ï³ÝÝ ³Ûë ï»Õ áñ å»ë áõ Õ³ñ ÏáÕ »ñ ÏÇñ Ý» ñ³é í³Í ã¿: î»°ë É³ í³ ·áõÛÝ åñ³Ï ïÇ Ï³ ÛÇÝ Í³ Ýá Ã³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ:


üÇ Ý³Ýë Ý»ñ μá Éá ñÇ Ñ³ Ù³ñ(ÐÎ´) ï» Õ» Ï³· ñ»ñ


Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ³ñ ï»ñ ÏÇñ ÙÇ ß³ñù ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñÇ (¸öÐ) ÙÇ çá óáí Ï³ ï³ñ íáÕ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ëÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³Ý Ñ³ í³ù íáõÙ ¨ Ññ³ -å³ ñ³Ï íáõÙ ¿ ³é ó³Ýó: ¸³ ³ñ ï³ Ñ³Ûï íáõÙ ¿ áñ å»ë ÙÇç Ýáñ ¹³í ×³ñ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ ¸öÐ -Ç ¹»å -ùáõÙ` ïñ í³Í ·áõ Ù³ñ Ý» ñÇ ¨ ÁÝïñ í³Í »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ` www.abcfinance.am/finhelper/index. php?type=remittances: ØÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ É³ í³ ·áõÛÝ ·áñ Í» É³ Ï»ñ åÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ÐÎ´/§üÇ Ý³Ýë Ý»ñ μá Éá -ñÇ Ñ³ Ù³ñ¦-ÇÝ ³é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ Ñ³ñ Ù³ ñ»ó Ý»É ³Û¹ ïí Û³É Ý» ñÁ, óáõÛó ï³ Éáõ`

1) ¸öÐ -Ç ÙÇ çÇÝ Í³Ë ë» ñÁ Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ »ñ ÏÇñ ·áõ Ù³ñ áõ Õ³ñ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ,




29. www.datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/114950-how-do-you-define-remittances:

2) ÷á Ë³Ýó í³Í ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ·áõ Ù³ ñÇ %-Á ¨

3) »ñ Ïáõ ïñ í³Í ·áõ Ù³ñ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ. ³é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ ë³Ñ Ù³ Ý»É 10,000 ¹ñ³Ù ¨ 25,000 ¹ñ³Ù:

ºÃ» ³Ûë Ñ³ñ Ù³ ñ»ó í³Í ïí Û³É Ý» ñÇ ëï³ óáõ ÙÁ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿, ³å³ ³Ûë óáõ ó³ ÝÇß Ç Ù» Ãá ¹Á ÏÉÇ ÝÇ í» ñÁ ÑÇß ³ ï³Ï í³Í Ó¨³÷áË í³Í íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõ ÝÁ §üÇ Ý³Ýë Ý»ñ μá Éá ñÇ Ñ³ Ù³ñ¦-Ç ÏáÕ ÙÇó »é³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ Ïïñ í³Í ùáí ìÎ áõ Õ³ñ Ï» ÉÁ` í»ñ çÇ ÝÇë ÏáÕ ÙÇó Ññ³ å³ ñ³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ:


ºé³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ


¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ ëï³ óáÕ »ñ ÏÇ ñÁ


§üÇ Ý³Ýë Ý»ñ μá Éá ñÇ Ñ³ Ù³ñ¦ Ï³Ûù (ÐÎ´)



ÂÇ ñ³Ë 17.16

òáõ ó³ ÝÇß

¼³ñ ·³ó Ù³Ý Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÃÇ íÁ, áñ ï»Õ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÁ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ÁÝ¹·ñÏ í»É »Ý áñ å»ë ³Ï ïÇí ·áñ ÍÁÝ Ï»ñ Ý»ñ


Ü³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ - ò³Ý Ï³ ó³Í ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ, áñ ï»Õ ³é Ï³ ¿ ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ¹» ñ³ Ï³ ï³ ñÇ (ÇÝã å»ë ûñÇ Ý³Ï, ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ -ÃÛáõÝ Ý»ñ, Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ñ³ ë³ ñ³ Ïáõ ÃÛáõ ÝÁ, ÝíÇ ñ³ ïáõ Ý»ñ ¨ áõ ñÇß Ý»ñ) ¨ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ÙÇç¨ (ë÷ Ûáõé ùÇ/ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ï³½ Ù³ Ï»ñ -åáõ ÃÛ³Ý ÙÇ çá óáí Ï³Ù áñ å»ë ³Ý Ñ³ï): êñ³Ýù Ï³ ñáÕ »Ý Ý» ñ³ é»É Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, áñáÝù ³ç³Ï óáõÙ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ñ³ Ù³ å³ -ï³ ë³ Ë³Ý Ù³ë Ý³ ·»ï Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³Ù ·Ç ï» ÉÇ ùÇ ÷á Ë³Ý óáõ ÙÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ³ÛÝ åÇ ëÇ Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, áñáÝù Ëñ³ Ëáõ ëáõÙ »Ý ³ñ ï»ñÏ ñÇ Ñ³ Û» ñÇ Ý»ñ¹ -ñáõÙ Ý» ñÁ Ï³Ù ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ï³ åÇ ï³ ÉÇ ³ÛÉ Ó¨»ñÇ áõÕ Õáñ ¹áõ ÙÁ ¹» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý, Ý» ñ³é Û³É Íñ³· ñ»ñ` áõÕÕ í³Í ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³½ ¹» óáõ ÃÛáõÝÝ ³é³ í» É³ ·áõÛÝë Ù» Í³ó Ý» ÉáõÝ:

Üå³ ï³ ÏÁ & Ñ³ë ó» ³·ñ íáÕ Ýå³ ï³ ÏÁ

17.16.


ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Ñ³ß Ç íÁ

Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ ã³ ÷á ñáß Çã Ý» ñÁ (»Ã» Ï³Ý)

¶Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß` 17.16.1 ºñÏñ Ý» ñÇ ÃÇ íÁ, áñáÝù Ñ³ Õáñ ¹»É »Ý μ³½ Ù³ ÏáÕÙ ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ý³ Ë³ -Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ` Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ Ýí³× Ù³ÝÝ ûÅ³Ý ¹³ ÏáÕ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Íñ³· ñ» ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõ ÃÛ³Ý Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·³ ÛÇÝ Íñ³· ñ» ñÇ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ù³ ëÇÝ:




îí Û³É Ý» ñÇ ³Õµ Ûáõñ(Ý»ñ)Á

Ð³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ½³ Ý³ ½³Ý ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý» ñÇó, ï»ë` ëïáñ¨


êïáñ¨ Ãí³ñÏ í³Í Ï³ éáõÛó Ý» ñÁ ¨ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇÝ Ý³ Ëáñ ¹³Í Å³ Ù³ Ý³ ÏáõÙ Ç Ñ³Ûï »Ï³Í ³ÛÉ Éñ³ -óáõ óÇã ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý»ñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ÏÑ³ í³ ù»Ý Çñ»Ýó Õ» Ï³ í³ ñ³Í Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É` ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ï³ ñ³Ý ç³ï Ù³ ÝÁ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë -Ë³Ý: ²Ûë ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ Ïáõ Õ³ñÏ í»Ý ìÎ, áñÝ ³ÛÝ Ï³Ù μáÕ ç³ó ÝÇ Ù»Ï ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÷³ë ï³ÃÕ ÃáõÙ ¨ Ñ³ß í» ïáõ ÏÉÇ ÝÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃíÇ ¨ Éñ³ óáõ óÇã Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ:


î³ ñ» Ï³Ý

î³ ñ³Ý ç³ ïáõÙ

- Ìñ³· ñÇ ï» ë³ ÏÁ (ûñÇ Ý³Ï, ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³Ù ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ÷á Ë³Ý óáõÙ, Ý»ñ¹ ñáõÙ ë÷Ûáõé -ùÇó)

- ºÃ» ÏÇ ñ³ é» ÉÇ` »ñ ÏÇ ñÁ, áñ ï» ÕÇó Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇÝ Ý»ñ¹ ñáõÙ ¿ Ï³ ï³ ñáõÙ /»ñ ÏÇ ñÁ, áñ -ï»Õ Íñ³ ·ÇñÝ ëÏë í»É ¿


ìÎ -Á ¨ ³ÛÉ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý»ñ, áñáÝó å»ïù ¿ Ñ³ë ï³ ï»Ý` ØÌ -Á, ê÷ Ûáõé ùÇ Ñ³ñ ó» ñáí ½μ³ÕíáÕ å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ Ï³ éáõÛ óÁ, ¼³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛáõ ÝÁ (Ð¼¶), Ð´ÀØ -Á, ÑÇÙ Ý³ -Ï³Ý Ñ³ Ù³É ë³ ñ³Ý Ý» ñÁ, ØØÎ -Á, ½³ñ ·³ó Ù³Ý áÉáñ ïÇ ³ÛÉ ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý»ñ




²Ûë óáõ ó³ ÝÇß áí ÑÝ³ ñ³ íáñ ãÇ ÉÇ ÝÇ ·ñ³Ý ó»É ½³ñ ·³ó Ù³Ý ³Ù»Ý Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ, áñáí Ñ»ï¨ áñáß Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³ ñáÕ »Ý Ï³ ï³ñ í»É ³Ûë ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇó ³Ý ï»Õ Û³Ï ÷áùñ Ï³½ Ù³ -Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó, Ñ»ï¨³μ³ñ Ýñ³Ý óÇó ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ã»Ý ëï³ó íÇ: ÜÏ³ ïÇ áõ Ý» ó»ù, áñ »Ã» ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÁ ³Ûë Ï³Ù ³ÛÝ Ï»ñå ûÅ³Ý ¹³ ÏáõÙ »Ý ³½ ·³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ, ë³ Ï³ÛÝ ¹³ ³ÝáõÙ »Ý Ù³ë Ý³ íáñ Ï³ñ ·áí Ï³Ù áõÕ Õ³ -ÏÇ á ñ»Ý Ñ³ Ù³ÛÝ ùÇÝ, ¹å ñá óÇÝ, ÑÇ í³Ý ¹³ Ýá óÇÝ Ï³Ù ³ÛÉ Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛ³Ý, ³å³ ³Ûë óáõ ó³ ÝÇß áí ¹ñ³Ýó Ñ»ï¨»É ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿: ê³ Ï³ÛÝ, ù³ ÝÇ áñ ³Ûë ÃÇ ñ³ËÝ áõÕÕ í³Í ¿ ã³ ÷» Éáõ ß³ Ñ³·ñ ·Çé μ³½ Ù³ ÏáÕÙ ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ¨ ³ÛÝ, Ã» ÇÝã ³ë ïÇ ×³ ÝÇ »Ý ¹ñ³Ýù ÇÝë ïÇ ïáõ óÇ á Ý³ É³ó -í³Í, ë³ Çñ» ÝÇó Ù»Í ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ ãÇ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ:

ÂÇ ñ³Ë 17.18

òáõ ó³ ÝÇß

²½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ Ùß³Ï í³Í Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ µ³ ÅÇ ÝÁ` ÙÇ· ñ³ -óÇ ³ ÛÇ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ Ùáí


Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ – òáõ ó³ ÝÇß Ý»ñÝ ÁÝïñ íáõÙ ¨ ¹ñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ ¿ ï³ ñ» Ï³Ý Ñ³ß í» ïáõ ÃÛáõÝ, ÇÝã å»ë ³ÛÝ ³ñ ¹»Ý ³ñ íáõÙ ¿ Î¼Ü ËáñÑñ ¹Ç Ï³Ù ³Ûë ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÁ Õ» Ï³ í³ ñáÕ ³ÛÉ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ÏáÕ ÙÇó:




ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõÙ – îí Û³É Ý» ñÇ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõÙ Áëï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ÙÇ· ñ³Ý ïÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É áñ¨¿ ³ÛÉ ÷á ÷á Ë³ Ï³ ÝÇ: Ü³ ËÁÝï ñ» ÉÇ ¿ ÙÇ· ñ³Ý ïÇ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ Ý»ñ -Ï³ Û³ó Ý»É Áëï`

- ÌÝ í»É ¿ (»ñÏ ñáõÙ, ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ), ¨

- ø³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³Ï (ù³ Õ³ ù³ óÇ, ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ, ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõÝ ãáõ Ý» óáÕ):

ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ Éñ³ óáõ óÇã ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ý» ñ³ é»É, ûñÇ Ý³Ï` Çñ³ í³ -Ï³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ (Ï³ Ýá Ý³ íáñ, ³Ý Ï³ ÝáÝ):30


17.18.


ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ Ùáí Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ -Ýáõñ ÃíáõÙ


¶Éá μ³É óáõ ó³ ÝÇß 17.18. ²½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ Ùß³Ï í³Í, ÃÇ ñ³ ËÇÝ í» ñ³ μ» ñ» ÉÇ ÉÇ Ý» Éáõ ¹»å -ùáõÙ ÉÇ ³ñ Å»ù ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ Ùáí Ï³ ÛáõÝ ½³ñ ·³ó Ù³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ` Áëï ä³ß -ïá Ý³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý ÑÇÙ Ý³ ñ³ñ ëÏ½ μáõÝù Ý» ñÇ


²½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ Î¼Ü Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³Ý ïí Û³É Ý»ñ (Î¼Ü ËáñÑñ ¹Ç Ï³Ù ³ÛÉ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë -Ë³Ý Ù³ñÙ ÝÇ ÏáÕ ÙÇó ë³Ñ Ù³Ý í³Í)


Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ Ýáõ ÙÇó ¨ ¹ñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ï³½ Ù» Éáõó Ñ» ïá (Õ» -Ï³ í³ñ í» Éáí Î¼Ü ËáñÑñ ¹Ç ÏáÕ ÙÇó), ìÎ -Á ÏÑ³ß íÇ, Ã» ¹ñ³Ý óÇó ù³ ÝÇ ëÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ï³ ñ³Ý ç³ ï»É Áëï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ: ¸³ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿, ù³ ÝÇ áñ áñáß óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ Ï³ ñáÕ »Ý ÏÇ -ñ³ é» ÉÇ ãÉÇ Ý»É, ûñÇ Ý³Ï` §ºÝ Ã³ Ï³ éáõó í³Íù Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ å» ï³ Ï³Ý Í³Ë ëÁ¦: ²Ûë Ñ³ß í³ñ ÏÇ Ù»ç ÏÝ» ñ³é í»Ý ëáõÛÝ Íñ³· ñÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ ë³Ñ Ù³Ý í³Í Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ: ²Û Ýáõ Ñ»ï¨, ìÎ -Á ÏÑ³ß íÇ, Ã» ³Û¹ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇó ù³ ÝÇëÝ »Ý ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í Áëï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ: ìÎ -Á ¹³ Ï³ ÝÇ Î¼Ü ÊáñÑñ ¹Çó óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ù» ï³ïí Û³É Ý» ñáí óáõ ó³ ÏÁ ëï³ Ý³ Éáõ, Ï³Ù ³Û¹ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Î¼Ü- Ý» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ ÛÇó Ï³Ù ëï»ÕÍ í³Í Ñ³ß í»ï -íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ Ã³ ÏÇó Ñ³ Ý» Éáõ ÙÇ çá óáí: ²Û Ýáõ Ñ»ï¨ ìÎ -Á Ïã³ ÷Ç ¹ñ³Ýù áñ å»ë ÙÇ· ñ³ óÇ -áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ μá Éáñ ï³ ñ³Ý ç³ ï» ÉÇ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ: ìÎ -Á ³Û¹ ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³Ý áõÕ Õ³ ÏÇ á ñ»Ý Ïë ïáõ ·Ç ³Û¹ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ Ç (ûñÇ -Ý³Ï, Î¼Ü ËáñÑñ ¹Ç Ý»ñ Ï³ Û³ óáõó ãÇ) Ñ»ï: êïáõ ·» Éáõó Ñ» ïá ìÎ -Á Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Ûï Ý»É ³Ûë Ñ³ Ù³ Ù³ë Ýáõ ÃÛ³Ý óáõ ó³ ÝÇß Á:


ºÝ Ã³ Ï³ ¿ Ñ³ë ï³ï Ù³Ý






30. www.unstats.un.org/unsd/demographic-social/meetings/2017/new-york--egm-migration-data/EGM% 20Recommendations_FINAL.pdf


ìÎ, Î¼Ü Ëáñ Ñáõñ¹


ÎÇ ñ³ é» ÉÇ ã¿: Î¼Ü óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ ¹»é¨ë ã»Ý Ñ³ë ï³ï í»É áõ Ññ³ å³ ñ³Ï í»É:


ê³ Ï³Ë í³Í ¿ ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ Î¼Ü ËáñÑñ ¹Ç (Ï³Ù ³ÛÉ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ù³ñÙ ÝÇ) Ñ³ßí» ïáõ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ßñ ç³ ÝÇó: òáõ ó³ ÝÇß Ç ã³÷ Ù³Ý ó³Ý Ï³ ÉÇ å³ñ μ» ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ ï³ ñ» Ï³Ý ¿, ë³ Ï³ÛÝ ¹³ Ï³Ë í³Í ÏÉÇ ÝÇ »ñÏ ñáõÙ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ñ³ß í»ï íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ñ ë³Ñ Ù³Ý -í³Í Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÇó: ìÎ -Á, ØØÎ -Á ¨ ÙÛáõë ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý» ñÁ å»ïù ¿ ÙÇ ³ ëÇÝ Ñ³Ý ¹»ë ·³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý -Ý» ñÁ ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ Î¼Ü Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ Ý» ñ³ é» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ¨ ³ç³Ï ó»Ý ³Û¹ Ýå³ ï³ ÏÇÝ áõÕÕ í³Í ç³Ý ù» ñÇÝ: Ð³ñÏ ¿ ÁÝ¹· Í»É, áñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ý» ñ³ é»É ³ë ïÇ ×³ Ý³ μ³ñ, ÁÝ¹ Ñáõå ÙÇÝã¨ 2030 Ã. ¨ Ï³ ñÇù ãÏ³ Ý» ñ³ é»É ëÏ ë³Í ³é³ çÇÝ ÇëÏ Ñ³ß í» ïáõ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ßñ ç³ ÝÇó:




²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ÙÇ·ñ³óÇáÝ ïí Û³ÉÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É

²Ûë μ³ ÅÇÝÝ ³Ý¹ ñ³ ¹³é ÝáõÙ ¿ ÑÇÝ· ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇÝ` Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý» Éáí ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ -Ý»ñ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ¨ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý μ³ ñ» É³í Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É` ÑÇÙÝ í» Éáí ³Û¹ áÉáñï Ý» ñáõÙ ³é Ï³ ïí Û³É Ý» ñÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý μ³ ó» ñÇ íñ³: ²é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ï³ñ μ» ñ³Ï íáõÙ »Ý Áëï Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ ¨ Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, áñáß Éáõ ÍáõÙ Ý»ñ Ý» ñ³ éáõÙ »Ý ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³ÝÝ ³éÝã íáÕ ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, ÇëÏ ÙÛáõë Ý» ñÁ Ëáñ Ñáõñ¹ Ý»ñ »Ý ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ¨ ï»Ë ÝÇ Ï³ Ï³Ý Ñ³ñ ó» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: ´³ÝÝ ³ÛÝ ¿, áñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý áÉáñï Ý» ñáõÙ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ïí Û³É Ý» ñÁ áñ³ Ï³ Ï³Ý ³éáõ Ùáí ³Ý Ñ³ í³ ë³ñ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï Ý» ñÇ íñ³ »Ý, ¨ ¹ñ³Ýó ÙÇ Ù³ ëÇ Ñ³ Ù³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ ³é³ç Ý³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ½·³ ÉÇ ÁÝ¹ É³Û ÝáõÙ, ÇëÏ ÙÝ³ ó³Í Ý» ñÇ ¹»å ùáõÙ Ñ³ñ Ï³ íáñ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ ßï -ÏáõÙ Ý»ñ:

Ð³ ïáõÏ áõß ³¹ ñáõ ÃÛáõÝ ¿ ¹³ñÓ í»É ³ÛÝ Éáõ ÍáõÙ Ý» ñÇÝ, áñáÝù û· ï³ ·áñ ÍáõÙ »Ý ïí Û³É Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ

³é Ï³ ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·» ñÁ, áñ å»ë ½Ç Ëáõ ë³ ÷»Ý ìÎ -Ç ¨ ÙÛáõë Ï³ éáõÛó Ý» ñÇ íñ³ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý» -Éáõ μ» éÁ Ù» Í³ó Ý» Éáõó ¨ Ýí³ ½»ó Ý»Ý å³ Ñ³Ýç íáÕ é» ëáõñë Ý» ñÇ ù³ Ý³ ÏÁ: ØÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ Ð³ Û³ë ï³ -ÝáõÙ ³å³ Ï»Ýï ñá Ý³ó í³Í »Ý, ¨ ³Ù» Ý³ ï³ñ μ»ñ å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý»ñ ³ñ Å» ù³ íáñ ïí Û³É Ý»ñ »Ý Ñ³ í³ -ù³· ñáõÙ: Ð»ï¨³μ³ñ, ³é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ μ³ ñ» É³ í»É ÙÇç ·» ñ³ ï»ë ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ Ý» ñÁ ¨ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõ ÙÁ` ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ Ëá Õá í³Ï Ý» ñÁ ÉÇ ³ñ Å»ù û· ï³ ·áñ Í» -Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ²é Ï³ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ¨ Éñ³ óáõ óÇã é» ëáõñë Ý» ñÇ Ýí³ ½»ó Ù³Ý ³Ûë Éáõ Íáõ ÙÁ Ýß³ -Ý³ ÏáõÙ ¿ áñáß ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ. Î¼Ü áñáß ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù»ñ ³é³ ç³ñ Ï»É »Ý Üå³ -ï³Ï Ý» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÁ Ñ³ í³ ù³· ñ»É Ýá ñ³ ñ³ ñ³ Ï³Ý »Õ³ Ý³Ï Ý» ñáí` ïí Û³É Ý» ñÇ Ýáñ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇ ¨ ï»Ë Ýá -Éá ·Ç ³ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñ Íáõ Ùáí,30 ë³ Ï³ÛÝ ³Ûë ï»Õ ¹³ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã» Õ³í:

²é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ í» ñ³ μ» ñáõÙ »Ý ÇÝã å»ë íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý, ³ÛÝ å»ë ¿É í³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ -

Ûáõñ Ý» ñÇÝ: æ³Ý ù»ñ »Ý ·áñ Í³¹ñ í»É, ³é³ çÇÝ Ñ»ñ ÃÇÝ, û·ï í» Éáõ ³ÛÝ Éáõ ÍáõÙ Ý» ñÇó, áñáÝó ¹»å ùáõÙ û· ï³ -·áñÍ íáõÙ »Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý, ³ÛÉ áã Ã» í³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý»ñ, ù³ ÝÇ áñ ³Û¹ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ ¹ñ³Ýó Ã³ñ Ù³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ³í» ÉÇ ùÇã é» ëáõñë Ý»ñ »Ý å³ Ñ³Ýç í» Éáõ: Ø³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, îî Î²Ð -Á, áñ áõ ÝÇ Ù»Í ÁÝï ñ³Ýù ¨ ÇÝ ýáñ Ù³ óÇ ³ ÛÇ ÑÇÙ Ý³ íáñ áõ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý ï³ ñ³Í Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý»ñ, Ï³ ñáÕ ¿ Ñ»ß ïáõ -ÃÛ³Ùμ í»ñ Éáõ Í»É íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÁ: ØÇÝã ¹»é, í³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý»ñÝ ³í» ÉÇ Ù³ë -Ý³ï í³Í »Ý ¨ Í³Í ÏáõÛÃÝ ÁÝ¹ É³Û Ý» Éáõ Ï³Ù Ùß³ ÏáõÙ Ý» ñÁ Ã³ñ Ù³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ß³ï ¹»å ù» ñáõÙ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ å³ Ñ³Ýç í»Ý ½·³ ÉÇ ã³ ÷áí Éñ³ óáõ óÇã é» ëáõñë Ý»ñ: ²Û ¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, ³Ûë Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇ ³éáõ Ùáí áñáß ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ý»ñ Ï³Ý: îî Î²Ð -Á ³ñ ¹»Ý ÇëÏ ÁÝ¹·ñ ÏáõÙ ¿ Ã» Ù³ -Ý» ñÇ É³ÛÝ ßñ ç³ Ý³Ï, ¨ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë ìÎ-Á Çñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ μ³ ÅÇ ÝÁ ãÇ Ï³ ñáÕ Ñ»ß ïáõ ÃÛ³Ùμ ¨ë Ù»Ï ¿çáí ÁÝ¹ É³Û Ý»É: îî Î²Ð -Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ï³ñ í»É »Ý ³Ûë ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ Ïáõ ÙÁ Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí: ºÃ» ãÉÇ Ý»ñ Ù»Ï ¿çÇ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ Ïáõ ÙÁ, îî Î²Ð -Á Ï³ ñ» ÉÇ ¿ñ û· ï³ ·áñ -Í»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ³í» ÉÇ ß³ï ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» -ñÇ í» ñ³ Ý³Û Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ÏÇ ñ³ é» ÉÇ ã¿ Ý³¨ Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÇ û· ï³ ·áñ Íáõ ÙÁ, ù³ ÝÇ áñ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ ¿ ï³ ëÁ ï³ ñÇÝ Ù»Ï, ÇÝ ãÁ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ³éáõ Ùáí Ýå³ ï³ Ï³ Ñ³ñ Ù³ñ ã¿: Â»¨ úñ³ Ï³ñ· 2030-Á Î¼Ü ³½ ·³ ÛÇÝ ÃÇ ñ³Ë -Ý» ñÇ í» ñ³ Ý³ ÛáõÙ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ å³ß ïá Ý³ å»ë Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ ãÇ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ, ³é³ í»É Ýå³ ï³ Ï³ Ñ³ñ -Ù³ñ ÏÉÇ Ý»ñ, áñ »ñÏ ñÇ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ í» ñ³ Ý³ Ûáõ ÙÁ ï» ÕÇ áõ Ý» Ý³ñ å³ñ μ» ñ³ μ³ñ ÙÇÝã¨ 2030 Ãí³ Ï³ ÝÁ: ²í»ÉÇÝ, ù³ é³Ù Û³ óÇÏ Éáí Çñ³ Ï³ Ý³ó íáÕ ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ Ý³ ÛÇÝ ¨/Ï³Ù Ï³ Ù³ íáñ ³½ ·³ ÛÇÝ í» ñ³ Ý³ ÛáõÙ Ý» ñÇ ßñç³ Ý³ ÏáõÙ »ñÏ ñÇ ³ñ Ó³ Ý³· ñ³Í ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó íáõÙ »Ý ÙÇ ç³½ ·³ -ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ` Ø²Î -Ç ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ¨ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý ËáñÑñ ¹Ç Ñá í³ Ýáõ Ý»ñ ùá ³Ýó Ï³ó íáÕ μ³ñÓñ Ù³ -Ï³ñ ¹³ ÏÇ ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Åá Õáí Ý» ñÇ Å³ Ù³ Ý³Ï:31



30. UN, 2016: SDG Report p.50:

31. ØÇ³íáñí³Í ³½·»ñÇ ·ÉË³íáñ í»Ñ³ÅáÕáí 2016:14:

ì³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ÙÇ ß³ñù ³Õμ Ûáõñ Ý»ñ Ï³Ý, áñáÝù ³éÝã íáõÙ »Ý Î¼Ü -Ç ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ

áñáß Ã» Ù³ Ý» ñÇ Ñ»ï, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ýñ³Ýó Ñ»ï, áñáÝù Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÏáÕ ÙÇó ë³Ñ Ù³Ý í»É »Ý áñ å»ë ·» ñ³ Ï³ Ûáõ -ÃÛáõÝ ¨ áñáÝù Î¼Ü í» ñ³ Ý³Û Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ Ùß³ Ï» Éáõ Ý» ñáõÅ áõ -Ý»Ý: úñÇ Ý³Ï` í» ñ³ ¹³ñÓ »Ý Ã³¹ ñáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ Ûáí ½μ³Õ í» ÉÁ áñ å»ë ·» ñ³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ ë³Ñ Ù³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿, áñ ß³ï ³í» ÉÇ ß³ï ïí Û³É Ý»ñ ëï³ó í»Ý Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ ëá óÇ ³É-ïÝ ï» -ë³ Ï³Ý μÝáõ Ã³· ñÇ ¨ ³ÛÝ Ù³ñ ï³Ñ ñ³ í»ñ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, áñáÝó Ýñ³Ýù μ³Ë íáõÙ »Ý: ²Ûë ÇÙ³ë ïáí, ûñÇ Ý³Ï` ¼ä¶ -Á Çñ ØèÎ- Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ ¹»ñ ¿ Ë³ ÕáõÙ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ ÇÝ ï»·ñ Ù³Ý ·áñ ÍáõÙ ¨ Ýå³ë ï³ íáñ ¹Çñ ù» ñáõÙ ¿ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: àõë ïÇ, Ñ³ß íÇ ³é Ý» -Éáí ÙÇ ÏáÕ ÙÇó íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ í» ñÁ Ýß í³Í ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáõÙ Ý» ñÁ, ÙÛáõë ÏáÕ ÙÇó` áñáß å» ï³ -Ï³Ý Ï³ éáõÛó Ý» ñÇ Ç ÏáÕ ÙÇó ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ Ñ³ñ ó» ñáí ½μ³Õ í» ÉÁ` ³é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ û· ï³ ·áñ Í»É Ý³¨ áñáß í³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ:

Þ³ï ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ³í» ÉÇ ³Ý ÙÇ ç³ Ï³ Ýá ñ»Ý »Ý Ï³å í³Í, ù³ ÝÇ áñ ³é³ ç³ñÏ íáÕ áñáß Éáõ ÍáõÙ Ý»ñ

³í» ÉÇ ù³Ý Ù»Ï ËÝ¹ ñ³ Ñ³ ñáõÛó áÉáñ ïÇ ËÝ ¹Çñ Ý»ñ »Ý Éáõ ÍáõÙ: ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ã» Ù³Ý, ûñÇ -Ý³Ï, ï³ñ μ»ñ ÑÇÙ Ý³ Ñ³ñ ó» ñÇ áÉáñï Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ μ³½ Ù³ ÃÇí ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ï Ù³Ý ïÇ ñáõÛ -ÃáõÙ ¿: Ð»ï¨³μ³ñ, ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ãå»ïù ¿ Ù» Ïáõ ëÇ ¹Ç ï³ñ Ï»É: ²í» ÉÇÝ, ³é³ç -Ý³ Ñ»ñÃ Ñ³ Ù³ñ íáÕ μá Éáñ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ñ³ñ ó» ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ùá ÝÇ Ãá ñÇÝ ·Ç ¨ ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Ïå³ -Ñ³Ýç íÇ ïí Û³É Ý» ñÇ ï³ñ μ»ñ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ï» ÕáõÙ: Þ³ï Ã» Ù³ Ý»ñ, μÝ³ Ï³ Ý³ μ³ñ, ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³éÝ ãáõ -ÃÛáõÝ áõ Ý»Ý å» ï³ Ï³Ý Ï³ éáõÛó Ý» ñÇ ¨ ³ÛÉ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý» ñÇ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³ ÝÁ, ÇÝ ãÁ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ ¹ñ³Ýó Ñ³ çá Õáõ ÃÛ³Ùμ Ñ»ï¨»Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï »Ý ÙÇ çá Éáñ ï³ ÛÇÝ Éáõ ÍáõÙ Ý»ñ: ²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ Ý³¨ Ñ³ Ù³ ï» Õ»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ù³ Ý³ Ï³ Ï³Ý ¨ áñ³ Ï³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÁ` ³é³Ý ÓÇÝ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ ³é³ í»É ÁÝ¹·ñ ÏáõÝ å³ï Ï»ñÝ ëï³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ:

Àëï ³ÝÑ ñ³ Å»ß ïáõ ÃÛ³Ý áõß ³¹ ñáõ ÃÛáõÝ ¿ ¹³ñÓ í»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ë³Ñ Ù³ ÝáõÙ Ý» ñÇ, Ù» Ãá ¹³ μ³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» -

ñÇ áõ ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·» ñÇ Ý»ñ ¹³ß Ý³ Ï»ó Ù³ ÝÁ, áñ å»ë ½Ç ¹ñ³Ýù ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ý» ñÇ Ñ»ï ÉÇ Ý»Ý Ñ³ Ù³ ÑáõÝã: ²é³ -ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇó ß³ ï» ñÁ ³ñ ï³ óá ÉáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ áõ Õ» óáõÛ óÇ å³ Ñ³Ýç Ý» ñÁ` Ïáã ³Ý» Éáí, ûñÇ Ý³Ï, ³Ù ñ³åÝ ¹»É ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ¨ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» -óáÕ å» ï³ Ï³Ý ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·» ñÁ ¨ û· ï³ ·áñ Í»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ íÇ ×³ Ï³· ñ³ -Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ·áñ ÍÇù Ý» ñÁ, Ý»ñ¹ Ý»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ ÙÇ ß³ñù ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ Ã» Ù³ Ý» ñÇÝ ³Ý¹ ñ³ -¹³ñ ÓáÕ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ó í³Í ³é³Ý ÓÇÝ Ï³Ù å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, ³ß Ë³ ï»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ÙÇ ù³ ÝÇ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³ Ý» ñÇ ÇÝ ï»·ñ Ù³Ý ¨ ³í ïá Ù³ ï³ó Ù³Ý áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ ¨ ³í» É³ó Ý»É ïí Û³É Ý» ñÇ ï³ -ñ³Ý ç³ ïáõÙÝ Áëï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ:

²Õ Ûáõë³Ï 1. êÇÝÃ»½í³Í ÝÏ³ñ³·ñáõÃÛáõÝ



² é ³ ç ³ ñ Ï á õ Ã Û á õ Ý Ý » ñ Ù Ç · ñ ³ ó Ç á Ý ï í Û ³ É Ý » ñ Ç í » ñ ³ µ » ñ Û ³ É

îí Û³ÉÝ»ñÇ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý µ³ó»ñÁ

²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÂÇñ³ËÁ &

Ð³Û³ëï³ÝÇ Ýå³ï³ÏÝ»ñÁ

• îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÙÇ· -ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ» ïáõ ëáõÙ Ý³ Ï³Ý ·áñ Íáõ -Ý» áõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É

• Îñ Ã³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ íÇ ×³ -Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ

• ´³ ñ» É³ í»É Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝÝ ³í³ñ ï³Í Ý» -ñÇÝ Ñ»ï¨»Éáõ å³ï Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ·áñ Í» É³ Ï»ñ åÁ

• Ð³ í³ ù»É ¨ Ññ³ å³ ñ³ Ï»É Ïñ Ã³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É å» ï³ Ï³Ý ¨ áã å» ï³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ

• öá ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý »Ý Ã³ñ Ï»É îî Î²Ð -Ç Ñ³ñ óÁ ³Ù» Ý³ ó³Íñ Ïñ Ã³ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï áõ Ý» óáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

4.μ. Îñ Ã³ Ãáß -³Ï Ý» ñÇ ÃíÇ ³í» É³ óáõÙ. ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» -ñÇ Ñ³ Ù³ å³ -ï³ë Ë³ Ý» -óáõÙ` ³ñ ï»ñÏ -ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï -Ý» ñÇ Ïñ Ãáõ -ÃÛáõ ÝÁ ¨ í» ñ³ -¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇÝ ³í» ÉÇ ³ñ¹ Ûáõ -Ý³ í»ï ÷áË -




Ï³ å³Ï ó» Éáõ Ñ³ Ù³ñ. ³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ ÉÁ »ñÏ ñáõÙ å³ Ñ» -Éáõ ¨ û· ï³ -·áñ Í» Éáõ μ³ -ñ» É³ íáõÙ

• ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ, Ñ³ë -ï³ å»ë Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ã» ñÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ

• ê» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É -Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ

• ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ -íáõÝù Ý» ñÇ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ -Ù³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ

• ²å³ Ñá í»É ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ -ÃÛ³Ý ïñ³ Ù³¹ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç Ï³ åÁ é» ·Çëï ñÇ Ñ»ï

• öá ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý »Ý Ã³ñ Ï»É îî Î²Ð -áõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ï¨áÕáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ óÁ

8.8. ²ß Ë³ ï³Ý -ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ -óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ -í³ñ Ù³Ý ÁÝ¹ -Ñ³ Ýáõñ μ³ ñ» -É³ íáõÙ. ï³ñ -μ»ñ ï» ë³ ÏÇ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ï³ ñÇù Ý» ñÇÝ ÁÝ ¹³ é³ çáõ -ÙÁ`Áëï ë» éÇ, ï³ ñÇ ùÇ, ½μ³Õ ÙáõÝ ùÇ

• ²Ù μáÕ ç³ Ï³Ý ¨ ×ß· ñÇï íÇ ×³ Ï³· ñáõ -ÃÛ³Ý μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ

• ºÉ ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ

• ì» ñ³ ¹³ñÓ »Ý Ã³¹ ñáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ

• öá ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý »Ý Ã³ñ Ï»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³ éÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É îî Î²Ð Ñ³ñ óÁ

• ´³ ñ» É³ í»É ·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Á μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñáõÙ

• öáË Ï³ å³Ï ó»É êÎîÐ -Á μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñÇ Ñ»ï

• ²í» É³ó Ý»É îî Î²Ð ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ùá¹áõÉ

• ´³ ñ» É³ í»É Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ýå³ -ï³ Ï³ Ï»ï »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ»ï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ßáõñç Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ -ÃÛáõ ÝÁ

10.7. ØÇ· ñ³ óÇ -³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ -Ù³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ μ³ ñ» É³ íáõÙ. Ï³ñ¨áñ»É í» -ñ³ ¹³ñÓ »Ý -Ã³¹ ñáÕ ÙÇ· -ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³í» -ÉÇ å³ï ß³× Ï³ é³ í³ ñáõ ÙÁ ¨ í» ñ³ ÇÝ -ï»·ñ Ù³Ý μ³ -ñ» É³ íáõ ÙÁ

• ÐÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ ¹ñ³Ýó Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ù³Ý Ù» -Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ

• ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û· ï³ -·áñÍ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ -ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ

• ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ýó Ù³Ý Í³Ë ë» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÁ óáõÛó ã»Ý ïñ íáõÙ áñ å»ë ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÙÇ çÇÝ ïá Ïáë

• Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ñ³Ý ñ³ -å» ï³ Ï³Ý ÙÇ áõ ÃÛ³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõ -ÃÛáõÝ Ý»ñÝ ÁÝ¹ É³Û Ý»É` ÁÝ¹·ñ Ï» Éáí ³í» -ÉÇ ß³ï áÉáñï Ý»ñ

• ²Ýó Ï³ó Ý»É ë÷ Ûáõé ù³ Ñ³ Û» ñÇ ÑÙ ïáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ï³Ù ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ

• Î³ ï³ ñ»É ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» -ñÇ Í³Ë ë» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ññ³ å³ ñ³Ï íáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» óáõÙ

17.16. ²Ù -ñ³åÝ ¹»É Ð³ -Û³ë ï³ ÝÇ Ñ³ -Ù³ñ ½³ñ ·³ó -Ù³Ý ·Éá μ³É ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ -ÃÛáõ ÝÁ. Ð³Û Ï³ -Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇÝ Ý»ñ· ñ³ í»É ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ ³ç³Ï ó» Éáõ ·áñ ÍáõÙ`




• ê÷ Ûáõé ùÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ ï³ñ íáÕ Ý»ñ¹ -ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ Ýá Ý³ -íáñ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ

• Ð³ñ Ù³ ñ»ó Ý»É îî Î²Ð -áõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ óÁ` ÷á -Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ã³ ÷Ç Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ

• ä³ñ μ» ñ³ μ³ñ ³Ýó Ï³ó Ý»É ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ù³ë Ý³ ·Ç -ï³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ

• ê÷ Ûáõé ùÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ ï³ñ íáÕ Ý»ñ¹ -ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ ó»ñÝ ÁÝ¹·ñ Ï»É ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨/Ï³Ù ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á -Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ óáõÙ Ý» ñáõÙ

·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ ÑÙïáõ ÃÛáõÝ Ý» -ñÇ ÷á Ë³Ýó -Ù³Ý ¨ ýÇ Ý³Ý -ë³ Ï³Ý Ñáë ù» -ñÇ μ³ ñ» É³í -Ù³Ý ÙÇ çá óáí

• îí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÁ` Áëï í» ñÁ Ýß í³ ÍÇ, ÇÝ ãÁ Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ ¿ ÷³ë ï³ Ñ»Ý ³ñ¹ -Ûáõ Ý³ í»ï ¨ ÁÝ¹·ñ ÏáõÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ùß³Ï Ù³ ÝÁ

• ØÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý ÁÝ Ã³ -ó³ Ï³ñ ·» ñÇÝ Ñ»ï¨»Éáõ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ -Ý»ñ ãÏ³Ý

• Âñ³ ýÇ ùÇÝ ·Çó ïáõ Å³Í Ý» ñÇ ÙÇ· ñ³ óÇ -áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÁ ·ñ³Ýó íáõÙ, μ³Ûó ã»Ý Ñ³ Õáñ¹ íáõÙ

• Ü»ñ Ï³ Û³ó Ý»É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ` Áëï í» ñÁ Ýß í³ ÍÇ

• Ü»ñ¹ Ý»É ìÎ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ Ï³· ñáõ -ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÷³ë -ï³ ÃáõÕÃ

• Âñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É í»ñç Ý³ Ï³Ý ½» ÏáõÛ óÇ Ù»ç Ý» ñ³ é»É ïí Û³É Ý»ñ` ï³ -ñ³Ý ç³ï í³Í Áëï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ -íÇ ×³ ÏÇ

17.18. ì» ñÁ ÑÇß ³ ï³Ï í³Í ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ μá -Éáñ ÑÇÙ Ý³ Ñ³ñ -ó» ñÇ í» ñ³ μ»ñ -Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³ íáõÙ, áñ å»ë ½Ç Ï³ -é³ í³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³ ñá Õ³ Ý³ ëï»Õ Í»É ³í» ÉÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ¨ Ý» ñ³ é³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ -Ýáõ ÃÛáõÝ

ØÇ·ñ³óÇ³ & ÏñÃáõÃÛáõÝ. 4.µ

u Ð³ í³ ù»É ¨ Ññ³ å³ ñ³ Ï»É Ïñ Ã³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É å» -ï³ Ï³Ý ¨ áã å» ï³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõ ÝÁ

u ´³ ñ» É³ í»É Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝÝ ³í³ñ ï³Í Ý» ñÇÝ Ñ»ï¨»Éáõ å³ï Ï³Ý Ù³ñ -ÙÇÝ Ý» ñÇ ·áñ Í» É³ Ï»ñ åÁ

u öá ÷á Ëáõ ÃÛ³Ý »Ý Ã³ñ Ï»É îî Î²Ð -Ç Ñ³ñ óÁ ³Ù» Ý³ ó³Íñ Ïñ Ã³ Ù³ -Ï³ñ ¹³Ï áõ Ý» óáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

ÎñÃáõÃÛ³Ý Ù³Ï³ñ¹³ÏÁ

ØÇÝã ï³ñ μ»ñ ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ÝßáõÙ »Ý, áñ ³ñ ï»ñ ÏÇñ áõ ë³ Ý» Éáõ Ù»Ï Ý³Í μ³½ Ù³ -ÃÇí Ñ³Û »ñÇ ï³ ë³ñ¹ Ý»ñ ã»Ý í» ñ³ ¹³é ÝáõÙ, Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ïñ Ã³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ Ñ³ Õáñ¹ Ù³Ý Ñ³ Ù³ -Ó³ÛÝ` ³Ûë Çñá Õáõ ÃÛ³ ÝÁ ¹Å í³ñ ¿ Ñ»ï¨»É: ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ» ïáõ ëáõÙ Ý³ Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É Éñ³ óáõ óÇã ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ û· ï³ Ï³ñ ÏÉÇ Ý» ÇÝ ³Ûë »ñ¨áõÛ ÃÇ Ù³ ëÇÝ ³í» ÉÇ ß³ï μ³ ó³ Ñ³Û ïáõÙ Ý»ñ ³Ý» Éáõ ¨ û· Ý» Éáõ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ùß³ ÏáÕ Ý» ñÇÝ ·ï Ý»É Ñ³ñ óÁ Ï³ñ ·³ íá ñ» Éáõ ¨ ë÷ Ûáõé ùÇ ³Ûë Ñ³ï í³ ÍÇÝ, Ç í»ñ çá, ³í» ÉÇ É³í Ý»ñ· ñ³ í» Éáõ áõ ÕÇ Ý»ñ: ØÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ μÝáõ Ã³· ñ» ñÇ ¨ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý í» -ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³ íáõ ÙÁ ÃáõÛÉ Ïï³ñ í»ñ Éáõ Í»É, Ã» ï³ ñÇ ùÁ, ë» éÁ ¨ Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝÝ ÇÝã å»ë »Ý ³½ -¹áõÙ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ÙÝ³ Éáõ Ï³Ù Ð³ Û³ë ï³Ý í» ñ³ ¹³é Ý³ Éáõ áñáß Ù³Ý íñ³: ä³ï Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÁ, ÇÝã åÇ ëÇù Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ Ð´ÀØ-Ý »Ý, å»ïù ¿ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ -ù³· ñáõ ÙÁ Ï³½ Ù³ Ï»ñ å»Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë ÷áùñ ÙÇ ç³Ù ïáõ ÃÛ³Ùμ ¨ Ý³Ë ÏÇÝ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Å³ Ù³ Ý³ -ÏÇ ³éáõ Ùáí ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï »Õ³ Ý³ Ïáí:

ê³ ÏÛ³Ý ùÇ Ïá ã» Éáõ É³ í³ ·áõÛÝ ï³ñ μ» ñ³ ÏÁ Ý³Ë ÏÇÝ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ ßñ ç³ ÝáõÙ ¿É»Ïï ñá Ý³ ÛÇÝ ÷áë ïÇ ÙÇ -

çá óáí Ñ³ñó Ù³Ý ßñ ç³ Ý³ éáõÙÝ ¿, áñÁ Ïå³ñáõÝ³ÏÇ Ï³ñ× Ñ³ñ ó»ñ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ, ½μ³Õ -í³ Íáõ ÃÛ³Ý ¨ ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, Ã» ÇÝã å»ë ¿ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ÙÝ³ Éáõ Ï³Ù Ð³ Û³ë ï³Ý í» ñ³ ¹³é Ý³ Éáõ áñáß áõÙÝ ÁÝ ¹áõ -Ý»É: Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë å³ Ñ³Ý çáõÙ ¿, áñ áõ ë³ -ÝáÕ Ý»ñÝ ³Ý Ó³Ùμ Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý»Ý Çñ»Ýó ÷³ë ï³ÃÕ Ã» ñÁ, áñÁ Ýå³ ï³ Ï³ Ñ³ñ Ù³ñ ã¿ ³í³ñ ï» Éáõó Ñ» ïá ïí -Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ³éáõ Ùáí` Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí ³Û¹ »Õ³ Ý³ ÏÇ ã³ ÷³ ½³Ýó ³Ý Ñ³ñ Ù³ñ ÉÇ Ý» ÉÁ: ²Ûë å³ ñ³ -·³ ÛáõÙ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ å»ïù ¿ Ï³ ï³ ñ»É ³é ó³Ýó` ï³ ñ» Ï³Ý Ù»Ï Ï³Ù »ñ Ïáõ ï³ ñÇÝ Ù»Ï ³Ý -·³Ù ¨ áÕ ç³Ù ïáõ ÃÛ³Ý ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÙ ÙÇ ·áõ ó» Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇÝ ß³ Ñ³·ñ· é» Éáí:

ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ û· ï³ ·áñ Íáõ ÙÁ μ³ ñ» É³ í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñáÝ óÇó μá ÉáñÝ

¿É ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹³ ë³ Ï³ñ· Ù³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ë³Ñ Ù³Ý í»É »Ý áñ å»ë Ï³ñ¨áñ, ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ »Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ßï Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ñ å³ Ñ³Ýç í³Í ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ ³é Ï³ ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ áñ³ -ÏÇ, ¨ ³ñ ï»ñÏ ñÇ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³ ñÇù Ý» ñÇ áõ Ñ³Û ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³é³ ç³ñ Ï³Í ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇç¨ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ » ÝáÕ ³Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ` ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñÝ ³ß Ë³ -ï³Ýù Ý» ñÇ Ñ»ï ³í» ÉÇ É³í Ï³ å³Ï ó» Éáõ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛ³ ÝÁ Éáõ ÍáõÙ ï³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ, Ñ³ï Ï³ å»ë ÙÇ· -ñ³Ýï Ý» ñÇ áõ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ, ³í» ÉÇ ß³ï ïí Û³É Ý»ñ »Ý Ñ³ñ Ï³ íáñ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý í» -ñ³ μ»ñ Û³É: ê³ å³ï ß³× Ï»ñ åáí Ï³ ï³ ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ μ» ñ³ Ï³Ý Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, μ³ñÓ ñ³ -·áõÛÝ áõ ëáõÙ Ý³ Ï³Ý Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý ¨ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý áÉáñ ïÁ Ï³ñ ·³ íá ñáÕ Ñ³ Ù³ å³ -ï³ë Ë³Ý Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ å»ïù ¿ Çñ»Ýó ¹» ñ³ Ï³ ï³ ñáõÙÝ áõ Ý» Ý³Ý:

Îñ Ã³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ³é Ï³ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ »Õ³Í ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ -

Ù³Ý Ý» ñáõÙ É³í ãÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ. Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ ½·³ ÉÇ Ãíáí ß³ Ñ³ éáõ- áõ ë³ ÝáÕ áõ Ý» óáÕ áñáß Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Çñ»Ýó ïí Û³É Ý» ñÁ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï ã»Ý ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ, áñÇ ³ñ¹ ÛáõÝ -




ùáõÙ ³Û¹ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÁ å³ß ïá Ý³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõ ÝÇó ¹áõñë »Ý ÙÝáõÙ: Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ -ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ å»ïù ¿ ï³ ñ» Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ùÇ Ð´ÀØ -Çó, ë÷ Ûáõé ùÇ áÉáñ ïÁ Ï³ -é³ í³ ñáÕ å» ï³ Ï³Ý Ù³ñÙ ÝÇó ¨ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ùμ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ³ÛÉ Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇó ¨ ¹ñ³Ýù ³í» É³ó ÝÇ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ áõ ëáõÙ ëï³ óáÕ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Çñ ë» ÷³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³ ÝÁ: ê³ ÃáõÛÉ Ïï³ ³í» ÉÇ ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý å³ï Ï» ñ³ óáõÙ Ï³½ Ù»É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ïñ Ã³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ý»ñ Ï³ Çñ³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ÙÇïáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ:

²Ûë ï»Õ å»ïù ¿ μ³ ó³ é»É ³ÛÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ, áñáÝù Ù»Ï ÝáõÙ »Ý ³ñ ï»ñ ÏÇñ` áõ ë³ Ý» Éáõ å³ß ïá Ý³ Ï³Ý

Ïñ Ã³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñÇ ßñ ç³ Ý³Ï Ý» ñÇó ¹áõñë, ³Û ëÇÝùÝ` Ýñ³Ýó, áí ù»ñ Çñ»Ýù »Ý Ñá ·áõÙ Çñ»Ýó áõë Ù³Ý Í³Ë ë» -ñÁ, ¨ μ³ ó³ é»É Ý³¨ ÷áñÓ Ý³Ï Ý» ñÇÝ áõ í» ñ³ å³ï ñ³ëï íáÕ Ý» ñÇÝ: ²Ûë ËÝ¹ ñáí ½μ³Õ íáÕ å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ -Ý» ñÁ å»ïù ¿ ³ß Ë³ ï»Ý ëï»Õ Í»É Ïñ Ã³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³í» ÉÇ ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý å³ï Ï»ñ, áñÁ ÏÁÝ¹·ñ ÏÇ ë» -÷³ Ï³Ý ÙÇ çáó Ý» ñáí áõ ë³ Ý» Éáõ Ù»Ï Ý³Í Ý» ñÇÝ ¨ ï³ñ μ»ñ ¹³ ëÁÝ Ã³ó Ý» ñÇÝ Ù³ë Ý³Ï óáÕ Ý» ñÇÝ, ûñÇ Ý³Ï` ÷áñÓ Ý³Ï Ý» ñÇÝ ¨ í» ñ³ å³ï ñ³ëï íáÕ Ý» ñÇÝ: ÆÝù Ý³ ýÇ Ý³Ý ë³ íáñ íáÕ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ³í» -ÉÇ å³ï ß³× Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Ï³ ñáÕ »Ý û· ï³ ·áñÍ í»É ûï³ ñ»ñÏñ Û³ å» ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹»ë å³ Ý³ï Ý» -ñÇ ïí Û³É Ý» ñÁ: ²ñ ï»ñÏ ñÇ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ¹»ë å³ Ý³ï Ý» ñÇ ¨ ÑÛáõ å³ ïá ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ó³Ý ó» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ñ³ í³ -ù³· ñ»É ïí Û³É »ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ Ñ³Û ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÁ ¨ ³Ù»Ý ï³ ñÇ áõ Õ³ñ Ï»É Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ -ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛÃñ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõÝ (ï»°ë Ø³ É³ ½Ç ³ ÛÇ ûñÇ Ý³ ÏÁ` Ü»ñ ¹Çñ 5): ÜÏ³ ïÇ áõ Ý» ó»ù, áñ ¹ñ³ Ñ³ Ù³ñ Ï³ ñáÕ »Ý å³ Ñ³Ýç í»É Éñ³ óáõ óÇã é» ëáõñë Ý»ñ, ÇëÏ ïí Û³É Ý» ñÇ ×ß·ñ ïáõ ÃÛ³Ý ³å³ Ñáí Ù³Ý Ñ³ -Ù³ñ Ñ³ñÏ ÏÉÇ Ý»ñ, áñ ´Ý³Ï ãáõ ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý é» ·Çëï ñáõÙ Ñ³ß í³é í» ÇÝ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ μÝ³Ï íáÕ ³í» ÉÇ Ù»Í Ãíáí Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Ý»ñ:

Ü»ñ¹Çñ 5: Ø³É³½Ç³ÛÇ Ñ³çáÕí³Í ÷áñÓÁ

Ø³ É³ ½Ç ³ ÛÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÇÝã å»ë Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó Ñá í³ Ý³ íáñ íáÕ, ³ÛÝ å»ë ¿É ÇÝù Ý³ ýÇ Ý³Ý ë³ íá ñáõ Ùáí ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ áõ ë³ ÝáÕ Ù³ É³ ½Ç ³ óÇ Ý» -ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É` û· ï³ ·áñ Í» Éáí ¹»ë å³ Ý³ï Ý» ñÇó ¨ Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÇó ëï³ó íáÕ ïíÛ³É Ý»ñ33:

Ä³ Ù³Ý Ù³Ý »ñÏñ Ý» ñáõÙ Ø³ É³ ½Ç ³ ÛÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý μ³ Å³Ý ÙáõÝù Ý» ñÁ ïí Û³É Ý»ñ »Ý Ñ³ í³ -

ù³· ñáõÙ ïí Û³É »ñÏ ñáõÙ ëá íá ñáÕ Ù³ É³ ½Ç ³ óÇ áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ¨ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ -Ý»ñ »Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ Ø³ É³ ½Ç ³ ÛÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³ ÝÁ: ²ÛÝ »ñÏñ Ý» ñáõÙ, áñ ï»Õ Ø³ -É³ ½Ç ³ ÛÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý μ³ Å³Ý ÙáõÝù Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ Û³ óáõ óÇã Ý»ñ ãáõ Ý»Ý, áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ ¿ Ø³ É³ ½Ç ³ ÛÇ ¹»ë å³ Ý³ï Ý» ñÇó, áñáÝù Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ »ñÏ ñáõÙ áõ Ý»Ý Çñ»Ýó ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ½³Ý` Ù³ É³ ½Ç ³ Ï³Ý áõ ë³ ÝáÕ Ý» ñÇ ³éáÕ çáõ ÃÛáõÝÝ áõ ³Ýí ï³Ý ·áõ ÃÛáõ ÝÁ í» -ñ³Ñë Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ÙÇ ³ íá ñáõÙ ¿ ïí Û³É Ý» ñÇ ³Ûë »ñ Ïáõ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÁ ¨ ï³ ñ³ ÍáõÙ ¿ Ù»Ï ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ ëï³ óáÕ Ù³ É³ ½Ç ³ óÇ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: îî Î²Ð -Á Ï³ñ¨áñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ, áñáÝù »É³ Ï» ï³ ÛÇÝ É³í ïí Û³É Ý»ñ »Ý ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ

ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ áõ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ: ²ÛÝ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý»ñ ¿ ïñ³ -Ù³¹ ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ áõ Ýñ³Ýó ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý (ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ -Ý» áõ ÃÛ³Ý 99 ï» ë³Ï Ý» ñÇó Ï³½Ù í³Í Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ó³ÝÏ) ¨ Ýñ³Ýó Ïñ Ã³ Ï³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É: ²Û -¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, îî Î²Ð -Á ïí Û³É Ý»ñ ãÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³é³Ý ÓÇÝ áÉáñï Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³Ù ëï³ ó³Í Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý ³é³ñ Ï³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É34, ³ÛÝ ¹»å ùáõÙ, »ñμ ³Û¹ åÇ ëÇ ïí Û³É Ý»ñÝ ³ÛÝ ù³Ý ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ·áõÛ Ý»ñ ÏÙïó Ý» óÇÝ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Ý» ñÇ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ Ýñ³Ýó ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ å³ï Ï» ñáõÙ: ²ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ï³É ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, Ã» áñ ù³ Ýáí ¿ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ -




33. î»°ë Global Migration Group, Migration and Development Data Handbook, (Ý³Ë Ý³ Ï³Ý), ¿ç 43:

34. Üñ³Ýó Ñ³ Ù³ñ, áí ù»ñ ¹å ñáó ã»Ý Ñ³ ×³ ËáõÙ, μ³Ûó Ý³ Ëáñ ¹áÕ 12 ³ÙÇë Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ Ù³ë Ý³Ï ó»É »Ý áõëáõÙ Ý³ Ï³Ý ¹³ ëÁÝ Ã³ óÇ, ³ÛÝ Ñ³ñó ÝáõÙ ¿, Ã» ÇÝ ãÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ¿ »Õ»É ¹³ ëÁÝ Ã³ óÁ` ûï³ñ É» ½áõ, Ñ³ Ù³ Ï³ñ -·Çã, Ñ³ß í³ å³ Ñáõ ÃÛáõÝ, ³ñ Ñ»ëï Ï³Ù ³ÛÉ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý áõ ëáõ óáõÙ: ê³ Ï³ÛÝ 12 ³Ùë í³ Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï -í³ ÍÁ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³ ÏáÕ ¿ ³ÛÝ å»ë, ÇÝã å»ë áõ ëáõÙ Ý³ éáõ ÃÛ³Ý áÉáñï Ý» ñÇ ó³Ý ÏÁ:

ÝáõÙ Ýñ³Ýó ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ, Ñ³ ïáõÏ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ áõ Ý» óáÕ ù³ ÝÇ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ ¿ ³ß Ë³ ïáõÙ ³ñ ï»ñÏ -ñáõÙ (Ñáõß » Éáí, Ã» áñ ï»Õ Ï³ ñáÕ ¿ Ýñ³Ýó ³é³ ç³ñ ÏÁ ·» ñ³ ½³Ý ó»É å³ Ñ³Ý ç³ñ ÏÁ) ¨ ³ÛÉÝ:35 êñ³Ý Ýå³ë ï» -Éáõ »Õ³ Ý³Ï Ý» ñÇó Ù» ÏÁ îî Î²Ð -áõÙ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý ³ëïÇ×³ÝÇ Ù³ ëÇÝ Ý»ñ Ï³ ÛÇë Ñ³ñ ó» ñÇ Ã³ñ Ù³ óáõÙÝ ¿:

¶³ Ý³ ÛÇ Ï»Ý ë³ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõ ÝÁ36 Ïñ Ã³ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Í³ í³ ÉáõÝ μ³ ÅÇÝ áõ ÝÇ

¨ É³í ûñÇ Ý³Ï ¿ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ËÙ μÇ Ù³ ëÇÝ ³í» ÉÇ ß³ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ëï³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ, ï»°ë Ü»ñ ¹Çñ 6:

Ü»ñ¹Çñ 6. ¶³Ý³. Ï»Ýë³Ù³Ï³ñ¹³ÏÇ Ñ»ï³½áïáõÃÛáõÝ - 2012/2013 ÃÃ.

²ÕμÛáõñÁ` ¶³Ý³ÛÇ íÇ×³Ï³·ñ³Ï³Ý Í³é³ÛáõÃÛáõÝ 2013: ²ÛÝ ³í»ÉÇ »ñÏ³ñ ¿, ù³Ý îîÎ²Ð-Ç ÏñÃáõÃÛ³Ý μ³ÅÇÝÁ, ¨ Ý»ñ³éáõÙ ¿ Éñ³óáõóÇã μ³ÅÇÝ ³ßÏ»ñï³Ï³Ý

áõëÙ³Ý ¨ Ï³ñ×³ï¨ ¹³ëÁÝÃ³óÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ: Â»¨ ÑÝ³ñ³íáñ ã¿ Éñ³óáõóÇã Ñ³ñó»ñ ³í»É³óÝ»É îîÎ²Ð-áõÙ, ë³Ï³ÛÝ ÷á÷áË»É »Õ³Í Ñ³ñó»ñÁ ÑÝ³ñ³íáñ ¿: 14 ¨ ³í»ÉÇ μ³ñÓñ ï³ñÇùÇ ¹åñáó ãÑ³×³Ë³Í ³ÝÓ³Ýó ÏñÃ³Ù³Ï³ñ¹³ÏÇ í»ñ³μ»ñÛ³É Ñ³ñó»ñÇ ¨ ³é³ç³ñÏíáÕ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ î»°ë Ü»ñ¹Çñ 7: ¸ñ³Ýù Ï³ñáÕ »Ý μ³ñ»É³í»É ³Ù»Ý³ó³Íñ ÏñÃ³Ù³Ï³ñ¹³Ï áõÝ»óáÕÝ»ñÇ ÑÙïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ, áñáÝù Ï³ñ»ÉÇ ¿ í»ñÉáõÍ»É ³ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ Ï³ñ·³íÇ×³ÏÇ ¨ ³ÛÉ μÝáõÃ³·ñÇãÝ»ñÇ Ñ»ï ÙÇ³ëÇÝ`³é³Ýó îîÎ²Ð-áõÙ




35. î»°ë 2012/2013 ¶³Ý³ÛÇ Ï»Ýë³Ù³Ï³ñ¹³ÏÇ Ñ»ï³½áïáõÃÛáõÝ www.statsghana.gov.gh/nada/index.php/catalog/72:

36. î»°ë IOM, 2012:56` Í³ Ýá Ã³ Ý³ Éáõ, Ã» ÇÝã å»ë ¿ ¹³ ³ñ íáõÙ áõ ñÇß »ñÏñ Ý» ñáõÙ:

Ñ³ñó»ñ ³í»É³óÝ»Éáõ: ê³ ÏÝ»ñ³é»ñ ÙÇ³ÛÝ Ýñ³Ýó, áíù»ñ ¹³ëÁÝÃ³óÝ»ñÇ »Ý Ù³ëÝ³Ïó»É Ï³Ù ³ßÏ»ñïáõ -ÃÛáõÝ »Ý ³ñ»É ÙÇ³ÛÝ í»ñçÇÝ 12 ³ÙÇëÝ»ñÇÝ, ë³Ï³ÛÝ ¹ñ³ÝÇó Ëáõë³÷»Éáõ Ñ³Ù³ñ ìÎ-Á Ï³ñáÕ ¿ Ñ³ñóÁ ÷áË»É ³Ûëå»ëª ³ñ¹Ûá±ù ³ÝÓÁ §»ñμ¨¿¦ Ù³ëÝ³Ïó»É ¿ ¹³ëÁÝÃ³óÝ»ñÇ Ï³Ù ³ßÏ»ñïáõÃÛáõÝ ³ñ»É (³í»ÉÇ Ùáï ¿ ¶³Ý³ÛÇ ûñÇÝ³ÏÇÝ): ºÃ» îîÎ²Ð-Á ÏñÃ³Ï³Ý μ³ÅÝáõÙ ÝÛáõÃ ³í»É³óÝ»Éáõ ï»Õ áõÝ»Ý³ñ, Ï³ñ»ÉÇ ¿ñ ³í»É³óÝ»É Ý³¨ ³é³ñÏ³Ý»ñÇ, ³ñÑ»ëïÝ»ñÇ Ï³Ù ÑÙïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ÇÝ¹»ùëÝ»ñ, áñáÝó ÝßáõÙáí Ù³ëÝ³ÏÇó -Ý»ñÁ óáõÛó Ïï³ÛÇÝ Çñ»Ýó μ³ñÓñ³·áõÛÝ Ï³Ù ÙÇçÇÝ Ù³ëÝ³·Çï³Ï³Ý ÏñÃ³Ù³Ï³ñ¹³ÏÁ:

Ü»ñ¹Çñ 7. îîÎ²Ð ÏñÃáõÃÛ³Ý Ñ³ñó»ñÇ í»ñ³µ»ñÛ³É ³é³ç³ñÏíáÕ

÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÁ

²ÛÅÙÛ³Ý îîÎ²Ð Ñ³ñó»ñÁ`

• §Ø³ëÝ³Ïó»°É »ù (Ï³Ù Ù³ëÝ³Ïóáõ±Ù »ù) áñ¨¿ ¹³ëÁÝÃ³óÇ í»ñçÇÝ 12 ³ÙÇëÝ»ñÇ ÁÝÃ³óùáõÙ:

1. ²Ûá, 2. àã¦

• §¸³ëÁÝÃ³óÇ ³é³ñÏ³Ý

1. úï³ñ É»½áõ,

2. Ð³Ù³Ï³ñ·Çã,

3. Ð³ßí³å³ÑáõÃÛáõÝ,

4. ²ñÑ»ëï,

5. ²ÛÉ (Ýß»É)¦

[ÃáõÛÉ³ïñíáõÙ ¿ 2 å³ï³ëË³Ý]

²é³ç³ñÏíáÕ îîÎ²Ð Ñ³ñó»ñÁ`

• §Ø³ëÝ³Ïó»°É »ù (Ï³Ù Ù³ëÝ³Ïóáõ±Ù »ù) áñ¨¿ ¹³ëÁÝÃ³óÇ Ï³Ù ³í³ñï»±É »ù áñ¨¿ ³ßÏ»ñïáõÃÛáõÝ í»ñçÇÝ 12 ³ÙÇëÝ»ñÇ ÁÝÃ³óùáõÙ:

1. ²Ûá, 2. àã¦

• §¸³ëÁÝÃ³óÇ Ã»Ù³Ý Ï³Ù ³ßÏ»ñïáõÃÛáõÝÁ¦

úï³ñ É»½áõ, Ñ³Ù³Ï³ñ·Çã, Ñ³ßí³å³ÑáõÃÛáõÝ, ³ñÑ»ëï, ·áñÍ³í³ñáõÃÛáõÝ, Ï³é³í³ñáõÙ, Ù³ñÏ»ïÇÝ·, Ù³ÝÏ³í³ñÅáõÃÛáõÝ, μáõÅû·ÝáõÃÛáõÝ, ³ÛÉ (Ýß»É)




²ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³. 8.8

u ²å³Ñáí»É ³ßË³ï³ÝùÇ ÃáõÛÉïíáõÃÛ³Ý ïñ³Ù³¹ñÙ³Ý Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç Ï³åÁ é»·ÇëïñÇ Ñ»ï

u öá÷áËáõÃÛ³Ý »ÝÃ³ñÏ»É îîÎ²Ð-áõÙ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ï¨áÕáõÃÛ³ÝÁ í»ñ³μ»ñíáÕ Ñ³ñóÁ

²ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ÁÝ¹Ñ³Ýáõñ íÇ×³Ï³·ñáõÃÛáõÝ. ÙÇ·ñ³óÇ³ ¹»åÇ Ð³Û³ëï³Ý

Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ ãáõ ÝÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ñ½ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ, ³Û¹ ÇëÏ å³ï ×³ éáí ¹Å í³ñ ¿ Ñ»ï¨»É ûñÇ Ý³ ã³ ÷áõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ¨ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ¹ñ³Ýó Ïñ³Í ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõÝ -Ý» ñÇÝ: ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ Ï³ Ýá Ý³ íáñ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ, Ùß³ Ï» Éáõ ¨ Ññ³ å³ ñ³ -Ï» Éáõ »Ý Ã³ Ï³ éáõó í³Íù Ý» ñÇ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ å³Û Ù³ Ý³ íáñ í³Í ¿ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ù³ -Õ³ ù³ Ï³Ý Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·Ç ¨ é» ëáõñë Ý» ñÇ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ùμ: ²ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ, ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÁ Ù³ë Ý³ï í³Í »Ý, ÇëÏ ¹ñ³Ýó ÙÇç¨ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³¹ ñ» ÉÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ ë³Ñ -Ù³ Ý³ ÷³Ï ¿: àñ å»ë íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý»ñ` îî Î²Ð -Á ¨ Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÁ, ß³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ »Ý ïñ³ Ù³¹ ñ»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Í³ í³É Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É É³ í³ ·áõÛÝ Ñ³ß í³ñÏ Ý» ñÁ, ÙÇÝã ¹»é í³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» -ñÇ ³Õμ Ûáõñ Ý» ñÁ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ã»Ý ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ: Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ãÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ ïí Û³É -Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ ¨ Ñáõ ë³ ÉÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý -Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ë» éÁ, ï³ ñÇ ùÁ, ½μ³Õ ÙáõÝ ùÁ, Ïñ Ã³ Ï³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÁ, ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ·áñ Íáõ -Ý» áõ ÃÛáõ ÝÁ, ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³é Ý» ñÁ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ:37 âÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ Ý³¨ ïí -Û³É Ý» ñÇ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³é³ í»É Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ, ÇÝ ãÁ Ïû· Ý»ñ å³ï -Ï» ñ³ óáõÙ Ï³½ Ù»É ÙÇ ïáõÙ Ý» ñÇ ¨ ÙÇ· ñ³Ýï ³ß Ë³ ï³ íáñ Ý» ñÇ ëá óÇ ³É-ïÝ ï» ë³ Ï³Ý Çñ³ íÇ ×³ ÏÇ` Ý» ñ³é Û³É ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÁÝ ¹áõÝ í» Éáõ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ, ¿Ã ÝÇÏ å³ï Ï³ Ý» Éáõ ÃÛ³Ý/É»½ íÇ, ù³ Õ³ ù³ óÇ ³ Ï³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ -ÏÇ ¨ ³ÛÉ ÝÇ Ù³ ëÇÝ:38

Ð³ï Ï³ å»ë ËÇëï ÏóÏ ïáõñ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÁ: Â»¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³é Ï³ ù³ Ý³ ÏÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý å³ï Ï»ñÝ ëï»ÕÍ í»É ¿ Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÇ, îî Î²Ð -Ç ¨ μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñÇ ÙÇ çá óáí, ³Û ¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, Ýñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É Éñ³ óáõ óÇã ùÇã ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³Ý: îî Î²Ð -Á ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý, μ³Ûó áã ÙÝ³ Éáõ ï¨áÕáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ. Ù³ñ ¹³ Ñ³ Ù³ ñÁ ïí Û³É Ý»ñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É, μ³Ûó ÙÇ ³ÛÝ ï³ ëÁ ï³ ñÇÝ Ù»Ï. é» ·Çëï ñÁ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¿ ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, Ã» ³ñ¹ Ûáù ÙÇ· ñ³Ýï Ý»ñÝ ³ß Ë³ ïáõÙ »Ý, Ã» áã (ãÙ³Ý ñ³ Ù³ë Ý» Éáí ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý ï» ë³ ÏÁ), ë³ Ï³ÛÝ ³Û¹ ïí Û³É Ý» ñÁ ùÇã Ñáõ ë³ ÉÇ »Ý. êÎîÐ -Á Ñ³ -í³ ù³· ñáõÙ ¿ ïí Û³É Ý»ñ ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñáõÙ Ùáõï ùÇ, μ³Ûó áã Ùáõï ùÇ å³ï ×³é Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ:39 ä³ï Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ -Ý» ñÁ å»ïù ¿ áõß ³¹ ñáõ ÃÛáõÝ ¹³ñÓ Ý»Ý ³Ûë áÉáñ ïáõÙ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý μ³ ñ» É³í Ù³ ÝÁ, ù³ ÝÇ áñ í»ñ çÇÝ ßñ ç³ ÝáõÙ Ð³ Û³ë ï³Ý Å³ Ù³ ÝáÕ Ý» ñÇ ÃÇíÝ ³í» É³ ÝáõÙ ¿, ¨ ³ß Ë³ ï³ß áõ Ï³ ÛáõÙ Ýñ³Ýó ÇÝ ï»· ñáõ ÙÁ í»ñ çÇÝ Å³ Ù³ Ý³Ï Ý»ñë ¹³ñ Ó»É ¿ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³ÝÝ ³éÝã íáÕ Ï³ñ¨áñ áÉáñï:




37. Àëï ³ßË³ï³ÝùÇ, ½μ³Õí³ÍáõÃÛ³Ý ¨ ³ßË³ïáõÅÇ Ã»ñû·ï³·áñÍÙ³Ý í»ñ³μ»ñÛ³É ²ØÎ 19-ñ¹ μ³Ý³Ó¨Ç, ï»°ë www.ilo.org/global/statistics-and-databases/meetings-and-events/international-conference-of-labour-sta-tisticians/20/WCMS_646788/lang--en/index.htm:

38. ²ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ÷á÷áË³Ï³ÝÝ»ñÇ ³ÙμáÕç³Ï³Ý ó³ÝÏÁ ï»°ë Global Migration Group Migration and Development Data Handbook (draft), ¿ç 31:

39. IOM, 2012:11:

2019 Ãí³ Ï³ ÝÇ ÑáõÝ í³ ñÇó Ç í»ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³ » Éáõ Ñ³ Ù³ñ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý»ñó å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ áõ Ý» Ý³É ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ, áñÇ ïñ³ Ù³¹ ñáõ ÙÁ ÷áË Ï³ å³Ïó í³Í ã¿ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï: ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÷áË Ï³ å³Ïó í³ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³ñ¨áñ ù³ÛÉ ÏÉÇ ÝÇ ¹» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÁ μ³ ñ» É³ í» Éáõ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ: Î³ñ¨áñ ¿, áñ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛ³Ý ·ñ³Ý óáõ ÙÁ å³ï ß³× ¨ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ -ÃÛ³Ý ¹»å ùáõÙ` ³í ïá Ù³ï Ï»ñ åáí Ï³å íÇ μÝ³Ï ãáõ ÃÛ³Ý é» ·Çëï ñÇÝ: êÎîÐ -Ç ¨ é» ·Çëï ñÇ ÷áË Ï³ å³Ïó Ù³Ý ¹»å ùáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý Ï³å í»É ë³Ñ Ù³ ÝÇ Ñ³ï Ù³Ý Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï, ³Û ëÇÝùÝ` ÑÝ³ ñ³ íáñ ÏÉÇ ÝÇ Ñ»ï¨»É ÃáõÛ É³ïñ í³Í Å³Ù Ï» ïÇó »ñ Ï³ñ ÙÝ³ óáÕ Ý» ñÇÝ ¨ »ñ ÏÇñ »Éáõ Ùáõ ïÇ Ýñ³Ýó ï» Õ³ß ³ñÅÝ ³í» ÉÇ ë»ñï Ï³ å»É Ýñ³Ýó ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï:40 ÐÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛ³Ý ¹»å -ùáõÙ, ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ å»ïù ¿ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ÉÇ Ý»Ý ÙÇ ³ÛÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó ¹áõñë ëï³ Ý³ Éáõ Ñ³ -Ù³ñ` ³í» ÉÇ Ñë ï³Ï Ï³å ëï»Õ Í» Éáõ ³Ý Ó³Ýó Ùáõï ùÇ ¨ »É ùÇ ³Ù ë³Ã í» ñÇ Ñ»ï: ²í» ÉÇÝ, ëñ³Ýù å»ïù ¿ ³Ù -μáÕ çá íÇÝ ÷áË Ï³ å³Ïó í»Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý ³å³ Ñá íáõ ÃÛ³Ý ¨/Ï³Ù Ñ³ñ Ï³ ÛÇÝ ï» Õ» Ï³ï í³ Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñÇ Ñ»ï: ²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÃáõÛÉï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ½·³ ÉÇ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ ÑÇÙ ù»ñ »Ý ëï»Õ ÍáõÙ Ð³ Û³ë -ï³ ÝÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·áõÙ, áõë ïÇ, å»ïù ¿ ù³Û É»ñ Ó»é Ý³ñ Ï»É, áñ å»ë ½Ç ¹ñ³Ýù í»ñ Ñ³ Ý»Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³é³ í»É ³ñ Å» ù³ íáñ ïí Û³É Ý»ñ:

²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íá ñáõ ÙÁ & ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ

Ð³ß íÇ ³é Ý» Éáí, áñ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³ íáõ ÙÁ ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ ¿ Ñ³ Ù³ñ í»É Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó, ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ ³Ý¹ ñ³ ¹³é Ý³É ³ß -Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÇÝ: ²í» ÉÇÝ, ÂÇñ³Ë 8.8-Ç Ñ³ Ù³ñ Ø¶öÊ -Ç ÏáÕ ÙÇó ³é³ ç³ñ Ï³Í óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇó Ù» ÏÁ Ý» ñ³ éáõÙ ¿ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ ³ß -Ë³ ï³Ý ùÇ ÁÝ ¹áõ Ý» Éáõ Ñ»ï Ï³å í³Í Í³Ë ë» ñÇ ·Ý³ Ñ³ ïáõ ÙÁ:

Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý Ù» Ãá¹ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ å³ñ μ» ñ³ -

Ï³Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ãÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ: ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ éáõ ó³ Ï³ñ ·Ç μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ý å³ï ×³ éáí ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íá ñáõ ÙÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³ ÝáõÙ ÙÝáõÙ ¿ ãÏ³ñ ·³ -íáñ í³Í: ê³ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ ïí Û³É Ý»ñ ëï³ Ý³ Éáõ Ï³ Ýá Ý³ íáñ áõ ÕÇ Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë ûñÇ Ý³Ï` ØèÎ- Ý» ñÇ Ï³Ù ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·áñ ÍáÕ ÑÛáõ å³ ïá ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ý» ñáõ ÅÁ ¹³é ÝáõÙ ¿ ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï: ²í» ÉÇÝ, ù³ ÝÇ áñ ³ß Ë³ -ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÙÁ Ð³ Û³ë ï³ -ÝáõÙ Ñ³ Ù» Ù³ ï³ μ³ñ ó³Íñ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ íñ³ ¿, ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ Ñ»Ý í»É ³ß Ë³ ï³Ý -ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ·ñ³ éáõÙ Ý» ñÇ íñ³: ²ÛÝ, Ã» ³ñ¹ Ûáù ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ÝïÝ ³ñ -ï»ñÏ ñáõÙ ³ß Ë³ ï³Ýù ¿ ·ï»É ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý Ù³ë Ý³ íáñ ·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛ³Ý, ³ÝÓ Ý³ Ï³Ý ëá óÇ -³ É³ Ï³Ý ó³Ý óÇ, ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛ³Ý, Ã» ³ÛÉ ÙÇ çá óáí, Ï³ñ¨áñ ¿ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· -ñ³Ýï Ý» ñÇ ï» ë³Ï Ý» ñÁ Ñ³ë Ï³ Ý³ Éáõ ¨ ³ÛÝ åÇ ëÇ Íñ³· ñ»ñ Ùß³ Ï» Éáõ Ñ³ Ù³ñ, áñáÝù Ï³ ñáÕ »Ý û· Ý»É Ñ³ Ù³ -å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ý»É ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Íñ³· ñ» ñÇÝ, Ïñ ×³ ï»É ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Í³Ë ë» ñÁ ¨ å³ßï å³ Ý»É ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ:

ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ áÉáñ ïáõÙ ³é Ï³ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ù³ñ ï³Ñ ñ³ í» ñÁ ³ñ ï»ñÏ -

ñÇó ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ëï³ Ý³ÉÝ ¿: Â» ñÇ Ï³ñ ·³ íáñ íáÕ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ -ÛÇ Ùá ¹» Éáí ³ß Ë³ ï» Éáõ ¹»å ùáõÙ, ³ÛÝ å»ë, ÇÝã å»ë Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ¿ ·áñ ÍáõÙ, ÝÙ³Ý ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ëï³ -Ý³ ÉÁ ß³ï ³Ý ·³Ù ³í» ÉÇ ¹Å í³ñ ¿: Ä³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ñ³ñ ó» ñáí Ïóáñ ¹Ç Íñ³ -·Çñ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ Ùï³¹ ñáõ ÃÛáõÝ Ï³ñ, ë³ Ï³ÛÝ ³ÛÝ Ñ» ï³Ó· í»ó` ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý ÝÏ³ ï³ éáõÙ Ý» ñÇó »É Ý» -Éáí: ¸ñ³ ëï»Õ Íáõ ÙÁ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï»ë ãáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó ï» Õ» ñáõÙ ï»ë ã³ Ï³Ý ëïáõ· Ù³Ý ·áñ Í³ éáõÛ ÃÇ í» -ñ³ Ï³Ý· Ýáõ ÙÁ ³é³ ç³ñÏ íáõÙ »Ý áñ å»ë ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É -Ý» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ý ÙÇ çáó Ý»ñ: ø³ ÝÇ ¹»é ãÇ ëï»ÕÍ í»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ áõ Å»Õ Ñ»Ýù, áñÁ Ïû· Ý»ñ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³ ÝÁ, ³é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ ³í» É³ó Ý»É ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ñ³ñ ó³ß ³ñ` ØáÉ ¹á í³ ÛÇ ûñÇ Ý³ Ïáí, ï»°ë Ü»ñ ¹Çñ 10:




40. î»°ë ØØÎ 2011:38` Í³ÝáÃ³Ý³Éáõ Éñ³óáõóÇã ³é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ³ÛÝ Ù³ëÇÝ, Ã» ÇÝãå»ë Ï³å»É êÎîÐ ¨ áëïÇÏ³ÝáõÃÛ³Ý ïíÛ³ÉÝ»ñÁ` ÃáõÛÉ³ïñí³Í Å³ÙÏ»ïÇó »ñÏ³ñ ÙÝ³óáÕÝ»ñÇÝ ³í»ÉÇ É³í Ñ»ï¨»Éáõ Ñ³Ù³ñ:

ê» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³

Î³ñ ×³ Å³Ù Ï»ï ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÁ, áñáÝù »ñ»ù ³Ù ëÇó å³ Ï³ë Å³Ù Ï» ïáí μ³ ó³ Ï³ ÛáõÙ »Ý Çñ»Ýó μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý í³Û ñÇó, μÝá ñáß »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇÝ: ÜÏ³ ï»Ýù, áñ Ø²Î -Á ÙÇÝã¨ »ñ»ù ³ÙÇë Å³Ù Ï» ïáí ³ñ»ñ ÏÇñ Ù»Ï ÝáÕ Ý» ñÇÝ áñ å»ë ÙÇ· ñ³Ýï ãÇ ¹³ ë³ Ï³ñ ·áõÙ,41 ³Û ¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ ³Ûë ï»Õ ³Û¹ Ï³ ï» ·á ñÇ ³Ý ùÝÝáõ ÃÛ³Ý ¿ ³éÝ íáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ »Ý Ã³ » é³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ Í³ í³É Ý» ñÇ ¨ ³ÛÉ ³é³ÝÓ Ý³ Ñ³ï Ïáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ å³ï Ï» ñÁ ëï³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ ¨ ¹Ç ï³ñÏ íáõÙ ¿ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÇ ß³ñ ùáõÙ: ÀÝ¹ Ñ³Ý ñ³ å»ë ¹Åí³ñ ¿ ã³ ÷»É Ï³ñ ×³ Å³Ù Ï»ï ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý, ù³ ÝÇ áñ ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ í» Éáõ Å³ -Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍÁ å³Û Ù³ Ý³ íáñ í³Í ã¿ Ùáõï ùÇ ³ñ ïá Ý³· ñáí Ï³Ù ÃáõÛÉï íáõ ÃÛ³Ùμ ¨ Ñ³ ×³Ë ³Ý Ï³ ÝáÝ μÝáõÛÃ ¿ ÏñáõÙ: ²í» ÉÇÝ, í³ñ ã³ Ï³Ý ·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñáõÙ Ýñ³Ýù ëá íá ñ³ μ³ñ ã»Ý ÷á ËáõÙ Çñ»Ýó Ñ³ë ó»Ý Ï³Ù μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý »ñ ÏÇ ñÁ: ê³ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇÝ μÝá ñáß »ñ¨áõÛÃ ¿, ¨ ù³ ÝÇ áñ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë é» ·Çëï ñáõÙ ·ñ³Ýó Ù³Ý óáõ -ó³ ÝÇß Ý» ñÁ ó³Íñ »Ý, áõë ïÇ Çñ³ ï» ë³ Ï³Ý ã¿ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇó, áí ù»ñ ³ñ ¹»Ý ÇëÏ ã»Ý ·ñ³Ýó íáõÙ, ³ÏÝ Ï³ -É»É, áñ Ï· ñ³Ýó í»Ý »ñ»ù ³Ù ëÇó å³ Ï³ë Å³ Ù³ Ý³ Ïáí μ³ ó³ Ï³ Û» Éáõ ¹»å ùáõÙ:

Ð»ï¨³μ³ñ, ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ ³í» ÉÇ Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ³é³ ç³ñÏ -

íáõÙ ¿ û· ï³ ·áñ Í»É îî Î²Ð -Á ¨ áã Ã» é» ·Çëï ñÁ: îî Î²Ð -Ç û· ï³ ·áñ Íáõ ÙÁ ÃáõÛÉ Ïï³ Ï³å ëï»Õ Í»É ë» ½á Ý³ -ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ãí³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ¨ ëá óÇ ³É-ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ³ÛÉ û· ï³ Ï³ñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇç¨: ø³ÝÇ áñ §½μá ë³ßñ çáõ ÃÛáõ ÝÁ¦ ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿ Ýß»É áñ å»ë ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³é, áõ ñ»ÙÝ »ñ»ù ³Ù ëÇó å³ Ï³ë Å³ Ù³ -Ý³ Ïáí ³ñ ï»ñ ÏÇñ Ù»Ï ÝáÕ ³Ý Ó³Ýó ÑÝ³ ñ³ íáñ ÏÉÇ ÝÇ μ³ Å³ Ý»É ½μá ë³ßñ çÇÏ Ý» ñÇ ¨ ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» -ñÇ: îî Î²Ð -Ç Ý»ñ Ï³ ÛÇë Ñ³ñ óÇ ¨ ¹ñ³ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ ï»°ë Ü»ñ ¹Çñ 8-Á:

Ü»ñ¹Çñ 8. ²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñ îîÎ²Ð-áõÙ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ

ï&áÕáõÃÛ³Ý Ñ³ñóÇ í»ñ³µ»ñÛ³É Ü»ñÏ³ÛÇë îîÎ²Ð Ñ³ñóÁ` 2014 Ã.-Ç ¹ñáõÃÛ³Ùμ

2011 Ã. ÑáõÝí³ñÇ 1-Çó, [²ÜàôÜÀ] ï»Õ³÷áËí»É ¿ Ù»Ï ³ÛÉ Ù³ñ½ Ï³Ù Ù»Ï ³ÛÉ »ñÏÇñ 3 ¨ ³í»ÉÇ ³ÙÇë

1. ²Ûá, ï»Õ³÷áËí»É ¿ ¨ ãÇ í»ñ³¹³ñÓ»É

2. ²Ûá, ï»Õ³÷áËí»É ¿ ¨ í»ñ³¹³ñÓ»É ¿

3. àã ¦ ´³ÅÇÝ ¶ 4. ²é³çÇÝ ³Ý·³Ù ¿ »Ï»É ³Û¹ ßñç³ÝÁ

²é³ç³ñÏíáÕ îîÎ²Ð Ñ³ñóÁ

2011 Ã. ÑáõÝí³ñÇ 1-Çó, [²ÜàôÜÀ] ï»Õ³÷áËí»É ¿ Ù»Ï ³ÛÉ Ù³ñ½ Ï³Ù Ù»Ï ³ÛÉ »ñÏÇñ

1. ²Ûá, ï»Õ³÷áËí»É ¿ ¨ ãÇ í»ñ³¹³ñÓ»É

2· ²Ûá, ï»Õ³÷áËí»É ¿ ¨ ãÇ í»ñ³¹³ñÓ»É »ñ»ù ³Ùëí³ ÁÝÃ³óùáõÙ

3· ²Ûá, ï»Õ³÷áËí»É ¿ ¨ í»ñ³¹³ñÓ»É ¿ ³í»ÉÇ ù³Ý »ñ»ù ³ÙÇë

4. àã ¦ ´³ÅÇÝ ¶ 4. ²é³çÇÝ ³Ý·³Ù ¿ »Ï»É ³Û¹ ßñç³Ý




41. î»°ë IOM, 2010:23:

²å³Ñáí & Ï³ÝáÝ³Ï³ñ·í³Í ÙÇ·ñ³óÇ³. 10.7

u öá÷áËáõÃÛ³Ý »ÝÃ³ñÏ»É ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ å³ï×³éÇ í»ñ³μ»ñÛ³É îîÎ²Ð Ñ³ñóÁ

u ´³ñ»É³í»É ·ñ³ÝóáõÙÝ»ñÇ óáõó³ÝÇßÁ μÝ³ÏãáõÃÛ³Ý é»·ÇëïñáõÙ

u öáËÏ³å³Ïó»É êÎîÐ-Á μÝ³ÏãáõÃÛ³Ý é»·ÇëïñÇ Ñ»ï

u ²í»É³óÝ»É îîÎ²Ð ³ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ù³ëÇÝ å³ñμ»ñ³Ï³Ý Ùá¹áõÉ

u ´³ñ»É³í»É Ñ³Ù³·áñÍ³ÏóáõÃÛáõÝÁ Ñ³Ù³å³ï³ëË³Ý Ýå³ï³Ï³Ï»ï »ñÏñÝ»ñÇ Ñ»ï ÙÇ·ñ³óÇáÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ áÉáñïáõÙ

´³½ Ù³ ÃÇí Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ Ý» ñáõÙ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇñ íáõÙ »Ý Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ, Ý»ñ Ï³ Û³ó íáõÙ »Ý Ëáñ ù³ ÛÇÝ ·Ý³ Ñ³ ï³ Ï³Ý Ý»ñ ¨ ïñ íáõÙ »Ý Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï Éáõ ÍáõÙ Ý»ñ:42 ø³ ÝÇ áñ Ù»ñ ³Ûë Ó»é Ý³ñ Ïáõ ÙÁ í» ñ³ μ»ñ íáõÙ ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ ½³ñ ·³ó Ù³Ý ïí Û³É Ý» ñÇÝ Î¼Ü- Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ ï»ùë ïáõÙ, ³Ûë ï»Õ ùÝ Ýáõ ÃÛ³Ý »Ý ³éÝ íáõÙ ÙÇ ³ÛÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³ ÝÁ í» ñ³ μ» ñáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý μ³ ó» ñÁ` ÙÇ·ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³ éÁ, »É ùÇ Ñáë ù» ñÁ ¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓÁ:

ä³ï ×³ éÁ

ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³ éÇ, ÙÝ³ Éáõ Ï³Ù í» ñ³ ¹³é Ý³ Éáõ Ýå³ ï³ ÏÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ å³ï ß³× Ñ³ í³ -ù³· ñáõ ÙÁ å³ñ½ Ñ³ ë³ ñ³Ï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ¨áñ ã³ ÷³ ÝÇß ¿: ä³ï ×³ éÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É îîÎ²Ð -áõÙ ïñ íáÕ Ý»ñ Ï³ ÛÇë Ñ³ñ óÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ³í» ÉÇ å³ñ½ Ó¨³Ï»ñ å»É, ï»°ë ëïáñ¨` Ü»ñ ¹Çñ 9-Á: ä³ñ ½» óáõ -ÙÇó Ñ³ñ óÁ Ïß³ ÑÇ, áñÇ ßÝáñ ÑÇí ÏÑ»ß ï³ Ý³ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù»Ï Ý» Éáõ å³ï ×³é Ý» ñÇ ¹³ ë³ Ï³ñ ·áõÙÝ áõ í»ñ -Éáõ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ` Ñ³ï Ï³ å»ë í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ å³ ñ³ ·³ ÛáõÙ:

Ü»ñ¹Çñ 9. ²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝ îîÎ²Ð-áõÙ å³ï×³éÇ Ñ³ñóÇ

í»ñ³µ»ñÛ³É

Ü»ñÏ³ÛÇë îîÎ²Ð Ñ³ñóÁ`

à±ñÝ ¿ [²ÜàôÜÀ]-Ç í»ñçÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ï³Ù ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇó í»ñ³¹³ñÓÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý å³ï×³éÁ:

1. ²ßË³ï»É / ³ßË³ï³Ýù ÷Ýïñ»É 2. ÀÝï³Ý»Ï³Ý Ñ³Ý·³Ù³ÝùÝ»ñ 3. ´Ý³Ï»óáõÙ 4. ²Ûó»ÉáõÃÛáõÝ ÁÝÏ»ñÝ»ñÇÝ / Ñ³ñ³½³ïÝ»ñÇÝ 5. ¼μáë³ßñçáõÃÛáõÝ 6. àõëáõÙ / í»ñ³å³ïñ³ëïáõÙ 7. ´Ç½Ý»ë 8. ²ßË³ï³ÝùÇ ³í³ñï 9. Üå³ï³ÏÇ Çñ³·áñÍáõÙ 10. ´áõÅáõÙ 11. ´³Ý³Ï 12. ø³Õ³ù³Ï³Ý å³ï×³éÝ»ñ 13. ²ÛÉ` (Ýß»É)




42. î»°ë Ü»ñ¹Çñ 6-Á` Éñ³óáõóÇã ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ:

²é³ç³ñÏíáÕ îîÎ²Ð Ñ³ñóÁ`

à±ñÝ ¿ [²ÜàôÜÀ]-Ç í»ñçÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ï³Ù ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇó í»ñ³¹³ñÓÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý å³ï×³éÁ:

1. ²ßË³ï»É / ³ßË³ï³Ýù ÷Ýïñ»É 2. ÀÝï³ÝÇùÇÝ ÙÇ³Ý³É 4. ²Ûó»É»É ÁÝÏ»ñÝ»ñÇÝ/ Ñ³ñ³½³ïÝ»ñÇÝ 5. ¼μáë³ßñçáõÃÛáõÝ 6. àõëáõÙ / í»ñ³å³ïñ³ëïáõÙ 7. ´Ç½Ý»ë 8. ²ßË³ï³ÝùÇ ³í³ñï 9. àõëÙ³Ý/ í»ñ³å³ïñ³ëïÙ³Ý Íñ³·ñÇ ³í³ñï 10. ´áõÅáõÙ ÷Ýïñ»ÉÁ/ μáõÅÙ³Ý ³í³ñï 11. ´³Ý³Ï 12. ø³Õ³ù³Ï³Ý å³ï×³éÝ»ñ 13. ²ÛÉ` (Ýß»É)

²é³ ç³ñÏ íáÕ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ »ñ¨áõÙ ¿, áñ §μáõ Åáõ ÙÁ¦ í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ §μáõ Åû· Ýáõ ÃÛ³ ÝÁ¦: îí Û³É ¹»å ùáõÙ Ñ³ë Ï³ Ý³ ÉÇ ã¿, Ã» ÇÝã »Ý Ýß³ Ý³ ÏáõÙ §μÝ³ Ï» óáõ ÙÁ¦ Ï³Ù §Ýå³ ï³ ÏÇ Çñ³ ·áñ Íáõ ÙÁ¦: ²é³ ç³ñÏ -íáõÙ ¿ Ñ³ Ý»É §μÝ³ Ï» óáõ ÙÁ¦: §Üå³ ï³ ÏÇ Çñ³ ·áñ Íáõ ÙÁ¦ áñ å»ë í» ñ³ ¹³ñ Óá ÕÇ ÏáÕ ÙÇó ïñ í³Í å³ ï³ë -Ë³Ý` ãÇ ÝßáõÙ í» ñ³ ¹³ñ ÓÇ Ñë ï³Ï å³ï ×³ éÁ: ²Ý ÓÇ Ýå³ ï³ ÏÇ Çñ³ ·áñ Íáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ ÉÇ Ý»É ³ß Ë³ ï³Ý ùÁ, Ïñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ, ÁÝ ï³ ÝÇ ùÇ Ï³Ù ³éáÕ çáõ ÃÛ³Ý Ñ»ï Ï³å í³Í Ñ³ñ ó» ñÁ. ³Ûë μá Éáñ ã³ ÷³ ÝÇß Ý» ñÁ å³ ï³ë Ë³Ý -Ý» ñáõÙ ³ÛÉ Ï»ñå ïñ í³Í »Ý, áñ å»ë ³é³Ý ÓÇÝ ¹³ ë³ Ï³ñ ·áõÙ Ý»ñ: Ð»ï¨³μ³ñ, í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ÁÝ -¹³ Ù» ÝÁ Ù»Ï` §Ýå³ ï³ ÏÇ Çñ³ ·áñ Íáõ ÙÁ¦, ¹³ ë³ Ï³ñ ·áõÙ áõ Ý» Ý³ ÉÁ ã³ ÷³ ½³Ýó É³ÛÝ ¿:

²é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ ÷á Ë³ ñ» ÝÁ ³í» É³ó Ý»É §áõë Ù³Ý/ í» ñ³ å³ï ñ³ëï Ù³Ý Íñ³· ñÇ ³í³ñ ïÁ¦, ÇÝã å»ë Ý³¨

÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõÝ Ï³ ï³ ñ»É §μáõ ÅáõÙ¦ å³ ï³ë Ë³ ÝáõÙ` Éñ³ óáõ óÇã Ñë ï³ Ïáõ ÃÛáõÝ Ùïó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ØÇ ³ Å³ -Ù³ Ý³Ï ë³ Éñ³ óáõÙ ÏÉÇ ÝÇ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ¨ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É í» ñÁ μ»ñ í³Í ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛ³ ÝÁ, ù³ ÝÇ áñ ³í» ÉÇ ß³ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ ëï³ Ý³É í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ñ³ Û³ë ï³Ý óÇ Ïñ Ã³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ù³ -ëÇÝ:

ºÉ ùÁ

Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó »É ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñáõ ë³ ÉÇ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ ïí Û³É Ý» -ñÇ Éáõñç μ³ó ¿` Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí ¹ñ³Ýó Ï³ñ¨áñõ ÃÛáõ ÝÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ: ²í» ÉÇÝ, ë³ áÉáñï ¿, áñ ï»Õ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ áõÕ Õ³ ÏÇ á ñ»Ý ³½ ¹»É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÙÇ· ñ³ -óÇ ³ ÛÇ Ï³ Ýá Ý³ Ï³ñ· Ù³Ý íñ³. áñ ù³Ý ¹Å í³ñ ¿ Ñ»ï¨»É íÇ ½³ ÛÇ ¨ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý ÃáõÛÉï íáõ ÃÛ³Ý Å³Ù Ï»ï Ý» ñÇ Ë³Ë ïáõÙ Ý» ñÇÝ, ³ÛÝ ù³Ý ³í» ÉÇ ¹Å í³ñ ¿ Ï³ é³ í³ ñ»É ³Ý Ï³ ÝáÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³Ý:

Ð³ñ Ï³ íáñ ¿ μ³ ñ» É³ í»É é» ·Çëï ñÇ »É ù» ñÇ Ù³ ëÇÝ ³í» ÉÇ É³í ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ -

ÃÛáõ ÝÁ` ËÃ³Ý Ý»ñ ëï»Õ Í» Éáí ·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Ç ¨ ·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñÁ Å³ Ù³ Ý³ ÏÇÝ Ï³ ï³ ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ: Ø³ñ ¹ÇÏ Çñ»Ýó Ýá ñ³ ÍÇÝ Ý» ñÇÝ ·ñ³Ý ó» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ëï³ ÝáõÙ »Ý åñá· ñ» ëÇí ³×áÕ Ýå³ëï. ÝÙ³ Ýû ñÇ Ý³Ï Éáõ -ÍáõÙ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ý³ Ë³ ï» ë»É Ñ³ë ó» Ý» ñÇ ÷á ÷á Ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ·ñ³Ýó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ: Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë áë ïÇ Ï³ Ýáõ -ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó Ó»é Ý³ñÏ í»É ¿ ³ñ ï»ñÏ ñÇ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÑÛáõ å³ ïá ë³ ñ³Ý Ý» ñáõÙ ù³ Õ³ ù³ óÇ Ý» ñÇ ·ñ³Ýó Ù³Ý ¿É»Ïï ñá Ý³ ÛÇÝ Ó¨»ñÇ Ý»ñ¹ñ Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó, áñÝ ³í ïá Ù³ï Ã³ñ Ù³ óáõÙ Ý»ñ Ï³ å³ Ñá íÇ é» ·Çëï ñáõÙ: ê³ áÕ çáõ Ý» ÉÇ ù³ÛÉ ¿ ³Ûë ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·» ñÇ ³í ïá Ù³ ï³ó Ù³Ý ¨ å³ñ ½»ó Ù³Ý ³éáõ Ùáí ¨ Ï³ ñáÕ ¿ Ýå³ë ï»É ·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÃíÇ ³í» É³ó Ù³ ÝÁ:

è» ·Çëï ñÁ êÎîÐ -Ç Ñ»ï Ï³ å» ÉÁ ¨ë ÙÇ Ï³ñ¨áñ ù³ÛÉ ÏÉÇ ÝÇ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñáë ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» -

ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ý áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, »É ù» ñÇ Ù³ ëáí: ²Û¹ »ñ Ïáõ ëÇ Ï³ åÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ é» ·Çëï ñÇ ïí Û³É Ý» ñÇÝ Ï³ í» É³ó í» ÇÝ ³ÝÓ Ý³ Ï³Ý ÝáõÛ Ý³ Ï³ Ý³ óáõ óÇã Ý»ñ` μ³ ñ» É³ í» Éáí »É ù» ñÇ ¨ Ùáõï ù» ñÇ ïí Û³É Ý» ñÇ Ãá Õ³ñ Ïáõ ÙÁ, ù³ ÝÇ áñ ³Û¹ Ï»ñå Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Á Ïáõ Ý» Ý³ ÙÇ¨ÝáõÛÝ ³Ý ÓÇ ³Ù» Ý³Ù Û³ μ³½ Ù³ ÏÇ Ùáõï ù»ñÝ áõ




»Éù» ñÁ μ³ ó³ é» Éáõ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ: ²ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ é» ·Çëï ñÁ Ï³ ñáÕ ¿ ß³ï ³í» ÉÇ ×ß· ñÇï ³Õμ Ûáõñ ÉÇ Ý»É ³Ûë Ñáë ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É:43 êñ³Ýù ÙÇÙ Û³Ýó ÙÇ ³ó Ý» ÉáõÝ áõÕÕ í³Í ³ß Ë³ ï³Ýù Ý»ñÝ ³ñ ¹»Ý ëÏë í»É »Ý: ì»ñç³ å»ë ³ß Ë³ ï³Ýù Ý»ñ »Ý ï³ñ íáõÙ Ï»Ý ë³ ã³ ÷³ Ï³Ý ³ÝÓ Ý³· ñ» ñÇ Ãá Õ³ñ Ïáõ ÙÁ ëÏ ë» Éáõ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ, Ã» å»ï ¹ñ³Ýù ¹»é¨ë ÉÇ ³ñ Å»ù ã»Ý ·áñ ÍáõÙ: ¸³ Ï³ ñáÕ ¿ û· Ý»É Ý³¨ ³í» ÉÇ ×ß· ñÇï »É ù³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ¨ ³ÛÉ Ñáë ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ñ³ í³ ù» Éáõ ·áñ ÍáõÙ, ù³ ÝÇ áñ Ï³ ñáÕ ¿ μ³ ñ» É³ í»É êÎîÐ -Ç ÏáÕ ÙÇó ë³Ñ Ù³ Ý³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í» ïáõ ÃÛáõÝÝ áõ Ãí³Û Ý³ óáõ ÙÁ:

ì» ñ³ ¹³ñÓ »Ý Ã³¹ ñáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ ³

ì» ñ³ ¹³ñ ÓÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý»ñÝ ³Ù μáÕ ç³ Ï³Ý ã»Ý: è» ·Çëï ñáõÙ ·ñ³Ý óáõÙ Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Á μ³ ñ» É³ -í» Éáõ ¨ é» ·ÇëïñÝ áõ êÎîÐ -Á Çñ³ñ ÙÇ ³ó Ý» Éáõ Ù³ ëÇÝ í» ñÁ Ýß í³Í ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý û· ï³ -Ï³ñ ÉÇ Ý»É Ý³¨ ³Ûë ï»Õ: ´³ óÇ ¹ñ³ ÝÇó, îî Î²Ð -Á áñáß û· ï³ Ï³ñ ïí Û³É Ý»ñ ¿ ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ` Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý» Éáí ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ áÉáñï Ý» ñÇ ¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓÇ ÙÇç¨ ÙÇ ïáõÙ Ý» ñÇ ³Ù ÷á÷ ÝÏ³ ñ³· ñáõ ÃÛáõÝ:

ÆÝã¨¿, í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ ³éç¨ Í³ é³ ó³Í ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í Ñ³ í³ -ù³· ñáõÙ ãÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ: ê³ ³é³ÝÓ Ý³ Ñ³ ïáõÏ Ñ» ï³ùñù ñáõ ÃÛáõÝ ¿ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ` Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí, áñ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý Ù³ ëÇÝ ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý» ñáõÙ ÁÝ¹·Í íáõÙ ¿ñ í» ñ³ ¹³ñÓ »Ý Ã³¹ ñáÕ ÙÇ· -ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ñ ï³Ñ ñ³ í»ñ Ý» ñÁ Ñ³ë Ï³ Ý³ Éáõ Ï³ñ¨áñáõ ÃÛáõ ÝÁ` Ñ³ï Ï³ å»ë ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ μ³ ñ» Ï» óáõ ÃÛ³Ý Ñ³ñ ó» ñáõÙ: ì» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý áõ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» -ñÁ ³é³ÝÓ Ý³ Ñ³ ïáõÏ Ñ» ï³ùñù ñáõ ÃÛáõÝ Ï³ ñáÕ »Ý Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý»É` Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí ³ÛÝ, áñ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» óáõ ÙÁ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇó ¿: ê³ Ï³ ñáÕ ¿ Ýß³ Ý³ Ï»É í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» -ñÇ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ áñ³ Ï³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ, áñ Ó»éù »Ý μ» ñ»É Ï³Ù Ð³ Û³ë -ï³ ÝáõÙ Ï³Ù Ýå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñÏ ñáõÙ, ³Ý Ï³Ë Ýñ³ ÝÇó` Ýñ³Ýù å³ß ïá Ý³ Ï³Ý Ñ³ í³ë ï³ ·Çñ áõ Ý»Ý ¹ñ³ Ñ³ -Ù³ñ, Ã» áã, ¨ Ã» áñ ù³ Ýáí »Ý ¹ñ³Ýù Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ÁÝ Ã³ óÇÏ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇÝ:

Ü»ñ¹Çñ 10. îÝ³ÛÇÝ ïÝï»ëáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³ñóáõÙ Ý»ñÇ û·ï³·áñÍáõÙ`

ØáÉ¹áí³ÛáõÙ ³ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ù³ëÇÝ ïí Û³ÉÝ»ñ Ñ³í³ù³·ñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ

ºí ñá å³ Ï³Ý Ñ³ÝÓ Ý³ Åá Õá íÇ ýÇ Ý³Ý ë³ íáñ Ù³Ùμ, ²ØÎ -Ç Ñ»ï Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛ³Ùμ Çñ³ Ï³ -

Ý³ó í³Í §²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ï³ é³ í³ ñáõ ÙÁ ¨ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ -Ý» ñÇ ã³ ÷áõÙ Ý» ñÁ¦ Íñ³ ·Ç ñÁ Ýå³ë ï»É ¿ ØáÉ ¹á í³ ÛÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ -ÃÛ³Ý μ³ ñ» É³í Ù³ ÝÁ: ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ØáÉ ¹á -í³Ý û· ï³ ·áñ ÍáõÙ ¿ ²ß Ë³ ïáõ ÅÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõ ÝÁ: ²ÛÝ Ý» ñ³ éáõÙ ¿ ³ñ Å» ù³ íáñ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ -í³ ù³· ñáõÙ Ñ³ í³ Ý³ Ï³Ý, μ³ ó³ Ï³ ÛáÕ ¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É` §²ß Ë³ -ïáõ ÅÇ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ¦ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ùá ¹áõ ÉÇ ÙÇ çá óáí: î» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ñ³ í³ù íáõÙ »Ý ²ß Ë³ -ïáõ ÅÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ý ßñ ç³ Ý³ ÏáõÙ` ¹ñ³Ý ÏÇó Ñ³ í»É Û³É Ñ³ñ ó³ß ³ ñÇ ÙÇ çá óáí, áñÇ Ñ³ñ ó» ñÁ í» -ñ³ μ» ñáõÙ »Ý Ñ³ñ ó³½ ñáõÛ óÇ å³ ÑÇÝ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý μ³ ó³ Ï³ ÛáÕ ³Ý Ó³Ýó, áõÙ μ³ ó³ Ï³ Ûáõ -ÃÛ³Ý å³ï ×³ éÁ §³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ÙÝ³ ÉÁ¦ Ï³Ù §³ß Ë³ ï³Ý ùÁ Ï³Ù ³ß Ë³ ï³Ýù ÷Ýï ñ»ÉÝ¦ ¿. Ñ³ñ ó³½ -ñáõÛ óÇ å³ ÑÇÝ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõ ÝáõÙ ·ïÝ íáÕ ³Ý Ó³Ýó, áí ù»ñ Ñ³ñ ó³½ ñáõÛ óÇÝ Ý³ Ëáñ ¹³Í 24 ³ÙÇë Ý» ñÇ ÁÝ Ã³ó ùáõÙ ³ß Ë³ ï»É »Ý ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ Ï³Ù ³ß Ë³ ï³Ýù »Ý ÷Ýï ñ»É. ¨ ³Ý Ó³Ýó` áí -ù»ñ »ñÏ ñÇó Ù»Ï Ý» Éáõ Ùï³¹ ñáõ ÃÛáõÝ áõ Ý»Ý: ²Ûë ïí Û³É Ý» ñÁ Ñ³ í³ ù³·ñ í»É »Ý 2008 Ã. ¨ 2012 Ã.:44 Ð³ñ ó» ñÁ Ý» ñ³ éáõÙ »Ý Ñ»ï¨Û³É Ñ³ï Ï³ ÝÇß Ý» ñÁ` • Îñ Ãáõ ÃÛáõÝ. Îñ Ãáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ í» ñ³ å³ï ñ³ë ïáõ ÙÁ ÁÝ Ã³ óÇÏ/í»ñ çÇÝ áõ Õ»¨áñáõ ÃÛ³Ý ÁÝ Ã³ó ùáõÙ,

Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý/í» ñ³ å³ï ñ³ëï Ù³Ý ï» ë³ ÏÁ, áõ ëáõÙ Ý³ éáõ ÃÛ³Ý áÉáñ ïÁ, Ñ³Û ó³Í/ëï³ ó³Í Ïñ Ãáõ -ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ñ Å» ùáõ ÃÛáõ ÝÁ




43. Eurostat, 2015:28:

44. ²Ûë Íñ³·ñÇ í»ñ³μ»ñÛ³É, áñÁ Çñ³Ï³Ý³óí»É ¿ Ý³¨ àõÏñ³ÇÝ³ÛáõÙ, Éñ³óáõóÇã ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ï»°ë www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---sro-budapest/documents/publication/ wcms_247459.pdf:

• ¼μ³Õ í³ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ. ²ñ ï»ñÏ ñáõÙ ³ß Ë³ ï³Ýù ÷Ýï ñ» Éáõ ï¨áÕáõ ÃÛáõ ÝÁ, ½μ³Õ ÙáõÝ ùÁ, áÉáñ ïÁ, ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ëá íá ñ³ Ï³Ý ß³ μ³ Ã³ Ï³Ý Å³ Ù³ ù³ Ý³ ÏÁ, ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ å³Û Ù³ Ý³· ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛáõ ÝÁ, ëá óÇ ³ É³ Ï³Ý å³ßï å³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ (³Û¹ ÃíáõÙ` μÅß Ï³ Ï³Ý ³å³ Ñá í³· ñáõ ÃÛáõÝ, ³éáÕ çáõ ÃÛ³Ý ¨ ï³ ñ» Ï³Ý ³ñ Ó³ Ïáõñ¹, Ï»Ý ë³ Ãáß ³ Ï³ ÛÇÝ í×³ñ -Ý»ñ, íÝ³ë í³Í ùÇ ÷áË Ñ³ ïáõ óáõÙ), ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÑÙ ïáõ ÃÛ³Ý Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÁ ¨ ¹ñ³ Ñ³ Ù³ å³ -ï³ë Ë³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ ÙÇ· ñ³Ý ïÇ áñ³ Ï³ íáñ Ù³ ÝÁ:

• ºÏ³ Ùáõï Ý» ñÁ ¨ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÁ. ²Ù ë³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³ í³ ÉÁ, Ïïñ í³Í -ùáí ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³ í³ ÉÁ, ¹ñ³Ýó û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý »Õ³ Ý³ ÏÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý»ñ áõë Ù³Ý ¨ í» ñ³ å³ï ñ³ëï Ù³Ý Ù»ç, ÙÇ çÇÝ ³Ù ë³ Ï³Ý »Ï³ Ùáõ ïÁ:

• Î³ Ýá Ý³ íá ñáõ ÃÛáõ ÝÁ. Çñ³ í³ Ï³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÁ Ýå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñÏ ñáõÙ:45

Ð³ß íÇ ³é Ý» Éáí Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ, í» ñ³ ¹³ñ ÓÇ, ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý ¨

ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ ë³ Ï³ íáõ ÃÛáõ ÝÁ ¨ ³ÛÝ, áñ ÑÝ³ ñ³ -íáñ ã¿ ¹ñ³Ýù Ñ»ß ïáõ ÃÛ³Ùμ Ñ³ í³ ù³· ñ»É ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí, ³ñ Å» ¹Ç ï³ñ Ï»É ¹ñ³Ýó í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ ïáõÏ Ýå³ ï³ Ï³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõ ÝÁ: Ü»ñ ¹Çñ 10-Á Ù³Ý ñ³ Ù³ë Ý»ñ ¿ å³ ñáõ Ý³ ÏáõÙ ØáÉ ¹á í³ ÛÇ ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ùá ¹áõ ÉÇ Ù³ ëÇÝ, áñÝ ÏÇ -ñ³é í»É ¿ ²ß Ë³ ïáõ ÅÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ý ÙÇ çá óáí: ÜÙ³Ý Ùá ¹áõ ÉÇ û· ï³ ·áñ ÍáõÙÝ û· ï³ Ï³ñ ÏÉÇ Ý»ñ Ð³ Û³ë -ï³ ÝÇ Ñ³ Ù³ñ: àñ å»ë ³é³Ý ÓÇÝ Ùá ¹áõÉ ³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ û· ï³ ·áñÍ í»É îî Î²Ð -Ç ÙÇ çá óáí` Ùá ï³ íá ñ³ å»ë »ñ»ù ï³ ñÇÝ Ù»Ï: ê³ Ï³ å³ Ñá í»ñ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ Ù³ë Ý³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ μ³ñÓ ñ³ë ïÇ ×³Ý ù³ Õ³ ù³ Ï³Ý ýá ñáõ ÙÇ ãáñë ï³ ñÇÝ Ù»Ï ï» ÕÇ áõ Ý» óáÕ Ñ³ß í»ï íá Õ³ Ï³Ý ßñ ç³ ÷áõ É» ñÇÝ ¨ ÙÇÝã¨ 2030 Ãí³ Ï³ ÝÁ áõ Ý» Ý³É ½·³ ÉÇ Í³ í³ -ÉÇ ïí Û³É Ý»ñ áõ ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ñ³ Ù³ñ É³í ·³ Õ³ ÷³ñ Ý»ñ: âÝ³ Û³Í ¹ñ³ Ñ³ Ù³ñ Ïå³ Ñ³Ýç í»Ý Éñ³ óáõ óÇã é» -ëáõñë Ý»ñ, ë³ Ï³ÛÝ Ñ³ß íÇ ³é Ý» Éáí ÝÙ³Ý Ùá ¹áõ ÉÇ û· ï³ Ï³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ÙÇ ß³ñù ³é³ç Ý³ Ñ»ñÃ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ·Ý³Ñ³ïÙ³Ý Ñ³ Ù³ñ, ³ñ Å» ³Û¹ Ñ³ñ óÁ ùÝ Ýáõ ÃÛ³Ý ³é Ý»É:

ºí í»ñ çáõÙ, ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ μÝáõÛ ÃÇ ³é³Ýó ù³ ÛÇÝ ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ áÉáñ ïáõÙ Ñ³ -

Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ýå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ»ï Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛ³Ý ³Ù ñ³åÝ ¹áõ ÙÁ: ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ¨ ½³ñ -·³ó Ù³ ÝÁ í» ñ³ μ»ñ íáÕ ÙÇ ß³ñù Ï³ñ¨áñ áÉáñï Ý»ñ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý` ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ -íáõÝù Ý» ñÁ Ï³Ù ë÷ Ûáõé ùÇ ÑÇÙ Ý³ Ñ³ñ ó» ñÁ, ¹Å í³ñ ¿ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñ Ï»É Çñ Í³· Ù³Ý »ñÏ ñÇó ÙÇ· ñ³Ý ïÇ Ñ» é³ -Ý³ Éáõó Ñ» ïá: ²é³Ýó Ýå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñÏ ñáõÙ ·áñ ÍáÕ ÙÇ ß³ñù ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý» ñÇ Ñ»ï Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ -ÃÛ³Ý, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ýñ³Ýó ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ, ½μ³Õ í³ Íáõ ÃÛ³Ý ¨ ³ÛÉ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ, ûñÇ Ý³Ï` ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ ÙÇ áõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ μ³ ñ» Ï» óáõ ÃÛ³Ý áõ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý ß³ï ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï ÉÇ Ý»É: àñáß ù³Û É»ñ Ó»é Ý³ñÏ -íáõÙ »Ý ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ` ³å³ Ñá í» Éáõ »ñÏñ Ý» ñÇ ÙÇç¨ ³í» ÉÇ Ù»Í Ãíáí ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ (ï»°ë Ø²Î îê¶ì -Ç ¶Éá μ³É ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ßï» Ù³ ñ³ ÝÁ ¨ ØØÎ -Ç ¶Éá μ³É ÙÇ· ñ³ -óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ åáñ ï³É), ë³ Ï³ÛÝ »ñÏñ Ý» ñÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ ÏáÝÏ ñ»ï ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ËÝ ¹Çñ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É -Ý» ñÇ ßáõñç Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛ³Ý Ï³ Û³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿, áñ ³ÛÝ ï» ÕÇ áõ Ý» Ý³ »ñ Ïáõë ï»ù: Ð»ï¨³μ³ñ, ìÎ ¨/Ï³Ù ÙÛáõë Ï³ éáõÛó Ý» ñÁ å»ïù ¿ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñ»Ý ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Ýå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñÏñ Ý» ñáõÙ, ÇÝã å»ë ûñÇ Ý³Ï` èáõ ë³ë ï³ ÝÇ ¸³ß Ýáõ ÃÛáõ ÝáõÙ ¨ ²ØÜ -áõÙ, Çñ»Ýó ·áñ ÍÁÝ Ï»ñ Ý» ñÇ Ñ»ï ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á Ë³ -Ý³Ï Ù³Ý ¨ Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛ³Ý ³ÛÉ Ù» Ãá¹ Ý»ñ: îí Û³É Ý» ñÇ áÉáñ ïÇ Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ μ³½ Ù³ -½³Ý ÉÇ Ý»É ¨ Ý» ñ³ é»É ÙÇ ÏáÕ ÙÇó íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ, ûñÇ Ý³Ï` ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý -óáõÙ Ý» ñÇ Ñáë ù»ñ, ÙÛáõë ÏáÕ ÙÇó í³ñ ã³ Ï³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á Ë³ Ý³ ÏáõÙ, ûñÇ Ý³Ï` Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ Ë³Ë ïáõÙ Ï³Ù ùñ» ³ Ï³Ý í³ ñáõÛÃ Ý»ñ: ²Ûë ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõ ÝÁ ËÇëï ÷á Ë³ ¹³ñÓ ¿. Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý Ï³ éáõÛó Ý» ñÁ ÝáõÛÝ -å»ë å»ïù ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ ßáõñç Ñ³ Ù³ ·áñ Í³Ï óáõ ÃÛ³Ý å³ï ñ³ë ï³ Ï³ Ùáõ ÃÛáõÝ óáõ ó³ μ» ñ»Ý ³ÛÝ »ñÏñ Ý» ñÇ Ñ»ï, áñáÝù Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ½·³ ÉÇ Ãíáí ÙÇ· ñ³Ýï μÝ³Ï ãáõ ÃÛáõÝ áõ Ý»Ý:




45. î»°ë ºíñáå³Ï³Ý ïÝï»ë³Ï³Ý Ñ³ÝÓÝ³ÅáÕáí, 2012, îÝ³ÛÇÝ ïÝï»ëáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³ñóáõÙÝ»ñÇ ÙÇçáóáí ÙÇ·ñ³óÇáÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ ëï³óáõÙÁ` www.unece.org/fileadmin/DAM/stats/documents/ece/ces/ge.10/2012/WP_10_MOL_01.pdf:

ê÷ÛáõéùÇ Ý»ñ·ñ³íí³ÍáõÃÛáõÝÁ. 17.16

u ÀÝ¹ É³Û Ý»É Ð³ Û³ë ï³ ÝÇ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ñ³Ý ñ³ å» ï³ Ï³Ý ÙÇ áõ ÃÛ³Ý Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃáõÝ Ý» ñÁ` ÁÝ¹·ñ Ï» Éáõ Ýáñ áÉáñï Ý»ñ

u Ð³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùáõÙ ³Ýó Ï³ó Ý»É ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ» ï³ ½á ïáõ -ÃÛáõÝ Ï³Ù ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ, Ý» ñ³é Û³É ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³í í³ -Íáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É

u Î³ ï³ ñ»É Ññ³ å³ ñ³Ï í³Í ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» óáõÙ ·Éá μ³É ã³ ÷³ ÝÇß Ý» ñÇÝ Ñ³ Ù³ ÑáõÝã

u îî Î²Ð -áõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ óÁ ÷á ÷á Ë»É ÷á Ë³Ýó Ù³Ý ã³ ÷Ç í» ñ³ μ» ñ³É ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ñ³ Ù³ñ

u ä³ñ μ» ñ³ μ³ñ ³Ýó Ï³ó Ý»É ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ

u ê÷ Ûáõé ùÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ ï³ñ íáÕ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ ó»ñÝ ÁÝ¹·ñ Ï»É ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨/Ï³Ù ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ -ëÇÝ Ñ³ñ óáõÙ Ý» ñáõÙ

²ÝÑ ñ³ Å»ßï ¿ å³ñ μ» ñ³ μ³ñ ¨ Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í Ó¨áí ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù»É Ð³ Û³ë ï³Ý áõÕÕ íáÕ Ù³ñ¹ Ï³ -ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ ÉÇ ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ñáë ù» ñÇ Ù»ç ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ: ê÷ Ûáõé ùÇ Ù³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³ÉÝ û· ï³ ·áñ Í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ μ³ ñ» É³ í»É μ³ ñ» É³ í»É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ` ³ñ -ï»ñÏ ñáõÙ ·ïÝ íáÕ Ñ³ Û» ñÇ Ïñ Ãáõ ÃÛ³ ÝÁ, ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ áõ ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇÝ Ñ»ï¨»Éáõ Ñ³ Ù³ñ: ÆÝã í» ñ³ μ» -ñáõÙ ¿ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛ³ ÝÁ, ïí Û³É Ý» ñÇ Ý»ñ Ï³ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ μ³ ñ» É³ í»É ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ¨ ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ óáõ -ó³ ÝÇß Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ μ³ ñ» É³ í» Éáõ ÙÇ çá óáí:

Ø³ñ¹ Ï³ ÛÇÝ Ï³ åÇ ï³É. ·Ç ï» É Çù Ý» ñÇ & ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÷á Ë³Ý óáõÙ

Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ áõ ÝÇ ß³ï Ù»Í ¨ μ³ñÓñ áñ³ Ï³ íá ñáõÙ áõ Ý» óáÕ ë÷ Ûáõéù, áñÇ ÷áñ Ó³ ·Ç ï³ Ï³Ý ·Ç ï» ÉÇ ùÁ Ï³ ñáÕ ¿ û· ï³ Ï³ñ ÉÇ Ý»É »ñÏ ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ: ê÷Ûáõéù³Ñ³Û»ñÇ ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ -ëÇÝ Ñáõ ë³ ÉÇ ïí Û³É Ý» ñÁ, ë³ Ï³ÛÝ, ëáõÕ »Ý, ¨ Ý»ñ Ï³ ÛáõÙë ¹Å í³ñ ¿ ×ß· ñÇï å³ï Ï» ñ³ óáõÙ Ï³½ Ù»É Ýñ³Ýó áõÝ» ó³Í ï³ñ μ»ñ Ù³ë Ý³ ·Ç ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ, ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ áñ³ Ï³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ: ê³ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ ¹Å í³ñ ¿ ë÷ Ûáõé ù³ Ñ³Û Ñ³ Ù³ÛÝù Ý» ñÇÝ Ýå³ ï³ Ï³ ÛÇÝ Ï»ñ åáí Ý»ñ· ñ³ í»É ¨ ëï»Õ Í»É Ýñ³Ýó ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÷á Ë³Ýó Ù³ ÝÁ Ýå³ë ïáÕ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íáñ Ñ³Û ñ» Ý³ ¹³ñ Óáõ -ÃÛ³Ý Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý»ñ Ï³Ù Íñ³· ñ»ñ:

²Ûë áÉáñ ïáõÙ ³é Ï³ ïí Û³É Ý» ñÁ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ »Ý ¶áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ñ³Ý ñ³ å» ï³ Ï³Ý ÙÇ áõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó

³Ýó Ï³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí: ¸ñ³Ýù Çñ³ Ï³ Ý³ó íáõÙ »Ý ÙÇ ³ÛÝ ÙÇ ³ÛÝ ÏáÝÏ ñ»ï áÉáñï Ý» -ñáõÙ` ÑÇÙÝ í» Éáí ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ Ñ» ï³ùñù ñáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ íñ³, áñáÝù ã»Ý Ï³ ñáÕ ×ß·ñ ïá ñ»Ý ³ñ ï³ óá É»É ³é -Ï³ áÕç Ï³ ñÇù Ý» ñÁ: ²Û ¹áõ Ñ³Ý ¹»ñÓ, ëñ³Ýù ß³ï ³ñ Å» ù³ íáñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ »Ý ïñ³ Ù³¹ ñáõÙ ³ß Ë³ ïáõ -ÅÇ ¨ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ å³ Ñ³Ý ç³ñ ÏÇ Ù³ ëÇÝ` Ù³ï Ý³Ý ß» Éáí, Ã» áñ ï»Õ Ï³ ñáÕ ¿ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ï³Ù í» ñ³ -¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ ³ß Ë³ ïáõ ÅÇ Ï³ ñÇù ÉÇ Ý»É: ØÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ å»ïù ¿ Çñ Ñ³ñ óáõÙ Ý» ñÁ ï³ ñ³ ÍÇ ³ÛÉ μÝ³ ·³ í³é Ý» ñÇ ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ íñ³, ³Û¹ ÃíáõÙ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ ëÝÝ ¹Ç ³å³ Ñáí Ù³Ý Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ Ï»Ý ó³ Õ³ ÛÇÝ ³ß Ë³ -ï³Ý ùÇ áÉáñ ïáõÙ`46 ³ÝÑ ñ³ Å»ßï ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ áõ áñ³ Ï³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ³í» ÉÇ ß³ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ -




46. IOM, 2012:15:

Ý»ñ ëï³ Ý³ Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: Ð³ñ óáõÙ Ý» ñÇ ³Ýó Ï³ó Ù³Ý ßñ ç³ Ý³ ÏÇ ÁÝ¹ É³Û Ýáõ ÙÁ ¹» åÇ ïÝ³ ÛÇÝ ³ß Ë³ ï³Ýù -Ý» ñÇ Ï»Ý ó³ Õ³ ÛÇÝ ³é³ÝÓ Ý³ å»ë Ï³ñ¨áñ ¿, ù³ ÝÇ áñ ÏÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³éáõ Ùáí ¹³ Ï÷áËÉ ñ³ó ÝÇ ÂÇ ñ³Ë 8.8-ÇÝ ¨ ·áõ ó» ËÃ³Ý Ñ³Ý ¹Ç ë³ Ý³ ³í» ÉÇ ß³ï ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ»É Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ·»ñ ¹»ñ- ÙÇ· ñ³ óÇ ³ Ï³ åÇ Ù³ ëÇÝ:

ºí í»ñ ç³ å»ë, ²êÐÜ-Ý Ï³ ñáÕ ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É ·áñ Í³ ïáõ Ý» ñÇ ßñ ç³ ÝáõÙ ³Ýó Ï³ó íáÕ Ñ³ñ óáõÙ Ý» ñÁ Ï³Ù ³ß Ë³ -

ï³ß áõ Ï³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ ³ÛÉ Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ Ï»Ýï ñá Ý³ó í³Í »Õ³ Ý³ Ïáí Ï³ é³ í³ ñ» Éáõ Ñ³ñ óÁ47: ²í» ÉÇÝ, ë÷ Ûáõé ùÇ Ñ³ñ ó» ñáí å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇ ÝÁ Ï³Ù Ù»Ï ³ÛÉ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý å» -

ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ å»ïù ¿ Ùï³ ÍÇ Ð³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇ μá Éáñ Ï³Ù áñáß Ñ³ Ù³ÛÝù Ý» ñáõÙ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ -Ù³ å³ñ ÷³Ï Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ï³Ù ù³ñ ï» ½³· ñáõÙ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ Ù³ ëÇÝ: ê÷ Ûáõé ùáõÙ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ³Ûë ÙÇ çá ó³ éáõÙ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý ÷á Ë³é ÷áË Çñ³ Ï³ Ý³ó í»É Áëï ë÷ Ûáõé ùÇ μÝ³ Ïáõ ÃÛ³Ý ³é³Ý ÓÇÝ ³ß Ë³ñ -Ñ³· ñ³ Ï³Ý ï³ ñ³Íù Ý» ñÇ ¨/Ï³Ù áñáß ³ ÏÇ áÉáñï Ý» ñÇ, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý ³éáÕ ç³ å³ Ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³Ù ýÇ Ý³Ýë Ý» ñÁ, áñ ï»Õ Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ áõ Ý» Ý³É ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÷á Ë³Ýó Ù³Ý ¨ Ó¨³íáñ Ù³Ý ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ: î» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ñ³ñ Ï³ íáñ ¿ Ñ³ í³ ù³· ñ»É ë÷ Ûáõé ù³ Ñ³ Û» ñÇ ÙÇ ß³ñù Ïñ Ã³ Ï³Ý, Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý ¨ ëá óÇ -³É-ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É` áõß ³¹ ñáõ ÃÛáõÝ ¹³ñÓ Ý» Éáí Ýñ³Ýó Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý ·Ç ï» -ÉÇù Ý» ñÇÝ, ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ áõ í» ñ³ å³ï ñ³ë ïáõÙ Ý» ñÇÝ: ´³ óÇ ¹ñ³ ÝÇó, ³ÝÑ ñ³ Å»ßï »Ý ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ³Ýó Ï³ó ñ³Í Å³ Ù³ Ý³ Ï³ Ñ³ï í³ ÍÇ ¨ ³Û ÉÁÝï ñ³Ý ù³ ÛÇÝ Ï³Ù »ñÏ ñáñ¹ ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý Ó»éù -μ»ñ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É: êñ³ Çñ³ Ï³ Ý³ óáõ ÙÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ñ³Û Ï³ Ï³Ý ë÷ Ûáõé ùÇ åá ï»Ý óÇ ³É ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨/Ï³Ù ·Ç ï» ÉÇ ù³ Ñ»Ý Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ ³é³ çÇÝ ù³Û ÉÁ ÉÇ Ý»É` áõÕÕ í³Í Ç Ýå³ëï »ñÏ ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³ ÝÁ:

è» ëáõñë Ý» ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ý ¹»å ùáõÙ Ð³ Û³ë ï³ ÝÁ Ï³ ñáÕ ¿ ¹Ç ï³ñ Ï»É ³Ûë áÉáñ ïáõÙ Éñ³ óáõ óÇã ïí Û³É Ý» -

ñÇ Ùß³ Ïáõ ÙÁ: ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí ë³ Ï³ ñáÕ ¿ Ý» -ñ³ é»É Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ëá ñ³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ³Ýó Ï³ óáõÙ Ï³Ù í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛáõÝ ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, Ã» áñ »ñÏñ Ý» ñáõÙ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ ÝÇ ¹ñ³ Ï³Ý Ùá ï» óáõÙ Ñ³ Û³ë ï³Ý Û³Ý Ñ³ -í³ë ï³·ñ Ù³Ùμ áñ³ Ï³ íá ñáõÙ Ý» ñÇ ×³ Ý³ã Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ ÝÏ³ï Ù³Ùμ: Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ñ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ù³Ý Ýå³ ï³ Ïáí ³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ý» ñ³ é»É Ã³ ÷áõñ ³ß Ë³ ï³ ï» -Õ» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ññ³ å³ ñ³Ï í³Í ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·áõÙ Ï³Ù Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ å³ -Ï³ ëÇ Ù³ ëÇÝ óáõ ó³Ï Ý» ñÇ Ññ³ å³ ñ³ ÏáõÙ48: Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý, ·Ç ïáõ ÃÛ³Ý, Ùß³ ÏáõÛ ÃÇ ¨ ëåáñ ïÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ ÃÛ³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ Ïñ Ã³ Ï³Ý Íñ³· ñ» ñÇ Ù³ ëÇÝ ³é³ çÇ Ï³ ïí Û³É Ý» ñÇ ßï» Ù³ ñ³ ÝÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` Ýñ³Ýù, áñáÝù áõÕÕ í³Í »Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ, Ï³ ñáÕ »Ý û· ï³ Ï³ñ ÉÇ Ý»É ³Ûë ·áñ ÍáõÙ: ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ³é Ù³Ùμ, å³ï Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÁ ¨ ³ÛÉ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý»ñ å»ïù ¿ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ ï³Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ï³ñ μ»ñ ËÙ μ» ñÇ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ ³ÛÉ Ñ³ Û» ó³ Ï» ï» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý ßñ ç³ Ý³ ÏÇ ÁÝ¹ É³ÛÝ Ù³ÝÝ áõ μ³ ñ» É³í -Ù³ ÝÁ, ÇÝ ãÁ Ï³ ñáÕ ¿ Ýå³ë ï»É ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï ·Ç ï» ÉÇ ù³ Ñ»Ý ïÝ ï» ëáõ ÃÛ³Ý ëï»ÕÍ Ù³ ÝÁ` ³½ ·³ ÛÇÝ ½³ñ ·³ó -Ù³ ÝÁ Í³ é³ Û» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: î»°ë Ý³¨ Îñ Ãáõ ÃÛáõÝ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ μ³ ÅÇ ÝÁ:

üÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛáõÝ

Ð³ß íÇ ³é Ý» Éáí ³ÛÝ, áñ ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛ³Ý ³í» É³ óáõ ÙÁ` Ý» ñ³é Û³É ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý áõ ÕÇ Ý» ñáí, ë³Ñ Ù³Ý í»É ¿ áñ å»ë ·» ñ³ Ï³ áÉáñï, Ñ»ï¨Û³É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ, áñáÝù í» ñ³ μ»ñ íáõÙ »Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á -Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ¨ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛ³Ý ³ÛÉ Ó¨»ñÇÝ, Ï³ ñáÕ »Ý û· Ý»É Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³ ÝÁ ³í» ÉÇ É³í Ñ»ï¨»É ¨ í»ñ Éáõ Í»É ë÷ Ûáõé ùÇ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý íñ³ áõ Ý» ó³Í ³½ ¹» óáõ ÃÛáõ ÝÁ:

¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÃÇ ñ³ Ëáí (10¶) å³ Ñ³Ýç íáõÙ ¿ Ï³ ï³ ñ»É ¹ñ³ -

Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÇ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñ ÏáõÙ: ¸³ Ñ³ß í³ñÏ íáõÙ ¿ áñ å»ë ÷á Ë³Ýó í³Í ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ·áõ Ù³ ñÇ Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇÝ, ¨ ïí Û³É Ý» ñÁ ïñ íáõÙ »Ý 200 ¨ 500 ²ØÜ ¹á É³ ñÇ Ñ³ Ù³ñ: î» Õ» Ïáõ ÃáõÝ Ý» ñÁ Ð³ Û³ë -ï³ ÝÇó ³ñ ï»ñ ÏÇñ Ï³ ï³ñ íáÕ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Í³Ë ëÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ »Ý ÙÇ ß³ñù Í³ -é³ Ûáõ ÃÛáõÝ Ù³ ïáõ óáÕ Ý» ñÇó ¨ Ññ³ å³ ñ³Ï íáõÙ »Ý ³é ó³Ýó:49 ê³ Ï³ÛÝ ³Û¹ Ñ³ß í³ñ ÏáõÙ ãÏ³Ý ï³ñ μ»ñ Í³ -




47. IOM, 2011:7:

48. È³í ·áñÍ»É³Ï»ñå»ñÇ ûñÇÝ³ÏÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ï»°ë §¶Éáμ³É ÙÇ·ñ³óÇáÝ ËÙμÇ ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇÝ ¨ ½³ñ·³óÙ³ÝÁ í»ñ³μ»ñáÕ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ó»éÝ³ñÏ¦ (Ý³Ë³·ÇÍ):

49. üÇÝ³ÝëÝ»ñ μáÉáñÇ Ñ³Ù³ñ www.abcfinance.am/finhelper/index.php?type=remittances:

é³ Ûáõ ÃÛáõÝ Ù³ ïáõ óáÕ Ý» ñÇ ÙÇ çÇÝ Í³Ë ë» ñÁ, ¨ Í³Ë ëÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó íáõÙ ¿ áñ å»ë áñáß ³ ÏÇ ·áõ Ù³ ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÙÇç Ýáñ ¹³í ×³ñ, ³ÛÉ áã Ã» ¹ñ³ ïá Ïá ëÁ: ÂÇ ñ³Ë 10¶-Ç Ñ³ Ù³ñ Ùß ï³ ¹Ç ï³ñÏ Ù³Ý å³ Ñ³Ýç Ý» ñÁ μ³ í³ ñ³ ñ» -Éáõ ¨ É³ í³ ·áõÛÝ ·áñ Í» É³ Ï»ñ åÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ ³é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ ³Û¹ ïí Û³É Ý» ñÁ Ñ³ñ Ù³ -ñ»ó Ý»É` Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý» Éáõ ÙÇ çÇÝ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ Í³Ë ë» ñÁ áñ å»ë ÷á Ë³Ýó í³Í ·áõ Ù³ ñÇ ïá Ïáë` 200 ¨ 500 ²ØÜ ¹á É³ ñÇ Ñ³ Ù³ñ: ²í» ÉÇÝ, ³Û¹ ïí Û³É Ý» ñÁ å»ïù ¿ Ññ³ å³ ñ³Ï í»Ý ³Ù ë³ Ï³Ý Ï³Ù »é³Ùë Û³ Ï³ ÛÇÝ Ïïñ í³Í ùáí:

²í» ÉÇÝ, û· ï³ Ï³ñ ÏÉÇ Ý» ÇÝ Éñ³ óáõ óÇã ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ó»éù μ» ñ»É ³Ý Ñ³ ï³ Ï³Ý Ï³Ù ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» -

ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÙÇ çÇÝ ã³ ÷Ç Ù³ ëÇÝ: îî Î²Ð -Ç ÙÇ çá óáí ïí Û³É Ý» ñÇ Ý»ñ Ï³ ÛÇë å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ Ý» ñ³ éáõÙ ¿ Ñ³ñó, Ã» ³ñ¹ Ûáù áõ Õ³ñÏ íáõÙ »Ý ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý»ñ ¨ áõÙ, ë³ Ï³ÛÝ ãÏ³ Ñ³ñó ëï³ó í³Í ·áõ Ù³ ñÇ ã³ ÷Ç, å³ñ μ» ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ï³Ù û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ù³ ëÇÝ: ÜÙ³Ý ïí Û³É Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý û· ï³ Ï³ñ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ïñ³ Ù³¹ ñ»É ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÙÇ ïáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ, ÇÝ ãÁ ÑÝ³ ñ³ íáñ Ï¹³ñÓ ÝÇ Ñ» ï³ ·³ ÛáõÙ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñ»É ½³ñ ·³ó Ù³Ý íñ³ ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ³½ ¹» óáõ ÃÛáõ ÝÁ: îî Î²Ð -Á ³ñ ¹»Ý ·»ñ μ»éÝ í³Í ¿, ¨ ÑÝ³ ñ³ íáñ ã¿ Ñ»ß ïáõ -ÃÛ³Ùμ ÁÝ¹ É³Û Ý»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ μ³ ÅÇ ÝÁ: ê³ Ï³ÛÝ ëï³ó í³Í ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ã³ -÷Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ÑÝ³ ñ³ íáñ ÏÉÇ Ý»ñ ³í» ÉÇ ß³ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ëï³ Ý³É ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ Ñ³ñ ó» ñÁ Ñ³ñ -Ù³ ñ»ó Ý» Éáõ ÙÇ çá óáí: ²é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ ëï³ óá ÕÇ ÇÝù Ýáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É Ý»ñ Ï³ ÛÇë Ñ³ñ óÁ ÷á Ë³ ñÇ Ý»É ÷á -Ë³Ýó í³Í ·áõ Ù³ ñÇ ã³ ÷Ç Ù³ ëÇÝ Ñ³ñ óáí, ï»°ë Ü»ñ ¹Çñ 11:50

Ü»ñ¹Çñ 11. ²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝ îîÎ²Ð-áõÙ ¹ñ³Ù³Ï³Ý

÷áË³ÝóáõÙ Ý»ñÇ Ù³ëÇÝ Ñ³ñóÇ í»ñ³µ»ñÛ³É îîÎ²Ð-Ç Ý»ñÏ³ÛÇë Ñ³ñóÁª

²ñ¹Ûá±ù í»ñçÇÝ 12 ³Ùëí³ ÁÝÃ³óùáõÙ [²ÜàôÜ]-Á Ï³ï³ñ»É ¿ ¹ñ³Ù³Ï³Ý ÷áË³ÝóáõÙ` Ï³ÝËÇÏ ¨/Ï³Ù μÝ³Çñ³ÛÇÝ »Õ³Ý³Ïáí:

1. ²Ûá, ÙÇ³ÛÝ ÁÝï³ÝÇùÇÝ: 2. ²Ûá, ÙÇ³ÛÝ ÁÝÏ»ñáç/Ñ³ñ³½³ïÇ Ñ³Ù³ñ: 3. ²Ûá, ÁÝï³ÝÇùÇ, ÁÝÏ»ñáç/Ñ³ñ³½³ïÇ Ñ³Ù³ñ: 4. àã:

îîÎ²Ð-Ç ³é³ç³ñÏíáÕ Ñ³ñóÁª

²ñ¹Ûá±ù [²ÜàôÜÀ] Ï³ÝËÇÏ Ï³Ù/¨ μÝ»Õ»Ý ÷áË³ÝóáõÙÝ»ñ ¿ Ï³ï³ñ»É ³ÝÙÇç³Ï³Ý ÁÝï³ÝÇùÇÝ áñ¨¿ Å³Ù³Ý³Ï ³Ýó³Í 12 ³Ùëí³ ÁÝÃ³óùáõÙ:

1. ²Ûá, ÙÇÝã¨ 500 ²ØÜ ¹áÉ³ñ: 2. ²Ûá, 500-1.000 ²ØÜ ¹áÉ³ñ: 3. ²Ûá, 1.000-5.000 ²ØÜ ¹áÉ³ñ: 4. ²Ûá, ³í»ÉÇ ù³Ý 5.000 ²ØÜ ¹áÉ³ñ: 5. àã:

²í» ÉÇÝ, û· ï³ Ï³ñ ÏÉÇ ÝÇ Éñ³ óáõ óÇã ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ñ³ í³ ù»É ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ å³ñ μ» ñ³ -Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ¨ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ù³ ëÇÝ` ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛ³Ý ¹»å ùáõÙ îî Î²Ð -áõÙ ÙÇ Ñ³ñó ³í» É³ó Ý» Éáí: âÝ³ -Û³Í ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ îî Î²Ð -Ç û· ï³ ·áñ Íáõ ÙÁ Ý³ -ËÁÝï ñ» ÉÇ ¿ Çñ ÁÝï ñ³Ý ùÇ Ù»Í ã³ ÷Ç ¨ å³ñ μ» ñ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý å³ï ×³ éáí, é» ëáõñë Ý» ñÇ ³é Ï³ Ûáõ ÃÛ³Ý ¹»å -ùáõÙ ³é³ ç³ñÏ íáõÙ ¿ ³Ýó Ï³ó Ý»É ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ó í³Í Ï³ Ýá Ý³ íáñ Ñ³ñ -óáõÙ:

²ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ ³Ýó Ï³ó í»É ìÎ -Ç, ÐÎ´ -Ç Ï³Ù ³ÛÉ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó` ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ßáõñç ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¹Ç Ý³ ÙÇ Ï³ ÛÇ Ù³ ëÇÝ ³í» ÉÇ Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ñ³ -Ù³ñ, ï»°ë Ü»ñ ¹Çñ 12-Á:




50. î»°ë IOM, 2010:

Ü»ñ¹Çñ 12. îí Û³ÉÝ»ñÇ Ù³ëÝ³·Çï³óí³Í Ñ³í³ù³·ñáõÙ ë÷ÛáõéùÇ, ¹ñ³Ù³Ï³Ý ÷áË³ÝóáõÙ Ý»ñÇ & ýÇÝ³Ýë³Ï³Ý Ý»ñ·ñ³íí³ÍáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ

Ø³ëÝ³·Çï³óí³Í Ñ»ï³½áïáõÃÛáõÝÝ»ñ ïÝ³ÛÇÝ ïÝï»ëáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¹ñ³Ù³Ï³Ý ÷á Ë³Ý -

óáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

2008 Ã.-ÇÝ ÐÎ´ -Á ²ØÜØ¼¶ -Ç Ñ»ï Ñ³ Ù³ ï»Õ ³Ýó Ï³ó ñ»ó ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ãå É³ Ý³ -íáñ í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ` Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ëï³ó íáÕ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ Ñ³ Ù³ -å³ñ ÷³Ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí: Ð³ñó Ù³Ý ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ Ñ³ í³ ù³·ñ í»É »Ý ïí Û³É Ý»ñ, áñáÝù Ý» ñ³ é»É »Ý, ë³ Ï³ÛÝ ã»Ý ë³Ñ Ù³ Ý³ ÷³Ï í»É Ñ»ï¨Û³É Ã» Ù³ Ý» ñáí` ëï³ó íáÕ ·áõ Ù³ -ñÇ ã³ ÷Á ï³ ñ» Ï³Ý Ïïñ í³Í ùáí, áõ Õ³ñ ÏáÕ Ý» ñÇ Ïñ Ã³ Ï³Ý ³ë ïÇ ×³ ÝÁ, ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ å³ï ×³ éÁ, Ýå³ ï³ Ï³ Ï»ï »ñ ÏÇ ñÁ ¨ ³ñ ï»ñÏ ñáõÙ ³Ýó Ï³ó ñ³Í Å³ Ù³ Ý³ ÏÁ, ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ýó Ù³Ý »Õ³ Ý³ -ÏÁ, ÷á Ë³Ýó Ù³Ý »Õ³ Ý³ÏÝ ÁÝï ñ» Éáõ Ù³ ëÇÝ áñáß áõ ÙÁ ¨ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñ Íáõ -ÙÁ: Ð» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõ ÝÁ Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ»ó ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É` ËÝ¹ ñ» Éáí Ñ³ñó Ù³Ý Ù³ë Ý³ ÏÇó -Ý» ñÇÝ Ýß»É, Ã» ëïáñ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó í³Í ó³Ý ÏÇó ÇÝ ãÇ Ñ³ Ù³ñ »Ý û· ï³ ·áñ Í»É ëï³ó í³Í ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÁ.

1. ÀÝ Ã³ óÇÏ Í³Ë ë»ñ:

2. î³ñ ñ³ Ï³Ý Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý íñ³ Ï³ ï³ñ í³Í Í³Ë ë»ñ:

3. ²ÛÉ Ïñ Ãáõ ÃÛ³Ý íñ³ Ï³ ï³ñ í³Í Í³Ë ë»ñ:

4. ²Ý ß³ñÅ ·áõÛ ùÇ ¨ Ñá ÕÇ Ó»éù μ» ñáõÙ:

5. ¶Ûáõ Õ³ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ï»Ë ÝÇ Ï³ ÛÇ ¨ ³å ñ³Ýù Ý» ñÇ Ó»éù μ» ñáõÙ:

6. ì» ñ³ Ýá ñá· Ù³Ý Í³Ë ë»ñ:

7. Ò»é Ý» ñ» óáõ ÃÛáõÝ:

8. ÊÝ³ Ûá Õáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ:

9. Î»Ý ó³ Õ³ ÛÇÝ ë³ñ ù» ñÇ Ó»éù μ» ñáõÙ:

10. ²ÛÉ: 51

îí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáí ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ -Ý» ñÇ ³Ûë ù³Ý ï³ñ μ»ñ ³ë å»Ïï Ý» ñÇ, ÇÝã å»ë Ý³¨ Ù³ë Ý³ ÏÇó Ý» ñÇ ï³ ñ³Ý ç³ï í³Í ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý -Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É` Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõ ÝÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ïí»ó ³ñ Å» ù³ íáñ í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛáõÝ Ï³ ï³ ñ»É Ð³ Û³ë ï³Ý Ï³ ï³ñ í³Í ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ áõ Õ³ñÏ Ù³Ý ¨ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É: úñÇ Ý³Ï` ³ÛÝ Ñ³ß í³ñ Ï»É ¿ ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ »Ï³Ù ï³ ÛÇÝ Ï³Ë í³ Íáõ ÃÛáõ ÝÁ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇó ¨ Ý»ñ Ï³ Û³ó ñ»É ¿ ³Û¹ ÙÇ çáó Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý ·»Ý ¹» ñ³ ÛÇÝ í»ñ Éáõ Íáõ ÃÛáõÝ: Ð³ß íÇ ³é Ý» Éáí Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ëï³ó Ù³Ý μ³ñÓñ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÁ` ³é³ -ç³ñÏ íáõÙ ¿ å³ñ μ» ñ³ μ³ñ ³Ýó Ï³ó Ý»É ³Ûë Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõ ÝÁ Ï³Ù ÝÙ³ Ýû ñÇ Ý³Ï Ù»Ï áõ ñÇß Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ: ¸³ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ïï³ ëï³ Ý³É ïí Û³É Ý»ñ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ -Ý» ñÇ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ÏáÕ Ù» ñÇ, ûñÇ Ý³Ï` ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÏáÕ ÙÇó ¹ñ³Ýó û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý í» ñ³ -μ»ñ Û³É, ¨ Ïû· ÝÇ å³ï Ï» ñ³ óáõÙ Ï³½ Ù»É ³ÛÝ Ù³ ëÇÝ, Ã» ÇÝã å»ë ³é³ í» É³ ·áõÛ ÝÇ Ñ³ëó Ý»É ë÷ Ûáõé ùÇ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ` ½³ñ ·³ó Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í Ý» ñáõ ÅÁ:

ÆÝã í» ñ³ μ» ñáõÙ ¿ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ë÷ Ûáõé ùÇ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ ³ÛÉ ïí Û³É Ý» ñÇÝ,

³å³ ¹ñ³ ï³ñ μ»ñ ÏáÕ Ù» ñÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ ³í» ÉÇ Ï³ Ýá Ý³ íáñ áõ Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ¿ ³ÝÑ ñ³ Å»ßï: êñ³ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ í»É Û³É ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ëï³ Ý³ Éáõ Ñ³ Ù³ñ å» ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÁ ¨ ³ÛÉ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý»ñ Ï³ ñáÕ »Ý Ù» Í³ó Ý»É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõ ÙÁ ë÷ Ûáõé ùÇ ¨ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ -Ý» ñÇ, ³Ý¹ ñ³½ ·³ ÛÇÝ ÷á Ë³ éáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨, Ù³ë Ý³ íá ñ³ å»ë, ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ³ÛÉ Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, ÇÝã åÇ ëÇù »Ý Ñ³ Ù³ÛÝ ù³ ÛÇÝ Ý»ñ¹ ñáõ Ù³ ÛÇÝ Íñ³· ñ» ñÁ ¨ ë÷ Ûáõé ùÇ å³ñ ï³ ïáÙ ë» ñÁ:




51. î»°ë ²ØÜØ¼¶, 2008:

Ð³ñÏ ¿ Ýß»É, áñ ë÷ Ûáõé ùÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ ï³ñ íáÕ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ñ óáõÙ ³é³ çÁÝ Ã³ óÁ å³Û Ù³ Ý³ íáñ í³Í ¿ í»ñÝ ³é³ ç³ñÏ í³Í ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ áõ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ¨ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ·áñ Í» É³ Ï»ñ å» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ùμ: Ü³Ë¨³é³ç, ë÷ Ûáõé ù³ Ñ³ Û»ñÝ áõ ÙÇ· -ñ³Ýï Ý» ñÇÝ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý»ñ Ï³ ï³ ñ» Éáõ Ï³Ù ³ÛÉ Ï»ñå ýÇ Ý³Ý ë³ å»ë Ý»ñ· ñ³í í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ Ñ³ Ù³ËÙ μ» Éáõ É³ í³ ·áõÛÝ ï³ñ μ» ñ³ ÏÁ Ýñ³Ýó Ýå³ ï³ Ï³ ÛÇÝ ¨ ³ñ¹ Ûáõ Ý³ í»ï Ý»ñ· ñ³í íáõÙÝ ¿` Áëï ÑÙ ïáõ -ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏÇ Ï³Ù ³ÛÉ ÁÝïñ í³Í ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ: ê÷ Ûáõé ùÇ ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³ÝÝ áõÕÕ í³Í Éáõ ÍáõÙ Ý» ñÁ Ï³ ñáÕ »Ý ÇÝã -áñ ã³ ÷áí áõÕ Õ³ ÏÇ á ñ»Ý Ï³å í»É ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ ÑÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý Ñ»ï: ºñÏ ñáñ¹, ë÷ Ûáõé ùÇ ÏáÕ ÙÇó ýÇ Ý³Ý ë³ Ï³Ý Ý»ñ¹ ñáõÙ -Ý» ñÇ ¨ Ñ³ñë ïáõ ÃÛ³Ý ëï»ÕÍ Ù³Ý Ù»Í Ù³ ëÁ ï» ÕÇ ¿ áõ Ý» ÝáõÙ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí: Ð»ï¨³μ³ñ, ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ý μ³ ñ» É³ -íáõ ÙÁ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ Ïï³ñ ³í» ÉÇ ß³ï ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ëï³ Ý³É ïÝ³ ÛÇÝ ïÝ ï» ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ Ñ³ -Ù³ÛÝ ù³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï Ý» ñáõÙ ë÷ Ûáõé ùÇ ¨ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ Ý»ñ· ñ³í í³ Íáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ: ÜáõÛ -ÝÁ ³ñ íáõÙ ¿, ûñÇ Ý³Ï` í» ñÁ ÑÇß ³ ï³Ï í³Í ÐÎ´ -Ç Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛ³Ùμ` ËÝ³ Ûá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ¨ Ó»é Ý³ñ Ï³ ïÇ ñ³ -Ï³Ý ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³·ñ Ù³Ùμ:

²½ ·³ ÛÇÝ Ù³ Ï³ñ ¹³ ÏáõÙ ³Ûë áÉáñ ïáõÙ ³í» ÉÇ Ñ³ Ù³ å³ñ ÷³Ï ïí Û³É Ý»ñ Ñ³ í³ ù³· ñ» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí

ìÎ -Á, ÐÎ´ -Á, ë÷ Ûáõé ùÇ Ñ³ñ ó» ñáí å³ ï³ë Ë³ Ý³ ïáõ Ù³ñ ÙÇ ÝÁ ¨/Ï³Ù ³ÛÉ ¹» ñ³ Ï³ ï³ñ Ý»ñ Ï³ ñáÕ »Ý Ý³ Ë³ -Ó»é Ý»É ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ó í³Í Ñ» ï³ ½á ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ: 2011 Ãí³ Ï³ ÝÇÝ GIZ-Á ³Ýó Ï³ó ñ»ó ë÷ Ûáõé ùÇ ¨ Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ Ï³ ï³ñ íáÕ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ Ù³ ëÇÝ ÁÝ¹·ñ ÏáõÝ áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ -ÃÛáõÝ` ã³ ÷» Éáí ë÷ Ûáõé ùÇ ÏáÕ ÙÇó Ï³ ï³ñ íáÕ ûï³ ñ»ñÏñ Û³ áõ ÕÇÕ Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ ¨ ë÷ Ûáõé ù³ Ñ³ Û» ñÇ ÏáÕ ÙÇó ÑÇÙ Ý³¹ñ í³Í μÇ½ Ý»ë Ý» ñÇ ÃÇ íÁ:52 ²é³ çÁÝ Ã³ óÇÝ Ñ»ï¨»Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí ³Ûë áõ ëáõÙ Ý³ ëÇ ñáõ ÃÛ³Ý áñáß ï³ñ -ñ»ñ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý»É Ï³ Ýá Ý³ íáñ ÑÇ ÙáõÝù Ý» ñáí:




52. î»°ë GIZ, 2011:

îí Û³ÉÝ»ñ & íÇ×³Ï³·ñáõÃÛáõÝ. 17.18

u Ü»ñ Ï³ Û³ó Ý»É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ` Áëï í» ñÁ Ýß í³ ÍÇ

u Ü»ñ Ï³ Û³ó Ý»É ìÎ -Ç ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý Ñ³ Ù³ å³ ï³ë -Ë³ Ýáõ ÃÛ³Ý ÷³ë ï³ ÃáõÕÃ

u Ø³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç í»ñç Ý³ Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³Ý Ù»ç Ý» ñ³ é»É ïí Û³É Ý»ñ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ³ÛÉ ÷á ÷á Ë³ -Ï³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

Æñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáí í» ñÁ Ýß í³Í ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ` ìÎ -Á ½·³ ÉÇ ³é³ çÁÝ Ã³ó Ï· ñ³Ý óÇ ÂÇ ñ³Ë 17.18-Ç Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ, ù³ ÝÇ áñ Ïáõ Ý» Ý³Ýù μ³ ñ» É³í í³Í ïí Û³É Ý»ñ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ¨ ½³ñ ·³ó -Ù³ ÝÁ í» ñ³ μ» ñáÕ ÙÇ ß³ñù áÉáñï Ý» ñáõÙ: Îμ³ ñ» É³í í»Ý áñáß áÉáñï Ý» ñáõÙ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ áõ Ý» óáÕ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» -ñÁ, ÙÇÝã ¹»é ³ÛÉ áÉáñï Ý» ñÇÝ ³é³ çÇÝ ³Ý ·³Ù ÏÑ³ï Ï³ó íÇ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ³éáõ Ùáí ½·³ ÉÇ áõß ³¹ ñáõ ÃÛáõÝ:

Ü»ñ Ï³ ÛáõÙë ìÎ -Ç ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛáõ ÝÁ ÑÇÙÝ í³Í ¿ ïí Û³É Ý» ñÇ ÷á Ë³ Ý³Ï Ù³Ý μ³½ Ù³ ÃÇí ÙÇç ·» ñ³ ï»ë ã³ -

Ï³Ý Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñ» ñÇ ¨ ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·» ñÇ íñ³, Ã»¨ ·á Ûáõ ÃÛáõÝ ãáõ ÝÇ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù, áñÁ óáõÛó ï³ ìÎ -Ç ÏáÕ -ÙÇó ¹ñ³Ýó Ñ»ï¨»Éáõ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ: ú· ï³ Ï³ñ ÏÉÇ Ý»ñ Ï»Ýï ñá Ý³ó í³Í Ï³ñ ·áí Ñ»ï¨»É å» -ï³ Ï³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ¨ ìÎ -Ç ÙÇç¨ ³Û¹ μá Éáñ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ï³ ï³ñ Ù³ ÝÁ: ìÎ -Á Ï³ ñáÕ ¿ óáõ ó³ Ï³· -ñ»É ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ¨ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É μá Éáñ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñ»ñÝ áõ ¹ñ³Ýó å³Û Ù³Ý Ý» -ñÁ` ÏÇó Ý»ñ Ï³ Û³ó Ý» Éáí ïí Û³É Ý» ñÇ å³ßï å³ Ýáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñ»ñ: Ð³ çáñ ¹Çí, ³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ ³Ù»Ý ï³ñ í³ í»ñ çáõÙ ëïáõ ·»É Çñ ¨ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ï³ éáõÛ óÇ ÏáÕ ÙÇó Ûáõ ñ³ ù³Ýã Ûáõñ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñÇ å³Û Ù³Ý Ý» ñÇ å³Ñ å³ Ýáõ ÙÁ: Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ýáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ ³Ûë ÷³ë ï³ ÃáõÕ ÃÁ Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ññ³ å³ ñ³ Ï»É ìÎ -Ç Ï³Û ùÇ ÙÇ çá óáí` ï³ ñ» Ï³Ý Ïïñ í³Í ùáí: ²í» ÉÇÝ, ³ÛÝ Ï³ ñáÕ ¿ Ý» ñ³é í»É ìÎ -Ç ä» ï³ Ï³Ý íÇ ×³ Ï³· ñ³ -Ï³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ Íñ³· ñ» ñáõÙ ¨, »Ã» ÑÝ³ ñ³ íáñ ¿` Ï³ñ ·³ íáñ í»É Ý³¨ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ûñ»Ý ùáí: ²Ûë Ï»ñå Ï³ ñ» ÉÇ ¿ Ù»Ï ï» Õ»É ¨ Í³Í Ï³· ñ»É ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ìÎ -Ç μá Éáñ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñ» ñÁ:

ºí í»ñ çáõÙ, ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ÝíÇñ í³Í ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý» ñáõÙ ß»ßï í»ó Ý» ñ³ é³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ¨ ïí -

Û³É Ý» ñÇ ï³ ñ³Ý ç³ï Ù³Ý μ³ ñ» É³í Ù³Ý Ï³ñ¨áñáõ ÃÛáõ ÝÁ` ³å³ Ñá í» Éáõ, áñ íÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý ³Ù ÷á ÷áõÙ Ý» -ñáõÙ ³é³Ý ÓÇÝ ³Ý Ñ³ í³ ë³ ñáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ Ã³ùÝ í³Í ãÙ Ý³Ý: ê³ Ñ³ï Ï³ å»ë Ï³ñ¨áñ ¿ Ù³ñ¹ Ï³Ýó Ãñ³ ýÇ ùÇÝ -·ÇÝ í» ñ³ μ»ñ íáÕ áÉáñ ïáõÙ: àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ½» ÏáõÛó Ý» ñáõÙ ·ñ³Ýó íáõÙ »Ý Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Çó ïáõ Å³Í Ý» ñÇ Ï³ -óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ ¨ ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, áñáÝù, ë³ Ï³ÛÝ, í»ñç Ý³ Ï³Ý Ñ³ß -í»ï íáõ ÃÛ³Ý Ù»ç ³é Ñ³ ë³ ñ³Ï ã»Ý ³ñ ï³ óáÉ íáõÙ: Ð»ï¨³μ³ñ, ³é³Ýó áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ½» ÏáõÛó Ý» ñÇó û·ï -í» Éáõ, ¹Å í³ñ ÏÉÇ ÝÇ ³í» ÉÇ Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ í»ñ Éáõ Í»É ½á Ñ» ñÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ μÝáõ Ã³· ñ» ñÁ: ²¶Ü -Ç ¨ ³ÛÉ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» -ñÇ í»ñç Ý³ Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ å»ïù ¿ ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë Ý» ñ³ é»Ý ïí Û³É Ý»ñ Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ, ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛ³Ý ¨ ³ÛÉ Ñ³ ë³ Ý» ÉÇ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É, ÇëÏ áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ å»ïù ¿ ³å³ Ñá íÇ ¹ñ³Ýó Ý» ñ³ éáõ ÙÁ ïñ³ Ù³¹ñ íáÕ ïí Û³É Ý» ñÇ Ù»ç` ³é³Ý ÓÇÝ ï³ ñ³Ý ç³ ïáõ Ùáí:

ìÎ -Á ¨ ÙÛáõë ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÁ å»ïù ¿ Ñ³ß íÇ ³é Ý»Ý ï³ ñ³Ý ç³ï Ù³Ý Ï³ñ¨áñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ñ» ï³ ·³ μá -

Éáñ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ Ý» ñÇ ¨ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Å³ Ù³ Ý³Ï: ê³ Ýß³ Ý³ ÏáõÙ ¿, áñ å»ïù ¿ Ó· ï»É áã ÙÇ ³ÛÝ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ ï³ ñ³Ý ç³ ï»É Áëï Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ, ³ÛÉ¨ ù³Û É»ñ Ó»é Ý³ñ Ï»É, áñ, Áëï Ýå³ ï³ Ï³ Ñ³ñ Ù³ ñáõ ÃÛ³Ý, ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³ÝÝ ³éÝã íáÕ ÙÛáõë áÉáñï Ý» -ñáõÙ ¨ë ïí Û³É Ý» ñÁ ï³ ñ³Ý ç³ï í»Ý Áëï Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³Ù ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ: ²½ ·³ ÛÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ï³ñ μ»ñ Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ ÙÇ çá óáí ³Û¹ »ñ Ïáõ ëÁ ÑÝ³ ñ³ íáñ Ï¹³ñÓ Ý»Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ Ñ»ï Ï³å í³Í ÙÇ ³Ù μáÕç ß³ñù Ëá ó» ÉÇ Çñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ³Ûï Ý³ μ» ñáõ ÙÁ:




º½ñ³Ï³óáõÃÛáõÝ

Ìñ³· ñÇ ³ñ¹ ÛáõÝ ùáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ Ï³ ï³ ñ³Í ³é³ çÁÝ Ã³ óÇ Ù³ ëÇÝ Ð³ Û³ë ï³ÝÝ Çñ Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ý»ñ Ï³ Û³ó ÝáõÙ ¿ Ñ³Ý ñ³ ÛÇÝ Ñ³ñ Ã³ ÏáõÙ: ²Ûë Íñ³· ñáí »ñÏ ñáõÙ ëÏÇ½μ ³é³í ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ý »ñ Ï³ ñ³ï¨ ·áñ ÍÁÝ Ã³ó, áñÝ Çñ³ Ï³ -Ý³ó í» Éáí Î¼Ü- Ý» ñÇ ßáõñç, óáõÛó ïí»ó ³ÛÝ Ã³ ÷Á, áñ úñ³ Ï³ñ· 2030-Á Ñ³ Õáñ ¹»É ¿ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ½³ñ ·³ó Ù³Ý Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ³Ù μáÕç ³ß Ë³ñ ÑáõÙ:

Ìñ³ ·Ç ñÁ Ýá ñ³ ñ³ñ ¿ñ Ýñ³ Ýáí, áñ û· ï³ ·áñÍ í»ó ÇÝã å»ë Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ ã³÷ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ÙÇ· ñ³ óÇ -

³ ÛÇÝ ³éÝã íáÕ óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ, ³ÛÝ å»ë ¿É ÷á Ë³ ñÇ ÝáÕ óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñ: ØÇ μ³Ý, áñ Íñ³· ñÇ ëÏ½ μáõÙ ÃíáõÙ ¿ñ, Ã» áñ¨¿ ³ÛÉ »ñ ÏÇñ ãÇ ³ñ»É, ³ÛÅÙ ³ÛÝ ÁÝ ¹áõÝ í³Í Ùá ï» óáõÙ ¿: ²í» ÉÇÝ, Íñ³· ñáí ëï»ÕÍ í» óÇÝ ÙÇ ß³ñù É³í ·áñ -Í» É³ Ï»ñ å»ñ, áñáÝù Ï³ ñáÕ »Ý ÏÇ ñ³é í»É ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ ñ» É³í Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ ³ÛÉ »ñÏñ Ý» ñáõÙ Çñ³ -Ï³ Ý³ó íáÕ Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ:

Ìñ³ ·ÇñÝ ÁÝ¹·Í í³Í ËáñÑñ ¹³Ï ó³ Ï³Ý μÝáõÛÃ ¿ñ ÏñáõÙ, ¨ Ñ³ñ ó³½ ñáõÛó Ý» ñÇ áõ ³ß Ë³ ï³ Åá Õáí Ý» ñÇ ÙÇ -

çá óáí ÁÝ¹·ñ Ï»ó ³í» ÉÇ ù³Ý 100 ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ: Þ³ï Ï³ñ¨áñ ¿ñ ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ Ûáõ ñ³ ù³Ýã -Ûáõñ ÷áõ ÉáõÙ` ³Û¹ ÃíáõÙ ³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ë³Ñ Ù³Ý Ù³Ý ¨ ïí Û³É Ý» ñÇ ù³ñ ï» ½³·ñ Ù³Ý ÷áõ É» ñáõÙ, μ³½ Ù³ ÃÇí ß³ Ñ³·ñ ·Çé áã Ï³ é³ í³ ñ³ Ï³Ý Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³ë Ý³Ï óáõ ÃÛáõ ÝÁ, áñáÝù Çñ»Ýó ½·³ ÉÇ ¹»ñÝ áõ Ý» ó³Ý Íñ³· ñÇ ³ñ¹ ÛáõÝù Ý» ñÇ Ó¨³íáñ Ù³Ý ·áñ ÍáõÙ:

òáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÁ Ùß³Ï í» óÇÝ ïí Û³É Ý» ñÇ ³½ ·³ ÛÇÝ Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÑÇ Ù³Ý íñ³` ÑÝ³ ñ³ íá ñÇÝë û·ï í» -

Éáí ìÇ ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý Ïá ÙÇ ï» Ç ¨ ³ÛÉ ·» ñ³ ï»ë ãáõ ÃÛáõÝ Ý» ñáõÙ ³é Ï³ ïí Û³É Ý» ñÇó: ºñÏ ñáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí -Û³É Ý»ñ Ãá Õ³ñ ÏáÕ Ï³ éáõÛó Ý» ñÇÝ ³ÛÝ ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ïí»ó ³ß Ë³ ï»É Ñ³ Ù» Ù³ ï³ μ³ñ Ã»Ã¨ μ»éÝ í³ Íáõ -ÃÛ³Ý å³Û Ù³Ý Ý» ñáõÙ, ÙÇ ³ Å³ Ù³ Ý³Ï ³å³ Ñáí í»ó óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ñ³ß í»ï íá Õ³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ óÇ Ï³ -Ûáõ Ýáõ ÃÛáõ ÝÁ: Ð³ñÏ ¿ Ýß»É, áñ å» ï³ Ï³Ý μá Éáñ ß³ Ñ³·ñ ·Çé Ù³ñ ÙÇÝ Ý»ñÝ ÁÝ¹·ñÏ í» óÇÝ Ã»° óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ï³ -éáõ ó³ Ï³ñ ·Ç, ¨ Ã»° ïí Û³É Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³é³ ç³ñ Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ù³Ý ñ³ Ù³ëÝ ùÝ Ý³ñ ÏáõÙ Ý» ñáõÙ áõ í³ í» -ñ³ó Ù³Ý ·áñ ÍÁÝ Ã³ó Ý» ñáõÙ: ²Ûë åÇ ëáí, Ã»¨ áñáß óáõ ó³ ÝÇß Ý»ñÝ ³Ý å³Û Ù³ Ýá ñ»Ý Ñ³ Ù» Ù³ ï» ÉÇ ã»Ý ³ÛÉ »ñÏñ -Ý» ñÇ ÙÇ¨ÝáõÛÝ Î¼Ü ÃÇ ñ³Ë Ý» ñÇ óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ Ñ»ï` ¹ñ³Ýù ÑÝ³ ñ³ íá ñáõ ÃÛáõÝ ïí» óÇÝ Ñ³ß í» ïáõ ÉÇ Ý»É Ð³Û³ë ï³ ÝÇÝ í» ñ³ μ» ñáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ã» Ù³ Ý» ñáí ¨ Ï³ ñáÕ »Ý Ýå³ë ï»É úñ³ Ï³ñ ·Ç 2030-Ç ßñ ç³ Ý³Ï Ý» ñáõÙ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇÝ Ñ³ë Ý» Éáõ áõÕ Õáõ ÃÛ³Ùμ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý ÏáÕ ÙÇó ·áñ Í³¹ñ íáÕ ç³Ý ù» ñÇÝ (ØØÎ, 2018):

ºí í»ñ ç³ å»ë, óáõ ó³ ÝÇß Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ³½ ·³ ÛÇÝ Î¼Ü Ñ³ñ Ã³ ÏáõÙ Ñ³ß í» ïáõ ÉÇ Ý» Éáõ ßÝáñ ÑÇí Íñ³ -

·Ç ñÁ Ï³ ñá Õ³ ó³í ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÇ Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ Ñ³ çá Õáõ ÃÛ³Ùμ ÇÝ ï»· ñ»É ½³ñ ·³ó Ù³Ý ïí Û³É Ý» ñÇ ³é³ í»É É³ÛÝ Ý³ Ë³ Ó»é Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Ñ»ï: ²Û¹ åÇ ëáí, ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ïí Û³É Ý» ñÁ Ý» ñ³é í» óÇÝ »ñÏ -ñáõÙ Î¼Ü- Ý» ñÇ ßñ ç³ Ý³ ÏáõÙ Çñ³ Ï³ Ý³ó íáÕ ³í» ÉÇ É³Û Ý³ Í³ í³É ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ Ù»ç:



Ð³í»Éí³ÍÝ»ñ

Ð³í»Éí³Í 1. Ø²Î¼²Ì ÙÇ·ñ³óÇáÝ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ ³ÕÛáõë³Ï

Ü»ñ¹Çñ 13. Ø²Î¼²Ì . ²ñ¹ÛáõÝù 4. ØÇ·ñ³óÇ³

²ñ¹ ÛáõÝù 4. ØÇÝã& 2020 Ã. ³Ù ñ³åÝ¹ íáõÙ »Ý ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ, ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇ & ³å³ë -ï³ ÝÇ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·» ñÁª ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ & ï» Õ³ Ñ³Ý í³Í ³Ý Ó³Ýó, Ñ³ï Ï³ å»ë Ï³ Ý³Ýó & ³Õ çÇÏ Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ ËÃ³ Ý» Éáõ & å³ßï å³ Ý» Éáõ Ýå³ ï³ Ïáí

²ÕμÛáõñÁª Ø²Î¼²Ì 2015:



1. î»Ë ÝÇ Ï³ Ï³Ý ËáñÑñ ¹³ï íáõ ÃÛáõÝ` ÙÇï í³Í ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ ÝÏ³ï -Ù³Ùμ í» ñ³ μ»ñ ÙáõÝ ùÁ Ï³ñ ·³ íá ñáÕ å» ï³ -Ï³Ý ûñ»Ýë¹ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ, »í ñá -å³ Ï³Ý ¨ ï³ ñ³ Í³ßñ ç³ Ý³ ÛÇÝ ã³ ÷³ ÝÇß Ý» -ñÇÝ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ý»ó Ý» ÉáõÝ.

2. ²ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ/·áñ Íá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ Íñ³· -ñ» ñÇ Ï³½ ÙáõÙ, áñáÝù ÏÍ³ é³ Û»Ý í» ñ³ Ý³Û -í³Í ûñ»Ýë¹ ñáõ ÃÛ³Ý ÏÇ ñ³ñÏ Ù³Ý Ýå³ ï³ -ÏÇÝ.

3. Þ³ ñáõ Ý³ Ï³ Ï³Ý ³ç³Ï óáõ ÃÛáõÝ ¨ Ñ³ Ù³ Ï³ñ -·áõÙ §ÐÐ ¨ ºØ ÙÇç¨ ß³ñ Åáõ Ý³ Ïáõ ÃÛ³Ý ßáõñç ·áñ ÍÁÝ Ï» ñáõ ÃÛ³Ý Ù³ ëÇÝ¦ Ñ³ Ù³ ï»Õ Ñé ã³ -Ï³· ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ.

4. Þ³ ñáõ Ý³ Ï³ Ï³ Ý³ ç³Ï óáõ ÃÛáõÝ` §ÐÐ ¨ ºØ ÙÇç¨ Ñ» ïÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý (é» ³¹ ÙÇ ëÇ ³ ÛÇ) Ù³ ëÇÝ¦ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñÇ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý ¨ í» ñ³ÑëÏ -Ù³Ý (Ý³¨` Ï³ ï³ñ Ù³Ý í» ñ³ÑëÏ Ù³Ý) Ñ³ -Ù³ñ.

5. ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ é» ëáõñ ë³ ÛÇÝ ¨ áõ Õ»·ñ Ù³Ý Ï»Ýï ñáÝ Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ÁÝ¹ É³Û ÝáõÙ.

6. Ð³ Ù³ÛÝ ù³ ÛÇÝ ïÝ ï» ë³ Ï³Ý ½³ñ ·³ó Ù³Ý Íñ³· ñ»ñ »ñÏ ñÇ ³ñ ï³ ·³Õ ÃÇ ßñ ç³Ý Ý» ñáõÙ ¨ ³ç³Ï óáõ ÃÛáõÝ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇ, ³ÛÉ ï» Õ³ -

Ñ³Ý í³Í ³Ý Ó³Ýó áõ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÇÝ ï»·ñ -Ù³ ÝÁ, ÇÝã å»ë Ý³¨ í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ Ý» ñÇ í» ñ³ -ÇÝ ï»·ñ Ù³ ÝÁ.

7. Î³ ï³ ñ» É³ ·áñÍ í³Í Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý»ñ` áõÕÕ -í³Í ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨ ï» Õ³ Ñ³Ý í³Í μÝ³Ï -ãáõ ÃÛ³Ý ³Ù» Ý³ Ëá ó» ÉÇ ËÙ μ» ñÁ áñáß » ÉáõÝ.

8. È³í Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í áõÕ Õáñ¹ Ù³Ý Ù» Ë³ -ÝÇ½Ù Ý» ñÇ Ùß³ ÏáõÙ` áõÕÕ í³Í í» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇÝ, ³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ Ý» ñÇÝ ¨ ÷³Ëë ï³ Ï³Ý Ý» ñÇÝ áñ³Ï Û³É Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõÝ -Ý» ñáí ³å³ Ñá í» ÉáõÝ.

9. ²ç³Ï óáõ ÃÛáõÝ ÆÝ ï»·ñ Ù³Ý ³½ ·³ ÛÇÝ é³½ -Ù³ í³ ñáõ ÃÛáõ ÝÁ Ùß³ Ï» Éáõ ¨ Çñ³ ·áñ Í» Éáõ Ñ³ Ù³ñ.

10 àõ Å» Õ³ó Ý»É Çñ³ í³ å³Ñ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÇ ¨ ¹³ -ï³ Ï³Ý Çß Ë³ Ýáõ Ã³Ý Ï³ ñá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ` Ð³ Û³ë ï³ ÝáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ -·Ç í» ñ³ μ»ñ Û³É ·áñ Í» ñáí ùñ» ³ Ï³Ý Ñ» -ï³åÝ ¹áõÙ Çñ³ Ï³ Ý³ó Ý» Éáõ Ñ³ Ù³ñ.

11 ²ç³Ï óáõ ÃÛáõÝ Ãñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ¹»Ù å³Û ù³ ñÇ ·Ý³ Ñ³ï Ù³Ý ·áñ ÍÇ ùÇ Ùß³Ï Ù³Ý ¨ ÁÝ ¹áõÝ -Ù³Ý Ñ³ñ óáõÙ` ÐÐ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý ¨ áã Ï³ -é³ í³ ñ³ Ï³Ý Ï³ éáõÛó Ý» ñÇ ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ -Ù» ñÇ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ:53

53. Ø²Î¼²Ì, ì»ñçÝ³ñ¹ÛáõÝù 4-Ç Ñ³Ù³ñ ï»°ë Ñ³ßí»ïíáõÃÛ³Ý Ñ³í»Éí³ÍÝ»ñÁ:

Ø²Î¼²Ì Ð³Û³ëï³Ý. ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ ³ÕÛáõë³Ï. ²ñ¹ÛáõÝù 4

²Õ Ûáõë³Ï 2. Ø²Î¼²Ì Ð³Û³ëï³ÝÇ ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ù³ïñÇó, 2016-2020 ÃÃ.



Ð ³ í » É í ³ Í Ý » ñ

ì»ñç Ý³ñ¹ ÛáõÝù -Ý»ñ

òáõ óÇã Ý»ñ, »É³ Ï»ï Ý»ñ, ÃÇ ñ³Ë Ý»ñ

êïáõ· Ù³Ý ÙÇ çáó Ý»ñ

ºÝ Ã³¹ ñáõ ÃÛáõÝ -Ý»ñ ¨ éÇë Ï»ñ

úÅ³Ý ¹³ ÏáÕ Ø²Î ·áñ Í³ Ï³ -Éáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ ¨ ·áñ ÍÁÝ Ï»ñ Ý»ñ

Î³Ý Ë³ ï» ëáõ -Ù³ ÛÇÝ é» ëáõñë -Ý»ñ, 2016-2020 ÃÃ. (²ØÜ ¹á É³ñ)

ì»ñç Ý³ñ¹ ÛáõÝù 4.

ØÇÝã¨ 2020 Ãí³ Ï³ -

ÝÁ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ,

ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇ ¨

³å³ë ï³ ÝÇ Ï³ é³ -

í³ñ Ù³Ý Ñ³ Ù³ Ï³ñ -

·»ñÝ ³Ù ñ³åÝ¹ í»É

»Ý` ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¨

ï» Õ³ Ñ³Ý í³Í ³Ý -

Ó³Ýó, Ñ³ï Ï³ å»ë`

Ï³ Ý³Ýó áõ ³Õ çÇÏ -

Ý» ñÇ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÁ

ËÃ³ Ý» Éáõ ¨ å³ßï -

å³ Ý» Éáõ Ýå³ ï³ -

Ïáí

4.1 ØÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇÝ ¨

³å³ë ï³ ÝÇ Ù³ ëÇÝ

ûñ»Ýù Ý» ñÇ μ³ ñ» É³í -

Ù³ ÝÁ Í³ é³ ÛáÕ` ÙÇ -

ç³½ ·³ ÛÇÝ ¨ ï³ ñ³ -

Í³ßñ ç³ Ý³ ÛÇÝ ã³ ÷³ -

ÝÇß Ý» ñÇÝ Ñ³ Ù³ å³ -

ï³ë Ë³Ý Ï³ ï³ ñ³Í

ûñ»Ýë¹ ñ³ Ï³Ý ÷á ÷á -

Ëáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ ÃÇ íÁ,

ºÈ²Îºî ÂÆð²Ê

0 4

4.2 ²é Ï³ Í³ é³ Ûáõ -

ÃÛáõÝ Ý» ñÇÝ ³ñ¹ Ûáõ -

Ý³ í»ï áõÕ Õáñ ¹áõÙ

³å³ Ñá íáÕ μ³ñÓ ñ³ -

Ï³ñ· Ù» Ë³ ÝÇ½Ù Ý» ñÇ

³é Ï³ Ûáõ ÃÛáõÝ


N Y

4.3 ÆÝ ï»·ñ Ù³Ý é³½ -

Ù³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý ¨ ·áñ -

Íá Õáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ

Íñ³· ñÇ ³é Ï³ Ûáõ -

ÃÛáõÝ


N Y

4.4 ²ÛÝ ï» Õ³ Ñ³Ý í³Í

³Ý Ó³Ýó ÃÇ íÁ, áñáÝù

ëï³ ÝáõÙ »Ý ÷³Ëë -

ï³ Ï³ ÝÇ Ï³ñ ·³ íÇ -

×³Ï, Ï» óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ -

·³ íÇ ×³ ÏÇ ³ÛÉ Ó¨»ñ

¨/Ï³Ù Ñå³ ï³ Ï³·ñ -

íáõÙ »Ý (ï³ ñ³Ý ç³ -

ï»É Áëï ë» éÇ ¨ ï³ -

ñÇ ùÇ)


0 10,000

- ä³ß ïá Ý³ Ï³Ý

ï» Õ» Ï³ ·Çñ

- ØäÌ ½» ÏáõÛó Ý»ñ

- ØØÎ -Ç ¨ Ø²Î

ö¶Ð -Ç ½» ÏáõÛó Ý»ñ

- ºØ -Ç ½» ÏáõÛó Ý»ñ

- ÐÐ Ï³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý

½» ÏáõÛó Ý»ñ

- ºØ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Í³ -

é³ Ûáõ ÃÛ³Ý ½» ÏáõÛó -

Ý» ñÁ Ñ» ïÁÝ ¹áõÝ Ù³Ý

(é» ³¹ ÙÇ ëÇ ³ ÛÇ) Ù³ -

ëÇÝ Ñ³ Ù³ Ó³Û Ý³· ñÇ

Çñ³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý/Ï³ -

Ù³ íáñ í» ñ³ ¹³ñ ÓÇ

Çñ³ ·áñÍ Ù³Ý í» ñ³ -

μ»ñ Û³É

- ì» ñ³ ¹³ñ ÓáÕ

ÙÇ·ñ³Ýï Ý» ñÇó ¨

³å³ë ï³Ý Ñ³Û óáÕ -

Ý» ñÇó ëï³ó í³Í

³ñ Ó³ ·³Ýù



- Ø²Î ö¶Ð ½» ÏáõÛó -

Ý»ñ

- ØäÌ íÇ ×³ Ï³· ñ³ -

Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ -

ÃÛáõÝ Ý»ñ

- àë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ý

íÇ×³ Ï³· ñ³ Ï³Ý

Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ

- ØØÎ ¨ Ø²Î ö¶Ð

½»ÏáõÛó Ý»ñ

ºÝ Ã³¹ ñáõ ÃÛáõÝ -

Ý»ñ.

- Î³ é³ í³ñ Ù³Ý

Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ³ñ -

¹Ç ³ Ï³ Ý³ óáõ ÙÁ

μá Éáñ Ù³ Ï³ñ -

¹³Ï Ý» ñáõÙ Î³ -

é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý

ûñ³ Ï³ñ ·Ç

³é³ç Ý³ Ñ»ñ Ãáõ -

ÃÛáõÝ Ý» ñÇó ¿

- ´Ûáõ ç» Ç å³ï -

ß³× Ñ³ï Ï³ -

óáõÙ Ý»ñ ë³Ñ -

Ù³Ý Ý» ñÇ Ï³ é³ -

í³ñ Ù³Ý ¨

³å³ë ï³ ÝÇ

Ñ»ï Ï³å í³Í

Í³ é³ Ûáõ ÃÛáõÝ Ý» -

ñÇ ïñ³ Ù³¹ñ -

Ù³Ý Ñ³ Ù³ñ

- ä³Ñ å³Ý íáõÙ ¿

ï» Õ³ Ñ³Ý í³Í

³Ý Ó³Ýó ÝÏ³ï -

Ù³Ùμ` Ýñ³Ýó

ÁÝ ¹áõ Ý» Éáõ

å³ï ñ³ë ï³ Ï³ -

Ùáõ ÃÛáõÝ óáõ ó³ -

μ» ñ» Éáõ Ùá ï» -

óáõ ÙÁ

èÇë Ï»ñ.

- öá ÷á Ëáõ ÃÛáõÝ -

Ý»ñ ù³ Õ³ ù³ -

Ï³Ý ¨ ëá óÇ ³É-

ïÝ ï» ë³ Ï³Ý

Çñ³ íÇ ×³ ÏáõÙ

- î» Õ³ Ñ³Ý Ù³Ý

Ñ³Ý ·»ó ÝáÕ Ñ³ -

Ï³ Ù³ñ ïáõ ÃÛáõÝ`

³í» ÉÇ É³ÛÝ ï³ -

ñ³ Í³ßñ ç³ Ý³ -

ÛÇÝ Ñ³ Ù³ å³ï -

Ï» ñáõÙ

- ¸á Ýáñ Ï³½ Ù³ -

Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» -

ñÇ Ñ³ Ù³ Ï³ñ· -

Ù³Ý áã μ³ í³ -

ñ³ñ Ù³ Ï³ñ ¹³Ï

ØÇ ç³ÝÏ Û³É ³ñ¹ -

ÛáõÝ ùÇ Ï³ ï³ñ -

Ù³ÝÝ ³ç³Ï óáÕ

Ø²Î -Ç ·áñ Í³ Ï³ -

Éáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ` Ø²Î

ö¶Ð, ØØÎ, Ø²¼Ì

Î³ é³ í³ ñáõ ÃÛ³Ý

ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ·áñ -

ÍÁÝ Ï»ñ Ý»ñ` ÐÐ

²½ ·³ ÛÇÝ Åá Õáí,

ÐÐ ²ñ ï³ ùÇÝ ·áñ -

Í» ñÇ, ²ñ ¹³ ñ³ ¹³ -

ïáõ ÃÛ³Ý, ê÷ Ûáõé -

ùÇ, ²éáÕ ç³ å³ Ñáõ -

ÃÛ³Ý, î³ ñ³Í ù³ -

ÛÇÝ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý

¨ ³ñ ï³ Ï³ñ·

Çñ³ íÇ ×³Ï Ý» ñÇ,

²ß Ë³ ï³Ý ùÇ ¨ ëá -

óÇ ³ É³ Ï³Ý Ñ³ñ ó» -

ñÇ Ý³ Ë³ ñ³ ñáõ -

ÃÛáõÝ Ý»ñ

²ÛÉ ·áñ ÍÁÝ Ï»ñ -

Ý»ñ` ¼μ³Õ í³ Íáõ -

ÃÛ³Ý å» ï³ Ï³Ý

·áñ Í³ Ï³ Éáõ ÃÛáõÝ,

²½ ·³ ÛÇÝ íÇ ×³ -

Ï³· ñ³ Ï³Ý Í³ é³ -

Ûáõ ÃÛáõÝ, ØÇ· ñ³ óÇ -

áÝ å» ï³ Ï³Ý Í³ -

é³ Ûáõ ÃÛáõÝ, ÐÐ

áë ïÇ Ï³ Ýáõ ÃÛáõÝ,

²½ ·³ ÛÇÝ ³Ýí ï³Ý -

·áõ ÃÛ³Ý Í³ é³ Ûáõ -

ÃÛáõÝ, ¶É Ë³ íáñ

¹³ ï³ Ë³ ½áõ ÃÛáõÝ,

²ñ ¹³ ñ³ ¹³ ïáõ -

ÃÛ³Ý ³Ï³ ¹» ÙÇ ³,

ö³ë ï³ μ³Ý Ý» ñÇ

¹å ñáó, ö³ë ï³ -

μ³Ý Ý» ñÇ å³ É³ï,

³ñÑ ÙÇ áõ ÃÛáõÝ Ý»ñ,

Ò»é Ý» ñ»ó Ý» ñÇ

ÙÇ áõ ÃÛáõÝ, Ù³ñ ½³ -

ÛÇÝ áõ ï» Õ³ Ï³Ý

Çß Ë³ Ýáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ,

ÐÎ- Ý»ñ ¨ í»ñ Éáõ -

Í³ Ï³Ý Ï»Ýï ñáÝ -

Ý»ñ

Î³ Ýá Ý³ íáñ

é» ëáõñë Ý»ñ`

600,000

²ØÜ ¹á É³ñ

²ÛÉ é» ëáõñë Ý»ñ`

100,000

²ØÜ ¹á É³ñ

Ð³ í³ ù³·ñ Ù³Ý

»Ý Ã³ Ï³ é» ëáõñë -

Ý»ñ`

17,000,000

²ØÜ ¹á É³ñ

ÀÝ ¹³ Ù» ÝÁ`

17,700,000

²ØÜ ¹á É³ñ



Ð ³ í » É í ³ Í Ý » ñ

4.5 ê³Ñ Ù³ Ý³ ÛÇÝ

3 ³Ý ó³ Ï» ï» ñáõÙ

ë³Ñ Ù³Ý Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ -

ÉÇñ Ï³ é³ í³ñ Ù³Ý

³ñ ¹Ç ³ Ï³ Ý³ó í³Í

Ñ³ Ù³ Ï³ñ ·Ç ³é Ï³ -

Ûáõ ÃÛáõÝ` ÙÇ ç³½ ·³ -

ÛÇÝ êÐÎ ã³ ÷³ ÝÇß Ý» -

ñÇÝ Ñ³ Ù³ ÑáõÝã


N Y

* â³ ÷³ ÝÇß Ý» ñÁ í» ñ³ -

μ» ñáõÙ »Ý` ³Ý³ë Ý³ -

μáõ Å³ Ï³Ý- μáõ ë³ ë³ -

ÝÇ ï³ ñ³ Ï³Ý ¨ ë³ -

ÝÇ ï³ ñ³ Ï³ ñ³Ý ïÇ -

Ý³ ÛÇÝ Ñë Ïá Õáõ ÃÛ³Ý

ë³ñ ù³ íá ñáõÙ Ý» ñÇÝ

¨ îî »Ý Ã³ Ï³ éáõó -

í³Í ùÇÝ

4.6 Âñ³ ýÇ ùÇÝ ·Ç ¹»Ù

å³Û ù³ ñÇ Ñ³ Ù³ å³ñ -

÷³Ï ¨ ëï³Ý ¹³ñ -

ï³ó í³Í ·Ý³ Ñ³ï -

Ù³Ý ·áñ ÍÇ ùÇ ³é Ï³ -

Ûáõ ÃÛáõÝ Ï³ é³ í³ ñ³ -

Ï³Ý ¨ áã Ï³ é³ í³ -

ñ³ Ï³Ý Ï³ éáõÛó Ý» ñÇ

ß³ Ñ³·ñ ·Çé ÏáÕ Ù» ñÇ

Ñ³ Ù³ñ


N Y



- Ìñ³· ñ³ ÛÇÝ Ñ³ß -

í»ï íáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ



- ØØÎ ½» ÏáõÛó Ý»ñ

Ð³í»Éí³Í 2. îíÛ³ÉÝ»ñÇ ù³ñï»½³·ñÙ³Ý Ñ³ñó³½ñáõÛóÇ Ó&³ÝÙáõß

²Õ Ûáõë³Ï 3. Ð³ñó³½ñáõÛóÇ Ó&³ÝÙáõßÇ ûñÇÝ³Ï



Ð ³ í » É í ³ Í Ý » ñ

ÂÇñ³Ë

îí Û³É Ý» ñÇ

áÉáñ ïÁ

²ÝÑñ³Å»ßï

ïíÛ³ÉÝ»ñÁ

²Ûë ïí Û³É Ý» ñÇ Ñ³ í³ ù³· -

ñáõÙÁ

• ÆÝã å»ë ¿ Ñ³ í³ ù³·ñ íáõÙ /

Ñ³ í³ù íáõÙ

• ÆÝã Ó¨áí (ÃÕ ÃÇ íñ³ / ¿É»Ïï -

ñá Ý³ ÛÇÝ »Õ³ Ý³ Ïáí)

Ð³ í³ -

ù³·ñÙ³Ý

åÉ³Ý Ý» ñÁ

²Ûá / àã

ï³ Éáí Ù³Ý -

ñ³ Ù³ë Ý»ñ

ÐÝ³ ñ³ íáñ Éáõ ÍáõÙ -

Ý»ñ` »Ã» Ñ³ í³ ù³· -

ñáõÙ ãÇ Ï³ ï³ñ íáõÙ

• ÆÝã å»ë Ñ³ í³ ù³· ñ»É

• ÆÝã Ó¨áí

²Ûë áÉáñ ïáõÙ

Ñ³ í³ ù³·ñ -

íáÕ ³ÛÉ

ïí Û³É Ý»ñ

ØÇÝã& 2030 Ã. ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ¹ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ·áñ Í³ñù Ý» ñÇ Í³Ë ëÁ Ýí³ ½»ó Ý»É áã å³ Ï³ë, ù³Ý 3%-áí & í» ñ³ó Ý»É 5%-Çó µ³ñÓñ ïñ³Ýë ý»ñ ï³ ÛÇÝ ÙÇ ç³Ýóù Ý» ñÇ Í³Ë ë» ñÁ

• àñ ï»Õ (ïí Û³É Ý» ñÇ μ³ -

½³/·ñ³Ý ó³ Ù³ï Û³Ý)

• ÆÝã Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³Ùμ

• ÆÝã å»ë ¿ Ùß³Ï íáõÙ (Ù³ë Ý³ -

·Ç ï³ó í³Í μ³ Å³Ý ÙáõÝ ùÇ

ÏáÕ ÙÇó

• Ü»ñ ùÇÝ û· ï³ ·áñÍ Ù³Ý Ó¨Á

• îñ³ Ù³¹ñ íáõÙ ¿ ³ÛÉ Ï³½ Ù³ -

Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ (·» ñ³ ï»ë -

ãáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ/ûï³ ñ»ñÏñ Û³ Ï³½ -

Ù³ Ï»ñ åáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ, ¨ ÇÝã å»ë`

ÃÕ Ã³ ÛÇÝ, ³ÛÝ å»ë ¿É ¿É»Ïï ñá -

Ý³ ÛÇÝ »Õ³ Ý³ Ïáí: Î³ ñ» ÉÇ ¿

ïñ³ Ù³¹ ñ»É ìÎ-ÇÝ, »Ã» ³ñ¹»Ý

ãÇ ïñ³ Ù³¹ñ íáõÙ:

• àñ ï»Õ (ïí Û³É Ý» ñÇ

μ³ ½³/·ñ³Ý ó³ Ù³ï -

Û³Ý)

• ÆÝã Ñ³ ×³ Ë³ Ï³ Ýáõ -

ÃÛ³Ùμ

• ÆÝã å»ë Ùß³ Ï»É

• àñ ù³Ý Å³ Ù³ Ý³Ï ¿

å»ïù ëï»Õ Í» Éáõ

Ñ³ Ù³ñ

• ÆÝã å»ë Ï³ ñ» ÉÇ ¿

ïñ³ Ù³¹ ñ»É

¸ñ³Ù³Ï³Ý

÷áË³ÝóáõÙÝ»ñ

²½¹»óáõÃÛáõÝÁ

¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á -

Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ ÙÇç -

Ýáñ ¹³í ×³ñ Ý» ñÁ

¹» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý/

Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó

¹áõñë

ÀÝ¹ Ñ³ Ýáõñ

÷áË³Ýó í³Í

·áõ Ù³ ñÁ

¸» åÇ Ð³ Û³ë ï³Ý/

Ð³ Û³ë ï³ ÝÇó -

¹áõñë

¸ñ³ Ù³ Ï³Ý

÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ

³½ ¹» óáõ ÃÛáõ ÝÁ`

úñ.` ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý

÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ

Ù³ë Ý³ μ³ ÅÇ ÝÁ,

áñÝ û· ï³ ·áñÍ -

íáõÙ ¿ ëå³é Ù³Ý,

Ý»ñ¹ ñáõÙ Ý» ñÇ,

³ÛÉ Ýå³ ï³Ï Ý» ñÇ

Ñ³ Ù³ñ



Ð ³ í » É í ³ Í Ý » ñ

àñá±Ýù »Ý ³Ûë áÉáñïáõÙ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³çáÕ Ñ³í³ù³·ñÙ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý Ù³ñï³Ññ³í»ñÝ»ñÁ Ï³Ù ËáãÁÝ¹áïÝ»ñÁ:

î» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý»ñ

ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ -

ñáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ -

μ»ñ Û³É

úñ.` ²ñ Å» ùÁ ¨

Áëï áÉáñï Ý» ñÇ,

ë÷ Ûáõé ùÇ å³ñ ï³ -

ïáÙ ë» ñÇ ³ñ Å» ùÁ

ÆÝãå»±ë Ï³ñ»ÉÇ ¿ ³Ûë áÉáñïáõÙ μ³ñ»É³í»É ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³í³ù³·ñáõÙÁ:

ÜßáõÙÝ»ñª

Ð³í»Éí³Í 3. îíÛ³ÉÝ»ñÇ ù³ñï»½³·ñÙ³Ý Ñ³ñó³½ñáõÛóÇ Ó&³ÝÙáõß

²Õ Ûáõë³Ï 4. îí Û³ÉÝ»ñÇ ù³ñï»½³·ñÙ³Ý ³Õ Ûáõë³Ï. µ³ó»ñÇ í»ñÉáõÍáõÃÛ³Ý ³Ù÷á÷áõÙ



Ð ³ í » É í ³ Í Ý » ñ

àÉáñïÁ ´³ó»ñÇ í»ñÉáõÍáõÃÛáõÝÁ

ØÇ·ñ³óÇ³Ý ¨ ÏñÃáõÃÛáõÝÁ

• Îñ Ã³ Ï³Ý ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ ÃÇ íÁ (ÁÝ Ã³ ó³ Ï³ñ ·³ ÛÇÝ) • ²í³ñ ï» Éáõó Ñ» ïá ßñ ç³ Ý³ í³ñï Ý» ñÇ ·áñ Íáõ Ý» áõ ÃÛ³ ÝÁ Ñ»ï¨»ÉÁ • ØÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ áã μ³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ

¶»Ý¹»ñÁ • Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Çñ³ í³ å³Ñ Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÁ ï» Õ» Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ã»Ý ·ñ³Ý óáõÙ Áëï ë» éÇ ¨ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ

Âñ³ýÇùÇÝ· • Âñ³ ýÇ ùÇÝ ·Çó ïáõ Å³Í Ý» ñÇ ù³ Õ³ ù³ óÇ áõ ÃÛáõ ÝÁ áñ å»ë ³é³Ý ÓÇÝ ÷á ÷á Ë³ Ï³Ý ãÇ ·ñ³Ýó íáõÙ í»ñç Ý³ Ï³Ý Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛ³Ý Ù»ç

ºñ»Ë³Ý»ñ • Ð³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý Ù³ñ ÙÇÝ Ý» ñÁ »ñ» Ë³ Ý» ñÇ ¹»Ù μé Ýáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É ï» Õ» -Ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÁ ã»Ý ·ñ³Ý óáõÙ Áëï Ï³ óáõ ÃÛ³Ý Ï³ñ ·³ íÇ ×³ ÏÇ Ï³Ù ³ÛÉ ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ÷á÷á Ë³ Ï³Ý Ý» ñÇ

²ßË³ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ·ñ³óÇ³

• Â» ñÇ íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛáõÝ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É • îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ë» ½á Ý³ ÛÇÝ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É • îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ÙÇ· ñ³Ýï Ý» ñÇ ³ß Ë³ ï³Ý ù³ ÛÇÝ Çñ³ íáõÝù Ý» ñÇ í» ñ³ -

μ»ñ Û³É • îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ³ß Ë³ ï³Ý ùÇ ï» Õ³ íáñ Ù³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É

ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ Ï³é³í³ñáõÙ

• ²Ù μáÕ ç³ Ï³Ý ¨ ×ß· ñÇï íÇ ×³ Ï³· ñáõ ÃÛ³Ý ÁÝ¹ Ñ³ Ýáõñ å³ Ï³ë • îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ »É ù» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É • îí Û³É Ý» ñÇ Ã» ñÇ Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ í» ñ³ ¹³ñÓ »Ý Ã³¹ ñáÕ ÙÇ· ñ³ óÇ ³ ÛÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

¸ñ³Ù³Ï³Ý ÷áË³ÝóáõÙÝ»ñ

• âÏ³ å³ñμ»ñ³Ï³Ý Ñ³ßí»ïíáõÃÛáõÝ ïÝ³ÛÇÝ ïÝï»ëáõÃÛáõÝÝ»ñÇÙ³Ï³ñ¹³ÏáõÙ ¹ñ³Ù³Ï³Ý ÷áË³ÝóáõÙÝ»ñÇ û·ï³·áñÍÙ³Ý, ¹ñ³Ýó ³½¹»óáõÃÛ³Ý í»ñ³μ»ñÛ³É

• Ø³ëÝ³íáñ ¹ñ³Ù³Ï³Ý ÷áË³ÝóáõÙÝ»ñÇ ã³÷Á ãÇ Ññ³å³ñ³ÏíáõÙ / Î»ÝïñáÝ³Ï³Ý μ³ÝÏÇ ÏáÕÙÇó ãÇ ïñ³Ù³¹ñíáõÙ

• ¸ñ³Ù³Ï³Ý ÷áË³ÝóáõÙÝ»ñÇ Í³Ëë»ñÇ Ù³ëÇÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÁ` áñå»ë ÁÝ¹Ñ³Ýáõñ ÷áË³ÝóíáÕ ·áõÙ³ñÇ ïáÏáë, ãÇ óáõó³¹ñíáõÙ

ê÷ÛáõéùÇ Ý»ñ·ñ³íí³ÍáõÃÛáõÝ

• ÐÙ ïáõ ÃÛáõÝ Ý» ñÇ, ·Ç ï» ÉÇù Ý» ñÇ ¨ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³Ý ³ß Ë³ ï³Ýù Ý» ñÇ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë -Ë³ Ý»ó Ù³Ý Ã» ñÇ ïí Û³É Ý»ñ

• âÏ³ ïí Û³É Ý» ñÇ å³ñ μ» ñ³ Ï³Ý Ï³Ù Ñ³ Ù³ Ï³ñ· í³Í Ñ³ í³ ù³· ñáõÙ ë÷ Ûáõé ùÇ Ý»ñ¹ -ñáõÙ Ý» ñÇ í» ñ³ μ»ñ Û³É

• î»°ë Ý³¨ ¸ñ³ Ù³ Ï³Ý ÷á Ë³Ý óáõÙ Ý» ñÇ μ³ ÅÇ ÝÁ

ØÇ·ñ³óÇáÝ ïíÛ³ÉÝ»ñ ¨ íÇ×³Ï³·ñáõÃÛáõÝ

• îí Û³É Ý» ñÇ μ³ ó» ñÁ, ÇÝã åÇ ëÇù í» ñÁ Ýß í³Í Ý»ñÝ »Ý, áñáÝù Ëá ãÁÝ ¹á ïáõÙ »Ý ³å³ óáõÛ -ó³ Ñ»Ý ÙÇ· ñ³ óÇ áÝ ù³ Õ³ ù³ Ï³ Ýáõ ÃÛ³ ÝÁ

• âÏ³ Ñ³ Ù³ å³ ï³ë Ë³ Ýáõ ÃÛ³Ý í» ñ³ μ»ñ Û³É Ñ³ß í»ï íáõ ÃÛáõÝ

Ð³í»Éí³Í 4. Ð³Û³ëï³ÝáõÙ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³í³ù³·ñÙ³Ý ÁÝïñ³ÝùÝ»ñ

Ü»ñ¹Çñ 14. ÎñÃáõÃÛ³Ý Ùá¹áõÉ Çó ÁÝïñí³Í Ñ³ñó»ñ, îîÎ²Ð 2014 ²Úò 3

´³ÅÇÝ º ÎðÂàôÂÚàôÜ

6 ï³ñ»Ï³ÝÇó µ³ñÓñ ³Ý¹³Ù Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ ²Õ Ûáõë³Ï 2



Ð ³ í » É í ³ Í Ý » ñ

N Ò»ñ ëï³ -

ó³Í ³Ù» -

Ý³ μ³ñÓñ

Ïñ Ã³ Ï³Ý

³ë ïÇ ×³ ÝÁ

ø³ ÝÇ± ï³ -

ñÇ ¿ Ò»½ ÝÇó

å³ Ñ³Ýç í»É

³Û¹ ³ë ïÇ -

×³ ÝÇÝ Ñ³ë -

Ý» Éáõ Ñ³ -

Ù³ñ:

ì»ñ çÇÝ áõ -

ëáõÙ Ý³ Ï³Ý

ï³ ñáõÙ

¸áõù áñ¨¿

áõ ëáõÙ Ý³ -

Ï³Ý Ñ³ë -

ï³ ïáõ ÃÛáõÝ

Ñ³ ×³ Ë»É

»±ù:

Æ±Ýã áõ ëáõÙ -

Ý³ Ï³Ý

Ñ³ë ï³ ïáõ -

ÃÛáõÝ »ù

Ñ³×³ Ë»É

í»ñ çÇÝ

áõëáõÙ Ý³ -

Ï³Ý ï³ -

ñáõÙ:

Æ±Ýã Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ »ù

ëï³ ó»É í»ñ çÇÝ

áõëáõÙ Ý³ Ï³Ý

ï³ ñáõÙ:

êá íá ñá±õÙ

»ù áñ¨¿

áõëáõÙ Ý³ -

Ï³Ý Ñ³ë -

ï³ ïáõ -

ÃÛáõ ÝáõÙ:

à±ñÝ ¿ ãÑ³ ×³ -

Ë» Éáõ ÑÇÙ Ý³ -

Ï³Ý å³ï ×³ éÁ:

Æ±Ýã

áõëáõÙ Ý³ -

Ï³Ý Ñ³ë -

ï³ ïáõ -

ÃÛáõÝ »ù

Ñ³ ×³ -

ËáõÙ:

Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý Ç±Ýã

³ë ïÇ ×³Ý áõ Ý»ù

³ÛÅÙ: (ºÃ» ³Ù³ -

é³ ÛÇÝ ³ñ Ó³ Ïáõñ -

¹áõÙ »ù, ³å³

Ýß»ù ³ÛÝ Ù³ Ï³ñ -

¹³ ÏÁ, áñÇÝ ³Ýó -

Ý» Éáõ »ù)

²ë ïÇ ×³Ý -

Ý» ñÁ

0. âáõ ÝÇ

ï³ñ ñ³ Ï³Ý

Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ

1. î³ñ ñ³ -

Ï³Ý (1-4-ñ¹

¹³ ë³ ñ³Ý)

2. ÐÇÙ Ý³ -

Ï³Ý (5-9-ñ¹

¹³ ë³ ñ³Ý)

3. ØÇç Ý³ -

Ï³ñ·

(10-12-ñ¹

¹³ ë³ ñ³Ý)

4. Ü³Ë Ý³ -

Ï³Ý Ù³ë -

Ý³ ·Ç ï³ -

Ï³Ý

5. ØÇ çÇÝ

Ù³ë Ý³ ·Ç -

ï³ Ï³Ý

(ùá É»ç)

6. ´³ñÓ ñ³ -

·áõÛÝ Ù³ë -

Ý³ ·Ç ï³ -

Ï³Ý

7. Ð»ï μáõ -

Ñ³ Ï³Ý

Ù³ë Ý³ ·Ç -

ï³ Ï³Ý

î³ñÇ`

0

0-4

0-5

0-3

0-2

0-5

0-7

0-4

1. ²Úà

2. àâ

(³Ýó Ý»É

7-ñ¹ Ñ³ñ -

óÇÝ)

1.ä» ï³ Ï³Ý

áõ ëáõÙ Ý³ -

Ï³Ý Ñ³ë -

ï³ ïáõ -

ÃÛáõÝ,

³Ýí ×³ñ

2.ä» ï³ Ï³Ý


ÃÛáõÝ` í×³ -

ñá íÇ

áõëáõó Ù³Ùμ

3.Ø³ë Ý³ -

íáñ

1.î³ñ ñ³ Ï³Ý

(1-4-ñ¹ ¹³ ë³ ñ³Ý)

2.ÐÇÙ Ý³ Ï³Ý

(5-9-ñ¹ ¹³ ë³ ñ³Ý)

3.ØÇç Ý³ Ï³ñ·

(10-12-ñ¹ ¹³ ë³ -

ñ³Ý)

4.Ü³Ë Ý³ Ï³Ý Ù³ë -

Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý

5.ØÇ çÇÝ Ù³ë Ý³ ·Ç -

ï³ Ï³Ý (ùá É»ç)

6.´³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ

áõëáõÙ Ý³ Ï³Ý Ñ³ë -

ï³ ïáõ ÃÛáõÝ/Ñ»ï -

μáõ Ñ³ Ï³Ý

1.²Ûá

(³Ýó Ý»É

9-ñ¹ Ñ³ñ -

óÇÝ)

2.àã

ä³ ï³ë -

Ë³ ÝÁ

å»ïù ¿ ÉÇ -

ÝÇ «³Ûá »,

»Ã» ã»ù

Ñ³ ×³ ËáõÙ

³ñ Ó³ Ïáõñ -

¹Ç, ïá Ý» -

ñÇ Ï³Ù ³ÛÉ

å³ï ×³é -

Ý» ñáí, ë³ -

Ï³ÛÝ Ùï³ -

¹Çñ »ù ß³ -

ñáõ Ý³ Ï»É

áõ ëáõ ÙÁ:

1.ÐÇ í³Ý ¹áõ ÃÛáõ -

ÝÁ

2.êïÇå í³Í »Ù

³ß Ë³ ï»É

3.îñ³Ýë åáñ ï³ -

ÛÇÝ ¹Å í³ ñáõ -

ÃÛáõÝ Ý» ñÁ

4.Â³ÝÏ ¿

5.¸å ñá óÁ ÷³Ï ¿,

ë³ Ï³ÛÝ áã ³ñ Ó³ -

Ïáõñ ¹Ç å³ï ×³ -

éáí

6.Îñ Ãáõ ÃÛ³Ý

ó³Íñ áñ³ ÏÁ

7.â»Ù áõ ½áõÙ ëá -

íá ñ»É

8.â»Ù Ñ³ ×³ ËáõÙ

Å³ Ù³ Ý³ Ï³ íá -

ñ³ å»ë, ë³ Ï³ÛÝ

ß³ ñáõ Ý³ Ï» Éáõ »Ù

9.ÀÝ ï³ Ý» Ï³Ý

å³ï ×³é Ý» ñÁ

10.²í³ñ ï»É »Ù

ÑÇÙ Ý³ Ï³Ý ¹å ñá -

óÁ (9 ¹³ ë³ ñ³Ý)

11.²í³ñ ï»É »Ù

ÙÇç Ý³ Ï³ñ· ¹å -

ñá óÁ (12 ¹³ ë³ -

ñ³Ý)

12.²í³ñ ï»É »Ù

áõ ëáõÙë (ùá É»ç,

´àôÐ)

13.²ÛÉ

ºÃ» êÛáõ Ý³Ï 4=1,

³Ýó Ý»É 35-ñ¹

Ñ³ñ óÇÝ

ºÃ» êÛáõ Ý³Ï 4=2,

³Ýó Ý»É Ñ³ çáñ¹

³Õ Ûáõ ë³ ÏÇÝ

1.ä» ï³ -

Ï³Ý áõ -

ëáõÙ Ý³ -

Ï³Ý Ñ³ë -

ï³ ïáõ -

ÃÛáõÝ,

³Ýí ×³ñ

2.ä» ï³ -

Ï³Ý Ñ³ë -

ï³ ïáõ -

ÃÛáõÝ`

í×³ ñá íÇ

áõ ëáõó -

Ù³Ùμ

3.Ø³ë Ý³ -

íáñ

1.î³ñ ñ³ Ï³Ý

(1-4-ñ¹ ¹³ ë³ -

ñ³Ý)

2.ÐÇÙ Ý³ Ï³Ý

(5-9-ñ¹ ¹³ ë³ -

ñ³Ý)

3.ØÇç Ý³ Ï³ñ·

(10-12-ñ¹ ¹³ ë³ -

ñ³Ý)

4.Ü³Ë Ý³ Ï³Ý

Ù³ë Ý³ ·Ç ï³ Ï³Ý

5.ØÇ çÇÝ Ù³ë Ý³ -

·Ç ï³ Ï³Ý (ùá É»ç)

6.´³ñÓ ñ³ ·áõÛÝ

áõ ëáõÙ Ý³ Ï³Ý


ÃÛáõÝ/Ñ»ï μáõ Ñ³ -

Ï³Ý

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

²Úò 3 ´³ÅÇÝ º

ÎðÂàôÂÚàôÜ ¸åñáó ãÑ³×³ËáÕ ³Ý¹³Ù Ý»ñÇ Ñ³Ù³ñ (14 ï³ñ»Ï³Ý & µ³ñÓñ)

²Õ Ûáõë³Ï 3



Ð ³ í » É í ³ Í Ý » ñ

îî ³Ý ¹³ ÙÇ

ÝáõÛ Ý³ Ï³ Ý³ó Ù³Ý

Ñ³ Ù³ ñÁ

ì»ñ çÇÝ

12 ³Ùë í³

ÁÝ Ã³ó ùáõÙ

Ñ³ ×³ Ë»É

Ï³Ù Ñ³ ×³ -

Ëá±õÙ »ë áñ¨¿

¹³ ëÁÝ Ã³ óÇ:

1. ³Ûá

2. áã (³Ýó Ý»É

Ñ³ çáñ¹ μ³Å -

ÝÇÝ)

ºÃ» ³Ûá,

³å³ Ýß»ù

¹³ ëÁÝ Ã³ óÇ

ï¨áÕáõ ÃÛáõ ÝÁ

1. ÙÇÝã¨

2 ß³ μ³Ã

2. ÙÇÝã¨

1 ³ÙÇë

3.1 ³ÙÇë

4.1 ³Ù ëÇó

³í»É

ºÃ» ³Ûá,

³å³ í×³ -

ñáõÙ ¹³ ëÁÝ -

Ã³ó Ý» ñÇ

Ñ³ Ù³ñ:

1. ÇÝùë

2. å» ïáõ ÃÛáõ -

ÝÁ / Ñ³ Ù³ÛÝ -

ùÁ

3. ·áñ Í³ ïáõÝ

4. Ñá í³ Ý³ íá -

ñÁ

5. ÙÇ ç³½ ·³ -

ÛÇÝ Ï³½ Ù³ -

Ï»ñ åáõ ÃÛáõ ÝÁ

6. ³ÛÉ

¸³ ëÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ

Ýå³ ï³ ÏÁ

1. Ïñ Ãáõ ÃÛáõÝ

2. áñ³ Ï³ íáñ Ù³Ý

μ³ñÓ ñ³ óáõÙ

3. í» ñ³ á ñ³ Ï³ íá ñáõÙ

¸³ ëÁÝ Ã³ó -

Ý» ñÇ ³é³ñ -

Ï³Ý

1. ûï³ñ

É» ½áõ

2. Ñ³ Ù³ -

Ï³ñ ·Çã

3. Ñ³ß í³ -

å³ Ñáõ ÃÛáõÝ

4. ³ñ Ñ»ëï

5. ³ÛÉ (Ù³Ý -

ñ³ Ù³ë Ý»É)

(ÃáõÛ É³ïñ -

íáõÙ ¿

2 å³ ï³ë -

Ë³Ý)

¸³ ëÁÝ Ã³ó Ý» ñÇ

³Ýó Ï³ó Ù³Ý

í³Û ñÁ

1. å» ï³ Ï³Ý

Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛáõÝ

2. Ù³ë Ý³ íáñ

Ñ³ë ï³ ïáõ ÃÛáõÝ

3. ÙÇ ç³½ ·³ ÛÇÝ

Ï³½ Ù³ Ï»ñ åáõ -

ÃÛáõÝ

4. Ù³ë Ý³ íáñ

³Ý ÓÇÝù

5. ³ÛÉ

²Ù ë³ Ï³Ý

ÙÇ çÇ ÝÁ

áñ ù³±Ý »ù

Í³Ë ë»É

(í»ñ çÇÝ

12 ³Ùë í³

ÁÝ Ã³ó ùáõÙ)

¹ñ³ Ùáí

1 2 3 4 5 6 7 8

ÐÕáõÙ Ý»ñ

Economic Commission for Europe, 2012. Producing migration data using household surveys, Note by the National Bureau of Statistics, Republic of Moldova www.unece.org/fileadmin/DAM/stats/documents/ece/ces/ge.10/2012/WP_10_MOL_01.pdf.

Eurostat, 2015. Report on Sector Review on Migration Statistics in the Republic of Armenia www.ec.europa.eu/eurostat/documents/52535/52745/SR_ARMENIA_Migration.pdf/ 073a68da-5136-47db-aa62-3c3111827bb7.

GIZ, 2011. German Development Agency (GIZ), 2011. Baseline study: current situation of the diaspora connected FDIs in Armenia www.ev.am/sites/default/files/FDI-GIZ-2011_Baseline_study_25-09-12_Final.pdf.

Global Migration Group, 2016. Migration and Development Data Handbook [Draft] www.iomgmdac.org/wp-content/uploads/2016/03/Final-Handbook-with-cover-DRAFT-9-03-2016_4.pdf.

IOM, 2010. Migration Management and Human Rights www.publications.iom.int/system/files/pdf/migration_management_eng.pdf.

IOM, 2010. Enhancing Migration Data Collection, Processing and Sharing in the Republic of Armenia. Needs Assessment and Gap Analysis Report

IOM, 2011. Progress Review of Migration Management in the Republic of Armenia www.publications.iom.int/system/files/pdf/progress_review_english.pdf.

IOM, 2011. Assessment of Labour Market Potential in Armenia www.publications.iom.int/system/files/pdf/labour_market_potential_english.pdf.

IOM, 2012. Labour Migration in Armenia: Existing trends and policy options. Report on Needs Assessment of Labour Migration Management in Armenia www.publications.iom.int/books/labour-migration-armenia-existing-trends-and-policy-options-report-needs-assessment-labour.

IOM, 2013. Baseline Research on Irregular Migration in the Republic of Armenia www.www.un.am/up/library/Baseline_Research_Irregular_Migration_eng.pdf.

IOM, 2014. Report on Household Survey on Migration in Armenia www.publications.iom.int/system/files/pdf/household_survey_eng.pdf.

IOM, 2018. Migration and the 2030 Agenda: A Guide for Practitioners www.migrationdataportal.org/tool/migration-and-2030-agenda-guide-practitioners.

IOM, Economist Intelligence Unit (EIU), 2016. Measuring well-governed migration: The 2016 Migration Governance Index www.publications.iom.int/books/measuring-well-governed-migration-2016-migration-governance-index.

National Statistical Service of the Republic of Armenia, 2007. Labour Migration in Armenia: the Results of a Pilot Sample Survey. Yerevan.

National Statistical Service of the Republic of Armenia, 2014. The Armenian Integrated Living Conditions Survey www.armstat.am/file/doc/99495353.pdf.



National Statistical Service of the Republic of Armenia, 2016. Social Snapshot and Poverty in Armenia www.armstat.am/en/?nid=80&id=1819.

UNDP, 2009. Migration and Human Development: Opportunities and Challenges. National Human Development Report, Armenia.

UN Habitat, 2016. Roadmap for Localizing the SDGS: Implementation and Monitoring at Subnational Level www.media.wix.com/ugd/bfe783_49c2d8178d214bde9ec14154dd70e921.pdf.

United Nations, 2013. Post-2015 Development Agenda: National Consultations Republic of Armenia www.un.am/up/file/Armenia%20Post%202015%20National%20Consultation%20-%20English.pdf.

United Nations, 2015. Millennium Development Goals: National Progress Report. Armenia 2015 www.un.am/up/library/MDG%20NPR_15_eng.pdf.

United Nations, 2016. The Sustainable Development Goals Report 2016 www.unstats.un.org/sdgs/report/2016/The%20Sustainable%20Development%20Goals%20Report%202016.pdf.

United Nations, 2016. Compilation of Metadata for the Proposed Global Indicators for the Review of the 2030 Agenda for Sustainable Development www.unstats.un.org/sdgs/iaeg-sdgs/metadata-compilation.

United Nations Economic and Social Council, 2016. Report of the Inter-Agency and Expert Group on Sustainable Development Goal Indicators www.unstats.un.org/unsd/statcom/47th-session/documents/2016-2-IAEG-SDGs-Rev1-E.pdf.

United Nations Economic Commission for Europe (UNECE), 2016. Looking Back, Leaping Forward Moving from MDGs to SDGs in Europe and Central Asia www.undg.org/wp-content/uploads/2016/02/MDG_SDG_Transition-Report_2016.pdf.

UNFPA, 2008. Report on Sample Survey on External and Internal Migration in the Republic of Armenia. Yerevan www.armstat.am/file/article/rep_migr_08e.pdf.

United Nations General Assembly, 2016. Critical milestones towards coherent, efficient and inclusive follow-up and review at the global level Report of the Secretary-General www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/70/684&Lang=E.

United States Agency for International Development (USAID), 2008. Remittance Transfers to Armenia: Preliminary Survey Data Analysis www.hsdl.org/?view&did=231733.



Ð Õ á õ Ù Ý » ñ

ØÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ÙÇç³½·³ÛÇÝ Ï³½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝ


ÙÇ·ñ³óÇ³ÛÇ ¨ ½³ñ·³óÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïáõÙÁ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ

ØÇ·ñ³óÇáÝ ïí Û³ÉÝ»ñÁ data in the context... · ØÇ·ñ³óÇáÝ ïí...

Documents

Transcript of ØÇ·ñ³óÇáÝ ïí Û³ÉÝ»ñÁ data in the context... · ØÇ·ñ³óÇáÝ ïí...