1 Ciencias da Natureza...1. O noso corpo Así somos A cara As partes do corpo 2. Coidamos a nosa...
Transcript of 1 Ciencias da Natureza...1. O noso corpo Así somos A cara As partes do corpo 2. Coidamos a nosa...
O libro anotado Ciencias da Natureza para o 1.o curso de Primaria é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Teresa Grence Ruiz e Ana M.ª Guerra Cañizo.
Na súa elaboración participou o seguinte equipo:
TEXTO Serena Canal Figueras Mercedes Rodríguez-Piñero
ILUSTRACIÓN Alademosca Il.Ilustració Lluis Cadafalch Pladevall José Zazo
EDICIÓN Vicente Camacho Díaz
DIRECCIÓN DO PROXECTO Maite López-Sáez
PRIM
AR
IA Ciencias da Natureza1
Edición anotada para o profesorado
2
ES0000000090631 919604_INICIALES_74877.indd 2 14/06/2018 12:58:07
Presentación do proxecto
Saber Facer fai catro anos. É un proxecto de éxito, pero como a realidade educativa é cambiante, chegou o momento de actualizalo. Por iso naceu Saber Facer Contigo.
Saber Facer Contigo incorpora importantes innovacións metodolóxicas e pedagóxicas que os docentes nos reclamaron para a súa práctica educativa, de aí o seu nome. O obxectivo primordial é desenvolver no alumnado as capacidades imprescindibles para os futuros cidadáns e cidadás do século XXI:
As habilidades de comunicación
A comunicación é un dos eixes esenciais do proxecto. A través de diferentes programas, presentes en todas as áreas, trabállanse as destrezas comunicativas:
– Tempo para falar. Comunicación oral.
– Tempo para ler. Competencia lectora.
– Tempo para escribir. Comunicación escrita.
As destrezas de pensamento
Aprender a pensar e desenvolver o razoamento lóxico son outros dos eixes de Saber Facer Contigo. Para isto trabállanse as estratexias e rutinas que cómpren para lograr unha aprendizaxe autónoma e eficaz, co obxectivo de que os alumnos e as alumnas adquiran habilidades de pensamento de orde superior:
– Fortalecer a comprensión e sintetizar as ideas máis importantes.
– Reter e lembrar a información.
– Relacionar coñecementos entre si.
A interiorización destas estratexias e rutinas facilitarán o control do pensamento e unha maior eficacia á hora de aplicar os novos coñecementos. Ao longo das unidades inclúese unha sección destinada ao adestramento do pensamento, que se destaca cun sombreiro de cor azul.
A intelixencia emocional
A educación das emocións é esencial para a educación integral do alumnado. Os obxectivos fundamentais que se establecen en Saber Facer Contigo versan arredor destes aspectos:
– A identificación das emocións propias e alleas.
– A autoxestión e a regulación emocional.
– A expresión das emocións.
– As habilidades sociais e a empatía.
Un sombreiro de cor vermella enmarca as actividades e propostas encamiñadas de forma específica ao desenvolvemento da intelixencia emocional.
3
ES0000000090631 919604_INICIALES_74877.indd 3 14/06/2018 12:58:08
A creatividade
A creatividade implica ter unha imaxinación viva, ser quen de adaptarse a diferentes contextos e dar respostas orixinais a situacións ou problemas inesperados. Nos nosos libros trabállanse basicamente estas capacidades:
– A busca de estratexias persoais e innovadoras.
– A utilización de formas creativas de expresión.
As actividades que implican poñer en xogo a creatividade de xeito especial identifícanse cun sombreiro de cor verde.
O traballo cooperativo
Co obxectivo de que os alumnos e as alumnas desenvolvan a súa capacidade de cooperar e sexan capaces de traballar xuntos para alcanzar un obxectivo común, neste proxecto propóñense actividades que requiren diferentes niveis de agrupación:
– Traballo por parellas.
– Traballo en equipo.
– Traballo en grupo-clase.
Estas actividades identifícanse con distintas iconas.
Ademais, ao acabar cada trimestre inclúese un pequeno proxecto denominado Cooperamos, en que se poñen en xogo diferentes técnicas de aprendizaxe cooperativa.
A autorregulación da aprendizaxe
En Saber Facer Contigo o alumnado ten un papel activo no proceso de ensinanza e promóvese a reflexión persoal sobre a súa propia aprendizaxe, para mellorar o coñecemento de si mesmos e poder detectar fortalezas e debilidades.
Ao longo das unidades inclúense pequenas rúbricas para que os alumnos e as alumnas tomen conciencia do que aprenderon e valoren como o fixeron.
Por último, atendendo aos últimos avances da neurociencia, Saber Facer Contigo incorpora unha proposta de GAMIFICACIÓN para activar a emoción e a curiosidade do alumnado, grandes pancas da aprendizaxe. No proxecto ofrécense dinámicas propias do xogo que axudarán a transformar a aula, creando un ambiente estimulante e motivador.
4
ES0000000090631 919604_INICIALES_74877.indd 4 14/06/2018 12:58:08
Comezamos .............................................................. 9
Unidade 1. O noso corpo ....................................... 13
Unidade 2. Coidamos a nosa saúde ....................... 27
Cooperamos ............................................................ 40
MiniLab .................................................................. 42
Unidade 3. Observamos a natureza ...................... 43
Unidade 4. Gústannos os animais .......................... 53
Cooperamos ............................................................ 68
MiniLab .................................................................. 70
Unidade 5. Coñecemos o que nos arrodea ............ 71
Unidade 6. A toda máquina! ................................. 83
Cooperamos ............................................................ 96
MiniLab .................................................................. 98
O meu álbum de Ciencias ..................................... 100
Falo inglés ............................................................. 102
Índice
5
ES0000000090631 919604_INICIALES_74877.indd 5 14/06/2018 12:58:09
Cadro de contidos
Unidades Información e actividades
Comezamos Este verán… Agora…
1. O noso corpo Así somos A cara
As partes do corpo
2. Coidamos a nosa saúde Comemos de todo Antes e despois de comer
Cooperamos 1.º trimestre Lectura compartida. Os pallasos
MiniLab Constrúo un esqueleto
3. Observamos a natureza Os seres vivos As partes dunha planta
4. Gústannos os animais Animais moi diferentes Os animais desprázanse
Cooperamos 2.º trimestre Técnica 1-2- 4. Animais en perigo
MiniLab Elaboro o meu caderno de campo
5. Coñecemos o que nos arrodea
Materiais moi diversos A orixe dos materiais
6. A toda máquina! Que é unha máquina? Tipos de máquinas
Cooperamos 3.o trimestre Lapis ao centro. Reutilizamos obxectos
MiniLab Constrúo un muíño de vento
6
ES0000000090631 919604_INICIALES_74877.indd 6 14/06/2018 12:58:09
Unidades Información e actividades
Comezamos Este verán… Agora…
1. O noso corpo Así somos A cara
As partes do corpo
2. Coidamos a nosa saúde Comemos de todo Antes e despois de comer
Cooperamos 1.º trimestre Lectura compartida. Os pallasos
MiniLab Constrúo un esqueleto
3. Observamos a natureza Os seres vivos As partes dunha planta
4. Gústannos os animais Animais moi diferentes Os animais desprázanse
Cooperamos 2.º trimestre Técnica 1-2- 4. Animais en perigo
MiniLab Elaboro o meu caderno de campo
5. Coñecemos o que nos arrodea
Materiais moi diversos A orixe dos materiais
6. A toda máquina! Que é unha máquina? Tipos de máquinas
Cooperamos 3.o trimestre Lapis ao centro. Reutilizamos obxectos
MiniLab Constrúo un muíño de vento
Tempo para ler Saber facer
No colexio
Movemos o corpo Os cinco sentidos Semáforos sonoros Escoller a roupa axeitada
Coidamos o noso corpo
Practicamos deporte
Alimentos para todos Elixir un deporte
As estacións do ano
Plantas carnívoras Coidar unha planta
Os animais aliméntanse e reprodúcense
Animais domésticos e salvaxes
Corpos de pedra Completar a ficha dun animal
Os materiais cambian
Reciclamos materiais
Un material especial Reciclar o lixo
O funcionamento das máquinas
O ordenador De onde procede a electricidade?
Comprender como funciona unha lanterna
Tempo para ler Saber facer
No colexio
Movemos o corpo Os cinco sentidos Semáforos sonoros Escoller a roupa axeitada
Coidamos o noso corpo
Practicamos deporte
Alimentos para todos Elixir un deporte
As estacións do ano
Plantas carnívoras Coidar unha planta
Os animais aliméntanse e reprodúcense
Animais domésticos e salvaxes
Corpos de pedra Completar a ficha dun animal
Os materiais cambian
Reciclamos materiais
Un material especial Reciclar o lixo
O funcionamento das máquinas
O ordenador De onde procede a electricidade?
Comprender como funciona unha lanterna
7
ES0000000090631 919604_INICIALES_74877.indd 7 14/06/2018 12:58:10
Símbolos utilizados neste libro
Sombreiros de cores
Sinala as actividades en que traballarás xunto ao teu compañeiro ou compañeira.
Para realizar estas actividades, terás que traballar en equipo.
É o sombreiro do pensamento. Poñeralo para reflexionar e sacar conclusións.
É o sombreiro da creatividade. Con el poñerás en xogo a túa imaxinación para achegar ideas orixinais.
É o sombreiro das emocións. Usaralo para expresar o que sentes e para te poñeres no lugar dos demais.
PENSAMENTO
CREATIVIDADE
EMOCIÓNS
8
ES0000000090631 919604_INICIALES_74877.indd 8 14/06/2018 12:58:11
©anto∫ neno∫ e nena∫ ve∫ na foto?
Onde cre∫ que están?
Tiña∫ gana de volver ao cole? Por que?
Comezamos
9
ES0000000090631 919604 COMENZAMOS_74872.indd 9 14/06/2018 13:00:16
Este verán…
2 TEMPO PARA FALAR. E¬xplica o que mái∫ che gustou da∫ vacación∫.
1 Que fixeche∫ este verán? M¬arca.
10
R. L. (Resposta libre)
R. L.
ES0000000090631 919604 COMENZAMOS_74872.indd 10 14/06/2018 13:00:19
suxestiónsComentar as actividades realizadas no verán, especialmente as non recollidas nas imaxes.
ComezamosAgora…
1 L¬e e completa.
©hámome . Teño ano∫.
O meu compañeiro ou compañeira é
Outro∫ neno∫ e nena∫ son
2 Debuxa a túa clase e marca o lugar onde te senta∫.
11
R. L.
R. G. (Resposta gráfica)
ES0000000090631 919604 COMENZAMOS_74872.indd 11 14/06/2018 13:00:20
suxestiónsDebuxe no encerado un plano coa vista cenital da clase, que sirva como modelo ao alumnado.
No colexio
1 Que va∫ facer no colexio? M¬arca.
2 Que actividade do cole che gusta mái∫?
©on quen che gusta facela? Debuxa.
1212
R. L.
R. L.
ES0000000090631 919604 COMENZAMOS_74872.indd 12 14/06/2018 13:00:23
suxestiónsComentar libremente outras actividades que se realizan no colexio.
Tempo para falar A que xogan o∫ neno∫ e a∫ nena∫?
Que parte∫ do corpo utilizan?
X¬ogache∫ algunha vez a este xogo? Que xogo∫ che gustan a ti?
O noso corpo1
E¬scoller a roupa axeitada.
SABER FACER
13
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 13 14/06/2018 12:56:54
LibroMediaVídeo: O noso corpo móvese.
suxestiónsLembrar as regras da pita cega e xogar todos no patio.
Toda∫ a∫ persoa∫ somo∫ diferente∫.
2 Debuxa o∫ teu∫ ollo∫.
Así somos
1 ©omo te∫ o pelo? A¬rrodea.
O∫ meu∫ ollo∫ son de cor
louro liso rizo
castaño negro rubio
14
R. L.
R. L.
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 14 14/06/2018 12:56:58
LibroMediaVídeo: Somos diferentes.Actividade interactiva: Trazos persoais.
suxestiónsRealizar o retrato dun compañeiro ou dunha compañeira para que o resto da clase adiviñe de quen se trata.
Na cara temo∫ ollo∫, nariz, boca e orella∫.
1A cara
1 E¬scribe.
boca orella nariz ollo
testa queixo meixela
Sƒinala esta∫ parte∫ na cara do teu compañeiro ou compañeira.
15
R. L.
boca
orellatesta
ollo
meixela
queixo nariz
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 15 14/06/2018 12:56:59
Material da aulaLámina: As partes do corpo.
suxestiónsLocalizar e nomear outras partes da cara e da cabeza: pelo, pómulos, beizos, pestanas, pálpebras, cellas…
LibroMediaActividade interactiva: As partes da cara.
As partes do corpo
2 Une.
cabeza lombo man
perna pé cu
1 ©olorea.
CABEZA
TRONCO
EXTREMIDADES
Nomea dez cousa∫ que pode∫ facer coa∫ túa∫ extremidade∫.
CREATIVIDADE
16
R. L.
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 16 14/06/2018 12:57:01
Material da aulaLámina: As partes do corpo.
LibroMediaPresentación: As partes do corpo.Actividade interactiva: As partes do corpo.
1
©abeza
Tronco
E¬xtremidade∫
4 R¬epasa a∫ man∫ coa cor que corresponda.
esquerda
dereita
3 E¬scribe cada parte do corpo no seu lugar.
nariz pé barriga bocaman cu orella dedo
A¬∫ principai∫ parte∫ do corpo son a cabeza, o tronco e a∫ extremidade∫.
17
nariz, boca, orella barriga, cu pé, man, dedo
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 17 14/06/2018 12:57:04
suxestiónsNomear outras partes do corpo e localizalas nun mesmo ou no compañeiro ou compañeira.
suxestiónsNomear obxectos e o compañeiro ou compañeira que estean situados á esquerda ou á dereita.
LibroMediaActividade interactiva: Esquerda e dereita.
PENSAMENTO VEXO – PENSO – PREGÚNTOME
Que ve∫ na foto?
©omo pensa∫ que son o∫ óso∫ da man: duro∫ ou brando∫?
Que outra∫ pregunta∫ te fa∫ sobre o∫ óso∫?
Movemos o corpo
1 Observa o∫ óso∫ e une.
1818
R. L.
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 18 14/06/2018 12:57:07
Material da aulaLámina: Movemos o corpo.
LibroMediaActividade interactiva: Os ósos do corpo.
suxestiónsNomear en voz alta cada un dos ósos destacados: cranio, úmero, costelas, fémur, tibia e falanxes.
1
3 Imitade a nena e tocade o músculo do brazo. Despoi∫, completade.
2 ©oñece∫ o∫ nome∫ da∫ articulación∫? Une.
cóbado
pulso
xeonllo
nocello
pescozo
A¬o facer forza, o∫ músculo∫ póñense
O∫ axúdanno∫ a moverno∫.
M¬ovemo∫ o∫ óso∫ pola∫ articulación∫.
1919
músculo∫
duro∫.
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 19 14/06/2018 12:57:08
LibroMediaActividade interactiva: Articulacións do corpo.
suxestiónsMover as articulacións e explicar que partes do corpo nos permite mover cada unha.
A vista
©o∫ ollo∫ vemo∫ como son a∫ cousa∫.
1 Observa a pelota e arrodea.
2 Bƒusca e arrodea o∫ nome∫ do∫ debuxo∫.
©or
Forma
No∫ ollo∫ temo∫ o sentido da vista.
C A M I A SO M O S C AC O N V I RH X E A D OE D O S A C P R I O L U
20
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 20 14/06/2018 12:57:10
LibroMediaVídeo: O sentido da vista.Actividade interactiva: O sentido da vista.
Material da aulaLámina: Os cinco sentidos.
suxestiónsComparar con outros obxectos similares (pelota de tenis, de praia…), para destacar semellanzas (forma) e diferenzas (cor, tamaño…).
1O oído
©o∫ oído∫ oímo∫ o∫ son∫.
1 ©olorea segundo sexa o seu son.
forte
suave
2 Observa e completa.
Sƒon∫ agradable∫ Sƒon∫ desagradable∫
A¬∫ orella∫ forman parte do sentido do oído.
21
canarioviolín moto
espertador
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 21 14/06/2018 12:57:14
Material da aulaLámina: Os cinco sentidos.
LibroMediaVídeo: Como son os sons?Actividade interactiva: O sentido do oído.
©oa lingua saboreamo∫ e co nariz ulimo∫.
1 Que sabor teñen? Une.
O gusto e o olfacto
doce
salgado
amargo
ácido
2 A¬rrodea segundo sexa o seu olor.
bo olor mal olor
Na lingua temo∫ o sentido do gusto. No nariz temo∫ o sentido do olfacto.
22
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 22 14/06/2018 12:57:19
Material da aulaLámina: Os cinco sentidos.
LibroMediaVídeo: A que sabe?
LibroMediaVídeo: A que ole?Actividade interactiva: O sentido do olfacto.
suxestiónsNomear outros exemplos para cada sabor e tipo de olor.
1O tacto
©oa pel sentimo∫ como son a∫ cousa∫.
1 Pon o∫ adhesivo∫. Despoi∫, completa.
Sƒuave Á¬spero
Na pel temo∫ o sentido do tacto.
A e o son suave∫.
A e a son áspera∫.
2 TEMPO PARA FALAR. Observa a foto e comenta.
Que sentiría∫ aquí: frío ou calor?
©omo protexería∫ o corpo?
23
almofada pedra piña
gato
R. L.
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 23 14/06/2018 12:57:23
Material da aulaLámina: Os cinco sentidos.
LibroMediaVídeo: Como o sinto? Actividade interactiva: O sentido do tacto.
suxestiónsComentar outras percepcións táctiles, como a temperatura, a presión e a dureza dos obxectos.
Semáforos sonoros
E¬xisten semáforo∫ que axudan a cruzar a rúa á∫ persoa∫ cega∫.
E¬ste∫ semáforo∫ emiten un son que indica que se pode cruzar mentre∫ ese son dura.
1 TEMPO PARA FALAR. ©omentade como son a∫ luce∫ do semáforo e cando podemo∫ cruzar a rúa.
2 Paréceche importante que haxa semáforo∫ sonoro∫? Por que?
EMOCIÓNS
TEMPO PARA LER
Póñome no lugar do∫ demai∫
M¬óvete pola clase co∫ ollo∫ pechado∫. Que fa∫ para evitar o∫ obstáculo∫?
24
R. L.
R. L.
R. L.
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 24 14/06/2018 12:57:24
LibroMediaAudio: Os sons do semáforo.
suxestiónsLembrar as normas básicas que se deben seguir para cruzar con seguridade unha rúa con semáforo e sen el.
suxestiónsComentar outras dificultades que as persoas cegas encontran na súa vida cotiá e as posibles solucións para facilitarlla.
SABER FACER
Escollo a roupa adecuada
1 A¬rrodea a∫ peza∫ de roupa que protexen a∫ extremidade∫.
2 Que roupa utilizaría∫? Pon o∫ adhesivo∫.
1
Para ir á neve. Para facer deporte.
25
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 25 14/06/2018 12:57:30
LibroMediaActividade interactiva: Elixo a roupa axeitada.
suxestiónsPensar noutras situacións (durmir, estar na clase, estar na praia…) para nomear pezas de roupa axeitadas para cada unha delas.
PARTES DO
CORPO
1 ESQUEMA. E¬scribe cada palabra no seu lugar.
cara pé∫ lombo peito pelo man∫
2 E¬scribe o nome do∫ cinco sentido∫.
COMPROBO O MEU PROGRESO
E¬xtremidade∫Tronco©abeza
COMO O FIXEN? ©olorea , ou .
©oñezo a∫ parte∫ do corpo.
R¬ecoñezo o∫ órgano∫ do∫ sentido∫.
26
cara lombo peito pelo
pé∫ man∫
Vista, olfacto, oído, gusto e tacto.
ES0000000090631 919604 UNIDAD 01_74878.indd 26 14/06/2018 12:57:32
pie∫mano∫
LibroMediaActividades interactivas: As articulacións. Posicións. O noso corpo.Xogo: Crebacabezas.
LibroMediaActividades interactivas: Os cinco sentidos. Utilizo os meus sentidos.
O meu álbum de CienciasO curso acaba e o teu libro tamén. Pensa en todo o que fixeches e… completa o teu álbum!
Un experimento que fixen
ALGO NOVO QUE
DESCUBRÍN
O QUE MÁIS ME GUSTOU
DÚAS COUSAS QUE NON ESQUECEREI
1
2
100
ES0000000090631 919604_FINALES_74876.indd 100 14/06/2018 12:58:19