38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun...

12
ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUA 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN

Transcript of 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun...

Page 1: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA

E U S K A R A Z E R B I T Z U A38. zk. 2011ko martia

SENDO etaGOGOTSUGEUREARI

EUSTEN

Page 2: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

2 ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUA ERDU PRESSXIII. IPUIN LEHIAKETEA LIBURUXKAN JASOTAJoan zan (abenduan) Arrieta, Fruiz, Gamiz-Fika eta Meñakako Udalek urtero antolatu ohi da-ben ipuin lehiaketearen XIII. edizinoa. Azken ur-teotako ohitureari jarraiki kategoria bakoitzeko lehenengo lan-sarituak liburuxka batean bildu dira eta etxe guztietara helaraziko dira, doan, herritar guztiok lanak irakurtzeko eta lanokaz gozatzeko aukerea izan daizuen.

APELLIDUAK ABIZENDU KANPAINEAIzen-abizenak euskerazko grafiaz jartzeko kanpainea jarri da abian Bizkaiko 21 udalerritan eta mankomunitate batean. Kanpainea Alkarbide bilguneak koordinatu dau eta Bizkaiko Foru Aldundiak babestu dau. Arrieta, Fruiz eta Gamiz-Fikako Udalek be bat egin dabe kanpaina honegaz eta aitatu udalerrietako etxe guztietara informazinoa bialduko da abizenak euskerazko grafiara aldatzeko egin beharreko guztiak azaltzen. Edozein argibide behar izan ezke-ro, udaletxera deitzeko gonbita egiten jakie herritarrei; izan be, tramite asko udaletxetik bertatik bideratu leitekez.

WEB ORRI BARRIA UDALETANItxura barria ezeze administrazinoagaz hartu-emonak eukiteko bide barriak be eskainiko deuskuez laster web barri horreek eta herritarrek administrazinoko hainbat izapide on-line egiteko modua eukiko dabe, esaterako ordainketak egin, ziurtagiriak eskatu…Hona web orrion helbide barriak:

www.arrieta-udala.net www.fruiz.net

www.gamiz-fika.net

“ORTU-LORATEGI EKOLOGIKOAK” ARRIETANIgazko urrian Arrietan hasitako “Ortu-Lorategi ekologikoak” izeneko tailerrak au-rrera darrai 2011n. Hona hemen hurrengo saioen datak:

- Otsailaren 4, 11, 18 eta 25a - Martxoaren 4, 11, 18 eta 25a - Apirilaren 1 eta 8a

Ordutegia arratsaldeko 17:00etatik 20:00retara da. Tailerrak euskaraz eta erderaz dira eta tailerrok emoteaz Bizilore taldekoak arduratzen dira.

APIRILAREN 9AN ATHLETIC TALDEAREN PEÑEN EGUNA GAMIZ-FIKANHasi goizeko 10:00etan eta harik eta eguna amaitu arte bazter guztietako Athletic za-leak alkarregaz egon eta disfrutatzeko aukerea eukiko dabe Gamiz-Fikan apirilaren 9an. Aurtengo honegaz 12 urte egingo dabez Peñen eguna ospatzen eta edizino berezi ho-netan ibilbide horretako protagonista nagusiak omenduko dira: Athletic zaleak !Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro!

IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETANZezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak irakurtzen eta lantzen, gogotsu, apirilean 15erako egin beharreko guztiak amaituta eta prest euki gura dabez-eta; izan be, egun horretan parte hartzaile guzti-guztiek sariak jasoko dabez egindako lanagatik. Sari ba-naketaren ostean, Kultur Etxean bertan ipuin kontaketa saio eder bategaz gozatu ahal izango dabe bertaratzen diran guztiek.

GINMASIOA ETA GELA BARRIAK FIKAKO FRONTOIANAmaitu dira igaz Fikako frontoian hasitako lanak eta, daborduko, gimna-sio barri-barria ezeze pilates, aerobic zein yoga egiteko gela bi daukiez gamiz-fikarrek erabiltzeko guztiz prest. Instalazino barrien inagurazino ofiziala martiaren 24an egin zan, eta apirilean aurreikusten da instalazino barriak herritarrei zabaltzea. Datak guztiz finkatzen diranean, erabilerea-ren gaineko informazino guztia (prezioak, arauak, baldintzak…) etxeetara helaraziko jakie herritarrei.

BA

RR

I L

AB

UR

RA

K

Page 3: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

3ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUAERDU PRESS

Papiroflexia tailerraOtsailaren 26an Meñakako liburutegiak papiroflexia tailerra antolatu eban eta tai-lerra emoteaz Topagunea Euskara Elkarteen federazioko begirale bat arduratu zan. Tailerrean 6 eta 12 bitarteko 13 umek parte hartu eben, eta papiroflexia teknikagaz samurai txano bat, txori bat eta igel bat egin ebezan. Hona hemen iruditxo batzuk:

MEÑAKA

Aspalditik dator Meñakan Santa Ageda egunaren bezperan (zezeilaren 4an) abesten joatearen ohiturea.

Orain dala berrogeita hamar urte baino gehiago Meñakako Zelso baserriko Nikolasek, soinu txikia eta dozena erdi gazte lagun ebazala, honako bertso honeek abesten ebazan he-rrian:

Bedeinkatua izan dadilaetxe honetako jentia,

pobre ta umil dabiltzanentzetbadauke borondatia.

Santa Ageda ez da izatenbeti hilian hilian,

urtean behin da berian berezezeilaren bostian.Errotapian harixe

haren ganian txorixe,eraztuntxutik paseuko leike

Maritxu zure garrixe.Emongo bazu emoizubestelan ezetz esaizu,

beste lekuren baterako beberandu egiten jaku.

Geroago, eliza bitarteko, Santa Agedaren ohiturea aldatu egin zan, akordeoia (infernuko hauspoa) kendu egin zan eta koru-ra abesten hasi zan.Azken urteotan 70 meñakar inguru batu izan gara eta egun bitan honakoak egiten doguz: Meñakabarrenako egoitza, gero mezea Meñakan eta herriko bost tabernak, Emerando, Mesterika eta Meñakabarrena hartuz.

Aurtengoan barrikuntza bat euki dogu. Taldeko beteranoeta-rikoa dan Iñaki Aurrekoetxeak goratxuago jarri dogun lehe-nagoko Santa Ageda kanta abestu eban, eta grabatu be egin genduan testigantza lez gordetzeko.Herritarrek zapatu-domekan jardun eben kantari eta 6an udal txokoan bazkaria egin zan. Hona Meñakan abestu ohi dogun kantea:

Santa Ageda Agedabihar da Santa Ageda,

Santa Ageda ez bada erebere bezpera gaue da.

Santa Agedak bialtzen gaitubere bezperan belari,

deigula kanta deigula edaneta bakian ibili.

Santa Martiri maiteadago errukiz betea.

Berak alkantzau egin deigulaosasuna ta bakea.

Nork esan leien zer pasau ebanmunduan Santa Agedak.

Lehendabizian azotau etakendu eutsezan bularrak.

Oi! Mirari ikaragarriaSanta honen alegria,

San Pedrok beak osatu eutsonSantari gorputz guztia.

Santa eskeko kopla goxoezhornitu dogu Meñaka,

hurrengo urtean barriz gatozpozik geratu gara-ta.

Santa Ageda

Page 4: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

4 ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUA ERDU PRESS

Martiaren 11n inauguratu zan Arrietara heltzen dan guztia-ri deigarri bezain eder egiten jakon Uriena eraikinea. Eta, bai, polita da, ondo txertatu da herrian, eta erabat uxa-tu dauz hasierako zalantza danak: gurerako modernoegia izango ez ete zan, gurera ondo egokituko ete zan…Modernotasuna eta tradizinoa eskutik helduta datoz, bat egin dabe biek herrigunearen sarrerean dagoan etxe ho-netan, eta herriaren izaeraren barri emoten deuskue: geu-rea, beti-betikoa dogunari eta geure izaeraren adierazgarri diranei garai barriek dakarrezan intereseko barrikuntzak gehitzen joan. Udalak 2006an erosi eban “Uriena” etxea eta barriztatze prozesuari ekin aurretik herritarren eretxi eta ekarpenak jaso ziran eraikineari zeintzuk erabilera emon zehazteko; izan be, herritarrak eurak izango dira eraikineari bizia eta “astindua” emon beharko deutsienak.Behin beharrizan eta premia nagusiak guztien artean az-tertuta, barriztatze eta egokitzapen beharrakaz hasi eta emoitzea holan laburbildu geinke:

1. solairua: txokoa2. solairua: 0-3 urtekoentzako Haur-Eskolea3. solairua: udalerriko gazteak alkartzeko eta adostu-

tako beste erabilera batzuetarako lokala.Esan behar da obra guztiak 800.000 euro inguruko kostea eduki dauala, eta holango lan bateri ekiteko ezinbestekoa dan diru-laguntzinoa jaso dauala udalak Eusko Jaurlaritza-ren eta Bizkaiko Foru Aldundiaren aldetik.Orain martxan hastea falta da, eta horrexetan, funtziona-menduari jagokozanak zehazten eta lotzen dabilz une ho-netan arrietarrak prestu, ilusioz beterik eta gogotsu; halan-da ze, txokoa kudeatuko dauan alkartea eratze bidean da daborduko, eta Haur Eskoleari jagokonean, datorren ikas-turteari begirako aurrematrikulazinoari buruzkoak zelan egin aztertzen hasita dagoz, eta beste hainbat eta hainbat kontu holan.Bide luze eta oparoa opa deutsuegu lerro honeetatik Urienari.

URIENA ERAIKINEAK

ARRIETAZABALDU DAUZ ATEAK

“Uriena” eraikinaren inagurazino ekitaldia

Txokoa prest laster martxan hasi eta herritarreialkartzeko gunea eskaintzeko

Eguraldiaz eta lasaitasunaz gozatzeko 100 m2 ingu-ruko berdegunea be badauko eraikineakGorengo solairua

Page 5: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

5ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUAERDU PRESS

FRUIZKIRKIÑITU Mendizale Taldea – Fruiz 2011

HILABETEA EGUNA EKINTZA ANTOLATZAILEA

MARTXOA20 TXITXIBURDUNTZI-BASATOSTE-MUNGIA 9:00etan MUNGIKO plazan27 PLENTZIAko ibilaldia

APIRILAAPIRILA

10 GR-280 ZAMUDIO-FRUIZ JATA-ONDO17 UREPEL (BEHENAFARROA-IPARRALDE) KIRKIÑITU-AUTOBUSA30 EGONALDIA KIRKIÑITU-AUTOBUSA

MAIATZA

1 PICOS DE EUROPA 7 DEIADAR MENDIEN EGUNA: KOLITZA KIRKIÑITU8 MUNGIAko ibilaldia ANDUI

15 DERIOko ibilaldia UNTZA29 IBILALDIA: ONDARROA

EKAINA12 MEÑAKAko ibilaldia SOLLUBEPE19 FRUIZKO VII. IBILALDIA KIRKIÑITU

UZTAILA 15-16-17 HIRU ERREGEN MAHAIA KIRKIÑITU

ABUZTUA10 FRUIZKO ERMITAK KIRKIÑITU14 BEGOÑARA: Fruiz-Lezama-Artxanda... KIRKIÑITU

IRAILA4 KIRKIÑITU EGUNA: LARRUN KIRKIÑITU-AUTOBUSA

11 MARURIko ibilaldia18 BESAIDE. MENDIZALEEN EGUNA KIRKIÑITU-AUTOBUSA

URRIA2 GAMIZko ibilaldia

12 ALGORTAKO ibilaldia ITXARTU23 TALDEKO TXANGOA AUTOBUSA

ABENDUA18 BIZKARGI + BAZKARIA KIRKIÑITU

31zap GORBEA KIRKIÑITU

KIRKIÑITU mendi taldeak bere beharrizanen arabera, aldaketak egiteko eskubidea dauka.

BAZKIDEAK 2011Aurten be kuota mantentzea erabaki dogu:NAGUSIAK: 18 urtetik gorakoak ......................................................... 20 €GAZTEAK: 17 urtetik beherakoak ....................................................... 10 €

Sarrera egiteko EUSKADIKO KUTXA – Mungia“Kirkiñitu mendizale taldea”ren kontuanOHARRA: Ordaintzerakoan izen/abizenak ipiñi.

EKINTZETAN PARTE HARTZEKO EZ DA DERRIGORREZKOA BAZKIDE IZATEA

Fruizko LAMIÑE ABESBATZA 2011UDABARRIKO KONTZERTUAK 2011

HERRIA EGUNA LEKUA ORDUA

Sondika Martiaren 5ean San Juan Bautista Eleizan 20,00

Ispaster Maiatzaren 15ean San Miguel Eleizan 12,15

Portugalete Maiatzaren 28an Nazaret Eleizan 20,45

Fruiz Bagilaren 12an Salbadore Eleizan 12,45

Page 6: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

6 ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUA ERDU PRESS

Fikako “Intxorra” baserrikoa dan MARIA GOIKOETXEAgaz egon gara zenbaki honetarako. Bera dogu Gamiz-Fikako “Gure Etxe” nagusien alkartearen presidente barria.Nagusien alkartea dala, herria dala, mundua dala… gai askoren gainean egin dogu berba beragaz. Dana ezin, baina hemen dakarguz berak kontauko batzuk.

NAGUSIEN ALKARTEAZGamiz-Fikako “Gure Etxe” nagusien alkartearen lehendakaria zara. Noiztik? Lehenengo urtea dot. 2010ean hartu neban kargua, ni nago presidente, Pili idazkari eta Pilar eta German bokal. Orain arte Benita Menika, Victoria Goikoetxea, Alfonso Etxebarria eta Jose Zarandona ibili izan dira zeregin horreetan.

Noiztik dago alkartea Gamiz-Fikan? 30 urte, bai, 30 urte badaroaz martxan alkarteak.

Zer dala-ta nagusientzako alkarte bat? Zelan sortu zan?Alkartea Don Julian abadearen bitartez sortu zan. Bera hasi zan baserrietako jentea batzen eta urteerak egiten. Herriko abadeak be lagundu eban jentea alkartzen eta mugitzen eta, holantxe, azkenean alkartea sortu zan zeregin horreek guztiak antolatzeko eta aurrera eroateko.

Non dozue egoitzea?Batzeko leku egoki barik egon gara baina lokal barri-barria daukogu orain.Udalak Fikako lehengo eskoletako gela bat atondu eta itxi deusku, lehen KZ egoan lekua. Oso ilusionatuta gagoz.

Nagusien alkartean, zenbat zarie?? Zenbat gizonezko? Zenbat andrazko?Guztira, jubilatuen taldean 50-55 lagun inguru izango gara. Urteeretara-eta joateko gitxiago gara, 30 inguru edo. Holangoetan, autobusa bete eta merkeago egiteko Arrietakoakaz batzen gara. Gehien-gehienok, ia danok, Fikakoak gara; eta gizonezkoak gitxi, sano gitxi dira, 6-7 gizon egon-go dira guztira.

Zertzuk egiten dozuez?Uda partean, apirila-zemendia bitartean, urteerak egiten doguz, egun bateko urteerak, Santan-derrera, Donostiara, Arantzazura…Neguan, bazkaria Duenen, sagardotegian…Eta karta-jokoan be bai. Bariku-domeketan Fikako sagardotegian alkartzen gara karta-jokorako.Eta, bai, Mungialdean nagusientzat aldian-aldian antolatzen diran berbaldi zein ikastaroetara be joaten gara.

Lokala eukitea lagungarri izango jatzue?Lagungarri sano, gure funtzionatzeko eta gauzak egiteko era hobetu egingo dala uste dogu. Lokal barriagaz leku finko bat eukiko dogu alkartzeko, bertan egin ahal izango doguz bilerak, bertan planifikatu eta erabagi ahal izango doguz ekintzak, bertan egon… Oso pozik gagoz eta seguru gagoz etekin handia atarako deutsogula lokal barriari. Orain behar doguna jentea da, zenbat eta lagun gehiago egon alkartean danetarako hobeto eta laguntza gehiago be egoten dira diputazinotik. Dei egin gurako neunskie edadeko danari eta, batez be, Gamizkoei, animatu eta alkartean izena emoteko.

GIZARTEAZGizarteak zelan ikusten dauz nagusiak? Zelan tratatzen dauz ? Ondo, uste dot ondo tratatzen gaituela eta kontutan hartzen gaituela.

Ze kategoriatan zagozie? Zer daukozue gizarteari eskaintzeko?Edadekoen kategorian, esango neunke. Eta zer daukogun? Ba, batez be, esperientzia, urteek eta bizitzeak emondako esperientzia.

Nagusiek betetzen daben papera desberdina, lehen eta orain? Ez dauko zerikusirik, lehen gurea moduko herri txikietan baserrietan isolatuta, mundutik aparte bizi izaten ziran. Lehengo 65-70 urteko andra baten eta gaur egungo baten argazkia hartu eta ez daukie zerikusirik, ez itxuraz, ez ilusinoz… Gaurkook “mundu” oso bat dogu aurrean, esku-eskura: erosketak egiten urteten gara, ileapaindegira, “yoga” eta holango ikastaroak egiten do-guz, zinera joan… danatarik.

ALKARRIZKETA

Page 7: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

7ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUAERDU PRESS

BASERRIA • HERRIAEdadetu batek zertzuk egiten dauz egunean zehar?Egiteko moduan egon ezkeroan, danatarik: etxeko beharrak, ortukoak, lobakaz egon, osasunez makal dabizan familiakoak jagon…

Pozik zagoz Gamiz-Fika moduko udalerri batean bizitzeaz?Pozik, sano pozik.

Eta baserrian bizitzeaz?Baita be. Gainera, nik zorte handia eduki dot, gaztetatik jakin izan dot gidatzen eta autoa euki-teak independentzia handia emon deust, neuk gura izan dodan orduan neuk gura izan dodan lekuan egoteko libertadea, eta hori baserrietan bizi garenontzat abantaila handia da.

Ze abantaila daukoz herri txikietan biziteak? Batez be, lasaitasuna, bakea… eta txikia izakeran danok elkar ezagutzen dogula, alkarrekaz egoten garela eta elkar lagundu be egiten dogula. Baina gaur egun hori aldatzen doa. Ni Fikan bizi naz eta lehengo Fika ikusi eta oraingoa…ai ene! ez daukie zerikusirik; lehen bizia, bizitasuna egoan, tabernak egoazan, jentea batu eta alkarregaz egon egiten zan, eta gauza asko egiten ziran, Fika oso aurreratua izan da beti danean; orain, ostera, herria total jausita ikusten dot, bai, jente barria be etorri da baina ez da herrian egoten eta gehie-nak ezagutu be ez doguz egiten. Herritarrak ez gara lehenagokoen moduan “egoten”.

MUNDUAZelan ikusten dozu mundua? Mundua arin doala iruditzen jatzu? Arin baino arinago. Dana aldatu da, danatara gainera. Lehen ez geunkan ezer eta orain dana: labadorea, telebistea, telefonoa…

Baserriko andren egoerari begiratuta, aurreratu egin dala pentsetan dozu? Zertan?Bai, horixe! Lehengoak baserrian egoten ziran, inora urten barik, hantxe “lo-tuta” lez, seme-alaba piloagaz eta gaur egun desbardina da guztiz, bizimodua guztiz aldatu da. Hemen gurean gure edadekoak, berbarako, ia danok daukogu “agrariako” sueldotxoa eta urten egiten gara, mobidu, ibili, jantzi… eta lehen holangorik ez egoan.

Aurrerakuntzak egon dira, baina zertan egin da, zure ustez, atzera?? Batez be erlijino kontuan, esango neunke nik. Gaur egun ez da jentea lehengo moduan ikusten eleizan eta.

EUSKARA ETA EUSKAL KULTURAZelan ikusten duzuz euskal ohiturak, kultura, usadioak?Gauza asko aldatu egin dira baina ondino geure-geureak diranak gorde egiten do-guz: ospakizunak, kantak…

Eta gure euskerea?Ondo, gurean ondo, guk ia besterik ez dakigu; eta inguruetan, Mungian eta, umeakaz, batez be, inoizkorik euskera gehien egiten dala ikusten dot. Hori bai, Gernikara joan eta han bai, ze ederra, danak euskeraz egiten deutsue dendatan zein kalean zein tabernetan… Mungian, ostera, euskerea jakin arren, askok erderaz egingo deutsue. Baina hori lehen be bai, Gernika beti izan da euskaldunagoa, gure aitak be esaten eban beste inora bizitzen joan behar izatekotan bera Gernikara joango leitekela.

Lehengoen jakitura zelan gorde, zelan trasmitidu gure ostekoei?Norberaren ejenpluagaz batez be eta ahoz aho. Pasetan dana da, orain eta lehen be bai, antxinako, lehengo kontuak ez doguzala entzun be gura izaten, horreei ez deutsegula bape garrantzirik emoten, eta gero hori dana, ba, galdu egiten da.

Etorkizuna zelan ikusten dozu??Ni beti izan naz optimista eta pentsetan dot aurrera egingo dogula; orain krisia be badaukogu eta, bai, urte batzuk beharko dira urten eta gorantza egiteko baina urtengo garela pentsetan dot.

Badozu gazteengan konfiantzarik?? Ze aholku emongo zeinzkie atzetik datozenei?Bai, badot konfiantzea eta ikusten dot gazteak badaukiela herrian bizitzeko gogoa. Aholkuren bat emotekotan, ba, alkar errespe-tatzeko eta parkatzeko eta alkar laguntzeko, maitasunez.

Page 8: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

8 ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUA ERDU PRESS

ZINEMA EUSKARAZUrratuta daukie lehendik be gure udalek filmak euskeraz emotearen bidea (Gamiz-Fikan, berbarako, 4-6 film eskaintzen dira urtero euskeraz) baina aurten, Bizkaiko Foru Aldundiaren ekimen bati esker gure udalek hainbat film debalde eskuratzeko aukerea izan dabela aprobetxatu da eta indar berezia jarri da arlo honetan. Holan ba, hasi apirilean eta urtea amaitu bitartean, ume, gazte zein helduentzako filmak eskainiko dira Arrieta, Fruiz eta Gamiz-Fikako Udaletan. Non zein pelikula emongo dan, data, ordutegi eta abarrekoen gaineko informa-zino guztia udal antolatzaileetatik helduko jatzue. Aurrerapen moduan, honeek dozuez apirilean eta maiatzean eskainiko diran filmen izenburuak:

APIRILA-MAIATZA

BaRRiola San aDRiango azERiaGAMIZ-FIKA / ARRIETA

MUnDUaREn BiRa, DoanGAMIZ-FIKA

DonkEy XotE GAMIZ-FIKA

BEtizUARRIETA

izaRREn aRgiaFRUIZ / ARRIETA

aMERikanUakARRIETA / FRUIZ

ApIRILAREN 16AN (ZApATUA) KORRIKA URIBE-BUTROETIK !!!!

13:42an ANDRAKAN HARTUKO DOGU GURE ES-KUALDEKOOK KORRIKAREN LEKUKOA:

14:05ean MARURITIK PASAKO GARA14:25ean GATIKATIK: 14:40an MUNGIATIK 15:35ean LARRAURITIK 16:30etan SOLLUBETIK

Korrikaren inguruko informazino eguneratua: www.korrika.org

EUSKARA MAITE, IKASI, ARI…EUSKALAKARI !!

Page 9: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

9ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUAERDU PRESS

Uribe Butroe Zerbitzu mankomunitatearen ekimenez, urte hasieran, erreziklontzietan arte-lanak margotzea helburu eban “Reziklontzi” le-hiaketa antolatu zan. Lehiaketak xede bikoitza eukan: - Batetik, hondakinak jasotzeko sistema selektiboaren eta birziklapena-

ren beharraz herritarrak kontzientziatu.- Eta bestetik, herritarrei hiri-artea hurbildu.Lehiaketara aurkeztutako lan guztien artetik aukeraketa bat egin zan eta honakook izan dira finalista geratu ziran 7 arte-lanen egileak:- Idoia Zuluaga Martin (Gamiz-Fika)

- Beatriz Soler Arostegi & Edurne Sanchez Ramos (Mungia)

- Endika Basaguren Ansoleaga (Berango)

- Eneritz Amondarain Urrutia (Derio)

- Góel Dominguez Val (Las Palmas Kanaria Handikoa)

- Miguel Atutxa Pelaez (Algorta)

- Susana Sertutxa Garcia (Gorliz)

Lan irabazlea Góel Dominguezen HOMO REZIKLUS izan da, eta egi-leak 2.000 euroko saria jasoko dau.Lan guztiak ikusgai izango doguz Uribe Butroe Mankomunitateko herrietan (Arrieta, Fruiz, Gamiz-Fika, Gatika, Laukiz, Maruri-Jatabe, Meñaka) martxoaren 15etik maiatzaren 2a arte. Apuntatu datak eta egizue osteratxoa, ia zer deritxozuen!!Informazino gehiago: http://reziklontzi.blogspot.com

• Apirilaren 5etik 11ra MEÑAKAn (udaletxe aurrean)• Apirilaren 12tik 18ra ARRIETAn (probalekuan)• Apirilaren 19tik 25era FRUIZen (probalekuan)• Apirilaren 28tik maiatzaren 2ra GAMIZ-FIKAn (udaletxe ondoan)

Kartoia berrerabilteko tailerrak Uribe Butroe Zerbitzu Mankomunitateak Reziklontzi erakus-ketagaz batera kartoia berrerabilzeko tailerrak antolatu dauz 6-12 urte bitarteko neska-mutilentzat.

Hona hemen tailerrak NOIZ izango diran:

- martxoaren 20an, 12:00etan, Maruri-Jataben

- martxoaren 27an, 12:00etan, Gatikan

- apirilaren 3an, 12:00etan, Laukizen

- apirilaren 10ean, 12:00etan, Meñakan

- apirilaren 17an, 12:00etan, Arrietan

- apirilaren 24an, 12:00etan, Fruizen

- maiatzaren 1ean, 12:00etan, Gamiz-Fikan

Page 10: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

10 ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUA ERDU PRESS

GAMIZ-FIKAIDOIA ZULUAGA HERRIKIDEA FINALISTaReziklontzi LEHIAKETAn Idoia Zuluaga gamiz-fikarra finalistetako bat izan da Reziklontzi lehiaketan. Arte Ederrak ikasketak ditu eginda eta baita be antzerkiagaz, ilustrazinoagaz eta ikus-entzunezkoakaz zerikusia daben hainbat ikastaro eta tailer. Arteagaz lotura daukon guzti-guztia interesatzen jako. Eskulturak, pinturak, proiektu eszenikoak, ikus-entzunezkoak, musikalak… danetarik egin dau, eta, aurrerantzean be, ez deutso ezeri aterik ixten. Gaur egun arteagaz loturiko klaseak emoten dauz baina denbora gehiena Fikako ganbara-tailerran emoten dau proiektu barriak lantzen eta bideratzen.

Idoia, zerk bultzatu zintuen Reziklontzi lehiaketan parte hartzera? Oso lotua nago natura eta ekologiaren zainketaren aldarrikapenakaz. Gainera, herri antolatzaile batekoa izanda, Fikakoa, ba zelan esan ezetz aukera horreri!

- Reziklontzi lehiaketara aurkeztutako lanagaz ze nabarmendu gura izan dozu? Zein izan da helburua? Horretarako ze bide erabili dozuz?

Nik uste dot guztiok dakigula birziklatzea beharrezkoa dala, eta plastikorik, paperik edo kristalik ez dala bota behar zarama normalera. Nire helburua ez da izan guztiok dakiguna barriro errepikatzea. Nire ideia gizakiaren alde sentikorrenari bideratua egon da:

- Lehenengo eta behin, nire diseinua haur eta gaztetxoei zuzendua dago. Eurak izango baitira azken finean guk dogun naturarekiko jarreraren azken kaltedunak. Eta nagusiok, haurrek (seme-alabak, ilobak, lobak...) eragiten deuskuezan sentimenduen bitartez, ez birziklatzearen erosotasuna gainditzen dogu.

- Beste alde batetik, gure ingurunea naturala dala eta, hirikoek baino hobeto dakigunez, hemengo betiko biodibertsitatea murrizten doala gogorarazo gura izan dot.

Ideia hori bultzatzeko Reziklontzi deituriko pertsonaia futurista baten ondoan gure ingurugiroko animalia eta landareak jarri dodaz. Natura ahal izan dodan armoniatsuen margotu gura izan dot. Gura izan ezkero, etorkizuna armoniatsua izan daitekeelakoan nago.

Lana, Txemi Artigas de Errazquin, nire lagun eta artelan egileagaz batera egin dot. Berak lagundu deust, zazpi egunez, ontzia margotzen.

Erabili dugun teknika uretako esmalte margoak izan dira. Garrantzitsua da aipatzea margo %100 ekologikoak erabili doguzala. Titan markak azkenean hitzemondako margo ekologikoak atera dauz. 2010. urtean Europar Batasunak eta Kyoto Protokoloak margoetarako behartzen daben arautegia bere osotasunean betetzen dauan marka bakarra da.

- Norberak egindako artelan bat saritua izateak eta herrian ikusgai jartzeak ze esangura dau zuretzat?

Niri asko gustatzen jata herriko jenteagaz eta herriko jendearentzat artea egitea. Gizartea da azken finean lan honeen bezerorik garrantzitsuena. Udaletxe eta antolatzaileen horrelako ekimenak bene-benetan eskertzen dodaz eta eskualdearentzat eta gizartearentzat oso onuragarriak dirala uste dot.

- Artetik bizitzea ez da batere erraza izango, batez be gaur egun. Baina posible balitz, ze lan/enkargu egitea amestuko zeunke? Nire ametsa betetzen saiatzen naz. Normalean ez nago enkarguen zain, nire proposamenak egin eta saldu gurako neunkez.

Page 11: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

11ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUAERDU PRESS

OLATZ DEL MORAL CELAIA, 8 URTE (FRUIZ)

Musika dugun unea, dantzak egiten doguzalako.

Lehor edo igerilekuko ekintzak daukoguzanean, ze gero dutxa hartu behar izaten dogu.Ingurune dugunean, denbora guztian irakurtzen eta azpimarratzen gagozalako.

2.- Bai, ezin garelako egun osoan lan egiten egon. - Hamaiketakoa egiteko eta futbolean eta saskibaloian jolasteko.

ELIA DIEZ ROBERTSON, 12 URTE (ARRIETA)

Etika eta plastika egiten dogunean, eskulanak eta taldeko lanak egiten doguzalako.

Matematikan zatiketak, biderketak… egin behar doguzanean eta ingurunen berba asko azpimarra-tu behar dodazenean azterketarako.

Nire lagunakaz patioan nagoenean jolasten, hitz egiten...2.- Bai, nire ustez bai, burmuinak atseden hartzeko, haizea hartzeko… -Lagunakaz jolasteko, geure kontuei buruz hitz egiteko eta zalantzak galdetzeko.

JOANE ORBE ORUETXEBARRIA, 7 URTE (MEÑAKA)

Atsedenaldia dot gogokoen, klaseko lagunakaz jolasten dodalako.

Unerik gogaikarriena matematika, adi-adi edo euskara da.Gimnasia edo plastika.

2.- Bai, beharrezkoa da indarrak hartzeko. -Askotan jolasean ibiltzeko: Pirrekuentoan, ezkutaketan, partsisean, furbolean...

LEIRE GOIRIZELAIA RUIZ, 8 URTE (GAMIZ-FIKA)

Plastikako klasea dot gogokoen, asko gustaten jata-eta margoztea.

Lenguako ordua dodanean.Oskar maisuak magia trukoak egiten euskuzanean, oso ondo egiten ebazan eta.

2.- Bai, lagunakaz egon eta gure artean jolasteko. Batez be ikastearena alde batera itxi eta atseden hartzeko. - Lagunakaz futbolean egiteko. Baina denpora gehiago euki gurako geunke, jolastordua oso arin pa-

satzen da eta.

1.- Eskolan zagozanean, zein da zuretzat ….Unerik gogokoena ?Unerik gogaikarriena? Eta unerik entretenigarriena ? 2.- Jolastordua beharrezkoa dala uste dozu?Zuk zeuk zer egiteko erabiltzen dozu ?

UMEENTXOKOA

DENPORA-PASAKZERI ESATEN JAKO…

MOKIL (E) ???Galdetu etxean, auzoan, eskolan…

Hona hemen laguntzatxoa nondik tiratu jakin daizun.

1. BEHARGINA 2. BARIKUA3. ASTEGOIEN4. BUZTANA5. ITXARTU6. JAUSI 7.ALFERRA 8. OLGETAN9. ESKOIA 10. JAGOLE 11. ORTUA 12. MAKAL

A. NAGIAB. BARATZED. ZAINTZAILEE. OSTIRALAF. AHULG. ISATSAH. ESNATUI. LANGILEAJ. ESKUMAK. ERORIL. JOLASEANM. ASTEBURUA

LOTU ESANAHI BEREKOAK

Page 12: 38. zk. 2011ko martia SENDO eta GOGOTSU GEUREARI EUSTEN · Zorionak guztioi hemendik eta egun on-ona igaro! IRAKURKETA LEHIAKETA ARRIETAN Zezeilatik hasita dabiltza arrietarrak liburuak

12 ARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUA ERDU PRESSARRIETA • FRUIZ • GAMIZ-FIKA • MEÑAKA EUSKARA ZERBITZUA ERDU PRESS

EUSkaRa zERBitzUaZURE ESKU

ARRIETA • FRUIZGAMIZ-FIKA • MEÑAKA

HIZKUNTZ POLITIKARAKO SAILORDETZA

PEPETO

Pepeto gizon sendoa zan. Mendi-mendian bizi zan. Se-meak harek hiru eduki zituan. Zaharrena hil zan. Andrea eukan dotorea. Neskatilak be guapak. Indartsua bera. Pe-dro eukan izena. Altua.Egun bitan ahaleko beharrak egiten zituan eta hirugarre-na etxean, apurtuta.Andrea eukan señoritea. Kinpularik be ez eban ipinten. Esaten eban –barre eragiteko- behin kinpulak ipinten da-bilela pulmoniak atrapau ebala eta pulmoniak karuago urten eutsiela kinpulak baino.Pepetok behin egin eban posturea, 80 kilo lepoan hartu Sollubeko antenan eta bestea hasi Pepetonen eta oinez karga barik Sollubera. Bera kargeagaz goitik behera. Eta irabazi egin eutsan errez. Igual egongo dira bi kilometro baino gehiago.Alabak urten eutsien baliokoak. Gizon ona izan zan. Posturak egiten zituan, baina ez diruagaz. Inork ipinten eutsan jokoa.Orduko Arrietara, holako posturak-edo diranean, Anton Gerra eta Kuadra etortzen ziran. Sasoi haretan sei taberna egozan Arrietan eta zazpi Fruizen.

J.L. Goikoetxea, B. Bilbao eta I.Gaminde,Arrietako euskaldunen jakituria

Barre-hiztegia- Albondigak:Txitxipilotak- Azkena: Buelta emon eta lehenengoa- Bedarra: Lurraren bizarra- Bizi: Hil arte- Erre: Letra beroa- Eskopeta: Armatiropun- Hazi: Igazko zapatak aurten ezin jantzi- Hozkailua: Sukaldeko ipar poloa- Ispilua: Berak aterako deutsu argazkirik merkeena- Izarra: Gauez poxpolo eta egunez lolo- Lurra:Landareentzat txokolatea- Okerra: Akerraren adarra- Puntua: Euli kaka- Uhina: Beti etorri eta beti joan

Joxan Ormazabal, IRRI ETA BARRE (moldatuta)

ZENBAKI HONETAN pARTE HARTU DABE:

OLATZ AXpEJON GOIRIZELAIA

ZURIÑE GOTINEREA MALLONA

ELIXABETE URIARTE

NON DAGO ATARATAKO ARGAZKI HAU? ARRIE-TAN, FRUIZEN, GAMIZ-FIKAN ALA MEÑAKAN?

BAIETZ IGARRI!!!(Aurreko zenbakiko argazkia Arrietako antxinako karobiari

ataratakoa izan zan)

euskerea da euskaldun egiten gaituena