5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa:...

24
….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 …… 1 5. MODULUA: ZAWP ZAWP azterketa-kasu bezala Nondik? Kulturatik eta sormenetik. Zergatik? Iragaitzazko auzo baten egoeren menpe gaude. Nola? Geure bizilekuaren birgaitzean, sorkuntzan eta geure historiaren zabalkundean lan egiten. Zer ? balioztatzen Noiz? bizi dugun “bitartean”. “Kulturatik eta sormenetik, iragaitzazko auzo baten baldintzapean mugitzen gara, bizi garen lekua suspertzeko, sortzeko bere zentzu zabalenean eta geure historia zabaltzeko lan egiten dugu. Bizi dugun ‘Bitartean’ aintzat hartzen”.

Transcript of 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa:...

Page 1: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

1

5. MODULUA: ZAWP

ZAWP azterketa-kasu bezala Nondik? Kulturatik eta sormenetik.

Zergatik? Iragaitzazko auzo baten egoeren menpe gaude.

Nola? Geure bizilekuaren birgaitzean, sorkuntzan eta geure historiaren zabalkundean

lan egiten.

Zer ? balioztatzen

Noiz? bizi dugun “bitartean”.

“Kulturatik eta sormenetik, iragaitzazko auzo baten baldintzapean mugitzen gara,

bizi garen lekua suspertzeko, sortzeko bere zentzu zabalenean eta geure historia

zabaltzeko lan egiten dugu. Bizi dugun ‘Bitartean’ aintzat hartzen”.

Page 2: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

2

Interesa:

Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

uste dugu Haceria Arteak Elkarteak eta bultzatzen dituen proiektuek, ZAWP

adibidez, erakutsi dute zerbitzu publiko bat bezala jokatu dutela. Orain arte hiri

ofizialetik, zentzu askotan, alde batera utzi den eremu baten susperketa prozesua

abian jarri dugu.

Partehartzea:

Ekintzak bultzatzen eta eskaintzen ditugu adin guztientzat eta gaitasun anitzeko

pertsonentzat eta sortzaileak sartu daitezen ditugun baldintzak integratzaileak dira.

Baina partehartzea nabaria da ere kudeaketan eta erabakiak hartzean, proiektu

osoaren zeharkako lerroa da.

Eragina:

“Bitartean” oinarrituta dugun filosofiarekin lortu dugu:

• erabilerarik ez zuten edo gutxiegi erabiltzen ziren espazioak berpiztea,

• enpresa gazteen sorkuntza laguntzea,

• hirian aisialdi alternatiborako gune berria sortzea.

Sormenak eremua pixkanaka kolonizatzen duen proiektua eratzea lortu dugu.

Aukerak aprobetxatzea bultzatzen eta laguntzen da espazio zaharrei erabilera berriak

ematen sormen eta berrikuntza ekimenetarako, modu horretan euskarri berezia

eskaintzen geure artistei, ikertzaileei eta sortzaileei euren ekimenak garatzeko, bizirik

gabeko espazioak berpiztu dituztenak eta “Iragaitzazko hirigintza” deritzoguna

osatu dutenak.

Funtsean, proiektu bat sortu dugu zeinean sormena ingurua poliki-poliki eraldatzen

duen.

Page 3: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

3

Page 4: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

4

Hasieratik, ZAWP bezala:

• Erakundeekin eta agenteekin elkarlanean aritu gara.

• Uste dugu lekuko elkarlanaren bitartez lagundu dezakegula eta gainerakoen

esfortzuen onurak batu ditzakegula.

• Zehatz-mehatz aztertzen ditugu elkarrizketarako eta trukerako aukerak,

pentsamendu kritikoa bultzatzen laguntzen dutenak eta ezagutza handitzen

lagundu dezaketenak.

• Saiatzen gara osatzen gaituzten prozesuen kontzientzia kritikoa izaten

haiengan aktore sozial gisa aritzeko, hau da, herritarren ideal

demokratikoekin eta partehartzaileekin bat eremu publiko eta

erdipublikoetan.

• Ikasketa arindu dezakegu, baita gaitasunak eta ezagutzak banatu ere.

• Badakigu proiektu intelektual emankor batek pentsalari sozialak izan behar

dituela, gertatzen denaren berri ematen dakitenak. Hau da, behatu,

komunitate mailan, txoko-mailan, eskualde mailan; funtsean, geure mundua:

globalizazioa, teknologia berriak, migrazioak…Pertsona horiek esparru

kulturalak osatzen dituzte, joera handiak deskribatzen dituzte edo garaien

laburpenak egiten dituzte. Horregatik guztiagatik, ZAWPetik lan egiten dugu

intelektual mota horrekin batera; pentsalari sozialarekin eta kulturalarekin

batera: artista.

o Kulturaren fluxua eteten dituztenak dira, geure irudikeriak apurtzen

dituztenak eta ekoizpenaren, kontsumoaren eta geure itsutasun

sozialaren izaera suntsitzailea erakusten digutenak.

o Badakigu artearen helburua mundua laguntzea, zaintzea eta

konpontzea dela.

• Geure komunitatean dugun eraginari sakontasuna eta zabaltasuna gehitu

diezaiokegu.

Zygmunt Baumanek, soziologo eta filosofoak, duela gutxi hil zena, aipatu zuen:

“Mugekin dugun obsesioa geure itxaropenen etsipenetik dator, hau da, mundu

mailako arazoak konpontzeko lekuko konponbideak erabiltzen saiatzeagatik”.

Geure kasuan, arazoak aztertzen eta diagnostikatzen ditugu konponbidea aurkitu

baino lehen. Sarritan, globalizazioari esker, mundu-mailakoak izan daitezkeen

konponbideak.

Halaber, eta lortutako esperientziaren bidez, hauteman dugu lekuko erakundeek

galdu dutela gauzak egiteko eta benetakoak egiteko egiazko ahalmena galdu dutela.

Gero globalizatuagoa dagoen mundu honetan, badago botererik gabeko lekuko baita

politikarik gabeko mundu mailako boterea ere,... mugaketa polit ikorik gabeko

boterea.

Horregatik guztiagatik, sareak sortzearen aldeko apustua egiten dugu, lekuko sareak,

lekuko elkarlana, lekuko asoziazionismoa.

Proiektuen bidez sortutako sareak eta elkarlana.

Page 5: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

5

Gogoeta egin ondoren, uste dugu hiria batuta jarraitu behar duela proiektu

sare bati esker; Luc Boltanskik eta Eve Chiapellok Le nouvel esprit du

capitalisme liburuan idatzi zuten bezala, zeinean mundu garaikidea cité par

projets edo gizakien kolektiboa bezala deskribatzen duten.

Nahiz eta egungo lan baldintzak ikertzen dituztenek adierazi erakunde eta agenteen

balioa euren azken proiektuaren balioa dela.

Eta geure azken proiektuaren oroitzapena, edo geure azken arrakasta, ez du denbora

handirik irauten.

Lorpenak pilatzen dira. Jarraitu behar dugu proiektu batetik bestera

mugitzen. Eta horretarako, uste dugu proiektu oparoenak eta

baliotsuenak, geure elkarteentzat eta pertsonentzat, lekuko elkarlanetik

datozela.

Hiria laborategi batean bihurtu da, mundu mailako arazoei lekuko

konponbideak bilatzen, sortzen, esperimentatzen eta saiatzen diren

laborategi nagusian.

Horregatik guztiagatik, beharrei eta erronkei aurre egiteko, elkarlanean aritzea

beharrezkoa dugu.

Hiriek mundu guztiarentzat zerbait eskaintzeko gaitasuna dute, soilik mundu

guztiagatik sortzen direlako eta sortzen direnean – Jane Jacobs.

Gaur egun, hiriak ondorengoan bihurtzen ari dira:

• Gizakiok elkarrekin bizitzeko moduak eta baliabideak garatzeko,

elkarrizketarako eta ulermen transkulturalerako laborategietan.

• Arrotzak etengabe batera existitzen diren lekua, euren desberdintasunak

mantentzen eta euren artean arrotzak izateri utzi gabe.

• Ondorengoa egiten eta garatzen den laborategia:

o Eguneroko aldibereko izatearen artea,

o desberdintasunarekin bizikidetasun baketsua.

Gainera, hiriak pertsonez eta komunitateez beteta daude.

Ingurumenarentzat eta biztanleentzat hobekuntzak sustatu behar dituzten

komunitateak, ororen ongia lortzeko.

Horri dagokionez, gogoratu behar dugu Robert J. Samuelson, behin idatzi zuena:

“Erabaki bati aurre egin behar diogu: ororen ongia lortzeko jendeak sakrifizio

apalak onartzen dituen gizartearen edo gizarte polemikoago baten arteko

erabakiari, zeinean taldeak, modu berekoian, bere onurak babesten dituen”.

Page 6: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

6

ZAWP komunitateak irauten du kideek komunitatearentzat jarduten dugulako eta

badakigu geure komunitatea eta geure pertsonak desagertuko direla komunitatea

mantentzeko gogoa desagertu bezain pronto. Beraz, hau da geure erronkarik

gustukoenetarikoa; geure perstonen eta geure interes-taldeen jakin-mina eta gogoa

mantentzea banaka eta taldeka hazteko eta lekuko erronkei aurre egiteko.

Modu horretan, eta edozein zentzutan, Javier Gomák esan bezala: “Zeure

ereduak besteengan eragin zibil izatzailea izan dezala”.

Bestalde, Jean Paul Sartrek gomendatzen zigun Projet de la vie , A life

project , Bizitza proiektua eraikitzea, baina, egia esanda, gaur egun, nork

planifikatu dezake bere bizitza, mundu mailan dagoen egoerarekin, erantzunik

gabeko galderez eta gauza ezezagunez gainezka?

Zygmunt Baumanek ohartarazi gintuen, “Giro urkariz inguratuta gaude,…”.

Horregatik guztiagatik, ZAWPen, uste dugu elkarlanean aritzean, aukera gehiago

daudela erantzunak aurkitzeko, beharrei edo arazoei aurre egiteko konponbide

egokiak lortzeko.

ZAWPetik ahaleginak egiten ditugu, geure kokapena dela eta, bizikide ditugun

hegazti edo arrainen eraginkortasun berarekin lan egiteko. Multzoetan mugitzen

diren izakiak: espezie biak norabide batean edo bestean mugitzen dira, jakina,

aldaketa edo arrisku baten aurrean. Eta guk, ZAWP osatzen dugun pertsonen

taldetik, ahaleginak egiten ditugu portaera hori kopiatzeko.

Aipatutako guztiagatik, ZAWPeko kide bezala, eta ez itotzeko, surfean aritzen

jarraitzeko erabakia hartu dugu, hau da, aldatzen jarraitzea, ahal dugun neurrian,

geure izaera maiz, azkar eta modu eraginkorrean aldatzeko gaitasuna eskatzen

baitigu egungo kulturak.

“Denboraren geziak helburua galdu du: gezia badugu baina helbururik ez”.

Page 7: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

7

ZAWP JARDUNBIDE EGOKIAK

Page 8: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

8

Page 9: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

9

ZONE ART WORK IN PROGRESS

Sozializatzen

Eremua aukeren gune bihurtu, non aktore sozialak modu askean adierazteko aukera

izan ditzaten, disziplina desberdinen eta jasangarritasunaren arteko elkarrizketa eta

interrelazioa sustatuz, arreta berezia jarriz ingurumenean eta belaunaldi berrien

heziketan. Alde batera utzi gabe lekuko oroimen historikoa kontserbatzearen

garrantzia.

Esku-hartze i ldo estrategikoak:

• Hezkuntza: SPUK bezalako hezitzeko forma berrien aldeko apustua egiten

dugu, “desblokeatzeko” gogoaz sortzen den ideia. Hezkuntza osatzeaz

disziplinen interkonexioan oinarritutako hezkuntza ez formalaren bidez,

hainbat hizkuntzen bidez ikastea ahalbidetzen dutenak. Gaitasun artistikoetan

eta sozialetan, taldean lan egitean eta sormenean fedea du ZAWPek eta, batez

Page 10: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

10

ere, prozesuen garrantzia emaitzen gainetik azpimarratzeko ahaleginak egiten

ditu umeen, euren tutoreen jakinmina sustatzeko eta lekua euren iruditerian

habia egin eta bizirik iraun dezan.

• Enplegua: Lana, zenbait modalitatetan, pertsonak bizimodua ateratzen

dutenarekin edo lanean egiten dutena baino gehiago da: garenaren zati da

ere. Enplegu formala sortzeko beharrean mugitzen gara, baita trebakuntza,

itxaropena, ilusioa eta aukerak eskaintzeko beharrean ere.

• Generoa: egungo egoerak argi uzten du emakumeak azpiordezkatuta

daudela erabakiak hartzeari dagokionez kultura eta sormen industrietan (KSI).

KSIak industria dira eta, beraz, gizarte eredu ezberdinak sortzen jarraitzen

dute. Geure lanaren helburua da ezagutzak aldatzea ezarritako emakumezko

artistekin eta hasten ari direnen artean, da estereotipoen aurka borrokatzea

eta onartutako ideia eta errepresentazio sexistei aurre egitea. Nabarmentzen

ditugu justiziaren eta berdintasunaren balioak geure erakundeetan eta

ekintzetan, kontuan hartu behar ditugu azpian dauden genero harremanen

eta botere egituren aniztasuna eta konplexutasuna. Musa gutxiago.

• Gaitasun desberdinetako pertsonak gizarteratzea – Guztion

ardura:

Nolabaiteko desgaitasunak dituzten langileen gizarteratzean aurrerakuntzak

egon arren, pertsona talde horren presentzia lan merkatuan marjinala izaten

jarraitzen du. Arazo hau pobrezia egoerak sortzen ditu behar bereziak

dituzten pertsonetan, batez ere pertsona horiek langile bezala izatearen

onurak ezagutzen ez dituzten enpresengatik.

• Ikerketa eta Euskera: Bultzatzea ikerketa Euskeraz hizkuntza bizirik

mantentzeko eta gai zehatz batzuetaz idazteko terminologia berria eta

beharrezkoa garatzeko. Bere erabilera normalizatu ahala, terminologia

garatuko eta normalizatuko da Euskeraz edozertaz hitz egiteko. Egia da

lingua franca bat behar dugula, ingelesa edo txinera bezala, geure emaitzak

nazioartean zabaltzeko gai izateko. Baina uste dugu gauzak biak egin

ditzakegula. Geure emaitzak ingelesez argitaratu ditzakegu nazioartean, nahiz

eta, ikerketa bat egitean, ulertzen dugun ezagutza sortzeko egiten dugula,

beraz, argi daukagu hori dela bizi garen eta bere gauden gizarteari zor

dioguna. Laburbilduz, badakigu erabili behar dugula ikertzaileek lan egiten

duten gizartearen hizkuntza.

Euskara ikastea oso zaila dela esaten da. Mitoak dio deabruak euskara ikasten

saiatu zuela euskaldunak infernura bidali edo ez bidali erabakitzeko. Zazpi

urte igaro ondoren, amore eman zuen, ez zuen ezta fitsik ere ulertzen eta!

• Susperketa: Hau behin portua izan bazen, non merkantzia sartzen eta

irteten zen, gaur egun Deustuko Erriberatik eta Zorrotzaurretik

ezagutzaren portu bat sustatzen ari da, artearena, kulturarena, berrikuntza

teknologikoa eta sozialarena. Aukerak aprobetxatzea bultzatuz sormenezko eta

Page 11: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

11

berrikuntzazko ekimenetarako eta bere bizikidetasuna lagunduz hemen

zegoen auzoarekin, bere auzotarrekin, bere tabernekin, bere fabrikekin.

• Hirigintza: ZAWPen bide-orriak laguntzen du proiektuen balioa

aprobetxatzen gizarterako, jendetza aktiboa nahasten eta laguntzaileetan eta

babesleetan inbertitzen. Jokoaren aurpegi aldakorra nola eratu erakusten

dugu elkarlaneko esperientziei aurre egiteko, konpromisua goitik behera

aldatzen dutenak eta sarearen boterea indartzen dutenak.

• Gainera, metodoak eta tresnak partekatzen ditugu hiriko ekintzailetza,

komunitate-elkarlanaren eragile bezala, eta aldaketaren buru izateko emaitza

zehatzak sortzen eta bultzatzen ditugu.

• Prototyping: Iragaitzazko garapen eredu baten “Zone Art Work In

Progress” prototipoa egin. Parte hartu hiriaren aldaketa prozesuen

paradigmaren aldaketan mikrotik makrora “Bitartean” deritzogunaren eta

“Iragaitzazko hirigintza” abian jartzeko prozesu beharrezkoen garrantzia

nabarmenduz.

Hiriaren garapena lantzen dugu “Bitartean” dauden lekuetan:

• kulturatik,

• gizartetik eta

• hiriko ondaretik.

Honek kezkatzen gaitu:

• Ezagutza aldatzea,

• hezkuntza eta

• ikerketa.

sortzeko:

• prozesu pedagogikoak,

• proiektuak eta

• enplegua.

Gizarteari egiten diogun ekarpena ondorengoan oinarritzen da:

• Sormen aplikatua,

• Ekonomia zirkularra,

Page 12: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

12

• Elkarlana,

• Guztien ongia,

• Berrikuntza,

• Bertakotzea,

• Kalitatea,

• Erantzukizun soziala.

Geure taldea da geure aktiborik onena

Interesa baduzu ondorengorako laguntza prozesuetan:

Hirugarren guneen edo hirugarren guneen ekosistemak sortzeko, jarri gurekin

kontaktuan.

Lan modu berrietarantz doan bide honetan, teknologia ez da erraztzaile xumea izan

beharrik, aldaketaren elementu sortzailea, bultzatzailea eta azeleratzailea izan

daiteke.

Elkarlana geure adimen kolektiboaren azalera doan bidea da, baita geure historiaren

aro berri honi arrakastaz aurre egiteko funtsezko tresna ere.

Horregatik guztiagatik, aipatutakoa bultzatzen eta sustatzen duten baldintzak finkatu

nahi ditugu.

Page 13: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

13

HIRUGARREN GUNEAK / ESPAZIOAK

1989an Ray Oldenburgek Hirugarren Gunea terminoa erabili zuen The Great

Good Place liburuan ondokoa adierazteko:

• Hirugarren gunea pertsonen bilera erregularrak, boluntarioak eta informalak

dituen espazioa bezala.

o Lasaitzeko eta pertsonak ezagutzeko eta ezagutarazteko gunea bezala.

o Jendea “denbora-pasa ibiltzera” hurbiltzen den gunea.

Proiektuak asmatzeko gunea.

"Beharrezkoena 3. gune horiek dira, oreka publikoa ematen diotenak

handitzen ari den etxeko bizitzaren pribatizazioari. 3. guneak biltzeko gune

publikoak eta informalak baino ez dira. ‘3. guneak’ esaldiak geure etxeak

geure bizitzaren “1. gune” gisa aintzat hartzea dakar, lantokia ‘bigarren gunean’

bihurtuz”.-Ray Oldenburg.

Elkartea eraikitzean, 3. gunea edo espazioa pertsonen inguru sozialetik kanpo

dagoen inguru soziala da:

Etxea = 1. gunea

Lana = 2. gunea

“3. gunearen izaerak bere ohiko bezeroak erabakitzen ditu, umore jostalari bat

nabarmena baita; beste esferetako pertsonen inplikazio serioagoarekin

alderatuz desberdina den umorea. Nahiz eta gune hau etxea baino gune guztiz

desberdina den, hirugarren gunea etxe on baten antza du erosotasun

Page 14: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

14

psikologikoari eta bertatik ateratzen den laguntzari dagokienez. Leku hauek

komunitate baten bizitasun sozialaren bihotza dira, demokraziaren oinarriak,

baina, tamalez, leku hauek paisaia sozial amerikarrean gero eta urriagoak dira.”

- Ray Oldenburg.

3. guneen edo espazioen adibideak:

• Tabernak,

• Liburu dendak,

• Kafetegiak,

• Klubak,

• Coffe Shopak,

• Ileapaindegiak,

• Parkeak,

• Liburutegi publikoak

• Pubak,

• eta Biltzeko beste tokiak.

“Komunitaterik gabeko bizitzak, askorentzat, bizimodu bat sortu du, etzetik

lanera eta etxera berriz eramaten gaituen anezka batean oinarrituta dagoena.

Gizarte-ongizatea eta osasun psikologikoa komunitatearen menpe daude. Ez da

kointzidentzia “laguntza-lanbideak” industria garrantzitsuan bihurtzea Estatu

Batuetan, hiri inguruko plangintzak lekuko bizitza publikoa suntsitzen lagundu

baitzuen eta komunitateak babestu baitzuen”. - Ray Oldenburg.

Hala ere, aspalditik 3.guneak edo espazioak coworking espaziotzat, hubstzat edo

culsterstzat (komunitate-zentroak) hartu ditzakegu, non zenbait sektoretako elkarteak

eta agenteak biltzen diren. Gune hauek garrantzitsuak dira gizarte zibilerako eta

hiritarren konpromisorako. Eta haiei eske elkarteek eta pertsonak partaide sentitzen

dira.

3. guneen edo espazioen coworkingen, hubsen edo clustersen ekosistemen ereduak,

Erasmus + Espazioen Jatorria proiektuan parte hartzen dutenak:

• Darwin

• LxFactory eta Coworking Lisboa

• Rojc

• Haceria eta Zawp

Page 15: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

15

THE ORIGIN OF SPACES – ESPAZIOEN JATORRIA proiektuaren

bazkideen eta taldearen mapa:

Azpimarratzekoa da azken denboraldian 3. guneko ekosistema hauek hodeian

sortzen ari direla eta aktiboak direla. Ekosistemen hodeia non erakundeak eta

agenteak biltzen diren eta ekarri eragiten diren software teknologikoaren bidez

dagoen distantzia fisikoa dela eta, baita online tresnen bitartez, honako hau bezala:

• Video conference - Bideo konferentzia – Microsoft Skype for Business

Laburbilduz, giza-interakziori eta elkarrizketari dagokienez, elkarrizketa izan daiteke:

• "Linean" hodeiaren ekosistemaren bidez.

• "Lineatik at" ekosistema fisiko baten bidez.

Coworking, 3. gune edo espazioen, hubsen edo clustersen ereduak, euren

ezagutzak partekatu dituztenak edukiak sortzeko Lekuko Elkarlanari buruzko

ikerketarako, baita espazioak ere, zeinetatik ikasi dugun:

 • AUZO FAKTORY: Hiriko espazio erakargarriak sormenerako eta herritaren,

elkarteen, agenteen eta enpresen arteko bizikidetasunerako, erabilerarik ez

zuten espazio zaharren berpizteaz sortuak eta euren ekintzak sektore

estrategikoetan ardazten dituztenak.

o Bilbao EUTOKIA Social Innovation Center: Ideiak berriak

sortzeko beharrezkoak diren baldintzak errazten ditu guztien ongirako.

Benetako proiektuetan bihurtzen diren ideiak eta gaur egungo

erronkei aurre egiten dietenak, handiei eta txikiei, enplegura,

hezkuntzara, immigraziora, osasunera, kulturara, ingurumenera lotuta

daudenei.

Page 16: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

16

o WikiToki: Ikerketarako eta garapenerako laborategia gai sozialen,

kulturalen, ekonomikoen eta politikoen inguruan, hari gidari bezala

elkarrekin lan egiteko jardunbideez lotuta daudenak. Jardunbidearen,

ekintzaren eta hausnarketaren komunitatea.

• BBF Bilbao Berrikuntza Faktoria: Berrikuntzaren eta ekintzailetzaren

hiri-ekosistema.

o Dock Bilbao: Bilboko kafetegi eta taberna, ekitaldiz eta ekintzez

betetako giroa eskaintzen duena, berrikuntzaren, sormenaren,

artearen eta enpresa-espirituaren inguruan.

o MTA Mondragon Team Academy – Mondragon University:

Mondragon Team Academy nazioarteko komunitatea da, taldean 1000

ekintzaile baino gehiago dituena, “egiten ikasten” dutenak berrikuntza

sozialaren 3 laborategietan.

• Bilboko Gizarte Etxeak: Eraikin publikoak edo guneak, bilerak egiteko,

kirolerako eta denbora pasarako

Loturak sortzen dituzten 3. guneen edo espazioen ereduak:

• Santa María La Real Fundazioa: Fundazioak etorkizuna berritzen du

berrikuntzaren bitartez, ondarearen, paisaiaren eta pertsonen alde egiten,

horiek ekintzen foku nagusia eta euren ahaleginen hartzaileak izanik.

 • Karraskan: Berrikuntza kulturan eta berrikuntzaren kultura sustatzen dituen

elkartea.

• TABAKALERA: 90 urtez tabako fabrika bat izatez gero, Tabakalerak 2015an

bere ateak berriro ireki zituen Kultura Garaikidearen Nazioarteko Zentro gisa.

Page 17: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

17

Kultura proiektua izateaz gainera, Tabakalera ekimen eta erakunde pribatuen

kultura ekosistema ere bada, baita hiritarren eskura dagoen espazio publikoa.

Bideoa

• TransIbérica: Kultura espazio independenteen sarea. Hainbat ekimen, talde

eta elkarte batzen eta sortzen diren lekua. Sarearen kideek elkarteekin eta

espazioekin batera lekuko sare posible bat sortu nahi dute. Estatu-mailako

sarea sortzen duten lekuko sareek, Sareen Sarea.

• Trans Europe Halles: Hiritarrek eta artistek sortutako zentro kulturalen

sarea. Gobernukoak ez diren zentro kulturalen garapen jasangarria indartzea

eta ekimen berriak sustatzeko, horiek lotzen, laguntzen eta bultzatzen,

helburua du. Nazioarteko lankidetza errazten, ikasteko eta partekatzeko

aukerak eskaintzen dituzte, eta artek zein kultura praktikatzea sustatzen

dituzte, baita euren balioa eta eragina ere.

Page 18: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

18

ARTÍKULUAK:

• 10 libraries as community hubs

• Alliances pour des vil les en transition

• Building the networked city from the ground up with citizens

• Calzada, I. –The Techno politics of data and smart devolution in city

regions: comparing Glasgow, Bristol, Barcelona and Bilbao – (2017)

• CARDUS:

o Additional resources for social capital

o Planning for social environments

• CCCBLAB:

o Ciudad, espacio, trabajo y gente que hace cosas

o De la smart-city a los smartcitizens

o Inteligencia ciudadana en la metrópolis de los datos

o La comunidad subjetiva

o La experiencia de usuario en el cooperativismo de

plataforma

o Las instituciones culturales deben ser un lugar seguro para

debatir sobre el cambio climático

o Las reglas del juego del cooperativismo de plataforma

o Revolución urbana 4.0

o ¿Soberanía tecnológica?. democracia, datos y gobernanza

en la era digital

o Talleres de co-creación con ADN abierto

• Cities for people:

o How tactical urbanism adds up

o What is placemaking?

o Neighborhood planning for resil ient and livable cities: Why

do neighborhoods matter where are we going wrong?

o Neighborhood planning for resil ient and livable cities: Can

nested neighborhood planning lead to urban ecological

democracy?

• Ciudades en red

• Cooperación + conocimiento: Correcto e inteligente

• Comisión Gestora de Zorrotzaurre

• De Beukelaer, C. – Developing Cutural Industries. Learning from the

Palimsest of Practice – European Culture Foundation – (2012)

• Descifrar las smart cities

• El rol de la universidad en los ecosistemas de emprendimiento

• EU Law and Publications:

o Culture, cit ies and identity in Europe

Page 19: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

19

o Executive summary of the study on new attitudes to

consumption and production

o Impact of economic inequalit ies on job creation and growth

o Las nuevas actitudes hacia el consumo y la producción

o Monitoring good practices in the areas of employment,

social affairs and inclusion

o Place based innovation ecosystems

o Promoting civil society participation in policy and budget

processes

o The european collaborative economy

• European Commission- GREEN PAPER. Unlocking the potential of

cultural and creative industries – (2010)

• Harvard Business Review:

o Innovation is as much about finding partners as building

products?

• IGOP Institut de Govern i Polít iques Públiques:

o Guía operativa de evaluación de la acción comunitaria

o Innovació social i polít iques públiques: reptes i oportunitats

o Transformar la ciutat amb la ciutadania: Criteris i

reflexions per al Pla de Barris de Barcelona

• Implications of current research of Social Innovation in the

Basque Country

• Jackson, M.R. Kabwasa-Green, F. Herranz, J. – Cultural Vitality in

Communities: Interpretation and Indicators – Washington DC: The

Urban Institute – (2006)

• P2P Foundation:

o Building the networked city from the ground up with

citizens

o Co-making the city: Ideas from the innovative city

development meeting

o Cooperatives recognised in EUs future on collaborative

economy

o From platform cooperativism to protocol cooperativism?

o From platform to open cooperativism

o How can we redesign cities as shared spaces?

o How to run collaborative projects that don´t fall prey to

o Life´s economy is primarily based on collaborative rather

that competitive advantage

o On platform coops: What the heck is a peer? And a

community?

o Sharing Cities: Using urban data to reclaim public space as

a commons

o The Fab City: It´s more than just a city full of Fab Labs

o The Origin of Spaces: Bordeaux

o The sustainable city of the tweny first century

o Thoughts from open 2017: Platform cooperativism

o Urban commons and the right to the city

o What makes an empty building in Naples a commons?

Page 20: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

20

o Without commons, there is no community; without

community there is no commons

• Prentsa artikuluak eta aldizkariak: Zorrotzaurre Art Work in Progress

• ¿Que decidan los que saben?

• Ribera de Deusto and Zorrozaurre Neighborhood Association:

Euskaldunako Zubia

• Samoa, European Creative Industries Alliance, La Creation Frend Ses

Quartiers A Nantes – Creative industries. Spil l-overs and cross-

innovation (draft version, 23.05.2014) – (2014)

• Segovia, C. Marrades, R. Rausell, P. Abeledo, R. – Espacios para la

Innovación, la Creatividad y la Cultura – Valencia: Econcult – (2015)

• The Municipalities & City Councils we need,…

• Tom Fleming Creative Consultancy – Cultural and creative spil lovers in

Europe: Report on a preliminary evidence review. European

Centre for Creative Economy (ecce) – (2015)

LIBURUAK:

• Bilbao de Tournement: Espazio eta jardunbide artistikoen eta kulturalen

direktorioa - Proiektu honek agerian jartzen ditu eta arakatzen ditu

bazterkeriatik, eskasiatik edo asozioanismotik sortutako espazio kulturalak,

baita sustapen ekonomikotik, diru-laguntzetatik deribatutako eta erakundeen

edo kultura-agenteek, agente artistikoek, ikasleen agenteek… bermatzen

dituzten espazioak zein haiekin lotura dituzten sareak ere - Oihane Sánchez

Duro – Bizkaiko Foru Aldundia. ZAWPek katalogo parte hartu zuen.

• Creation Factories – Sorkuntza- fabriken programa, Euskal Herriko

Kultura Sailak sustatuta. Sorkuntza abanguardian kokatzen duten ekintzetan

oinarritutako proiektua, espazioak sortzearen bidez, baina batez ere kolektibo

eta artisten arteko lotura sareen bidez. Lokal industrial hutsak eta biltegiak

berrerabiltzeko eta sorkuntzarako lekuetan bihurtzeko proposamenak, non

kudeaketa partekatzen den erakunde publikoen eta artisten artean,

aurrekontuak azpiegiturak birmoldatzeko izan beharrean formakuntza,

aholkularitza programak eta baliabide teknikoak sortzeko izan daitezen

Page 21: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

21

asmoarekin - Eusko Jaurlaritza- Kultura Saila - Santiago Burutxaga Etxaluze.

• Creative Industries and Social Innovation

• Crespo, B. – Bilbao Ría 2000, en Garrido y Gándara coord.

Nuestras ciudades del futuro. ¿cómo hacer sostenibles los

espacios urbanos? – (227-237) – Bilbao: Erasmus Emprender el presente

– (2013).

• Cruz Gallach, H. y Martínez Moreno, R. – ¿Y si mientras tanto creamos

instituciones comunitarias? Los vacíos urbanos como

oportunidades, en Fernández y Gifreu (coord.). El uso temporal de

los vacíos urbanos – (191-203). Barcelona: Diputació Barcelona – (2016)

• Culture as a factor for economic and social innovation

• Fernández Güel, J.M. – Prospectiva y planificación urbana, en

Garrido y Gándara coord. Nuestras ciudades del futuro. ¿cómo

hacer sostenibles los espacios urbanos? – (111-124) – Bilbao: Erasmus

Emprender el presente – (2013)

• France – Basque Country: Street Arts – Komunikazio eta truke fluxu

hobea sortzea Pirinioetako alde bien programatzaileen artean, artisten

zirkulazioa eta publikoaren eskuragarritasuna laguntzeko. Institut Français.

ZAWPek liburu honen ikerketan lagundu zuen.

• Ghosts in armour – Esplorazio artistikoa kultura paraleloak sortzen dituen

galera industrialari buruz Dylan Thomasen eskutik - Ghosts in armour-ek

editatua - Bilbao Arte Fundazioak argitaratuta: GIA elkarlan esfortzu

paregabea da, amodio eta helburu orokorrak partekatu zituzten pertsona

kartsuez osatutako talde baten lanari esker posiblea izan zena. Matt Wrighten

denboraren katea eta leherketaren hausnarketa /Streetlight eta orban isilak

Christian Kampschoeren eskutik / Altzairuzko interpretazioak Tom Hardyren

eskutik / Denboraren joana Katja Illneren eskutik / Ispilutik Ignacio

Page 22: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

22

Fernándezen eskutik. ZAWP Bilboko edukiak parte hartu zuen.

• Innovación en cultura. Una aproximación crít ica a la genealogía y

usos del concepto y productions

• Johanson, F. – The Medici effect: Breakthrough insights at the

intersection of ideas, concepts and cultures – (2004)

• Lange Valdés, C. – Comprender la vida social urbana: una propuesta

a partir de las “estrategias” y “tácticas” de los agentes sociales

urbanos, en Garrido y Gándara coord. Nuestras ciudades del

futuro. ¿cómo hacer sostenibles los espacios urbanos? – (155-168)

– Bilbao: Erasmus Emprender el presente – (2013)

• Maiztegui Oñate, C. – La ciudad, la participación y el ejercicio de la

ciudadanía, en Garrido y Gándara coord. Nuestras ciudades del

futuro. ¿cómo hacer sostenibles los espacios urbanos? – (139-154)

– Bilbao: Erasmus Emprender el presente – (2013)

• Portraits of a dream UR-ARTEA Aisialdi Taldea – Deustuko Erribera –

Klubaren zati izandako pertsonen liburu oroigarria. ZAWPek argitalpen

honetan kolaboratu zuen, liburu honetan erantsita dagoen dokumentalaren

elkarrizketak grabatzen.

• To sell or not to sell? an introduction to business models

( innovation) for arts and cultural organisations

• Tomàs, M. Cegarra, B. – Actores y modelos de gobernanza en las

Smart cities. URBSen. Revista de Estudios Urbanos y Ciencias Sociales. 6.

liburukia, 2. alea, 47-62 orrialdeak – (2014)

• The Island that Never Was: An English castaway in Bilbao. Inoiz irla

izan ez zena auzo baten bizitza liluragarriaren 15 urteko memoria da, oraindik

Page 23: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

23

ezezaguna den auzoa, baita Bilbotar askorentzat ere. Liburuak hainbat

pertsonaia ditu: Berthold Brecht eta Zaha Hadid, muskerrak, martintxoriak,

Gargantua eta mila begien piztia, squatterrak eta graffiaren artistak,

espekulatzaileak eta sortzaileak. Etorkizun alternatiboen, adostasunezkoen,

eta biztanleek asmatutako etorkizun batzuen istorioa da, kanpotik

pentsatutako etorkizun ofizialaren aurrean. Oroimen ekintza bat da

bulldozerren aurpegian, egia txiki batzuk kontatzeko ahalegina gesur

handiaren aroan. The Island that Never Was – Inoiz Irla Izan ez zena – La Isla

que Nunca Fue by Robert Alcock – Editorial ZAWP / Asociación Hacería

Arteak Elkartea

• VV.AA. – The smart guide to creative spil l-overs to assist cities

implementing creative spil l-overs – Europe: KEA European Affairs,

Creative SpIN – (2013)

• Zorrotzaurre: The Creative Island – Frantzian, kultura lider askok

lantzen dute “oroimena duten lekuak” berrerabiltzea, ondare industriala

babestea, erabiltzen ez diren hirien guneak zaintzean eta arazo konplexuen,

arkitektonikoen, hiriko arazoen, gizartearen arazoen eta arazo artistikoen

sintesia, leku horiek berrerabiltzearekin lotuta. Horregatik guztiagatik,

Frantses Institutuak Zorrotzaurren interesa agertu zuen, non Bilboko hiria eta

Euskal Herria Guggenheimen hurrengo aroa asmatzeko lurralde berria duten

– Institut Français – Basque Government – Bilbao City Hall – Zorrotzaurre

Management Commission – Zorrozaurre Art Work in Progress.

• Zorrozaurre: (Ber)aurkitu Zorrotzaurre. (Ber)riz ekartzea industrialdearen,

hiriaren eta gizakien paisaian galtzen- Mikel Alonsoren eskutik – Eusko

Jaurlaritza – Kultura Saila – Sorrerako Fabrikak. ZAWPek liburu honetan

kolaboratu zuen artista eraikinen enpresekin edo jabeekin kotaktuan jartzen.

• Zubero, I. – La ciudad de las personas. La rehabilitación urbana

como proyecto de re-ciudadanización – Universidad del País Vasco/

Euskal Herriko Unibertsitatea. “Regeneración de Barrios Vulnerables”

Jardunaldia – (2011)

PODCAST:

• What is an eco-city?

TOOLKIT:

• City Soul Explorer Toolkit

Page 24: 5. MODULUA: ZAWPtoolbox.originofspaces.com/wp-content/uploads/2017/02/OOSEU_LP… · 2 Interesa: Irabazi asmorik gabeko kultura elkartea izanda ere eta, beraz, erakunde pribatua,

                                       ….. ELKARLAN LOKALA: ZAWP ..… Bilbao (ZAWP) …

…..……..… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……                                                  

24

BIDEOAK:

• Calzada, I. – El futuro de nuestras ciudades Munduko biztanleen erdiak

hirietan bizi dira jada. Baina mundu mailako kontestu honetan, nola eraiki

behar dugu geure hirien etorkizuna? “Jokalari txikiak” 1 eta 3 miloi biztanleko

hiriak edo eskualdeak dira: Montevideo, Bilbao, Glasgow, Portland, Oresund,

Dublin, Curitiba, Brisbane, Lurmutur Hiria, Randstad... hiri translokalen liga

berria osatzen dutenak Londres, New York edo Tokio bezalako hiri globalen

aurrean.

• Estatuko Kultur- Konferentzia 2017 State Cultural Conference

(Spain) 3. Estatuko Kultur-Konferentzia – Kultura arloko zenbait esparruen

profesionalen zuzendutako hitzaldia: ikus-arteak, arte eszenikoak, diseinua,

edizioa, idazkera, musika, ondarea…+ Calzada, I. – Culture a tool for

Innovation? La cultura como herramienta de innovación

• Gates, T. – How to revive a neighborhood: with imagination, beauty

and art Theaster Gates, eltzegilea eta ekintzaile soziala, bere auzoaren

(Chicagoko hegoaldea) egoera ezegonkorrari buruz zerbait egin nahi zuena.

Eta halaxe egin zuen, hutsik zeuden eraikinak zentro komunitarioetan bihurtu

zituen, bertan bizi direnak lotzen eta inspiratzen dituztenak (eta kanpotarrak

erakartzen dituena).