ป จจัยที่มีความสัมพันธ...

131
ปจจัยที่มีความสัมพันธกับความเครียดจากการทํางานของ นักเทคนิคตรวจการนอนหลับ ในประเทศไทย โดย นางสาวเจนจิรา เพ็งแจม วิทยานิพนธนี้เปนสวนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยเกริก พ.ศ.2559

Transcript of ป จจัยที่มีความสัมพันธ...

Page 1: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของ

นกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย

โดย

นางสาวเจนจรา เพงแจม

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต คณะศลปศาสตร

มหาวทยาลยเกรก

พ.ศ.2559

Page 2: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

Factors associated to job stress among sleep technician of Thailand

By

Miss. Janejira Pengjam

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the

Requirements for the Master of Public Health

Faculty of Liberal Arts

Krirk University

2016

Page 3: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

1

(1)

ชอเรอง ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย

ชอผวจย นางสาวเจนจรา เพงแจมหลกสตร/คณะ/มหาวทยาลย หลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต/

ศลปศาสตร/มหาวทยาลยเกรกอาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก รองศาสตราจารยสพฒน ธรเวชเจรญชยอาจารยทปรกษาวทยานพนธรอง รองศาสตราจารยอลสา นตธรรมปการศกษา 2559

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน

ของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทยเปนการวจยเชงสารวจ(Survey research)ประชากร

คอ นกเทคนคตรวจการนอนหลบ ทวประเทศไทย จานวน 118 คน การวเคราะหขอมลใชสถตเชง

พรรณนา ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหหาความสมพนธ โดยใชสถต

ไควสแควร และสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน

จากการศกษาพบวานกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย มความเครยดจากการ

ทางาน รอยละ 24.6 ขอมลลกษณะสวนบคคล ไดแก พนทการทางาน ระดบการศกษา บทบาทหนาท

ปจจบน ชวโมงการทางานเวรเวลากลางคนทมชวโมงการทางานมากกวา 40 ชวโมงตอสปดาห ม

ความสมพนธกบความเครยดจากการทางานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ปจจยทม

ความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน ไดแก ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน

ในดานระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ การฝกอบรมเฉพาะทางเพมเตม และปจจยดาน

ความวตกกงวลในรายทมอาการซมเศรา มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05

Page 4: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

2

(2)

Thesis Factors associated to job stress among sleep technician of Thailand

Author’s Name Janejira PengjamProgram/Faculty/University Master of Public Health/Liberal Arts/Krirk UniversityThesis Advisor Associate Professor Supat TeravecharoenchaiThesis Co-Advisor Associate Professor Alisa NitithamAcademic Year 2016

Abstract

The aim of this study was to investigate the factors associated to job stress among sleep technicians in Thailand. Data collected from 118 sleep technicians across Thailand were used in the data analysis. The research instrument used in this study was based on survey research. The data collected from the survey were analyzed by using the descriptive statistic which included percentages, mean, and standard deviation. The correlation was examined by using Chi-Square and Pearson’s correlation coefficient.

The major findings were as follows: the sleep technicians in Thailand have job stress the average were 24.6 percent. Personal information including work space, education level, obligations and working hours, especially the night shift works with a total period of over 40 hours per week, was significantly related to job stress at a significance level of 0.05. Factors associated to job stress were found in work obstacles and technical problems such as troubles in management systems and trainings. In the case of major depression disorder, the anxiety factors weresignificantly related to job stress at a significance level of 0.05.

Page 5: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

3

(3)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน สาเรจลลวงตามวตถประสงคอยางเรยบรอยดโดยไดรบการดแลเอาใจใสเปนอยางดจากหลายๆฝายและไดรบความกรณาอยางสง โดยเฉพาะ รองศาสตราจารย สพฒน ธรเวชเจรญชย อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก และรองศาสตรจารย อลสา นตธรรม อาจารย ทปรกษาวทยานพนธรวม ทกรณาใหคาปรกษา ใหขอเสนอแนะตรวจสอบ แกไขขอบกพรองเพอใหวทยานพนธฉบบนมความสมบรณ รวมถงผเชยวชาญทง 3 ทาน ไดแก อาจารย ดร.มธรส ทพยมงคลกล, อาจารยแพทยหญงวสาขสร ตนตระกล, อาจารยนายแพทยจกรกฤษณ สขยง ทใหความกรณาตรวจสอบเครองวจย มการปรบปรงแกไขจนมความถกตองเทยงตรง

ขอขอบคณ โรงพยาบาลรามาธบด และนกเทคนคตรวจนอนหลบในประเทศไทยทกทาน ทใหความรวมมอ อานวยความสะดวก สละเวลาในการตอบแบบสอบถาม

ความดใดและประโยชนอนพงเกดขนจากวทยานพนธฉบบน ขาพเจาขอมอบใหแด บพการ คร อาจารยทเคยสงสอนในทกระดบชน ศาตราจารยนายแพทยคณต มนตราภรณ, ศาตราจารยแพทยหญงอรณวรรณ พฤทธพนธ อาจารยแพทยหญงวสาขสร ตนตระกล คณวรกต สวรรณสถตย หวหนาพยาบาลประจาศนยโรคการนอนหลบ และตลอดจนเพอนๆในโรงพยาบาลรามาธบด นกเทคนคตรวจการนอนหลบ ทวประเทศไทย ทไดใหการสนบสนน ใหกาลงใจและขอเสนอแนะ พๆและเพอนนกศกษาปรญญาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต อาจารยและเจาหนาทประจาโครงการสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยเกรก ทกทาน รวมถงผทเกยวของทไมไดเอยนามในทน ขอกราบขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน

เจนจรา เพงแจม

มหาวทยาลยเกรก

พ.ศ. 2559

Page 6: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

4

(4)

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย (1)บทคดยอภาษาองกฤษ (2)กตตกรรมประกาศ (3)สารบญ (4)สารบญตาราง (6)สารบญภาพ (7)บทท 1 บทนา (1)

ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 3 ขอบเขตการวจย 3 ประโยชนทจะไดรบ 3 นยามศพทในการศกษา 4

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ (6) ความหมายและแนวความคดและรปแบบทฤษฎเรองความเครยดจากการทางาน 6 บรบทของการตรวจการนอนหลบ 13 บทบาทของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ 17 ความวตกกงวล 20 งานวจยทเกยวของ 25

บทท 3 วธการวจย (32) รปแบบการวจย 32 ประชากรกลมเปาหมาย 32 เครองมอทใชในการวจยและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 33 การเกบรวบรวมขอมล 45 การวเคราะหขอมล 45 ขอพจารณาดานจรยธรรม 46

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล (47)

Page 7: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

5

(5)

สารบญ (ตอ)

หนา

ลกษณะขอมลปจจยสวนบคคลของประชากร 47 ลกษณะขอมลปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางานของประชากร 52 ลกษณะขอมลปจจยดานคณภาพการนอนหลบของประชากร 56 ลกษณะขอมลปจจยดานความวตกกงวลของประชากร 56 ลกษณะขอมลปจจยดานเความเครยดจากการทางานของประชากร 57 ผลการวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐาน 58

บทท 5 บทสรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ (71) สรปผลวจย 71 อภปรายผล 74 ขอเสนอแนะจากการวจย 78

บรรณานกรม ( 82)ภาคผนวก (87)

ก รายนามผทรงคณวฒการตรวจสอบเครองมอวจย 88 ข แบบสอบถามการวจย 90 ค เอกสารรบรองจรยธรรมการวจยในคน 108 ง แบบตอบรบขออนญาตใชเครองมอวจย 116

ประวตผวจย (122)

Page 8: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

6

(6)

สารบญตารางตาราง หนา

1 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยสวนบคคล 472 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยดานปญหาอปสรรคและ 52 เทคนคการทางาน3 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยดานคณภาพการนอนหลบ 564 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยดานความวตกกงวล 565 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยดานความเครยดจากการทางาน 576 ความสมพนธระหวางปจจยดานความเครยดจากการทางานและปจจยลกษณะสวนบคคล 58 ของประชากร7 ความสมพนธระหวางปจจยดานความเครยดจากการทางานและ 63 ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางานของประชากร8 ความสมพนธระหวางปจจยดานความเครยดจากการทางานและ 67 ปจจยดานคณภาพการนอนหลบของประชากร9 ความสมพนธระหวางปจจยดานความเครยดจากการทางานและ 68 ปจจยดานความวตกกงวลของประชากร10 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยดานปญหา/อปสรรค และเทคนคการทางาน 69

ททาใหเกดความเครยดจากการทางานกบประชากร

11 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยคณภาพการนอนหลบและความวตกกงวล 70

ททาใหเกดความเครยดจากการทางานกบประชากร

Page 9: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

7

(7)

สารบญแผนภาพ

แผนภาพท หนา

1. แบบทฤษฎของคาราเสค (demand-control model [DCM]; Karasek, 1979) 10

2. กรอบแนวคด 30

Page 10: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

(1)

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ความเครยดเปนภาวะของอารมณหรอความรสกท เกดขนเมอบคคลตองเผชญกบปญหาตางๆ และทาใหรสกถกกดดน ไมสบายใจ วนวายใจ กลว วตกกงวล ตลอดจนถกบบคน เมอบคคลรบรหรอประเมนวาปญหาเหลานนเปนสงทคกคามจตใจหรออาจจะกอใหเกดอนตรายแกรางกายจะสงผลใหสภาวะสมดลของรางกายและจตใจเสยไป (www.pharmacy.mahidol.ac.th)

ในประเทศทพฒนาแลวและในประเทศทกาลงพฒนา วถการดาเนนชวตในปจจบนมการเปลยนแปลงไปจากสงคมทมความเอออาทร มนาใจชวยเหลอซงกนและกนไปเปนสมคมทมความเรงรบ เอารดเอาเปรยบ แกงแยงชงดกนเพอใหไดมาซงสงททกคนปรารถนาในชวตนน สงเหลานกอใหเกดปญหาตางๆตามมาเชน ปญหาเศรษฐกจ ปญหาครอบครว และปญหาความเครยดสาเหตของความเครยดเกดขนจากทงปจจยภายในและภายนอกบคคล ซงสาเหตภายในบคคลไดแก ปญหาสขภาพ ปญหาเจบปวยเรอรง สวนสาเหตภายนอกบคคล ไดแก ปญหาศรษฐกจ ปญหาสงคม ปญหาครอบครว ปญหาจากการทางาน เปนตน จากการศกษาเกยวกบความเครยดของคนไทย พบวา ประชาชนมความเครยดทมสาเหตมาจากเรองงานรอยละ 30 (วทญา ตนอารย อางใน วรวฒ รบงาน, 2557: 1)

นบตงแต พ.ศ. 2500 องคการแรงงานระหวางประเทศและองคการอนามยโลกไดใหความสาคญกบปญหาความเครยดทเกดจากการทางาน ซงเปนปญหาหลกทกอใหเกดปญหาหลกทกอใหเกดปญหาสขภาพ อยางไรกตามในประเทศทกาลงพฒนารวมทงประเทศไทยยงไมคอยใหความสาคญกบปญหาความเครยดจากการทางานมากนก จากการศกษาความเครยดดานความแตกตางระหวางวชาชพ พบวาวชาชพพยาบาลเปน 1 ใน 40 อาชพทมความเครยดจากการทางานในระดบสง (กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข อางใน ปาณภา เสยงเพราะ, 2557: 18)

จากการทบทวนวรรณกรรมผลวจยพบวาความเครยดจากการทางานและภาวะสขภาพของพยาบาล สวนใหญปฏบตงานวนละ 8 ชวโมง รอยละ 87.2 มความเครยดจากการทางานสง รอยละ41.8 ภาวะสขภาพของพยาบาลวชาชพ มสขภาพจตไมด รอยละ 10 (ทพากร สายเพชร, 2552: บทคดยอ) ดานคณภาพการนอนหลบของพยาบาลอยในระดบไมด (กนตพร ยอดไชย และคณะฯ, 2552: บทคดยอ) ความเครยดจากการทางานดานภาระงาน มความสมพนธทางลบ r = -0.087, p <

Page 11: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

2

.05 (บญรอด ยงยวด, 2553: บทคดยอ) ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน ไดแก ความเพยงพอของรายไดจากงานประจา (กาญจนา วเชยรประดษฐ, 2556: บทคดยอ) ตาแหนงงานประสบการณในการทางานและการอบรมเฉพาะทางโรคมะเรง (ปาณภา เสยงเพราะ, 2557: บทคดยอ) ระดบรายไดตอเดอน การอยเวร บาย ดก (ณฐศศ ฐตภาสวจน, 2557: บทคดยอ) ลกษณะงาน บทบาทหนาท (วรวฒ รบงาน, 2557: บทคดยอ)

ทงนจากการทบทวนวรรณกรรมในประเทศไทยยงไมมผททาการศกษาเกยวกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ผศกษาวจยจงสนใจทจะศกษาความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย ซงมหลากหลายสาขาวชาทมาปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบ เชน พยาบาล ผชวยพยาบาล และเจาหนาทปฏบตงานดานวทยาศาสตรการแพทยเปนตน เนองจากลกษณะการทางานตองปฏบตงาน ทงกลางวน และ กลางคน การอยเวรทาใหนอนไมเปนเวลา ตองสมผสและเผชญกบความตองการของผปวยรวมถงตองคอยเฝาสงเกตอาการของผปวยแกไขปญหาตางๆระหวางการตรวจ และการตรวจวดคณภาพการนอนหลบเปนงานทเชยวชาญเฉพาะทาง จาเปนตองมเจาหนาททมความรความสามารถในการใชเครองมอและโปรแกรมการตรวจพเศษเฉพาะดาน

การตรวจการนอนหลบในประเทศไทยโรงพยาบาลมบรการทงภาครฐบาลและภาคเอกชนแตยงไมมการสารวจและเผยแพรวามจานวนเทาไร จากสถตจานวนผปวยทไดเขามารบบรการตรวจการนอนหลบเฉพาะทโรงพยาบาล รามาธบด มจานวน เพมขนเรอยๆ จากผปวย 17 รายในป พ.ศ.2536 และมผปวยเพมขนเปน 850 ราย ในป พ.ศ. 2552, ผปวยเพมขนเปน 936 ราย ในป พ.ศ. 2553, ผปวยเพมขนเปน 1,200 ราย ในป พ.ศ. 2554, ผปวยเพมขนเปน 1,545 ราย ในป พ.ศ. 2555, ผปวยเพมขนเปน 1,767 ราย ในป พ.ศ. 2556, ในป พ.ศ. 2557 ผปวยมจานวน 1,673 และในป พ.ศ. 2558 มจานวนผปวย 1,676 ราย (ในป พ.ศ. 2557 และ พ.ศ.2558 เปนชวงการปรบเปลยนโปรแกรมคอมพวเตอรสาหรบการตรวจการนอนหลบ และมประชมวชาการประจาป โดยทางศนยโรคการนอนหลบ โรงพยาบาลรามาธบดรวมกบ สมาคมโรคจากการหลบแหงประเทศไทยเปนเจาภาพจดการประชม ทาใหตองปดทาการตรวจชวคราว ทาใหยอดของผปวยลดลง) ในอนาคตมแนวโนมวาจานวนคนไขเพมขนเรอยๆ ทกป เนองจากทางศนยโรคการนอนหลบโรงพยาบาลรามาธบดไดเพมจานวนเตยงตรวจจากจานวนเตยงตรวจจาก 6 เตยง เพมเปน 8 เตยง ตอ คน ซงเจาหนาททปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบในโรงพยาบาลรามาธบดปจจบน มจานวนเพยง 11 คน

Page 12: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

3

ดงนนผศกษาวจยไดตระหนกถงความสาคญของความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย เพอนาขอมลทไดไปเปนแนวทางในแกไขปญหาการลดความรนแรงของความเครยดจากการทางานเพอใหผทมาปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพซงสงผลตอคณภาพการบรการโดยรวมตอไป

วตถประสงค

1. เพอศกษา ระดบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย

2. เพอศกษา คณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางานปจจยดานคณภาพการนอนหลบ และปจจยดานความวตกกงวลของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย

3. เพอหาความสมพนธระหวางปจจยตางๆไดแก คณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน ปจจยดานคณภาพการนอนหลบ และปจจยดานความวตกกงวล กบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย

ขอบเขตการวจย1. การศกษาครงนเปนการศกษาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของ

นกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย2. ประชากรทใชในการศกษาไดแก นกเทคนคตรวจการนอนหลบ ทมอายการปฏบตงาน

ตงแต 3 เดอนขนไปนบถงวนทาการศกษา โดยศกษาปจจยลกษณะสวนบคคลและปจจยการทางาน3. กลมประชากรทศกษา มรวมทงสน 127 คน

ประโยชนทจะไดรบ

1. เปนขอมลสาหรบผบรหารใชเปนแนวทางในการแกไขปญหาของเจาหนาท2. เปนขอมลเพอปรบปรงและสงเสรมดานสขภาพของเจาหนาท ใหสามารถทางาน

บรการประชาชนไดอยางมประสทธภาพ

Page 13: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

4

คานยามศพท

1. ความเครยดจากการทางาน หมายถง ความรสกของบคคลตอเหตการณ สถานการณ ณ เวลาทบคคลเผชญอย ทาใหรสกถกกดดน ไมสบายใจ วนวายใจ กลว วตกกงวล ตลอดจนถกบบคนเมอบคคลรบรหรอประเมนวาปญหาเหลานนเปนสงทคกคามจตใจหรออาจกอใหเกดอนตรายแกรางกายจะสงผลใหสภาวะสมดลของรางกายและจตใจเสยไป

2. คณลกษณะสวนบคคล หมายถง ลกษณะเฉพาะของบคคล ซงประกอบไปดวย 2.1 รายไดรวมเฉลยตอเดอน หมายถง รายไดทไดรบจากเงนเดอนประจา

และรายไดทไดรบนอกเหนอจากเงนเดอนประจารวมกนตอเดอน2.2 ความเพยงพอของรายได หมายถง ความสมดลของรายไดกบรายจาย

รวมทงหนสนในแตละเดอน2.3 ดานสขภาพ หมายถง ภาวะสขภาพแขงแรง ไมปวยเปนโรค หรอ ภาวะ

สขภาพทไดรบการตรวจวนจฉยและไดรบคายนยนจากแพทยวา ปวยเปนโรค

2.4 บทบาทหนาทปจจบนหมายถง การปฏบตงานรบผดชอบหลกในหนาท พยาบาลวชาชพ เจาหนาทวจย ผชวยพยาบาล เจาหนาทตรวจการนอนหลบ เจาหนาทเทคนคการแพทย เจาหนาทวทยาศาสตรการแพทย

2.5 ชวโมงการทางานตอวน หมายถง การทางานทเปนผลดเวลา เชน ทางาน

ผลด เชา /บาย/ ดก โดย ใชเวลา 8 ชวโมง หรอ ผลด กลางวน / กลางคน โดยใชเวลา 12 ชวโมง

2.6 ประสบการณในการทางาน หมายถง ระยะเวลาในการปฏบตงานดาน

การตรวจการนอนหลบ นบจากวนทเขาฝกอบรมโดยแพทยผเชยวชาญหรอเจาหนาทผชานาญงาน

ดานการตรวจการนอนหลบ จนถงปจจบน

2.7 ประเภทการจางงานหมายถง ผทถกจางงานใหปฏบตงานเฉพาะดานการ

ตรวจการนอนหลบแบบเตมเวลา (Full time) หรอผทถกจางงานใหปฏบตงานเฉพาะดานการตรวจการนอนหลบเปนครงคราว (Part time)

2.8 ตาแหนงการรบผดชอบงาน หมายถง การปฏบตงานดานการตรวจการ

นอนหลบเพยงอยางเดยว หรออาจไดรบผดชอบงานมากกวา 1 ตาแหนง

Page 14: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

5

3. เทคนคการทางาน หมายถง ลกษณะงานดานการตรวจการนอนหลบทปฏบตซงตองใชทกษะการทางานทหลากหลาย ซงประกอบไปดวย

3.1 โปรแกรมคอมพวเตอร หมายถง มการใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาหรบการตรวจวดการนอนโดยเฉพาะ อาจจะม 1 โปรแกรม หรอมากกวา

3.2 การประมวลผลขอมล หมายถง การอานผลการตรวจนอนหลบของผปวยโดยการดคลนกราฟสญญาณตางๆผานโปรแกรมคอมพวเตอรประมวลผลขอมลดวยระบบการอานผลดวยเจาหนาท (Manual scoring) ตามมาตรฐานของสมาคมจากตางประเทศ (American Academic of Sleep Medicine, AASM) หรอ ใชระบบชนดแบบเครองอานผลอตโนมต (Automatic scoring)

3.3 เครองปรบแรงดนบวก หมายถง เครองชวยหายใจชนดแรงดนบวกเพอไปถางขยายชองทางเดนหายใจสวนตนทตบแคบในขณะหลบใหกวางขนเพอใหผปวยไดหลบโดยไมมภาวะหยดหายใจขณะหลบ การปรบเครองแรงดนบวกอาจปรบดวยนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ตามมาตรฐานของสมาคมจากตางประเทศ (American Academic of Sleep Medicine, AASM) หรอใชเครองชนดปรบอตโนมต

3.4 การรบผดชอบดแลผปวย หมายถง การปฏบตงานของเจาหนาทตรวจการนอนหลบ 1 ทาน ตองรบผดชอบดแลผปวยมากกวา 1 เตยง ตอ การตรวจ 1 คน

4. ความวตกกงวลหมายถง อาการทเกดขนทางอารมณของบคคล ทรสกหวนกลวไมสบายใจ เกดความตงเครยด เกดความวตกกงวลในงานทเกยวของกบการตรวจการนอนหลบ การปรบเครองชวยหายใจชนดแรงดนบวกรวมถงการดแลผปวยขณะทาการตรวจ

5. คณภาพการนอนหลบ หมายถง การรบรของบคคลตอการนอนหลบของตนเองโดย ประเมนดชนชวดคณภาพการนอนหลบของ The Pittsburgh sleep quality index ซงครอบคลมคณภาพการนอนหลบโดยรวมระยะเวลากอนหลบเวลาการนอนหลบในแตละคนประสทธภาพการนอนหลบ การรบกวนการนอนหลบการใชยาและผลกระทบตอการทากจกรรมในแตละวน

6. นกเทคนคการนอนหลบ (Sleep technician) หมายถง ผทปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบ โดยใชเครองมอและผลตภณฑเฉพาะสาหรบตรวจวดการนอนหลบเพอหาสาเหตของปญหาเกยวกบการนอนหลบและเปนผทไดรบการฝกอบรมทงดานทฤษฎ และปฏบตจากสถาบนการศกษาทเปดใหความรทางดานการนอนหลบ และจากสมาคมโรคจากการนอนหลบแหงประเทศไทย

Page 15: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

(6)

บทท 2วรรณกรรมทเกยวของ

ทบทวนทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การศกษาครงนเปนการวจยเชงพรรณนา เพอหาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย โดยผวจยไดทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ ดงน

1. ความหมายและแนวความคดและรปแบบทฤษฎเรองความเครยดจากการทางาน 2. บรบทของการตรวจการนอนหลบ

3. บทบาทของเจาหนาทตรวจการนอนหลบ4. ความวตกกงวล5. งานวจยทเกยวของ

ความหมายของความเครยดในการทางาน

จากภาวะความจาเปนทมนษยตองดารงเลยงชพ มนษยทกคนจงตองทางานเพอเลยงชพใหสามารถดารงชวตในสงคมได จงทาใหตองมความสมพนธกบสงแวดลอมและตองมการปรบตวเพอใหเขากบสงแวดลอมไดนน ทาใหเกดภาวะกดดนและเกดความเครยดได ซงความเครยดเกดขนไดกบบคคลทวไป ทกเพศ ทกวย และทกฐานะ แตจะเกดในลกษณะและระดบทแตกตางกน บคคลทสามารถจดการกบความเครยดไดอยางเหมาะสมในเวลาอนรวดเรว โดยกระทบตอภาวะสมดลของตนเพยงเลกนอยบคคลนนยอมมโอกาสประสบความสาเรจในชวตไดดกวาบคคลทจดการความเครยดไดนอยหรอในลกษณะไมเหมาะสม ไมสามารถลดความเครยดได กจะมผลกระทบตอภาวะสมดลของตนเอง ประสทธภาพของงานทปฏบตและองคการได

คาวา Stress หมายถง ความเครยด รากศพทมาจากคาวา Stringere ในภาษาลาตน หมายถง ความกดดน ความตงเครยด หรอความพยายามอยางแรงกลา ในครงแรกใชความเครยดในทางวศวกรรม แตภายหลงใชความเครยดในความหมายของพลงทมตอบคคล ซงหมายถงแรงดนจากสงแวดลอมภายนอกททาใหคนเกดความเครยด ทเรยกวา Stressor (นษฐ ประสระเตสง อางใน วรวฒ รบงาน, 2557: 11)

นกวชาการหลายทานไดศกษาเรองความเครยด และใหความหมายไวตางๆกน ดงน

Page 16: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

7

ความเครยด หมายถง อาการตงเครยด อาการทสมองไมไดผอนคลาย เพราะคราเครงกบงานเกนไป เชนหนาเครยด อารมณเครยด (พจนานกรมฉบบบณฑตราชยสถาน อางในวทญา อารย, 2551: 5)

สพาน สฤษฎวานช (2552:378) กลาววา ความเครยด คอ สภาวะความกดดน อนเนองมาจากการทคนเรามปญหา มความกงวล ไมสบายใจ ไมพงพอใจ หรอมความตองการแต มขอจากด ขอขดของ และหรออยภายใตสภาวะแหงความไมแนนอน สภาวะทไมชดเจนจง เกดความเครยดขน

กรมสขภาพจต (อางใน ชญาดา สารโนศกด , 2554:5)ไดใหความหมายของความเครยดเพมเตมอกวาเปนภาวะทรางกายและจตใจมปฏกรยาตอบสนองสงตางๆทมาคกคามจนเกดความกดดน เปนการเรงขบวนการทาลายรางกายและจตใจ บนทอนสขภาพสงผลไปยงอารมณพฤตกรรมของบคคลนนๆ

Selye (อางใน นษฐ ประสระเตสง, 2553: 5) ผทไดรบการยกยองวาเปนบดาของการศกษาเกยวกบความเครยด ไดอธบายโดยอาศยพนฐานทางสรรวทยาและเคมวทยาวา ความเครยดเปนภาวะหนงของระบบชวตทเกดกลมอาการเฉพาะขนในรางกาย ทรางกายและจตใจมปฏกรยาตอบสนองตอสงทมาคกคาม ขดขวางการทางาน การเจรญเตบโต ความตองการของมนษยทงจากภายในและภายนอกรางกาย เปนผลใหเกดการเปลยนแปลงภายในรางกาย เพอตอตานการคกคามนน และอธบายเพมเตมวา ความเครยดเปนเหตการณธรรมชาตทเกดขนกบสงมชวตทมความรสกออนไหว ความเครยดในระดบหนงจะทาใหคนเกดการปรบตวซงมความหมายมากกวาการตอบสนองทางดานรางกาย การปรบตวนมทงดานบวกและดานลบ และเปนสงทสามารถหลกเลยงได ความเครยดมมากและเกดผลยาวนานจะทาใหเกดการเปลยนแปลงดานความร สตปญญา ทศนคตและอารมณ

แนวคดและรปแบบทฤษฎความเครยดจากการทางาน (พชญา ตนตเศรณ;นวลตา อาภาคพภะกล, 2548)

แนวคดและรปแบบทฤษฎความเครยดจากการทางานทใชกนอยางแพรหลายในชวงสองทศวรรษทผานมาจนถงปจจบน คอ รปแบบทฤษฎทพฒนาขนโดยคาราเสค (demand–control model [DCM]) ในป ค.ศ. 1979 (Dollard, Winefield, & Winefield, 2003) โดยมงศกษาสงแวดลอมในการทางานทกอใหเกดความเครยด (stressful work environment) และผลกระทบตอสขภาพเนองจากความเครยดจากการทางาน (Baker & Karasek, 2000) โดยแยกสงแวดลอมในการทางานทกอใหเกดความเครยดออกเปน 2 ดาน คอ

Page 17: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

8

ดานขอเรยกรองจากการทางาน (job demand) และดานการควบคมหรออานาจตดสนใจในงาน (control or decision latitude)ดานขอเรยกรองจากการทางาน (job demand) หมายถง ระดบของขอเรยกรองจากสภาวะงาน ประกอบดวย ขอเรยกรองดานปรมาณงาน (workload) ซงหมายถง ภาระงานทตองปฏบต (job description) แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก ปรมาณงานทนอยเกนไป (work underload) และปรมาณงานมากเกนไป (work overload) ปรมาณงานทนอยเกนไปหมายถง ลกษณะงานทไมทาใหเกดความกระตอรอรน งานซาซากจาเจทาใหรสกเบอหนาย สวนปรมาณงานมากเกนไป หมายถงปรมาณงานมมากจนไมสามารถทาเสรจภายในเวลาทกาหนด หรอหมายถงงานทยากเกนความสามารถของผปฏบตจะทาได นอกจากนยงมขอเรยกรองดานสตปญญาซงหมายถงงานทตองใชความรความสามารถในการแกไขปญหาและงานทตองอาศยความคดรเรมสรางสรรค(Karasekas cited in Doef Der & Macs, 1999) ขอเรยกรองดานความรบผดชอบตอความปลอดภยของตนเองและผอน (ทนงศกด ยงรตนสข และคณะ, 2544) ขอเรยกรองจากชวโมงการทางาน การทางานกะ การทางานในลกษณะซาเดมและขอเรยกรองดานสภาพแวดลอมทางกายภาพของงาน(Belkic,2000)

สวนดานการควบคมหรออานาจตดสนใจในงาน (control or decision latitude) หมายถงระดบความสามารถในการควบคมหรอตดสนใจในงาน (decision or control authority) เปนอานาจในการควบคมพฤตกรรมการทางานของตวเอง ถอเปนปจจยดานจตสงคมหนงทเกยวของโดยตรงกบความเครยดจากการทางาน ตลอดจนความพงพอใจในงาน (ทนงศกด ยงรตนสข และคณะ, 2544 ; Karasek, 1998)

การควบคมหรออานาจตดสนใจในงานแบงออกเปน 3 ลกษณะ (Carayon & Zijlstra, 1999) คอ

1. การควบคมงานหรอควบคมการใชอปกรณ เครองมอในการทางาน (task orinstrument control) เปนการควบคมงานดวยตนเองทเกยวของกบการใชทกษะในการทางาน (skillutilization) รวมทงการพฒนาทกษะและขดความสามารถในงาน (Carayon & Zijlstra, 1999) มการเรยนรสงใหมๆ และความตองการสรางสรรคงาน (requires creativity) ของตนเอง (Pelfrene,Vlerick, Mak, Smet, Kornitzer, & Backer, 2001)

2. การมอสระทจะกาหนดวธการทางานหรอเลอกใชแหลงประโยชนทเออตอผลสาเรจของงาน (resource or conceptual control) ซงเกยวของกบบรบทของงานโดยตรง เชน มอสระในการควบคมวธการทางาน (work method autonomy) สามารถใชทกษะและความชานาญในการทางาน

Page 18: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

9

ดวยตนเอง ตลอดจนสามารถกาหนดตารางการทางานได (work scheduling autonomy) (Carayon &Zijlstra, 1999; Pelfrene et al., 2001)

3. การควบคมการตดสนใจ (decision control) เปนบทบาทการควบคมงานของบคคลภายใตการควบคมขององคกร (organization control) โดยตรงประกอบดวย

3.1 บทบาทในองคกร (role in organization) บทบาทในองคกรทกอใหเกดความเครยด (role stressors) ประกอบดวย บทบาททคลมเครอ (role ambiguity) ซงมกเกดจากขาดการสอสารทดระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา ความขดแยงในบทบาท (role conflict)ซงเกดจากงานทไมตองการกระทาตามคาสงของผบงคบบญชา และบทบาททหนกเกนไป (role overload) ซงอาจเกดจากการทางานทเกนความรบผดชอบ ตองทางานทดแทนผอนหรอตองทางานมากเกนไปในเวลาอนจากด (ชนดาภา ปราศราค, 2550; สดรก พละกนทา, 2541; Cooper,El-Batawi, & Kalimo, 1987; Seward, 1997) จากการศกษาพบวา บทบาทในองคกรทกอใหเกดความเครยดจากการทางานดงกลาว มผลโดยตรงตอความรสกเมอยลาทางอารมณ ความพงพอใจในงานและการลาออกจากงานของอาชพบาทหลวง ในประเทศฮองกงอยางมนยสาคญทางสถต (Hang-yue, Foley, & Loi, 2005)

3.2 โครงสรางและบรรยากาศในองคกร (organization structure and climate)องคกรใดทไมเปดโอกาสใหพนกงานมสวนรวมในการตดสนใจอยางมอสระ (decision freedom)จากดโอกาสในการแสดงความเหนตอการทางาน ขาดประสทธภาพในการใหคาปรกษาทด ขาดการชนชมยกยองผลงานของพนกงานและการเขมงวดเกยวกบพฤตกรรมของพนกงาน สงเหลานอาจกอใหเกดความเครยดแกพนกงานได (Cooper & Marshall อางใน ชนดาภา ปราศราค, 2550) มการศกษาพบวา โครงสรางของสถาบนและบรรยากาศการทางานกอใหเกดความเครยดในระดบปานกลาง แกพยาบาลในหออภบาลผปวยหนก โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม (พชรนทร สตนตปฤดา, 2535)

จากการศกษาพบวา การควบคมหรออานาจตดสนใจในงานทง 3 ลกษณะ ดงกลาวมความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน โดยเฉพาะการควบคมงานหรอควบคมการใชอปกรณเครองมอในการทางานทอยในระดบสงจะเปนตวทานายความเครยดและความกดดนจากการทางานทลดลงของพนกงานชาวอเมรกนและชาวดทซ อยางมนยสาคญทางสถต (Carayon & Zijlstra, 1999)

จากแนวคดของคาราเสค ทกลาววาปฏสมพนธระหวางองคประกอบของสงแวดลอมในการ ทางานทงดานขอเรยกรองจากการทางานและการควบคมหรออานาจตดสนใจในงาน สามารถสงผลตอผปฏบตงานใน 2 ลกษณะ กลาวคอ อาจทาใหมโอกาสเสยงตอการเกดความเครยดและการเจบปวย (risk of psychological strain and physical illness) หรอสงผลตอการเรยนรในเชงรกและ

Page 19: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

10

การพฒนารปแบบพฤตกรรมใหม (active learning, motivation to develope new behavior pattern)(Karasek, 1998) ซงในทฤษฎของการเรยนรในเชงรก กลาววา แมวางานจะมความกดดนสงแตเมอบคคลสามารถควบคมการทางานของตนเองได จะทาใหเกดความกระตอรอรนในการทางานและพฒนาตนเองตลอดเวลา เนองจากความกดดนจากการทางานกลายเปนสงทาทายปญหาจากการทางาน ทาใหสามารถแกไขปญหาไดในทนทและมประสทธภาพ การเรยนรตามทฤษฎน เกดขนเมอบคคลไดใชความสามารถของตนทางานอยางเตมท ไดใชทางเลอกทดทสด ในการตอสกบความกดดน เกดการเรยนรในการแกปญหาในการทางาน ซงเปนการพฒนาศกยภาพบคคล (ทนงศกด ยงรตนสข และคณะ, 2544) ดงแสดงในแผนภาพท 1

แผนภาพท 1 แสดงรปแบบทฤษฎของคาราเสค (demand-control model [DCM]; Karasek, 1979)

หมายเหต Karasek job strain model แหลงทมาจาก “Job strain and cardiovascular disease” โดยSchnall, Landsbergist, & Baker, 1994, Annual Review of Public Health, 15, p.382.

จากแผนภาพท 1 ประกอบดวย 2 แกน คอ แกนในแนวนอน (X axis) หมายถงขอเรยกรองจากการทางานแบงออกเปน 2 ระดบ คอระดบสงและตา และแกนในแนวตง (Y axis)หมายถง การควบคมหรออานาจตดสนใจในงาน แบงออกเปน 2 ระดบคอ ระดบสงและตา(Karasek, 1998) เมอพจารณาจากแผนภาพท 1

ขอเรยกรองจากการทางาน

ความเครยดตาชองท 3

กระตอรอรนชองท 2

เฉอยชาชองท 4

ความเครยดสงชองท 1

โอกาสเสยงตอความเครยดและ

การเจบปวย

ผลทางดานการเรยนรในเชงรกและการ

พฒนารปแบบพฤตกรรมใหม

การควบคมหรออานาจตดสนใจในงาน

สง

ตา

ตา สง

Page 20: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

11

ในชองท 1 หมายถงกลมคนทมการสมผสกบขอเรยกรองจากการทางานอยในระดบสง แตการควบคมหรออานาจตดสนใจในงานอยในระดบตา สงผลใหบคคลมความเครยดสงทาใหมโอกาสเสยงตอการเจบปวยดวยโรคเรอรงตาง ๆ เชน โรคในระบบหวใจและหลอดเลอด และโรคในระบบทางเดนอาหาร เปนตน กลมอาชพทเขาขายลกษณะนเชน ลกจางประกอบชนสวนตามสายการผลต พนกงานดบเพลง พนกงานเสรฟและผประกอบอาชพขบรถ เปนตน

ในชองท 2 หมายถงกลมคนทมการสมผสกบขอเรยกรองจากการทางานและการควบคมหรออานาจตดสนใจในงานในระดบสง สงผลใหมความกระตอรอรนเกดความขยนขนแขง ทางานในเชงรกและพฒนาตนเองอยางตอเนอง อาชพทเขาขายลกษณะนคอ อาชพนกธนาคาร แพทยและนกวชาการ

ในชองท 3 หมายถง กลมคนทมการสมผสกบขอเรยกรองจากการทางานในระดบตา แตการควบคมหรออานาจตดสนใจในงานอยในระดบสง สงผลใหเกดความเครยดในระดบตา อาชพทเขาขายลกษณะนคอทนตแพทย เจาหนาทปาไมและชางซอมอปกรณ

ในชองท 4 หมายถงกลมคนทมการสมผสกบขอเรยกรองจากการทางานและการควบคมหรออานาจตดสนใจในงานในระดบตา สงผลใหเกดความเฉอยชา ขาดการพฒนาและการคดสรางสรรค ไมใหความรวมมอทากจกรรมตาง ๆ ทงในททางาน สงคมหรอทางการเมอง อาชพทเขาขายลกษณะนคอ ยาม คนเฝาของและเสมยนเกบเงน (ทนงศกด ยงรตนสขและคณะ, 2544)

เหนไดวารปแบบจาลองของคาราเสคสามารถแสดงความสมพนธระหวางความเครยดจากการทางานและโอกาสเสยงตอการเจบปวยดวยโรคเรอรง โดยเบคเกอร (Baker,1985) ใหความเหนวารปแบบจาลองดงกลาวมอานาจในการทานายความเสยงดานสขภาพไดดกวารปแบบอนๆ สอดคลองกบการศกษาทกลาววา ปฏสมพนธระหวางขอเรยกรองจากการทางานสงกบอานาจในการตดสนใจควบคมงานตาเปนตวทานายทดตอผลกระทบทางสขภาพ (Kondo,Kobeyashi, Hirokawa, Tsutsumi, Kobayashi, Haratani, Araki, & Kawakami, 2005) ตอมาในป ค.ศ. 1980 ไดมการเพมองคประกอบดานการสนบสนนทางสงคม (socialsupport) ในรปแบบทฤษฎของคาราเสค (demand-control model [DCM]) โดยจอหนสนและครสเตนเสน (Johnson & Kristensen as cited in Karasek, 1998) ซงตอมาคาราเสค ไดปรบปรงแนวคดดงกลาวโดยอธบายถงรปแบบทฤษฎของความเครยดจากการทางานนวาเปนปฏสมพนธระหวางองคประกอบดานขอเรยกรองจากการทางาน การควบคมหรออานาจตดสนใจในงานและการสนบสนนทางสงคม (demand-control-support model [DCSM]) (Karasek, 1998) ซงการสนบสนนทางสงคมมความสมพนธอยางมนยสาคญกบการเจบปวย และพบวาขอเรยกรองจากการทางานทสงขณะทการควบคมหรออานาจตดสนใจในงานและการสนบสนนทางสงคมตา ทาใหเสยงตอการเจบปวยดวยโรคเรอรงตาง ๆ โดยเฉพาะโรคในระบบหวใจและหลอด

Page 21: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

12

เลอด (Theorell,2000) จากการศกษาพบวา การทางานแยกตวออกจากสงคมทาใหอยในภาวะทเครยดสงขน เมอศกษาตดตามเปนระยะเวลา 9 ป พบวา การทางานแยกตวจากสงคมเปนตวทานายอตราตายดวยโรคในระบบหวใจและหลอดเลอดในเพศชาย (Belkic et al., 2004) และมการศกษาตดตามเปนระยะเวลา 6 ป ในเพศชายจานวน 736 คน พบวา การสนบสนนทางสงคมทไดรบจากเพอนสนทในระดบตา จะเพมความเสยงตออบตการณการเกดโรคหวใจขาดเลอดและเพมอตราตายดวยโรคหวใจโคโรนาร (Everson–Rose & Lewis, 2005) นอกจากนยงพบวา ผลรวมของขอเรยกรองจากการทางานทสงรวมกบการขาดการสนบสนนทางสงคมทาใหเพมความเสยงตออบตการณการเกดโรคกลามเนอหวใจตายเกอบ 2 เทา (RR =1.79, CI 95%) ในพนกงานประเทศสวเดนทมอายระหวาง 30–54 ป (Hammer, Alfredson, & Johnson, 1998)

การประเมนผลความเครยดจากการทางาน (พชญา ตนตเศรณ;นวลตา อาภาคพภะกล, 2548)การประเมนความเครยดจากการทางาน มวธการประเมนไดหลายวธขนอยกบแนวคดทฤษฎ

ทนามาใช สาหรบแนวคดทนามาใชกนอยางแพรหลายในการประเมนความเครยดจากการทางานในลกษณะของสงกระตนหรอสงเรา จากสภาพงานทกอใหเกดความเครยด คอแนวคดรปแบบจาลองของคาราเสค (demand-control-support model [DCSM]) (Karasek, 1998;Theorell, 2000) เนองจากมอานาจในการทานายความเสยงดานสขภาพไดดกวารปแบบอน ๆ (ทนงศกด ยงรตนสข และคณะ, 2544; Dollard, Winefield, & Winefield, 2003; Pelfrene et al.,2001) เชน แบบสอบถามทใชวดลกษณะทางจตวทยาสงคมของงาน (job content questionaires [JCQ]) จากศนย JCQ ของมหาวทยาลยแมซาซเสตและแบบวดดชนความเครยดจากการทางาน (occupational stress index [OSI]) ทพฒนาขนโดย เบลคค (Belkic, 2000) เปนตน ตอมาไดมการการดดแปลงและทดสอบความเทยงตรงของเครองมอวดความตงเครยดจากการทางานของ Karasek ใหเหมาะสมกบคนไทย คอ (Thai JCQ) มคาความเชอมน 0.87, 0.83

Page 22: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

13

บรบทของการตรวจการนอนหลบ

ในป พ.ศ.2532 คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด ไดรเรมทาการศกษาการวจยผปวยนอนกรน โดยการใชเครองตรวจตรวจการนอนกรนและการหายใจแบบพนฐาน เรยกวา Sleep Apnea Monitor เปนทแรกในประเทศไทย และไดเรมจดซอเครองตรวจการนอนหลบ (Polysomnogram) รวมถงกอตงโครงการศกษาวนจฉยเรองการนอนหลบในคนปกตและผปวย เมอป 2536 โดย ศ.นพ. ประเสรฐ บญเกด ซงขณะนนดารงตาแหนง (หวหนาภาควชาอายรศาสตร และหวหนาหนวยระบบประสาทวทยา) ศ.พญ. พนเกษม เจรญพนธ (หนวยโรคระบบการหายใจและเวชบาบดวกฤต ภาควชาอายรศาสตร) ) รศ.นพ. คณต มนตราภรณ (อาจารยแพทยประจา ภาควชา โสต ศอ นาสก ลารงซ) หลงจากนนเปนตนมาอกหลายโรงพยาบาลไดเลงเหนถงความสาคญของการตรวจรกษาปญหาดานการนอนหลบจงไดมการบรการดานการตรวจการนอนหลบเพมขนตามลาดบ ไมวาจะเปนโรงพยาบาลทงภาครฐและภาคเอกชน

การตรวจสขภาพการนอนหลบเปนการตรวจสาคญทใชเพอวเคราะหการทางานของระบบตาง ๆของรางกายระหวางการนอนหลบ เชน ระบบการหายใจ ระดบออกซเจนในเลอด การทางานของคลนไฟฟาสมอง คลนไฟฟาหวใจ และกลามเนอ เนองจากมกลมโรคบางโรคทมอาการและอาการแสดงเกดขนเฉพาะในขณะหลบเทานน เชน ภาวะหยดหายใจขณะหลบจากการอดกลน (Obstructive Sleep Apnea, OSA), ละเมอ (Parasomnea), โรคลมหลบ (Nacolepsy) และภาวะชกกระตกระหวางหลบ (Noctunal seizures) เปนตน กลมโรคเหลานตองการวธการตรวจทแมนยา และจาเปนตองตรวจในขณะหลบ การตรวจการนอนหลบชนดเตมรปแบบ (Polysomnography, PSG) เปนการตรวจทครบถวนสมบรณแบบไดมาตรฐานสากล (Gold standard) ในการตรวจวนจฉยโรคทเกดขนในขณะนอนหลบ (อญชนา ทองแยม และอรณวรรณ พฤทธพนธ,2559)

ขอบงชทสาคญของการตรวจการนอนหลบ (sleep test) ไดแก ผทมปญหานอนกรนดงผดปรกต หรอมอาการงวงนอนกลางวนมากผดปรกต ทง ๆ ทไดนอนอยางเพยงพอแลว, ผทมอาการหายใจลาบาก และสงสยวาจะมการหยดหายใจขณะหลบ หรอ ผทมพฤตกรรมการนอน ผดปรกตอนๆ เชน นอนแขนขากระตก นอนกดฟน หรอ นอนละเมอ นอนฝนราย สะดงตนเปนประจา เปนตนโดยผรบการตรวจควรพบแพทยเฉพาะทางดานโรคการนอนหลบโดยตรง หรอแพทยสาขาทเกยวของเชน จตเวช, ห คอ จมก, อายรแพทย, หรอกมารแพทยทเชยวชาญดานน เพอสอบถามประวต และตรวจรางกายอยางละเอยดกอนและหลงการตรวจ เพอพจารณาทางเลอกในการตรวจและรกษาแบบตาง ๆ

Page 23: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

14

ประโยชนของการตรวจการนอนหลบ ชวยวนจฉยโรค แยกแยะความรนแรงของโรค ตลอดจนตดตามผลการรกษาไดดงน (อญชนา ทองแยม และอรณวรรณ พฤทธพนธ,2559)

1. ความผดปกตของการหยดหายใจขณะหลบ (sleep-related breating disorders) - ภาวะนอนกรน (snoring) - ภาวะหยดหายใจขณะหลบ (obstructive sleep apnea, OSA) - กลมอาการแรงตานทานสงในทางเดนหายใจสวนตน (upper airway resistance

syndromes, UARS) - ภาวะหายใจตา (hypoventilation) : central hypoventilation, neuromuscular disorders2. ความผดปกตอนๆ ทเกยวของกบการหลบ (neuropsychologic disorders) - โรคลมหลบ (nacolepsy), ละเมอ (parasomnias), ภาวะชกทเกดในขณะนอนหลบ (sleep

related seizure disorders), โรคภาวะขากระตกขณะหลบ (periodic limb movement disorder, PLMD), งวงนอนมากผดปกต (excessive daytime sleepiness)

3. การหาคาความดนทเหมาะสมโดยการปรบแรงดนบวกดวยเครองอดอากาศแรงดนบวก (continuous positive airway pressure, CPAP) และเครองอดอากาศแรงดนบวกชนดสองระดบ (Bi-level positive airway pressure, BPAP) titrations

การตรวจการนอนหลบ Polysomnography แบงเปน 4 ประเภท (อญชนา ทองแยม และอรณวรรณ พฤทธพนธ,2559)

Type 1 เปนการตรวจแบบ Full attended polysomnograpy (อปกรณทใชในการตรวจมมากกวา 7 Channels) เปนการตรวจวดสญญาณตางๆทใชประกอบในการแปลผลการนอนหลบอยางครบถวน ไดแก คลนสมอง (electroencephalogram, EEG) ม 6 Channels คลนกลามเนอลกตา (electro-oculogram, EOG) ม 2 Channels, คลนกลามเนอคางและขา (Chin & leg electro-myogram, EMG) ม 3 Channels,คลนหวใจ (electrocardiogram, ECG) ม 1 Channels, ลมหายใจ (airflow) ม 2 Channels, การขยบเคลอนไหวของทรวงอกและชองทอง (Chest & abdominal movement) ม 2 Channels, ความอมตวของออกซเจนในเลอด (Oxygen saturation), ทาทางการนอน (Body position) โดยมเจาหนาตรวจการนอนหลบ เฝาสงเกตสญญาณตางๆผานหนาจอคอมพวเตอรและกลองวดโอตลอดขณะทาการตรวจ เมอมปญหาการบกพรองของสญญาณใด จะไดรบการแกไขอยางทนทวงททาใหการตรวจนประสบความสาเรจและไดขอมลมากทสดเมอเทยบกบการตรวจการนอนหลบประเภทอนๆ นอกจากนยงมขอดเหนอการตรวจชนดอนตรงท เจาหนาทสามารถสงเกตทาทาง

Page 24: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

15

พฤตกรรมทเกดขนขณะหลบของผปวยไดตลอดทงคน นอกจากนยงสามารถทาการตรวจโดยการปรบแรงดนบวกดวยเครองอดอากาศแรงดนบวก ( Continuous Positive Airway Pressure ,CPAP titration) ในครงคนหลงไดทนท ในกรณทพบวาผปวยมภาวะหยดหายใจขณะหลบทรนแรงมาก ซงเจาหนาททเฝาในคนดงกลาวจะเปนคนประเมนระดบความรนแรงของการหยดหายใจในเบองตน ถาพบวาผปวยมการหยดหายใจ (Apnea) และ การหายใจในลกษณะแผวเบาจนทาใหมการตนตวของสมองหรอรวมกบมการพรองของออกซเจน (Hypopnea) มากกวา 40 ครงตอชวโมง เปนเวลาอยางนอย 2 ชวโมงรวมกบมเวลาทเหลอในการตรวจตอไมตากวา 3 ชวโมง กจะสามารถพจารณาเปลยนการตรวจเปนชนดทตองการหาคาความดนทเหมาะสม (CPAP titration) ในครงคนหลง เพอหาคาแรงดนทเหมาะสมในการรกษาใหกบผปวย รปการแบบการตรวจชนดนเรยกวา Split-night study ซงจะทาใหประหยดทงเวลาและคาใชจายของทงผปวยจากการทตองมานอนตรวจคนทสองเพอทาCPAP titration และยงทาใหโรงพยาบาลประหยดวนตรวจดงกลาวเพอนาไปใชตรวจใหกบผปวยรายอนทกาลงรอคว ใหไดรบการตรวจเรวขน

Type 2 เปนการตรวจแบบ Unattended polysomnograpy (อปกรณทใชในการตรวจมอยางนอย 7 Channels) เปนการตรวจวดสญญาณตางๆทครบถวนเชนเดยวกบ Type 1 เพยงแตไมมเจาหนาทเฝาในระหวางการตรวจ การตรวจชนดนมกมขอบงชในผปวยทไมพรอมในการเคลอนยาย เชน ผปวยหนกใน ICU หรอ CCU ทอาจเกดภาวะแทรกซอนระหวางการเคลอนยายหรออาจเกดภาวะฉกเฉนไดระหวางการตรวจ จงอาจพจารณานาอปกรณตรวจการนอนหลบไปตดใหกบผปวยถงในหอผปวย แตในปจจบนเรมมบรษทเอกชนใหบรการกบผปวยทวไป โดยบรการไปตดอปกรณใหถงบานของผปวยในชวงหวคา และมาถอดอปกรณเพอนาไปถายขอมลเขาคอมพวเตอรสาหรบประมวลผลในตอนเชาวนรงขน การตรวจชนดนมขอดเหนอกวาการตรวจชนดแรกตรงทผปวยจะไดนอนในหองนอนของตนเอง มความรสกผอนคลายมากกวามานอนในหองปฏบตการหรอโรงพยาบาล แตขอเสยหลกคอการขาดหายของสญญาณทไมไดรบการแกไข อาจทาใหการแปลผลไมแมนยาหรอผดพลาด หรออาจสญเสยสญญาณทงหมดจากการทแบตเตอรหมดระหวางการตรวจไดนอกจากนการตรวจน ยงไมสามารถบอกพฤตกรรมทเกดขนระหวางหลบได และขอดอยหลกคอ การตรวจนไมสามารถทาการตรวจแบบครงคนแรกครงคนหลง (Split-night) ได

Type 3 เปนการตรวจแบบ Modied portable sleep apnea testing (อปกรณทใชในการตรวจมอยางนอย 4 Channels) คอ วดการหายใจ (≥ 2 channels of respiratory movement or respiratory movement and airflow), การเตนของหวใจ (heart rate) หรอ ECG และความอมตวของระดบออกซเจนทวดจากปลายนว (oxygen saturation) เปนการตรวจเฉพาะระบบหวใจและการหายใจ โดยทาการตรวจไดทงแบบ attended หรอ unattended กลาวคอ จะมการตรวจวดสญญาณ

Page 25: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

16

ตางๆ คลายกบ type 1 sleep study แตไมมการตดอปกรณวดคลนสมอง กลามเนอลกตา กลามเนอบรเวณคางและขา ในปจจบนยอมรบการตรวจแบบ attended type 3 sleep study เฉพาะการตรวจเพอการวนจฉยในผทมโอกาสมปญหาการหยดหายใจในขณะหลบระดบปานกลางจนถงระดบรนแรง(moderate to severe OSA) สง โดยตองอยบนขอแมวา มการแปลผลดวยการอานขอมลดวยตวบคคล ( manually scored) และผปวยทเขารบการตรวจตองไมมโรครวมอนๆ ทางระบบหวใจและการหายใจรวมดวย เชน โรคหวใจลมเหลว (congestive heart failure), โรคอวนและมภาวะการหายใจตา (Obesity Hypoventilation Syndrome) การตรวจชนดนไมสามารถใชในการมองหาโรคจากการหลบชนดอนๆ นอกเหนอไปจาก OSA ไมสามารทา CPAP titration ดวยการตรวจชนดน นอกจากนยงไมแนะนาใหใชการตรวจชนดนในการคดกรองทง (exclude) ในผปวยทไมไดสงสยวามภาวะหยดหายใจขณะหลบและอดกน(OSA) เนองจากการตรวจนไมมการตรวจวดคลนสมองทาใหไมสามารถบอกไดวาผปวยหลบหรอตน จงมโอกาสทจะเกดผลลบลวงไดสง เชน ผปวยหายใจปกตดตลอดทงคนอาจจะเกดจากการทผปวยนอนไมหลบเลย หรอความผดปกตของการหายใจดงกลาวเปนหายใจแผวเบาทสงผลตอการปลกตนของสมอง ( Respiratory Effort-Related Arousal, RERAs) เปนสวนใหญ ทไมสามารถตรวจพบดวยการตรวจชนดนเนองจากไมมการวดคลนสมอง ดงนนในผปวยทสงสยวามภาวะการหยดหายใจขณะหลบในระดบปานกลางถงรนแรง ( moderate to severe OSA)แตผลการตรวจดวย type 3 sleep study ไมพบความผดปกต จาเปนจะตองมารบการตรวจการนอนหลบแบบ type 1 sleep study อกครง

Type 4 Continuous single or dual bioparameter recording เปนการตรวจทใชอปกรณในการตรวจมอยางนอย 1 Channels โดยสวนใหญจะประกอบไปดวย (oxygen saturation, flow or chest movement)

นอกจากนในหองปฏบตการสามารถตรวจหาความผดปกตทเกดจากการนอนหลบอนๆ คอ1. Multiple Sleep Latency Test (MSLT) เปนการตรวจหาความผดปกตจากการนอนหลบ

ในกรณทมอาการงวง ผลอยหลบบอยๆ (excessive sleepiness) โดยเพอประเมนวาหลบงายผดปกตหรอไม และสงสยวาเปนโรคลมหลบ (nacolepsy) หรอไม

2. Maintanance of Wakefulness Test (MWT) เพอประเมนความสามารถในการคงสภาพการตน เพอการทางานบางประเภท เชน นกบน, คนขบรถบรรทก หรอคนขบรถทวร

Page 26: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

17

บทบาทและหนาทของเจาหนาทตรวจการนอนหลบ (เจนจรา เพงแจมและ ชนะ นฤมาน, 2559)

เจาหนาทตรวจการนอนหลบ หมายถง เจาหนาททไดรบการฝกฝนใหทางานในหองปฏบตการตรวจการนอนหลบ รบผดชอบในการใหคาอธบายวธการตรวจการนอนหลบแกผปวยทจะเขารบการตรวจ จดเตรยมอปกรณในการตรวจ บนทกขอมลและวเคราะหผลการตรวจการนอนหลบ เพอเปนแนวทางสาหรบแพทยในการดแลรกษาผปวยทมภาวะหรอโรคการนอนหลบทผดปกต โดยการทางานนนอยภายใตการควบคมของแพทยผเชยวชาญโรคจากการหลบ (Sleep specialist)

การตรวจการนอนเหลบ (Polysomonography, PSG) เปนการบนทกสญญาณตางๆของผปวยระหวางการนอน โดยสวนใหญมกจะตรวจเวลากลางคน แตมการตรวจบางอยางทตองทาการตรวจในเวลากลางวน เชน Multiple sleep latency test (MSLT) และ Maintenance of wakefulness test (MWT) เปนตน

โดยระดบของเจาหนาทตรวจการนอนหลบสามารถแบงไดตามความชานาญการ ดงน

1. เจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบฝกหด (Trainee sleep technician) หมายถงเจาหนาทตรวจการนอนหลบทเปนผปฏบตงานในหองปฏบตการตรวจการนอนหลบในระยะเรมตน การทางานจะเปนผชวยเจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบพนฐาน เพอฝกหดและเตรยมตวทจะเปนเจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบพนฐานในอนาคต

2. เจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบพนฐาน (Basic sleep technician) หมายถง เจาหนาทตรวจการนอนหลบท เปนผปฏบตงานในหองปฏบตการตรวจการนอนหลบ โดยมหนาทใหคาอธบายวธการตรวจการนอนหลบตอผปวยทจะเขารบการตรวจ จดเตรยมอปกรณในการตรวจบนทกขอมลและวเคราะหผลการตรวจการนอนหลบ และสามารถทาหตถการในระหวางการตรวจการนอนหลบรวมกบเจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบชานาญการ และสามารถสอนเจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบฝกหดได

3. เจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบชานาญการ (Advance sleep technician) หมายถง เจาหนาทตรวจการนอนหลบทเปนผปฏบตงานในหองปฏบตการตรวจการนอนหลบ โดยมหนาทใหคาอธบายวธการตรวจการนอนหลบตอผปวยทจะเขารบการตรวจ จดเตรยมอปกรณในการตรวจ บนทกขอมลและวเคราะหผลการตรวจการนอนหลบ ทาหตถการในระหวางการตรวจการนอนหลบเชนเดยวกนกบเจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบพนฐาน แตมความรดานโรคการนอนหลบ

Page 27: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

18

เทคโนโลยเกยวกบการนอนหลบทมากขน สามารถอานและแปลผลการนอนหลบได สามารถทางานรวมกบแพทยในการประเมนและตดตามการดแลผปวยทมความผดปกตดานการนอนหลบไดเปนอยางด รวมทงสามารถสอนเจาหนาทตรวจการนอนหลบระดบฝกหดและระดบพนฐานได

หนาทของเจาหนาทตรวจการนอนหลบ

เจาหนาทตรวจการนอนหลบนนจะตองตรวจเชคประวตและคาสงแพทย กอนทจะทาการตรวจทกครง เพอทจะไดทราบวาแพทยไดทาการสงตรวจอะไรบาง หรอมคาสงเพมเตม นอกเหนอจาก protocol ปกตหรอไม เชน ทา polysomnography (PSG) รวมกบการตด transcutaneous CO2 เปนตน เมอผปวยมาถงเจาหนาทตองตรวจสอบหมายเลขทะเบยนผปวยใหถกตอง จดการเอกสารทงดานการเงน แบบสอบถามเกยวกบการนอนหลบของผปวย ใบรบรองแพทย ใบอนญาตใหตรวจการนอนหลบ เปนตน เจาหนาทตองอธบายกระบวนการตรวจการนอนหลบและแนะนาวธปฏบตตางๆขณะอยในหองปฏบตการ โดยเจาหนาทจะตองทราบชออปกรณทใชในการตรวจตางๆ รวมถงวธการตดอปกรณตรวจตางๆ โดยตองทราบถงเทคนควธการตดอปกรณวดคลนสมอง (Electroencephalogram: EEG) โดยใชหลกการวาง EEG electrode ทถกตองตรงมาตรฐานแบบ the International 10-20 system, เทคนคการตดอปกรณวดคลนไฟฟาของการกรอกกลงของกลามเนอลกตา (Electrooculogram: EOG), เทคนคการตดอปกรณวดคลนไฟฟาหวใจ (Electrocardiogram:ECG), เทคนคการตดอปกรณวดคลนไฟฟากลามเนอบรเวณคางและกลามเนอบรเวณขา (Electromyogram: EMG), เทคนคการตดอปกรณวดลมหายใจ (Respiratory) ใหตรงตามมาตรฐาน AASM (American Academy of Sleep Medicine), เทคนคการตดอปกรณการวดออกซเจนรวมถงอปกรณเสรมตางๆ เชน การวดคาคารบอนไดออกไซดดวยวธ transcutaneous CO2 (TcCO2), End-tidal CO2 (EtCO2) เปนตน และตองสามารถอธบายใหผปวยไดรบทราบถงขอมลการตดอปกรณตางๆวาการตดอปกรณน ตดเพอตรวจวดอะไรบาง การปฏบตตวระหวางการตรวจตลอดทงคนเพอใหผปวยไดคลายความวตกกงวลในขณะทาการตรวจ

โดยหลงจากตดอปกรณเสรจเจาหนาทตองทาการทดสอบสายสญญาณ หรอ เรยกวา “Biocalibration” เพอใหสญญาณจากสายอปกรณตางๆมสญญาณทถกตองและสมบรณ นอกจากนกอนทจะทาการทดสอบสายสญญาณนนตองมการตรวจสอบคา Impedance ของ electrode impedances ตางๆตามเกณฑมาตรฐาน AASM คอตองตากวา 5 KΩ (5 thousand ohms) ขณะททา

Page 28: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

19

การทดสอบสายสญญาณ เจาหนาทตรวจการนอนหลบนนจะตองดวาผปวยทาตามคาบอก รวมถงสญญาณทมานนถกตองหรอไม หลงจากทดสอบสายสญญาณเสรจเรยบรอยแลว ตองมการบนทกขอมลหลงจากปดไฟ (Light out) เพอดวาผปวยหลบเวลาเทาใด (Sleep onset) ใชเวลาเทาใดทหลบ (Sleep onset)

ระหวางการตรวจการนอนหลบเจาหนาทตรวจการนอนหลบนนจะตองนงเฝาสงเกตการณผานทางจอควมคมวาขณะทผปวยหลบ หลบอยในระดบใดบางโดยใชเกณฑประเมนระดบการนอนหลบ (Sleep stage) ของสมาคมโรคการนอนหลบจากตางประเทศ วาเกดปญหาอะไรบางระหวางการหลบ มภาวะหยดหายใจ หรอหายใจแผวหรอไม เปนในทานอนอะไร ลกษณะของการหยดหายใจเปนแบบไหน ออกซเจนขณะตนและหลบเปนอยางไร ลกษณะของคลนไฟฟาหวใจมความผดปกตเตนหรอไม สงเกตพฤตกรรมการนอนหลบวามความผดปกตหรอไม เชน ผปวยมอาการนอนละเมอ พดไมเปนคา มอปดปาย ลกษณะเหมอนยกมอชก หรอ นอนมขาดานซายกระตกเปนระยะๆหรอไมเปนตน ถามความผดปกตดงทกลาวมา เจาหนาทตองทาการเขยนบนทกรายงานใหแพทยทราบถงอาการของตางๆเหลานนในขณะททาการตรวจ รวมถงขณะทาการตรวจการนอนหลบตองคอยเฝาสงเกตดอปกรณตางๆอยครบสมบรณหรอไม อปกรณการตรวจเสนใดมปญหา ตองเขาไปแกไขระหวางทาการตรวจเพอใหการตรวจดาเนนไปอยางตอเนอง

เมอทาการตรวจเสรจสน เจาหนาทตองทาการนดผปวยเพอฟงผลการตรวจและทาบนทกผล รวมทงทาการวเคราะหผลการตรวจการนอนหลบ กอนทแพทยผเชยวชาญโรคจากการหลบ (Sleep specialist) จะทาการอานและวเคราะหผลการตรวจการนอนหลบอกครงหนง นอกจากนเจาหนาทยงตองทาการเกบอปกรณไดอยางถกตองเพอใหอปกรณอยในสภาพสมบรณพรอมใชงาน ทาความสะอาดอปกรณและหองตรวจ รวมทงเชคอปกรณตางๆวามความเสยหายเกดขนหรอไม กอนทจะใชงานครงตอไป

Page 29: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

20

ความวตกกงวล (รตนา สายพานชย และคณะฯ อางใน มาโนช หลอตระกล และคณะฯ, 2555)ความวตกกงวล (Anxiety) เปนอาการทเกดขนไดในคนปกตทวไป เมอมความเครยดเขามา

กระทบ ในคนทมความวตกกงวลจะมความรสกสบสน เครยด กงวล วตก ตนเตน ไมมความสข ควบคไปกบการเปลยนแปลงทางรางกาย เชน มอสน ตวสน ปสสาวะบอย ปนปวนในทอง แนนหนาอก ลกลลกลน การพจารณาวาความตงเครยดทเกดขนเปนความวตกกงวลทผดปกตหรอไมนน ใหพจารณาจากประเดนตางๆ ดงน

1. ความวตกกงวลทเกดขนมากเกนกวาจะอธบายไดดวยความเครยดทมากระตน2. ความวตกกงวลทเกดขนมอาการรนแรง3. ความวตกกงวลทเกดขน ยงคงอย แมสงกระตนจะหมดไปแลว4. ความวตกกงวลทเกดขนทาใหรบกวนกจวตรประจาวนและหนาทการงานตางๆ

ความหมายของความวตกกงวล

ความวตกกงวล (Anxiety) หมายถง ความรสกกลวตอสงทจะเกดขนจากการคาดการณลวงหนาวาจะผดหวงลมเหลว หรอเปนอนตราย ความวตกกงวลทเกดขนไดจากประสบการณทไดรบมาในอดต และสภาพอารมณทเกดขนในขณะนนดวย (สปราณ ขวญบญจนทร อางใน สมชาย คนโททอง, 2554).

ฮลการด (พรณรงค ไกรรอด อางใน สมชาย คนโททอง, 2554) ไดกลาวไววา ความวตกกงวลเปนสภาพคลายกบความกลวและมความสมพนธกบความกลวอยางใกลชดนอกจากนยงมความสมพนธในดานการจงใจ เปนความกลวทตางจากความกลวธรรมดา กลาวคอ ความกลวธรรมดานนมวตถประสงคหรอสงททาใหกลวปรากฏเปนรปรางใหเหน ดงนนจงอาจพดไดวา ความวตกกงวลเปนความกลวทเลอนราง ไมแจมชด แตคลายกบความกลวในแงทวาเปนสภาพททาใหรสกไมสบายใจ เกดความตงเครยด สภาพเหลานบคคลตองการหลกหน นอกจากนอาจถอไดวาความวตกกงวลเปนแรงขบอยางหนงดวย

สปลเบอรเกอร (นนทนา เคามล อางใน สมชาย คนโททอง, 2554 ) ไดใหความหมายของความวตกกงวลวา ความวตกกงวล เปนลกษณะควบคกบความกลวในแงอารมณแบบชววทยา กลาวคอ ความกลว เปนการตอบสนองของสงมชวตตออนตรายทมอยจรงภายนอก แตความวตกกงวล เปนการตอบสนองตออนตรายทมอยภายใน เชน แรงกระตนทไมสบอารมณ แรงกระตนหรออาการทกาวราวเพอแกปญหาความคบของใจภายใน ทมแนวโนมจะปรากฏในความรสกสานก

Page 30: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

21

จนกระทงเกดแรงกระตนภายในใหมการโตตอบจรง พฤตกรรมทแสดงถงความวตกกงวลของบคคลทวไปแลว

ลกษณะของความวตกกงวล (Spielberger 1966 อางถงใน อบล นวตชย 2531: 1081-1168)

ไดแบง ประเภทของความวตกกงวลในเชงจตวทยาออกเปน 2 ชนด คอ1. ความวตกกงวลขณะเผชญ (State Anxiety หรอ A – State) คอ ความวตกกงวล ซง เกดขน

ในคาบเวลาทมเหตการณมากระตนบคคลใหเกดความไมพงพอใจ หรออยในอนตราย พฤตกรรมการสนองตอบตอเหตการณทเรยกวาอยในภาวะวตกกงวล คอ ความไมสขสบาย หวน วตก กระวนกระวาย ระบบประสาทอตโนมตถกกระตนใหทางานผดไปจากเดม ความรนแรง และ ความยาวนานของภาวะวตกกงวลทเกดขนแตละครงจะแตกตางกนไปในแตละบคคล สวนหนง ขนอยกบพนอปนสยวตกกงวลทประกอบอยในบคลกภาพ

2. ความวตกกงวลแฝง (Trait Anxiety หรอ A – Trait) คอ ความวตกกงวลทเปน ลกษณะประจาตวของแตละบคคล ซงประกอบอยเปนพนฐานอารมณ ทเปนลกษณะประจาตวของ แตละบคคล ความวตกกงวลในลกษณะนไมปรากฏออกมาเปนพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนงโดยตรง แตเปนลกษณะแฝง และจะเปนตวเสรมหรอเปนตวเพมระดบความรนแรงของภาวะวตกกงวลในแต ละครงทเกดขน ความวตกกงวลแฝงเปรยบไดกบลกษณะนสยอน ทถกเพาะขนมาจากการฝกหด อบรมเลยงดของครอบครวเปนสาคญ

สปลเบอรเกอร (Spielberger, 1996 : 12) กลาววา ในภาวะทบคคลไดรบสงเราททาใหเกดความไมพงพอใจ หรอจะเกดอนตรายในสถานการณทวๆ ไป ความวตกกงวลทเปนลกษณะประจาตว และความวตกกงวลทมตอสภาพการณ จะมความสมพนธประมาณ .44-.67 แตในสถานการณทบคคลไดรบสงเราททาใหเกดความไมพงพอใจ หรอจะเกดอนตรายตอรางกาย เชน การถกชอตไฟฟา ความสมพนธของความวตกกงวลทเปนลกษณะประจาตว และความวตกกงวลทมตอสภาพการณ จะคอนขางตา หรอแทบไมมความสมพนธกนเลย นนคอ ไมวาบคคลนนจะมความวตกกงวลทเปนลกษณะประจาตว อยในระดบใดกตามความวตกกงวลทมตอสภาพการณ กจะมความรนแรงมากขนทนท

Page 31: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

22

ผลของความวตกกงวล (Spielberger 1966 อางถงใน อบล นวตชย 2531: 1081-1168)

ความวตกกงวลมผลตอบคคลทงทางดานรางกาย จตใจ และความคดซงพอสรปผลของความวตกกงวลไดดงน

1. ผลตอการเปลยนแปลงทางดานชวเคม และสรระวทยา ในขณะทมความวตกกงวลรางกายจะมการเปลยนแปลงดานชวเคม ซงผลของการเปลยนแปลงนมผลตอการเปลยนแปลงทางดานสรระวทยา ความวตกกงวลเปนตวกระตนให แคธโคลามน (Catecholamines) ถกขบออกมาสกระแสเลอดมากขน แคธโคลามน ทสาคญม 2 ชนด คอ อฟเนฟรน (Epinephrine) และ นอรอฟเนฟรน (Norepinephrine)

อฟเนรน (Epinephrine) ทาใหหวใจเตนแรงและเรวขน ใจสน ขนลก เหงอออก เพมอตราการเผาผลาญของรางกาย เรงการยอยของนาตาล ไกลโคเจนในตบ (Glycogenolysis) ทาใหนาตาลในเลอดสงขน นอกจากนยงกระตนตอระบบประสาทสวนกลางทาใหกระวนกระวาย มานตาขยายและหลอดลมขยายตว

นอรอฟเนฟรน (Norepinephrine) ทาใหมการหดรดตวของหลอดเลอด ความดนโลหตสงขน หวใจเตนชาลง แตผลทเกยวกบอตราการเผาผลาญของรางกายตอระบบประสาทสวนกลาง และการขยายหลอดลมมนอยกวา อฟเนฟรน

การเปลยนแปลงทางดานชวเคมทสาคญอกประการหนง เมอมความวตกกงวลคอ มสารคอรตโรเสตรอยด (Corticosteriods) ถกขบออกมาสกระแสเลอดมากขน คอรตโคเสตรยรอยด มผลตอรางกายตอไปน

1.1 ผลตอการควบคมความสมดลของอเลคโทรลยด ทาใหเกดการคงของโซเดยม1.2 ผลตอการเผาผลาญอาหารจาพวก โปรตน ไขมน และนา1.3 ผลตอไต ทาใหมนาตาลในปสสาวะ มการขบยรค แอซด (Uric Acid) ทาง

ปสสาวะเพมขน1.4 ผลตอเอนไซม โดยเฉพาะในกระเพาะอาหาร ทาใหนายอยเพมขน มกรดมาก

ขน เปนแผนในกระเพาะอาหาร1.5 ผลตอระบบประสาทสวนกลาง เชน ทาใหนอนไมหลบ กระวนกระวาย ม

อาการทางจตประสาทได1.6 ผลตอระบบการทางานของหวใจ ทาใหปรมาณเลอดทขบออกจากหวใจ

เพมขน

Page 32: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

23

1.7 ผลตอระบบภมตานทานของรางกาย ระดบคอรตซอลทสงทาใหรางกายขาดความตานทานโรค

1.8 ผลตอการเพมหรอลดลงของการหลงฮอรโมน เกยวกบการเจรญเตบโต แตสวนใหญจะลดมากกวา

2. ผลตอการเปลยนแปลงทางดานอารมณ ความวตกกงวลทาใหบคคลเกดความรสกหวาดหวน ความตงเครยด และความกลว ซงบคคลอาจแสดงออกมาในลกษณะตางๆ เชน ตกใจงาย หงดหงด โกรธ กระสบกระสาย โศกเศรา เสยใจ รองไหงาย เหนอยหนาย เปนตน

3. ผลตอการเปลยนแปลงดานความคด ความจา และการรบร ไดแก ลมงาย ประสทธภาพในการจาลดลง ระบบความคดถกรบกวน เชน สบสน หมกมน ยาคด ยาทา การตดสนใจไดชา ความคดแคบ และไมยดหยนในการแกปญหา ความสนใจลดลง ขาดสมาธ การรบรผดพลาด บคคลทมความวตกกงวล มแนวโนมทจะคดไปในทางลดคณคาของตนเอง

4. ผลตอพฤตกรรมการแสดงออก ไดกลาวถงผลของความวตกกงวลวา เมอเกดความวตกกงวลขน พฤตกรรมการแสดงออกโดยมากจะเปนพฤตกรรมอตโนมต พฤตกรรมเหลานจาแนกเปน 4 กลมใหญ คอ

4.1 พฤตกรรมการทแสดงความรสกภายในออกมา ทงอยางเปดเผย และอยางซอนเรน เชน ความหงดหงด โมโหงาย กระสบกระสายไมอยนง ความรสกขนเคองไมเปนมตร เปนตน และอาจแสดงออกในรปอน เชน พฤตกรรมของโรคจต โรคประสาททงหลาย

4.2 พฤตกรรมทเบนความสนใจจากภาวะวตกกงวล ไปสอาการเจบปวยทางรางกาย ไดแก ผปวยทมอาการทางรางกาย ซงมสาเหตมาจากจตใจ (Psychosomatic) ทงหลายซงทาใหความสามารถในการกระทาสงตางๆ นอยลง และเกดพฤตกรรมหลกหนแบบตางๆ ตามมา เพอนาตนเองออกจากสภาพการณทไมพงพอใจน

4.3 การชะงกงนอยในภาวะทกอใหเกดความวตกกงวลพฤตกรรมการแสดงออก ไดแก การถอนตวหนจากเหตการณ การเกบความรสกไวภายใน และกลายเปนอาการซมเศรา มพฤตกรรมถดถอยไปสพฒนาการในวยตน ๆ

4.4 พฤตกรรมทพยายามทาความเขาใจ ถงสาเหตของความวตกกงวล และวธการทตนเองใช เพอขจดภาวะวตกกงวลซงทาใหตนอดอดไมสบายใจนนเสย

Page 33: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

24

การประเมนความวตกกงวล (Spielberger 1966 อางถงใน อบล นวตชย 2531: 1081-1168)

ความวตกกงวลสามารถประเมนได 3 วธ คอ1. การประเมนความวตกกงวล โดยการใหบคคลรายงานความรสกวตกกงวลของตนเอง ซง

อาจจะเปนการรายงานดวยวาจา รายงานดวยการเขยนหรอตอบคาถามจากแบบสอบถาม หรอแบบวดความวตกกงวล ซงมผสรางขนใชหลายชนด เชนแบบวดความวตกกงวลแบบ STAI (The State-Trait Anxiety Inventory) ของสปลเบอรเกอร (Spielberger, 1996) แบบวดความวตกกงวลแบบ TMAS (The Taylor Manifest-Anxiety Scale) ของ เทเลอร เปนตน การประเมนความวตกกงวลดวยวธนใชไดสะดวก และไดผลดถาแบบวดทสรางขนมความเทยง และความตรงสง

2. การประเมนจากสภาพทางสรระวทยา โดยการประเมนการเปลยนแปลง ทแสดงออกทางดานรางกาย เชน การวดอตราการเตนของหวใจอตราการหายใจ ระดบความดนโลหต การหลงของนาลาย การหลงฮอรโมนจากตอมหมวกไต การตงของกลามเนอ ความเกรงของผวหนง การตรวจคลนสมอง เปนตน ซงจะตองอาศยผชานาญการทางการตรวจ และการแปลผลทไดจากการตรวจทางสรระวทยา

3. การสงเกตพฤตกรรมทแสดงออกของบคคล โดยการสงเกตพฤตกรรม โดยตรงและโดยทางออม การสงเกตโดยตรง เชน การสงเกตอาการหายใจแรง มอสน เหงอออก กดรมฝปาก ถอนหายใจ ลกษณะการพดเปลยนไป เชน พดรวเรวขนหรอพดชาลง เปนตน ซงการสงเกตพฤตกรรมเพอประเมนความวตกกงวลนมแบบการสงเกตไวเปนแนวทางในการสงเกต เชน TBCL (Timed Behavioral Check List) หรอแบบวดอตราการพด เปนตน สวนการสงเกตพฤตกรรมทางออมเมอประเมนภาวะความวตกกงวลสามารถสงเกตไดจากสภาพการณธรรมชาต เชน การสงเกตพฤตกรรมของบคคลทเขาไปในเขตหวงหาม หรอสงเกตพฤตกรรมของบคคลททาผดกฎหมาย ซงวธนมกมปญหาในเรองจรรยาบรรณ และการสงเกตกตองมการวางแผนลวงหนาเปนอยางด หรออกวธหนงทจะสามารถสงเกตพฤตกรรมไดทางออม โดยการใหบคคลแสดงบทบาทสมมตแลวสงเกตพฤตกรรมความวตกกงวล หรอใหบคคลอยในสถานการณ ทกอใหเกดความวตกกงวลแลวสงเกตพฤตกรรมความวตกกงวลจาก BAT (Behavioral Avoidance Tests) เปนตน

Page 34: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

25

งานวจยทเกยวของ

ปารว ทองแพง (2547:บทคดยอ) ทาการศกษาเรองปจจยทมผลตอความเครยดในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลศนยนครปฐม อยในระดบทมความเครยดนอย ความสมพนธระหวางความเครยดกบปจจยสวนบคคลพบวา ความเครยดพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลศนยนครปฐม มความสมพนธในทางตรงกนขามกบอาย ระยะเวลาในการปฏบตงานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และมความสมพนธกบสถานะทางเศรษฐกจอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ปจจยบคคลดานระดบการศกษา สถานภาพสมรส และภาระในครอบครวไมมความสมพนธกบความเครยดของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลศนยนครปฐม ความสมพนธระหวางความเครยดกบปจจยดานการทางานพบวาความเครยดพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลศนยนครปฐมมความสมพนธตรงขามกบภาระงาน สภาพแวดลอมในสถานททางาน สมพนธภาพระหวางเพอนรวมงาน และพบวาความเครยดของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลศนยนครปฐมมความสมพนธในทางตรงกนกบการบรหารในหนวยงาน

กนตพร ยอดไชย และคณะฯ (2552:บทคดยอ) ไดทาการศกษาเรอง ปจจยทเกยวของกบคณภาพการนอนหลบของพยาบาลโรงพยาบาลศนยภาคใต เพอศกษาคณภาพการนอนหลบความสมพนธระหวางปจจยคดสรรและคณภาพการนอนหลบและปจจยทานายคณภาพการนอนหลบของพยาบาล กลมตวอยาง คอ พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลศนยภาคใต 2 แหง จานวน 160 คนผลการศกษา พบวาคณภาพการนอนหลบของพยาบาลอยในระดบไมด ( = 8.03, SD = 2.33) โดยมภาวะสขภาพ สขนสยการนอน จานวนเวรเชา/เดอน สงแวดลอมขณะนอนหลบ และอาย มความสมพนธทางบวกกบคณภาพการนอนหลบ (r = 0.372, 0.336, 0.305, 0.295 และ 0.212 ตามลาดบ) สวนความเครยดจากการปฏบตงานมความสมพนธทางลบกบคณภาพการนอนหลบ (r = -0.309) สาหรบปจจยทพยากรณคณภาพการนอนหลบอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ < 0.05 ไดแก ภาวะสขภาพ จานวนเวรเชา สงแวดลอมขณะนอนหลบ และสขนสยการนอน ตามลาดบ โดยสามารถรวมกนพยากรณไดรอยละ 29.1

ดวงรตน และคณะฯ (2552:บทคดยอ) ไดศกษา ความเครยด ปจจยททาใหเกดความเครยด และการจดการกบความเครยดในพยาบาล พบวา กลมตวอยาง จานวน 150 คน รอยละ 63.3 มความเครยดในระดบปกต สวนทมความเครยดสงกวาปกตเลกนอยรอยละ 26 มความเครยดอยในระดบสงกวาปกตปานกลางรอยละ 4.67 และมความเครยดอยในระดบสงกวาปกตมากรอยละ 6

Page 35: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

26

ปจจยททาใหเกดความเครยดไดมากทสด ไดแก ปรมาณงานมากคนทางานนอย การจดการกบความเครยด สวนใหญใชวธระบายความเครยดใหผอนฟง นอนฟงเพลง รองเพลง ดคอนเสรต

ทวา กลนเรองแสง (2552:วารสาร) ไดศกษาปจจยทมผลตอความเครยดของพยาบาลหองผาตด โรงพยาบาลตารวจ กลมตวอยางคอ พยาบาลวชาชพ ทปฏบตงานในหองผาตด ในโรงพยาบาลตารวจ จานวน 76 คน พบวา ความเครยด ของพยาบาลหองผาตด โรงพยาบาลตารวจ อยในระดบ ทมความเครยดนอย ความสมพนธระหวางความเครยดกบปจจยสวนบคคล พบวา อาย ระยะเวลาในการปฏบตงาน สถานะทางเศรษฐกจ ระดบการศกษา สถานภาพการสมรส และภาระในครอบครวไมมความสมพนธ กบ ความเครยดของพยาบาลหองผาตด โรงพยาบาลตารวจ ความสมพนธระหวางความเครยดกบปจจยดานการทางาน พบวาความเครยดของพยาบาลหอง ผาตด โรงพยาบาลตารวจ มความสมพนธในทางตรงกนขามกบ ภาระงาน สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และพบวา ความเครยดของพยาบาลหองผาตดโรงพยาบาลตารวจ ม ความสมพนธในทางตรงกนขาม กบ สภาพแวดลอมในสถานททางาน การบรหารงานในหนวยงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ทพากร สายเพชร (2552:บทคดยอ) ไดศกษาความเครยดจากการทางานและภาวะสขภาพของพยาบาลวชาชพ สงกดสานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข จงหวดนครนายกประเทศไทย ผลการศกษาพบวา ลกษณะของกลมตวอยางทศกษา เกอบครงหนงมอายในชวง 30-39 ป (รอยละ 49.7) โดยเฉลยมอาย 36.2 ป (สวนเบยงเบนมาตรฐาน = 7.1) สวนใหญปฏบตงานวนละ 8 ชวโมง (รอยละ 87.2) พยาบาลวชาชพมความเครยดจากการทางานสง รอยละ 41.8 ภาวะสขภาพของพยาบาลวชาชพ พบวามการรบรการเจบปวย รอยละ 30.0 และภาวะสขภาพจตไมด รอยละ 10.3 ปจจยสวนบคคลในเรองสถานภาพสมรส (χ2 = 5.304,p < 0.05) และดชนมวลกาย (χ2 = 12.926, p < 0.05) มความสมพนธกบการรบรการเจบปวย อาย (r = 0.114, p < 0.05) ลกษณะงาน (χ2 = 10.195) ประสบการณในการทางานดานการพยาบาล (r = 0.116, p < 0.05) และรายไดเฉลยตอเดอน(r = 0.121, p < 0.05) มความสมพนธกบการหยดงานเนองจากการเจบปวย ปจจยทมความสมพนธกบภาวะสขภาพจต คอ ประสบการณในการทางานดานการพยาบาล (χ2 = 11.502, p < 0.05) การใชยานอนหลบ (χ2 =6.408, p < 0.05) รายไดเฉลยตอเดอน (r = 0.106, p < 0.05) และความเครยดจากการทางาน(r = 0.217, p < 0.01) อยางมนยสาคญทางสถต

Page 36: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

27

บญรอด ยงยวด (2553:บทคดยอ) ทาการศกษาความสมพนธระหวางความเครยดจากการทางาน กบความตงใจทจะคงอยในวชาชพของพยาบาลวชาชพ จงหวดพระนครศรอยธยา โดยประชากรทศกษาจานวน 514 คน พบวาลกษณะของประชากรทศกษามอายเฉลยเทากบ 37.46 ชวงอายทพบมากทสด คอระหวาง 30-39 ป รอยละ 46.3 ความเครยดจากการทางานระดบปานกลางรอยละ 71.8 พยาบาลวชาชพมภาวะสขภาพจตทมปญหารอยละ 9.5 และความตงใจทจะคงอยในวชาชพในระดบปานกลางคดเปนรอยละ 71.8 ความเครยดจากการทางานดานภาระงานมความสมพนธทางลบ (r = -0.087, p < .05) ความเครยดจากการทางานดานการควบคมและอานาจการตดสนใจในงานทมความสมพนธกนทางบวก (r = -0.094, p < .05) และดานแรงสนบสนนทางสงคมมความสมพนธทางบวก (r = -0.176, p < .01)

กาญจนา วเชยรประดษฐ (2556:บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลยทอยในกากบของรฐ กลมตวอยางในครงนเปนพยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลยทอยในกากบของรฐ จานวน376 คน พบวา กลมตวอยางสวนใหญ รอยละ 74.5 เปนเพศหญง มอายเฉลย 33.97 ป รอยละ 63.6 มสถานภาพโสด รอยละ 95.7 มวฒการศกษาระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา รอยละ 38.6 มรายไดจากงานประจาไมเพยงพอและมหนสน รอยละ 39.1 มประสบการณดานการพยาบาลนอยกวา 5 ป รอยละ 65.7 มรปแบบการทางานทเปนผลด (ทงเวรเชา เวรบาย เวรดก) โดยมชวโมงการทางานเฉลย11.53 ชวโมง/วน รอยละ 46.1 ตองทางานโดยไมมวนหยดประจาสปดาห ระดบของผลกระทบตอการเปนพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลยทอยในกากบของรฐ ภายหลงออกนอกระบบ มผลกระทบปานกลาง รอยละ 83.2 และ มความเครยดทเกดจากการทางานระดบปานกลางรอยละ 76.1 ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน ไดแก ความเพยงพอของรายไดจากงานประจา และการเปลยนแปลงรปแบบบรหารองคกร

ชลธชา แยมมา, พรพนธ ลอบญธวชชย (2556:บทคดยอ) ไดศกษาปญหาการนอนหลบ ความเหนอยลา และประสทธภาพในการปฏบตงาน ปจจยท เกยวของกบปญหาการนอนหลบ ความสมพนธของปญหาการนอนหลบ ความเหนอยลา และประสทธภาพ ในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลจฬาลงกรณ ผลการศกษา พยาบาลวชาชพในการศกษาครงนทงหมดเปนเพศหญง มอายเฉลย 34.3 ป (สวนเบยงเบนมาตรฐาน 8.1 ป)สวนใหญเปนโสด (รอยละ 70.6) มรายไดเพยงพอ (รอยละ 92.1) ทางานในแผนกผปวยใน (รอยละ 72.7) ระยะเวลาในการปฏบตงานเฉลย 10.8 ป พบวาพยาบาลเกอบทงหมด (รอยละ 93.3) มปญหาการนอนหลบ (≤5 คะแนน) รอยละ

Page 37: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

28

50 มความเหนอยลาในระดบปานกลาง และมประสทธภาพในการปฏบตงานปานกลาง (รอยละ 74.2) โดยพบวาปจจยทเกยวของกบปญหาการนอนหลบ ไดแก ภาระการดแลครอบครว การทางานในแผนกผปวยใน ปญหาความมด/สวางภายในหองนอน (p<0.01)

ปาณภา เสยงเพราะ (2557:บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของพยาบาลทปฏบตงานในโรงพยาบาลเฉพาะทางโรคมะเรงเขตภาคกลาง กลมตวอยางเปนพยาบาลวชาชพ จานวน 155 คน ผลการศกษา พบวา พยาบาลวชาชพสวนใหญ มความเครยดจากการทางานอยในกลมความเครยดสง (High strain) คดเปนรอยละ 27.7 รองลงมา คอ กลมกระตอรอรน (Active) คดเปนรอยละ 25.2 และนอยทสด คอ กลมความเครยดตา (Low strain) คดเปน รอยละ 22.6 ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานอยางมนยสาคญทางสถต (p < 0.05) ไดแก ปจจยนอกงานดานลกษณะสวนบคคล (ตาแหนงงาน ประสบการณในการทางาน และการอบรมเฉพาะทางโรคมะเรง) ดานครอบครว (สมพนธภาพภายในครอบครวและภาระความรบผดชอบในครอบครว) และปจจยในงาน (องคกร สภาพการทางาน และการสนบสนนทางสงคม) นอกจากนยงพบวา การอบรมเฉพาะทางโรคมะเรง สภาพการทางาน และการสนบสนนทางสงคมสามารถทานายโอกาสการเกดความเครยดจากการทางานของกลมตวอยางไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยสามารถอธบายความผนแปรของความเครยดจากการทางานได รอยละ 28.0

ณฐศศ ฐตภาสวจน (2557:บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดในการทางานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลนครพนม จงหวดนครพนม กลมตวอยางเปนพยาบาลวชาชพ จานวน 182 คน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมความเครยด จากการทางานอยในระดบปานกลาง รอยละ 38.5 ดานจตใจอยในระดบนอย รอยละ 42.3 ดานพฤตกรรมอยในระดบนอย รอยละ 36.2 ความเครยดโดยรวมอยในระดบนอยรอยละ 43.4 ขอมลสวนบคคลไดแก อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา อายงาน ระดบรายไดตอเดอน การอยเวร บาย ดก โดยรวม มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลนครพนม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ปจจยททาใหเกดความเครยดในการทางานประกอบไปดวย ดานลกษณะงาน ดานนโยบายการบรหาร ดานสภาพแวดลอมในสถานททางาน ดานคาตอบแทนและสวสดการ ดานความสาเรจและความกาวหนาในงานและดานสมพนธภาพกบผอนในการปฏบตงาน ทกดานมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลนครพนม จงหวดนครพนม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ < .01

Page 38: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

29

วรวฒ รบงาน (2557:บทคดยอ) ไดศกษาความเครยดจากการทางานของบคลากรฝายการพยาบาล โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต จงหวดปทมธาน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมความเครยดจากการทางานอยในระดบเครยดมาก รอยละ 38.22 ขอมลสวนบคคลไดแก เพศ อาย ประสบการณในการปฏบตงาน สถานภาพสมรส ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน โดยรวมมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของบคลากรฝายการพยาบาล โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต จงหวดปทมธาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ปจจยททาใหเกดความเครยดในการทางานประกอบดวย ดานลกษณะงาน ดานบทบาทหนาท ดานความสาเรจและความกาวหนาในอาชพ ดานโครงสรางและบรรยากาศองคกร ดานสมพนธภาพในททางาน และจากภายนอกองคกร ทกดานมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของบคลากรฝายการพยาบาล โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต จงหวดปทมธาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากการศกษาแนวคด ทฤษฎ และทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบความเครยดจากการทางาน สามารถสรปไดวางานวจยทศกษาเกยวกบระดบความเครยดอนเกดจากการทางานนน วา พยาบาลซงเปน 1 ในอาชทมความเครยดจากการทางานสง ภาวะสขภาพของพยาบาลวชาชพ มสขภาพจตไมด ดานคณภาพการนอนหลบของพยาบาลอยในระดบไมด ความเครยดจากการทางานดานภาระงานมความสมพนธทางลบ ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน ไดแก ความเพยงพอของรายไดจากงานประจา ตาแหนงงาน ประสบการณในการทางาน ระดบรายไดตอเดอน การอยเวร บาย ดก ลกษณะงาน บทบาทหนาท ทงนการศกษาวจยดงกลาวนน เพอใหไดมาซงขอมลและทราบถงสาเหตปจจยทกอใหเกดความเครยดในการปฏบตงานดงกลาว เพอทาใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพซงจะเปนผลดทงบคลากรผปฏบตงานและองคกร

Page 39: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

30

สมมตฐาน

1. ลกษณะสวนบคคล

1. อาย 2. เพศ

3. สถานภาพ 4. ระดบการศกษา

5. รายไดรวมเฉลยตอเดอน 6. ความเพยงพอของรายได

7. ดานสขภาพ 8. บทบาทหนาทปจจบน

9. ตาแหนงงานการรบผดชอบงาน 10. ภาระงาน

11. ชวโมงการทางานตอวน 12. ประสบการณในการทางาน

13. ประเภทการจางงาน 14. ประเภทธรกจโรงพยาบาล

15. ลกษณะของโรงพยาบาล 16. ระดบความสามารถ

2. ปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน 1. การใชโปรแกรมคอมพวเตอร 2. การประมวลผลขอมล 3. การปรบเครองแรงดนบวก 4. การเฝาสงเกตอาการ 5. การรบผดชอบดแลผปวย 6. อปกรณการตรวจ 7. ระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ 8. ผปวย/ญาต 9. บคคลทปรกษา 10. การไดรบการฝกอบรม

ความเครยดจากการทางาน

ของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ

ในประเทศไทย

กรอบแนวคด

ตวแปรตน ตวแปรตาม

3. คณภาพการนอนหลบ

4. ความวตกกงวล

Page 40: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

31

1. ปจจยดาน ลกษณะสวนบคคล มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย

2. ปจจยดานปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย

3. ปจจยดานคณภาพการนอนหลบ มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย

4. ปจจยดานความวตกกงวล มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย

Page 41: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

(32)

บทท 3วธการดาเนนการวจย

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ซงมรายละเอยดของการวจย ดงน

3.1 รปแบบการวจย3.2 ประชากรกลมเปาหมาย3.3 เครองมอในการวจยและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ3.4 การเกบรวบรวมขอมล

3.5 การวเคราะหขอมล

รปแบบการวจย

เปนการวจยเชงพรรณนา แบบภาคตดขวาง Cross- sectional study (ชวงเวลาในการทาวจย วนท 12 มนาคม พ.ศ. 2559 – เดอน 12 กรกฎาคม 2559) เพอหาความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ ไดแก ปจจยลกษณะสวนบคคล ปจจยดานปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน ปจจยดานความวตกกงวล ปจจยดานคณภาพการนอนหลบ มความสมพนธกบความเครยด จากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย

ประชากรกลมเปาหมาย

ประชากรเปาหมาย คอ เจาหนาททปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบทงในภาครฐ และเอกชน ในประเทศไทย จานวนทงหมด 127 คน ซงเกบได 118 ชด คดเปน 92.9%

วธการคดเลอกประชากร

การคดเลอกประชากรในงานวจยครงนเปนแบบเจาะจง (Purposive sampling) เพราะประชากรทปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบ ทวประเทศทสารวจไดมจานวนทงสน 127 คน

Page 42: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

33

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยในครงนประเมนดวยแบบสอบถาม ประกอบดวย 5 สวน ดงนสวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเอง

ประกอบดวย อาย เพศ สถานภาพ ลกษณะครอบครว ระดบการศกษา รายไดรวมเฉลยตอเดอน

ความเพยงพอของรายได สขภาพ ระยะเวลาการทางาน บทบาทหนาทปจจบน ชวโมงการทางานตอ

วน ประสบการณในการทางาน ประเภทการจางงาน ตาแหนงงานการรบผดชอบ ภาระงาน

ประเภทธรกจโรงพยาบาล ลกษณะของโรงพยาบาล ระดบความรความสามารถ แบบสอบถามเปน

แบบเชงปด (Multiple choice) และใหเลอกตอบแบบสอบถามเชงเปดใหเตมขอเทจจรงในชองวางไว

จานวน 16 ขอ

สวนท 2 แบบสอบถามดานขอมล ปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเอง ประกอบดวย การใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาหรบการตรวจการนอนหลบ การประมวลผลขอมล การปรบเครองชวยหายใจแรงดนบวก การรบผดชอบดแลผปวย ชนดเครองมอทใชในการตรวจ การฝกอบรม ผปวย/ญาต การใหคาปรกษา ถามเปนแบบสอบถามเปนแบบเชงปด (Multiple choice) และใหเลอกตอบแบบสอบถามเชงเปดใหเตมขอเทจจรงในชองวางไว จานวนทงหมด 13 ขอ โดยแบงเปน ปญหาและอปสรรค จานวน 6 ขอและขอมลเทคนคการทางาน จานวน 7 ขอ

สวนท 3 ขอมลดานคณภาพการนอน ใชแบบทดสอบชวดคณภาพการนอนหลบ ของ Pittsburgh (Thai Pittsburgh Sleep Quality Index:ISQI) (Buysse DJ, Reyolds CF, Monk TH, Bermann SR, Kupfer DJ: Psychaitry Research, 28: 193-213, 1989) :ซงประกอบไปดวยคาถามทผตอบประเมนตนเอง 19 ขอ และคาถามทประเมนโดย ผทนอนเตยงเดยวกน หรอ รวมหองนอน (ในกรณทม) เฉพาะคาถามทประเมนดวยตนเองจะถกนามาคดคะแนนโดยคาถามทประเมนดวยตนเองทง 19 ขอน จะถกนามารวมกนเพอสรางเปน องคประกอบคะแนน 7 องคประกอบ โดย แตละองคประกอบใหคาคะแนนตามคาตอบทเลอก ซงมคาคะแนนอยระหวาง 0-3 คะแนน โดยท “คะแนน 0” จะบงชถง “ไมมความยากลาบาก” ขณะท “คะแนน 3” บงชถง “มความยากลาบาก อยางรนแรง”

Page 43: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

34

การประเมนม 2 สวน คอ การนอนหลบเชงปรมาณ 3 องคประกอบไดแก ระยะเวลาตงแตเขานอนจนกระทง หลบ ระยะเวลาในการนอนหลบในแตละคน และรอยละประสทธผลของการนอนหลบโดยปกตวสย และการนอนหลบเชงคณภาพ 4 องคประกอบ ไดแกคณภาพการนอนหลบเชงอตนย การรบกวนการนอนหลบ การใชยานอนหลบ และผลกระทบตอการปฏบตกจกรรมในเวลากลางวนคะแนนทไดจงเปนไดตงแต 0-21คะแนน แลวนาผลทไดแตละองคประกอบมารวมกน(Global PSQI Score)คะแนนรวมทเปนไปไดอยระหวาง 0-21 คะแนน โดยทคะแนน “0” จะบงชถง “ไมมความยากลาบาก” ขณะท คะแนน “21” บงชถง “มความยากลาบาก อยางรนแรง” ในทกมต

โดยคะแนนรวมทนอยกวาหรอเทากบ 5 คะแนน หมายถง คณภาพการนอนหลบด และคะแนนรวมทมากกวา 5 คะแนนขนไป หมายถง มคณภาพการนอนไมด

เกณฑการใหคะแนน องคประกอบท 1: คณภาพการนอนหลบ

ใหดทคาถามขอท 6 โดยใหคะแนนดงนคาตอบ คะแนนองคประกอบท 1ดมาก 0ดพอสมควร 1แยพอสมควร 2แยมาก 3

คะแนนองคประกอบท…………องคประกอบท 2: เวลาทเรมนอนหลบได

1. ใหดทคาถามขอท 2 โดยคะแนนดงนคาตอบ คะแนน≤ 15 นาท 016-30 นาท 131-60 นาท 2>60 นาท 3

คะแนนคาถามขอท 2………..

Page 44: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

35

2. ใหดทคาถามขอท 5ก โดยใหคะแนนดงนคาตอบ คะแนนไมมเลยในรอบ 1 เดอน 0นอยกวา 1 ครง ตอสปดาห 11-2 ครง ตอสปดาห 2ตงแต 3 ครงขนไปตอสปดาห 3

คะแนนคาถามขอท 5ก………..3. รวมคะแนนจาก คะแนนคาถามขอท 2 และ คะแนนคาถามขอท 5ก

คะแนนรวมคาถามขอท 2 และ5 ก………4. ใหคะแนน องคประกอบท 2 ดงน

คะแนนรวมคาถามขอท 2 และ 5d คะแนน0 01-2 13-4 25-6 3

คะแนนองคประกอบท 2………...องคประกอบท 3: ระยะเวลาทนอนหลบได

ใหดทคาถามขอท 4 โดยใหคะแนนดงนคาตอบ คะแนน>7 ชวโมง 06-7 ชวโมง 15-6 ชวโมง 2<5 ชวโมง 3

คะแนนองคประกอบท 3……….องคประกอบท 4: ประสทธภาพการนอนหลบโดยสวนใหญ

1) จานวนชวโมงทนอนหลบได (คาถามขอท 4)…………2) คานวณจานวนชวโมงทใชอยบนเตยงนอน:

เวลาตนนอน (คาถามขอท 3)…………...เวลาเขานอน (คาถามขอท 1)……………

3) คานวณประสทธภาพการนอนหลบโดยสวนใหญดงน:

Page 45: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

36

(จานวนชวโมงทนอนหลบได/จานวนชวโมงทใชอยบนเตยงนอน) × 100 = ประสทธภาพการนอนหลบโดยสวนใหญ (%)

(…… / ……) × 100 = ………. %4) ใหคะแนนองคประกอบท 4 ดงน

ประสทธภาพนอนหลบโดยสวนใหญ คะแนน>85 % 075-84% 165-74% 2<65% 3

คะแนนองคประกอบท 4…………องคประกอบท 5 การรบกวนการนอนหลบ

1) ใหดทคาถามขอท 5ข – 5ญ โดยใหคะแนนในแตละขอดงนคาตอบ คะแนน

ไมมเลยในรอบ 1 เดอน 0นอยกวา 1 ครง ตอสปดาห 11-2 ครง ตอสปดาห 2ตงแต 3 ครงขนไปตอสปดาห 3

ขอ 5 ก คะแนน………..ขอ 5 ข คะแนน………..ขอ 5 ค คะแนน………..ขอ 5 ง คะแนน………..ขอ 5 จ คะแนน………..ขอ 5 ฉ คะแนน………..ขอ 5 ช คะแนน………..ขอ 5 ซ คะแนน………..ขอ 5 ฌ คะแนน………..ขอ 5 ญ คะแนน………..

2. รวมคะแนนจากคาถามขอท 5ก – 5ญผลคะแนนคาถามขอท 5ก – 5ญ…………..

Page 46: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

37

3. ใหคะแนนองคประกอบคะแนนท 5 ดงไปนผลรวมคะแนนคาถามขอท 5ก – 5ญ คะแนนองคประกอบท 5

0 01-9 110-18 219-27 3

องคประกอบคะแนนท 6: การใชยานอนหลบดคาถามขอท 7 และใหคะแนนดงตอไปน

คาตอบ คะแนนองคประกอบท 6ไมมเลยในรอบ 1 เดอน 0นอยกวา 1 ครง ตอสปดาห 11-2 ครง ตอสปดาห 2ตงแต 3 ครงขนไปตอสปดาห 3

องคประกอบคะแนนท 7: ประสทธภาพทลดลงชวงกลางวน1. ดคาถามขอท 8 และใหคะแนนดงตอไปน

คาตอบ คะแนนไมมเลยในรอบ 1 เดอน 0นอยกวา 1 ครง ตอสปดาห 11-2 ครง ตอสปดาห 2ตงแต 3 ครงขนไปตอสปดาห 3

คะแนนคาถามขอท 8………….2. ดคาถามขอท 9 และใหคะแนนดงตอไปน

คาตอบ คะแนนไมมเปนปญหาเลย 0เปนปญหาแคเลกนอย 1เปนปญหาพอสมควร 2เปนปญหาใหญมาก 3

คะแนนคาถามขอท 9………….

Page 47: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

38

3) รวมคะแนนจากคาถามขอท 8 และ 9ผลรวมคะแนนคาถามขอท 8 และ 9……….

4) ใหคะแนนองคประกอบคะแนนท 7 ดงตอไปนผลรวมคะแนนคาถามขอท 8 และ 9 คะแนนองคประกอบท 7

0 01-2 13-4 25-6 3

คะแนนองคประกอบท 7……………ผลคะแนน PSQI โดยรวม

รวมคะแนนจากคะแนนองคประกอบทง 7 เขาดวยกนคะแนน PSQI โดยรวม………………

การทดสอบคณภาพของเครองมอแบบประเมนคณภาพการนอนหลบ ฉบบภาษาไทย เปนแบบสอบถามทดดแปลงมาจาก the

Pittsburgh sleep quality index (PSQI) โดย ตะวนชย จรประมขพทกษ และวรญ ตนชยสวสด (2540)เปน แบบสอบถามทเคยใชประเมนคณภาพการนอนหลบ ของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลสงขลานครนทร มคาถามทงหมด 9 ขอ มคาความไว เทากบ 89.6 คาจาเพาะ เทากบ 86.5 และพบวามความตรงและ ความเทยงทดโดยคา Cronbach’s alpha coefficient เทากบ 0.83

สวนท 4 แบบสอบถามวดความเครยดในการทางาน เปนแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนดานจตสงคมในการทางาน 6 ดาน ซงไดถกดดแปลงมาจากเครองมอวดสภาพการทางาน(Job Content Questionnaire, JCQ) ของ Robert Karasek (1998) โดย พชญา พรรคทองสข (2552) มขอคาถามทงหมด 45 ขอ ซงแบบสอบถามประกอบดวย คาถามวดระดบความเครยด จากการทางานทกอใหเกดความเครยดประกอบดวย ความคดเหนดานจตสงคมในการทางาน 6 ดานไดแก

การควบคมหรออานาจการตดสนใจในงาน จานวน 9 ขอ ไดแกขอ 1 - 9ขอเรยกรองจากงานดานจตใจ จานวน 13 ขอ ไดแกขอ 10 - 22ขอเรยกรองจากงานดานกายภาพ จานวน 3 ขอ ไดแกขอ 23 - 25ความมนคงในหนาทการงาน จานวน 4 ขอ ไดแกขอ 26 – 29การสนบสนนทางสงคม จานวน 8 ขอ ไดแกขอ 30 - 37อนตรายในททางาน จานวน 8 ขอ ไดแกขอ 38 – 45

รวมทงหมด 45 ขอ

Page 48: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

39

การตความคะแนนในแตละองคประกอบ

คาทใชในการตความคอ เปอรเซนตไทลท 75เปอรเซนตไทลท

0 25 50 75 100อานาจควบคมงาน นอย มาก

งานเรยกรอง นอย มากคาตอบแทน เหมาะสม ไมเหมาะสม

การสนบสนนจากเพอนรวมงาน นอย มากการสนบสนนจากหวหนางาน นอย มาก

การบนทอนจากหวหนางาน นอย มากสงคกคามทางกาย นอย มากสงคกคามทางจต นอย มาก

งานมนคง ไมมนคง มนคง

โดยการแบงกลมงานตามความเครยดเปน 4 กลม ดงกลาวจะใชเพยง 2 องคประกอบคอ อานาจควบคมงาน และงานเรยกรองรวม โดยการตความใชคะแนนทเปอรเซนตไทลท 75 นาเสนอ

อานาจควบคมงานตา งานเรยกรองรวมสง = งานเครยดสงอานาจควบคมงานตา งานเรยกรองรวมตา = งานเฉอยอานาจควบคมงานสง งานเรยกรองรวมสง = งานกระตนอานาจควบคมงานสง งานเรยกรองรวมตา = งานสบายแตเนองจาก นกเทคนคตรวจการนอนหลบมหลายหลายวชาชพกระจดกระจาย และจานวน

ของประชากรคอนขางนอยทางผวจยจงไดใชวธตความคะแนนความเครยดโดยใชคะแนนทเปอรเซนตไทลท 75 ของคะแนนรวมทงหมดของแบบสอบถามวดความเครยดจากการทางาน

โดยกาหนดให คะแนนทนอยกวาคะแนนทเปอรเซนตไทลท 75 ถอวา ไมเครยดคะแนนทมากกวาคะแนนทเปอรเซนตไทลท 75 ถอวา เครยด

Page 49: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

40

เกณฑการใหคะแนนลกษณะแบบสอบถามความเครยดจากการทางานทกอใหเกดความเครยดประกอบดวย

คาตอบเปนทางเลอกดงน1. เกณฑคาถามในดานการควบคมหรออานาจการตดสนใจในงานสามารถจาแนกเกณฑ ใน

การใหคะแนน เปน 4 ระดบ คอขอท 1 - 9 ดงนไมเหนดวยมาก มระดบคะแนน 1 คะแนนไมเหนดวย มระดบคะแนน 2 คะแนนเหนดวย มระดบคะแนน 3 คะแนนเหนดวยมาก มระดบคะแนน 4 คะแนน

2. เกณฑคาถามในดานขอเรยกรองจากงานดานจตใจสามารถจาแนกเกณฑในการใหคะแนน เปน 4 ระดบ คอ ขอท 10 - 22 ดงน

ไมเหนดวยมาก มระดบคะแนน 1 คะแนนไมเหนดวย มระดบคะแนน 2 คะแนนเหนดวย มระดบคะแนน 3 คะแนนเหนดวยมาก มระดบคะแนน 4 คะแนน

3. เกณฑคาถามในดานขอเรยกรองจากงานดานกายภาพสามารถจาแนกเกณฑในการใหคะแนน เปน 4 ระดบ คอขอท 23 -25 ดงน

ไมเหนดวยมาก มระดบคะแนน 1 คะแนนไมเหนดวย มระดบคะแนน 2 คะแนน เหนดวย มระดบคะแนน 3 คะแนนเหนดวยมาก มระดบคะแนน 4 คะแนน

4. เกณฑคาถามในดานความมนคงในหนาทการงาน สามารถจาแนกเกณฑในการใหคะแนน เปน 4 แบบ คอ

แบบท 1 แบงเปน 4 ระดบ คอขอท 26 ดงนไมเหนดวยมาก มระดบคะแนน 1 คะแนนไมเหนดวย มระดบคะแนน 2 คะแนนเหนดวย มระดบคะแนน 3 คะแนนเหนดวยมาก มระดบคะแนน 4 คะแนน

Page 50: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

41

แบบท 2 แบงเปน 4 ระดบ คอขอท 27 ดงนไมใช มงาน เปนชวงและเลกจางงานบอย ๆ มระดบคะแนน 1 คะแนนไมใช เลกจางงานบอย ๆ มระดบคะแนน 2 คะแนนไมใช มงานเปนชวง ๆ มระดบคะแนน 3 คะแนนมงานทาสมาเสมอตลอดป มระดบคะแนน 4 คะแนน

แบบท 3 แบงเปน 4 ระดบ คอขอท 28 ดงนปทแลวฉนตกงาน ถกเลกจาง มระดบคะแนน 1 คะแนนตลอดเวลา มระดบคะแนน 2 คะแนนเคยบาง มระดบคะแนน 3 คะแนนไมมเลย มระดบคะแนน 4 คะแนน

แบบท 4 แบงเปน 4 ระดบ คอขอท 29 ดงนมโอกาสสงมาก มระดบคะแนน 1 คะแนนมโอกาสบาง มระดบคะแนน 2 คะแนนไมคอยมโอกาส มระดบคะแนน 3 คะแนนไมมโอกาสเลย มระดบคะแนน 4 คะแนน

5. เกณฑคาถามในดานการสนบสนนทางสงคม สามารถจาแนกเกณฑในการใหคะแนนเปน 4 ระดบ คอขอท 30 -37 ดงน

ไมเหนดวยมาก มระดบคะแนน 1 คะแนนไมเหนดวย มระดบคะแนน 2 คะแนนเหนดวย มระดบคะแนน 3 คะแนนเหนดวยมาก มระดบคะแนน 4 คะแนน

6. เกณฑคาถามในดานอนตรายในททางานสามารถจาแนกเกณฑในการใหคะแนนเปน 3 ระดบ คอ ขอท 38 - 45 ดงน

ไมมปญหา มระดบคะแนน 1 คะแนนมบาง เปนปญหานอย มระดบคะแนน 2 คะแนนม เปนปญหามาก มระดบคะแนน 3 คะแนน

Page 51: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

42

วธคานวณคะแนนแบบวดความเครยดจากงานของคนไทย1. อานาจควบคมงานการตดสนใจในงาน

= 2x(Q1+Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7+Q8+Q9)

2. ขอเรยกรองจากงานดานจตใจ

= การเรยกรองจากงานดานจตใจ+ภาระงานทหนกเกน

=[0.9x(Q10+Q11+Q12+Q13+Q14+Q15+Q16+Q17+Q18+Q19]+[3x(Q20+Q21+Q22)]

3. ขอเรยกรองจากงานดานกายภาพ

Q23+Q24+Q25

4. ความมนคงในหนาทการงาน

Q26+Q27+Q28+Q29

5. การสนบสนนทางสงคม

(การสนบสนนจากหวหนางาน)+(การสนบสนนจากผรวมงาน)2.25x[Q30+Q31+Q32+Q33+Q34+Q35+Q36+Q37]

6. อนตรายในททางาน Q38+Q39+Q40+Q41+Q42+Q43+Q44+Q45

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอคณภาพของเครองมอของแบบสอบถามความเครยดจากการทางาน คาความเชอมน

Cronbach’s alpha coefficient ดานการสนบสนนจากหวหนางาน = .8393, ดานอนตรายในททางาน = .8626, ขอเรยกรองจากงานดานกายภาพ = .7598, อานาจควบคมตดสนใจในงาน = .6841, ขอเรยกรองจากงานดานจตใจ = .6800 ซงอยในเกณฑด ยกเวน ความมนคงในงาน = .5959 ซงเปนแบบสอบถาม Job content questionnaire ตามแนวคดของ Robert Karasek ซงพฒนาโดยผชวยศาสตรจารย พญ.ดร.พชญา ตนตเศรณ และนวลตา อาภาคคพภะกล (2552) ททดสอบในคนไทย หลากหลายอาชพ จานวน 10,415 คน

Page 52: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

43

สวนท 5 ขอมลดานความวตกกงวล ใชแบบสอบถามของ (Spielberger CD,1987) ฉบบแปลเปนภาษาไทยโดยนตยา คชภกด , สายใจ วรกจโภคาทร และมาล นสสยสข ซงประกอบดวย แบบวดความวตกกงวลขณะเผชญ (A - State) ประกอบดวยขอคาถาม จานวน 20 ขอ มความหมายทงทางบวกและลบ อยางละ 10 ขอ มลกษณะการวดแบบมาตราสวนประมาณคาของ Likert 4 อนดบ คอ

หมายเลข 1 คอ ไมมเลยหมายถง เมอผตอบเหนวาขอความในประโยคนนไมตรงกบความรสกของผตอบเลย

หมายเลข 2 คอ มบางเลกนอยหมายถง เมอผตอบเหนวาขอความในประโยคนนตรงกบความรสกของผตอบบางเลกนอย

หมายเลข 3 คอ มเปนสวนมากหมายถง เมอผตอบเหนวาขอความในประโยคนนตรงกบความรสกของผตอบเปนสวนมาก

หมายเลข 4 คอ มมากทสดหมายถง เมอผตอบเหนวาขอความในประโยคนนตรงกบความรสกของผตอบมากทสด

การใหคะแนนแบบวดความวตกกงวล ซงเปนแบบวดทมขอความทงทางบวกและทางลบจงแบงเกณฑในการใหคะแนนดงน คอ

คะแนนของคาถามดานลบ คะแนนของคาถามดานบวกหมายเลข 1 (ไมมเลย) 1 4หมายเลข 2 (มบางเลกนอย) 2 3หมายเลข 3 (มเปนสวนมาก) 3 2หมายเลข 4 (มมากทสด) 4 1

จากเกณฑดงกลาวจะมคะแนนความวตกกงวลอยระหวาง 20-80 คะแนน การแปลผลตาม คะแนนรวมทงฉบบโดยแบงเปน 3 ระดบ คอ

คะแนน 20-40 คะแนน หมายถง ความวตกกงวล ระดบตา คะแนน 41-60 คะแนน หมายถง ความวตกกงวลระดบปานกลาง คะแนน 61-80 คะแนน หมายถง ความวตกกงวลระดบสง

Page 53: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

44

สวนท 6 แบบวดอาการวตกกงวลและอาการซมเศรา Hospital Anxiety and Depression Scale ฉบบภาษาไทย (Thai HADS) เปนแบบสอบถามทแปลมาจาก Hospital Anxiety and Depression Scale ภาษาองกฤษของ Zigmond และ Sniath โดยธนา นลชยโกวทย แบบสอบถามมลกษณะการใหคะแนนเปนแบบ Likert scale (0-3 คะแนน) จานวน 14 ขอ ประกอบดวย 2 สวน คอ อาการวตกกงวล 7 ขอ และอาการซมเศราอก 7 ขอ มเกณฑการใหคะแนนรายขอคาถามดงนการคดคะแนน

อาการวตกกงวล คดคะแนนขอคทงหมด (1, 3, 5, 7, 9, 11, 13) รวมกนอาการซมเศรา คดคะแนนขอคทงหมด (2, 4, 6, 8, 10, 12, 14) รวมกนการใหคะแนนแตละขอเปนแบบ Likert scale มคะแนนขอละตงแต 0 - 3 คะแนน การคด

คะแนนแยกเปนสวนของอาการวตกกงวลและอาการซมเศรามพสยของคะแนนในแตละสวนไดตงแต 0-21 คะแนน โดย

คะแนน 0 – 7 เปนกลมทไมมความผดปกตทางจตเวชคะแนน 8 – 10 เปนกลมทมอาการวตกกงวลหรออาการซมเศราสง

แตยงไมผดปกตชดเจน (doubtful cases)คะแนน 11 – 21 เปนกลมทมอาการวตกกงวล หรออาการซมเศราใน

ขนทถอวาเปนความผดปกตทางจตเวช (cases)

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

แบบวดอาการวตกกงวลและอาการซมเศรา Hospital Anxiety and Depression Scale ฉบบภาษาไทย (Thai HADS) มคาความไว (sensitivity) และความจาเพาะ (specificity) สาหรบอาการวตกกงวล เทากบรอยละ 100 และ 86.0 ตามลาดบ และความจาเพาะ (specificity) สาหรบอาการซมเศรา เทากบรอยละ 85.71 และรอยละ 91.3 ตามลาดบ และคาความเชอมนโดยใชสมประสทธอลฟาของ ครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) มคาเทากบ 0.8551 สาหรบอาการซมเศรา (anxiety sub-scale) และ 0.8259 สาหรบอาการวตกกงวล (depression sub-scale) .

Page 54: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

45

การเกบรวบรวมขอมล

ทาการคนหารายชอ Sleep technician ทวประเทศ ทเขารวมประชมประจาปของ สมาคมโรคจากการหลบแหงประเทศไทยและจากบรษทตวแทนจาหนายเครองตรวจการนอนหลบจาแนกการคนหาดงน

1. จากการประชมใหญประจาป วนท 18- 24 กรกฎาคม 2558 จานวน 35 คน2. จากเจาหนาททมาศกษาดงานทศนยโรคการนอนหลบ โรงพยาบาลรามาธบด จานวน

10 คน3. ตดตอทาง Email, โทรศพท และ Social network เชน Line, Facebook จานวน 82 คน

รวบรวมไดจานวนทงหมด 127 คนผวจยทาการสงแบบสอบถามดวยวธการทอดทางไปรษณยใหตามรายชอ จานวน 127 ชด

พรอมจดหมายขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม และขอความยนยนของผวจยทจะไมเปดเผยขอมลกลมตวอยางเปนรายบคคล รวมถงสอดจดหมายตดแสตมปพรอมจาหนาซองถงผวจย โดยภายในระยะเวลา 2 สปดาห ใหสงแบบสอบถามกลบมาใหผวจย และผวจยจะทาการตดตามจนกวาจะครบจานวนไดรบการตอบกลบจานวน 118 ชด ( 92.9%)

การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) วเคราะห ไดแก การ

แจกแจงความถ (Frequency Distribution) รอยละ (Percent) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(Standard deviation) ในการอธบายปจจยดานลกษณะบคคล ไดแก อาย เพศ สถานภาพสมรส ระดบ

การศกษารายไดรวมเฉลยตอเดอน ความเพยงพอของรายได ดานสขภาพ ระยะเวลาการทางานใน

หนาทปจจบน ชวโมงการทางานตอวน ประสบการณในการทางาน ประเภทการจางงาน ตาแหนง

งานการรบผดชอบงาน

การวเคราะหขอมลใชสถตอนมาน (Inferential Statistics) เพออธบายปจจยตางๆ ไดแกปจจยลกษณะสวนบคคล ปจจยดานปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน ปจจยดานคณภาพการนอนหลบ และปจจยดานความวตกกงวล ทมความสมพนธกบความเครยดในการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย วเคราะหดวยสถต Chi-squared test และสหสมพนธของ เพยรสน

Page 55: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

46

ขอพจารณาดานจรยธรรม

1. ผวจยนาเสนอโครงการวจยตอคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล เพอพจารณาและอนมตใหคารบรองตามระเบยบการวจยโดยไดรบการรบรองจรยธรรมในมนษยเมอวนท 11 มนาคม 2559 เลขท2559/122 รหส ID 02-59-35-ย (ภาคผนวก)

2. ผวจยชแจงเกยวกบสทธและการเกบขอมลแกผเขารวมวจย ดงน 2.1 อธบายวตถประสงคการศกษา ระยะในการศกษา ขนตอนในการศกษาและวธการใน

การศกษา 2.2 ผเขารวมวจยสามารถตอบรบหรอปฏเสธการเขารวมวจยครงนได และสามารถถอน

ตวขณะททาการศกษาไดกอนทการดาเนนการจะสนสดลง โดยไมมผลกระทบใดๆตอผเขารวมวจย 2.3 ผวจยจะเกบขอมลไวเปนความลบ โดยการไมเปดเผย ชอ ประวต ขอมลทเกยวของ

ของผยนยอมตนใหทาการวจย โดยเกบรกษาขอมลไวในสถานทปลอดภย มใหผอนทมไดรบการยอมรบเขาถงขอมล และเมอเสรจสนการวจยแลวจะมการทาลายขอมล

2.4 การนาเสนอผลการวเคราะหขอมลผวจยจะนาเสนอในภาพรวม ซงจะไมระบชอผเขารวมวจย และขอมลทไดจะไมนาไปใชทาประโยชนอยางอน นอกเหนอจากทแจงไวใหผเขารวมวจยทราบ

3. ขอมลทไดนามาวเคราะหจะตองไดรบความยนยอมจากผเขารวมวจยทกราย

Page 56: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

(47)

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรองปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย เปนการวจยเชงพรรณนา มวตถประสงคเพอหาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย จากประชากรทงหมด 118 คน การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล นาเสนอในรปของตารางประกอบคาอธบายแบงเปน 6 สวนดงน

ตารางท 1 ลกษณะขอมลปจจยสวนบคคลของประชากรตารางท 2 ลกษณะขอมลปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางานของ

ประชากรตารางท 3 ลกษณะขอมลปจจยดานคณภาพดานการนอนหลบของประชากรตารางท 4 ลกษณะขอมลปจจยดานความวตกกงวลของประชากรตารางท 5 ลกษณะขอมลปจจยดานความเครยดจากการทางานของประชากรตารางท 6 ผลการวเคราะหเพอทดสอบสมมตฐาน

ตารางท 1 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยสวนบคคล(N = 118)

ปจจยสวนบคคล จานวน รอยละภมภาค ภาคกลาง ภาคอนๆพนทการทางาน กรงเทพมหานคร ตางจงหวด

8434

7741

71.228.8

65.334.7

Page 57: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

48

ตารางท 1 (ตอ)(N = 118)

ปจจยสวนบคคล จานวน รอยละเพศ ชาย หญงอาย (ป) 29 ป หรอนอยกวา 30 – 39 ป 40 – 49 ป ตงแต 50 ปขนไป

µ = 35.10 SD = 8.36 Min. = 21 Max. = 59

สถานภาพสมรส โสด สมรส หยาราง/แยกกนอย ระดบการศกษา ตากวาหรอเทยบเทาอนปรญญา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร รายไดรวมเฉลยตอเดอน 15,000 บาท หรอนอยกวา 15,001 - 20,000 บาท 20,001 - 30,000 บาท 30,001 - 40,000 บาท 40,001 บาทขนไป

µ = 28000 SD = 10.81 Min = 10,000 Max = 53,000

16102

3353239

67447

257716

1527392413

13.686.4

28.044.919.57.6

56.837.35.9

21.265.213.6

12.722.933.120.311.0

Page 58: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

49

ตารางท 1 (ตอ)(N = 118)

ปจจยสวนบคคล จานวน รอยละ ความเพยงพอของรายได เพยงพอ ไมเพยงพอดานสขภาพ ไมมโรคประจาตว มโรคประจาตวบทบาทหนาทปจจบน พยาบาล ผชวยพยาบาล เจาหนาทตรวจการนอนหลบ อนๆ ตาแหนงการรบผดชอบงาน รบผดชอบงานดานการตรวจการนอนหลบอยางเดยว รบผดชอบ 2 งาน รบผดชอบงานมากกวา 2 งานภาระงาน ภาระงานหลก ภาระงานรอง ลกษณะเวลาขนปฏบตงาน เวร 8 ชวโมง (เชา บาย ดก) เวร 12 ชวโมง (Day, Night)ลกษณะการปฏบตงาน เวรเชาเปนประจาแตตองปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบดวย เวรแบบหมนเวยน เวรกลางคนอยางเดยว

7345

9721

34244218

286822

5464

9325

72

424

61.938.1

82.217.8

28.820.335.615.3

23.757.718.6

45.854.2

78.821.2

61.0

35.63.4

Page 59: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

50

ตารางท 1 (ตอ)(N = 118)

ปจจยสวนบคคล จานวน รอยละชวโมงการทางานตอสปดาห

µ = 66.87 SD = 20.147 Min = 29 Max = 152 เวรกลางวน ไมตอบ อยเฉพาะเวรกลางคน 32 ชวโมง หรอนอยกวา 32 – 44 ชวโมง 45 ชวโมงขนไป

µ = 38.23 SD = 11.038 Min = 14 Max = 64 เวรกลางคน อยเฉพาะเวรกลางวน 16.5 ชวโมง หรอนอยกวา 16.5 – 40 ชวโมง 41 ชวโมงขนไป

µ = 30.41 SD = 18.673 Min = 8 Max = 112 Median = 24.00 IQR = 16 – 40ประสบการณในการทางาน 12 เดอน หรอนอยกวา ตงแต 13 – 36 เดอน ( มากกวา 1 ป – 3 ป ) ตงแต 37 – 60 เดอน (มากกวา 3 ป – 5 ป ) ตงแต 61 – 119 เดอน (มากกวา 5 ป แตไมถง 10 ป ) 120 เดอน (ตงแต 10 ป ขนไป )

µ = 51.62 SD = 56.787 Min = 3 Max = 336 Median = 24.00 IQR = 12 – 72

11625

245928

1162

296423

4226171617

98.31.74.3

20.750.924.1

98.31.7

25.055.219.8

35.622.014.413.614.4

Page 60: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

51

ตารางท 1 (ตอ)(N = 118)

ปจจยสวนบคคล จานวน รอยละประเภทการจาง Full time Part timeประเภทธรกจโรงพยาบาล ภาครฐบาล ภาคเอกชน ไมสงกดโรงพยาบาลลกษณะโรงพยาบาล โรงเรยนแพทย โรงพยาบาลรฐบาล โรงพยาบาลเอกชนระดบความรความสามารถ ประกาศนยบตรระดบพนฐาน ประกาศนยบตรระดบชานาญการ ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการอบรมระดบพนฐานแลว ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการอบรมระดบชานาญการแลว ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการอบรมดงานทโรงพยาบาลแลว

8335

81352

562437

468

442

18

70.329.7

68.629.71.7

47.521.231.4

396.8

37.31.7

15.3

จากตารางท 1 พบวาลกษณะขอมลสวนบคคลของประชากรทศกษาสวนใหญ อยในภมภาค

ภาคกลาง รอยละ 71.2 พนทการทางานอยในกรงเทพมหานคร รอยละ 65.3 เปนเพศหญง รอยละ

86.4 มอายระหวาง 30 – 39 ป รอยละ 44.9 สถานภาพโสด รอยละ 56.8 มระดบการศกษา อยใน

ระดบปรญญาตร รอยละ 65.2 มรายไดรวมเฉลยตอเดอน 20,001 – 30,000 บาท รอยละ 33.1 ม

ความเพยงพอของรายได รอยละ 61.9 ดานสขภาพไมมโรคประจาตว รอยละ 82.2 มหนาทปจจบน

เปนเจาหนาตรวจการนอนหลบ รอยละ 35.6 มตาแหนงการรบผดชอบงาน 2 งาน รอยละ 57.7

ภาระงานดานการตรวจการนอนหลบเปนภาระงานรอง รอยละ 54.2 มลกษณะเวลาการทางานเปน

Page 61: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

52

เวร 8 ชวโมง (เชา บาย ดก) รอยละ 78.8 มลกษณะการอยเวรเปนเวรเชาเปนประจาแตตอง

ปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบดวย รอยละ 61.0 มชวโมงการทางานตอสปดาหเฉลยเปน

66.87 ชวโมง โดยแบงเปนเวรกลางวน เฉลยเปน 38.23 ชวโมง เวรกลางคน เฉลยเปน 30.41 ชวโมง

มประสบการณในการทางานดานการตรวจการนอนหลบ นอยกวาหรอเทากบ 1 ป รอยละ 35.6 ม

การจางงานเปน Full time รอยละ 70.3 ธรกจโรงพยาบาลทปฏบตงานเปนภาครฐบาล รอยละ 68.6

ลกษณะโรงพยาบาลทปฏบตงานเปนโรงเรยนแพทยรอยละ 47.5 และมระดบความรความสามารถ

ในการปฏบตงานโดยทยงไมไดรบใบประกาศนยบตร แตผานการอบรมระดบพนฐานจากสมาคม

โรคการนอนหลบ แหงประเทศไทยแลว รอยละ 37.3

ตารางท 2 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน

(N = 118)ปจจยดานปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน จานวน รอยละ

หวหนาแพทยผควบคมหองตรวจ แพทย ดาน Sleep specialist แพทย ดาน ห คอ จมก แพทย ดานระบบประสาทวทยา อายรแพทยโรคปอด กมารแพทย ไมมหวหนาแพทยประจาหนวยงาน ชนดของเครองมอตรวจ Attended (Type 1) Unattended (Type 2) Limited channels (Type 3) ไมตอบ

55235

164

15

112141

46.619.54.2

13.63.4

12.7

95.00.83.40.8

Page 62: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

53

ตารางท 2 (ตอ)(N = 118)

ปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน จานวน รอยละการใชโปรแกรมคอมพวเตอร 1 โปรแกรม 2 โปรแกรม 3 โปรแกรม มากกวา 3 โปรแกรมการประมวลผลขอมลการตรวจ อานผลขอมลดวยตวเองตามมาตรฐานทงหมด อานผลขอมลโดยใชโปรแกรมของเครองอานอตโนมต ตรวจการนอนหลบอยางเดยว ไมมหนาทอานผล อานผลทบซาโปรแกรมของเครองอานผลอตโนมต โดย แกไขหรอเพมเตมจากทโปรแกรมอตโนมตอานมาแลวการปรบเครองแรงดนบวก ไมมการปรบเครองแรงดนบวก มวธการปรบเครองแรงดนบวก ปรบเครอง ตามมาตรฐานสากลของ AASM ปรบเครองปรบอตโนมต ตามคาสงแพทย (AutoPAP)การเฝาดแลผปวยในขณะตรวจ ตองนงเฝาสงเกตอาการผปวย ไมตองนงเฝาสงเกตอาการผปวยการดแลรบผดชอบผปวย 1 รายตอคน 2 รายตอคน 3 รายตอคน มากกวา 3 รายตอคน

743545

657

2818

18100

8731

1162

961633

62.729.73.44.2

55.15.9

23.715.3

15.384.7

73.726.3

98.31.7

81.413.62.52.5

Page 63: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

54

ตารางท 2 (ตอ)(N = 118)

ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน จานวน รอยละอปกรณการตรวจ นอยทสด นอย มาก มากทสดโปรแกรมคอมพวเตอร นอยทสด นอย มาก มากทสดระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ นอยทสด นอย มาก มากทสดผปวย/ญาต นอยทสด นอย มาก มากทสดบคคลทปรกษา นอยทสด นอย มาก

1961326

1868239

29562112

2968174

287515

16.151.727.15.1

15.357.619.57.6

24.647.517.710.2

24.657.614.43.4

23.763.612.7

Page 64: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

55

ตารางท 2 (ตอ)(N = 118)

ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน จานวน รอยละการไดรบการฝกอบรม นอยทสด นอย มาก มากทสด

2670193

22.059.416.12.5

จากตารางท 2 พบวาปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางานของประชากรทศกษา

สวนใหญ มแพทยดาน Sleep specialist เปนหวหนาแพทยผควบคมดแล รอยละ 46.6 มชนด

เครองมอการตรวจการนอนหลบเปน Attended (Type 1) รอยละ 95.0 มการใชโปรแกรมการตรวจ

การนอนหลบ 1 โปรแกรม รอยละ 62.7 มการประมวลผลขอมลการตรวจโดยอานผลขอมลดวย

ตวเองตามมาตรฐาน AASMทงหมด รอยละ 55.1 มการปรบเครองแรงดนบวก รอยละ 84.7 ม

วธการปรบเครองแรงดนบวกตามมาตรฐานสากล ของ AASM รอยละ 73.7 มการนงเฝาดแลสงเกต

อาการผปวยในขณะตรวจ รอยละ 98.3 มการดแลรบผดชอบผปวย 1 รายตอคอ รอยละ 81.4 ดาน

อปกรณการตรวจ มปญหานอย รอยละ 51.7 ดานโปรแกรมคอมพวเตอร มปญหานอย รอยละ 57.6

ดานระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ มปญหานอย รอยละ 47.5 ดานผปวยและญาต ม

ปญหานอย รอยละ 57.6 ดานบคคลทปรกษา มปญหานอย รอยละ 63.6 และการไดรบการฝกอบรม

มปญหานอย รอยละ 59.4

Page 65: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

56

ตารางท 3 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยดานคณภาพการนอนหลบ

(N = 118)ปจจยดานคณภาพการนอนหลบ จานวน รอยละ

คณภาพการนอนหลบไมดคณภาพการนอนหลบด

6652

55.944.1

จากตารางท 3 พบวาปจจยดานคณภาพการนอนหลบของประชากรทศกษา สวนใหญ

คณภาพการนอนหลบไมด รอยละ 55.9

ตารางท 4 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยดานความวตกกงวล(N = 118)

ปจจยดานความวตกกงวล จานวน รอยละความวตกกงวลขณะเผชญ (State Trait Anxiety Inventory,Y.1) มปานกลาง มตา

ความวตกกงวลแฝง ( State Trait Anxiety Inventory,Y.2) มปานกลาง มตาอาการวตกกงวล (ThaiHADS) ไมมความผดปกต ไมตอบอาการซมเศรา (ThaiHADS) มอาการซมเศรา ไมมอาการซมเศรา

5464

5662

1153

1699

45.854.2

47.552.5

97.52.5

13.683.9

Page 66: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

57

จากตารางท 4 พบวาปจจยดานความวตกกงวล ของประชากรทศกษาสวนใหญ มความวตก

กงวลในขณะเผชญอยในระดบตา รอยละ 54.2 มความวตกกงวลแบบแฝงอยในระดบตา รอยละ

52.5 และไมมอาการซมเศรา รอยละ 83.9

ตารางท 5 จานวนและรอยละของประชากร จาแนกตามปจจยดานความเครยดจากการทางาน(N = 118)

ปจจยดานความเครยดจากการทางาน เครยด ไมเครยดจานวน

(รอยละ) จานวน (รอยละ)

ความเครยดจากการทางาน อานาจควบคมงานและการตดสนใจในงาน ขอเรยกรองจากงานดานจตใจ ขอเรยกรองจากงานดานกายภาพ ความมนคงในหนาทการงาน การสนบสนนทางสงคม อนตรายในททางาน

29 (24.6)35 (29.7)29 (24.6)33 (28.0)

29 (24.6)29 (24.6)

89 (75.4)83 (70.3)89 (75.4)85 (72.0)118 (100)89 (75.4)89 (75.4)

จากตารางท 5 พบวาประชากร สวนใหญ ไมมความเครยด รอยละ 75.4 สงเราททาใหเกดความเครยดจากอานาจควบคมงานและการตดสนใจในงาน ไมมความเครยด รอยละ 70.3 จากขอเรยกรองจากงานดานจตใจ ไมมความเครยด รอยละ 75.4 จากขอเรยกรองจากงานดานกายภาพ ไมมความเครยด รอยละ 72.0 จากความมนคงในหนาทการงาน ไมมความเครยด รอยละ 100.0 จากการสนบสนนทางสงคม ไมมความเครยด รอยละ 75.4 และจากอนตรายในททางาน รอยละ 75.4

Page 67: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

58

ตารางท 6 ความสมพนธระหวางปจจยดานความเครยดจากการทางานและปจจยลกษณะสวนบคคลของประชากร

(N = 118)ปจจยลกษณะสวนบคคล เครยด ไมเครยด df 2 p-value

จานวน (รอยละ)

จานวน (รอยละ)

ภมภาค ภาคกลาง ภาคอนๆพนทการทางาน กรงเทพมหานคร ตางจงหวดอาย 29 ป หรอนอยกวา 30 – 39 ป 40 – 49 ป ตงแต 50 ปขนไปเพศ ชาย หญงสถานภาพสมรส สมรส โสด หยาราง/แยกกนอยระดบการศกษา ตากวาหรอเทยบเทาอนปรญญา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

25 (86.2)4 (13.8)

24 (82.8)5 (17.2)

5 (17.2)11 (37.9)12 (41.4)

1 (3.4)

5 (17.2)24 (82.8)

8 (27.6)18 (62.1)3 (10.3)

7 (33.3)18 (52.4)4 (14.3)

59 (66.3)30 (33.7)

53 (59.6)36 (40.4)

41 (46.1)22 (24.7)18 (20.2)8 (9.0)

11 (12.4)78 (87.6)

36 (40.4)49 (51.1)4 (4.5)

12 (22.6)59 (60.4)12 (17.0

1

1

3

1

2

2

4.229*

5.196*

2.162

.445

2.422

6.291*

.000

.000

.558

.537

.327

.000

Page 68: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

59

ตารางท 6 (ตอ) (N = 118)

ปจจยลกษณะสวนบคคล เครยด ไมเครยด df 2 p-valueจานวน

(รอยละ)จานวน

(รอยละ)รายไดรวมเฉลยตอเดอน 15,000 บาท หรอนอยกวา 15,001 - 20,000 บาท 20,001 - 30,000 บาท 30,001 - 40,000 บาท ตงแต 40,001 บาทขนไปความเพยงพอของรายได ไมเพยงพอ เพยงพอดานสขภาพ มโรคประจาตว ไมมโรคประจาตวบทบาทหนาทปจจบน พยาบาล ผชวยพยาบาล เจาหนาทตรวจการนอนหลบ อนๆ ตาแหนงการรบผดชอบงาน รบผดชอบงานมากกวา 2 งาน รบผดชอบ 2 งาน รบผดชอบงานดานการตรวจการนอน หลบอยางเดยว

2 (13.3)7 (25.9)9 (23.1)7 (29.2)4 (30.8)

9 (31.0)20 (69.0)

4 (19.0)25 (25.8)

15 (51.7)4 (13.8)7 (24.1)3 (10.3)

6 (27.3)4 (14.3)19 (27.9)

13 (86.7)20 (74.1)30 (76.9)17 (70.8)9 (69.2)

36 (40.4)53 (59.6)

17 (81.0)72 (74.2)

19 (21.3)20 (22.5)35 (39.3)15 (16.9)

16 (72.7)24 (85.7)49 (72.1)

4

1

3

2

1.724

.822

.421

9.839*

2.101

.799

.390

.590

.000

.374

Page 69: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

60

ตารางท 6 (ตอ)(N = 118)

ปจจยลกษณะสวนบคคล เครยด ไมเครยด df 2 p-valueจานวน

(รอยละ)จานวน

(รอยละ)ภาระงาน ภาระงานหลก ภาระงานรองลกษณะเวลาการทางาน เวรเชาแตตองตรวจการนอนหลบ รวมดวย เวรแบบหมนเวยน เวรกลางคนอยางเดยวชวโมงการทางานรวมทงหมดตอสปดาหµ= 65.29 SD = 17.717 Min = 29 Max = 152 เวรกลางวน อยเฉพาะเวรกลางคน = 4 ราย นอยกวา 32 ชวโมง 32 – 44 ชวโมง 45 ชวโมง ขนไป ไมตอบ = 3 คนµ= 2.04 SD = 0.687 Min = 1 Max = 3 เวรกลางคน อยเฉพาะเวรกลางวน = 2 ราย 16.5 ชวโมง หรอนอยกวา 16.5 – 40 ชวโมง 41 ชวโมง ขนไปµ= 1.948 SD = .670 Min = 1 Max = 3

14 (48.3)15 (51.7)

14 (48.3)

13 (44.8)2 (6.9)

85 (76.6)

9 (34.6)12 (46.2)5 (19.2)

4 (13.8)14 (48.3)11 (37.9)

40 (44.9)49 (55.1)

58 (65.2)

29 (32.6)2 (2.2)

26 (23.4)

15 (17.6)47 (55.3)23 (27.1)

5 (28.7)50 (57.5)12 (13.8)

1

2

2

2

.098

3.339

-.137

3.448

8.667*

.831

.170

.143

.199

.000

Page 70: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

61

ตารางท 6 (ตอ) (N = 118)

ปจจยลกษณะสวนบคคล เครยด ไมเครยด df 2 p-valueจานวน

(รอยละ)จานวน

(รอยละ)ประสบการณในการทางาน 12 เดอน หรอนอยกวา ตงแต 13 – 36 เดอน ( มากกวา 1 ป – 3 ป ) ตงแต 37 – 60 เดอน (มากกวา 3 ป – 5 ป ) ตงแต 61 – 119 เดอน (มากกวา 5 ป แตไม ถง 10 ป ) 120 เดอน (ตงแต 10 ป ขนไป ) ประเภทการจาง Full time Part timeประเภทธรกจโรงพยาบาล ภาครฐบาล ภาคเอกชนลกษณะโรงพยาบาล โรงเรยนแพทย โรงพยาบาลรฐบาล โรงพยาบาลเอกชน

10 (34.5)8 (27.6)3 (10.3)4 (13.8)

4 (13.8)

21 (72.4)8 (27.6)

22 (79.5)7 (24.1)

13 (44.8)9 (31.0)7 (24.1)

32 (36.0)18 (20.2)14 (15.7)12 (13.5)

13 (14.6)

62 (69.7)27 (30.3)

59 (66.3)30 (33.7)

43 (48.3)16 (18.0)30 (33.7)

4

1

1

2

1.003

.079

.931

2.455

.909

.820

.368

.298

Page 71: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

62

ตารางท 6 (ตอ) (N = 118)

ปจจยลกษณะสวนบคคล เครยด ไมเครยด df 2 p-valueจานวน

(รอยละ)จานวน

(รอยละ)ระดบความรความสามารถ ประกาศนยบตรระดบพนฐาน ประกาศนยบตรระดบชานาญการ ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการอบรม ระดบพนฐานแลว ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการอบรม ระดบชานาญการแลว ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการอบรม ดงานทโรงพยาบาลแลว

12 (41.4)3 (10.4)8 (27.6)

1 (3.4)

5 (17.2)

34 (38.2)5 (5.6)

36 (40.5)

1 (1.1)

13 (14.6)

4 3.253 .508

จากตารางท 6 พบวา ปจจยลกษณะสวนบคคล ไดแก พนทการทางาน ระดบการศกษา หนาทปจจบน ชวโมงการทางานเวรเวลากลางคน มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของประชากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนการยอมรบสมมตฐาน เปนบางสวน

Page 72: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

63

ตารางท 7 ความสมพนธระหวางปจจยดานความเครยดจากการทางานและปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางานของประชากร

(N = 118)ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน เครยด ไมเครยด df 2 p-value

จานวน (รอยละ)

จานวน (รอยละ)

หวหนาแพทยผควบคมหองตรวจ แพทย ดาน Sleep specialist แพทย ดาน ห คอ จมก แพทย ดานระบบประสาทวทยา อายรแพทยโรคปอด กมารแพทย ไมมหวหนาแพทยประจาหนวยงาน ชนดของเครองมอตรวจ Attended (Type 1) Unattended (Type 2) Limited channels (Type 3) ไมตอบ = 1 รายการใชโปรแกรมคอมพวเตอร 1 โปรแกรม 2 โปรแกรม ตงแต 3 โปรแกรมขนไป

15 (51.7)8 (27.6)0 (0.0)2 (6.9)1 (3.4)3 (10.3)

27 (93.1)0 (0.0)2 (6.9)

18 (62.1)9 (31.0)2 (6.9)

40 (44.9)15 (16.9)

5 (5.6)14 (15.7)

3 (3.4)12 (13.5)

85 (96.6)1 (1.1)2 (2.3)

56 (62.9)26 (29.2)

7 (7.9)

5

2

2

4.052

1.721

.119

.526

.677

1.00

Page 73: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

64

ตารางท 7 (ตอ)(N = 118)

ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน เครยด ไมเครยด df 2 p-valueจานวน

(รอยละ)จานวน

(รอยละ)การประมวลผลขอมลการตรวจ อานผลขอมลดวยตวเองตามมาตรฐานทงหมด อานผลขอมลโดยใชโปรแกรมของเครองอานอตโนมต ตรวจการนอนหลบอยางเดยวไมมหนาทอานผล อานผลทบซาโปรแกรมของเครองอานผลอตโนมต โดยแกไขหรอเพมเตมจากทโปรแกรมอตโนมตอานมาแลวการปรบเครองแรงดนบวก ไมมการปรบเครองแรงดนบวก มวธการปรบเครองแรงดนบวก ปรบเครองปรบอตโนมต ตามคาสงแพทย (AutoPAP) ปรบเครอง ตามมาตรฐานสากลของ AASMการเฝาดแลผปวยในขณะตรวจ ไมตองนงเฝาสงเกตอาการผปวย ตองนงเฝาสงเกตอาการผปวยการดแลรบผดชอบผปวย 1 รายตอคน มากกวาหรอเทากบ 2 รายตอคน

18 (62.1)1 (3.4)

7 (24.1)3 (10.3)

5 (17.2)24 (82.8)

7 (24.1)

22 (75.9)

0 (0.0)29 (100)

24 (82.8)5 (17.2)

47 (52.8)6 (6.7)

21 (23.6)15 (16.9)

13 (14.6)76 (85.4)

24 (27.0)

65 (73.0)

2 (2.2)87 (97.8)

72 (80.9)17 (19.1)

1

1

1

1

1.084

.117

.090

.663

.050

.817

.769

.814

.567

1.00

Page 74: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

65

ตารางท 7 (ตอ)(N = 118)

ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน

เครยด ไมเครยด df 2 p-value

จานวน (รอยละ)

จานวน (รอยละ)

อปกรณการตรวจ นอยทสด นอย มาก มากทสดโปรแกรมคอมพวเตอร นอยทสด นอย มาก มากทสดระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ นอยทสด นอย มาก มากทสดผปวย/ญาต นอยทสด นอย มาก มากทสด

5 (17.2)10 (34.5)12 (41.4)2 (6.9)

4 (13.8)13 (44.8)7 (24.2)5 (17.2)

8 (27.6)6 (20.7)

11 (37.9)4 (13.8)

10 (34.5)13 (44.8)4 (13.8)2 (6.9)

14 (15.7)51 (57.3)20 (22.5)4 (4.5)

14 (15.7)55 (61.8)16 (18.0)4 (4.5)

4 (4.5)15 (16.9)45 (50.6)25 (28.0)

19 (21.3)55 (61.8)13 (14.6)2 (2.3)

3

3

3

3

5.366

6.232

14.204*

4.033

.143

.098

.000

.252

Page 75: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

66

ตารางท 7 (ตอ)(N = 118)

ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน

เครยด ไมเครยด df 2 p-value

จานวน (รอยละ)

จานวน (รอยละ)

บคคลทปรกษา นอยทสด นอย มากการไดรบการฝกอบรม นอยทสด นอย มาก มากทสด

3 (10.4)21(72.4)5 (17.2)

6 (20.7)14 (48.3)6 (20.7)3 (10.3)

25 (28.1)54 (60.7)10 (11.2)

20 (22.5)56 (62.9)13 (14.6)0 (0.0)

2

3

3.997

10.532*

.146

.000

*p < .05

จากตารางท 7 พบวา ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน ไดแก ระบบการเบกการบรหารจดการอปกรณ และการไดรบการฝกอบรม มความสมพนธความเครยดจากการทางานของประชากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนการยอมรบสมมตฐาน เปนบางสวน

Page 76: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

67

ตารางท 8 ความสมพนธระหวางปจจยดานความเครยดจากการทางานและปจจยดานคณภาพการนอนหลบของประชากร

(N = 118)ปจจยดานคณภาพการนอนหลบ เครยด ไมเครยด df 2 p-value

จานวน (รอยละ)

จานวน (รอยละ)

คณภาพการนอนหลบไมดคณภาพการนอนหลบด

10 (34.5)19 (65.5)

42 (47.2)47 (52.8)

1 1.433 .284

*p < .05

จากตารางท 8 พบวา ปจจยดานคณภาพการนอนหลบไมสมพนธกบความเครยดจากการ

ทางาน เปนการปฏเสธการยอมรบสมมตฐาน

Page 77: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

68

ตารางท 9 ความสมพนธระหวางปจจยดานความเครยดจากการทางานและปจจยดานความวตกกงวลของประชากร

(N = 118)ปจจยดานความวตกกงวล เครยด ไมเครยด df 2 p-value

จานวน (รอยละ)

จานวน (รอยละ)

ความวตกกงวลขณะเผชญ (State Trait Anxiety Inventory,Y.1) มตา มปานกลางความวตกกงวลแฝง ( State Trait Anxiety Inventory,Y.2) มตา มปานกลางอาการซมเศรา (ThaiHADS) ไมมอาการซมเศรา มอาการซมเศรา ไมตอบ = 3 รายอาการวตกกงวล (ThaiHADS) ไมมความผดปกต ไมตอบ = 3 ราย

14 (48.3)15 (51.7)

14 (48.3)15 (51.7)

7 (25.9)20 (74.1)

27 (100.0)

50 (56.2)39 (43.8)

48 (53.9)41 (46.1)

9 (10.2)79 (89.8)

88 (100.0)

1

1

1

.551

.281

4.251*

.523

.671

.000

*p < .05

จากตารางท 9 พบวา ปจจยดานความวตกกงวล ในรายทมอาการซมเศรา มความสมพนธกบ

ความเครยดจากการทางานของประชากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนการยอมรบ

สมมตฐาน เปนบางสวน

Page 78: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

69

ตารางท 10 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยททาใหเกดความเครยดจากการทางานกบ

ประชากร

(N = 118)ความเครยดจากการทางาน

ปจจยททาใหเกดความเครยดจากการทางานคาสหสมพนธ ( r ) p-value

ดานปญหา/อปสรรค และเทคนคการทางาน หวหนาแพทยผควบคมหองตรวจ ชนดของเครองมอตรวจ การใชโปรแกรมคอมพวเตอร การประมวลผลขอมลการตรวจ การปรบเครองแรงดนบวก วธการปรบเครองแรงดนบวก การเฝาดแลผปวยในขณะตรวจ การดแลรบผดชอบผปวย อปกรณการตรวจ โปรแกรมคอมพวเตอร ระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ ผปวย/ญาต บคคลทปรกษา การไดรบการฝกอบรม

.090-.094.033.079.032.028.075.082-.124-.184*.307**.028-.172-.177

.333

.314

.726

.394

.735

.766

.420

.379

.180

.000

.000

.766

.062

.055

*p < .05, **p < .01

จากตารางท 10 พบวาปจจยททาใหเกดความเครยดจากการทางาน ในดานปญหา/อปสรรค และเทคนคการทางานของประชากร ประกอบไปดวย หวหนาแพทยผควบคมหองตรวจ ชนดของเครองมอตรวจ การใชโปรแกรมคอมพวเตอร การประมวลผลขอมลการตรวจ การปรบเครองแรงดนบวก วธการปรบเครองแรงดนบวก การเฝาดแลผปวยในขณะตรวจ การดแลรบผดชอบผปวย อปกรณการตรวจ ผปวย/ญาต บคคลทปรกษา การไดรบการฝกอบรม ไมมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของประชากร

Page 79: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

70

สวนโปรแกรมคอมพวเตอร และระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ มความสมพนธในทางลบกบความเครยดจากการทางานของประชากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนการยอมรบสมมตฐาน เปนบางสวน

ตารางท 11 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยททาใหเกดความเครยดจากการทางานกบ

ประชากร

(N = 118)ความเครยดจากการทางาน

ปจจยททาใหเกดความเครยดจากการทางานคาสหสมพนธ ( r ) p-value

คณภาพการนอนหลบความวตกกงวล ขณะเผชญ (State Trait Anxiety Inventory,Y.1) ขณะแฝง ( State Trait Anxiety Inventory,Y.2) อาการซมเศรา (ThaiHADS)

.110

.068

.049.192*

.235

.462

.600

.000

*p < .05

จากตารางท 11 พบวาปจจยททาใหเกดความเครยดจากการทางาน ในดานคณภาพการนอน

หลบ ไมมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของประชากร และ ปจจยททาใหเกด

ความเครยดจากการทางาน ในดานความวตกกงวล ซงมความวตกกงวลขณะเผชญและขณะแฝง ไม

มความสมพนธทางบวกกบความเครยดจากการทางานของประชากร ความวตกกงวลททาใหเกด

อาการซมเศรา มความสมพนธทางบวกกบความเครยดจากการทางานของประชากร อยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05 เปนการยอมรบสมมตฐาน เปนบางสวน

Page 80: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

(71)

บทท 5

บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการศกษาความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ

ในประเทศไทย เปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) มวตถประสงคเพอศกษาปจจย

ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศ

ไทย เพอใหทราบถงปจจยทมความสมพนธกบความเครยดในการทางานอยางถกตอง สามารถนา

ผลการวจยมาใชเปนแนวทางในการปองกนความเครยด และสงเสรมสขภาพใหมภาวะสขภาพกาย

และสขภาพจตทดอนเปนผลดตอการบรการใหแกผมารบบรการและองคกร รวมถงสขภาพของ

ผปฏบตงานดวย

การดาเนนการวจยในครงน นกวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลกบประชากร คอนก

เทคนคตรวจการนอนหลบ ทวประเทศไทย จานวน 127 คน มการตอบกลบจานวน 118 คน

(92.9%) เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามขอมลสวนบคคล ซงผวจยเปนผสรางขน

แบบสอบถามวดดานคณภาพการนอนหลบ แบบสอบถามวดความวตกกงวล และแบบสอบถามวด

ความเครยด ทมผวจยทานอนไดสรางขนและไดมการทดสอบหาความเชอมน คาสมประสทธแอล

ฟาของครอนบาค มาแลว ซงแบบสอบถามทงหมดน ทางผวจยไดจดทาหนงสอขออนญาตจาก

เจาของเครองมอแลว และไดผานการตรวจสอบความตรงของเนอหาจากผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน

(ภาคผนวก)

สรปผลการวจย

ผลการวจยปจจยปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจ

การนอนหลบ ในประเทศไทย มดงน

1. ลกษณะขอมลสวนบคคล

จากการศกษาลกษณะขอมลสวนบคคลของประชากร พบวา สวนใหญ อยในภมภาค ภาค

กลาง รอยละ 71.2 พนทการทางานอยในกรงเทพมหานคร รอยละ 65.3 เปนเพศหญง รอยละ 86.4

Page 81: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

72

มอายระหวาง 30 – 39 ป รอยละ 44.9 สถานภาพโสด รอยละ 56.8 มระดบการศกษา อยในระดบ

ปรญญาตร รอยละ 65.2 มรายไดรวมเฉลยตอเดอน 20,001 – 30,000 บาท รอยละ 33.1 มความ

เพยงพอของรายได รอยละ 61.9 ดานสขภาพไมมโรคประจาตว รอยละ 82.2 มหนาทปจจบนเปน

เจาหนาตรวจการนอนหลบ รอยละ 35.6 มตาแหนงการรบผดชอบงาน 2 งาน รอยละ 57.7 ภาระ

งานดานการตรวจการนอนหลบเปนภาระงานรอง รอยละ 54.2 มลกษณะเวลาการทางานเปนเวร 8

ชวโมง (เชา บาย ดก) รอยละ 78.8 มลกษณะการอยเวรเปนเวรเชาเปนประจาแตตองปฏบตงาน

ดานการตรวจการนอนหลบดวย รอยละ 61.0 มชวโมงการทางานตอสปดาหเฉลยเปน 66.87

ชวโมง โดยแบงเปนเวรกลางวน เฉลยเปน 38.23 ชวโมง เวรกลางคน เฉลยเปน 30.41 ชวโมง ม

ประสบการณในการทางานดานการตรวจการนอนหลบ นอยกวาหรอเทากบ 1 ป รอยละ 35.6 มการ

จางงานเปน Full time รอยละ 70.3 ธรกจโรงพยาบาลทปฏบตงานเปนภาครฐบาล รอยละ 68.6

ลกษณะโรงพยาบาลทปฏบตงานเปนโรงเรยนแพทย รอยละ 47.5 และมระดบความรความสามารถ

ในการปฏบตงานโดยทยงไมไดรบใบประกาศนยบตร แตผานการอบรมระดบพนฐานจากสมาคม

โรคการนอนหลบ แหงประเทศไทยแลว รอยละ 37.3

2. ลกษณะขอมลดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน

จากการศกษาลกษณะขอมลดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางานของประชากรพบวา

ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางานของประชากรทศกษา สวนใหญ มแพทยดาน Sleep

specialist เปนหวหนาแพทยผควบคมดแล รอยละ 46.6 มชนดเครองมอการตรวจการนอนหลบทม

สญญาณมากกวา 7 ชองสญญาณ โดยมเจาหนาทคอยนงเฝาสงเกตการณในขณะตรวจ (Attended

,Type 1) รอยละ 95.0 มการใชโปรแกรมการตรวจการนอนหลบ 1 โปรแกรม รอยละ 62.7 มการ

ประมวลผลขอมลการตรวจโดยอานผลขอมลดวยตวเองตามมาตรฐาน AASM ทงหมด รอยละ 55.1

มการปรบเครองแรงดนบวก รอยละ 84.7 มวธการปรบเครองแรงดนบวกตามมาตรฐานสากล ของ

AASM รอยละ 73.7 มการนงเฝาดแลสงเกตอาการผปวยในขณะตรวจ รอยละ 98.3 มการดแล

รบผดชอบผปวย 1 รายตอคอ รอยละ 81.4 ดานอปกรณการตรวจ มปญหานอย รอยละ 51.7 ดาน

โปรแกรมคอมพวเตอร มปญหานอย รอยละ 57.6 ดานระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ

Page 82: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

73

มปญหานอย รอยละ 47.5 ดานผปวยและญาต มปญหานอย รอยละ 57.6 ดานบคคลทปรกษา ม

ปญหานอย รอยละ 63.6 และการไดรบการฝกอบรม มปญหานอย รอยละ 59.4

3. ลกษณะขอมลดานคณภาพดานการนอนหลบ

จากการศกษาลกษณะดานคณภาพดานการนอนหลบของประชากร พบวา สวนใหญ

คณภาพการนอนหลบไมด รอยละ 55.9

4. ลกษณะขอมลดานความวตกกงวล

จากการศกษาลกษณะดานความวตกกงวล ของประชากร พบวา สวนใหญ มความวตกกงวลในขณะเผชญอยในระดบตา รอยละ 54.2 มความวตกกงวลแบบแฝงอยในระดบตา รอยละ 52.5 และไมมอาการซมเศรา รอยละ 83.9

5. ลกษณะขอมลปจจยดานความเครยดจากการทางาน

จากการศกษาประชากร พบวาสวนใหญ ไมมความเครยด รอยละ 75.4 สงเราททาใหเกดความเครยดจากอานาจควบคมงานและการตดสนใจในงาน ไมมความเครยด รอยละ 70.3 จากขอเรยกรองจากงานดานจตใจ ไมมความเครยด รอยละ 75.4 จากขอเรยกรองจากงานดานกายภาพ ไมมความเครยด รอยละ 72.0 จากความมนคงในหนาทการงาน ไมมความเครยด รอยละ 100.0 จากการสนบสนนทางสงคม ไมมความเครยด รอยละ 75.4 และจากอนตรายในททางาน รอยละ 75.4

6. ผลการวเคราะหตามสมมตฐาน

สมมตฐานขอท 1 ปจจยลกษณะสวนบคคล ไดแก พนทการทางาน ระดบการศกษา หนาทปจจบน ชวโมงการทางานเวรเวลากลางคน มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของประชากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนการยอมรบสมมตฐาน เปนบางสวน

สมมตฐานขอท 2 ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน ไดแก ระบบการเบกการบรหารจดการอปกรณ และการไดรบการฝกอบรม มความสมพนธความเครยดจากการทางานของประชากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนการยอมรบสมมตฐาน เปนบางสวน

Page 83: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

74

สมมตฐานขอท 3 ปจจยดานคณภาพการนอนหลบไมสมพนธกบความเครยดจากการทางาน เปนการปฏเสธการยอมรบสมมตฐาน

สมมตฐานขอท 4 ปจจยดานความวตกกงวล ในรายทมอาการซมเศรา มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของประชากร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนการยอมรบสมมตฐาน เปนบางสวน

อภปรายผล

จากผลการวจยปจจยปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย สามารถนาผลมาอภปราย ดงน

1. จากผลการวจย พบวา ความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย มความเครยดรอยละ 24.9 โดยสวนใหญไมมความเครยด ไมสอดคลองกบงานวจยทพากร สายเพชร (2552: บทคดยอ) ไดศกษาความเครยดจากการทางานและภาวะสขภาพของพยาบาลวชาชพ สงกดสานกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสข จงหวดนครนายก ประเทศไทย ผลการศกษาพบวาลกษณะของกลมตวอยางทศกษา พยาบาลวชาชพมความเครยดจากการทางานสง รอยละ 41.8

แตมความสอดคลองกบงานวจยของ ดวงรตน และคณะฯ (2555: 68) ไดทาการวจยเรอง ปจจยททาใหเกดความเครยด และการจดการกบความเครยดในพยาบาล พบวากลมตวอยางสวนใหญ มความเครยดอยในระดบปกต อาจเนองมาจากนกเทคนคตรวจการนอนหลบเปนเจาหนาทจากหลากหลายสาขาวชาชพมาปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบ และการตรวจการนอนหลบยงเปนงานทเฉพาะทาง เปนงานทยงไมมความแพรหลายในวชาชพและยงใหมอยเปนงานทมความทาทายตองใชความสามารถทงการดแลผปวย และทางเทคนคการใชโปรแกรมการตรวจโดยเฉพาะและ การดแลผปวยสวนใหญจะเปนการดแลผปวยทมปญหาดานการนอนทหลากหลาย ไมมภาวะสขภาพเจบปวย หรออาจมภาวะสขภาพการทเจบปวย อาจทาใหผทปฏบตงานในงานนสวนใหญยงมความตนตวสนใจในการทางานดานน

2. จากผลการวจยพบวา ขอมลสวนบคคล ไดแก เขตภมภาคทอาศยอย พนทการทางานสวนใหญตงอยในจงหวดกรงเทพมหานคร บทบาทหนาทปจจบน มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ท (4.229, 5.199, 9.839, p = .000) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงสอดคลองกบการศกษาของ ปาณภา เสยงเพราะ (2557 : 1)

Page 84: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

75

ทาการศกษาเรองปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของพยาบาลทปฏบตงานในโรงพยาบาลเฉพาะทางโรคมะเรงเขตภาคกลาง พบวา ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานอยางมนยสาคญทางสถต (p < 0.05) ไดแก ปจจยนอกงานดานลกษณะสวนบคคล (ตาแหนงงาน ประสบการณในการทางาน และการอบรมเฉพาะทางโรคมะเรง) ดานครอบครว (สมพนธภาพภายในครอบครวและภาระความรบผดชอบในครอบครว) เมอแยกตามบทบาทหนาทของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย แลว พบวา สวนใหญเปนพยาบาลทตองปฏบตหนาทตรวจการนอนหลบรวมดวยมความเครยดจากการทางานถง รอยละ 51.7 และระดบการศกษา ชวโมงการทางานเวรเวลากลางคน ยงมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ท ( 6.291, 8.667, p = 000) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงสอดคลองกบงานศกษาวจยของ ณฐศศ ฐตภาสวจน (2557: 1) ไดทาการศกษาปจจยขอมลสวนบคคล ทมความสมพนธกบความเครยดในการทางานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลนครพนม จงหวดนครพนม พบวา อาย ระดบการศกษา อายงาน ระดบรายไดตอเดอน การอยเวร บาย ดก มความสมพนธกบความเครยด รวมถงสอดคลองกบงานศกษาวจยของ วรวฒ รบงาน (2557: 1) ไดทาการศกษาปจจยขอมลสวนบคคล ทมความเครยดจากการทางาน ของบคลากรฝายการพยาบาล โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต จงหวดปทมธาน พบวา เพศ อาย ประสบการณในการปฏบตงาน สถานภาพสมรส ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน โดยรวมมความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน

จงอาจกลาวไดวานกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ทอาศยอยในเขตกลาง พนทการทางานสวนใหญอยในจงหวดกรงเทพมหานคร บทบาทหนาทตางๆ ทมชวโมงการทางานสวนใหญในเวลากลางคนทอยเวรมากกวา 40 ชวโมง ตองเผชญกบการเดนทางเรงรบ เพอใหเกดความปลอดภย และตองรบผดชอบงานตางๆทมความสาคญ ทเกยวของทงดานวชาการและการบรการรวมถงดแลผปวย เพอใหผปวยไดรบความสขสบายปลอดภย นกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในบางรายยงตองทางานทงกลางวนและทางานตอในเวลากลางคนในวนเดยวกนโดยไมไดพกผอนหรอไดรบการพกผอนนอย เพอทาการตรวจการนอนหลบใหผปวยในเวลากลางคน ซงการตรวจการนอนหลบจะตองตรวจในเวลาทผปวยหลบจรงเพอใหไดขอมลทถกตองและตรงกบความเปนจรงของผปวย รวมถงนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ตองคอยปรบเครองชวยหายใจในรายทมปญหาการหยดหายใจขณะหลบใหเพอใหผปวยไดหายใจไดอยางสมาเสมอไมมภาวะขาดออกซเจนในขณะทหลบ และตองเฝาดอปกรณสญญาณแกไขปญหาตางๆเพอใหดาเนนการอยางตอเนองตลอด

Page 85: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

76

ทงคนโดยตองทางานอดหลบอดนอน จนถงเชารงขน ทาใหเวลาการนอนของนกเทคนคตรวจการนอนหลบเปลยน ดวยสาเหตนอาจสงผลทาใหเกดความเครยดจากการทางานได

3. จากผลการวจยพบวา ปจจยททาใหเกดความเครยดจากการทางาน ประกอบไปดวย ปญหา/อปสรรค และเทคนคการทางาน ในดานระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ และการไดรบการฝกอบรม มความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน ของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ท (14.204, 10.532, p = .000) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ในดานการฝกอบรม มความสอดคลอง กบงานวจยของ ปาณภา เสยงเพราะ (2557 : 1) ททาการศกษาเรองปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของพยาบาลทปฏบตงานในโรงพยาบาลเฉพาะทางโรคมะเรงเขตภาคกลาง พบวา ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานอยางมนยสาคญทางสถต (p < 0.05) ไดแก ปจจยนอกงานดานลกษณะสวนบคคล (ตาแหนงงาน ประสบการณในการทางาน และการอบรมเฉพาะทางโรคมะเรง) ปจจยดานคณภาพการนอนหลบ ไมมความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน ของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ไมสอดคลองกบงานศกษาวจยของ ชลธชา แยมมา, พรพนธ ลอบญธวชชย (2556: 183-196) ไดศกษาวจยเรอง ปญหาการนอนหลบ ความเหนอยลาและประสทธภาพในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาล จฬาลงกรณ พบวา ปจจยทเกยวของกบปญหาการนอนหลบ ไดแก ภาระการดแลครอบครว การทางานในแผนกผปวยใน ปญหาความมด/สวางภายในหอง (p < 0.05) ความเครยดและความเหนอยลา (p <0.01) ปจจยทานายปญหาการนอนหลบ ไดแก ความเครยดในระดบปานกลางถงมากทสด (p<0.05) สวนปจจยดานความวตกกงวล ของของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ในรายทอาการซมเศรามความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน ของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ท (14.204, 10.532, p = .000) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ไมสอดคลองกบงานวจยทเกยวของ

จงอาจกลาวไดวานกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ทตองปฏบตงานในตอนกลางคนเปนสวนใหญจะตองประสบปญหาเหตการณเฉพาะหนาเชน ปญหาดานอปกรณเครองมอในระหวางการตรวจ เนองจากสายอปกรณการตรวจทตดทตวผปวยมจานวนมาก ตองตดอยกบตวตลอดทงคน ทาใหโอกาสทอปกรณตางๆมโอกาสเสยงตอการชารดไดสง ในบางโรงพยาบาลมขอจากดในการเบกจายอปกรณเครองมอ ซงอปกรณทใชสวนใหญตองสงจากตางประเทศ หรอระบบการเบกอปกรณมขนตอนการเบกทยงยาก ไมมการสารองอปกรณการใช ทาใหเปนอปสรรคตอการตรวจผปวยและการทางาน และการตรวจการนอนหลบตองมหลกเทคนคการทางานเฉพาะ

Page 86: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

77

ทางตองใชทกษะและความรความสามารถ ประสบการณ เนองจากปญหาในแตละราย ไมเหมอนกน และอปกรณการตรวจรกษามการพฒนาอยางตอเนอง จงจาเปนตองมการฝกอบรมเพอเพมทกษะการเรยนรเกยวกบโรคดานการนอนหลบ และใชเทคนคตางๆในการตรวจรวมถงการแกไขปญหาตางๆ จากแพทยผเชยวชาญหรอจากเจาหนาทผชานาญการดานการตรวจ ถานกเทคนคตรวจการนอนหลบ ไดรบการฝกอบรมทไมเพยงพอไมตอเนอง อาจเปนสาเหตททาใหเกดความเครยดจากการทางานได

4. จากผลการวจยพบวา ปจจยดานคณภาพการนอนหลบอยในเกณฑด รอยละ 65.5 ไมมความสมพนธกบความเครยดจากการทางาน ของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ท (1.433, p = .284) โดยมขนาดความสมพนธในทางบวกกบความเครยดจากการทางานอยในระดบนอยมากแทบไมมเลย ( r = .110) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ไมสอดคลองกบงานวจยของ ผาณตา ชนะมณ และคณะฯ. (2549: 164-173) ไดศกษาคณภาพการนอนหลบและปจจยทเกยวของของนกศกษามหาวทยาลยในภาคใต พบวา กลมตวอยางรอยละ 76.3 มคณภาพการนอนหลบไมด รอยละ 45.3 ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพการนอนหลบในสมการถดถอยพหคณแบบขนตอน ไดแก การรบรภาวะสขภาพ สขนสยการนอน และความเครยด และไมสอดคลองกบงานวจยของ กนตพร ยอดใชย และคณะฯ. (2552 : 52-60)ไดทาการศกษาเรอง ปจจยทเกยวของกบคณภาพการนอนหลบของพยาบาล โรงพยาบาลศนยภาคใต เพอศกษาคณภาพการนอนหลบความสมพนธระหวางปจจยคดสรรและคณภาพการนอนหลบและปจจยทานายคณภาพการนอนหลบของพยาบาล กลมตวอยาง คอ พยาบาลวชาชพโรงพยาบาลศนยภาคใต 2 แหง จานวน 160 คนผลการศกษา พบวาคณภาพการนอนหลบของพยาบาลอยในระดบไมด ( = 8.03, SD = 2.33) โดยมภาวะสขภาพ สขนสยการนอน จานวนเวรเชา/เดอน สงแวดลอมขณะนอนหลบ และอาย มความสมพนธทางบวกกบคณภาพการนอนหลบ (r = 0.372, 0.336, 0.305, 0.295 และ 0.212 ตามลาดบ) สวนความเครยดจากการปฏบตงานมความสมพนธทางลบกบคณภาพการนอนหลบ (r = -0.309)

จงอาจกลาวไดวา นกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย สวนใหญยงสามารถปรบตวกบเวลาการนอนหลบทเปลยนแปลงได แตถามการทางานอดนอนสะสมเปนระยะเวลานาน กสามารถมโอกาสเกดปญหาดานคณภาพการนอนหลบในอนาคตได

5. จากผลการวจยพบวา ปจจยดานความวตกกงวล ในผทมอาการซมเศรา มความสมพนธ

กบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ท (4.251, p = 000)

Page 87: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

78

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมสอดคลองกบงานวจยใดๆททางผวจยไดทาการศกษา

คนหาขอมลงานวจยทเกยวของ แตพบวาในงานวจยของทพากร สายเพชร (2552). ทไดศกษา

ความเครยดจากการทางานและภาวะสขภาพของพยาบาลวชาชพ สงกดสานกงานปลดกระทรวง

กระทรวงสาธารณสข จงหวดนครนายก ประเทศไทย ผลการศกษาพบวา พยาบาลวชาชพม

ความเครยดจากการทางานสง รอยละ 41.8 ภาวะสขภาพของพยาบาลวชาชพ พบวามการรบรการ

เจบปวย รอยละ 30.0 และภาวะสขภาพจตไมด รอยละ 10.3 ปจจยสวนบคคลในเรองสถานภาพ

สมรส (χ2 = 5.304,p < 0.05) และดชนมวลกาย (χ2 = 12.926, p < 0.05) มความสมพนธกบการรบร

การเจบปวย อาย (r = 0.114, p < 0.05) ลกษณะงาน (χ2 = 10.195) ประสบการณในการทางานดาน

การพยาบาล (r = 0.116, p < 0.05) และรายไดเฉลยตอเดอน (r = 0.121, p < 0.05) มความสมพนธกบ

การหยดงานเนองจากการเจบปวย ปจจยทมความสมพนธกบภาวะสขภาพจต คอ ประสบการณใน

การทางานดานการพยาบาล (χ2 = 11.502, p < 0.05) การใชยานอนหลบ (χ2 =6.408, p < 0.05)

รายไดเฉลยตอเดอน (r = 0.106, p < 0.05) และความเครยดจากการทางาน(r = 0.217, p < 0.01) อยาง

มนยสาคญทางสถต

จงอาจกลาวไดวา นกเทคนคตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย ทตองทางานอดนอน นอน

ไมเปนเวลา ตองเจอภาวะทกดดน โดยตองเผชญกบความตองการของผปวย และตองคอยแกไข

ปญหาสถานการณตางๆเฉพาะหนา ไมวาจะเปนดานระบบคอมพวเตอร ดานอาการของผปวย ดาน

เทคนคการใชเครองมอตางๆ เพอทจะทางานใหสาเรจลลวง เปนผลทาใหเกดความคดวตกกงวล ม

ภาวะซมเศรา ซงอาจเปนสาเหตทาใหเกดความเครยดจากการทางานได

ขอเสนอแนะจากการวจย

จากการศกษาปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย พบวา มความเครยดจากการทางาน รอยละ 24.6 สวนใหญเปนภาคกลาง มความเครยด รอยละ 86.3 พนทการทางานในกรงเทพมหานคร รอยละ 82.8 อายโดยเฉลย อยในชวงอาย ท 40 – 49 ป รอยละ 41.4 เพศหญง รอยละ 82.8 สถานภาพโสด รอยละ 62.1 ระดบการศกษา อยในระดบปรญญาตร รอยละ 52.4 บทบาทหนาทสวนใหญเปนพยาบาล รอยละ 51.7 รบผดชอบงานดานการตรวจการนอนหลบอยางเดยว รอยละ 27.9 งานดานการตรวจการนอนหลบ

Page 88: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

79

เปนภาระงานหลก รอยละ 51.7 ลกษณะการทางานตองอยเวรตอนเชาแตตองตรวจการนอนหลบรวมดวย รอยละ 48.3 มการปฏบตงานโดยมชวโมงการทางานเฉลย 65.29 ตอสปดาห มความเครยดรอยละ 76.6 เมอแบงเปนการทางานเวรกลางวนและเวรกลางคน พบวา เวรกลางวน มการปฏบตงานโดยมชวโมงการทางานเฉลย อยท 32 – 44 ชวโมง มความเครยดรอยละ 46.2 เวรกลางคน มการปฏบตงานโดยมชวโมงการทางานเฉลย อยท 16.5 – 40 ชวโมง มความเครยดรอยละ 48.3 ประสบการณในการทางาน นอยกวาหรอเทากบ 1 ป รอยละ 34.5 ประเภทการจาง สวนใหญ เปน Full time รอยละ 72.4 ประเภทธรกจโรงพยาบาล สวนใหญเปนภาครฐบาล มความเครยด รอยละ 79.5 เปนโรงเรยนแพทย รอยละ 44.8 ระดบความรความสามารถ อยในระดบประกาศนยบตรระดบพนฐาน รอยละ 41.4 มหวหนาแพทย ดาน Sleep specialist เปนหวหนาแพทยควบคม รอยละ 51.7 ชนดของเครองมอเปนชนดการตรวจทมการตดอปกรณมากกวา 7 ชองสญญาณ และตองมการเฝาดอปกรณ (Attended polysomnography) รอยละ 93.1 มการใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาหรบการตรวจการนอนหลบ จานวน 1 โปรแกรม รอยละ 62.1 มการปรบเครองชวยหายใจ เพอชวยแกไขภาวะหยดหายใจขณะหลบ รอยละ 82.8 ตองคอยนงเฝาสงเกตอาการผปวย รอยละ 100 มการดและรบผดชอบผปวย 1 รายตอคน รอยละ 82.8

จากการศกษาในครงน พบวา ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย ไดแก พนทการทางาน ระดบการศกษา บทบาทหนาทปจจบน ชวโมงการทางานเวรเวลากลางคนทมชวโมงการทางานมากกวา 40 ชวโมงตอสปดาห ปจจยดานปญหาอปสรรคและเทคนคการทางาน ในดานระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ การฝกอบรมเฉพาะทางเพมเตม และปจจยดานความวตกกงวลในรายทมอาการซมเศรา มความสมพนธกบความเครยดจากการทางานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

อาจเปนเพราะตองนงเฝาดอปกรณตางๆ และคอยเฝาสงเกตอาการผปวยทาใหตองอดนอนตลอดทงคน เวลาการนอนเปลยน ทาใหนาฬกาชวตเปลยน และตองทางานทใชเทคนคการทางานทเฉพาะทาง ตองเผชญความตองการของผปวยและญาต และผรวมงานทมความคดหลากหลาย ตองแกไขสถานการณตางๆเฉพาะเพอใหการตรวจเปนไปอยางราบรนผปวยไดนอนหลบอยางสขสบาย และตองแขงขนกบเวลาในการตรวจผปวยเพอใหการตรวจไดสาเรจสมบรณ รวมถงตองมการเรยนรดานวชาการ เรยนรอปกรณตางๆทมการพฒนาอยางตอเนองเพอใหเกดความทนสมยเพอทจะพฒนาตนเอง และองคกร เพอใหผปวยไดเกดประโยชนสงสดในการรกษา จากการทตองทางานอดนอน พกผอนไมเปนเวลา และตองเผชญปญหาตางๆทเกดขนขณะปฏบตงาน อาจนาไปสปญหาททาใหเกดความเครยดจากการทางานไดและสงผลกระทบตอสขภาพ ทงทางรางกาย และจตใจ รวมถงสงผลกระทบตอครอบครวและองคกรของผปฏบตงานได

Page 89: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

80

จากการศกษาวจยครงนสามารถเสนอแนะดงนเชงนโยบาย

1. ผบรหารสามารถนาผลการศกษานมาใชเปนขอมลในการวางแผนในการบรหารจดการดานสขภาพกายและจตใหเหมาะสมกบงานทปฏบต เพอพฒนาการใหบรการทางการพยาบาล เชน การตรวจสขภาพกายและจตของบคลากรอยางนอยปละ 1 ครง และมการจดระบบรองรบเมอตรวจพบความผดปกต

2. ควรมการผลกดนงานดานการตรวจการนอนหลบ เขาสวชาชพเฉพาะทางเหมอนกบงานพยาบาลเฉพาะทางอนๆและคาตอบแทนใหเหมาะสม เพอเปนแรงจงในการปฏบตงาน เนองจากเปนงานทตองใชความรความสามารถเฉพาะทางหลายๆดาน เชน ดานคลนสมอง คลนหวใจ คลนการหายใจ การใชเครองชวยหายใจชนดตางๆ

3. การบรหารจดการบรรยากาศ สงแวดลอมในททางาน และกจกรรมเพอคลายเครยด เพอลดความเครยดจากการทางาน การสรางบรรยากาศในองคกรใหมสมพนธภาพทดระหวางผบรหารและผปฏบตงาน การสรางองคกรใหเปนอนหนงอนเดยวกน เพอลดสถานการณทสรางความกดดนของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ

4. หวหนางาน ควรมการจดสรรทรพยากรบคคล ชวโมงการปฏบตงานใหเหมาะสมและเพยงพอกบสภาพงานเพอใหไดพกผอนและคลายความเครยดเพอปองกนการเกดปญหาดานภาวะสขภาพทางกายและสขภาพทางจตใจของนกเทคนคตรวจการนอนหลบ

5. ควรมการสงเสรมใหความสนบสนนในดานการฝกอบรมเฉพาะทางดานการตรวจการนอนหลบ ความกาวหนาในอาชพอยางตอเนองเพอเปนขวญกาลงใจ เพอนาไปสความรกในการทางานและการพฒนางานอยางตอเนองและยงยน

6. ควรใหความสนบสนนในดานระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ เพอใหเกดความเพยงพอตอการใชงาน

เชงปฏบตการ1. ควรใหบคลากรมสวนรวม แสดงความคดเหนในการจดบรรยากาศและสงแวดลอมในท

ทางาน คอยสงเกตสงทอาจเปนสาเหตทาใหเกดความเครยดได2. ควรมบคลากรทชานาญดานระบบคอมพวเตอรทมความรความชานาญดานโปรแกรมการ

ตรวจการนอนหลบรองรบในการแกไขปญหาเมอเกดปญหาเหตการณเฉพาะหนาในตอนกลางคน3. ควรมนกเทคนคตรวจการนอนหลบทอาวโสหรอมประสบการณผานดานการตรวจการ

นอนหลบมาเปนพเลยงใหแกผทเขามาปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบทเขามาใหมเพอ

Page 90: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

81

แนะนาใหคาปรกษาอยางตอเนองและใหคาปรกษาแกนกเทคนคตรวจการนอนหลบเมอเกดปญหาในขณะทปฏบตงานในชวงเวลากลางคน

4. ควรมการจดทาคมอในการปฏบตงานของนกเทคนคตรวจการนอนหลบและการแกไขปญหาสถานการณเฉพาะหนาเมอเกดปญหาในดานตางๆอยางเปนรปธรรม

หวขอในการทางานวจยครงตอไป

1. ประสทธผลของโปรแกรมเพอการจดการความเครยด ของนกเทคนคตรวจการนอนหลบในประเทศไทย

2. เปรยบเทยบความเครยดระหวางกลมตวอยางทเปนพยาบาลปฏบตงานทมการทางานลกษณะคลายคลงกนกบนกเทคนคตรวจการนอนหลบ

3. ปจจยดานการนอนหลบ ทสงผลทาใหเกดความเครยด เชน โรคนอนกรน โรคนอนไมหลบ และ ความผดปกตของการทางานเปนกะ (Shift worker disorder)

4. รปแบบการนอนหลบของนกเทคนคตรวจการนอนหลบทสงผลตอความเครยด

Page 91: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

(82)

บรรณานกรม

หนงสอและบทความในหนงสอ

เจนจรา เพงแจม, ชนะ นฤมาน. “บทบาทและหนาทของเจาหนาทตรวจการนอนหลบ (Sleep

technician)”. การตรวจการนอนหลบทางหองปฏบตการทเกยวของกบเวชศาสตรการหลบ

: สมาคมโรคจากการหลบแหงประเทศไทย, 2559; 187-189.

มาโนช หลอตระกล, ประโมทย สคนชย. “จตเวชศาสตร รามาธบด”. พมพครงท 3, เมษายน 2555.

รตนา สายพานชย, สวรรณ พทธศร. “โรควตกกงวล”. จตเวชศาสตร รามาธบด, 2555;(3):174.

สพาณ สฤษฎวานช. “พฤตกรรมองคการสมยใหม”. ปทมธาน, มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552.

อบล นวตชย. “พฤตกรรมทเปนปญหาทางจตอารมณและการพยาบาล”. ในเอกสารประกอบการ

สอน ชดวชากรณเลอกสรรการพยาบาลมารดาและทารกและการพยาบาลจตเวช หนวยท

10-15 (หนา 1,081-1,168). นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2531.

อญชนา ทองแยม, อรณวรรณ พฤทธพนธ. “บทนาของการตรวจทางหองปฏบตการขณะนอน

หลบ”. การตรวจการนอนหลบทางหองปฏบตการทเกยวของกบเวชศาสตรการหลบ :

สมาคมโรคจากการหลบแหงประเทศไทย, 2559; 2-4.

Page 92: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

83

บทความในวารสาร นตยสาร และอนเตอรเนต

กนตพร ยอดใชย, อารยวรรณ อวมตาน, ทพมาส ชณวงศ. “ปจจยททานายคณภาพการนอนหลบ

ของพยาบาลในโรงพยาบาลศนยภาคใต”. สงขลานครนทรเวชสาร. (2550);25(5):407-413.

ชราวลย เรองศรจนทร, ศรลกษณ ศภปตพร. “ความเครยดของพยาบาล ความคดเหนตอการ

เตรยมพรอมเปนโรงพยาบาลดงดดใจและปจจยทสมพนธกบความเครยดของพยาบาล

วชาชพโรงพยาบาลเอกชนระดบอนเตอรเนชนแนล”. วารสารสมาคมจตแพทยแหง

ประเทศไทย, 2554;56(4): 425-436.

ชลธชา แยมมา, พรพนธ ลอบญธวชชย. “ปญหาการนอนหลบ ความเหนอยลาและประสทธภาพใน

การปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลจฬาลงกรณ”. วารสารสมาคมจตแพทย

แหงประเทศไทย , 2556; 58(2): 183-196.

ดวงรตน วฒนกจไกรเลศ, คคนางค นาคสวสด, ชชน ชวพนผล, วรรณ สตยววฒน. “ความเครยด

ปจจยททาใหเกดความเครยด และการจดการกบความเครยดในพยาบาล”. J Nurs Sci

2010;28(1): 67-75.

ตะวนชย จรประมขพทกษ, วรญ ตนชยสวสด. “ปญหาคณภาพการนอนหลบของพยาบาล

ประจาการ โรงพยาบาลสงขลานครนทร”. วารสารสมาคมจตแพทยแหงประเทศไทย.

(2540); 42:123-32.

ทวา กลนเรองแสง. “ปจจยทมผลตอความเครยดในการปฏบตงานของพยาบาลหองผาตด

โรงพยาบาลตารวจ”. สารวทยาลยพยาบาลกองทพเรอ 8 1 (มกราคม – เมษายน 2552): 12.

ศรจนทร พรจราศลป. “ความเครยดและวธแกความเครยด”. (www.phamacy.mahidol.ac.th)

Page 93: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

84

Karasek R, Brisson C, Kawakami N, Houtman I, Bongers P, Amick B. The Job Content

Questionnaire (JCQ): an instrument for internationally comparative assessments of

psychosocial job characteristics. Journal of occupational health psychology.

1998;3(4):322-55.

Phakthongsuk P, Apakupakul N, Psychometric properties of the Thai version of the 22-item and

45-item Karasek job content questionnaire. International journal of occupational

medicine and environmental health. 2008;21(4):331-44.

Sitasuwan T, Bussaratid S, Ruttanaumpawan P, Chotinaiwattarakul W. Reliability and validity of

the Thai version of the Pittsburgh Sleep Quality Index. Journal of the Medical

Association of Thailand = Chotmaihet thangphaet. 2014;97 Suppl 3:S57-67.

เอกสารอนๆ

กาญจนา วเชยรประดษฐ “ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของพยาบาล

วชาชพ ในโรงพยาบาลสงกดมหาวทยาลยทอยในกากบของรฐ”. วทยานพนธ

ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาอาชวอนามยและความปลอดภย มหาวทยาลยบรพา,

2556.

จรสดา ธานรตน. “ความชกและปจจยทเกยวของกบความเครยดจากงานของบคลากรใน

โรงพยาบาลปทมธาน”. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2547.

Page 94: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

85

ชญาดา สารโนศกด. “ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดของพนกงานระดบปฏบตการในนคม

อตสาหกรรม จงหวดลาพน”. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษา

และการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, 2554.

ณฐศศ ฐตภาสวจน. “ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดในการทางานของพยาบาลวชาชพ

โรงพยาบาลนครพนม จงหวดนครพนม”. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต,

(สาธารณสขศาสตร) มหาวทยาลยเกรก, 2559.

ทพากร สายเพชร. “ความสมพนธระหวางความเครยดจากการทางานกบภาวะสขภาพของพยาบาล

วชาชพในจงหวดนครนายก ประเทศไทย”. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชา

การพยาบาลสาธารณสข มหาวทยาลยมหดล, 2552.

นษฐ ประสระเตสง. “การประเมนความเครยดจากการทางานของพนกงานในนคมอตสาหกรรม

ภาคเหนอ จงหวดลาพน” ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการอตสาหกรรม

มหาวทยาลยเชยงใหม. 2553.

บญรอด ยงยวด. “ความสมพนธระหวางความเครยดจากการทางานกบความตงใจทจะคงอยใน

วชาชพของพยาบาลวชาชพ จงหวดพระนครศรอยธยา”. ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต

(สาธารณสขศาสตร)สาขาวชาเอกการพยาบาลสาธารณสข มหาวทยาลยมหดล, 2553.

ปาณภา เสยงเพราะ. “ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของพยาบาลใน

โรงพยาบาลเฉพาะทางโรคมะเรง เขตภาคกลาง”. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตร

มหาบณฑต, (สาธารณสขศาสตร) มหาวทยาลยมหดล, 2557.

Page 95: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

86

ปารว ทองแพง. “ปจจยทมผลตอความเครยดในการปฏบตงานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาล

ศนยนครปฐม”. ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามคาแหง, 2547.

วรวฒ รบงาน. “ความเครยดจากกทางานของบคลากรฝายการพยาบาล โรงพยาบาลธรรมศาสตร

เฉลมพระเกยรต จงหวดปทมธาน”. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต,

(สาธารณสขศาสตร) มหาวทยาลยเกรก, 2559

วทญา ตนอารย. “ความเครยดจากการทางานของพนกงานมหาวทยาลยราชภฎเชยงใหม”. หลกสตร

ปรญญาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต สาขาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยเชยงใหม, 2551.

สมชาย คนโททอง. “ความวตกกงวลตามสถานการณของนกกฬายมนาสตกในการแขงขนกฬา

แหงชาต ครงท 39”. ปรญญานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาพลศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2554.

Page 96: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

(87)

ภาคผนวก

Page 97: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

88

ภาคผนวก กรายนามผทรงคณวฒการตรวจสอบเครองมอวจย

Page 98: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

89

รายนามผทรงคณวฒการตรวจสอบเครองมอ

1. ดร.มธรส ทพยมงคลกล อาจารยประจาภาควชาระบาดวทยาคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล

2. อาจารยนายแพทย จกรกฤษณ สขยง อาจารยประจาภาควชาจตเวชศาสตรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

3. อาจารยแพทยหญง วสาขสร ตนตระกล อาจารยประจาศนยโรคการนอนหลบ /อาจารยประจาหนวยโรคระบบการหายใจและเวชบาบดวกฤตภาควชาอายรศาสตรคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดมหาวทยาลยมหดล

Page 99: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

90

ภาคผนวก ขแบบสอบถามการวจย

Page 100: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

91

รหสหมายเลข..................................แบบสอบถามวจย

เรอง “ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคการนอนหลบในประเทศไทย”

.........................................................................................................................สวนท 1 ขอมลทวไปคาชแจง กรณากาเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบความจรง หรอเตมขอความลงในชองวาใหสมบรณ1. อาย...................... ป2. เพศ ชาย หญง3. สถานภาพสมรสของคณ

โสด สมรส หยาราง แยกกนอย

อนๆ ระบ…………………………………………4. ระดบการศกษาสงสดทคณสาเรจคอ

อนปรญญา ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร อนๆ ระบ…………………………………….……..5. รายไดรวมเฉลยตอเดอน .................................................................. บาท6. ความเพยงพอของรายได เพยงพอ ไมเพยงพอ7. ดานสขภาพ คณมโรคประจาตว หรอไม (โรคประจาตวหมายถงอาการทไดรบการวนจฉยจากแพทยแลว)

โรคประจาตว ม ไมม7.1 โรคความดนโลหตสง

7.2 โรคเบาหวาน

7.3 ไขมนในเลอดสง

7.4 อนๆระบ.............................................

Page 101: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

92

8. ตาแหนงหนาทปจจบน (โปรดเลอกคาตอบเดยว) พยาบาล นกเทคนคตรวจการนอนหลบ (Sleep technician) ผชวยพยาบาล เจาหนาทเทคนคการแพทย เจาหนาทวทยาศาสตรการแพทย อนๆ ระบ……………………………

9. ทานมภาระการรบผดชอบงานนอกเหนอจากการเปน Sleep technician หรอการตรวจการนอนหลบรวมดวยหรอไม เชน หนาทหลกเปนพยาบาลวชาชพประจาหอผปวย และรบผดชอบดานการตรวจการนอนหลบ เทากบทางาน 2 ตาแหนง หรอ รบผดชอบดานการตรวจการนอนหลบ และรบผดชอบดานการตรวจคลนสมอง เทากบทางาน 2 ตาแหนง เปนตน ไมม (รบผดชอบงานดานการตรวจการนอนหลบอยางเดยว) ม (กรณาระบตาแหนงงานทรบผดชอบ) รบผดชอบงาน 2 ตาแหนง ระบ 1................................................................................................. 2................................................................................................ รบผดชอบงานมากกวา 2 ตาแหนง ระบ 1. .................................................................................. 2................................................................................................ 3................................................................................................

10. ภาระงานในดานตรวจการนอนหลบเปนภาระงานหลกหรอไม เปนภาระงานหลก เปนภาระงานรอง11. ในรอบ 1 เดอนทผานมาทานทางานทงหมด (รวมกลางวนและกลางคน) เฉลยกชวโมงตอสปดาหเฉลย.....................ชวโมงตอสปดาห โดยแบงเปน กลางวน ...............ชวโมง ตอ สปดาห, กลางคน .....................ชวโมง ตอ สปดาห 11.1. โดยทวไปเวลาทางานปกตของคณใกลเคยงกบชวงใด (โดยเขยนเครองหมาย เพอเลอกชวโมงการขนทางานและลกษณะการปฏบตงานเพยงขอเดยวเทานน)

ชวโมงการขนทางาน ลกษณะการปฏบตงาน เวร 8 ชวโมง (เชา, บาย, ดก) เวรเชาเปนประจา แตตองปฏบตงานดานตรวจการนอน

หลบนอกเวลาดวย เวรเชา บาย ดก แบบหมนเวยน ทางานเวรดกอยางเดยว

เวร 12 ชวโมง (Day, Night) Day อยางเดยว Night อยางเดยว Day และ Night แบบหมนเวยน

Page 102: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

93

12. คณปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบมานานเทาไร โปรดระบ.........................13. ประเภทการจางงาน Full time Part time14. โรงพยาบาลทคณปฏบตงานอยเปนโรงพยาบาลของภาครฐฯ หรอภาคเอกชน

ภาครฐบาล ภาคเอกชน ไมสงกดโรงพยาบาล15. ลกษณะของโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลททานสงกดอยเปนลกษณะแบบใด

โรงเรยนผลตแพทย โรงพยาบาลศนย (สงกดกระทรวงสาธารณสข) โรงพยาบาลเอกชน อนๆโปรดระบ.........................................................................................................

16. ประกาศนยบตรการสอบวดระดบความสามารถของเจาหนาทตรวจการนอนหลบ ทออกโดยสมาคมโรคจากการหลบแหงประเทศไทย ของทานอยในระดบใด

ระดบพนฐาน ระดบชานาญการ ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการเขารบการอบรมระดบพนฐานแลว

(Basic level) ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการเขารบการอบรมระดบชานาญการแลว

(Advance level) ยงไมไดประกาศนยบตร แตผานการเขารบการอบรมดงานทโรงพยาบาล (โปรดระบ)........................................................................................................

Page 103: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

94

สวนท 2 ขอมลดานเทคนคการทางาน และดานปญหาและอปสรรคในการทางาน

คาชแจง กรณาเขยนเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบความจรง หรอเตมขอความลงในชองวางใหสมบรณดานเทคนคการทางาน17. คณมการใชโปรแกรมคอมพวเตอร สาหรบการตรวจวดคณภาพการนอนหลบ จานวนกโปรแกรม

1 โปรแกรม 2 โปรแกรม 3 โปรแกรม มากกวา 3 โปรแกรม

18. การอานผลขอมล (Scoring staging) การตรวจการนอนหลบ คณใชวธการประมวลผลอยางไร

18.1 อานผลขอมลดวยตวเองตามเกณฑมาตรฐานทงหมด 18.2 อานผลขอมลโดยใชโปรแกรมของเครองอานผลอตโนมต 18.3 ตรวจการนอนหลบอยางเดยว ไมมหนาทอานผลขอมล 18.4 อานผลขอมลทบซาโปรแกรมของเครองอานผลอตโนมต โดยแกไขหรอ

เพมเตมจากทโปรแกรมอตโนมตอานมาแลว19. คณมการปรบเครองแรงดนบวก (เครองชวยหายใจ ทใชแกไขในรายทมหยดหายใจขณะหลบ) ขณะทาการตรวจโดยวธใด ไมมการปรบเครองแรงดนบวก ม (สวนใหญทานมการปรบเครองแบบใด กรณากาเครองหมาย เลอกเพยงขอเดยวเทานน ปรบเครองแรงดนบวก ตามหลกมาตรฐานของ AASM(American Academic of Sleep Medicine) ปรบดวยเครองปรบอตโนมต ตามคาสงแพทย (Auto PAP)

20. สวนใหญในงานดานการตรวจการนอนหลบของทานมลกษณะเปนเชนไร 20.1 ตองนงเฝาสงเกตอาการผปวย 20.2 ไมตองนงเฝาสงเกตอาการผปวย

Page 104: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

95

21. สวนใหญทานไดรบมอบหมายใหตดอปกรณตรวจการนอนหลบและเฝาดตดตามผปวยโดยเฉลยกรายตอคน

1 รายตอคน 2 รายตอคน 3 รายตอคน มากกวา 3 รายตอคน

22. ในหองปฏบตการของทานโดยสวนใหญใชเครองมอตรวจวดการนอนหลบชนดใด (เลอกคาตอบเพยงขอเดยวเทานน)

ชนดเครองมอ ความหมาย Type 1. Attended มการตดอปกรณตรวจการนอนหลบใหผปวยมากกวา 7

Channels โดยทตองมการตดเพอดคลนกราฟสมอง (EEG) รวมดวย และนงเฝาดตดตามอาการของผปวยตลอดทงคน

Type 2. Unattended มการตดอปกรณตรวจการนอนหลบใหผปวยมากกวา 7 Channels โดยทตองมการตดเพอดคลนกราฟสมอง (EEG) รวมดวย และตดอปกรณใหผปวยอยางเดยวไมตองเฝาดตดตามอาการของผปวย

Type 3. Limited channels มการตดตดอปกรณใหผปวยอยางนอย 4 Channels โดยทตองมการตดเพอดคลนกราฟลมหายใจ คลนกราฟการเตนของหวใจ และวดระดบออกซเจนในรางกาย รวมดวย โดยไมตองเฝาดตดตามอาการของผปวย ตอนเชาไปปลดอปกรณใหผปวย

Type 4. Respiration device มการตดอปกรณใหผปวยอยางนอย 3 Channels โดยทตองมการตดเพอดคลนกราฟลมหายใจ และวดระดบออกซเจนในรางกายรวมดวยไมตองเฝาดตดตามอาการของผปวย ตอนเชาผปวยหรอญาตนาอปกรณมาคนทาน

23. หวหนาแพทยผดแลรบผดชอบประจาหนวยงานของทานเปนแพทยผเชยวชาญดานใด แพทย Sleep specialist แพทย ดาน ห คอ จมก แพทย ดานระบบประสาทวทยา อายรแพทยโรคปอด กมารแพทย จตแพทย ไมมแพทยประจาหนวยงาน แพทยดานอนๆโปรดระบ......................

Page 105: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

96

ดานปญหาและอปสรรคคาถาม นอยทสด นอย มาก มากทสด

24. ประสบปญหาเกยวกบอปกรณทชารด 25. ประสบปญหาเกยวกบโปรแกรมคอมพวเตอรทใชระหวางการตรวจ26. ประสบปญหาเกยวกบระบบการเบกและการบรหารจดการอปกรณ27. ประสบปญหาทเกยวของกบผปวยหรอญาตผปวย28. ประสบปญหาการขอคาปรกษาเมอเกดปญหาระหวางทาการตรวจ29. การเขาฝกอบรมเกยวกบงานดานการตรวจการนอนหลบ ในรอบ 1 ป

สวนท 3 แบบทดสอบชวดคณภาพการนอนหลบ Pittsburgh (Pittsburgh Sleep Quality Index)

คาอธบาย คาถามตอไปน เกยวของกบสขลกษณะในการนอนหลบของทานในรอบ 1 เดอนทผานมา เทานน คาตอบของทาน ควรเปนขอบงชของเวลา สวนมาก ในรอบเดอนทผานมา ทงเวลากลางวนและกลางคน กรณาตอบคาถามทกขอ1. ในรอบ 1 เดอนทผานมา เวลาสวนมากททานเขานอนตอนกลางคน คอ เวลาใด

เวลาเขานอน _____________ น.2. ในรอบ 1 เดอนทผานมา ทานใชเวลานานเทาไร (เปนนาท) กวาทจะเรมหลบได ในแตละคน

จานวนนาท ____________ นาท3. ในรอบ 1 เดอนทผานมา เวลาททานตนนอนตอนเชาเปนสวนใหญ คอเวลาใด

เวลาตนนอน______________ น.4. ในรอบ 1 เดอนทผานมา ทานนอนหลบไดจรง เปนเวลานานกชวโมง ในเวลากลางคน (ซงเวลาดงกลาวอาจแตกตางจากเวลาททานใชอยบน เตยงนอน)

จานวนชวโมงทนอนหลบไดตอคน___________ ชวโมง

Page 106: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

97

ในคาถามแตละขอตอไปน ใหเลอกคาตอบเดยวทดทสด กรณาตอบคาถามทกขอ5. ในรอบ 1 เดอนทผานมา ทาน มปญหาการนอนหลบบอยมากนอยแคไหนเนองจากตวทานเอง (กรณาขดเพยงขอเดยวในแตละหวขอคาถาม)

ไมมเลยในรอบ 1 เดอน

นอยกวา 1 ครง ตอสปดาห

1-2 ครงตอ

สปดาห

ตงแต 3 ครงขนไป

ตอสปดาห

ก) ไมสามารถนอนหลบไดภายในเวลา 30 นาทข) ตนขนมากลางดก หรอ ชวงใกลรงค) ตองตนขนมาเขาหองนาง) ไมสามารถหายใจไดสะดวกจ )ไอหรอกรนเสยงดงฉ) รสกหนาวเกนไปช) รสกรอน เกนไปซ) มฝนรายฌ) มอาการปวดญ) ดวยเหตผลอนๆ กรณาบรรยายโดยละเอยด……………………ซงดวยเหตผลน ทาใหทานมปญหาในการนอนหลบบอยแคไหน6. ในรอบ 1 เดอนทผานมา ทานประเมนคณภาพ การนอนหลบของทานโดยรวมวาเปนเชนไร

ดมาก ดพอสมควร แยพอสมควร แยมาก

7. ในรอบ 1 เดอนทผานมา บอยเพยงใด ททานไดใชยาเพอชวยใหทานนอนหลบได (ไมวาจะเปนยาทแพทยสง หรอซอเองตามรานขายยา)

ไมมเลยในรอบ 1 เดอน นอยกวา 1 ครง ตอสปดาห

1-2 ครง ตอสปดาห ตงแต 3 ครงขนไปตอสปดาห

Page 107: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

98

8. ในรอบ 1 เดอนทผานมา บอยเพยงใด ททานมความยากลาบากในการประคบประคองใหรสกตนตว ในชวงททานขบรถยนตหรอยานพาหนะ หรอ รบประทานอาหาร หรอ มกจกรรมการเขาสงคม ไมมเลยในรอบ 1 เดอน นอยกวา 1 ครง ตอสปดาห 1-2 ครง ตอสปดาห ตงแต 3 ครงขนไปตอสปดาห9. ในรอบ 1 เดอนทผานมา ทานมปญหามากนอยเพยงใด ในการทาตนเองใหมความกระตอรอรน เพอใหการทางานสาเรจลลวงไปได

ไมมเปนปญหาเลย เปนปญหาแคเลกนอย เปนปญหาพอควร เปนปญหาใหญมากสวนท 4 แบบสอบถามความเครยดจากงาน (Thai JCQ) ฉบบ 45 ขอ

ความรสกตองาน กรณาอานประโยคตอไปน แลวขดเครองหมาย ในชองทตรงกบความรสกของคณตองาน ในกรณทไมมคาตอบใดตรง กรณาเลอกขอทใกลเคยงความรสกทสดเพยงขอเดยว กรณาอยาเวนขอใดวาง

1ไมเหนดวยมาก

2ไมเหน

ดวย

3เหนดวย

4เหนดวย

มาก1.ในการทางานคณตองขวนขวายเรยนรสงใหมๆ2.งานของคณทาใหคณตองคนคดสงใหมๆหรอคดสรางสรรค3.งานทคณทาตองการทกษะและความชานาญระดบสง4.ในการทางานคณไดพฒนาความสามารถของตนเอง5.ในการทางานคณมโอกาสตดสนใจดวยตวเอง6.คณแสดงความเหนไดเตมทในเรองทเกดขนในงานของคณ7.งานของคณตองใชสมาธมากและนาน8.โอกาสกาวหนาในอาชพหรองานของคณด9.ในเวลา 5 ปขางหนา ทกษะความชานาญของคณยงมคณคา

Page 108: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

99

1ไมเหนดวยมาก

2ไมเหน

ดวย

3เหนดวย

4เหนดวย

มาก10.คณไมมอสระในการตดสนใจวาจะทางานยงไง11.คณไมมอสระในการตดสนใจวาจะทางานยงไง12.คณตองทางานทมลกษณะหลากหลายมาก13.งานของคณเปนงานทตองทาอยางรวดเรว14.งานของคณเปนงานหนก15.งานของคณตองลาชาเพราะตองคอยงานจากผอน/หนวยอน16.งานของคณมกถกขดจงหวะกอนเสรจทาใหตองทาตอทหลง17.งานของคณยงวนวาย18.งานของคณเปนงานทใชแรงกายมาก19.คณตองเคลอนไหวรางกายอยางรวดเรวและตอเนองในงาน20.คณถกขอใหทางานมากเกนไป21.คณตองแกไขปญหาหรอขดแยงทเกดขนในงาน หรอจากเพอนรวมงาน22.คณไมมเวลาเพยงพอทจะทางานใหเสรจ23.คณมกตองทางานนานๆโดยรางกายอยในทาไมเหมาะสม24.คณมกตองทางานนานๆโดยหวและแขนอยในทาไมเหมาะสม25.คณจาเปนตองยกหรอเคลอนยายของหนกบอยๆใน26.งานทคณทามนคงด

Page 109: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

100

27. งานทคณทามสมาเสมอตลอดปใชหรอไม (เลอกขอใดขอหนง) 1.ไมใช มงานเปนชวงและเลกจางงานบอยๆ 2. ไมใช เลกจางงานบอยๆ 3. ไมใช มงานเปนเปนชวงๆ 4. มงานทาสมาเสมอตลอดป

28. ในปทผานมา คณเผชญกบสถานการณททาใหเกอบตกงาน / ไมมงานทา / เลกจางงานบอยแคไหน

1. ปทแลวฉนตกงาน / ถกเลกจาง 2. ตลอดเวลา 3. เคยบาง 4. ไมมเลย

29. ใน 2 ปขางหนา คณมโอกาสจะสญเสยงานของคณขณะนกบนายจางคนนมากนอยแคไหน 1. มโอกาสสงมาก 2. มโอกาสบาง 3. ไมคอยมโอกาส 4. ไมมโอกาสเลย

โดยทเราอยรวมกนเปนสงคม ทกคนตองมผรวมงานแมจะทางานคนเดยว ผรวมงานหมายถง คนททางานรวมงานกนคณไมวาจะเปนสาม ญาต เพอนททางานดวย ตลอดจนผทตองตดตอเกยวของในงาน เชน รานคาหรอบคคลทคณไปตดตอ

1ไมเหน

ดวยมาก

2ไมเหน

ดวย

3เหนดวย

4เหนดวยมาก

สาหรบนกวจย

30.หวหนาคณเอาใจใสทกขสขของลกนอง31.หวหนาคณใหความสนใจกบสงทคณพด32.หวหนาคณเกงในการทาใหคนทางานรวมกนได33.หวหนาคณชวยเหลอใหงานสาเรจลลวงไป34.ผรวมงานของคณมความสามารถใหงานของเขาเอง35.ผรวมงานของคณใหความสนใจในตวคณ36.ผรวมงานของคณเปนมตรทด37.ผรวมงานของคณชวยเหลอกนเพอใหงานเสรจ

Page 110: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

101

ในการทางานของคณมปญหาตองเจอกบสงอนตรายใดๆตอไปนหรอไม1

ไมมปญหา

2มบาง /

เปนปญหานอย

3ม / เปนปญหามาก

สาหรบนกวจย

38.สารเคมอนตรายหรอสารพษใดๆ39.มลพษทางอากาศจากฝน ควน กาซ ฟม เสนใย หรอสงอน40.การจดวางสงของหรอจดเกบสตอกทอาจกอใหเกดอบตเหต41.บรเวณงานสกปรก / รกรงรง / ไมมระเบยบ42.การถกทาอนตรายจากความรอน ไฟลวกหรอถกไฟฟาดด43.การตดเชอโรคจากงาน44.เครองมอ เครองจกร หรออปกรณทอนตราย45.กระบวนการทางานทอนตราย

Page 111: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

102

สวนท 5 แบบวดความวตกกงวล (State Trait Anxiety Inventory , Form Y-1)ขอความตอไปน เปนขอความทแสดงถงความรสกตางๆของบคคล โปรดอานขอความ

แตละขอ แลวทาเครองหมาย x ในชองทตรงกบความรสกของคณในขณะน มากทสดซงหมายถงความรสกเดยวน ไมมคาตอบใดถกหรอผด ไมตองใชเวลากบขอความ ขอใหเลอกคาตอบทตรงกบความรสกของคณในขณะนมากทสด

ไมรสกเลย

รสกบาง

รสกปานกลาง

รสกมาก

สาหรบนกวจย

1.ฉนรสกสงบ

2.ฉนรสกมนคง

3.ฉนรสกตงเครยด

4.ฉนรสกถกกดดน

5.ฉนรสกสบายๆ

6.ฉนรสกหงดหงด

7.ฉนกาลงกงวลกบเคราะหรายทคดวาอาจจะเกดขน

8.ฉนรสกพงพอใจ

9.ฉนรสกตนตระหนก

10.ฉนรสกสขสบาย

11.ฉนรสกเชอมนในตนเอง

12.ฉนรสกตนเตนงาย

13.ฉนรสกตกใจงาย

14.ฉนรสกไมกลาตดสนใจ

Page 112: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

103

ไมรสกเลย

รสกบาง

รสกปานกลาง

รสกมาก

สาหรบนกวจย

15.ฉนรสกผอนคลาย

16.ฉนรสกอมใจ

17.ฉนรสกกงวล

18.ฉนรสกสบสน

19.ฉนรสกไมหวนไหว

20.ฉนรสกแจมใส

แบบวดความวตกกงวล (State Trait Anxiety Inventory, Form Y-2)ขอความตอไปน เปนขอความทแสดงถงความรสกตางๆของบคคล โปรดอานขอความแตละขอ แลวทาเครองหมาย x ในชองทตรงกบความรสกของคณในขณะน มากทสดซงหมายถงความรสกเดยวน ไมมคาตอบใดถกหรอผด ไมตองใชเวลากบขอความ ขอใหเลอกคาตอบทตรงกบความรสกของคณในขณะนมากทสด

เกอบไมเคยรสกเลย

รสกเปนบางครง

รสกบอยๆ

รสกเกอบตลอดเวลา

สาหรบนกวจย

21.ฉนรสกแจมใส

22.ฉนรสกตนเตนและกระวนกระวาย

23.ฉนรสกพอใจในตนเอง

24.ฉนหวงใหตนเองมความสขเหมอนคนอน

Page 113: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

104

เกอบไมเคยรสกเลย

รสกเปนบางครง

รสกบอยๆ

รสกเกอบตลอดเวลา

สาหรบนกวจย

25.ฉนรสกลมเหลว

26.ฉนรสกสงบสข

27.ฉนเปนคน “สงบ เยอกเยน และสขม”

28.ฉนรสกวาความยงยากกาลงทบถมจนไมสามารถเอาชนะได

29.ฉนกงวลเกนกวาเหต

30.ฉนมความสข

31.ฉนมความคดบางอยางทรบกวนจตใจ

32.ฉนขาดความมนใจในตนเอง

33.ฉนรสกมนคง

34.ฉนตดสนใจไดโดยงาย

35.ฉนรสกขาดความสามารถ

36.ฉนเปนคนทมความพอใจในตนเอง

37.มเรองทไมสาคญเขามารบกวนจตใจฉน

Page 114: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

105

เกอบไมเคยรสกเลย

รสกเปนบางครง

รสกบอยๆ

รสกเกอบตลอดเวลา

สาหรบนกวจย

38.ฉนรสกผดหวงงาย และมกตดออกจากความคดไดยาก

39.ฉนเปนคนหนกแนน

40.ฉนรสกตงเครยดและยงยากใจเมอนกถงเรองทตองเกยวของหรอเรองทสนใจอย

Page 115: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

106

สวนท 6 แบบสอบถาม Hospital Anxiety and Depression Scale ฉบบภาษาไทย (Thai HADS)แบบสอบถามชดนมจดมงหมายทชวยใหผดแลรกษาทานเขาใจอารมณความรสกของ

ทานในขณะทเจบปวยไดดขนกรณาอานขอความแตละขอและทาเครองหมายถกในชองคาตอบทใกลเคยงกบความรสกของทาน ในชวง 1 เดอนทผานมา มากทสด และกรณาตอบทกขอ

คะแนน คะแนน1.ฉนรสกตงเครยด 6.ฉนรสกแจมใสเบกบาน เปนสวนใหญ บอยครง เปนบางครง ไมเปนเลย

ไมมเลย ไมบอยนก เปนบางครง เปนสวนใหญ

2.ฉนรสกเพลดเพลนในกบสงตางๆทฉนเคยชอบได

7.ฉนสามารถทาตวตามสบาย และรสกผอนคลาย

เหมอนเดม ไมมากเทาแตกอน มเพยงเลกนอย เกอบไมมเลย

เหมอนเดม ไดโดยทวไป ไมบอยนก ไมมเลย

3.ฉนมความรสกกลว คลายกบวากาลงจะมเรองไมดเกดขน

8.ฉนรสกวาตวเองคดอะไร ทาอะไร เชองชาลงกวาเดม

ม และคอนขางรนแรงดวย ม แตไมมากนก มเพยงเลกนอยและไมทาให

กงวลใจ ไมมเลย

เกอบตลอดเวลา

บอยครง เปนบางครง ไมเคยเปน

4.ฉนสามารถหวเราะและมอารมณขนในเรองตางๆได

9.ฉนรสกไมสบายใจ จนทาใหปนปวนในทอง

เหมอนเดม ไมมากนก มนอย ไมไดเลย

ไมเปนเลย เปนบางครง คอนขางบอย บอยมาก

Page 116: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

107

คะแนน คะแนน5.ฉนมความคดวตกกงวล 10.ฉนปลอยเนอปลอยตว ไมสนใจ

ตวเอง เปนสวนใหญ บอยมาก เปนบางครง แตไมบอย ไมเปนเลย

ใช ไมคอยใสใจเทาทควร ใสใจนอยกวาแตกอน ยงใสใจตนเอง

เหมอนเดม11.ฉนรสกกระสบกระสาย เหมอนกบจะอยนงๆไมได

13.ฉนรสกผวาหรอตกใจขนมาอยางกระทนหน

เปนมากทเดยว คอนขางมาก ไมมากนก ไมเปนเลย

บอยมาก คอนขางบอย ไมบอยนก ไมมเลย

12.ฉนมองสงตางๆในอนาคต ดวยความเบกบานใจ

14.ฉนรสกเพลดเพลนไปกบการอานหนงสอ ฟงวทยหรอดโทรทศน หรอกจกรรมอนๆทเคยเพลดเพลนได

มากเทาทเคยเปน คอนขางนอยกวาทเคยเปน นอยกวาทเคยเปน เกอบจะไมมเลย

เปนสวนใหญ เปนบางครง ไมบอยนก นอยมาก

Page 117: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

108

ภาคผนวก คเอกสารรบรองจรยธรรมการวจยในคน

Page 118: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

109

Page 119: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

110

เอกสารชแจงขอมล/คาแนะนาแกผเขารวมการวจย

(Patient/Participant Information Sheet)

ชอโครงการศกษาวจย เรอง “ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนก

เทคนคการนอนหลบในประเทศไทย”

ชอผวจย นางสาวเจนจรา เพงแจม

สถานทวจย ศนยโรคการนอนหลบ ชน 7 ward 1 อาคารศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตน

บคคลและวธการตดตอเมอมเหตฉกเฉนหรอความผดปกตทเกยวของกบการวจย

อาจารยแพทยหญง วสาขสร ตนตระกล

เบอรโทรศพท ททางาน 02-2003768, มอถอ 089-145-2992

ความเปนมาของโครงการ

การนอนหลบถอวาเปนปจจยพนฐานในการดาเนนชวตของมนษย เพราะรางกายจะใชชวงเวลาของการนอนหลบพกผอนในการซอมสรางสวนทสกหรอ การนอนหลบทไมเพยงพอจะมผลกระทบตอทงทางกายและจตใจ เชน อารมณ พฤตกรรม ระบบการทางานตางๆในรางกาย โอกาสทจะทาใหเกดความเครยด มปญหาในการดาเนนชวตประจาวน และมโอกาสเสยงตอการเกดโรคได ในทางการแพทยจะมวธตรวจวดประเมนคณภาพและปรมาณการนอนหลบ เชน การตรวจวดการนอนหลบ (Polysomnography) ใชเพอวนจฉยหาสาเหตทแทจรงของการนอน การตรวจวดการนอนหลบเพอการรกษา จงมบทบาทมากขนในยคปจจบนและมพฒนาการทางเทคโนโลยมาอยางตอเนอง ซงการตรวจวดการนอนหลบจงเปนเรองทสาคญและจาเปนสาหรบการรกษาโรคในอนาคตตอไป (www.ramamental.com)

การตรวจวดการนอนหลบโดยหองปฏบตการการนอนหลบ เปนการตรวจปญหาของการนอนหลบ โดยใชตวตรวจวดหลายๆอยางพรอมกนในขณะทผปวยหลบ เพอใหไดขอมลวา ขณะนนผปวยหลบอยในระดบท เทาไหร และเกดปญหาอะไรขนบาง ตวตรวจวดตางๆ เหลานนกไดแก คลนสมอง, การหายใจ, การเตนของหวใจ, ระดบออกซเจนในเลอด, เสยงกรน, ทานอน, การขยบเขยอนของแขนและขา ตองสงเกตพฤตกรรมการนอน รวมถงการปรบ

Page 120: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

111

เครองชวยหายใจชนดปรบคาแรงดนบวกในรายทมหยดหายใจขณะหลบรนแรงเพอหาคาแรงดนทเหมาะสมแกผปวย การตรวจตองตรวจเวลากลางคนตลอดทงคนโดยใชระยะเวลาการตรวจประมาณ 6-8 ชวโมง (www.ramamental.com) การตรวจวดคณภาพการนอนหลบ จาเปนตองอาศยเจาหนาททมความชานาญเฉพาะดานเปนพเศษ เจาหนาทตรวจการนอนหลบ ตองมความสามารถทงทางดาน เทคนคและทกษะในดานการตรวจการนอนหลบ โดยตองมการฝกอบรมทงภาคทฤษฎและปฏบต โดยแพทยผเชยวชาญและเจาหนาทผชานาญงานเฉพาะดาน

ดงนนเจาหนาทตรวจการนอนหลบตองเผชญกบความตองการของผปวย ตองคอยเฝาสงเกตพฤตกรรมการนอนหลบของผปวย เฝาดคลนกราฟสญญาณตางๆเพอใหดาเนนตอไปตลอดทงคนของการตรวจ รวมถงตองแกไขปญหา ในระหวางการตรวจทเกดจากตวผปวยเองหรอเครองมออปกรณตางๆโดยทไมมการพกผอน ลกษณะการปฏบตงานของเจาหนาทตองมการทางานทงกลางวนและกลางคน การอยเวรทาใหนอนไมเปนเวลาและเปนอปสรรคตอการใชชวตรวมกบครอบครวสงผลทาใหเกดความเครยด

ผวจยไดตระหนกถงความสาคญของความเครยดจากการทางานทคกคามภาวะสขภาพ ของเจาหนาทตรวจการนอนหลบ ซงจะมหลากหลายสาขาวชาทมาปฏบตงานดานการตรวจน เชน เจาหนาทดานวทยาศาสตรการแพทยและพยาบาล ผชวยพยาบาล เปนตน เนองจากลกษณะการทางานเปนงานเชยวชาญเฉพาะทาง ตองมความเกยวของกบผปวย เพอนาขอมลทไดไปเปนแนวทางในแกไขปญหาการลดความรนแรงของความเครยดจากการทางาน เพอใหเจาหนาทตรวจการนอนหลบ สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ซงสงผลตอคณภาพการบรการโดยรวมตอไป

วตถประสงค

1. เพออธบาย / พรรณนา ระดบความเครยดจากการทางานของเจาหนาทตรวจการนอนหลบในประเทศไทย2. เพออธบาย คณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน ปจจยดานความวตกกงวล และปจจยดานคณภาพการนอน ของเจาหนาทตรวจการนอนหลบ ในประเทศไทย3. เพอหาความสมพนธระหวางปจจยตางๆไดแก คณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานปญหา/อปสรรคและเทคนคการทางาน ปจจยดานความวตกกงวล และปจจยดาน

Page 121: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

112

คณภาพการนอน กบความเครยดจากการทางาน ของเจาหนาทตรวจการนอนหลบในประเทศไทย

รายละเอยดทจะปฏบตตอผเขารวมวจย1. เกบขอมลพนฐานโดยใชแบบสอบถามเพอนาไปประเมนวดความเครยดจากการ

ทางานของเจาหนาทผปฏบตงานดานการตรวจการนอนหลบประโยชนและผลขางเคยงทจะเกดแกผเขารวมการวจย

ประโยชน

1. เปนขอมลสาหรบผบรหารใชเปนแนวทางในการแกไขปญหาของเจาหนาท2. เปนขอมลเพอปรบปรงและสงเสรมดานสขภาพของเจาหนาท ใหสามารถทางานบรการประชาชนไดอยางมประสทธภาพ

ผลขางเคยง1. ไมมผลกระทบตอบคคลและหนวยงาน

การเกบขอมลเปนความลบ มการเกบขอมลของผรวมวจยเปนความลบ

ถาทานมปญหาของใจหรอรสกกงวลใจกบการเขารวมในโครงการวจยน ทานสามารถตดตอกบประธานกรรมการจรยธรรมการวจยในคน สานกงานวจยคณะฯ อาคารวจยและสวสดการ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดโทรศพท 02-2011544

Page 122: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

113

แบบสอบถาม

เรอง “ ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคการนอนหลบในประเทศไทย ”

คาชแจง

แบบสอบถามชดนมทงหมด 6 สวน จานวน 14 หนา มวตถประสงคเพอศกษาเกยวกบ ปจจยทตางๆมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคการนอนหลบในประเทศไทย ขอมลทรวบรวมไดจะนาเสนอเปนภาพรวม โดยไมมผลกระทบใดๆ ตอทาน จงขอความกรณาทานโปรดใหขอมลตามความเปนจรง อยางครบถวน

แบบสอบถามชดนแบงออกเปน 6 สวน คอสวนท 1 แบบสอบถามทวไป สวนท 2 แบบสอบถาม ขอมลดานปญหา/อปสรรรคและเทคนคการทางาน สวนท 3 แบบทดสอบชวดคณภาพการนอนหลบ Pittsburgh (Pittsburgh Sleep

Quality Index)สวนท 4 แบบสอบถามความเครยดจากงาน (Thai JCQ) ฉบบ 45 ขอสวนท 5 แบบสอบถามวดความวตกกงวล (State Trait Anxiety Inventory, Form Y-1)สวนท 6 แบบสอบถาม Hospital Anxiety and Depression Scale ฉบบภาษาไทย (Thai

HADS)โปรดอานคาชแจงในการตอบแบบสอบถามแตละสวนใหเขาใจกอนตอบ ความ

รวมมอของทานในครงนจะมคณคาและมประโยชนอยางยงเพอเปนแนวทางในการแกไขปญหา ปรบปรงและสงเสรมดานสขภาพแกเจาหนาท ตอไป

ผวจยขอขอบคณทกทานมา ณ โอกาสนทใหความกรณาเสยสละเวลา ในการตอบแบบสอบถามน

นางสาวเจนจรา เพงแจมนกศกษาปรญญาโท สาขาหลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต

มหาวทยาลยเกรก

Page 123: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

114

หนงสอยนยอมโดยไดรบการบอกกลาวและเตมใจ(Informed Consent Form)

ชอโครงการ “ปจจยทมความสมพนธกบความเครยดจากการทางานของนกเทคนคการนอนหลบในประเทศไทย”

ชอผวจย นางสาวเจนจรา เพงแจม

*ชอผเขารวมการวจย อาย ป

สงกดโรงพยาบาล ...........................................................................................

คายนยอมของผเขารวมการวจย

ขาพเจา นาย/นาง/นางสาว ……………………………………………………………ไดทราบรายละเอยดของโครงการวจยตลอดจนประโยชน และขอเสยงทจะเกดขนตอขาพเจาจากผวจยแลวอยางชดเจน ไมมสงใดปดบงซอนเรนและยนยอมใหทาการวจยในโครงการทมชอขางตน และขาพเจารวาถามปญหาหรอขอสงสยเกดขนขาพเจาสามารถสอบถามผวจยได และขาพเจาสามารถไมเขารวมโครงการวจยนเมอใดกได โดยไมมผลกระทบตอการรกษาทขาพเจาพงไดรบ นอกจากนผวจยจะเกบขอมลเฉพาะเกยวกบตวขาพเจาเปนความลบและจะเปดเผยไดเฉพาะในรปทเปนสรปผลการวจย การเปดเผยขอมลเกยวกบตวขาพเจาตอหนวยงานตางๆทเกยวของ กระทาไดเฉพาะกรณจาเปนดวยเหตผลทางวชาการเทานน

ลงชอ……………………………………(ผเขารวมการวจย)

………………………………………..(พยาน)

………………………………………..(พยาน)

วนท ……………………….......

Page 124: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

115

คาอธบายของแพทยหรอผวจย

ขาพเจาไดอธบายรายละเอยดของโครงการ ตลอดจนประโยชนของการวจย รวมทงขอเสยงทอาจจะเกดขนแกผเขารวมการวจยทราบแลวอยางชดเจนโดยไมมสงใดปดบงซอนเรน

ลงชอ………………………………………(แพทยหรอผวจย)

วนท……………………………

หมายเหต : กรณผเขารวมการวจยไมสามารถอานหนงสอได ใหผวจยอานขอความในหนงสอยนยอมฯ นใหแกผเขารวมการวจยฟงจนเขาใจดแลว และใหผเขารวมการวจยลงนามหรอพมพลายนวหวแมมอรบทราบในการใหความยนยอมดงกลาวขางตนไวดวย

* ผเขารวมการวจย หมายถง ผยนยอมตนใหทาวจย

Page 125: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

116

ภาคผนวก งแบบตอบรบขออนญาตใชเครองมอวจย

Page 126: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

117

Page 127: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

118

Page 128: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

119

Page 129: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

120

Page 130: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

121

Page 131: ป จจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดจากการทํางานของmis.krirk.ac.th/librarytext/SAS/2559/F_Janejira_

122

ประวตผวจย

ชอ นางสาวเจนจรา เพงแจม

วนเดอนปเกด 15 ธนวาคม 2519

วฒการศกษา พ.ศ. 2553

สาธารณสขศาสตรบณฑต

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ตาแหนง เจาหนาทวจย

ศนยโรคการนอนหลบ

สงกดงานการแพทยและทนตกรรม

อาคารศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตนฯ

โรงพยาบาลรามาธบด

ประสบการณทางาน พ.ศ. 2541 – 2548

หนวยตรวจผปวยนอก ห คอ จมก

พ.ศ. 2549 – ปจจบน

ศนยโรคการนอนหลบ

อาคารศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตนฯ

โรงพยาบาลรามาธบด

(122)