A literatura medievalA literatura medieval

Os axentes literariosOs axentes literariosXéneros literariosXéneros literariosA cantiga de amorA cantiga de amorA cantiga de amigoA cantiga de amigo

As cantigas e escarnio e maldicirAs cantigas e escarnio e maldicirAs cantigas de Santa MaríaAs cantigas de Santa María

A prosa medivalA prosa medival

IntroduciónIntrodución

Lírica galego-portuguesa nace de dúas Lírica galego-portuguesa nace de dúas correntes:correntes: Cantares populares tradición oralCantares populares tradición oral Lirismo trobadorescoLirismo trobadoresco

Periodización: Séculos XII-XVPeriodización: Séculos XII-XV

Os axentes literariosOs axentes literarios

Cantigas textos para ser interpretadosCantigas textos para ser interpretados Axentes literarios:Axentes literarios:

Trobadores: nobres-compositores.Trobadores: nobres-compositores. Xograres: intérpretes-compositores (ás veces)Xograres: intérpretes-compositores (ás veces) Menestreis: músicosMenestreis: músicos Soldadeiras: bailarinas e ximnastas.Soldadeiras: bailarinas e ximnastas.

Xéneros literariosXéneros literarios

Lírica profana:Lírica profana: Lírica amorosa:Lírica amorosa:

Cantigas de amorCantigas de amor Cantigas de amigoCantigas de amigo

Lírica satírica:Lírica satírica: Cantigas de escarnioCantigas de escarnio Cantigas de maldicicirCantigas de maldicicir

Lírica relixiosa:Lírica relixiosa: Cantigas de Santa MaríaCantigas de Santa María

Xéneros menores:Xéneros menores: PastorelasPastorelas TenzónsTenzóns

A cantiga de amorA cantiga de amor

O amor cortésO amor cortés A temáticaA temática

Os recursos formaisOs recursos formais

O amor cortésO amor cortés

Ambiente cortesáAmbiente cortesá Cançó: traslación literaria da teoría do amor Cançó: traslación literaria da teoría do amor

cortéscortés Características amor cortés:Características amor cortés:

Senhor: Senhor: AristocráticaAristocrática Trobador o seu serventeTrobador o seu servente

MesuraMesura Recompensa final o goce amorosoRecompensa final o goce amoroso

TemáticaTemática

Expresado en P1Expresado en P1 Coita de amorCoita de amor Amor platónicoAmor platónico Dama:Dama:

NobreNobre SolteiraSolteira IdealizadaIdealizada Caracteres poco definidosCaracteres poco definidos

RecursosRecursos

Estrofas de catro ou sete versosEstrofas de catro ou sete versos Tipos:Tipos:

Refrán: normalmente catro versos e maior influencia da lírica Refrán: normalmente catro versos e maior influencia da lírica medieval.medieval.

Mestría: normalmente sete versos e maior influencia da lírica Mestría: normalmente sete versos e maior influencia da lírica provenzal.provenzal.

Fiinda: versos de finalización despois da última Fiinda: versos de finalización despois da última estrofa.estrofa.

Dobre: repetición dunha palabra en lugares simétricos Dobre: repetición dunha palabra en lugares simétricos da estrofa.da estrofa.

Mordobre: repetición do mesmo lexema con diferentes Mordobre: repetición do mesmo lexema con diferentes morfemas.morfemas.

A cantiga de amigoA cantiga de amigo

IntroduciónIntrodución Recursos formaisRecursos formais

Tipos Tipos

IntroduciónIntrodución

Composición postas en boca dunha muller Composición postas en boca dunha muller namorada que lamenta a ausencia do seu namorada que lamenta a ausencia do seu amigo.amigo.

Interlocutores: nai, amiga, natureza Interlocutores: nai, amiga, natureza personificada.personificada.

Ambientación naturalista.Ambientación naturalista.

Recursos formaisRecursos formais

Paralelismo: repetición das estrofas con Paralelismo: repetición das estrofas con variación da parte final dos versos.variación da parte final dos versos.

Ondas do mar de VigoOndas do mar de Vigo

Se vistes meu amigoSe vistes meu amigo

E ai Deus se virá cedoE ai Deus se virá cedo

Ondas do mar levadoOndas do mar levado

Se vistes meu amadoSe vistes meu amado

E ai Deus se virá cedoE ai Deus se virá cedo

Recursos formaisRecursos formais Leixaprén: repetición do segundo verso da 1ª e 2ª Leixaprén: repetición do segundo verso da 1ª e 2ª

estrofa como primeir verso da 3ª e 4ª estrofa.estrofa como primeir verso da 3ª e 4ª estrofa.

Ondas do mar de Vigo Ondas do mar de Vigo Se vistes meu amigoSe vistes meu amigo……..

Ondas do mar levado Ondas do mar levado Se viste meu amadoSe viste meu amado……

Se vistes meu amigoSe vistes meu amigoO por que eu sospiroO por que eu sospiro……

Se vistes meu amadoSe vistes meu amadoPor quen ei gran coidado?Por quen ei gran coidado?……

Recursos formaisRecursos formais

Refrán: verso ou versos finais que se repiten Refrán: verso ou versos finais que se repiten en todas as estrofas da cantiga.en todas as estrofas da cantiga.

-Digades, filla, mía filla velida,-Digades, filla, mía filla velida,Por que tardastes na fontana fría?Por que tardastes na fontana fría?-Os amores ei.-Os amores ei.

-Digades, filla, mia filla louzana,-Digades, filla, mia filla louzana,Por que tardastes na fía fontana?Por que tardastes na fía fontana?-Os amores ei.-Os amores ei.

Tipos Tipos

Bailadas: composicións que invitan ao baile e á ledicia Bailadas: composicións que invitan ao baile e á ledicia de vivir.de vivir.

Mariñas ou barcarolas: composicións que se Mariñas ou barcarolas: composicións que se desenvolven ao pé do mar ou nas que o mar é o desenvolven ao pé do mar ou nas que o mar é o interlocutor.interlocutor.

Romaría: composicións localizadas ou relacionadas Romaría: composicións localizadas ou relacionadas cunha capela ou romaría.cunha capela ou romaría.

Albas ou alboradas: composicións que describen a Albas ou alboradas: composicións que describen a desaparición dos namorados á alba.desaparición dos namorados á alba.

Xéneros menoresXéneros menores

Pastorela: cantigas nas que a protoganista é Pastorela: cantigas nas que a protoganista é unha pastora que recibe os amores dun unha pastora que recibe os amores dun cabaleiro que a atopa fortuitamente.cabaleiro que a atopa fortuitamente.

Pranto: composición na que o trobador se Pranto: composición na que o trobador se lamenta da perda dun ser querido.lamenta da perda dun ser querido.

Tenzón: diálogo entre dous trobadores sobre Tenzón: diálogo entre dous trobadores sobre temas burlescos ou amorosos.temas burlescos ou amorosos.

As cantigas de escarnio e maldicirAs cantigas de escarnio e maldicir

Composicións de burla ou sátira.Composicións de burla ou sátira. Documento de valor sociolóxico e lingüístico.Documento de valor sociolóxico e lingüístico. Diversidade temática:Diversidade temática:

Carácter sexualCarácter sexual Carácter históricoCarácter histórico Sátira de vicios e costumesSátira de vicios e costumes Sátira de clases sociais e oficios. Sátira de clases sociais e oficios.

Diferenzas escarnio e maldicir:Diferenzas escarnio e maldicir: Escarnio: crítica encuberta con palabras de dobre sentido.Escarnio: crítica encuberta con palabras de dobre sentido. Maldicir: crítica directa.Maldicir: crítica directa.

As cantigas de Santa MaríaAs cantigas de Santa María

427 composicións en honra da Virxe.427 composicións en honra da Virxe. Compostos na corte de Afonso X.Compostos na corte de Afonso X. Tipos:Tipos:

Narrativas: narran un milagre atribuído á Virxe. Narrativas: narran un milagre atribuído á Virxe. Estrutura:Estrutura: Limiar: indica o milagre que se vai explicar + refránLimiar: indica o milagre que se vai explicar + refrán Presentación do protagonista e do conflitoPresentación do protagonista e do conflito Gabanza á VirxeGabanza á Virxe

Líricas:Líricas: Intercaladas entre as cantigas narrativas.Intercaladas entre as cantigas narrativas. Son semellantes ás cantigas de amor.Son semellantes ás cantigas de amor.

A prosa medievalA prosa medieval

Son traducións de textos doutras linguas.Son traducións de textos doutras linguas. Tres grupos:Tres grupos:

Materia de Bretaña:Materia de Bretaña: Xosé de ArimateaXosé de Arimatea MerlínMerlín A demanda do Santo GraalA demanda do Santo Graal

Materia de Troia:Materia de Troia: Crónica TroianaCrónica Troiana Historia de TroiaHistoria de Troia

Milagres de SantiagoMilagres de Santiago