ANEXO XVI Currículo do ciclo formativo de formación ... XVI_BMAP01_GAL.pdfPáxina 4 de 78 1 dade...

Páxina 1 de 78

ANEXO XVI 1

Currículo do ciclo formativo de formación profesional básica do título profe-2

sional básico en Actividades Marítimo-pesqueiras 3

1. Identificación do título. 4

O título profesional básico en Actividades Marítimo-pesqueiras queda identifica-5

do polos seguintes elementos: 6

– Denominación: Actividades Marítimo-pesqueiras. 7

– Nivel: formación profesional básica. 8

– Duración: 2.000 horas. 9

– Familia profesional: Marítimo-pesqueira. 10

– Referente europeo: CINE-3.5.3 (Clasificación Internacional Normalizada da 11

Educación). 12

2. Perfil profesional. 13

2.1. Competencia xeral do título. 14

A competencia xeral deste título consiste en realizar actividades básicas de na-15

vegación e pesca, e de servizo na sala máquinas de buques de pesca, operando 16

coa calidade indicada, observando as normas de prevención de riscos laborais e 17

protección ambiental correspondentes, e comunicándose oralmente e por escrito 18

en linguas galega e castelá, así como nalgunha lingua estranxeira. 19

2.2. Competencias do título. 20

As competencias profesionais, persoais e sociais, e as competencias para a 21

aprendizaxe permanente deste título son as que se relacionan: 22

a) Realizar actividades de arranxo, labores de carga e descarga, manipulación e 23

conservación de produtos de pesca e acuícolas en buques de pesca e de acuicul-24

tura. 25

b) Preparar os equipamentos de pesca, artes menores, nasas e equipamentos 26

de marisqueo, e acondicionar a cuberta en buques de pesca ou auxiliares de acui-27

cultura, segundo necesidades de pesca e instrucións recibidas. 28

c) Realizar as actividades de largada e viraxe dos aparellos de palangre, artes 29

de arrastre, artes menores, equipamentos de marisqueo e artes de cerco, en bu-30

ques de pesca. 31

d) Realizar as actividades de desenmalle, baleirado, clasificación e conservación 32

de capturas de pesca e marisco. 33

e) Realizar as actividades requiridas para conservar e manter en bo uso as artes 34

de pesca, as nasas e o equipamento de marisqueo en buques de pesca. 35

Páxina 2 de 78

f) Realizar actividades relacionadas coas gardas de navegación e con manobras 1

de aproximación, fondeo, atraque e desatraque de buques de pesca ou de acuicul-2

tura. 3

g) Realizar actividades no posto asignado polo plan de emerxencias do buque, 4

nos exercicios de abandono de buque e supervivencia, prevención e loita contra 5

incendios, de apoio e de primeiros auxilios. 6

h) Facer trasfegas de combustible, aceites e auga desde os tanques principais 7

aos tanques de uso diario do motor principal e servizos auxiliares, así como opera-8

cións de achique e limpeza de sentinas, evitando a contaminación mariña. 9

i) Preparar o motor principal e servizos auxiliares para a posta en marcha, as 10

manobras e o funcionamento permanente. 11

j) Comprobar durante a navegación os parámetros de funcionamento do motor 12

principal e dos sistemas auxiliares da cámara de máquinas, así como o seu correc-13

to funcionamento. 14

k) Realizar as actividades auxiliares de mantemento xeral do casco e dos ele-15

mentos de cuberta, co buque en flotación, en dique ou en seco 16

l) Realizar as actividades auxiliares de mantemento do motor principal e os sis-17

temas auxiliares da cámara de máquinas, durante a navegación e en estancias de 18

parada. 19

m) Resolver problemas predicibles relacionados co seu ámbito físico, social, 20

persoal e produtivo, utilizando o razoamento científico e os elementos proporcio-21

nados polas ciencias aplicadas e sociais. 22

n) Actuar de xeito saudable en contextos cotiáns que favorezan o desenvolve-23

mento persoal e social, analizando influencias e hábitos positivos para a saúde 24

humana. 25

ñ)Valorar actuacións encamiñadas á conservación ambiental diferenciando as 26

consecuencias das actividades cotiás que poidan afectar o equilibrio do ambiente. 27

o) Obter e comunicar información destinada á autoaprendizaxe e ao seu uso en 28

distintos contextos do seu ámbito persoal, social ou profesional, mediante recursos 29

ao seu alcance e os propios das tecnoloxías da información e da comunicación. 30

p) Actuar con respecto e sensibilidade cara á diversidade cultural, o patrimonio 31

histórico-artístico e as manifestacións culturais e artísticas, apreciando o seu uso 32

como fonte de enriquecemento persoal e social. 33

q) Comunicarse con claridade, precisión e fluidez en distintos contextos sociais 34

ou profesionais e por diferentes medios, canles e soportes ao seu alcance, utili-35

zando e adecuando recursos lingüísticos orais e escritos propios das linguas gale-36

ga e castelá. 37

r) Comunicarse en situacións habituais de carácter laboral, persoal e social, utili-38

zando recursos lingüísticos básicos en lingua estranxeira. 39

s) Realizar explicacións sinxelas sobre acontecementos e fenómenos caracterís-40

ticos das sociedades contemporáneas a partir de información histórica e xeográfica 41

ao seu dispor. 42

Páxina 3 de 78

t) Adaptarse ás novas situacións laborais orixinadas por cambios tecnolóxicos e 1

organizativos na súa actividade laboral, utilizando as ofertas formativas ao seu al-2

cance e localizando os recursos mediante as tecnoloxías da información e da co-3

municación. 4

u) Cumprir as tarefas propias do seu nivel con autonomía e responsabilidade, 5

empregando criterios de calidade e eficiencia no traballo asignado, tanto de xeito 6

individual como en equipo. 7

v) Comunicarse eficazmente, respectando a autonomía e a competencia das 8

persoas que interveñen no seu ámbito de traballo, contribuíndo á calidade do tra-9

ballo realizado. 10

w) Asumir e cumprir as medidas de prevención de riscos e seguridade laboral na 11

realización das actividades laborais, evitando danos persoais, laborais e ambien-12

tais. 13

x) Cumprir as normas de calidade e de accesibilidade e deseño universais que 14

afectan a súa actividade profesional. 15

y) Actuar con espírito emprendedor, iniciativa persoal e responsabilidade na 16

elección dos procedementos da súa actividade profesional. 17

z) Exercer os dereitos e cumprir as obrigas derivadas da súa actividade profe-18

sional, de acordo co establecido na lexislación vixente, participando activamente 19

na vida económica, social e cultural. 20

2.3. Relación de cualificacións e unidades de competencia do Catálogo Nacional 21

de Cualificacións Profesionais incluídas no título. 22

2.3.1. Cualificacións profesionais completas: 23

a) Actividades en pesca de palangre, arrastre e cerco, e en transporte marítimo, 24

MAP004_1 (Real decreto 295/2004, do 20 de febreiro, Real decreto 101/2009, do 6 25

de febreiro, Real decreto 885/2011, do 24 de xuño, e Real decreto 1587/2012, do 26

23 de novembro). 27

– UC0010_1: contribuír ás operacións básicas de cuberta nunha embarcación 28

pesqueira. 29

– UC0011_1: realizar as gardas de navegación e goberno do buque. 30

– UC0733_1: actuar en emerxencias marítimas e aplicar as normas de seguri-31

dade no traballo. 32

– UC0012_1: realizar as actividades extractivas da pesca con palangre, arrastre 33

e cerco. 34

b) Actividades auxiliares de mantemento de máquinas, equipamentos e instala-35

cións do buque, MAP229_1 (Real decreto 101/2009, do 6 de febreiro). 36

– UC0731_1: realizar operacións auxiliares de mantemento do motor principal 37

do buque e os seus sistemas, e as gardas na cámara de máquinas. 38

– UC0732_1: realizar operacións básicas de mantemento de máquinas auxilia-39

res e elementos e equipamentos do buque, en flotación e en seco. 40


Páxina 4 de 78

dade no traballo. 1

c) Actividades en pesca con artes de enmalle e marisqueo, e en transporte marí-2

timo, MAP230_1 (Real decreto 101/2009, do 6 de febreiro, Real decreto 885/2011, 3

do 24 de xuño, e Real decreto 1587/2012, do 23 de novembro). 4

– UC0010_1: contribuír ás operacións básicas de cuberta nunha embarcación 5

pesqueira. 6

– UC0011_1: realizar as gardas de navegación e goberno do buque. 7

– UC0734_1: realizar as actividades extractivas da pesca e marisqueo en flota-8

ción con artes menores, nasas e equipamentos de marisqueo. 9


dade no traballo. 11

2.4. Contorno profesional. 12

2.4.1. Estas persoas exercen xeralmente a súa actividade a bordo de buques de 13

pesca e auxiliares de acuicultura. 14

2.4.2. As ocupacións e os postos de traballo máis salientables son os seguintes: 15

– Mariñeiro/a de máquinas. 16

– Mariñeiro/a de ponte. 17

– Mariñeiro/a de pesca. 18

– Mariscador/ora a flote. 19

2.5. Prospectiva do sector ou dos sectores relacionados co título. 20

a) A organización da actividade produtiva das empresas do sector e o desenvol-21

vemento das actividades produtivas requiren competencias non soamente de ca-22

rácter técnico, senón relacionadas co traballo en equipo, coa autonomía e coa ini-23

ciativa na toma de decisións e no desenvolvemento de tarefas. Tradicionalmente, 24

as actividades de relacionadas coa cuberta e as máquinas estiveron separadas, 25

pero hai unha tendencia que considera importante a competencia polivalente do/da 26

mariñeiro/a. A razón anterior é a que configura o perfil das persoas profesionais 27

deste nivel como mariñeiro/a de ponte, de pesca e de máquinas, considerando as 28

competencias profesionais polivalentes que permiten o desempeño de ambas as 29

ocupacións con polivalencia en buques de pesca. 30

b) As vías de demanda de emprego no sector apuntan a un decrecemento xeral 31

de postos de traballo en buques de pesca. Prevese un aumento de postos de tra-32

ballo no sector de acuicultura. 33

3. Ensinanzas do ciclo formativo. 34

3.1. Obxectivos xerais do título 35

Os obxectivos xerais deste ciclo formativo son os seguintes: 36

a) Interpretar instrucións ou ordes de traballo relacionadas coas actividades de 37

pesca, extracción de marisqueo, transporte marítimo e auxiliares de mantemento 38

Páxina 5 de 78

de máquinas e instalacións en buques de pesca. 1

b) Desenvolver operacións auxiliares de arranxo, e labores de carga e descarga 2

relacionadas cos buques de pesca e auxiliares de acuicultura, que impliquen a 3

identificación dos medios empregados e o seu uso. 4

c) Desenvolver operacións auxiliares de manobras de aproximación, fondeo, 5

atraque e desatraque de buques de pesca, que impliquen a identificación dos me-6

dios empregados e o seu uso. 7

d) Desenvolver operacións relacionadas coa manipulación e a conservación de 8

produtos de pesca e acuícolas, que impliquen a identificación dos produtos de 9

pesca e as normas de manipulación. 10

e) Desenvolver actividades relacionadas coas gardas de navegación en buques 11

de pesca, identificando obrigas do/da mariñeiro/a de garda e medios empregados 12

na observación. 13

f) Realizar as actividades auxiliares relacionadas coa preparación, a largada e a 14

viraxe de aparellos de palangre, artes de arrastre, artes menores, e equipamentos 15

de marisqueo e artes de cerco, en buques de pesca, identificando os medios e 16

uso. 17

g) Realizar operacións auxiliares de conservación en aparellos de palangre, ar-18

tes de arrastre, artes menores, equipamentos de marisqueo, artes de cerco e na-19

sas. 20

h) Realizar actividades relacionadas coa prevención e a loita contra incendios, o 21

abandono do buque e a supervivencia, o apoio de primeiros auxilios a bordo de 22

pesca, e a prevención de riscos laborais. 23

i) Coñecer os sistemas e os compoñentes de trasfega de combustible, aceites, 24

auga, sistema de achique e limpeza de sentinas en buques de pesca, identificando 25

compoñentes e describindo o seu funcionamento e as precaucións que cómpre 26

considerar no seu uso. 27

j) Realizar as actividades auxiliares relacionadas co mantemento e a vixilancia 28

do motor principal e os sistemas auxiliares da cámara de máquinas, coas partes 29

principais do casco do barco pesqueiro, describindo as necesidades de mantemen-30

to auxiliar do buque en flotación flote, en dique e en seco. 31

k) Comprender os fenómenos que acontecen no contorno natural mediante o 32

coñecemento científico como un saber integrado, así como coñecer e aplicar os 33

métodos para identificar e resolver problemas básicos nos diversos campos do co-34

ñecemento e da experiencia. 35

l) Desenvolver habilidades para formular, interpretar e resolver problemas, e 36

aplicar o razoamento de cálculo matemático para se desenvolver na sociedade e 37

no contorno laboral, e para xestionar os seus recursos económicos. 38

m) Identificar e comprender os aspectos básicos de funcionamento do corpo 39

humano e pólos en relación coa saúde individual e colectiva, e valorar a hixiene e a 40

saúde para permitir o desenvolvemento e o afianzamento de hábitos saudables de 41

vida, en función do contorno. 42

n) Desenvolver hábitos e valores acordes coa conservación e a sustentabilidade 43

Páxina 6 de 78

do patrimonio natural, comprendendo a interacción entre os seres vivos e o medio 1

natural, para valorar as consecuencias que se derivan da acción humana sobre o 2

equilibrio ambiental. 3

ñ) Desenvolver as destrezas básicas das fontes de información utilizando con 4

sentido crítico as tecnoloxías da información e da comunicación, para obter e co-5

municar información no contorno persoal, social ou profesional. 6

o) Recoñecer características básicas de producións culturais e artísticas, apli-7

cando técnicas de análise básica dos seus elementos, para actuar con respecto e 8

sensibilidade cara á diversidade cultural, o patrimonio histórico-artístico e as mani-9

festacións culturais e artísticas. 10

p) Desenvolver e afianzar habilidades e destrezas lingüísticas e alcanzar o nivel 11

de precisión, claridade e fluidez requiridas, utilizando os coñecementos sobre as 12

linguas galega e castelá, para se comunicar no seu ámbito social, na súa vida cotiá 13

e na actividade laboral. 14

q) Desenvolver habilidades lingüísticas básicas en lingua estranxeira para se 15

comunicar oralmente e por escrito en situacións habituais e predicibles da vida co-16

tiá e profesional. 17

r) Recoñecer causas e trazos propios de fenómenos e acontecementos contem-18

poráneos, a súa evolución histórica e a súa distribución xeográfica, para explicar 19

as características propias das sociedades contemporáneas. 20

s) Desenvolver valores e hábitos de comportamento baseados en principios de-21

mocráticos, e aplicalos nas súas relacións sociais habituais e na resolución pacífi-22

ca dos conflitos. 23

t) Comparar e seleccionar recursos e ofertas formativas existentes para a apren-24

dizaxe ao longo da vida, para se adaptar ás novas situacións laborais e persoais. 25

u) Desenvolver a iniciativa, a creatividade e o espírito emprendedor, así como a 26

confianza en si mesmo/a, a participación e o espírito crítico, para resolver situa-27

cións e incidencias das actividades profesional e persoal. 28

v) Desenvolver traballos en equipo asumindo os deberes, cooperando coas de-29

mais persoas con tolerancia e respecto, para a realización eficaz das tarefas e co-30

mo medio de desenvolvemento persoal. 31

w) Utilizar as tecnoloxías da información e da comunicación para se informar, se 32

comunicar, aprender e facilitar as tarefas laborais. 33

x) Relacionar os riscos laborais e ambientais coa actividade laboral, co propósito 34

de utilizar as medidas preventivas correspondentes para a protección persoal, evi-35

tando danos ambientais e ás demais persoas. 36

y) Desenvolver as técnicas da súa actividade profesional asegurando a eficacia 37

e a calidade no seu traballo, e propor, se procede, melloras nas actividades de tra-38

ballo. 39

z) Recoñecer os dereitos e os deberes como axente activo na sociedade, tendo 40

en conta o marco legal que regula as condicións sociais e laborais, para participar 41

na cidadanía democrática. 42

Páxina 7 de 78

3.2. Módulos profesionais. 1

Os módulos deste ciclo formativo son os que se relacionan: 2

– MP3009. Ciencias aplicadas I. 3

– MP3011. Comunicación e sociedade I. 4

– MP3012. Comunicación e sociedade II. 5

– MP3019. Ciencias aplicadas II. 6

– MP3138. Actividades en cubertas de barcos de pesca. 7

– MP3139. Pesca con palangre, arrastre e cerco. 8

– MP3140. Mantemento de equipamentos auxiliares en barcos de pesca 9

– MP3141. Pesca con artes de enmalle e marisqueo 10

– MP3142. Mantemento de motores en barcos de pesca. 11

– MP3143. Seguridade e primeiros auxilios en barcos de pesca. 12

– MP3144. Formación en centros de traballo. 13

3.3. Vinculación con capacitacións profesionais. 14

a) O conxunto de módulos profesionais deste título recolle a formación requirida 15

para a expedición do certificado de formación básica que se lle exixe a todo o per-16

soal que exerza funcións profesionais marítimas nos buques civís, e a requirida 17

para a expedición do título de mariñeiro de ponte e de mariñeiro de máquinas (Or-18

de FOM/2296/2002, do 4 de setembro, de certificados de especialidade e de títulos 19

de mariñeiro de ponte, mariñeiro de máquinas e patrón portuario, modificada pola 20

Orde FOM/2947/2005, do 19 de setembro, e pola Orde FOM/3933/2006, do 19 de 21

decembro). 22

b) O conxunto de módulos profesionais deste título recolle os coñecementos e 23

os requisitos mínimos que se especifican no Real decreto 1519/2007, do 16 de no-24

vembro, polo que se establecen os coñecementos e os requisitos mínimos para 25

exercer a actividade profesional de mariñeiro en buques de pesca. 26

c) O conxunto de módulos profesionais deste título recolle os coñecementos e 27

os requisitos mínimos exixidos para a obtención da habilitación para o desempeño 28

das funcións de prevención de riscos laborais de nivel básico, de acordo co anexo 29

IV do regulamento dos servizos de prevención, aprobado polo Real decreto 30

39/1997, do 17 de xaneiro. 31

32

Páxina 8 de 78

4. Desenvolvemento de módulos 1

4.1 Módulo profesional: Ciencias aplicadas I 2

Código: MP3009. 3

Duración: 175 horas. 4

4.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 5

RA1. Resolve problemas matemáticos en situacións cotiás, utilizando os elementos bá-6

sicos da linguaxe matemática e as súas operacións. 7

– CA1.1. Identificáronse os tipos de números e utilizáronse para interpretar adecua-8

damente a información cuantitativa. 9

– CA1.2. Realizáronse cálculos con eficacia mediante cálculo mental ou mediante al-10

goritmos de lapis e calculadora (física ou informática). 11

– CA1.3. Utilizáronse as TIC como medio de procura de información. 12

– CA1.4. Operouse con potencias de expoñente natural e enteiro aplicando as propie-13

dades. 14

– CA1.5. Utilizouse a notación científica para representar números moi grandes ou 15

moi pequenos e operar con eles. 16

– CA1.6. Representáronse os números reais sobre a recta numérica. 17

– CA1.7. Caracterizouse a proporción como expresión matemática. 18

– CA1.8. Comparáronse magnitudes establecendo o seu tipo de proporcionalidade. 19

– CA1.9. Utilizouse a regra de tres para resolver problemas nos que interveñen magni-20

tudes directamente e inversamente proporcionais. 21

– CA1.10. Aplicouse o xuro simple e composto en actividades cotiás. 22

RA2. Recoñece as instalacións e o material de laboratorio e valóraos como recursos ne-23

cesarios para a realización das actividades prácticas. 24

– CA2.1. Identificáronse as técnicas experimentais que se vaian realizar. 25

– CA2.2. Manipuláronse adecuadamente os materiais instrumentais do laboratorio. 26

– CA2.3. Tivéronse en conta as condicións de hixiene e seguridade para as técnicas 27

experimentais que se vaian realizar. 28

RA3. Identifica propiedades fundamentais da materia nas formas en que se presenta na 29

natureza, manexando as súas magnitudes físicas e as súas unidades fundamentais en 30

unidades de sistema métrico decimal. 31

– CA3.1. Describíronse as propiedades da materia. 32

– CA3.2. Practicáronse os cambios de unidades de lonxitude, masa e capacidade. 33

– CA3.3. Identificouse a equivalencia entre unidades de volume e capacidade. 34

– CA3.4. Efectuáronse medidas en situacións reais utilizando as unidades do sistema 35

métrico decimal e utilizando a notación científica. 36

– CA3.5. Identificouse a denominación dos cambios de estado da materia. 37

– CA3.6. identificáronse, con exemplos sinxelos, diferentes sistemas materiais homo-38

xéneos e heteroxéneos. 39

Páxina 9 de 78

– CA3.7. Identificáronse os estados de agregación nos que se presenta a materia e uti-1

lizáronse modelos cinéticos para explicar os cambios de estado. 2

– CA3.8. Identificáronse sistemas materiais en relación co seu estado na natureza. 3

– CA3.9. Recoñecéronse os estados de agregación dunha substancia dada a súa tempe-4

ratura de fusión e de ebulición. 5

– CA3.10. Establecéronse diferenzas entre ebulición e evaporación utilizando exem-6

plos sinxelos. 7

RA4. Utiliza o método máis adecuado para a separación de compoñentes de mesturas 8

sinxelas en relación co proceso físico ou químico en que se basea. 9

– CA4.1. Identificouse e describiuse o que se considera substancia pura e mestura. 10

– CA4.2. Establecéronse as diferenzas fundamentais entre mesturas e compostos. 11

– CA4.3. Discrimináronse os procesos físicos e químicos. 12

– CA4.4. Seleccionáronse, dunha listaxe de substancias, as mesturas, os compostos e 13

os elementos químicos. 14

– CA4.5. Aplicáronse de xeito práctico diferentes separacións de mesturas por méto-15

dos sinxelos. 16

– CA4.6. Describíronse as características xerais básicas de materiais en relación coas 17

profesións, utilizando as TIC. 18

– CA4.7. Traballouse en equipo na realización de tarefas. 19

RA5. Recoñece como a enerxía está presente nos procesos naturais, describindo fenó-20

menos simples da vida real. 21

– CA5.1. Identificáronse situacións da vida cotiá nas que se pon de manifesto a inter-22

vención da enerxía. 23

– CA5.2. Recoñecéronse diversas fontes de enerxía. 24

– CA5.3. Establecéronse grupos de fontes de enerxía renovable e non renovable. 25

– CA5.4. Amosáronse as vantaxes e os inconvenientes (obtención, transporte e utiliza-26

ción) das fontes de enerxía renovables e non renovables, utilizando as TIC. 27

– CA5.5. Aplicáronse cambios de unidades de enerxía. 28

– CA5.6. Amosouse, en diferentes sistemas, a conservación da enerxía. 29

– CA5.7. Describíronse procesos relacionados co mantemento do organismo e da vida 30

nos que se aprecia claramente o papel da enerxía. 31

RA6. Localiza as estruturas anatómicas básicas discriminando os sistemas ou os apare-32

llos aos que pertencen e asociándoos ás funcións que producen no organismo. 33

– CA6.1. Identificáronse e describíronse os órganos que configuran o corpo humano, e 34

asociáronse ao sistema ou ao aparello correspondente. 35

– CA6.2. Relacionouse cada órgano, sistema e aparello á súa función, e indicáronse as 36

súas asociacións. 37

– CA6.3. Describiuse a fisioloxía do proceso de nutrición e identificouse a función das 38

estruturas anatómicas dos aparellos dixestivo, circulatorio, respiratorio e excretor. 39

– CA6.4. Describiuse a fisioloxía do proceso de reprodución e identificouse a función 40

das estruturas anatómicas do aparello reprodutor. 41

– CA6.5. Detallouse como funciona o proceso de relación e identificouse a función 42

das estruturas anatómicas dos sistemas nervioso e endócrino. 43

– CA6.6. Utilizáronse ferramentas informáticas para describir adecuadamente apare-44

llos e sistemas. 45

Páxina 10 de 78

RA7. Diferencia a saúde da doenza, relacionando os hábitos de vida coas doenzas máis 1

frecuentes e recoñecendo os principios básicos de defensa contra elas. 2

– CA7.1. Identificáronse situacións de saúde e de doenza para as persoas. 3

– CA7.2. Describíronse os mecanismos encargados da defensa do organismo. 4

– CA7.3. Identificáronse e clasificáronse as doenzas infecciosas e non infecciosas 5

máis comúns na poboación, e recoñecéronse as súas causas, a súa prevención e os 6

seus tratamentos. 7

– CA7.4. Relacionáronse os axentes que causan as doenzas infecciosas habituais co 8

contaxio producido. 9

– CA7.5. Describiuse a acción das vacinas, dos antibióticos e doutras achegas da cien-10

cia médica para o tratamento e a prevención de doenzas infecciosas. 11

– CA7.6. Recoñeceuse o papel das campañas de vacinación na prevención de doenzas 12

infecciosas. 13

– CA7.7. Describiuse o tipo de doazóns e os problemas que se producen nos trans-14

plantes. 15

– CA7.8. Recoñecéronse situacións de risco para a saúde relacionadas co contorno 16

profesional máis próximo. 17

– CA7.9. Deseñáronse pautas de hábitos saudables relacionados con situacións cotiás. 18

RA8. Elabora menús e dietas equilibradas sinxelas diferenciando os nutrientes que con-19

teñen e adaptándoos aos parámetros corporais e a situacións diversas. 20

– CA8.1. Discriminouse entre o proceso de nutrición e o de alimentación. 21

– CA8.2. Diferenciáronse os nutrientes necesarios para o mantemento da saúde. 22

– CA8.3. Recoñeceuse a importancia dunha boa alimentación e do exercicio físico no 23

coidado do corpo humano. 24

– CA8.4. Relacionáronse as dietas coa saúde, diferenciando entre as necesarias para o 25

mantemento da saúde e as que poden conducir a unha mingua desta. 26

– CA8.5. Realizouse o cálculo sobre balances calóricos en situacións habituais do con-27

torno. 28

– CA8.6. Calculouse o metabolismo basal e os seus resultados, e representouse nun 29

diagrama establecendo comparacións e conclusións. 30

– CA8.7. Elaboráronse menús para situacións concretas, investigando na rede as pro-31

piedades dos alimentos. 32

RA9. Resolve situacións cotiás, utilizando expresións alxébricas sinxelas e aplicando 33

os métodos de resolución máis axeitados. 34

– CA9.1. Concretáronse propiedades ou relacións de situacións sinxelas mediante ex-35

presións alxébricas. 36

– CA9.2. Simplificáronse expresións alxébricas sinxelas utilizando métodos de desen-37

volvemento e factorización. 38

– CA9.3. Resolvéronse problemas da vida cotiá en que cumpra a formulación e a reso-39

lución de ecuacións de primeiro grao. 40

– CA9.4. Resolvéronse problemas sinxelos utilizando métodos gráficos e as TIC. 41

Páxina 11 de 78

4.1.2 Contidos básicos 1

BC1. Resolución de problemas mediante operacións básicas 2

Recoñecemento e diferenciación dos tipos de números. Representación na recta real. 3

Utilización da xerarquía das operacións. 4

Interpretación e utilización dos números reais e das operacións en diferentes contextos. 5

Notación científica. Representación e operacións de suma, resta, multiplicación e divi-6

sión. 7

Proporcionalidade directa e inversa. Regra de tres. Comparación de magnitudes. 8

As porcentaxes na economía. 9

Técnicas de procura de información coas tecnoloxías da información e da comunica-10

ción. 11

BC2. Recoñecemento de materiais e instalacións de laboratorio 12

Normas xerais de traballo no laboratorio. 13

Normas de seguridade e hixiene no laboratorio. 14

Materiais de laboratorio: tipos e utilidade. 15

Técnicas experimentais. Manexo da instrumentación do laboratorio na realización de 16

actividades prácticas. 17

BC3. Identificación das formas da materia 18

Unidades de lonxitude, capacidade e masa no sistema métrico decimal: cálculos, equi-19

valencias e medidas. Uso da notación científica. 20

Materia: propiedades. 21

Clasificación da materia segundo o seu estado de agregación e composición. 22

Estados de agregación: sólido, líquido e gasoso. Temperatura de fusión e de ebulición. 23

Sistemas materiais homoxéneos e heteroxéneos. Estados de agregación dos materiais na 24

natureza. 25

Natureza corpuscular da materia. Cambios de estado e modelos cinéticos. 26

BC4. Separación de mesturas e substancias 27

Substancias puras e mesturas: identificación, descrición e diferenciación. 28

Substancias puras: elementos e compostos. Táboa periódica. 29

Técnicas básicas de separación de mesturas no laboratorio. Procesos físicos e químicos 30

que interveñen. 31

Características básicas dos materiais relacionados co perfil profesional. 32

Traballo en equipo: repartición de tarefas, normas, orde e elaboración de informes. 33

Páxina 12 de 78

BC5. Recoñecemento da enerxía nos procesos naturais 1

Manifestacións da enerxía na natureza: fontes de enerxía e procesos en que esta inter-2

vén. 3

Fontes de enerxía renovable e non renovable: identificación. Vantaxes e inconvenientes 4

de cada unha. 5

A enerxía na vida cotiá: identificación de situacións próximas. 6

Formas de enerxía e a súa transformación. Lei de conservación da enerxía. 7

Enerxía, calor e temperatura. Unidades máis habituais do Sistema Internacional. 8

BC6. Localización de estruturas anatómicas básicas 9

Niveis de organización da materia viva. Órganos, aparellos e sistemas. Relacións entre 10

eles e as súas funcións. 11

Fisioloxía do proceso de nutrición: aparellos dixestivo, circulatorio, respiratorio e ex-12

cretor. 13

Fisioloxía do proceso de relación: sistemas nervioso e endócrino. 14

Fisioloxía do proceso de reprodución: aparello reprodutor e desenvolvemento embrio-15

nario. 16

BC7. Diferenciación entre saúde e doenza 17

Saúde e doenza: concepto e diferenciación. 18

Tipos de doenzas: infecciosas e non infecciosas; doenzas de transmisión sexual. Cau-19

sas, prevención e tratamentos. 20

Mecanismos encargados da defensa do organismo. Sistema inmunitario. 21

Hixiene e prevención de doenzas. Tratamento fronte ás doenzas infecciosas. Vacinas. 22

Transplantes e doazóns. 23

Saúde mental: prevención de drogodependencias e de trastornos alimentarios. 24

Hábitos de vida saudables relacionados coas doenzas máis frecuentes e con situacións 25

cotiás. 26

BC8. Elaboración de menús e de dietas 27

Alimentos e nutrientes: diferenciación. Recoñecemento de nutrientes presentes nos 28

alimentos. 29

Alimentación e saúde. Hábitos saudables relacionados coa alimentación. 30

Concepto e elaboración de dietas. Tipos de dietas. Elaboración de menús. 31

Hábitos saudables relacionados coa alimentación. Importancia dunha boa alimentación 32

e do exercicio físico. 33

BC9. Resolución de ecuacións sinxelas 34

Progresións aritméticas e xeométricas. 35

Tradución de situacións da linguaxe verbal á alxébrica. 36

Páxina 13 de 78

Transformación de expresións alxébricas. Operacións alxébricas de suma, diferenza, 1

multiplicación e factor común. 2

Desenvolvemento e factorización de expresións alxébricas. Identidades notables. 3

Resolución de ecuacións de primeiro grao cunha incógnita. 4

Aplicación de métodos gráficos de resolución de problemas. 5

6

4.1.3 Orientacións pedagóxicas 7

Este módulo contribúe a alcanzar as competencias para a aprendizaxe permanente e contén 8

a formación para que o alumnado sexa consciente tanto da súa propia persoa como do me-9

dio que o rodea. 10

Os contidos deste módulo contribúen a afianzar e aplicar hábitos saudables en todos os 11

aspectos da vida cotiá. 12

Así mesmo, utilizan a linguaxe operacional das matemáticas na resolución de proble-13

mas de índole diversa, aplicados a calquera situación, tanto na vida cotiá como na vida la-14

boral. 15

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra ciencias como as 16

matemáticas, a química, a bioloxía e a xeoloxía, enfócase aos conceptos principais e aos 17

principios das ciencias, involucrando o alumnado na resolución de problemas sinxelos e 18

na realización doutras tarefas significativas, e permítelle traballar de xeito autónomo para 19

construír a súa propia aprendizaxe e culminar en resultados reais xerados por el mesmo. 20

A formación do módulo contribúe a alcanzar os obxectivos k), l), m), n) e ñ) do ciclo 21

formativo e as competencias m), n), ñ) e o). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), 22

w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo 23

profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 24

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 25

competencias do módulo han versar sobre: 26

– Utilización dos números e das súas operacións para resolver problemas. 27

– Recoñecemento das formas da materia. 28

– Recoñecemento e uso de material de laboratorio básico. 29

– Identificación e localización das estruturas anatómicas. 30

– Realización de exercicios de expresión oral, aplicando as normas básicas de atención 31

ao público. 32

– Importancia da alimentación para unha vida saudable. 33

– Resolución de problemas, tanto no ámbito científico como no cotián. 34

35

Páxina 14 de 78

4.2 Módulo profesional: Comunicación e sociedade I 1

Código: MP3011. 2


4.2.1 Unidade formativa 1: Comunicación en linguas galega e castelá I 4

Código: MP3011_13. 5


4.2.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliación 7

RA1. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información oral 8

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando os principios da escoita activa, estrate-9

xias sinxelas de composición e as normas lingüísticas básicas. 10

– CA1.1. Analizouse a estrutura de textos orais procedentes dos medios de comunica-11

ción de actualidade e identificáronse as súas características principais. 12

– CA1.2. Aplicáronse as habilidades básicas para realizar unha escoita activa, identifi-13

cando o sentido global e os contidos específicos dunha mensaxe oral. 14

– CA1.3. Realizouse un bo uso dos elementos de comunicación non verbal nas argu-15

mentacións e nas exposicións. 16

– CA1.4. Analizáronse os usos e os niveis da lingua, así como as normas lingüísticas, 17

na comprensión e aplicáronse na composición de mensaxes orais, e revisáronse e 18

elimináronse os usos discriminatorios, nomeadamente nas relacións de xénero. 19

– CA1.5. Utilizouse a terminoloxía gramatical axeitada na comprensión das activida-20

des gramaticais propostas e na súa resolución. 21

RA2. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información escrita 22

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando á composición autónoma de textos bre-23

ves seleccionados, estratexias de lectura comprensiva e de análise, síntese e clasifica-24

ción, de xeito estruturado e progresivo. 25

– CA2.1. Valoráronse e analizáronse as características principais dos tipos de textos 26

en relación coa súa idoneidade para o traballo que se desexe realizar e en función da 27

súa finalidade. 28

– CA2.2. Utilizáronse diversas ferramentas de procura na comprensión dun texto es-29

crito, aplicando estratexias de reinterpretación de contidos. 30

– CA2.3. Aplicáronse sistematicamente estratexias de lectura comprensiva na interpre-31

tación dos textos, extraendo conclusións para a súa aplicación nas actividades de 32

aprendizaxe e recoñecendo posibles usos discriminatorios desde a perspectiva de 33

xénero. 34

– CA2.4. Resumiuse o contido dun texto escrito, extraendo a idea principal, as secun-35

darias e o propósito comunicativo, e revisáronse e reformuláronse as conclusións ob-36

tidas. 37

– CA2.5. Analizouse a estrutura de textos escritos de utilización diaria, recoñecendo 38

usos e niveis da lingua, e pautas de elaboración. 39

– CA2.6. Aplicáronse as principais normas gramaticais e ortográficas na redacción de 40

textos, de xeito que o texto final resulte claro e preciso. 41

Páxina 15 de 78

– CA2.7. Desenvolvéronse pautas sistemáticas na elaboración de textos escritos que 1

permiten a valoración das aprendizaxes desenvolvidas e a reformulación das necesi-2

dades de aprendizaxe para mellorar a comunicación escrita. 3

– CA2.8. Seguíronse pautas de presentación de traballos escritos tendo en conta o con-4

tido, o formato e o público destinatario, utilizando un vocabulario adecuado ao con-5

texto. 6

– CA2.9. Resolvéronse actividades de comprensión e análise das estruturas gramati-7

cais e comprobouse a validez das inferencias realizadas. 8

RA3. Realiza a lectura de textos literarios representativos da literatura castelá anterio-9

res ao século XIX, xerando criterios estéticos para a construción do gusto persoal. 10

– CA3.1. Contrastáronse as etapas de evolución da literatura en lingua castelá no perí-11

odo considerado e recoñecéronse as obras máis representativas. 12

– CA3.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal dunha obra lite-13

raria adecuada ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos proto-14

colizados de recollida de información. 15

– CA3.3. Expresáronse opinións persoais razoadas sobre os aspectos máis e menos 16

apreciados dunha obra e sobre a implicación entre o seu contido e as propias expe-17

riencias vitais. 18

– CA3.4. Aplicáronse estratexias para a comprensión de textos literarios, tendo en 19

conta os temas e os motivos básicos. 20

– CA3.5. Presentouse información sobre períodos, autores e obras da literatura en lin-21

gua castelá a partir de textos literarios. 22

RA4. Realiza a lectura de textos literarios representativos da literatura en lingua galega 23

anteriores ao século XX, xerando criterios estéticos para a construción do gusto perso-24

al. 25

– CA4.1. Contrastáronse as etapas de evolución da literatura en lingua galega no perí-26

odo considerado e recoñecéronse as obras máis representativas. 27

– CA4.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal dunha obra lite-28

raria adecuada ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos proto-29

colizados de recollida de información. 30

– CA4.3. Expresáronse opinións persoais razoadas sobre os aspectos máis e menos 31

apreciados dunha obra e sobre a implicación entre o seu contido e as propias expe-32

riencias vitais. 33

– CA4.4. Aplicáronse estratexias para a comprensión de textos literarios, tendo en 34

conta os temas e os motivos básicos. 35

– CA4.5. Presentouse información sobre períodos, autores e obras da literatura en lin-36

gua galega a partir de textos literarios. 37

RA5. Coñece a formación da lingua galega e da lingua castelá e as distintas etapas da 38

súa historia social ata o século XIX, así como os fenómenos de contacto de linguas, 39

sendo consciente da necesidade de normalizar a lingua galega no marco do plurilin-40

güismo. 41

– CA5.1. Analizáronse as características de formación da lingua galega e da lingua 42

castelá. 43

– CA5.2. Identificáronse as causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da his-44

toria social da lingua galega e da lingua castelá anterior ao século XX. 45

– CA5.3. Analizáronse os fenómenos de contacto de linguas, atendendo a situacións 46

de bilingüismo, diglosia, interferencias e o conflito lingüístico. 47

Páxina 16 de 78

– CA5.4. Valorouse a necesidade de normalizar a lingua galega no marco do plurilin-1

güismo, rexeitando os prexuízos lingüísticos. 2

4.2.1.2 Contidos básicos 3

BC1. Utilización de estratexias de comunicación oral en lingua galega e en lingua castelá 4

Textos orais. 5

Aplicación de escoita activa na comprensión de textos orais. 6

Pautas para evitar a disrupción en situacións de comunicación oral. 7

Intercambio comunicativo. 8

– Elementos extralingüísticos da comunicación oral. 9

– Usos orais informais e formais da lingua. 10

– Adecuación ao contexto comunicativo. 11

Aplicación das normas lingüísticas na comunicación oral. Organización da frase: estru-12

turas gramaticais básicas en lingua galega e en lingua castelá. 13

Composicións orais. 14

– Exposicións orais sinxelas sobre feitos da actualidade. 15

– Presentacións orais sinxelas. 16

– Uso de medios de apoio: medios audiovisuais e TIC. 17

BC2. Utilización de estratexias de comunicación escrita en lingua galega e en lingua 18 castelá 19

Tipos de textos. Características de textos de propios da vida cotiá e profesional. 20

Estratexias de lectura: elementos textuais. 21

Pautas para a utilización de dicionarios diversos. 22

Estratexias básicas no proceso de composición escrita. 23

Presentación de textos escritos en distintos soportes. Aplicación das normas gramaticais 24

e ortográficas en lingua castelá e en lingua galega. 25

Textos escritos. 26

– Principais conectores textuais en lingua castelá e en lingua galega. 27

– Aspectos básicos das formas verbais nos textos, con especial atención ás perífrases 28

verbais, á concordancia e a coherencia temporal e modal. 29

– Funcións substantiva, adxectiva e adverbial do verbo. 30

– Sintaxe: enunciado, frase e oración; suxeito e predicado; complemento directo, indi-31

recto, de réxime, circunstancial, axente e atributo. 32

– Estruturas subordinadas: substantivas, adxectivas e adverbiais. 33

BC3. Lectura de textos literarios en lingua castelá anteriores ao século XIX 34

Pautas para a lectura de fragmentos literarios. 35

Instrumentos para a recollida de información da lectura dunha obra literaria. 36

Características estilísticas e temáticas da literatura en lingua castelá a partir da Idade 37

Media e ata o século XVIII. 38

Páxina 17 de 78

Narrativa: temas e estilos recorrentes segundo a época literaria. 1

Poesía: temas e estilos recorrentes segundo a época literaria. Interpretación. 2

Teatro: temas e estilos segundo a época literaria. 3

BC4. Lectura de textos literarios en lingua galega anteriores ao século XX 4

Pautas para a lectura de fragmentos literarios. 5


Características estilísticas e temáticas da literatura en lingua galega desde a Idade Me-7

dia e ata o século XIX. 8

A literatura medieval. 9

A literatura dos Séculos Escuros. 10

A literatura do século XIX: etapas e obras máis significativas. 11

BC5. Coñecemento da formación da lingua galega e da lingua castelá e das distintas 12 etapas da súa historia social ata o século XIX, así como os fenómenos de contacto de 13 linguas. 14

A formación da lingua galega e da lingua castelá. 15

Características das etapas da historia social da lingua galega e da lingua castelá ata o 16

século XIX. 17

Análise dos fenómenos de contacto de linguas (bilingüismo, diglosia, conflito lingüísti-18

co e interferencias). 19

Adopción de actitudes positivas cara á normalización da lingua galega e coñecemento 20

do proceso. 21

Valoración do plurilingüismo como expresión da riqueza cultural da humanidade. 22

Crítica dos prexuízos lingüísticos. 23

4.2.2 Unidade formativa 2: Comunicación en lingua inglesa I 24

Código: MP3011_23. 25



RA1. Utiliza estratexias para interpretar e comunicar información oral en lingua ingle-28

sa, elaborando presentacións orais de pouca extensión, ben estruturadas, relativas a si-29

tuacións habituais de comunicación cotiá e frecuente de ámbito persoal, público ou pro-30

fesional. 31

– CA1.1. Aplicáronse as estratexias de escoita activa para a comprensión precisa das 32

mensaxes recibidas. 33

– CA1.2. Identificouse a intención comunicativa básica de mensaxes directas ou reci-34

bidas mediante formatos electrónicos, valorando as situacións de comunicación e as 35

súas implicacións no uso do vocabulario empregado. 36

Páxina 18 de 78

– CA1.3. Identificouse o sentido global do texto oral que presenta a información de 1

xeito secuenciado e progresivo en situacións habituais frecuentes e de contido predi-2

cible. 3

– CA1.4. Identificáronse trazos fonéticos e de entoación común e evidente que axuden 4

a entender o sentido xeral da mensaxe. 5

– CA1.5. Realizáronse presentacións orais breves de textos descritivos, narrativos e 6

instrutivos dos ámbitos persoal, público ou profesional, de acordo cun guión sinxelo, 7

aplicando a estrutura de cada tipo de texto e utilizando, de ser o caso, medios infor-8

máticos. 9

– CA1.6. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas adaptadas a contextos diferentes 10

(formal, non formal e situacións profesionais), e un repertorio esencial e restrinxido 11

de expresións, frases e palabras de situacións habituais frecuentes e de contido alta-12

mente predicible segundo o propósito comunicativo do texto. 13

– CA1.7. Expresouse con certa claridade, usando unha entoación e unha pronuncia 14

comprensible, aceptándose as pausas e as dúbidas frecuentes. 15

– CA1.8. Amosouse unha actitude reflexiva acerca da información que supoña calque-16

ra tipo de discriminación. 17

– CA1.9. Identificáronse as normas de relacións sociais básicas e estandarizadas dos 18

países onde se fale a lingua estranxeira. 19

– CA1.10. Identificáronse os costumes ou as actividades cotiás da comunidade onde 20

se fale a lingua estranxeira. 21

RA2. Participa en conversas en lingua inglesa utilizando unha linguaxe sinxela e clara 22

en situacións habituais frecuentes dos ámbitos persoal ou profesional, activando estra-23

texias de comunicación básicas. 24

– CA2.1. Dialogouse, de xeito dirixido e seguindo un guión ben estruturado, utilizan-25

do un repertorio memorizado de modelos de oracións e conversas breves e básicas, 26

sobre situacións habituais frecuentes e de contido altamente predicible. 27

– CA2.2. Mantívose a interacción utilizando estratexias de comunicación sinxelas para 28

amosar o interese e a comprensión. 29

– CA2.3. Utilizáronse estratexias básicas de compensación para suplir carencias na 30

lingua estranxeira, como a observación da persoa interlocutora e a procura da súa 31

axuda para facilitar a bidirecionalidade da comunicación. 32

– CA2.4. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas e un repertorio esencial e restrin-33

xido de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso lineais, segundo o 34

propósito comunicativo do texto. 35

– CA2.5. Expresouse con certa claridade, utilizando unha entoación e unha pronuncia 36

comprensibles, aceptándose as pausas e as dúbidas frecuentes, nun rexistro formal 37

ou neutro e sempre que as condicións acústicas sexan boas e a mensaxe non estea 38

distorsionada. 39

RA3. Elabora textos escritos breves e sinxelos en lingua inglesa, en situacións de co-40

municacións habituais e frecuentes dos ámbitos persoal, público ou profesional, desen-41

volvendo estratexias estruturadas de composición, e aplica estratexias de lectura com-42

prensiva. 43

– CA3.1. Leuse o texto de xeito comprensivo, recoñecendo os seus trazos básicos, o 44

seu contido global, e analizouse a súa intención e o seu contexto. 45

– CA3.2. Identificáronse as ideas fundamentais e a intención comunicativa básica do 46

texto. 47

Páxina 19 de 78

– CA3.3. Identificáronse estruturas gramaticais básicas e un repertorio limitado de ex-1

presións, frases, palabras e marcadores de discurso lineais, en situacións habituais 2

frecuentes, de contido moi predicible. 3

– CA3.4. Completáronse e reorganizáronse frases e oracións, atendendo ao propósito 4

comunicativo e a normas gramaticais básicas. 5

– CA3.5. Elaboráronse textos breves e adecuados a un propósito comunicativo, se-6

guindo modelos estruturados. 7

– CA3.6. Utilizouse o léxico esencial axeitado para situacións frecuentes e para o con-8

texto dos ámbitos persoal ou profesional. 9

– CA3.7. Amosouse interese pola boa presentación dos textos escritos, respectando as 10

normas gramaticais, ortográficas e tipográficas, e seguindo sinxelas pautas de revi-11

sión. 12

– CA3.8. Utilizáronse dicionarios impresos e en liña e correctores ortográficos dos 13

procesadores na composición dos textos. 14

– CA3.9. Amosouse unha actitude reflexiva acerca da información que supoña calque-15

ra tipo de discriminación. 16


BC1. Comprensión e produción de testos orais básicos en lingua inglesa 18

Ideas principais en chamadas, mensaxes, ordes e indicacións moi claras. 19

Descrición xeral de persoas, lugares e obxectos dos ámbitos profesional e público. 20

Narración e explicación sobre situacións habituais e frecuentes do presente, do pasado e 21

do futuro. 22

Léxico, expresións e frases sinxelas frecuentes para se desenvolver en transaccións e 23

xestións cotiás dos ámbitos persoal ou profesional. 24

Recursos gramaticais. 25

– Tempos e formas verbais en presente e pasado; verbos principais, modais e auxilia-26

res. Funcións comunicativas asociadas a situacións habituais e frecuentes. 27

– Elementos lingüísticos fundamentais. 28

– Marcadores do discurso para iniciar, ordenar e finalizar. 29

Pronuncia de fonemas ou grupos fónicos de carácter básico que presenten maior difi-30

cultade. 31

Uso de rexistros axeitados nas relacións sociais. 32

Estratexias fundamentais de comprensión e escoita activa. 33

Formatos electrónicos máis usuais. 34

BC2. Participación en conversas en lingua inglesa 35

Estratexias de comprensión e escoita activa para iniciar, manter e rematar a interacción. 36

Elaboración de mensaxes e textos sinxelos en lingua inglesa. 37

Comprensión da información global e da idea principal de textos básicos cotiáns, dos 38

ámbitos persoal, público ou profesional. 39

Páxina 20 de 78

Léxico frecuente para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás e sinxelas dos 1

ámbitos persoal, público ou profesional. 2

Composición de textos escritos moi breves, sinxelos e ben estruturados. 3

BC3. Interpretación e elaboración de mensaxes sinxelas escritas en lingua inglesa 4

Elementos lingüísticos fundamentais atendendo aos tipos de textos, aos contextos e aos 5

propósitos comunicativos tendo en conta un enfoque centrado no uso da lingua e na súa 6

dimensión social. 7

Propiedades básicas do texto. 8

Estratexias e técnicas de compresión de lectura. 9

Estratexias de planificación e de corrección escrita. 10

Estratexias de expresión e de interacción escrita. 11

Usos sociais da lingua: información xeral, opinión e valoración. 12

Funcións comunicativas máis habituais dos ámbitos persoal, público ou profesional en 13

medios escritos. 14

Coherencia espazo-temporal e cohesión a través do uso de recursos sinxelos para ini-15

ciar, desenvolver ou rematar un texto escrito. 16

Contidos léxico-semánticos sinxelos e básicos da lingua inglesa. 17

Tempos e formas verbais. Relacións temporais: anterioridade, posterioridade e simulta-18

neidade. 19

Estruturas gramaticais básicas: 20

A oración simple e a oración composta con and/or/but. 21

Dicionarios impresos e en liña, e correctores ortográficos. 22

4.2.3 Unidade formativa 3: Sociedade I 23

Código: MP3011_33. 24



RA1. Valora a evolución histórica das sociedades prehistóricas e da Idade Antiga, así 27

como as súas relacións coas paisaxes naturais, analizando os factores e os elementos 28

implicados, e desenvolvendo actitudes e valores de aprecio do patrimonio natural e ar-29

tístico. 30

– CA1.1. Describíronse mediante a análise de fontes gráficas as principais característi-31

cas dunha paisaxe natural, e recoñecéronse esas características no contorno máis 32

próximo. 33

– CA1.2. Explicáronse a localización, o desprazamento e a adaptación ao medio dos 34

grupos humanos do período da hominización, ata o dominio técnico dos metais por 35

parte das principais culturas que o exemplifican. 36

– CA1.3. Relacionáronse as características dos fitos artísticos máis significativos do 37

período prehistórico coa organización social e co corpo de crenzas, e valoráronse as 38

súas diferenzas coas sociedades actuais. 39

Páxina 21 de 78

– CA1.4. Valorouse a persistencia destas sociedades nas actuais, en especial no territo-1

rio galego e peninsular, identificando e comparando as súas principais característi-2

cas. 3

– CA1.5. Discrimináronse as principais características que require a análise das obras 4

arquitectónicas e escultóricas mediante exemplos arquetípicos, diferenciando estilos 5

canónicos. 6

– CA1.6. Xulgouse o impacto das primeiras sociedades humanas na paisaxe natural, 7

analizando as características das cidades antigas e a súa evolución na actualidade no 8

territorio galego e peninsular. 9

– CA1.7. Analizouse a persistencia en Galicia, na Península Ibérica e nos territorios 10

extrapeninsulares españois das sociedades prehistóricas e da Idade Antiga. 11

– CA1.8. Elaboráronse instrumentos sinxelos de recollida de información mediante es-12

tratexias de composición protocolizadas, utilizando tecnoloxías da información e da 13

comunicación. 14

– CA1.9. Desenvolvéronse comportamentos acordes co desenvolvemento do propio 15

esforzo e o traballo colaborativo. 16

RA2. Valora a construción do espazo europeo ata as primeiras transformacións indus-17

triais das sociedades agrarias, analizando as súas características principais, así como a 18

súa persistencia na sociedade actual e no contorno inmediato. 19

– CA2.1. Analizouse a transformación do mundo antigo no medieval, recoñecendo a 20

evolución do espazo europeo, as súas relacións co espazo extraeuropeo e as caracte-21

rísticas máis significativas das sociedades medievais en Galicia e en España. 22

– CA2.2. Valoráronse as características das paisaxes agrarias medievais e a súa persis-23

tencia nas sociedades actuais galega e española, identificando os seus elementos 24

principais. 25

– CA2.3. Valoráronse as consecuencias da construción dos imperios coloniais en 26

América nas culturas autóctonas e nas europeas. 27

– CA2.4. Analizouse o modelo político e social da monarquía absoluta durante a Idade 28

Moderna nas principais potencias europeas, así como as súas peculiaridades en Gali-29

cia e en España. 30

– CA2.5. Valoráronse os indicadores demográficos básicos das transformacións na 31

poboación europea, española e galega durante o período analizado. 32

– CA2.6. Describíronse as principais características da análise das obras pictóricas a 33

través do estudo de exemplos arquetípicos das escolas e dos estilos que se suceden 34

en Europa, en España e en Galicia desde o Renacemento ata a irrupción das vangar-35

das históricas. 36

– CA2.7. Analizouse a evolución do sector ou dos sectores produtivos propios do per-37

fil do título, analizando as súas transformacións e os principais fitos de evolución 38

nos seus sistemas organizativos e tecnolóxicos. 39

– CA2.8. Elaboráronse instrumentos sinxelos de recollida de información mediante es-40

tratexias de composición protocolizadas, utilizando as tecnoloxías da información e 41

da comunicación. 42


esforzo e o traballo en equipo. 44

Páxina 22 de 78


BC1. Valoración das sociedades prehistóricas e antigas e a súa relación co medio 2 natural 3

Paisaxes naturais: aspectos xerais e locais. 4

Sociedades prehistóricas. 5

Nacemento das cidades. 6

– Hábitat urbano e a súa evolución. 7

– Gráficos de representación urbana. 8

– Sociedades urbanas antigas. 9

– Cultura grega: extensión, trazos e fitos principais. 10

– Características esenciais da arte grega. 11

– Cultura romana. 12

– Características esenciais da arte romana. 13

– As sociedades prehistóricas e antigas no territorio galego e peninsular. 14

Tratamento e elaboración de información para as actividades educativas. 15

– Recursos básicos: guións, esquemas, resumos, etc. 16

– Ferramentas sinxelas de localización cronolóxica. 17

– Vocabulario seleccionado e específico. 18

BC2. Valoración da creación do espazo europeo na Idade Media e na Idade Moderna 19

Europa medieval. 20

– Persistencia de usos e costumes. Espazo agrario e as súas características. 21

– Contacto con outras culturas. 22

Europa das monarquías absolutas. 23

– Grandes monarquías europeas: localización e evolución sobre o mapa no contexto 24

europeo. 25

– Monarquía absoluta en España. 26

– Evolución do sector produtivo durante o período. 27

Colonización de América. 28

Galicia na época medieval e moderna. 29

Estudo da poboación. 30

– Evolución demográfica do espazo europeo. 31

– Comentario de gráficas de poboación: pautas e instrumentos básicos. 32

Evolución da arte europea, española e galega das épocas medieval e moderna. Pautas 33

básicas para o comentario de obras pictóricas. 34


– Recursos básicos: resumos, fichas temáticas, biografías, follas de cálculo ou simila-36

res, etc. 37

– Vocabulario específico. 38

Páxina 23 de 78



a formación para que o alumnado sexa quen de recoñecer as características básicas dos fe-3

nómenos relacionados coa actividade humana e mellorar as súas habilidades comunicati-4

vas. 5

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra coñecementos bá-6

sicos relativos a ciencias sociais, lingua galega e literatura, lingua castelá e literatura, e 7

lingua inglesa, estará enfocada ao uso de ferramentas básicas da análise textual, á elabora-8

ción de información estruturada oral e escrita, á localización espazo-temporal dos fenóme-9

nos sociais e culturais, ao respecto pola diversidade de crenzas e ás pautas de relación co-10

tiá en distintas sociedades e grupos humanos, involucrando o alumnado en tarefas signifi-11

cativas que lle permitan traballar de xeito autónomo e en equipo. 12

Para facilitar a organización dos contidos, este módulo divídese en tres unidades forma-13

tivas: Comunicación en linguas galega e castelá I, Comunicación en lingua inglesa I, e So-14

ciedade I. 15

A lingua galega e literatura, e a lingua castelá e literatura abórdanse desde un enfoque 16

comunicativo que xustifica o seu tratamento integrado nunha única unidade formativa. En 17

calquera caso, de acordo coa lexislación vixente, no proceso de ensino e aprendizaxe dé-18

bense usar ambas as linguas nas destrezas de comprensión e de produción para que o 19

alumnado finalice esta formación sendo competente nas dúas. 20

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais ñ), o), p), q), r), e s) do ciclo 21

formativo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais o), p), q), r) e s). Ademais, 22

relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias t), u), v), w), x), 23

y) e z), que se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos 24

profesionais. 25

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os ob-26

xectivos do módulo estarán orientadas a: 27

– Concreción dun plan personalizado de formación que teña como obxectivo lograr a 28

integración do alumnado nas situacións de aprendizaxe propostas, mediante a apli-29

cación de estratexias motivadoras. 30

– Potenciación da autonomía na execución das actividades e na xestión do seu tempo 31

de aprendizaxe, no ámbito das competencias e dos contidos do ámbito sociolingüís-32

tico. 33

– Realización de dinámicas sobre o desenvolvemento de habilidades sociais que favo-34

rezan o asentamento de hábitos de disciplina e de traballo individual e en equipo. 35

– Uso de estratexias, recursos e fontes de información ao seu alcance, fomentando o 36

uso das TIC, que contribúan á reflexión sobre a valoración da información necesaria 37

para construír explicacións estruturadas da realidade. 38

– Uso de métodos globalizadores (proxectos, centros de interese, etc.) que permitan a 39

integración do alumnado nas actividades de aprendizaxe, concretado nunha metodo-40

loxía de traballo que os relacione coa actualidade. 41

– Programación de actividades que se relacionen, sempre que sexa posible, con capa-42

cidades que se deriven do perfil profesional. 43

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxec-44

tivos do módulo en relación coa aprendizaxe das linguas están relacionadas con: 45

– Uso da lingua na interpretación e na elaboración de mensaxes sinxelas orais e escri-46

tas, mediante o seu uso en distintos tipos de situacións comunicativas e textuais do 47

contorno do alumnado. 48

Páxina 24 de 78

– Uso dun vocabulario adecuado ás situacións do seu contorno, que orientará a con-1

creción dos contidos, das actividades e dos exemplos utilizados no módulo. 2

– Selección e execución de estratexias didácticas que faciliten a autoaprendizaxe e que 3

incorporen o uso da lingua en situacións de comunicación o máis reais posible, utili-4

zando as posibilidades das tecnoloxía da información e da comunicación (correo 5

electrónico, SMS, internet, redes sociais, etc.). 6

– Uso das técnicas de comunicación para potenciar o traballo en equipo que permita a 7

integración do alumnado nas actividades educativas con garantía de éxito. 8

– Apreciación da variedade cultural e de costumes presentes no contorno do alumna-9

do, en relación coas necesidades derivadas do uso da lingua con distintos falantes. 10

– Desenvolvemento de hábitos de lectura que permitan a satisfacción coa produción li-11

teraria, mediante o uso de textos seleccionados acordes ás súas necesidades e carac-12

terísticas. 13


tivos do módulo en relación coas ciencias sociais están relacionadas con: 15

– Integración motivadora de saberes que lle permitan ao alumnado analizar e valorar a 16

diversidade das sociedades humanas. 17

– Utilización de recursos e fontes de información ao seu alcance para organizar a in-18

formación que extraia, para favorecer a súa integración no traballo educativo. 19

– Recoñecemento da pegada do pasado na vida diaria mediante a apreciación da diver-20

sidade dos grupos humanos e os seus logros ao longo do tempo. 21

– Valoración dos problemas do contorno do alumnado a partir da análise da informa-22

ción dispoñible e da formulación de explicacións xustificadas e a reflexión sobre a 23

súa actuación ante estas, en situacións de aprendizaxe pautadas. 24

– Potenciación das capacidades de observación e criterios para a satisfacción coas ex-25

presións artísticas mediante a análise pautada de producións artísticas arquetípicas, 26

apreciando os seus valores estéticos e temáticos. 27

28

Páxina 25 de 78

4.3 Módulo profesional: Comunicación e sociedade II 1

Código: MP3012. 2


4.3.1 Unidade formativa 1: Comunicación en linguas galega e castelá II 4

Código: MP3012_13. 5



RA1. Utiliza estratexias comunicativas para interpretar e comunicar información oral 8

en lingua galega e en lingua castelá, aplicando os principios da escoita activa, estrate-9

xias razoadas de composición e as normas lingüísticas correctas en cada caso. 10

– CA1.1. Aplicáronse as técnicas da escoita activa na análise de mensaxes orais pro-11

cedentes de diversas fontes. 12

– CA1.2. Recoñeceuse a intención comunicativa e a estrutura e cohesión da comuni-13

cación oral, valorando posibles respostas. 14

– CA1.3. Realizouse un uso correcto dos elementos de comunicación non verbal nas 15

argumentacións e nas exposicións. 16

– CA1.4. Analizáronse os usos e os niveis da lingua e as normas lingüísticas na com-17

prensión e aplicáronse na composición de mensaxes orais, valorando e eliminando 18

os usos discriminatorios. 19

– CA1.5. Utilizouse a terminoloxía gramatical correcta na comprensión das activida-20

des gramaticais propostas e na súa resolución. 21

RA2. Utiliza estratexias comunicativas para comunicar información escrita en lingua 22

galega e en lingua castelá, aplicando á composición autónoma de textos de progresiva 23

complexidade estratexias de análise, síntese e clasificación, de xeito estruturado. 24

– CA2.1. Valoráronse e analizáronse as características principais dos tipos de textos 25

en relación coa súa adecuación para o traballo que se desexe realizar e en función da 26

súa finalidade. 27

– CA2.2. Utilizáronse diversas técnicas de procura na comprensión dun texto escrito, 28

aplicando estratexias de reinterpretación de contidos. 29

– CA2.3. Aplicáronse sistematicamente estratexias de lectura comprensiva na interpre-30

tación dos textos, recoñecendo posibles usos discriminatorios. 31

– CA2.4. Resumiuse o contido dun texto escrito, extraendo a idea principal, as secun-32

darias e o propósito comunicativo, revisando e reformulando as conclusións obtidas. 33

– CA2.5. Analizouse a estrutura de diversos textos escritos de uso académico ou pro-34

fesional, recoñecendo os usos e os niveis da lingua, e pautas de elaboración. 35

– CA2.6. Aplicáronse as principais normas gramaticais e ortográficas na redacción de 36

textos, de xeito que o texto final resulte claro, preciso e adecuado ao formato e ao 37

contexto comunicativo. 38

– CA2.7. Desenvolvéronse pautas sistematizadas na preparación de textos escritos que 39

permiten mellorar a comunicación escrita. 40

Páxina 26 de 78

– CA2.8. Seguíronse pautas de presentación de traballos escritos tendo en conta o con-1

tido, o formato e o público destinatario, utilizando un vocabulario correcto segundo 2

as normas lingüísticas e a finalidade. 3

– CA2.9. Resolvéronse actividades de comprensión e análise das estruturas gramati-4

cais, comprobando a precisión e a validez das inferencias realizadas. 5

RA3. Interpreta textos literarios representativos da literatura en lingua castelá desde o 6

século XIX ata a actualidade, recoñecendo a intención do autor ou da autora e relacio-7

nándoos co seu contexto histórico, sociocultural e literario. 8

– CA3.1. Describíronse os movementos literarios en lingua castelá no período consi-9

derado, recoñecendo as obras máis representativas. 10

– CA3.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal de obras ade-11

cuadas ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos pautados. 12

– CA3.3. Expresáronse opinións persoais fundamentadas sobre os aspectos apreciados 13

en obras literarias. 14

– CA3.4. Aplicáronse estratexias de análise de textos literarios, recoñecendo os temas 15

e os motivos, os elementos simbólicos e a funcionalidade dos recursos estilísticos 16

máis significativos. 17

– CA3.5. Informouse sobre un autor ou unha autora, un período ou unha obra da lite-18

ratura en lingua castelá, recollendo de forma analítica a información correspondente. 19

RA4. Interpreta textos literarios representativos da literatura en lingua galega desde 20

comezos do século XX ata a actualidade, recoñecendo a intención da autora ou do autor 21

e relacionándoos co seu contexto histórico, sociocultural e literario. 22

– CA4.1. Describíronse os movementos literarios en lingua galega no período conside-23

rado, recoñecendo as obras máis representativas. 24

– CA4.2. Valorouse a estrutura e o uso da linguaxe na lectura persoal de obras ade-25

cuadas ao nivel, situándoa no seu contexto e utilizando instrumentos pautados. 26

– CA4.3. Expresáronse opinións persoais fundamentadas sobre os aspectos apreciados 27

en obras literarias. 28

– CA4.4. Aplicáronse estratexias de análise de textos literarios, recoñecendo os temas 29

e os motivos, os elementos simbólicos e a funcionalidade dos recursos estilísticos 30

máis significativos. 31

– CA4.5. Informouse sobre un autor ou unha autora, un período ou unha obra da lite-32

ratura en lingua galega, recollendo de forma analítica a información correspondente. 33

RA5. Coñece e valora a situación sociolingüística das distintas linguas do Estado espa-34

ñol e as principais características das variedades xeográficas da lingua galega e da lin-35

gua castelá, así como as distintas etapas, desde comezos do século XX, da historia so-36

cial da lingua galega e da lingua castelá, valorando a función do estándar, a necesidade 37

de normalizar a lingua galega e rexeitando os prexuízos lingüísticos. 38

– CA5.1. Identificouse a situación sociolingüística das distintas linguas do Estado es-39

pañol, valorando a diversidade lingüística como un elemento de enriquecemento cul-40

tural e outorgándolle a todas as linguas o mesmo valor e a mesma función comuni-41

cativa. 42

– CA5.2. Recoñécese a variedade interna das linguas castelá e galega como símbolo 43

da riqueza do noso patrimonio lingüístico. 44

– CA5.3. Identificáronse as causas e consecuencias dos feitos máis relevantes da his-45

toria social da lingua galega e da lingua castelá desde comezos do século XX. 46

Páxina 27 de 78

– CA5.4. Valorouse a función do estándar de calquera lingua, así como a necesidade 1

de normalizar a lingua galega no marco do plurilingüismo, rexeitando os prexuízos 2

lingüísticos. 3


BC1. Utilización de estratexias de comunicación oral en lingua galega e en lingua castelá 5

Textos orais. 6

Técnicas de escoita activa na comprensión de textos orais. 7

Exposición de ideas e argumentos. 8

– Organización e preparación dos contidos: ilación, sucesión e coherencia. 9

– Estrutura. 10

Aplicación das normas lingüísticas na comunicación oral. 11

– Organización da frase: estruturas gramaticais básicas en lingua galega e en lingua 12

castelá. 13

– Coherencia semántica. 14

Uso de recursos audiovisuais. 15

BC2. Uso de estratexias de comunicación escrita en lingua galega e en lingua castelá 16

Traballos, informes, ensaios e outros textos académicos e científicos. 17

Aspectos lingüísticos para ter en conta. 18

– Rexistros comunicativos da lingua; factores que condicionan o seu uso. 19

– Variacións das formas deícticas en relación coa situación. 20

– Estilo directo e indirecto. 21

Estratexias de lectura con textos académicos. 22

Presentación de textos escritos. 23

Comprensión e produción de textos escritos. 24

– Conectores textuais: causa, consecuencia, condición e hipótese. 25

– Formas verbais nos textos. As perífrases verbais e a concordancia e a coherencia 26

temporal e modal. 27

– Sintaxe: complementos; frases compostas. 28

– Estratexias para mellorar o interese da persoa receptora. 29

BC3. Interpretación de textos literarios en lingua castelá desde o século XIX 30

Instrumentos para a recollida de información da lectura dunha obra literaria do período 31

estudado. 32

A literatura en lingua castelá nos seus xéneros. 33

Evolución da literatura en lingua castelá desde o século XIX ata a actualidade. 34

Expresión de opinións fundamentadas sobre textos e obras literarias en lingua castelá. 35

BC4. Interpretación de textos literarios en lingua galega desde comezos do século XX 36


Páxina 28 de 78

A literatura en lingua galega nos seus xéneros. 1

Evolución da literatura en lingua galega desde comezos do século XX ata a actualidade. 2

Expresión de opinións fundamentadas sobre textos e obras literarias en lingua galega. 3

BC5. Coñecemento e respecto pola diversidade lingüística, a historia social da lingua 4 galega e da lingua castelá desde comezos do século XX e valoración do estándar e da 5 necesidade de normalizar a lingua galega. 6

A situación sociolingüística das linguas do Estado español. 7

A variedade interna da lingua castelá e da lingua galega. 8

Características das etapas da historia social da lingua galega e da lingua castelá desde 9

comezos do século XX. 10

Funcións e valor da lingua estándar. 11

Adopción de actitudes positivas cara á normalización da lingua galega e coñecemento 12

do proceso. 13

Recoñecemento e rexeitamento dos prexuízos lingüísticos, valorando o plurilingüismo 14

como expresión da riqueza cultural da humanidade. 15

4.3.2 Unidade formativa 2: Comunicación en lingua inglesa II 16

Código: MP3012_23. 17



RA1. Utiliza estratexias para interpretar e comunicar información oral en lingua ingle-20

sa, aplicando os principios da escoita activa e elaborando presentacións orais de pouca 21

extensión, claras e estruturadas, relativas a temas e aspectos concretos, frecuentes e co-22

tiáns dosámbitos persoal, público e profesional 23

– CA1.1. Aplicáronse sistematicamente as estratexias de escoita activa para a com-24

prensión global e específica das mensaxes recibidas, sen necesidade de entender to-25

dos os seus elementos. 26

– CA1.2. Identificouse a intención comunicativa de mensaxes directas ou empregando 27

un repertorio limitado de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso, es-28

truturadores (de apertura, continuidade e pechamento). 29

– CA1.3. Identificouse o sentido global e as ideas principais do texto oral e de estrutu-30

ras gramaticais básicas en oracións sinxelas, de situacións habituais frecuentes e de 31

contido predicible e concreto. 32

– CA1.4. Identificáronse trazos fonéticos e de entoación esenciais que axudan a en-33

tender o sentido global e as ideas principais e secundarias da mensaxe. 34

– CA1.5. Realizáronse composicións e presentacións orais breves de acordo cun guión 35

estruturado, aplicando o formato e os trazos propios de cada tipo de texto de ámbito 36

persoal, público ou profesional. 37

– CA1.6. Utilizáronse estruturas gramaticais básicas e marcadores de discurso para 38

iniciar, enlazar, ordenar e finalizar o discurso en situacións habituais frecuentes e 39

aspectos concretos. 40

Páxina 29 de 78

– CA1.7. Expresouse a información usando unha entoación e unha pronuncia razoa-1

bles, aceptándose as pautas e pequenas vacilacións. 2

– CA1.8. Amosouse unha actitude reflexiva e crítica acerca da información que supo-3

ña calquera tipo de discriminación. 4

– CA1.9. Identificáronse e valoráronse as normas de relación social e as normas de 5

cortesía máis frecuentes dos países onde se fala a lingua estranxeira. 6

– CA1.10. Identificáronse e valoráronse os costumes ou as actividades cotiás da co-7

munidade e do lugar de traballo onde se fala a lingua estranxeira. 8

– CA1.11. Identificáronse as principais actitudes e os comportamentos profesionais en 9

situacións de comunicación habituais do ámbito profesional. 10

RA2. Mantén conversas sinxelas e breves en lingua inglesa en situacións habituais e 11

concretas, cara a cara ou por medios técnicos, do ámbito persoal, público e profesional, 12

empregando estratexias de comunicación básica. 13

– CA2.1. Dialogouse seguindo un guión sobre temas e aspectos concretos e frecuentes 14

do ámbito persoal, público e profesional. 15

– CA2.2. Describíronse, narráronse e explicáronse experiencias propias. 16

– CA2.3. Escoitouse e dialogouse en interaccións sinxelas, cotiás da vida profesional, 17

pública e persoal, solicitando e proporcionando información con certo detalle. 18

– CA2.4. Mantívose a interacción utilizando diversas estratexias de comunicación 19

esenciais para amosar o interese e a comprensión. 20

– CA2.5. Utilizáronse estratexias de compensación para suplir carencias na lingua es-21

tranxeira (parafrasear, linguaxe corporal e axudas audiovisuais), para facilitar a co-22

municación entre as persoas interlocutoras. 23

– CA2.6. Utilizáronse estruturas gramaticais e oracións sinxelas, e un repertorio esen-24

cial e limitado de expresións, frases, palabras frecuentes e marcadores de discurso 25

lineais. 26

– CA2.7. Expresouse con certa claridade, usando unha entoación e unha pronuncia ra-27

zoables e comprensibles, aceptándose algunhas pausas e vacilacións, nun rexistro 28

formal ou neutro e sempre que as condicións acústicas sexan boas e a mensaxe non 29

estea distorsionada. 30

RA3. Elabora textos breves e sinxelos con certo detalle en lingua inglesa relativos a si-31

tuacións de comunicación habituais do ámbito persoal, público e profesional, aplicando 32

estratexias de lectura comprensiva e desenvolvendo estratexias sistemáticas de compo-33

sición. 34

– CA3.1. Leuse o texto recoñecendo os trazos esenciais do xénero, a súa intención, o 35

seu contexto e a súa estrutura, e interpretando o seu contido global e específico sen 36

necesidade de entender todos os seus elementos. 37

– CA3.2. Identificouse a intención comunicativa básica do texto, o sentido xeral, a in-38

formación esencial e as partes principais, mesmo cando o texto se organiza de distin-39

ta maneira. 40

– CA3.3. Identificáronse estruturas gramaticais e oracións sinxelas, e un repertorio li-41

mitado de expresións, frases, palabras e marcadores de discurso básicos e lineais, en 42

situacións habituais frecuentes e concretas de contido predicible. 43

– CA3.4. Completáronse frases, oracións e textos sinxelos atendendo ao propósito 44

comunicativo, con estruturas gramaticais de escasa complexidade, en situacións ha-45

bituais e concretas de contido predicible. 46

– CA3.5. Elaboráronse textos breves e sinxelos, adecuados a un propósito comunicati-47

vo, empregando os conectores máis frecuentes para enlazar as oracións. 48

Páxina 30 de 78

– CA3.6. Respectáronse as normas gramaticais, ortográficas e tipográficas seguindo 1

pautas sistemáticas e concretas de revisión e corrección. 2

– CA3.7. Amosouse unha actitude reflexiva e crítica acerca da información que supo-3

ña calquera tipo de discriminación. 4


BC1. Interpretación e comunicación de textos orais cotiáns en lingua inglesa 6

Distinción de ideas principais e secundarias, información esencial de textos orais bre-7

ves e sinxelos. 8

Descrición de aspectos concretos de persoas, lugares, servizos básicos, obxectos e xes-9

tións sinxelas. 10

Experiencias dos ámbitos persoal, público e profesional. 11

Narración, explicacións e intercambio de acontecementos e experiencias do presente, 12

do pasado e do futuro. 13

Léxico, frases e expresións para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás dos 14

ámbitos persoal e profesional. 15

Tipos de textos e a súa estrutura. 16

Recursos tecnolóxicos 17


– Tempos e formas verbais simples e compostas. 19

– Funcións comunicativas asociadas a situacións habituais do ámbito persoal, público 20

e profesional. 21

– Elementos lingüísticos fundamentais. 22

– Marcadores do discurso. 23

– Dominio sinxelo do discurso: coherencia e cohesión. 24

– Oracións simples e subordinadas de escasa complexidade. 25

Estratexias de comprensión e escoita activa. 26

Pronuncia de fonemas ou grupos fónicos que presenten maior dificultade. 27

Uso de rexistros axeitados nas relacións sociais e das normas de cortesía. 28

Recoñecemento e uso de expresións relacionadas cos costumes e os ritos nunha comu-29

nidade de persoas usuarias da lingua inglesa. 30

BC2. Interacción en conversas en lingua inglesa 31

Estratexias de interacción para manter e seguir unha conversa. 32

Uso de frases estandarizadas. 33

BC3. Interpretación e elaboración de mensaxes sinxelas escritas en lingua inglesa 34

Información global e específica de mensaxes de escasa dificultade referentes a asuntos 35

básicos cotiáns dos ámbitos persoal, público e profesional. 36

Composición de textos escritos breves e ben estruturados. 37

Páxina 31 de 78

Léxico para se desenvolver en transaccións e xestións cotiás, necesarias, sinxelas e 1

concretas dos ámbitos persoal, público e profesional. 2

Terminoloxía específica da área profesional do alumnado. 3


– Marcadores do discurso. 5

– Dominio sinxelo do discurso: coherencia e cohesión. 6

– Uso das oracións simples e compostas na linguaxe escrita. 7

Estratexias e técnicas de compresión de lectura. 8

Propiedades básicas do texto. 9

Normas socioculturais nas relacións dos ámbitos persoal, público e profesional en si-10

tuacións cotiás. 11

Estratexias de planificación da mensaxe. 12

4.3.3 Unidade formativa 3: Sociedade II 13

Código: MP3012_33. 14



RA1. Infire as características esenciais das sociedades contemporáneas a partir do estu-17

do da súa evolución histórica, analizando os trazos básicos da súa organización social, 18

política e económica en distintos momentos, e a sucesión de transformacións e conflitos 19

acaecidos. 20

– CA1.1. Discrimináronse as consecuencias para a organización das sociedades ac-21

tuais das correntes ideolóxicas que a cimentaron, situándoas no tempo e no espazo. 22

– CA1.2. Valorouse o modelo globalizado actual de relacións económicas mediante o 23

estudo das transformacións económicas producidas como consecuencia das innova-24

cións tecnolóxicas e os sistemas organizativos da actividade produtiva. 25

– CA1.3. Categorizáronse as características da organización social contemporánea, en 26

especial a galega e a española, analizando a estrutura e as relacións sociais da pobo-27

ación actual e a súa evolución durante o período, utilizando gráficas e fontes directas 28

seleccionadas. 29

– CA1.4. Examinouse a evolución das relacións internacionais contemporáneas, ela-30

borando explicacións causais e consecutivas que permitan desenvolver opinións 31

propias sobre os conflitos actuais. 32

– CA1.5. Valorouse o proceso de unificación do espazo europeo, analizando a súa 33

evolución, os seus principios e as súas institucións significativas, e argumentouse a 34

súa influencia nas políticas nacionais dos países membros da Unión Europea. 35

– CA1.6. Asociouse a evolución dos acontecementos históricos globais coa evolución 36

histórica do Estado español e do territorio galego, identificando as súas fases de evo-37

lución, os principais conflitos e a súa situación actual. 38

– CA1.7. Identificáronse os trazos esenciais da arte contemporánea, en especial a ga-39

lega e a española, e a súa evolución ata os nosos días, construíndo opinións e crite-40

rios propios de orde estética. 41

Páxina 32 de 78

– CA1.8. Analizouse a evolución do sector ou dos sectores produtivos propios do títu-1

lo e describíronse as súas transformacións e os principais fitos de evolución nos seus 2

sistemas organizativos e tecnolóxicos. 3

– CA1.9. Elaboráronse instrumentos pautados de recollida e difusión de información 4

que permitan a avaliación das aprendizaxes realizadas, utilizando o vocabulario pre-5

ciso. 6


esforzo e o traballo colaborativo. 8

RA2. Valora os principios básicos do sistema democrático analizando as súas institu-9

cións e as organizacións políticas e económicas en que se manifesta, inferindo pautas 10

de actuación para acomodar o seu comportamento ao cumprimento dos devanditos 11

principios. 12

– CA2.1. Recoñecéronse os principios básicos da Declaración Universal de Dereitos 13

Humanos e a súa situación no mundo de hoxe, valorando a súa implicación para a 14

vida cotiá. 15

– CA2.2. Analizáronse os principios reitores, as institucións e as normas de funciona-16

mento das principais institucións internacionais, xulgando o seu papel nos conflitos 17

mundiais. 18

– CA2.3. Valorouse a importancia da mediación e da resolución de conflitos na exten-19

sión do modelo democrático, desenvolvendo criterios propios e razoados para a re-20

solución destes. 21

– CA2.4. Xulgáronse os trazos esenciais do modelo democrático español valorando o 22

contexto histórico do seu desenvolvemento. 23

– CA2.5. Valorouse a implicación do principio de non discriminación nas relacións 24

persoais e sociais do contorno, xulgando comportamentos propios e alleos e inferin-25

do pautas e accións apropiadas para acomodar a actitude aos dereitos e ás obrigas 26

que diso se derivan. 27

– CA2.6. Elaborouse información pautada e organizada para a súa utilización en situa-28

cións de traballo colaborativo e contraste de opinións 29


BC1. Valoración das sociedades contemporáneas 31

Construción dos sistemas democráticos: a Ilustración e as súas consecuencias, a socie-32

dade liberal e a sociedade democrática. 33

Estrutura económica e a súa evolución. 34

– Principios de organización económica. Economía globalizada actual. 35

– A segunda globalización. 36

– Terceira globalización: problemas do desenvolvemento. 37

– Evolución do sector produtivo propio en Galicia e en España. 38

Relacións internacionais. 39

– Grandes potencias e conflito colonial. 40

– Guerra civil europea. 41

– Descolonización e guerra fría. 42

– Mundo globalizado actual. 43

– Principais institucións internacionais. 44

Páxina 33 de 78

– Galicia e España no marco de relacións actual. 1

Construción europea. Galicia e España en Europa. 2

Arte contemporánea: ruptura do canon clásico; o cine e o cómic como entretemento de 3

masas. 4

Tratamento e elaboración de información para as actividades educativas: traballo cola-5

borativo; presentacións e publicacións web. 6

BC2. Valoración das sociedades democráticas 7

Declaración Universal de Dereitos Humanos: os dereitos humanos na vida cotiá; confli-8

tos internacionais actuais. 9

Modelo democrático español: construción da España democrática; constitución Espa-10

ñola. A organización do Estado español. O Estado das autonomías. O Estatuto de Au-11

tonomía de Galicia. 12

Principio de non discriminación na convivencia diaria. Resolución de conflitos. 13


– Procesos e pautas para o traballo colaborativo. 15

– Preparación e presentación de información para actividades deliberativas. 16

– Normas de funcionamento e actitudes no contraste de opinións. 17


Este módulo contribúe a alcanzar as competencias para a aprendizaxe permanente do 19

alumnado e contén a formación para mellorar as súas posibilidades de desenvolvemento 20

persoal, social e profesional, utilizando os pasos do método científico, mediante a análise 21

dos principais fenómenos relacionados coas actividades humanas no mundo contemporá-22

neo, co desenvolvemento de estratexias comunicativas suficientes en linguas galega e cas-23

telá, e cos fundamentos da comunicación en lingua inglesa en distintas situacións habi-24

tuais. 25

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra materias como as 26

ciencias sociais, a lingua galega e literatura, a lingua castelá e literatura, e lingua inglesa, 27

enfocarase á adquisición de ferramentas de análise espazo-temporal, ao tratamento de tex-28

tos orais e escritos, á elaboración de mensaxes estruturadas e ao respecto cara a outras so-29

ciedades, involucrando o alumnado en tarefas significativas que lle permitan traballar de 30

xeito autónomo e colaborativo, para construír a súa propia aprendizaxe e culminar en re-31

sultados reais xerados por el mesmo. 32

Para facilitar a organización dos contidos, este módulo divídese en tres unidades forma-33

tivas: Comunicación en linguas galega e castelá II, Comunicación en lingua inglesa II, e 34

Sociedade II. 35

A lingua galega e literatura, e a lingua castelá e literatura abórdanse desde un enfoque 36

comunicativo que xustifica o seu tratamento integrado nunha única unidade formativa. En 37

calquera caso, de acordo coa lexislación vixente, no proceso de ensino e aprendizaxe dé-38

bense usar ambas as linguas nas destrezas de comprensión e de produción para que o 39

alumnado finalice esta formación sendo competente nas dúas. 40

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais ñ), o), p), q), r), e s) do ciclo 41

formativo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais o), p), q), r) e s). Ademais, 42

relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias t), u), v), w), x), 43

y) e z), que se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos 44

Páxina 34 de 78

profesionais. 1


xectivos do módulo estarán orientadas cara a: 3

– Concreción dun plan personalizado de formación que teña como obxectivo lograr a 4

implicación activa do alumno no seu proceso formativo, onde a práctica e a funcio-5

nalidade das aprendizaxes constitúan un contínuum que facilite a realización das ac-6

tividades que leve a cabo o alumnado. 7

– Potenciación da autonomía e da iniciativa persoal, para utilizar as estratexias axeita-8

das no ámbito sociolingüístico. 9

– Realización de dinámicas sobre o desenvolvemento de habilidades sociais que favo-10

rezan o desenvolvemento e o asentamento de hábitos de disciplina e de traballo in-11

dividual e colaborativo. 12

– Uso de estratexias, recursos e fontes de información ao seu alcance que contribúan á 13

reflexión sobre a valoración da información necesaria para construír explicacións ra-14

zoadas da realidade. 15

– Garantía do acceso á información para todo o alumnado, fomentando o uso das TIC. 16

– Uso de métodos globalizadores (proxectos, centros de interese, etc.) que permitan a 17

integración de competencias e contidos, concretado nunha metodoloxía de traballo 18

que os relacione coa actualidade para permitir a adaptación do alumnado á realidade 19

persoal, social e profesional. 20

– Programación de actividades que se relacionen, sempre que sexa posible, con capa-21

cidades que se deriven do perfil profesional e a súa adaptación aos requisitos profe-22

sionais do seu contorno. 23


tivos do módulo en relación coa aprendizaxe das linguas están relacionadas con: 25

– Uso da lingua na interpretación e na elaboración de mensaxes orais e escritas, me-26

diante o seu uso en situacións comunicativas e textuais de distintos tipos. 27

– Uso dun vocabulario adecuado ás situacións da vida persoal, social e profesional que 28

deberá vehicular a concreción dos contidos, das actividades e dos exemplos utiliza-29

dos no módulo. 30

– Selección e execución de estratexias didácticas que faciliten a autoaprendizaxe e que 31

incorporen o uso da lingua en situacións de comunicación o máis reais posible, utili-32

zando as posibilidades das tecnoloxía da información e da comunicación (correo 33

electrónico, SMS, internet, redes sociais, etc.). 34

– Uso das técnicas de comunicación para potenciar o traballo colaborativo que permita 35

desenvolver o concepto de intelixencia colectiva e a súa relación co ámbito profe-36

sional. 37

– Apreciación da variedade cultural e de costumes característica das sociedades con-38

temporáneas, máis especificamente no ámbito das culturas de fala inglesa. 39

– Creación de hábitos de lectura e criterios estéticos propios que lle permitan ao alum-40

nado a satisfacción coa produción literaria, con maior afondamento na produción nas 41

linguas galega e castelá. 42


tivos do módulo en relación coas ciencias sociais están relacionadas con: 44

– Integración de saberes que permita o estudo dun fenómeno relacionado coas ciencias 45

sociais desde unha perspectiva multidisciplinar que lle permitan ao alumnado valo-46

rar a diversidade das sociedades humanas. 47

Páxina 35 de 78

– Uso de estratexias e destrezas de actuación, recursos e fontes de información ao seu 1

alcance para se achegar ao método científico e organizar a información que extraia 2

para favorecer a súa integración no traballo educativo. 3

– Recoñecemento da pegada do pasado na vida diaria mediante a apreciación dos 4

cambios e das transformacións sufridas polos grupos humanos ao longo do tempo. 5

– Valoración dos problemas da sociedade actual a partir da análise da información 6

dispoñible e da concreción de hipóteses propias e razoadas de explicación dos fenó-7

menos observados en situación de aprendizaxe. 8

– Potenciación das capacidades de apreciación e de creación, de educación do gusto 9

polas artes, mediante o desenvolvemento de contidos e actividades que se relacionen 10

con obras e expresións artísticas seleccionadas. 11

12

Páxina 36 de 78

4.4 Módulo profesional: Ciencias aplicadas II 1

Código: MP3019. 2



RA1. Resolve situacións cotiás aplicando os métodos de resolución de ecuacións e de 5

sistemas, valorando a precisión, a simplicidade e a utilidade da linguaxe alxébrica. 6

– CA1.1. Utilizáronse identidades notables nas operacións con polinomios. 7

– CA1.2. Obtivéronse valores numéricos a partir dunha expresión alxébrica. 8

– CA1.3. Resolvéronse ecuacións de primeiro e segundo grao sinxelas de modo alxé-9

brico e gráfico. 10

– CA1.4. Resolvéronse problemas cotiáns e doutras áreas de coñecemento mediante 11

ecuacións e sistemas. 12

– CA1.5. Valorouse a precisión, a simplicidade e a utilidade da linguaxe alxébrica pa-13

ra representar situacións formuladas na vida real. 14

– CA1.6. Resolvéronse sistemas de ecuacións sinxelos. 15

RA2. Resolve problemas sinxelos de diversa índole, a través da súa análise contrastada 16

e aplicando as fases do método científico. 17

– CA2.1. Formuláronse hipóteses sinxelas, a partir de observacións directas ou indi-18

rectas compiladas por distintos medios. 19

– CA2.2. Analizáronse diversas hipóteses e emitiuse una primeira aproximación á súa 20

explicación. 21

– CA2.3. Planificáronse métodos e procedementos experimentais sinxelos de diversa 22

índole para refutar ou non a súa hipótese. 23

– CA2.4. Traballouse en equipo na formulación da solución. 24

– CA2.5. Compiláronse os resultados dos ensaios de verificación e reflectíronse nun 25

documento de xeito coherente. 26

– CA2.6. Defendeuse o resultado con argumentacións e probas, e verificacións ou re-27

futacións das hipóteses emitidas. 28

RA3. Realiza medidas directas e indirectas de figuras xeométricas presentes en contex-29

tos reais, utilizando os instrumentos, as fórmulas e as técnicas necesarias. 30

– CA3.1. Utilizáronse instrumentos apropiados para medir ángulos, lonxitudes, áreas e 31

volumes de corpos e de figuras xeométricas, interpretando as escalas de medida. 32

– CA3.2. Utilizáronse estratexias (semellanzas e descomposición en figuras máis sin-33

xelas, etc.) para estimar ou calcular medidas indirectas no mundo físico. 34

– CA3.3. Utilizáronse as fórmulas para calcular perímetros, áreas e volumes, e asigná-35

ronse as unidades correctas. 36

– CA3.4. Traballouse en equipo na obtención de medidas. 37

– CA3.5. Utilizáronse as TIC para representar figuras. 38

RA4. Interpreta gráficas de dúas magnitudes calculando os parámetros significativos 39

destas e relacionándoo con funcións matemáticas elementais e os principais valores es-40

tatísticos. 41

– CA4.1. Expresouse a ecuación da recta de diversas formas. 42

Páxina 37 de 78

– CA4.2. Representouse graficamente a función cuadrática aplicando métodos sinxe-1

los para a súa representación. 2

– CA4.3. Representouse graficamente a función inversa. 3

– CA4.4. Representouse graficamente a función exponencial. 4

– CA4.5. Extraeuse información de gráficas que representen os tipos de funcións aso-5

ciadas a situacións reais. 6

– CA4.6. Utilizouse o vocabulario adecuado para a descrición de situacións relaciona-7

das co azar e coa estatística. 8

– CA4.7. Elaboráronse e interpretáronse táboas e gráficos estatísticos. 9

– CA4.8. Analizáronse características da distribución estatística obtendo medidas de 10

centralización e de dispersión. 11

– CA4.9. Aplicáronse as propiedades dos sucesos e a probabilidade. 12

– CA4.10. Resolvéronse problemas cotiáns mediante cálculos de probabilidade sinxe-13

los. 14

RA5. Aplica técnicas físicas ou químicas, utilizando o material necesario para a reali-15

zación de prácticas de laboratorio sinxelas, medindo as magnitudes implicadas. 16

– CA5.1. Verificouse a dispoñibilidade do material básico utilizado nun laboratorio. 17

– CA5.2. Identificáronse e medíronse magnitudes básicas (masa, peso, volume, densi-18

dade, temperatura, etc.). 19

– CA5.3. Identificáronse tipos de biomoléculas presentes en materiais orgánicos e 20

inorgánicos. 21

– CA5.4. Describíronse a célula e os tecidos animais e vexetais mediante a súa obser-22

vación a través de instrumentos ópticos. 23

– CA5.5. Elaboráronse informes de ensaios onde se inclúa a xustificación, o procede-24

mento seguido, os resultados obtidos e as conclusións. 25

– CA5.6. Aplicáronse as normas de traballo no laboratorio. 26

RA6. Recoñece as reaccións químicas que se producen nos procesos biolóxicos e na 27

industria, argumentando a súa importancia na vida cotiá e describindo os cambios que 28

se producen. 29

– CA6.1. Identificáronse reaccións químicas principais da vida cotiá, da natureza e da 30

industria. 31

– CA6.2. Describíronse as manifestacións de reaccións químicas. 32

– CA6.3. Describíronse os compoñentes principais dunha reacción química e a inter-33

vención da enerxía nela. 34

– CA6.4. Recoñecéronse algunhas reaccións químicas tipo (combustión, oxidación, 35

descomposición, neutralización, síntese, aeróbica e anaeróbica). 36

– CA6.5. Identificáronse os compoñentes e o proceso de reaccións químicas sinxelas 37

mediante ensaios de laboratorio. 38

– CA6.6. Elaboráronse informes utilizando as TIC sobre as industrias máis salienta-39

bles (alimentaria, cosmética e de reciclaxe), describindo de forma sinxela os proce-40

sos que teñen lugar nelas. 41

– CA6.7. Aplicáronse as normas de seguridade no traballo de laboratorio. 42

RA7. Identifica aspectos positivos e negativos do uso da enerxía nuclear, e describe os 43

efectos da contaminación xerada na súa aplicación. 44

– CA7.1. Analizáronse efectos positivos e negativos do uso da enerxía nuclear. 45

– CA7.2. Diferenciáronse os procesos de fusión e de fisión nuclear. 46

Páxina 38 de 78

– CA7.3. Identificáronse algúns problemas sobre verteduras nucleares produto de ca-1

tástrofes naturais ou de mala xestión e mal mantemento das centrais nucleares. 2

– CA7.4. Argumentouse sobre a problemática dos residuos nucleares. 3

– CA7.5. Traballouse en equipo e utilizáronse as TIC. 4

RA8. Identifica os cambios que se producen no planeta Terra argumentando as súas 5

causas e tendo en conta as diferenzas entre relevo e paisaxe. 6

– CA8.1. Identificáronse os axentes xeolóxicos externos e cal é a súa acción sobre o 7

relevo. 8

– CA8.2. Diferenciáronse os tipos de meteorización e identificáronse as súas conse-9

cuencias no relevo. 10

– CA8.3. Analizouse o proceso de erosión, recoñecendo os axentes xeolóxicos exter-11

nos que interveñen e as consecuencias no relevo. 12

– CA8.4. Describiuse o proceso de transporte discriminando os axentes xeolóxicos ex-13

ternos que interveñen e as consecuencias no relevo. 14

– CA8.5. Analizouse o proceso de sedimentación discriminando os axentes xeolóxicos 15

externos que interveñen, as situacións e as consecuencias no relevo. 16

RA9. Categoriza os contaminantes atmosféricos principais identificando as súas orixes 17

e relacionándoas cos seus efectos. 18

– CA9.1. Recoñecéronse os fenómenos da contaminación atmosférica e os principais 19

axentes que a causan. 20

– CA9.2. Investigouse sobre o fenómeno da chuvia ácida, as súas consecuencias in-21

mediatas e futuras, e como sería posible evitala. 22

– CA9.3. Describiuse o efecto invernadoiro argumentando as súas causas ou axentes 23

que contribúen a el, así como as medidas para a súa redución. 24

– CA9.4. Describiuse a problemática que ocasiona a perda paulatina da capa de ozono, 25

e as consecuencias para a saúde das persoas, o equilibrio da hidrosfera e as poboa-26

cións. 27

RA10. Identifica os contaminantes da auga tendo en conta a relación entre o seu efecto 28

no ambiente e o seu tratamento de depuración. 29

– CA10.1. Recoñeceuse e valorouse o papel da auga na existencia e na supervivencia 30

da vida no planeta. 31

– CA10.2. Identificouse o efecto nocivo da contaminación dos acuíferos nas poboa-32

cións de seres vivos. 33

– CA10.3. Identificáronse posibles contaminantes en mostras de auga de distinta ori-34

xe, planificando e realizando ensaios de laboratorio. 35

– CA10.4. Analizáronse os efectos producidos pola contaminación da auga e o uso 36

responsable desta. 37

RA11. Contribúe ao equilibrio ambiental, analizando e argumentando as liñas básicas 38

sobre o desenvolvemento sustentable e propondo accións para a súa mellora e a súa 39

conservación. 40

– CA11.1. Analizáronse as implicacións positivas dun desenvolvemento sustentable. 41

– CA11.2. Propuxéronse medidas elementais encamiñadas a favorecer o desenvolve-42

mento sustentable. 43

– CA11.3. Deseñáronse estratexias básicas para posibilitar o mantemento do ambiente. 44

– CA11.4. Traballouse en equipo na identificación dos obxectivos para a mellora am-45

biental. 46

Páxina 39 de 78

RA12. Relaciona as forzas que aparecen en situacións habituais cos efectos producidos 1

tendo en conta a súa contribución ao movemento ou ao repouso dos obxectos e as mag-2

nitudes postas en xogo. 3

– CA12.1. Discrimináronse movementos cotiáns en función da súa traxectoria e da súa 4

celeridade. 5

– CA12.2. Relacionáronse entre si a distancia percorrida, a velocidade, o tempo e a 6

aceleración, expresándoas en unidades de uso habitual. 7

– CA12.3. Representáronse vectorialmente determinadas magnitudes como a veloci-8

dade e a aceleración. 9

– CA12.4. Relacionáronse os parámetros que definen o movemento rectilíneo unifor-10

me utilizando as expresións gráfica e matemática. 11

– CA12.5. Realizáronse cálculos sinxelos de velocidades en movementos con acelera-12

ción constante. 13

– CA12.6. Describiuse a relación causa e efecto en distintas situacións, para atopar a 14

relación entre forzas e movementos. 15

– CA12.7. Aplicáronse as leis de Newton en situacións da vida cotiá. 16

RA13. Identifica os aspectos básicos da produción, o transporte e a utilización da ener-17

xía eléctrica, e os factores que interveñen no seu consumo, describindo os cambios pro-18

ducidos e as magnitudes e valores característicos. 19

– CA13.1. Identificáronse e manexáronse as magnitudes físicas básicas para ter en 20

conta no consumo de electricidade na vida cotiá. 21

– CA13.2. Analizáronse os hábitos de consumo e de aforro eléctrico e establecéronse 22

liñas de mellora neles. 23

– CA13.3. Clasificáronse as centrais eléctricas e describiuse a transformación enerxé-24

tica nelas. 25

– CA13.4. Analizáronse as vantaxes e as desvantaxes das centrais eléctricas. 26

– CA13.5. Describíronse basicamente as etapas da distribución da enerxía eléctrica 27

desde a súa xénese á persoa usuaria. 28

– CA13.6. Traballouse en equipo na compilación de información sobre centrais eléc-29

tricas en España. 30

RA14. Identifica os compoñentes básicos de circuítos eléctricos sinxelos, realizando 31

medidas e determinando os valores das magnitudes que os caracterizan. 32

– CA14.1. Identificáronse os elementos básicos dun circuíto sinxelo en relación cos 33

existentes na vida cotiá. 34

– CA14.2. Puxéronse de manifesto os factores dos que depende a resistencia dun con-35

dutor. 36

– CA14.3. Experimentáronse sobre circuítos elementais as variacións dunha magnitu-37

de básica en función dos cambios producidos nas outras. 38

– CA14.4. Realizáronse esquemas de circuítos eléctricos sinxelos interpretando as si-39

tuacións sobre estes. 40

– CA14.5. Describíronse e exemplificáronse as variacións producidas nas asociacións 41

serie, paralelo e mixtas. 42

– CA14.6. Calculáronse magnitudes eléctricas elementais no contorno habitual de 43

consumo. 44

Páxina 40 de 78


BC1. Resolución de ecuacións e de sistemas en situacións cotiás 2

Transformación de expresións alxébricas. Operacións alxébricas de suma, diferenza, 3

produto, cociente e factor común. 4

Obtención de valores numéricos en fórmulas. Regra de Ruffini. 5

Polinomios: raíces e factorización. Teorema do resto e teorema do factor. 6

Resolución alxébrica e gráfica de ecuacións de primeiro e de segundo grao. 7

Resolución de sistemas de ecuacións sinxelos. 8

Técnicas de resolución de problemas con ecuacións e sistemas. 9

Linguaxe alxébrica. Precisión e simplicidade na tradución de situacións reais. 10

BC2. Resolución de problemas sinxelos 11

Método científico. 12

Fases do método científico: observación, elaboración de hipóteses, experimentación, 13

análise de resultados, e leis ou teorías. 14

Aplicación das fases do método científico a situacións sinxelas. 15

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, cooperación, respecto 16

e orde. Elaboración de informes. 17

BC3. Realización de medidas en figuras xeométricas 18

Puntos e rectas. 19

Rectas secantes e paralelas. 20

Ángulo: medida. 21

Polígonos: descrición dos seus elementos e clasificación. 22

Triángulos. Semellanza; teoremas de Tales e de Pitágoras. 23

Circunferencia e os seus elementos. Medida e cálculo de lonxitudes, áreas e volumes. 24

Asignación de unidades. 25

Cálculo de medidas indirectas. Semellanzas; descomposición en figuras máis simples. 26

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, cooperación e respec-27

to. Presentación de resultados. 28

Uso de aplicacións informáticas de xeometría dinámica para o estudo e a representa-29

ción de figuras xeométricas. 30

BC4. Interpretación de gráficos 31

Interpretación dun fenómeno descrito mediante un enunciado, unha táboa, unha gráfica 32

ou unha expresión analítica. 33

Funcións lineais. Ecuación da recta. 34

Funcións cuadráticas. Representación gráfica. 35

Representación gráfica da función inversa e da función exponencial. 36

Páxina 41 de 78

Uso de aplicacións informáticas para a representación, a simulación e a análise da grá-1

fica dunha función. 2

Estatística. Táboas e gráficos estatísticos. Medidas de centralización e dispersión. 3

Cálculo de probabilidades. Propiedades dos sucesos e da probabilidade. Resolución de 4

problemas. 5

BC5. Aplicación de técnicas físicas ou químicas 6

Material básico no laboratorio. Inventario. 7

Normas de traballo no laboratorio. 8

Medida de magnitudes fundamentais: lonxitude, masa, peso, volume, densidade, tem-9

peratura, etc. 10

Recoñecemento de biomoléculas orgánicas e inorgánicas. 11

Microscopio óptico e lupa binocular: fundamentos ópticos e manexo; utilización para 12

describir a célula, e os tecidos animais e vexetais. 13

Informes de traballo no laboratorio: estrutura e formato. 14

BC6. Recoñecemento de reaccións químicas cotiás 15

Reacción química. Compoñentes e procesos. Ensaios de laboratorio. 16

Condicións de produción das reaccións químicas: intervención de enerxía. 17

Reaccións químicas en ámbitos da vida cotiá, da natureza e na industria. 18

Reaccións químicas básicas: combustión, oxidación, descomposición, neutralización, 19

síntese, aeróbica e anaeróbica. 20

Procesos que teñen lugar nas industrias máis salientables (alimentarias, cosmética e de 21

reciclaxe). 22

Normas de seguridade no traballo de laboratorio. 23

BC7. Identificación de aspectos relativos á contaminación nuclear 24

Orixe da enerxía nuclear. 25

Tipos de procesos para a obtención e o uso da enerxía nuclear: fusión e fisión. 26

Residuos radioactivos provenientes das centrais nucleares: problemática da súa xestión 27

e do seu tratamento. 28

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades, normas, orde e elabo-29

ración de informes. 30

BC8. Identificación dos cambios no relevo e na paisaxe da Terra 31

Axentes xeolóxicos externos e internos. 32

Acción dos axentes xeolóxicos externos: meteorización, erosión, transporte e sedimen-33

tación. 34

Identificación dos resultados da acción dos axentes xeolóxicos. 35

Relevo e paisaxe. Factores condicionantes. 36

Páxina 42 de 78

BC9. Categorización dos contaminantes atmosféricos principais 1

Concepto. 2

Chuvia ácida. 3

Efecto invernadoiro. 4

Destrución da capa de ozono. 5

BC10. Identificación de contaminantes da auga 6

Auga: factor esencial para a vida no planeta. 7

Contaminación da auga: causas e efectos. 8

Tratamentos de depuración e potabilización de auga. 9

Métodos de almacenamento da auga proveniente dos desxeamentos, as descargas flu-10

viais e a chuvia. 11

BC11. Equilibrio ambiental e desenvolvemento sustentable 12

Concepto e aplicacións do desenvolvemento sustentable. 13

Factores que inciden sobre a conservación do ambiente. 14

Accións que contribúen ao mantemento e na mellora do equilibrio ambiental. 15

BC12. Influencia das forzas sobre o estado de repouso e de movemento dos corpos 16

Clasificación dos movementos segundo a súa traxectoria e a súa aceleración. 17

Distancia percorrida, velocidade e aceleración. Unidades do Sistema Internacional e 18

máis habituais. Cálculos en movementos con aceleración constante. 19

Magnitudes escalares e vectoriais: distancia percorrida, velocidade e aceleración. 20

Movemento rectilíneo uniforme: características. Interpretación gráfica. 21

Forza: resultado dunha interacción. Relación entre forzas e movementos. 22

Representación de forzas aplicadas a un sólido en situacións habituais. Resultante. 23

Leis de Newton. 24

BC13. Produción e utilización da enerxía eléctrica 25

Electricidade e desenvolvemento tecnolóxico. 26

Materia e electricidade. 27

Magnitudes básicas manexadas no consumo de electricidade: enerxía e potencia. Apli-28

cacións na vida cotiá: interpretación do recibo da luz. 29

Hábitos de consumo e aforro de electricidade. 30

Sistemas de produción de enerxía eléctrica: tipos de centrais eléctricas, as súas vantaxes 31

e as súas desvantaxes. 32

Transporte e distribución da enerxía eléctrica: etapas. 33

Traballo en equipo: repartición de tarefas e de responsabilidades; elaboración de infor-34

mes. 35

Páxina 43 de 78

BC14. Identificación compoñentes de circuítos básicos 1

Elementos dun circuíto eléctrico. 2

Compoñentes básicos dun circuíto eléctrico. Cálculo da resistencia dun condutor. 3

Elaboración e interpretación de esquemas eléctricos. 4

Circuítos serie, paralelo e mixto. 5

Magnitudes eléctricas básicas. 6

Realización de medidas experimentais de resistencia, voltaxe e intensidade. 7

Cálculo da enerxía consumida e da potencia disipada nos compoñentes eléctricos. 8



a formación para que, utilizando os pasos do razoamento científico, basicamente a obser-11

vación e a experimentación, o alumnado aprenda a interpretar fenómenos naturais e, do 12

mesmo modo, poida afianzar e aplicar hábitos saudables en todos os aspectos da súa vida 13

cotiá. 14

Igualmente, fórmase para que utilice a linguaxe operacional das matemáticas na resolu-15

ción de problemas de distinta índole, aplicados a calquera situación, na súa vida cotiá e na 16

súa vida laboral. 17

A estratexia de aprendizaxe para o ensino deste módulo, que integra ciencias como as 18

matemáticas, a física e a química, a bioloxía e a xeoloxía, enfocarase aos conceptos prin-19

cipais e aos principios das ciencias, involucrando o alumnado na solución de problemas e 20

noutras tarefas significativas, e permitiralle traballar de xeito autónomo para construír a 21

súa propia aprendizaxe e culminar en resultados reais xerados por el mesmo. 22

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais k), l), m), n) e ñ) do ciclo 23

formativo, e coas competencias profesionais, persoais e sociais m), n), ñ) e o). Ademais, 24

relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias r), s), t), u), v), w) 25

e x), que se incluirán neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos 26

profesionais. 27

As liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar as 28

competencias do módulo han versar sobre: 29

– Resolución de problemas, tanto no ámbito científico como no cotián. 30

– Interpretación de gráficos e curvas. 31

– Aplicación, cando proceda, do método científico. 32

– Valoración do ambiente e da influencia dos contaminantes. 33

– Características da enerxía nuclear. 34

– Aplicación de procedementos físicos e químicos elementais. 35

– Realización de exercicios de expresión oral. 36

– Representación de forzas. 37

38

Páxina 44 de 78

4.5 Módulo profesional: Actividades en cubertas de 1

barcos de pesca 2

Código: MP3138. 3



RA1. Desenvolve operacións auxiliares de arranxamento, carga e descarga relacionadas 6

con buques de pesca e barcos auxiliares de acuicultura. 7

– CA1.1. Identificáronse as provisións e os equipamentos utilizando a documentación 8

de carga, e describiuse como se manexan e como se estiban. 9

– CA1.2. Cargáronse, trasladáronse e descargáronse provisións e equipamentos utili-10

zando os dispositivos de mobilización empregados en cuberta de buques de pesca, e 11

describíronse as precaucións que haxa que tomar. 12

– CA1.3. Identificáronse os tipos de pesca e marisco principais do sector, e describí-13

ronse as precaucións que haxa que tomar durante a carga e a descarga. 14

– CA1.4. Identificouse e describiuse o uso dos utensilios de traballo empregados en 15

operacións auxiliares de traballo en buques de pesca. 16

– CA1.5. Identificouse e describiuse o uso da maquinaria e dos equipamentos empre-17

gados para mobilización de cargas en buques de pesca. 18

– CA1.6. Identificáronse e describíronse as características dos elementos e dos equi-19

pamentos do buque. 20

– CA1.7. Describiuse como se realiza a estiba en bodega ou neveira, e o embarque ou 21

desembarque do peixe, atendendo á natureza e á embalaxe do produto, para a súa 22

boa conservación. 23

– CA1.8. Realizáronse os nós e as costuras en relación coas actividades en que se em-24

pregan. 25

– CA1.9. Describíronse e empregáronse as normas de prevención de riscos laborais e 26

ambientais, e de manipulación de produtos pesqueiros, durante actividades auxilia-27

res de arranxamento, carga e descarga. 28

RA2. Desenvolve operacións auxiliares relacionadas coas manobras de aproximación, 29

fondeamento, atracada e desatracada do buque de pesca ou auxiliar de acuicultura. 30

– CA2.1. Preparáronse os cabos, os cables, as cadeas, as defensas e demais elementos 31

en función das manobras propostas. 32

– CA2.2. Utilizáronse os elementos de manobra de xeito que se evitan faltas e roturas. 33

– CA2.3. Relacionouse o tipo de nó e o seu uso coa operación que o requira. 34

– CA2.4. Realizáronse as manobras de aproximación, fondeamento, atracada e desa-35

tracada do barco auxiliar de acuicultura, cumprindo os requisitos dados. 36

– CA2.5. Identificáronse, describíronse e empregáronse as normas de prevención de 37

riscos laborais e de manexo requiridas nas manobras de buques de pesca ou en auxi-38

liares de acuicultura. 39

RA3. Realiza operacións de limpeza, engraxamento e/ou lubrificación, rascadura e pin-40

tado aplicando as técnicas e produtos requiridos, para a axeitada conservación da cuber-41

ta do buque de pesca e dos seus equipamentos. 42

Páxina 45 de 78

– CA3.1. Describiuse o proceso de limpeza en cuberta, as precaucións que cumpra 1

tomar e o uso dos produtos requiridos. 2

– CA3.2. Describiuse o proceso de engraxamento da maquinaria e dos equipamentos 3

de cuberta, as precaucións requiridas e as características xerais dos lubricantes. 4

– CA3.3. Describíronse as operacións de mantemento de cuberta (picado e pintado) e 5

as precaucións requiridas. 6

– CA3.4. Realizáronse as operacións de limpeza, engraxamento e/ou lubrificación, 7

rascadura e pintado aplicando a técnica requirida. 8

– CA3.5. Identificáronse, describíronse e empregáronse as normas de prevención de 9

riscos laborais nas actividades de limpeza, engraxamento e/ou lubrificación, rasca-10

dura e pintado. 11

RA4. Realiza as actividades relacionadas coas gardas de navegación de buques de pes-12

ca. 13

– CA4.1. Realizáronse as comunicacións de maneira clara e concisa. 14

– CA4.2. Deuse a confirmación de recepción das ordes, segundo as boas prácticas ma-15

riñeiras. 16

– CA4.3. Identificáronse os equipamentos de navegación e describiuse a información 17

achegada por eles. 18

– CA4.4. Atendéronse as indicacións dos equipamentos de navegación e comunicouse 19

calquera incidencia digna de mención. 20

– CA4.5. Detectáronse e comunicáronse con prontitude os sinais acústicos e lumino-21

sos, ou outros obxectos identificados. 22

– CA4.6. Realizouse o relevo de garda segundo o procedemento establecido e comu-23

nicóuselle ao/á oficial. 24

RA5. Executa operacións de goberno co temón, respondendo ás ordes dadas, utilizando 25

goberno manual en simulacións de manobras ou navegación en zonas de tráfico inten-26

so. 27

– CA5.1. Identificáronse auditivamente, describíronse e expresáronse as principais or-28

des de goberno en inglés. 29

– CA5.2. Describiuse como funciona o sistema de goberno do buque. 30

– CA5.3. Describiuse como responde o goberno do buque ás actuacións do temón. 31

– CA5.4. Describíronse as influencias que afectan o goberno do buque, a carga, o ven-32

to, a corrente, o estado do mar, etc. 33

– CA5.5. Mantívose o rumbo, manexando o temón de forma sostida, dentro de límites 34

admisibles, tendo en conta a zona de navegación. 35

– CA5.6. Cambiouse de rumbo cumprindo as ordes, sen brusquidade e mantendo sem-36

pre o control. 37


BC1. Elementos e equipamentos do buque 39

Definición de buque. 40

Dimensións principais, obra viva e obra morta. Cordame. 41

Vocabulario náutico-pesqueiro. 42

Páxina 46 de 78

BC2. Operacións auxiliares de arranxamento, carga e descarga en buques de pesca e 1 auxiliares acuícolas 2

Utensilios de traballo: equipamentos de carga e descarga. 3

Operacións de carga e descarga: características e uso. 4

Movemento de pesos a bordo. 5

Nós e costuras. 6

Estiba e conservación do peixe e do marisco. Condicións de conservación. 7

Salmoiras e xeos. 8

Neveiras e conxeladores: características e uso. 9

Normas hixiénico-sanitarias sobre manipulación de produtos pesqueiros. 10

BC3. Goberno do buque, e servizos de vixía e garda 11

Utilización básica de compases magnéticos e xirocompás. 12

Ordes de temón en español e en inglés. 13

Vocabulario normalizado de navegación marítima en español e en inglés. 14

Deberes do vixía. 15

Gardas. 16

Navegación con práctico a bordo. 17

Garda en porto. 18

Operacións de emerxencia a bordo. Nocións sobre o Regulamento Internacional de Si-19

nais (sinais acústicos, luces e outros obxectos). 20

BC4. Operacións auxiliares de manobra en cuberta de buques de pesca 21

Utensilios de traballo. 22

Maquinaria de cuberta. 23

Elementos auxiliares. 24

Operacións auxiliares de manobra. 25

Execución dos nós. 26

BC5. Mantemento en uso da cuberta de buques de pesca 27

Proceso de limpeza en cuberta: precaucións. 28

Proceso de engraxamento da maquinaria e equipamentos de cuberta. 29

Operacións de mantemento. 30

Normas de prevención de riscos laborais nas actividades de limpeza, engraxamento 31

e/ou lubrificación, rascadura e pintado. 32

Páxina 47 de 78

BC6. Manobras do buque 1

Manexo de maquiniñas. Dar e largar amarras. Abozar cabos. Encapelar e desencapelar 2

cabos e estachas en postes de amarre ou bitas. Manobras básicas de atracada, desatra-3

cada, fondeamento e remolque. 4

BC7. Especificacións de prevención de riscos laborais e ambientais aplicables aos 5 labores de cuberta en buques de pesca 6

Riscos profesionais e factores de risco derivados da actividade. 7

Equipamentos de protección individual empregados (casco, lentes, xeonlleiras, luvas, 8

chaleco salvavidas, traxe de neopreno, escarpíns e calzado antiescorregaduras): caracte-9

rísticas e uso. 10


Este módulo profesional contén a formación necesaria para desenvolver as actividades re-12

quiridas para manter en bo uso as cubertas en buques de pesca e mercantes, e poder reali-13

zar a garda como mariñeiro/a. 14

A definición desta función abrangue aspectos como: 15

– Arranxamento, carga e descarga en buques de pesca e barcos auxiliares de acuicultu-16

ra. 17

– Goberno, servizos de vixía e garda en barcos. 18

– Mantemento da cuberta de buques de pesca. 19

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a), b), c), d) e e), e coas 20

competencias profesionais, persoais e sociais a), b), c), d), e). Ademais, relaciónase cos 21

obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias t), u), v), w) e x), que se incluirán 22

neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 23


xectivos do módulo han versar sobre: 25

– Operacións xerais de manobra na cuberta de buques de pesca. 26

– Operacións de goberno de buques e navegación 27

– Prevención de riscos laborais e ambientais aplicables aos labores de cuberta en bu-28

ques de pesca. 29

30

Páxina 48 de 78

4.6 Módulo profesional: Pesca con palangre, arrastre 1

e cerco 2

Código: MP3139. 3



RA1. Prepara o equipamento de pesca e a cuberta do buque para que a actividade de 6

pesca con palangre, arrastre e cerco se faga con seguridade. 7

– CA1.1. Identificáronse os utensilios de traballo e as artes de cerco, e describíronse as 8

súas características e o seu emprego. 9

– CA1.2. Identificáronse os utensilios de traballo e as artes de arrastre, e describíronse 10

as súas características e o seu emprego. 11

– CA1.3. Identificáronse os aparellos de anzol e describíronse as súas características e 12

o seu emprego. 13

– CA1.4. Preparáronse os utensilios de traballo e a arte ou o aparello en función das 14

características da especie que se vaia capturar. 15

– CA1.5. Comprobouse o bo estado da arte ou do aparello e se a unión entre as pezas é 16

segura para soportar as tensións de traballo. 17

– CA1.6. Identificáronse os haladores, as lanzadeiras e as pastecas, e comprobouse o 18

seu estado e o seu funcionamento. 19

– CA1.7. Identificáronse as maquiniñas e os sistemas mecánicos e hidráulicos das 20

dragas, e comprobouse o seu estado e o seu funcionamento. 21

– CA1.8. Utilizouse o equipamento de protección individual para a prevención de ris-22

cos laborais. 23

– CA1.9. Mantivéronse en bo uso os equipamentos de pesca. 24

– CA1.10. Identificáronse e aplicáronse as especificacións de prevención de riscos la-25

borais nas actividades de preparación de cuberta para pesca con palangre, arrastre e 26

cerco. 27

RA2. Realiza manobras de largada e viraxe de palangres de xeito seguro para evitar da-28

nos persoais. 29

– CA2.1. Efectuouse o encarnamento do palangre co cebo en función do tipo de pesca 30

e segundo a duración prevista do lance. 31

– CA2.2. Describíronse as operacións de largada e viraxe do palangre, considerando o 32

fondo de traballo e as condicións atmosféricas. 33

– CA2.3. Realizáronse operacións de largada e viraxe do palangre, considerando o 34

fondo de traballo e as condicións atmosféricas. 35

– CA2.4. Comprobouse que o palangre e os seus elementos saian claros e con seguri-36

dade durante a operación de largada. 37

– CA2.5. Comprobouse durante a operación de viraxe que o halador se manexe coa 38

precaución debida para evitar riscos á tripulación e danos ás artes, ás nasas e aos 39

equipamentos de marisqueo se se enganchan ao fondo. 40

– CA2.6. Desengancháronse as capturas evitando danos e describiuse como tratar e 41

conservar as capturas. 42

Páxina 49 de 78


borais nas manobras de pesca con palangre, arrastre e cerco. 2

RA3. Realiza as manobras de largar e virar artes de arrastre de xeito seguro para evitar 3

danos persoais. 4

– CA3.1. Describíronse as operacións de largada e viraxe da arte de arrastre, conside-5

rando o fondo de traballo e as condicións atmosféricas. 6

– CA3.2. Realizáronse operacións de largada e viraxe da arte de arrastre, considerando 7

o fondo de traballo e as condicións atmosféricas. 8

– CA3.3. Comprobouse o funcionamento da maquiniña e dos carretes. 9

– CA3.4. Manexouse con seguridade a maquiniña e os carreteis durante a operación de 10

largada e viraxe. 11

– CA3.5. Manexáronse con seguridade as portas. 12

– CA3.6. Fixáronse as marcas de cable fiado durante a largada. 13

– CA3.7. Afirmáronse os cables durante a largada. 14

– CA3.8. Usáronse os estrobos e os aparellos para introducir a arte a bordo. 15

– CA3.9. Capturáronse con gancho as pezas grandes e as que se desprenden durante a 16

viraxe, sen provocar danos, e describiuse como tratalas ou manexalas. 17

– CA3.10. Desengancháronse as capturas evitando danos. 18


borais nas manobras de largada e viraxe de artes de arrastre. 20

RA4. Realiza manobras de largada e viraxe de artes de cerco de xeito seguro para evitar 21

danos persoais. 22

– CA4.1. Identificouse equipamento auxiliar, maquiniñas, carreteis, haladores e gan-23

cho de disparo, e describiuse o seu funcionamento. 24

– CA4.2. Preparouse o equipamento auxiliar, maquiniñas, carreteis, haladores e gan-25

cho de disparo para a operación de largada. 26

– CA4.3. Manexouse de xeito seguro durante a operación de largada o equipamento 27

auxiliar, maquiniñas, carreteis, haladores e gancho de disparo, atendendo ás indica-28

cións. 29

– CA4.4. Comprobouse que as tiras saian claras durante a operación de largada. 30

– CA4.5. Usáronse apropiadamente os estrobos e os aparellos para meter a arte a bor-31

do. 32

– CA4.6. Zafáronse os aros en orde durante a operación de viraxe. 33


borais nas manobras de largada e viraxe de artes de cerco. 35

RA5. Desenvolve con seguridade actividades de desenmalle, baleiramento e conserva-36

ción de capturas, considerando o talle ou a veda. 37

– CA5.1. Preparáronse e limpáronse os envases, asegurando as condicións hixiénicas, 38

para recibir a captura. 39

– CA5.2. Describiuse o proceso de desenmalle ou extracción do peixe, e precaucións 40

que haxa tomar para evitar danos no peixe. 41

– CA5.3. Realizáronse con coidado operacións de desenmalle ou extracción do peixe, 42

para evitar a súa deterioración e danos persoais. 43

– CA5.4. Recolleuse a arte de xeito que se garanta a súa dispoñibilidade para a súa 44

próxima utilización. 45

Páxina 50 de 78

– CA5.5. Limpáronse e repasáronse os utensilios de redes e palangres a flote antes de 1

cada uso para favorecer a súa eficacia. 2

– CA5.6. Encarnáronse e pecháronse os anzois, despois de baleirar, para que se poidan 3

utilizar novamente con seguridade e eficacia. 4

– CA5.7. Limpáronse e preparáronse para o seu novo uso, en orde de traballo, as re-5

des, os palangres e o equipamento auxiliar. 6


borais e de manipulación de peixe nas operacións de desenmalle, desenganche, ba-8

leiramento e conservación de capturas. 9


BC1. Preparación de manobras de largada e viraxe para uso das artes de cerco, arrastre 11 e aparellos de anzol 12

Compoñentes que interveñen no emprego de artes de cerco, na pesca con artes de arras-13

tre e no emprego de aparellos de anzol: descrición do seu uso. 14

Haladores e lanzadeiras. 15

Maquiniñas e sistemas mecánicos e hidráulicos das dragas. 16

Preparación dos utensilios de traballo. 17

Tipos de encarnamento de nasa. 18

Nós. 19

BC2. Largada e viraxe de palangres 20

Encarnamento do palangre. 21

Coidados co aparello. 22

Reposición de anzois. 23

Largada e viraxe do palangre. 24

Procedemento de largada e viraxe do palangre. 25

Precaucións para ter en conta durante a largada e viraxe. 26

Indicacións de manobra. 27

Tipos de capturas. 28

Desenganche de anzois. 29

BC3. Largada e viraxe de artes de cerco 30

Equipamento auxiliar, maquiniñas, carreteis, haladores e gancho de disparo. 31

Arte de cerco. 32

Preparación do equipamento auxiliar. 33

Procedemento de largada e viraxe do palangre. 34

Precaucións para ter en conta no manexo de equipamento auxiliar, maquiniñas, carre-35

teis, haladores e gancho de disparo durante a largada e viraxe. 36


Páxina 51 de 78


Utilización do salabardo. 2

BC4. Emprego de artes de arrastre 3

Operacións de largada e viraxe da arte de arrastre. Preparación das operacións. 4

Maquiniñas, carreteis, portas, cables de fixación, estrobos e aparellos. 5

Manobras con cables e malletas. 6

Procedemento de largada e viraxe da arte de arrastre. 7

Precaucións co uso do halador. 8

Importancia da seguridade no manexo de maquiniñas. 9


BC5. Desenmalle, baleiramento e conservación de capturas 11

Envases ou viveiros. 12

Desenmalle ou extracción do peixe ou o marisco. 13

Recollida e almacenamento da arte. 14

Utensilios de marisqueo en flotación. 15

Encarnamento e pechamento das nasas. 16

Inxectores, parafuso sen fin e cribas das dragas. 17

BC6. Selección, clasificación e conservación de capturas 18

Capturas habituais de pesca da zona. 19

Selección e clasificación das capturas de pesca. 20

Proceso de conservación do peixe e marisco: características. 21

Almacenamento e conservación do peixe ou o marisco. 22

Normas hixiénico-sanitarias na selección, na clasificación e na conservación do peixe e 23

o marisco. 24

Persoal manipulador de alimentos. 25

Contaminación microbiana dos alimentos. 26

Prácticas hixiénicas para a manipulación de alimentos. 27

Tipos de peixe e a súa composición. 28

Características dos mariscos segundo o código alimentario español. 29

Efecto da hixiene durante a manipulación. 30

Alteracións ou cambios sensoriais do peixe e p marisco. 31

Efecto da temperatura de almacenamento. 32

Preparación do peixe e o marisco para a venda. 33

Páxina 52 de 78

BC7. Mantemento de artes de arrastre, cerco e aparellos de palangre 1

Artes de arrastre e cerco e aparellos de palangre. 2

Operacións de mantemento de artes e aparellos. 3

Zonas danadas das artes. 4

Procedemento de reparación e substitución de elementos danados no equipamento de 5

pesca. Comprobacións. 6

Estiba das artes de arrastre e cerco e aparellos palangre. 7

BC8. Especificacións de prevención de riscos laborais e ambientais aplicables ás 8 operacións de manexo de artes de arrastre e cerco e aparellos de palangre 9

Sinalización de seguridade na cuberta. 10

Cadro de obrigas e consignas en casos de emerxencia. 11


Manexo seguro de cabos, cadeas e cables. Precaucións. 13

Equipamentos de protección individual empregados (casco, xeonlleiras, luvas, chaleco 14

salvavidas, traxe de neopreno, escarpíns e calzado antiescorregaduras): características e 15

uso. 16

Recollida, clasificación e almacenaxe de residuos. 17

Linguaxe normalizada (OMI). 18

Elementos de seguridade colectivos en cuberta: aros salvavidas, extintores, mangueiras 19

contra incendios e balsas salvavidas. 20


Este módulo profesional contén a formación necesaria para desempeñar as actividades de 22

pesca con artes de cerco, arrastre e aparellos de anzois, cumprindo as normas de preven-23

ción de riscos laborais aplicables. 24


– Manobra de largada e viraxe de palangres. 26

– Manobra de largada e viraxe de artes de cerco. 27

– Manobra con artes de arrastre. 28

– Mantemento de artes de arrastre, cerco e aparellos de palangre. 29

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a), b), d), f) e g), e as compe-30

tencias profesionais, persoais e sociais a), b), d), f) e g). Ademais, relaciónase cos obxecti-31

vos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias t), u), v), w) e x), que se incluirán neste 32

módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 33



– Actividades de pesca con artes de cerco e arrastre. 36

– Actividades de pesca con aparellos de anzois. 37

– Aplicación das normas de seguridade e prevención de riscos laborais. 38

39

Páxina 53 de 78

4.7 Módulo profesional: Mantemento de equipamentos 1

auxiliares en barcos de pesca 2

Código: MP3140. 3



RA1. Realiza operacións auxiliares de reparación e substitución dos elementos avaria-6

dos ou desgastados nos equipamentos da sala de máquinas cumprindo as especifica-7

cións de seguridade. 8

– CA1.1. Interpretáronse correctamente as instrucións de traballo orais e escritas. 9

– CA1.2. Recuperáronse as pezas desgastadas e rotas de doada recuperación, aplican-10

do operacións sinxelas de mecanizado. 11

– CA1.3. Realizáronse coa frecuencia debida as operacións de limpeza, mantemento 12

básico e substitución de elementos. 13

– CA1.4. Realizáronse as operacións de desmontaxe e montaxe seguindo os procede-14

mentos establecidos e utilizando as ferramentas e os utensilios requiridos. 15

– CA1.5. Mantivéronse os equipamentos e as ferramentas en bo estado de uso. 16

– CA1.6. Colaborouse nas actuacións de mantemento da sala de máquinas, seguindo 17

instrucións. 18


borais e ambientais nas operacións auxiliares de reparación e substitución dos ele-20

mentos avariados ou desgastados nos equipamentos da sala de máquinas. 21

RA2. Realiza operacións auxiliares de limpeza, pintado e pequena reparación e substi-22

tución dos elementos mecánicos de cuberta do buque en flotación e en seco, en relación 23

coa seguridade. 24

– CA2.1. Interpretáronse correctamente as instrucións de traballo orais e escritas. 25

– CA2.2. Realizáronse as operacións auxiliares de mecanizado requiridas durante o 26

proceso de substitución ou reparación de elementos. 27

– CA2.3. Realizáronse as operacións auxiliares requiridas durante os procesos de repa-28

ración de elementos danados. 29

– CA2.4. Preparouse o casco, a cuberta e os elementos que requiran pintado, aplicando 30

procedementos de limpeza e anticorrosión. 31

– CA2.5. Pintáronse os elementos que o requiran utilizando a pintura e os medios re-32

quiridos. 33

– CA2.6. Realizáronse operacións de desmontaxe e montaxe de bombas. 34

– CA2.7. Realizáronse as operacións auxiliares na comprobación e na substitución dos 35

cincs de protección catódica. 36

– CA2.8. Realizáronse as operacións auxiliares de desmontaxe, limpeza e montaxe das 37

válvulas de toma de mar, filtros de fondo e válvulas de descarga ao mar. 38

– CA2.9. Realizouse a limpeza nos proxectores de sondas, barquiña e sonares, segun-39

do procedemento especificado. 40

– CA2.10. Realizáronse operacións auxiliares de comprobación da seladura entre a 41

bucina e o eixe portahélice, e comprobouse o seu correcto funcionamento. 42

Páxina 54 de 78

– CA2.11. Realizáronse as operacións auxiliares requiridas para o mantemento básico 1

das instalacións xerais e os equipamentos da sala de máquinas. 2

– CA2.12. Realizáronse as operacións auxiliares de mantemento dos elementos rela-3

cionados co casco e a cuberta do buque, en situación de flotación e en seco. 4


borais e ambientais nas operacións auxiliares de reparación e substitución dos ele-6

mentos avariados ou desgastados nos equipamentos da sala de máquinas. 7

RA3. Realiza actividades auxiliares de soldaxe con arco eléctrico e oxiacetilénico en 8

pequenas reparacións da sala de máquinas e cuberta, aplicando as seguridades requiri-9

das. 10

– CA3.1. Identificáronse os compoñentes dun posto de traballo de soldadura por arco 11

eléctrico e de soldadura oxiacetilénica. 12

– CA3.2. Describiuse o funcionamento dos compoñentes dun posto de traballo de sol-13

dadura por arco e oxiacetilénica. 14

– CA3.3. Reguláronse as variables de traballo (presión, intensidade e dardo da chama) 15

segundo o traballo que se vaia realizar. 16

– CA3.4. Seleccionáronse os eléctrodos en relación coas características técnicas dos 17

elementos que cumpra unir. 18

– CA3.5. Seleccionáronse e montáronse os accesorios segundo as operacións que se 19

vaian realizar. 20

– CA3.6. Realizáronse as unións soldadas utilizando as técnicas normalizadas. 21

– CA3.7. Realizouse a limpeza, a lubricación e o mantemento de primeiro nivel dos 22

equipamentos de soldadura. 23

– CA3.8. Mantívose a área de traballo co grao apropiado de orde e limpeza. 24

– CA3.9. Mantívose unha actitude metódica e ordenada no proceso de preparación. 25

– CA3.10. Identificáronse e aplicáronse as especificacións de seguridade e prevención 26

de riscos laborais e ambientais nas operacións de soldaxe. 27

RA4. Realiza as operacións básicas de mecanizado, tendo en conta a relación entre a 28

técnica que se use e as características finais que se obteñan, coa seguridade requirida. 29

– CA4.1. Describíronse as fases dos procesos de mecanizado básico, tendo en conta a 30

relación entre as características de material e as da técnica de mecanizado. 31

– CA4.2. Estableceuse unha orde de execución que favoreza o óptimo aproveitamento 32

dos recursos. 33

– CA4.3. Identificáronse os equipamentos e as ferramentas básicas do taller, e descri-34

biuse o seu funcionamento. 35

– CA4.4. Realizouse a estirada, o aplanado, a curvaxe e o encartamento de perfís e 36

chapas de acordo con procedementos normalizados. 37

– CA4.5. Realizáronse as operacións básicas de mecanizado nas reparacións de equi-38

pamentos da sala máquinas, casco e cuberta, empregando as ferramentas e os equi-39

pamentos requiridos. 40

– CA4.6. Preparáronse os bordos das pezas que se vaian unir. 41

– CA4.7. Executáronse os procesos de soldaxe e unións de acordo coas características 42

técnicas dos produtos. 43

– CA4.8. Verificáronse con patróns ou medicións as pezas obtidas, e corrixíronse os 44

posibles defectos. 45

– CA4.9. Mantívose a área de traballo co grao apropiado de orde e limpeza. 46

Páxina 55 de 78

– CA4.10. Identificáronse os medios específicos empregados para levantamento e 1

traslado de elementos na sala máquina, e describiuse o seu uso e o seu funcionamen-2

to. 3


borais e ambientais nas operacións auxiliares de mecanizado, reparación e substitu-5

ción dos elementos avariados da sala de máquinas ou cuberta. 6


BC1. Operacións auxiliares de reparación e substitución dos elementos avariados nos 8 equipamentos da sala de máquinas 9

Interpretación de esbozo e esquemas auxiliares de elementos e pezas do motor principal 10

e elementos auxiliares. 11

Instrumentos de medida. 12

Recuperación de pezas desgastadas e rotas de doada recuperación. Operacións de me-13

canizado. 14

Operacións auxiliares de limpeza, mantemento básico e substitución de elementos do 15

motor principal e dos sistemas auxiliares. 16

Operacións auxiliares de desmontaxe e montaxe de compoñentes do motor principal e 17

dos sistemas auxiliares. 18

Operacións auxiliares de mantemento. 19

BC2. Operacións auxiliares de mantemento dos elementos mecánicos do buque 20 relacionados co casco e a cuberta, en flotación e en seco 21

Materiais empregados nas operacións de mantemento. Equipamentos e ferramentas: 22

identificación, bo uso e mantemento. 23

Preparación do casco, a cuberta e os elementos para o pintado. 24

Pintado dos elementos. 25

Operacións auxiliares de comprobación e substitución dos cincs de protección catódica. 26

Operacións auxiliares de desmontaxe, limpeza e montaxe das válvulas de toma de mar, 27

filtros de fondo e válvulas de descarga ao mar. Pianos ou colectores de válvulas. Em-28

paquetaduras. 29

Operacións auxiliares de comprobación da seladura entre a bucina e o eixe portahélice. 30

Operacións auxiliares de desmontaxe e montaxe de elementos implicados no mante-31

mento básico das instalacións xerais e os equipamentos da sala de máquinas. 32

Operacións básicas de mecanizado. 33

Soldaxe por gas e corte oxigás: precaucións. 34

BC3. Preparación dos equipamentos de soldadura por arco eléctrico e oxiacetilénica 35

Regulación dos parámetros e regulación das intensidades. 36

Presións e chama do soprete. 37

Dispositivos de seguridade nos equipamentos de soldadura. 38

Páxina 56 de 78

Normas de seguridade na soldaxe. 1

Proceso de soldaxe. 2

Soldaxe branda. 3

Soldaxe de chapa e perfís con arco eléctrico. 4

Soldaxe de chapa e perfís con gas. 5

Medidas de prevención de riscos laborais e ambientais nas operacións de soldaxe. 6

BC4. Operacións básicas de mecanizado 7

Ferramentas e equipamentos manuais: identificación e uso. 8

Maquinas manuais. 9

Técnicas de mecanizado. 10

BC5. Especificacións de prevención de riscos laborais e ambientais aplicables ás 11 operacións de mantemento de sistemas auxiliares de elementos e equipamentos do 12 buque en flotación e en seco 13

Sinalización de seguridade na cámara de máquinas. 14


Especificacións de prevención da contaminación do medio mariño. 16


Manexo seguro das ferramentas e utensilios empregados nas operacións de mantemen-18

to: precaucións. 19

Equipamentos de protección individual empregados: casco, xeonlleiras, luvas, chaleco 20

salvavidas e calzado antiescorregadura: características e uso. 21

Elementos de seguridade colectivos na sala máquinas: extintores e mangas contra in-22

cendios. 23


Este módulo profesional contén a formación necesaria para desempeñar as actividades de 25

mantemento das máquinas e servizos auxiliares do buque e equipamentos de cuberta. 26


– Reparación e substitución dos elementos avariados nos equipamentos da sala de má-28

quinas. 29

– Mantemento dos elementos mecánicos do buque relacionados co casco e a cuberta. 30

– Soldaxe por arco eléctrico e oxiacetilénica. 31

– Operacións básicas de mecanizado. 32

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a), i) e j), e as competencias 33

profesionais, persoais e sociais a), i) e j). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), 34

w), x), y) e z), e as competencias t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo profe-35

sional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 36



– Operacións auxiliares de mantemento básico en equipamentos da sala de máquinas. 39

Páxina 57 de 78

– Operacións mecánicas básicas de reparación e substitución dos elementos avariados 1

nos equipamentos da sala de máquinas. 2

– Operacións mecánicas básicas de mantemento dos elementos mecánicos do buque 3

relacionados co casco e cuberta, en flotación e en seco. 4

– Normas de seguridade e prevención de riscos laborais nas actividades mecánicas e 5

de soldaxe no mantemento. 6

7

Páxina 58 de 78

4.8 Módulo profesional: Pesca con artes de enmalle e 1

marisqueo 2

Código: MP3141. 3



RA1. Identifica os equipamentos de marisqueo, os tipos de nasas, as artes menores e os 6

cebos que se utilizan nas modalidades de pesca. 7

– CA1.1. Identificáronse e describíronse as características da maquinaria auxiliar e dos 8

utensilios de traballo necesarios para realizar as actividades. 9

– CA1.2. Identificouse o tipo de nasa, arte menor ou equipamento de marisqueo e re-10

lacionouse o seu uso coas especies que se desexe capturar. 11

– CA1.3. Identificáronse as partes de nasas, artes menores e equipamento de maris-12

queo. 13

– CA1.4. Relacionouse o tipo de carnada que se vaia empregar coas especies obxecto 14

de captura. 15

– CA1.5. Identificouse a maquiniña ou o halador, describiuse o seu funcionamento e 16

utilizouse segundo os requisitos. 17

– CA1.6. Identificáronse os equipamentos de traballo que se utilizan para realizar es-18

tas modalidades de pesca, e describiuse o seu uso e as condicións de traballo. 19

RA2. Prepara as manobras de largada e viraxe dispondo artes menores, nasas e equi-20

pamentos de marisqueo tendo en conta a seguridade en cuberta. 21

– CA2.1. Identificouse o equipamento de pesca e comprobouse o estado xeral e que a 22

unión entre as pezas sexa segura para soportar a tensión de traballo. 23

– CA2.2. Identificáronse os haladores e comprobouse o estado e o funcionamento. 24

– CA2.3. Identificáronse as lanzadeiras e comprobouse o estado e o funcionamento. 25

– CA2.4. Identificáronse as maquiniñas e os sistemas mecánicos e hidráulicos das 26

dragas, e comprobouse o estado e o funcionamento. 27

– CA2.5. Identificáronse as pastecas e comprobouse o estado e o funcionamento. 28

– CA2.6. Dispuxéronse os utensilios de traballo e o aparello en relación coa especie 29

que se vaia capturar. 30

– CA2.7. Dispuxéronse os utensilios de traballo e a arte de pesca segundo as caracte-31

rísticas da especie que se vaia capturar. 32

– CA2.8. Explicouse o proceso de encarnamento dos tipos de nasas segundo a dura-33

ción prevista do lance. 34


borais na preparación das manobras de largada e viraxe de artes menores, nasas e 36

equipamentos de marisqueo. 37

RA3. Realiza manobras de largada e viraxe de artes menores, nasas e equipamentos de 38

marisqueo tendo en conta a seguridade en cuberta. 39

– CA3.1. Realizouse o encarnamento co cebo correspondente, tendo en conta a rela-40

ción entre este, a especie que se vaia capturar e a duración prevista do lance. 41

Páxina 59 de 78

– CA3.2. Describíronse as operacións de largada e viraxe, considerando o fondo de 1

traballo e as condicións atmosféricas. 2

– CA3.3. Realizáronse operacións de largada e viraxe do palangre. 3

– CA3.4. Comprobouse que os elementos saian claros e con seguridade durante a ope-4

ración de largada. 5

– CA3.5. Comprobouse durante a operación de viraxe que o halador se manexe coas 6

precaucións debidas para evitar riscos á tripulación e danos ás artes, ás nasas ou aos 7

equipamentos de marisqueo, no caso de engancharse ao fondo. 8

– CA3.6. Describiuse a forma de tratar as capturas obtidas. 9

– CA3.7. Describiuse a forma de desenganchar as capturas para evitar danos á pesca e 10

ás persoas. 11

– CA3.8. Realizáronse operacións de desenganche, tomando as precaucións requiri-12

das. 13




RA4. Desenvolve actividades de desenmalle, baleiramento e conservación de capturas, 17

considerando o talle ou a veda, e as medidas de seguridade. 18

– CA4.1. Preparáronse e limpáronse os envases ou viveiros, asegurando as condicións 19

hixiénicas para recibir a captura. 20

– CA4.2. Describiuse o proceso de desenmalle ou extracción de peixe ou marisco, e as 21

precaucións que cumpra tomar para evitar danos no peixe. 22

– CA4.3. Realizáronse operacións de desenmalle ou extracción de peixe ou marisco 23

con coidado, para evitar a súa deterioración e os danos persoais. 24

– CA4.4. Recolleuse a arte, de forma que se garanta a súa dispoñibilidade para a súa 25

próxima utilización. 26

– CA4.5. Limpáronse e repasáronse os utensilios de marisqueo en flotación cada vez 27

que se vaian utilizar, para favorecer o seu uso eficaz. 28

– CA4.6. Fixáronse as pinzas dos mariscos que así o requiran, utilizando cintas ou 29

gomas apropiadas, para evitar que se danen entre si as pezas. 30

– CA4.7. Encamáronse e pecháronse as nasas, logo de baleiradas, para que poidan ser 31

novamente utilizadas con seguridade e eficacia. 32

– CA4.8. Limpáronse e preparáronse en orde de traballo os inxectores, o parafuso sen 33

fin e as cribas das dragas, para o seu novo uso. 34




RA5. Selecciona, clasifica e conserva capturas, tendo en consideración as normas hi-38

xiénicas sanitarias de manipulación. 39

– CA5.1. Identificáronse as capturas habituais de pesca da zona e describíronse as súas 40

características xerais. 41

– CA5.2. Describíronse criterios que se deben aplicar na selección e na clasificación 42

das capturas de pesca. 43

– CA5.3. Identificáronse e clasificáronse as capturas tendo en consideración a especie, 44

o calibre e o estado de frescura para a súa posterior etiquetaxe, coa calidade corres-45

pondente ás súas características. 46

– CA5.4. Describiuse o proceso de conservación de peixe e marisco. 47

Páxina 60 de 78

– CA5.5. Almacenouse e conservouse o peixe ou o marisco segundo procedemento es-1

tablecido, con garantía da súa rastrexabilidade. 2

– CA5.6. Describíronse e aplicáronse as normas hixiénico-sanitarias na selección, cla-3

sificación e conservación, para reducir riscos e danos ao produto. 4

RA6. Desenvolve operacións de mantemento de artes menores, nasas e o resto dos 5

equipamentos de marisqueo, utilizando a técnica apropiada, para que queden en condi-6

cións de realizar a súa función extractiva. 7

– CA6.1. Describíronse as características das artes menores, as nasas e o restante 8

equipamento de marisqueo. 9

– CA6.2. Describíronse as principais operacións de mantemento das artes e as condi-10

cións de seguridade que cumpra ter en consideración. 11

– CA6.3. Identificáronse e delimitáronse as zonas danadas das artes. 12

– CA6.4. Realizouse a reparación e a substitución dos elementos danados no equipa-13

mento de pesca, asegurando o seu óptimo rendemento. 14

– CA6.5. Realizáronse as operacións de mantemento e manexo das artes menores, na-15

sas e equipamentos de marisqueo con eficiencia, garantindo o seu óptimo rendemen-16

to. 17

– CA6.6. Estibáronse con seguridade artes menores, nasas e equipamentos de maris-18

queo durante o período de inactividade, para evitar deterioracións. 19


borais e ambientais nas actividades de mantemento de artes menores, nasas e o resto 21

dos equipamentos de marisqueo. 22


BC1. Equipamentos de marisqueo: tipos de nasas e artes menores 24

Maquinaria auxiliar e utensilios de traballo necesarios para realizar as actividades: 25

identificación e características. 26

Nasas, artes menores e equipamento de marisqueo. 27

Tipo de carnada para empregar con distintas especies obxecto de captura. 28

Maquiniñas ou haladores. 29

Equipamentos de traballo que se utilizan nestas modalidades de pesca. 30

Especificacións de seguridade aplicables. 31

BC2. Preparación de manobras de largada e viraxe para uso das artes menores, nasas e 32 equipamentos de marisqueo 33

Equipamentos de pesca. 34

Haladores e lanzadeiras. 35

Maquiniñas e sistemas mecánicos e hidráulicos das dragas. 36

Pastecas. 37

Preparación dos utensilios de traballo. 38

Tipos de encarnamento de nasa. 39

Páxina 61 de 78

BC3. Largada e viraxe de artes menores, nasas e equipamentos de marisqueo 1

Encarnamento. 2

Largada e viraxe. 3

Precaucións co uso de haladores. 4



Precaucións para ter en conta durante a largada e a viraxe. 7

BC4. Desenmalle, baleiramento e conservación de capturas 8

Envases ou viveiros. 9

Desenmalle ou extracción de peixe ou marisco. 10

Recollida e almacenamento da arte. 11

Utensilios de marisqueo en flotación. 12

Encarnamento e pechamento das nasas. 13

Especificacións de seguridade aplicables. 14

BC5. Selección, clasificación e conservación de capturas de pesca 15

Capturas habituais de pesca da zona. 16

Selección e clasificación das capturas de pesca. 17

Almacenamento e conservación do peixe ou o marisco. 18

Normas hixiénico-sanitarias na selección, na clasificación e na conservación do peixe e 19

do marisco. 20

Hixiene persoal. 21

Saúde do persoal manipulador. 22

Prácticas hixiénicas para a manipulación de alimentos. 23

Tipos de peixe e a súa composición. 24

Características dos mariscos segundo o código alimentario español. 25

Métodos de conservación do peixe e do marisco. 26

Efecto da hixiene durante a manipulación. 27

BC6. Mantemento de artes menores, nasas e o resto dos equipamentos de marisqueo 28

Artes menores, nasas e outros equipamentos de marisqueo. 29

Operacións de mantemento de artes. 30

Zonas danadas das artes: identificación e delimitación. 31

Procedemento de reparación e substitución de elementos danados no equipamento de 32

pesca. 33

Estiba de artes menores, nasas e equipamentos de marisqueo durante o período de inac-34

tividade. 35

Páxina 62 de 78

BC7. Especificacións de prevención de riscos laborais e ambientais aplicables ás 1 operacións de pesca con artes de enmalle e marisqueo 2


Manexo seguro de cabos, cadeas e cables. Precaucións. 4

Equipamentos de protección individual empregados (casco, xeonlleiras, luvas, chaleco 5

salvavidas, traxe de neopreno, escarpíns e calzado antiescorregaduras): características e 6

uso. 7

Elementos de seguridade colectivos en cuberta: aros salvavidas, extintores, mangas 8

contra incendios e balsas salvavidas. 9


Este módulo profesional contén a formación necesaria para desempeñar as actividades re-11

lacionadas coa pesca con artes de enmalle e marisqueo en buques pesqueiros. 12


– Manobra de largada e viraxe de artes menores, nasas e equipamentos de marisqueo. 14

– Desenmalle, baleiramento e conservación de capturas. 15

– Mantemento de artes menores, nasas e o resto dos equipamentos de marisqueo 16

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a), b), d), f) e g), e coas 17

competencias profesionais, persoais e sociais a), b), d), f) e g). Ademais, relaciónase cos 18

obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e coas competencias t), u), v), w) e x), que se incluirán 19

neste módulo profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 20



– Actividades de pesca con artes menores e actividades de marisqueo a bordo do bu-23

que. 24

– Importancia da prevención de riscos laborais e ambientais. 25

26

Páxina 63 de 78

4.9 Módulo profesional: Mantemento de motores en 1

barcos de pesca 2

Código: MP3142. 3



RA1. Prepara os sistemas e as instalacións auxiliares de auga, combustible e aceites, 6

para facilitar o abastecemento de fluídos ao motor principal e aos sistemas auxiliares, 7

seguindo instrucións. 8

– CA1.1. Identificáronse e utilizáronse os planos, os sistemas e os seus compoñentes. 9

– CA1.2. Describiuse o proceso de trasfega e o uso dos sistemas. 10

– CA1.3. Púxose en marcha a trasfega de fluído tomando as precaucións establecidas 11

no procedemento (niveis, temperaturas, válvulas abertas e pechadas, e caudais). 12

– CA1.4. Obtivéronse as capacidades dos tanques de fluídos, empregando as táboas de 13

capacidades dos tanques de almacén. 14

– CA1.5. Obtivéronse as sondas nos tanques ao inicio e ao final das trasfegas. 15

– CA1.6. Puxéronse en marcha as bombas de trasfega, controlando consumo eléctrico, 16

presión de aspiración e descarga, e mantendo durante o proceso o caudal. 17

– CA1.7. Aplicáronse durante as operacións de enchedura e abastecemento de com-18

bustible, aceite e auga as especificacións de prevención de riscos laborais e ambien-19

tais aplicables. 20

– CA1.8. Mantivéronse en bo uso as válvulas e os equipamentos dos sistemas. 21


borais e ambientais na preparación do abastecemento de fluídos ao motor principal e 23

aos sistemas auxiliares. 24

RA2. Prepara as depuradoras de aceite e combustible cumprindo as directrices e evi-25

tando contaminacións. 26

– CA2.1. Describiuse o funcionamento xeral das depuradoras. 27

– CA2.2. Identificáronse os compoñentes das depuradoras e describiuse a súa función. 28

– CA2.3. Describiuse o proceso de desmontaxe e montaxe dos compoñentes das depu-29

radoras. 30

– CA2.4. Montouse e desmontouse a depuradora. 31

– CA2.5. Realizáronse as operacións de limpeza das depuradoras de aceite e combus-32

tible. 33

– CA2.6. Describiuse a necesidade e importancia da depuración de combustible e 34

aceites. 35

– CA2.7. Describiuse a importancia do autodisparo nas purificadoras. 36

– CA2.8. Describiuse como se realiza o proceso de ceba. 37

– CA2.9. Puxéronse en servizo as depuradoras. 38


borais e ambientais na limpeza das depuradoras. 40

Páxina 64 de 78

RA3. Prepara o motor principal, os sistemas asociados e os sistemas auxiliares de má-1

quinas para situacións de manobra e situación estable de navegación, seguindo instru-2

cións. 3

– CA3.1. Describiuse o funcionamento xeral dos motores térmicos de combustión in-4

terna. 5

– CA3.2. Describíronse as anomalías máis importantes que se producen no funciona-6

mento do motor principal e dos sistemas auxiliares. 7

– CA3.3. Identificáronse os principais compoñentes do motor principal e os compo-8

ñentes dos sistemas auxiliares da sala máquinas, e describiuse o seu funcionamento. 9

– CA3.4. Identificáronse os compoñentes principais do circuíto de arranque, e descri-10


– CA3.5. Identificáronse os elementos do circuíto de engraxamento do motor principal 12

e dos circuítos auxiliares de lubricación, e describiuse o seu funcionamento. 13

– CA3.6. Identificáronse os elementos do circuíto de refrixeración do motor principal 14

e dos circuítos auxiliares, e describiuse o seu funcionamento. 15

– CA3.7. Comprobáronse os parámetros de funcionamento do motor principal e dos 16

sistemas auxiliares. 17

– CA3.8. Describíronse posibles anomalías de funcionamento do motor principal e dos 18

sistemas auxiliares. 19

– CA3.9. Comprobouse que se efectúe correctamente o engraxamento e a refrixera-20

ción dos elementos do motor principal e dos sistemas auxiliares. 21

– CA3.10. Revisáronse e engraxáronse as válvulas dos sistemas auxiliares. 22


borais e ambientais na preparación do motor principal, os sistemas asociados e os 24

sistemas auxiliares de máquinas. 25

RA4. Realiza operacións de vixilancia e comprobación da sala de máquinas. 26

– CA4.1. Describiuse que parámetros e aspectos se deben comprobar no motor princi-27

pal e nos sistemas de lubricación/refrixeración, aire/refrixeración e au-28

ga/refrixeración. 29

– CA4.2. Describiuse que parámetros e aspectos se deben comprobar no sistema de ai-30

re para servizos (funcionamento do compresor, presión, nivel aceite, cambio de fil-31

tros, válvulas, depósito, purgado de aire do sistema e operacións de mantemento). 32

– CA4.3. Describiuse o funcionamento do servomotor. 33

– CA4.4. Describiuse o funcionamento xeral dos tanques de selado entre a bucina e o 34

eixe portahélice, así como as comprobacións que cumpra realizar. 35

– CA4.5. Identificáronse compoñentes principais do servomotor e describíronse as ob-36

servacións que cumpra realizar e os parámetros que se deban comprobar durante o 37

funcionamento. 38

– CA4.6. Describiuse o funcionamento do xerador de auga e as posibles avarías. 39

– CA4.7. Identificáronse os compoñentes principais do xerador de vapor e describiuse 40

a súa función, os parámetros que haxa que controlar e actuacións que se vaian reali-41

zar na posta en marcha e durante o funcionamento. 42

– CA4.8. Describiuse o proceso de posta en marcha dunha bomba dun sistema auxiliar 43

e a súa integración en servizo. 44

– CA4.9. Describíronse as operacións xerais que cumpra realizar en manobra e nave-45

gación na sala máquinas. 46

Páxina 65 de 78

– CA4.10. Identificáronse e describíronse as alarmas acústicas e visuais máis impor-1

tantes de sala de máquinas e a súa importancia. 2

– CA4.11. Describíronse as actuacións que cumpra realizar en caso de alarmas de 3

emerxencia críticas e xerais da sala de máquinas. 4

– CA4.12. Describiuse como se efectúa o cambio de tanques de combustible de uso 5

diario e a súa reenchedura. 6

– CA4.13. Describiuse o protocolo de comunicacións na sala de máquinas. 7

– CA4.14. Utilizáronse os sistemas de comunicación internos da sala de máquinas e co 8

exterior, seguindo o protocolo establecido. 9

– CA4.15. Identificáronse e aplicáronse as especificacións de seguridade, prevención 10

de riscos laborais e ambientais durante as operacións de vixilancia e comprobación 11

da sala de máquinas. 12

RA5. Realiza as operacións de mantemento de uso no motor principal e nos sistemas 13

auxiliares da sala de máquinas, utilizando os equipamentos e os medios requiridos. 14

– CA5.1. Identificáronse os equipamentos e as ferramentas básicas do taller, e descri-15


– CA5.2. Realizáronse as operacións básicas de mantemento en relación co motor 17

principal e cos equipamentos auxiliares da sala máquinas, empregando as ferramen-18

tas e os equipamentos requiridos. 19

– CA5.3. Identificáronse os medios específicos empregados para levantamento e tras-20

lado de elementos na sala de máquinas e describiuse o seu uso e o seu funcionamen-21

to. 22

– CA5.4. Describiuse o funcionamento e o uso de roscas hidráulicas e dos medios au-23

xiliares. 24


borais e ambientais nas operacións de mantemento de uso no motor principal e nos 26

sistemas auxiliares da sala de máquinas. 27


BC1. Sistemas e instalacións auxiliares de auga, combustible e aceites 29

Interpretación de planos de sistemas auxiliares e os seus compoñentes. 30

Proceso de trasfega de fluídos. 31

Especificacións de prevención de riscos laborais e ambientais aplicables durante as 32

trasfegas de fluídos. 33

Lectura de capacidades dos tanques de fluídos, empregando as táboas de capacidades. 34

Posta en marcha de bombas. Importancia do control de consumo eléctrico, presión de 35

aspiración e descarga. 36

Mantemento do funcionamento de válvulas e equipamentos dos sistemas de trasfega. 37

BC2. Sistema depuración de combustible e aceite 38

Depuradoras: constitución e identificación. 39

Proceso de desmontaxe e montaxe de compoñentes da depuradora. 40

Seguridade. 41

Páxina 66 de 78

BC3. Preparación do motor principal, os sistemas asociados e os sistemas auxiliares 1 para situacións de manobra e situación estable de navegación 2

Funcionamento xeral dos motores térmicos de combustión interna. 3

Identificación dos compoñentes principais do motor térmico e os seus sistemas auxilia-4

res: funcionamento. 5

Circuíto de arranque. 6

Circuíto de engraxamento do motor principal e circuítos auxiliares de lubricación. 7

Circuíto de refrixeración do motor principal e circuítos auxiliares. 8

Parámetros de funcionamento do motor principal e dos sistemas auxiliares. 9

Anomalías principais que se poden dar no funcionamento do motor principal e dos sis-10

temas auxiliares. 11

Importancia do engraxamento e da refrixeración dos elementos do motor principal e 12

dos sistemas auxiliares: comprobacións. 13

BC4. Operacións de vixilancia e comprobación da sala de máquinas 14

Funcións do/da mariñeiro/a de máquinas. 15

Nomenclatura de equipamentos e maquinaria en español e inglés. 16

Aspectos xerais de garda e ordes ao/á mariñeiro/a de máquinas en español e inglés. 17

Parámetros e aspectos que se deben comprobar no motor principal: sistemas de lubrica-18

ción/refrixeración, aire/refrixeración e auga/refrixeración. Instrumentos de control: lec-19

tura. 20

Instrumentos de control: lectura. 21

Motores eléctricos e bombas. 22

Servomotor. 23

Tanques de seladura entre a bucina e o eixe portahélice. 24

Xerador de auga. 25

Sistema de frío. 26

Sistema de achique sentinas. 27

Hidróforo. 28

Sistema de auga sanitaria. 29

Operacións xerais para realizar na sala de máquinas durante a manobra e navegación. 30

Alarmas acústicas e visuais máis importantes da sala de máquinas: identificación. 31

Xeradores de vapor. 32


Protocolo de comunicacións na sala máquinas. 34

BC5. Uso de equipamentos e medios requiridos nas operacións de mantemento auxiliar 35 da sala de máquinas 36

Ferramentas básicas do taller (chaves, desaparafusadores, martelos, ferramentas para 37

cortar, xirar e golpear, extractores, etc.): identificación e utilización. 38

Páxina 67 de 78

Uso de ferramentas e equipamentos nas operacións básicas de mantemento na sala má-1

quinas. 2

Medios específicos empregados para levantamento e traslado de elementos na sala de 3

máquinas. 4

Roscas hidráulicas. 5

BC6. Especificacións de prevención de riscos laborais e ambientais aplicables ás 6 operacións de operacións de mantemento no motor principal e nos sistemas auxiliares 7 da sala de máquinas 8

Sinalización de seguridade na cámara de máquinas. 9




Equipamentos de protección individual empregados (casco, xeonlleiras, luvas e calzado 13

antiescorregadura): características e uso. 14

Elementos de seguridade colectivos en sala máquinas (extintores e mangas contra in-15

cendios). 16


Este módulo profesional contén a formación necesaria para desempeñar as actividades au-18

xiliares de mantemento do motor principal e os seus sistemas auxiliares en buques de pes-19

ca e mercantes, e, de ser o caso, realizar gardas de máquinas como mariñeiro/a. 20


– Uso de sistemas e instalacións auxiliares de auga, combustible e aceites. 22

– Emprego de sistemas de depuración de combustible e aceite. 23

– Preparación do motor principal para manobras e navegación. 24

– Vixilancia e comprobación da sala de máquinas en manobra e navegación. 25

– Mantemento auxiliar da sala de máquinas. 26

A formación do módulo relaciónase cos obxectivos xerais a), i) e j), e coas competen-27

cias profesionais, persoais e sociais a), i) e j). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), 28

v), w), x), y) e z), e coas competencias t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo 29

profesional de xeito coordinado co resto de módulos profesionais. 30



– Posta en marcha e servizo do motor principal e os seus sistemas auxiliares. 33

– Parámetros para controlar do motor principal e dos sistemas auxiliares durante ma-34

nobra e navegación 35

– Normas aplicables de prevención de riscos laborais e ambientais. 36

37

Páxina 68 de 78

4.10 Módulo profesional: Seguridade e primeiros 1

auxilios en barcos de pesca 2

Código: MP3143. 3



RA1. Actúa nos exercicios de abandono de buque e supervivencia no mar no posto 6

asignado. 7

– CA1.1. Identificáronse as partes principais do buque. 8

– CA1.2. Identificáronse e localizáronse os dispositivos salvavidas do buque e o equi-9

pamento de protección persoal e das embarcacións de supervivencia, utilizando o 10

cadro orgánico do buque, e describíronse as súas características e o seu uso. 11

– CA1.3. Comprobouse que detivera o buque. 12

– CA1.4. Identificouse a chamada de exercicio. 13

– CA1.5. Identificouse a radiobaliza e describiuse como se activa a radiobaliza ma-14

nualmente. 15

– CA1.6. Describiuse a necesidade de pór roupa de abrigo, chalecos salvavidas ou tra-16

xe de supervivencia. 17

– CA1.7. Describiuse a importancia de que cada persoa dispoña dunha luz para o seu 18

uso na noite. 19

– CA1.8. Amarrouse a bordo a driza da balsa salvavidas antes de lanzala á auga. 20

– CA1.9. Léronse as instrucións da balsa e lanzouse á auga. 21

– CA1.10. Realizáronse exercicios de inflado. 22

– CA1.11. Comprobouse que cada persoa leve unha baliza. 23

– CA1.12. Describiuse a importancia de embarcar por parellas e acomodarse a bordo, 24

a importancia de manter seca a embarcación e as comprobacións que se deben reali-25

zar (inflado e válvulas). 26

– CA1.13. Describíronse as actuacións no mar e a bordo das embarcacións de supervi-27

vencia. 28

– CA1.14. Describíronse os principais perigos para os superviventes. 29

RA2. Actúa nos exercicios de prevención e loita contra incendios, de acordo co plan de 30

emerxencia, no posto asignado. 31

– CA2.1. Identificouse no cadro orgánico do buque o comportamento que se debe 32

adoptar neste tipo de emerxencia, así como o tipo de sinal que se emprega. 33

– CA2.2. Identificáronse e localizáronse os dispositivos de loita contra incendios e as 34

vías de evacuación, en caso de emerxencias. 35

– CA2.3. Identificáronse e describíronse os símbolos OMI contra incendios. 36

– CA2.4. Describiuse o triángulo de lume e os elementos que interveñen nel. 37

– CA2.5. Describiuse o proceso de combustión e os riscos de que se produza e se pro-38

pague un incendio. 39

– CA2.6. Describíronse as medidas que deben adoptarse a bordo dos barcos en caso de 40

incendio. 41

Páxina 69 de 78

– CA2.7. Describiuse como se clasifican os incendios. 1

– CA2.8. Describiuse como é a extinción de incendios e a clasificación dos axentes 2

extintores. 3

– CA2.9. Identificáronse os equipamentos de loita contra incendios e a súa situación a 4

bordo. 5

– CA2.10. Utilizouse o equipamento de protección persoal e o equipamento respirato-6

rio para a loita contra incendios e operacións de rescate. 7

– CA2.11. Describíronse os métodos, os axentes e os procedementos en loita contra 8

incendios. 9

– CA2.12. Actuouse nos exercicios de contra incendios de acordo co posto asignado 10

no cadro orgánico. 11

RA3. Actúa nos exercicios de primeiros auxilios, colaborando na aplicación de medidas 12

requiridas. 13

– CA3.1. Describiuse de forma xeral a estrutura e o funcionamento do corpo humano. 14

– CA3.2. Describiuse de forma xeral o procedemento de valoración inicial da posible 15

vítima de accidente e as técnicas exploratorias básicas. 16

– CA3.3. Tomáronse as constantes vitais: frecuencia cardíaca/pulso, frecuencia respi-17

ratoria e temperatura. 18

– CA3.4. Describiuse en que consiste a asfixia e a parada cardíaca. 19

– CA3.5. Actuouse segundo o requirimento nos casos de asfixia e parada cardiorrespi-20

ratoria en exercicios de simulación. 21

– CA3.6. Describiuse o que é unha hemorraxia, os tipos e a actuación neses casos. 22

– CA3.7. Tratáronse as posibles hemorraxias aplicando o procedemento establecido en 23

exercicios de simulación. 24

– CA3.8. Describíronse os tipos de feridas e queimaduras, así como a actuación requi-25

rida. 26

– CA3.9. Tratáronse as posibles feridas e queimaduras aplicando o procedemento es-27

tablecido en exercicios de simulación. 28

– CA3.10. Describíronse os traumatismos que se poden producir e o tratamento que se 29

debe dar. 30

– CA3.11. Describiuse a colocación das persoas accidentadas. 31

– CA3.12. Tratáronse as posibles persoas accidentadas e trasladouse a vítima segundo 32

procedemento en exercicios de simulación. 33


BC1. Abandono do buque e supervivencia no mar 35

Cadro orgánico. Tipos de emerxencias. 36

Dispositivos salvavidas do buque. 37

Procedemento de abandono de buque. Sinais e alarmas. 38

Radiobaliza. 39

Principios de supervivencia: necesidade de pór roupa de abrigo, chalecos salvavidas ou 40

traxe de supervivencia. Uso de lanternas. 41

Procedemento de lanzamento balsas e botes salvavidas. 42

Páxina 70 de 78

Sinais pirotécnicos de socorro. RLS por satélite e RESAR. 1

Falsas alertas de socorro. 2

BC2. Prevención e loita contra incendios 3

Cadro orgánico. 4

Dispositivos de loita contra incendios. 5

Símbolos OMI contra incendios. 6

Proceso de combustión e riscos de que se produza e se propague un incendio. 7

Medidas que deben tomarse a bordo dos barcos en caso de incendio. 8

Procedementos de extinción de incendios e clasificación dos axentes extintores. 9

Equipamentos de loita contra incendios. 10

Equipamento de protección persoal e respiratorio para a loita contra incendios e opera-11

cións de rescate. 12

BC3. Primeiros auxilios no buque 13

O corpo humano. 14

Procedemento de valoración inicial da posible vítima de accidente. 15

Constantes vitais. 16

Asfixia e parada cardíaca: actuacións. 17

Hemorraxias: tipos e actuación requirida. 18

Feridas e queimaduras: tipos e actuación requirida. 19

Traumatismos que se poden producir e tratamento que se debe dar. 20

Material sanitario a bordo: uso xeral. Administración de medicamentos; caixas de pri-21

meiros auxilios a bordo. 22

– Diferenza entre os conceptos de principio activo e nome comercial. 23

– Xeito correcto de administración de medicamentos por diferentes vías. 24

– Importancia das incompatibilidades entre medicamentos, os seus efectos secundarios 25

e a súa caducidade. 26

– Importancia da asepsia. 27


Este módulo profesional contén a formación necesaria para desempeñar as actividades re-29

lacionadas coa seguridade e os primeiros auxilios en barcos de pesca. 30


– Abandono do buque e supervivencia no mar. 32

– Prevención e loita contra incendios. 33

– Primeiros auxilios no buque. 34

A formación do módulo relaciónase co obxectivo xeral h) e coa competencia profesio-35

nal, persoal e social h). Ademais, relaciónase cos obxectivos t), u), v), w), x), y) e z), e co-36

as competencias t), u), v), w) e x), que se incluirán neste módulo profesional de xeito co-37

ordinado co resto de módulos profesionais. 38

Páxina 71 de 78



– Actividades de abandono de buque e supervivencia. 3

– Actividades de prevención e loita contra incendios. 4

– Actividades de primeiros auxilios a bordo dos buques de pesca. 5

6

Páxina 72 de 78

4.11 Módulo profesional: Formación en centros de 1

traballo 2

Código: MP3144. 3



RA1. Realiza operacións auxiliares de manobra a bordo de barco de pesca, seguindo as 6

instrucións. 7

– CA1.1. Preparáronse os cabos, os cables, as cadeas, as defensas e os demais elemen-8

tos para as manobras. 9

– CA1.2. Utilizáronse os elementos de manobra, segundo as ordes da superioridade. 10

– CA1.3. Utilizouse o tipo de nó requirido pola operación. 11

– CA1.4. Empregáronse as normas de prevención de riscos laborais e de seguridade 12

nas manobras realizadas. 13

RA2. Realiza gardas de navegación e o goberno de barcos de pesca, seguindo instru-14

cións do/da oficial de garda. 15

– CA2.1. Realizáronse as comunicacións co/coa oficial de garda, de xeito claro e con-16

ciso. 17

– CA2.2. Atendéronse as indicacións dos equipamentos de navegación e comunicouse 18

calquera incidencia digna de mención. 19

– CA2.3. Detectáronse e comunicáronselle axiña ao/á oficial de garda os posibles si-20

nais acústicos e luminosos, ou outros obxectos avistados. 21

RA3. Realiza manobras de largada e viraxe de artes e/ou de palangres, seguindo instru-22

cións da persoa responsable. 23

– CA3.1. Preparouse o equipamento auxiliar, as maquiniñas, os carreteis, os haladores 24

e o gancho de disparo para a operación de largada. 25

– CA3.2. Manexouse de xeito seguro durante a operación de largada o equipamento 26

auxiliar, as maquiniñas, os carreteis, os haladores e o gancho de disparo, atendendo 27

ás indicacións. 28


nas manobras de largada e viraxe de artes de cerco. 30

RA4. Prepara os sistemas e as instalacións auxiliares de auga, combustible e aceites do 31

motor principal e dos sistemas auxiliares, seguindo instrucións. 32

– CA4.1. Identificáronse os compoñentes, utilizando os planos dos sistemas auxiliares, 33

dos sistemas e os seus compoñentes. 34

– CA4.2. Obtivéronse as capacidades dos tanques de fluídos, empregando as táboas de 35

capacidades dos tanques de almacén. 36

– CA4.3. Preparouse o motor principal e os sistemas auxiliares de combustible, lubri-37

cación, refrixeración auga, aceite e aire para pór en funcionamento o motor. 38

– CA4.4. Empregáronse as normas de prevención de riscos laborais e de seguridade na 39

preparación dos sistemas auxiliares. 40

Páxina 73 de 78

RA5. Realiza as operacións de mantemento de uso no motor principal e nos sistemas 1

auxiliares da sala de máquinas, utilizando os equipamentos e os medios requiridos, se-2

guindo instrucións da persoa responsable. 3

– CA5.1. Realizáronse as operacións básicas mantemento (limpeza, cambios de filtros, 4

etc.) relacionadas coa sala máquinas, empregando as ferramentas e os equipamentos 5

requiridos. 6


nas operacións de mantemento. 8

RA6. Realiza operacións de vixilancia e comprobación da sala de máquinas, seguindo 9

instrucións da persoa responsable. 10

– CA6.1. Rexistráronse e valoráronse todos os parámetros de funcionamento do motor 11

principal e dos servizos auxiliares da sala máquinas. 12

RA7. Actúa nos exercicios de abandono do buque, supervivencia e contra incendios re-13

alizados no buque. 14

– CA7.1. Actuouse seguindo o protocolo establecido. 15


Este módulo profesional contribúe a completar as competencias e os obxectivos xerais 17

propios do título profesional básico en Actividades Marítimo-pesqueiras que se alcanzaran 18

no centro educativo, ou a desenvolver competencias características de difícil consecución 19

nel. 20

21

Páxina 74 de 78

5. Requisitos mínimos de calidade do contexto formativo 1

5.1. Espazos 2

Os espazos necesarios para o desenvolvemento das ensinanzas deste ciclo formativo son: 3

Espazo formativo Superficie en m2

(30 alumnos/as)

Superficie en m2

(20 alumnos/as) Grao de utilización

Aula polivalente. 60 40 40 %

Espazo de redes. 220 140 20%

Espazo de mantemento de máquinas/taller mecánico.

70 50 25%

Aula de seguridade marítima e primeiros auxilios. 90 60 15%

A consellería con competencias en materia de educación poderá autorizar unidades para 4

menos de trinta postos escolares, polo que será posible reducir os espazos formativos pro-5

porcionalmente ao número de alumnos e alumnas, tomando como referencia para a deter-6

minación das superficies necesarias as cifras indicadas nas columnas segunda e terceira da 7

táboa. 8

O grao de utilización expresa en tanto por cento e con caracter orientativo a ocupación 9

en horas do espazo prevista para a impartición das ensinanzas no centro educativo, por un 10

grupo de alumnado, respecto da duración total destas. O centro educativo, no exercicio da 11

súa autonomía e en función da distribución horaria semanal dos módulos profesionais e da 12

titoría, poderá determinar outro grao de utilización. 13

Na marxe permitida polo grao de utilización, os espazos formativos establecidos poden 14

ser ocupados por outros grupos de alumnos e alumnas que cursen o mesmo ou outros ci-15

clos formativos, ou outras etapas educativas. 16

En todo caso, as actividades de aprendizaxe asociadas aos espazos formativos (coa 17

ocupación expresada polo grao de utilización) poderán realizarse en superficies utilizadas 18

tamén para outras actividades formativas afíns. 19

5.2. Equipamentos mínimos 20

Espazo formativo Equipamentos

Aula polivalente. Equipamentos audiovisuais.

Equipamentos informáticos en rede e con conexión a internet. Software de aplicación.

Espazo de redes. Elementos para aparellos.

Elementos para nasas.

Elementos artes de enmalle e deriva, de cerco e de arrastre.

Elementos de reparación e montaxe de utensilios, aparellos e artes.

Cables e cabos de diferentes tipos. Equipamentos e medios de seguridade.

Espazo de mantemento de máquinas/taller mecánico.

Equipamentos e compoñentes varios do buque.

Ferramentas e utensilios de traballo.

Mesa de traballo con torno.

Equipamento de soldaxe e oxicorte.

Equipamentos e medios de seguridade.

Aula de seguridade marítima e primeiros auxilios.

Equipamentos de seguridade e protección. Equipamentos de detección e extinción de incendios.

Medios de salvamento.

Paquete de supervivencia.

Caixa de primeiros auxilios.

Equipamentos de resucitación cardiopulmonar.

Equipamento de curas.

Páxina 75 de 78

Espazo formativo Equipamentos

Manequín de prácticas

Mangas.

Extintores.

Lanzas de diferentes tipos. Chalecos salvavidas.

Traxe de supervivencia. Aro salvavidas.

6. Profesorado 1

6.1. As especialidades do profesorado do sector público ás que se atribúe a impartición 2 dos módulos profesionais asociados ao perfil profesional, son: 3

Módulo profesional Especialidade do profesorado Corpo

MP3138. Actividades en cubertas de barcos de pesca.

MP3141. Pesca con artes de enmalle e marisqueo

MP3139. Pesca con palangre, arrastre e cerco.

Especialidade:

Navegación e Instalacións Mariñas

Outros:

Profesorado especialista, de ser o caso.

Catedráticos/as de ensino secunda-rio.

Profesorado de ensino secundario.

MP3142. Mantemento de motores en barcos de pesca.

MP3140. Mantemento de equipamentos auxiliares en barcos de pesca

MP3143. Seguridade e primeiros auxilios en barcos de pesca.

Máquinas, Servizos e Produ-ción.

Outros:

Profesorado especialista, de ser o caso.

Profesorado técnico de formación profesional.

MP3144. Formación en centros de traballo.

Máquinas, Servizos e Produ-ción.

Navegación e Instalacións Mariñas

Catedráticos/as de ensino secunda-rio.

Profesorado de ensino secundario.

6.2. As titulacións requiridas para a impartición dos módulos profesionais, para os 4 centros de titularidade privada ou de titularidade pública doutras administracións distintas 5 das educativas, son: 6

Módulos profesionais Titulacións






MP3143. Seguridade e primeiros auxilios en barcos de pesca


Licenciado/a, enxeñeiro/a, arquitecto/a ou o título de grao correspon-dente, ou outros títulos equivalentes.

6.3. As titulacións habilitantes a efectos de docencia para a impartición dos módulos 7 profesionais, para os centros de titularidade privada ou de titularidade pública doutras 8 administracións distintas das educativas, son: 9







MP3143. Seguridade e primeiros auxilios en barcos de pesca

Diplomado/a, enxeñeiro/a técnico/a ou arquitecto/a técnico/a, ou o título de grao correspondente, ou outros títulos equivalentes.

Páxina 76 de 78



1

Páxina 77 de 78

7. Correspondencia entre módulos profesionais e unidades de competencia para a 1 súa acreditación ou convalidación 2

Módulos profesionais Unidades de competencia acreditables


UC0010_1: contribuír ás operacións básicas de cuberta nunha embarcación pesqueira.

UC0011_1: realizar as gardas de navegación e goberno do buque.

MP3141. Pesca con artes de enmalle e marisqueo UC0734_1: realizar as actividades extractivas da pesca e marisqueo

en flotación con artes menores, nasas e equipamentos de maris-queo.

MP3139. Pesca con palangre, arrastre e cerco. UC0012_1: realizar as actividades extractivas da pesca con palan-

gre, arrastre e cerco.

MP3142. Mantemento de motores en barcos de pesca. UC0731_1: realizar operacións auxiliares de mantemento do motor

principal do buque e os seus sistemas, e as gardas na cámara de máquinas.


UC0732_1: realizar operacións básicas de mantemento de máquinas auxiliares e elementos e equipamentos do buque, en flotación e en seco.

MP3143. Seguridade e primeiros auxilios en barcos de pesca UC0733_1: actuar en emerxencias marítimas e aplicar as normas de

seguridade no traballo.

8. Ciclos formativos de grao medio aos que o título profesional básico en 3 Actividades Marítimo Pesqueiras permite a aplicación de criterios de preferencia 4 para a admisión en caso de concurrencia competitiva 5

O título profesional básico en Actividades Marítimo Pesqueiras terá preferencia para a 6

admisión a todos os títulos de grao medio das familias profesionais de: 7

– Electricidade e Electrónica. 8

– Informática e Comunicacións. 9

– Fabricación Mecánica. 10

– Instalación e Mantemento. 11

– Enerxía e Auga. 12

– Industrias Extractivas. 13

– Marítimo-pesqueira. 14

– Química. 15

– Transporte e Mantemento de Vehículos. 16

– Madeira, Moble e Cortiza. 17

– Edificación e Obra Civil. 18

9. Distribución horaria 19

Organización dos módulos profesionais do ciclo formativo de formación profesional 20 básica de Actividades Marítimo Pesqueiras. 21

Curso Módulo profesional Duración

horas

1º MP3009. Ciencias aplicadas I. 175

1º MP3011. Comunicación e sociedade I. 206

1º MP3140. Mantemento de equipamentos auxiliares en barcos de pesca 267

Páxina 78 de 78

Curso Módulo profesional Duración

horas

1º MP3142. Mantemento de motores en barcos de pesca. 204

1º MP3143. Seguridade e primeiros auxilios en barcos de pesca. 58

Total 1º

(FCE) 910

2º MP3012. Comunicación e sociedade II. 135

2º MP3019. Ciencias aplicadas II. 162

2º MP3138. Actividades en cubertas de barcos de pesca. 135

2º MP3139. Pesca con palangre, arrastre e cerco. 141

2º MP3141. Pesca con artes de enmalle e marisqueo 135

Total 2º

(FCE) 708

2º MP3144. Formación en centros de traballo. 320

Titoría 1

No primeiro curso do ciclo formativo dedicaranse 35 horas á titoría, e 27 horas no segun-2

do curso. 3

10. Unidades formativas 4

Organización dos módulos profesionais en unidades formativas de menor duración 5

Módulo profesional Unidades formativas Duración

horas

MP3011. Comunicación e sociedade I.

MP3011_13. Comunicación en linguas galega e castelá I 88

MP3011_23. Comunicación en lingua inglesa I 59

MP3011_33. Sociedade I 59

MP3012. Comunicación e sociedade II.

MP3012_13. Comunicación en linguas galega e castelá II 67

MP3012_23. Comunicación en lingua inglesa II 34

MP3012_33. Sociedade II 34

6

ANEXO XVI Currículo do ciclo formativo de formación ... XVI_BMAP01_GAL.pdfPáxina 4 de 78 1 dade...

Documents

Transcript of ANEXO XVI Currículo do ciclo formativo de formación ... XVI_BMAP01_GAL.pdfPáxina 4 de 78 1 dade...