ANO 2 Precio 2 euros Concurso cortadores de xamón · discurso directo e sose - gado, cheos da...

FestivalGroba2016

XXX Festivalda Poesía noCondado

Festa daRosca enSober

ANO 2 | Edición nº 20 | Agosto de 2016 | Precio 2 euros

XornadasEuskadi-Galiza enAllariz

Concurso cortadores de xamón da CañizaPáxina 10

Páxina 38

Contraportada

Entrevista aoAlcalde daGuarda

Páxinas 44 - 45

Páxina 14

n Foto: Hernández

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 20162

OpiniónCadernos da viaxe Por: Xoán Antón Pérez-Lema

Dicía Josep Plà que o máis seme-llante que había a un español dedereitas era un español de es-

querdas. Porque partillaban doutrinasdogmáticas e impermeábeis, refractariasá negociación e unha idea de España uni-taria, que percebía a plurinacionalidadecomo realidade que cumpría superar,cando non coma inimiga.Os anos decorridos non teñen mudadosubstancialmente as posicións políticas.As esquerdas españolas ben puideronachegarse á realidade plurinacional doEstado con sinceridade e mesmo aprezarno autogoberno das nacionalidades achave que servise de ferramenta paraconstruir unha sociedade máis xusta,próspera e inclusiva. Mais mercáronlle odiscurso territorial á dereita, sen enten-der que a democracia na España só sepode construir sobre o respecto á liber-dade das distintas nacións.A esquerda española careceu na Galiciadun discurso a respecto do medio ruralou dos problemas do mar, como tam-pouco a respecto da economía social, aspequenas e medianas empresas ou as di-ferentes bases económicas da actividadeprodutiva galega a respecto da española.Estas cuestións, que afectan aos proble-mas da xente común, foron sistemática-

mente esquecidas das axendas “progre-sistas” españois. Ao tempo, o autogoberno víase ás vecescomo angueira periférica pequenobur-guesa e, no mellor dos casos, como cues-tións secundarias. O certo é que para unprogresista español a cuestión nacionalgalega é secundaria, porque non se tratadun problema da súa nación.Unha auténtica esquerda federal pensaríaen global, mais actuaría en local. En-chouparíase primeiro dos problemas e ca-rácterísticas económicas, sociais eculturais do País para logo propór solu-cións reais e acaídas. Mais a lóxica cen-trípeta minimiza que o factor territorialé inseparábel do social. O fracaso das es-querdas españolas non habería conlevaro fracaso de coalicións de cambio nas na-cións do Estado. Mais o establishmentprogresista español, chámese PSOE, IUou Podemos non é quen a velo.Lembro un misioneiro que nos queríaaprender aos rapaces a cantar en swahili.Para él, coñecer esa lingua era un sinalde inculturación indispensábel para en-frontar a súa andaina na África. Nuncaentendeu, en troques, que precisaría ogalego para o seu ministerio en Galicia.Cos progres españois pásalles algo moisemellante.

Arecente Marea Constituínte marcouun fito moi importante no desen-volvemento desta alternativa polí-

tica. A achega de alcaldes e alcaldesasvarios, de centos de galeguistas con ex-periencia de xestión local e autonómicae de forzas municipalistas máis ou menosxurdidas á marxe de Podemos densifica aresultante e achega a nova alternativa átradición galeguista e ao coñecemento,afastándoa dun certo adanismo presenteaínda nalgúns acenos e discursos. O per-corrido dende maio do 2015, abríndose asectores en principio refractarios, candonon conscientemente apartados, favorececonstruir un discurso e unha ferramentagalegas e permite albiscar a posibilidadedun programa de goberno ás galegas ilu-sionante, transformador e realista. Conmoitas dúbidas, porque parte dos proble-mas deste novo espazo político ficanaínda sen resolver. Mais hoxe a Maré émáis potente e máis galega ca onte e tenmáis posibilidades de conectar con sec-tores até de agora pouco interpeladospolo seu discurso.Mais está o problema de Podemos. Pormoito que proclame a súa plurinacionali-dade Podemos é un proxecto español e osseus asociados partillan en grande nú-mero unha visión estatalista da axenda

política. Para máis,consideran que oproceso de forma-ción da Marea galega non remunerou axeito a súa achega en votos. Mais vivimostempos líquidos na política e o que valíana primavera do 2015 non val no verándo 2016. Porque hoxe a causa principaldo relativo fracaso de En Marea o 26 dexuño atópase na falla de definición autó-noma, no seu solapamento cun discursoestatal que, ademáis, está lonxe de pularpor un cambio real no conxunto do Es-tado.Esta vocación galega da Maré non haberíaimplicar a exclusión dos demócratas nongaleguistas que acrediten no País comosuxeito de decisión. Nin tampouco negara colaboración co progresismo estatal dePodemos na rexeneración democrática ouconcretas reformas sociais e económicas.Mais dende o recíproco recoñecementocomo proxectos diferentes e autónomos.Porque a nova Maré Galega só terá espazoautónoma de calquera dependencia esta-tal, abríndose ao conxunto das capas so-ciais e afirmando a súa vocación degoberno transformador. A asemblea dosábado pasado en Vigo, neste senso, foiun paso adiante. Mais compre dar outrosmoitos para facer útil este proxecto.

Incapacidades das esquerdas españolas Podemos na Marea?

Descoñezo, é evidente, a opinióndo Papa Francisco sobre a má-xima ignaciana de “en tiempos

de tribulación no hacer mudanza”; tam-pouco sei se considera que a Igrexa estáen momentos aflixidos. A sentenza, diri-xida aos soldados de Xesús e non aoconxunto da Igrexa, emitida polo fun-dador da orde na que milita o líder ca-tólico, inspirou, con éxito, a persistente influencia dasúa facción, durante case cinco séculos,nos círculos de poder da curia romana. Nestes meses úl-timos na esquerda galega, na naciona-lista ou non, seguiu a estar benpresente o espírito xesuíta de non mo-verse para non arriscar. Todo o contrariodo que, ao meu parecer, a cidadanía de-manda.O que si sei é que cando a xente sobre-vive como pode, nestes “tempos de de-solación”, e contra San Ignacio, a unhasociedade, calquera, ténselle que ofre-cer algo máis que remoer a súa aflición.Precisa coller folgos, decidir, afrontar,arriscar, sen medo a errar por despren-derse do pasado e mudar, non porque“Se vogliamo che tutto rimanga como é,bisogna che tutto cambi” senón porqueé preciso, necesario e urxente termardun pais que se esfarela avellentado,coa mocidade procurando polo mundoadiante as oportunidades que aquí nonse lle ofrecen, cos seus sectores produ-tivos boqueando, coa súa cultura esmo-recendo, cun réxime carente do mínimo

respecto polos máis básicos principiosdemocráticos, cunhas xentes sometidasá perda de dereitos sociais e niveis debenestar que hai anos considerabamosimprescindíbeis.Nin a inmobilista frase xesuítica, nin acínica expresión lampedusiana, nin aidealizante aseveración de “para mudalotodo” semellan aqueladas para estestempos de incertezas.O 25 de setembro a cidadanía está con-vocada a escoller un novo parlamento.Menos dun mes despois será o 35 ani-versario das primeiras eleccións ao ór-gano lexislativo. Neses seis quinqueniosnon chegou nin a un o tempo no que adereita postfranquista deixou agromarnovos xeitos e formas de gobernar. Seráun mes de infarto político nun estadoque é probable siga sen goberno, coneleccións entre nós e no País Vasco ecoa moción de confianza nunha Cata-luña na que as forzas soberanistas se-mellan querer seguir mantendo o pulso.Máis suspense imposible.Precisamos mudar, con dúbidas, incerte-zas, remoendo, aflixidos, magoentos...pero precisamos xuntar todas as forzaspara demoler a brigada de demolición,para desinfectar San Caetano. Cómpreconcentrar todas as vontades da nacióncidadá nunha grande enxurrada popular.

Por Carlos Méixome

Tempo de mudanza, tempo arriscado

Marea de octubre (2014) - Joaquín Martínez Cano - Óleo s/ lenzo, 81x81

3NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 2016

Colaboradores:GALIZA: Jesús Losada ([email protected]) – Rocio Rodríguez ([email protected]) – Montserrat Rodríguez ([email protected]) – Porto Ucha – Raquel Vázquez – C. Méi-xome- M. Xiraldez – M. Rguez. Alonso – X. Maure – Uxío Breogán –Pérez Lema – X. Glez. Mtnez.– M. Bragado – B. Iglesias (Mero) – L. Mtnez. Risco – Fco. Peña – Nemesio Barxa – Andrea GORO– Anxo Mena – I. Otero Varel - Susi RodríguezPORTUGAL: Viale Moutinho – Manso Preto – Isabel Varela – Manuel Gonçalves -Joâo Martinho.MADRID: –Juan Louzán – BARCELONA : Fdez. Valdeorra – PAIS VASCO. Nicolás Xamargo.CANARIAS: Fco. Puñal.NOVA IORQUE: Fco. Alvarez (KOKI)Fotografía: Hernández – A. Gutiérrez – M. Preto –Dpto. Propio.Humor: Tokio, Martirena, Pepe Carreiro, X. Marín, M. Fernández (HERMENAGER)Depósito legal: VG-138-2015

Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.Publicidade: Departamento propio e axencias [email protected]ía: Hernández e departamento propioDeseño e maquetación: Miguel G. Montero

Director: Guillermo Rodríguez Fdez. T.658 58 50 49 [email protected]: Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L. Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) - T. 986 64 12 69 [email protected]

Que pasa co noso na-cionalismo? As elec-cións que veñen

aventúranse non só crúas,senón crueis! Doídos en car-nes estamos. O noso nacio-nalismo debe pasar por ribadas siglas para ser ese sentirque firmemente levamosdentro, irrenunciable. Omesmo que nos fai doernosnos desprezos ou menospre-zos que sufrimos non só naLingua, senón en nós mes-mos, cun agravio compara-tivo no que sempre levamos

as de perder. A dor esta, quenos castiga e que, aomesmo tempo, nos conciliae unifica para obrigarnos asabernos xuntos, sabendotamén quen temos diante.Damos por sabido que,antes dos nosos interesesparticulares, está a digni-dade da orixe. Aínda así,algo non funciona ben, isoestá claro. Nas últimas elec-cións houbo partidos “ine-xistentes”, sen proxectopara nós, que sacaron máisvotos ca os nosos. Debemosasumir unha función críticapara dicir o que a moitosnon lles guste oír, meter odedo na ferida, romper esteconsenso de silencios queacaba con nós, que nos aso-laga en disparates e falsida-des teimosas. Ocórresemeque, primeiro, haberá queasumir culpas. Terá que

haber responsables de comose fan ou como se fixeron ascousas! Alguén por aí? Despois, recoñecer que go-zamos de falta enorme dediálogo, está claro. Todocun pasado de incompren-sións e falta de sensatezque non se entende, quei-mados nas penurias daloita que deixou tirados atantos polo camiño, comase foran traidores. Ninguéntivo para eles algún detalleou agradecemento. Illa-mentos sociais, desautori-zacións públicas dosdiscrepantes, voces insul-tantes humillando e espa-llando mentiras obsesivas,omisións intencionadasgraves, ofensas e comenta-rios á marxe de quen nontiña culpa. Tampouco selles pediu perdón. Navenda de favores e compa-

dreos que non foron repa-rados, falsas moedas que sederon aos amigos ou pagosxenerosos a traidores. Esesmesmos que hoxe correncos que gobernan e fantodo tipo de actos e sorrínsatisfeitos, están en todas!Que pillos son! Vendidos acalquera prezo. Así fomosdeixando cadáveres no ca-miño.Penso, sen tentar conven-cer a ninguén, que segui-mos neste minifundiomental de non quereraprender nin actualizarnos,retrasando a historia senpoñerse ao día, sen daridea do que temos dianteos ollos, sen recoñecer quecansamos co discurso, quenon engaiola e menos áxente nova. Por iso, e xadespois, ver que hai quefalar desde a carón, cun

discurso directo e sose-gado, cheos da razón e dorigor do sentimento quenos xungue, coa comunica-ción receptiva que escoitae coa comprensiva queatende, coa verdade quevai cos tempos porque ascircunstancias cambian eveñen a ser moi distintas.Hai que saber relatar esador que, ademais de doer-nos, nos anima a loitar. Esamesma dor, da que quere-mos liberarnos xuntos eque nos poñerá en pé,saíndo desta mediocridadeparcelaria. Sen baixar agarda nin os nosos anceios.A verdade ás veces doe e,desde ela, só hai un modode encarala: uníndonospara ser máis e máis fortes!Chamando os que faltan equedaron no camiño. E, fi-nalmente, dada a capaci-

dade tan importante dasredes sociais e dos medios,corrixir e empregar a capa-cidade de suxestión posi-tiva, de influencia socialesclarecedora. Non se podeperder o tempo en desau-torizar aos demais. Cómprevender O Noso, co esforzode colaborar na inclusiónreal dos colectivos activos,visualizar as nosas capaci-dades e crer de novo ennós. Empregar elementosilusionados, reais da nece-saria diversidade que res-pecta e se fai respectar nosnosos signos identificado-res aos que nunca renun-ciaremos. E iso hai quefacelo dun xeito positivo,sen descualificar. Gañandoespazos aos demais, in-cluso a aqueles que nolosquitaron, pero poñendo envalor os dereitos colectivosque –como nación- nosasisten.

Algo novo?

Apoucos lles acor-dou a data. Pasa otempo e semella

esmorecer na desmemoria.Van xa catro décadas enque, morto o ditador, se-guimos no incerto camiñodos aconteceres, sen saberque pode vir detrás dosmedos, dos fracasos, dadesesperanza e falta deentendemento. Despois dasúa morte, viría un rei aoque todos alcumaban “OBreve” coidando durasemoi pouco. Houbo que irdesmontando aquel “atadoy bien atado” que moitoscoñecemos. Ano e mediodespois de decretos, nega-tivas, cartas magnas, acor-dos e trasacordos,mentiras e manifestacións,carreiras e paus, cargaspoliciais, sindicatos, for-zas de seguridade a ca-balo, detencións, listasnegras, ... Veñen por fin asprimeiras eleccións demo-

cráticas (?) despois de co-renta e un anos de regre-sión e represión, de rancore de moitos medos. Era unestado constrinxido eacomplexado, avergoñadoe acovardado que na súaagonía final, emitiu un sa-laio e respirou afogada-mente, recuperando porveces o alento. A ditaduramorría, non sen tempo. Odifícil era recompoñer.Non se soubo facer, isto derecompoñer, porque habíaimplicacións e manexos,mentiras e difamacións,mortes polo medio. De talmodo que o morto aíndaestaba vivo. Ecoaba enmoitos corifeos daquelprivilexio de poucos. Copaso do tempo a Historiaxulga aqueles feitos e,aínda desde a ocultaciónde moitos datos, sabemos

que todo era unha mon-taxe internacional. O peoré que aínda quedan rama-llazos do franquismo.Comportamentos virulen-tos que vemos aínda enmoitos dos que gobernana brazo tendido, sen es-coitar á xente e coas rode-las dos seus pesadoscarros de combate quearrasan todo, que esnaqui-zan o porvir, que desfán opresente e pretenden es-quezamos o pasado. Algohai que lles fai crer serdonos de todo, que osvotos deron o poder parafacer e desfacer ao seu an-tollo. Non escoitan oslaios dos que sofren e ennós queda a fractura e adivisión, os complexosentre as voces asfixiantesdos “demócratas de todala vida”, os rexeitamentos

da memoria e a xustiza, amanipulación dos mediosde información e dos po-deres -que non son inde-pendentes. Aínda hoxenon se normalizaron osrespectos a miles de per-soas que están nas cune-tas, en fosas e covas.Seguimos feridos polo pa-sado. Idiotizados na estu-pidez sen facernos cargodo que supuxo aquela Re-pública Legal, despois ogolpe militar, a guerra etanta dor, a ditadura, a re-presión, e moito silenciospor recuperar. Os vence-dores proclaman orgullo-sos tanta vergoña, dearredar ás vítimas sen lem-brar que eran heroesdunha causa, dunhas ideastan válidas coma calquera.Non houbo transición de-mocrática. Nun principio

confiabamos na busca danormalización da vida ensociedade. A modernidadenon chegou en forma de-sexada, o progreso eraabrasivo e agochaba per-versas realidades e abusos.A cuestión é que a cacare-xada transición foi ruín epouco conciliadora, menosxenerosa do esperado. Ninsequera recuperaba oatraso histórico padecidoe aínda hoxe agardamosreparar a demanda socialde rexeneración e afonda-mento democrático de talxeito que dean credibili-dade ás votacións, ao es-tado de dereito, aorecoñecemento da plurali-dade que, de momento, sóson verbas nun papel. Asínon chegaremos a esaprosperidade soñada, nin aesa liberdade que nos pro-

duza o pracer inmenso deentender, de entendernose comprender a vida.Aínda quedan moitos de-fectos de fondo e forma,moitos males que se mani-festan en corrupción eque, mesmo a sociedade,aplaude en votos. De ondevén todo isto? Daquelaeivas do pasado que nonforon harmonizadas debi-damente. Cómpre volver aollada atrás e mirar cantofranquismo habita aíndaentre nós, mesmo na CartaMagna inmobilista a travésdo tempo. Como pode ser?Despois das tantas varia-bles de tempo e circuns-tancias. Deberemos facernormal o que é normal,con altura de miras, conxenerosidade para deostaros poderes monolíticosque cegan esperanzas. Foiun tempo cruel, asfi-xiante. Pero o xuízo daHistoria será implacable!.

A anos da pesada páxina da historia

Baldomero Iglesias Dobarrio

Mero

Opinión


Letras

Celebrouse no Carba-lliño a VIII ediciónda “Festa da Pala-

bra” na que se rendeu ho-menaxe ás escritoras Purae Dora Vázquez, quen aolongo de toda a súa vida,incluso en épocas moi difí-ciles, contribuíron cos seuslibros e coa súa acción, ádefensa da cultura e da lin-gua galega. As irmáns Purae Dora Vázquez naceron enOurense en 1918 e 1913,respectivamente, e falece-ron na mesma cidade, noano 2006 e 2010, respecti-vamente. O presidente daFundación Insua dos Poe-tas, Luís González Tosar,asegurou que a Insua dosPoetas é “un proxectoúnico e novidoso, no que anatureza dialoga coa pala-bra escrita, coa literatura,

coas artes plásticas e coacreatividade en xeral. Por-que aparte desta “festa dapalabra” realízanse outrasactividades como a cele-bración da auga, da árboree da poesía, destinada aosescolares de toda Galicia;unha colaboración coasxornadas de cine e vídeodo Carballiño, a través deproxeccións de documen-tais e películas ao aire librenos mes de agosto; activi-dades musicais, teatrais ede impulso cultural nomedio rural”. Tosar dixoque “o espírito da Insuados Poetas é contribuír cofortalecemento da ourensa-nía, do galeguismo e atodo o que axude a unhamaior proxección interna-cional da creatividade cul-tural de noso”.

No acto interveu o fillo deDora Vázquez, Antonio AlejoRodríguez. A música correua cargo de “Brañas Folk” quepresentaron en exclusiva aadaptación dun poema dePura Vázquez. A segundaparte da celebración consis-tiu no desvelamento do con-xunto escultórico realizadoen granito da canteira mi-neira de Rocas de Melón. AFundación Insua dos Poetasven celebrando a “Festa daPalabra” desde o ano 2008.Os escritores e escritoraspresentes na Insua dos Poe-tas son: Rosalía de Castro,Eduardo Pondal, Manuel Cu-rros Enríquez, Celso EmilioFerreiro, Xosé María DíazCastro, Eduardo BlancoAmor e o poeta arxentino-galego, Francisco Luís Ber-nárdez.

Na Casa de Rosalía deCastro, en Padrón,lembrouse o pasa-

mento da escritora hai 131anos. A fundación que levao seu nome organizou oacto no que Xosé Luís Mén-dez Ferrín fixo unha lem-branza do poeta ManuelMaría. O acto tamén conme-morou o 125 aniversario dotraslado dos restos da escri-tora a San Domingos de Bo-naval, en Santiago. Estivopresidido polo conselleiro deCultura, Román Rodríguez,xunto co presidente da Fun-dación Rosalía de Castro,Anxo Angueira, e contoucoa presenza de represen-tantes da cultura galega. AFundación Rosalía de Castroentregou por primeira vez aRosa de Galicia, un deseño

en ouro de Pepe Barro coque se quere distinguir aaquelas persoas ou entida-des que se significaron nadefensa da figura da escri-tora. Esta primeira Rosa deGalicia foi para Loliña Mos-quera, a filla Xosé Mosquera,máis coñecido como “O vellodos contos”, que foi unhadas persoas que posibilitoua compra do inmoble de AMatanza para a súa posteriorconversión en Casa Museo.O responsable da fundaciónrosaliana falou do traballofeito nos catro anos que pa-saron dende que está napresidencia e tamén do quequeda para os outros catroque lle restan de mandato.Anxo Angueira renovou pú-blicamente o seu “compro-miso” coa fundación e

engadía que “eu pasareicomo pasaron os que meprecederon, pero esta casanosa, a casa do pobo ga-lego, a casa de Rosalía, coseu lume e o seu forno, coassúas fiestras e o seu mar, se-guirá sempre en pé”. RománRodríguez cualificou a Rosa-lía de Castro como un sím-bolo equiparable á bandeira,ao escudo e ao himno.“Unha figura que nos uneaos galegos e que os gale-gos queremos como unhagran nai, símbolo de todosnós”. O conselleiro sinalouademais que Rosalía segueviva “con cada lector que adescobre, con cada novopoeta que a reinterpreta econ cada persoa que sesente fascinada pola súapersonalidade e obra”.

As escritoras Pura e Dora Vázquez,homenaxeadas na “Festa da Palabra”

Lembrando a Rosalía na súa casa de Padrón

n A homenaxe celebrouse na Hortiña da Casa-Museo.

Desta volta comezareicunha cuestión queata non hai moito

se xulgaba extraliteraria,hoxe considérase sistémica,e que afecta enormementeá recepción aínda que nonse adoite falar dela: a dis-tribución. Sería coa che-gada da primavera candoiniciei a procura da novaentrega de Antón Piñeiro,autor que sigo con moitointerese desde que se dou acoñecer como narrador conAs fiandeiras (Galaxia,2012), premio García Barrosdese mesmo ano. Cada vezque acudía ás librarías epreguntaba pola novela, aresposta era a mesma: nonchegou, non figura na lis-taxe de obras previstas parao próximo envío e non seentende o motivo. Non foiata entrado o verán candome puiden facer cun exem-plar de O noiro, libro queconta polo demais co avaldo premio Manuel LueiroRey de novela curta 2015,seica debido a un pequenoproblema de distribución. A anécdota ilustra como a

literatura en tanto produtode mercado, guste ou non aperspectiva que, desdelogo, no basta para terunha visión de conxunto dofenómeno artístico, se vecondicionada por numero-sas continxencias que exce-den o ámbito estritamentetextual, ata o punto de des-virtuar mesmo algunhas va-loracións da crítica. Poñode novo como exemplounha experiencia persoal.Dende hai uns anos cola-boro xunto a outras críticase críticos na sección “A ta-bela dos libros” do blogueCriticalia do tamén crítico eamigo Armando Requeixo.Nesta sección, cada un doscolaboradores escolle cadames as cinco obras que nassúas respectivas opiniónsforon as máis interesantesdas lecturas efectuadas. Sendúbida, de ter chegado ásmiñas mans a novela figu-raría no elenco. Mais, vistoque sempre se referenciannovidades literarias, vistoque en xullo e agosto a ta-bela tamén está de vaca-cións e visto que nos

últimos dous meses saírondo prelo un número consi-derable de títulos, previsi-blemente en setembro xaserá tardepara incluíla. Pero pasemosagora aotexto. Anto-nio Piñeirodesenvolveaquí dúas dassúas caracte-rísticas fun-damentais: abrevidade for-mal e a ela-b o r a c i ó npoética dalinguaxe. Po-deríase enga-dir unha terceira, de tipotemático aínda que afectatamén ao discurso, que tenque ver coa reconstruciónsubxectiva do pasado sobreos alicerces dunha memoriaque opera a partir das su-

xestións ofrecidas polossentidos, incluso cando seafrontan episodios tanduros como a guerra. Pode-

ría dicir“como a Gue-rra Civil” xaque é estacontenda áque seachega oautor, peroinsistir naconc rec ióndeturpa com-pletamente anatureza dolibro. O pro-pio autor dáas claves.Malia a brevi-

dade apuntada antes, pro-bablemente esta sexa anovela onde mellor se reco-lle, a modo de autopoética,a consideración que Piñeiroten da literatura. Os narra-dores-protagonistas (va-

rios) sitúan a querenza polaescrita na infancia grazasao maxisterio dalgún do-cente, tal e como llesacontece a eles mesmos. Émediante estes primeirosexercicios narrativos como“imos canalizando caraunha substancia distinta aunión dos nosos recordos eas nosas sensacións.” (p.13). A través da escrita, dorexistro en caderno quepasa de xeración a xeraciónnesa cadea creada entreprofesor e alumno, iníciaseanos despois a búsquedados escenarios da violencianos arredores de Madrid.Superpóñense períodos, es-pazos e relatos para afron-tar as sensaciónsatemporais que visten con-ceptos universais como ador e o medo. Os sons dascigarras no silencio tensoda noite, o olor da terra e otomiño, a cor dos temoresno verán, o tacto da seca edo metal da munición ou osabor acedo da morte son,á fin, as pegadas máis visi-bles dos campos de batalla;as cicatrices que fican por

sempre abertas, sobre todocando a guerra corrompe ainfancia, na liña do trata-mento co que Carlos Casaresse achegaba ao tema enVento ferido. Hai moito denarración en O noiro xa quea recuperación da memoriada memoria (histórica epersoal) ten moito de cons-trución dun fío argumental.Pero un dos maiores logrosconsiste en mastigar asimaxes que dotan á sineste-sia dunha función revela-dora que se erixe como aúnica posible. A pesar dacurta extensión, non esta-mos perante unha lecturarápida e lixeira coa queamenizar unha tarde depraia. O noiro require detempos dilatados e dacalma que permiten gozarda asimilación gorentosa decada unha das palabras.

Por: Inma Otero Varela

O cheiro do medoAntón Piñeiro, O noiro (Sotelo Blanco, 2015)


Editorial

Por: Guillermo Rodríguez Director

Amedida que imos che-gando ao Dia D (léase25 de setembro) a

prensa pesebrista non acou-gará ata convencernos de queé mellor o malo coñecido queo bo por coñecer.Sempre foi así. Dende que euteño uso de razón veño escoi-tando isto dunha maneira queeu diría case natural. Os cida-dáns, xa nolo din os espertosna materia, somos o que es-coitamos, o que lemos e oque vemos. Xa dende o claus-tro materno, como están de-mostrando no Pais Vasco nunCentro Pedagóxico de niveleuropeo, (o que demostra queos vascos saben facer ben ascousas e non teñen cornos,como algúns se empreñan ende mostrar) as criaturas aíndanon natas xa aprenden a falardende o momento en quepoden escoitar; así se explicaas enormes posibilidades deaprender idiomas que teñen osnenos/as dende a nenez.Pois ben, nós, homes e mulle-res feitos e dereitos, mozos emozas desta Terra Nosa taménsomos aquilo que lemos, es-

coitamos e vemos. A preguntaé que tipo de material forma-tivo e informativo temos aonoso dispor. En canto ao quelemos, resulta obvio que anosa maior fonte de informa-ción son osxornais, polomenos para o90% dos cida-dáns; queda-m o s ,permítanmeque me inclúa,un 10% quenon nos con-formamos cono que nos dinos de sempre e“atrevémonos”a beber en di-versas fontesdaquí e do es-t r a n x e i r o .Temos aí,diante dos fi-ciños, coma un castigo divino,as pantasllas de televisiónmeténdonos pola vista e polos

ouvidos as mensaxes oficiais.Se non somos bós e nos aven-turamos a novas experiencias, eles, os de sempre, non sefan responsables..Situados neste campo de

xogo, chegan ás nosas mánsresultados estatísticos queanuncian os posibles repre-

sentantes que cada opciónpolítica pode conseguir en Ga-licia o vindeiro dia 25 de se-tembro.Que os xornais diarios destaTerra Nosa, e de fora dela, non

traballan paraunha honestainformación éalgo que poucosdubidamos ,pero que sí sonmoitos os quelles cren comose foran dog-mas. Xa se sabeque os galegossomos moi cren-tes, cristianos,católicos eapostólicos; ode romanos teñodúbidas porquenestes momen-tos existe unhaimportante vaga

de xenófobos.Sendo así os resultados estáncociñados a gusto dos consu-

midores. Nin que fora MisterCheff..Aos votantes do PP anúncian-lles que teñen que mobili-zarse a tope porque pode vir olobo da esquerda e deixalossen tarta. Aos demais partidosanímanos a presentarse porseparado porque hai tartapara todos; Todos poden collercacho se non van xuntos. Aquíestá a trampa. Os responsa-bles da enquisa saben queanimando á Oposición actuala que se presente por sepa-rado vanse perder vía restosmilleiros de votos en cadaprovincia. Votos que o Sr.Hont se encargará de levar aocesto da lista máis votada.Danse conta como o teñentodo calculado?Verdade que nos están fa-cendo a cama? O meu conselloé que decidan vdes. onde econ quen se van deitar o dia25 de setembro.. Ata aí pode-riamos chegar.Sexan felices

Como nos fan a cama!!

Cadernos da viaxe Por: Xoán Antón Pérez-Lema

Núñez Feijóo é campión de dúas mo-dalidades políticas: facerlle oposi-ción á oposición e botarlle a culpa

aos demáis (antes era aos sanitarios da si-tuación da sanidade, agora é aos concellosda situación dos socorristas nas praias e domal estado dos Camiños de Santiago). Opresidente repenica unha e outra vez a súaladaíña: compre votarmos a estabilidade doPP, afastándonos deste xeito dos previsíbeisdesastres dun tripartito ou cuadripartito,seica dirixido polas “Mareas de Podemos”.Se os mareantes buscan a alianza con Po-demos mal porque manda o do chicho. Seafortalan (coma arestora) a autonomía doseu proxecto e do seu discurso mal taménporque “nin se entenden entre eles”.

O PP na Galicia (o PP en xeral) pregoaunha e outra vez un relato no que a cola-boración, a coalición entre as distintasforzas é manifestación de febleza. Defeito un dos graves problemas que tenRajoy para formar goberno é precisamenteesta estrutura mental: dialogar e transixiré malo, impoñer dende o discurso únicoé o que mola. Velaí que as forzas todasda oposición ao PP (nas que evidente-mente non entra Ciudadanos, definitiva-mente operante no ámbito da dereitadura e neocentralista) haberían amosaren público a súa vontade real de remudano Goberno, a súa vontade de alternativa.

Dun xeito definitivo, que lle faga ver acadanseu electorado que o seu voto vaiser ferramenta de cambio.Cál ha ser o mínimo común denominadordo PSOE de Leiceaga, das Mareas de Villa-res, do BNG de Ana Pontón ou de Compro-miso por Galicia de Xoán Bascuas? Unpacto por Galicia, baixo os eixos da rexe-neración democrática, do crecemento ereindustrialización, da ampliación subs-tancial do autogoberno autonómico elocal e da ordenación do territorio emedio rural en clave de aproveitamentoprodutivo, sostibilidade ecolóxica e im-plementación dun novo Mapa local, que

desmonte as pro-vincias e potencieo consorcio defuncións entre osconcellos.

Teñan claro asforzas do cambio,quer soberanistas , quer federalistas ouautonomistas, que os eleitores están polaseguranza de que todos os seus votos vancontar na alternativa ao PP.Porque omapa electoral de Galicia esta divididocase en dúas metades e a mobilización doelectorado galeguista e progresista pasapor se representar a utilidade do seu votopara substituir ao actual goberno do PP.Nin máis nin menos.

A alternativa plural


LetrasMaría Reimóndezpresentuo na Feirado Libro da Coruña

“A dúbida”,gañadora do PremioNovela por entregasda Voz de Galicia

Nestes dias emque os olhos domundo se vol-

tam para o Brasil, a edi-tora Latus daUniversidade Estadualda Paraíba acaba deeditar e colocar nas liv-rarias o livro-discoCores do Atlântico, otrabalho que Ponte…nas ondas! e o selo dis-cográfico galego PAIMúsica editou em 2010para Galiza e Portugal.Este foi apresentado nomarco do Congresso“Pontes de cultura,pontes de futuro” reali-zado em Vigo e Melgaçoem 2010 com motivodos 15 anos de Ponte…nas ondas!. As Cores do Atlânticopublicadas agora para opúblico brasileiro con-tam com produção daUniversidade Estadualda Paraíba e a parceriada Liraprocult, a produ-tora de Socorro Lira, deRia Lemaire, a autora dotexto e de Ponte…nasondas! que produziu otrabalho original comfinanciamento da Xuntade Galiza.Nova capa

A capa da edição brasi-leira renova-se com umdesenho do ilustradorAnderson Augusto,quem sugere o banhonas ondas do Atlânticocom uma bela paisagem

das montanhas defundo. O resto do tra-balho mantém a distri-buição e composição daanterior edição galego-portuguesa.

Importância daedição nomercadobrasileiroNo âmbito universitáriobrasileiro ainda não émuito reconhecido aexistência de um patri-mónio comum partil-hado com a Galiza e, àsvezes limita-se ao âm-bito das origens da lín-gua naquele cantinhoda península ibérica

onde as mulheres can-tavam fininho. Por issoé importante que as in-vestigações realizadaspela professora Ria Le-maire contextualizando

estas origens do patri-mónio imaterial galego-português, não só noâmbito literário senãotambém em um espaçocultural muito maisalongado e abrangente.Para o público brasi-

leiro, a edição do Coresdo Atlântico vai permi-tir conhecer de umaforma muito intuitivaaquilo que já pressentequando ouve ou escutadeterminadas expres-sões culturais e mesmo

sotaques da sua identi-dade que identificamcomo algo de procedên-cia ibérica ou tão sóportuguesa.A descoberta de umasorigens culturais gale-gas que estão em boamedida ainda vivas noNordeste brasileiro podeser um dos grandes lo-gros que a leitura e aescuta do Cores do At-lântico produza nos lei-tores e públicobrasileiro.A ponte com o patrimó-nio partilhado O livro-disco agora edi-tado contém o mesmotexto introdutório dePonte…nas ondas!onde se afirma queCores do Atlântico “éuma obra que une, namesma proposta artís-tica, três continentesque partilham ummesmo património: a lí-rica medieval das canti-gas de amigo. Umtesouro que se procuratransmitir, no séculoXXI, através do sistemaeducativo e das novastecnologias e do qualmilhares de pessoas,por todo o mundo, con-tinuam a aproximar-secom interesse“. Também se incluem aspalavras da professorada Universidade de

Vigo, Camiño Noia,quem afirma que “Cores do Atlântico éuma obra diferente,inovadora, da qual des-frutarão os espíritosabertos; mas é tambémuma criação transgres-sora que, talvez cheguea escandalizar os espíri-tos dos académicos tra-dicionais que nãogostam de inovações.Pois, além da ousadiade devolver às mulheresa autoria das composi-ções paralelísticas, aobra subverte a culturacanónica ao fundir a lí-rica medieval com osritmos afro-brasileiros.”As ilustrações que o ar-tista galego QuiqueBordell realizou paracada uma das 15 canti-gas recolhidas no CDacompanham tambémnesta edição brasileiraao texto do libro. No disco participaramas artistas brasileirasSocorro Lira, MargarethMenezes, Eneida Martae as Cirandeiras Caianados Crioulos, EneidaMarta de Guiné Bissau,João Afonso de Portu-gal e Uxía e Leilía deGaliza. www.coresdoatlantico.comAssociação Cultural eP e d a g ó g i c aPONTE...NAS ONDAS !+info:[email protected]

As cores do Brasil

Omartes 2 de agosto, ás 20:30 horas,presentouse na Feira do Libro daCoruña (Xardíns de Méndez Núñez)

que se extenderá do 1 ao 10 de agosto, anovela “A dúbida” de María Reimóndez. Aautora estará acompañada por Eli Ríos epolo editor Manuel Bragado.“A dúbida” aborda temas de actualidadecomo os abusos sexuais e a corrupciónpolítica con sutileza e rigor.Creáronse en torno á obra unha serie devídeos nos que diferentes persoas relacio-nadas co tema dos abusos sexuais a me-nores falan da relevancia da novela parao seu traballo e para a visibilización destetipo de violencia. Deixámosvos a ligazóná lista de youtube.https://www.youtube.com/playlist?list=PLyF60SNNlIMOaNXx5KAAfGj5HzCtsM1VR

“Ninguén me di, poño por caso,

para que sirven as estrelas

nin onde morren os paxaros.”

TREBOADA

ORBALLO

Atravésame unha lea de ignorancia

que non atopa a saída de urxencia

na metade dunha queima, provocada,

que se espalla a través da miña alma.

Entrementres eu, con toda a sabenza

do que escoitou moitas vidas

pero aínda non viviu unha conversa,

intento esquivar as pancadas,

eludir a zarracina, fuxir da liorta.

E as miñas pálpebras agóchanme, como as tebras

dun outeiro, para verte

erixir, surcar todos os limiares do tempo.

Silandeiro, e pintar de verde as infinitas leiras

có asfalto trocou por negro.

Soño. Como unha pantasma que axexa as pegadas,

distante, dende a sombra da vida,

dende o esquecemento da esperanza.

Queda, coa cachaza de ter un reloxo

alugado na esqueda do peito, latexando,

obrigando á vida que me resta a ser morada de rendas.

Agardo sentadiña

ollando como déitase o amencer da arte

encol dun mar embravecido que non me deixa durmir.

SARABIA

Coido o teu recordo

na gabeta, desarranxada, das miñas lembranzas

e me da medo que na metade do caos

podas perderte.

Entre rodas que nunca paran,

pasos que nunca frean.

Entre o piar dos carros

e o deslucir das estrelas.

Todo o demáis descansa

tras as capelas dos meus ollos.

Afundido.

Abaixo.

En terra de indiferenza.

Lonxe ata dos arrabaldes do meu corazón.

Nun fogar atenuado e confuso

que non é fogar.

Quero saír desta balseira que me queima

na que está enguedellado o meu cabelo

e ter ás de bolboreta.

Quero ser aire,

porén xa sei respirar.

Por Laura deCáceres


OpiniónPor Roberto Carlos Mirás

Vivimos uns tempos convulsos. Haiagora uns anos que Mariano Rajoychegou á Moncloa e parece non que-

rer abandonala. Como todo presidente ro-deouse do mellor que atopou e non dabaentrevistas nin aparecía en ningún mediode comunicación. Tiña por diante catroanos cunha maioría absoluta que ninguénconseguira até hoxe. Pero as cousas nonforon se cadra como eles quixeron queforan. Asistimos sobre todo ao comezo daLexislatura anterior a ver unhas rúas cheasde xente que se manifestaban en contradeste galego nado en Santiago. Moitos co-mercios pecharon e moita xuventude tivoque emigrar e as institucións culturais nonteñen cartos para as súas actividades. Es-tamos ante un cambio de época? Cineas-tas, xornalistas, todos se queixaron polarebaixa cultural e polas poucas axudas re-cibidas. Pedíuselle en reiteradas ocasiónsa súa dimisión. Nunca, é algo histórico, unpresidente chega ao poder e case aomesmo tempo recibe esa petición. Incrí-ble. Neste caldo de cultivo en que se con-verteu a política española cando xa houbodúas eleccións atopámonos con que todovai moito mellor. Seguro? Quén é esa fi-gura chamada Mariano Rajoy? Se cadra aresposta douna o xornalista Federico Jimé-nez Losantos que tras algúns títulos coma“La dictadura silenciosa, Lo que queda deEspaña, La última salida de Manuel Azaña(Premio Espejo de España” e agora vén depublicar na Esfera dos Libros, “Os anos per-didos de Mariano Rajoy” Atopámonoscunha obra onde se recolle o mellor e opeor deste home case descoñecido paramoitos pero ao adentrarnos na mesmadesde que fora designado sucesor porAznar, pasando pola masacre do 11 M e osmisterios que o rodean. É unha escalo-

friante análise en clave de novela negra.As súas verbas denotan a un Mariano Rajoyque soubo non queimarse no Poder e saírnos distintos medios de comunicaciónmais últimamente que nos catro anos deGoberno. Curioso. Moitos contan comoRajoy agora fala até dos seus fillos candoantes… Losantos conta desde cando o co-ñeceu e dicía que deixaria a Política fala-mos do ano 27 de setembro de 1987. “Un

tipo muy raro –escribe Jiménez Losantos-, con una barba negra vagamente asiria yojos babilónicos. Aún hoy me resulta difí-cil saber si extravía el ojo izquierdo o bizcael derecho” As editoriais non paran de pu-blicar libros e máis libros xunto a diversostratados de política ou sobre esa nova eco-nomía que parece que se presenta. Unhaeconomía onde os principais autorescopan todo os medios de comunicación. En

certa ocasión un directivo dun Institutoimportante díxonos “para gastos de todoo ano só teño isto”. Se cadra coma nasseiscentas páxinas do libro de Jiménez Lo-santos atopámonos cun camiño cara novasxeracións. Tamén Anton Losada publicabaun traballo de cento cincuenta páxinas“Código Mariano. Desmontando a MarianoRajoy” en Roca Editorial onde se pregun-taba: “Quén é quen foi o noso presidentede Goberno?” Un home que como apuntabaJiménez Losantos leva toda a súa vida enpolítica tendo sido un membro importanteen distintas institucións. Os seus e elmesmo votaron en ocasións a responsabi-lidade en gobernos coma o de José LuisRodríguez Zapatero. E a pregunta ao lersobre el é a siguiente: Como é posible quelevando tanto tempo en política non seenterara de nada? Tanto Losada coma Ji-ménez Losantos fan dous estudios total-mente complementarios que os lectoresdeben ler para saber quen é Mariano Rajoy.O libro de Losada divídese en cinco alíneasou bloques: a vida de Mariano, o gobernosegún Mariano e nunha crise que dura xademasiado e algúns que ostentan o podermiran a ver que traballos poden desenvol-ver nun futuro. Non cren vostedes quetemos que ser e teñen que ser xustos e cla-ros? E o mais importante cando un presi-dente de Goberno que leva toda a vida enpolítica non é responsable de nada e comodiría un galego irónico nos “ameaza” conpresentarse ás próximas eleccións. Moitoslectores preguntaranse en que país esta-mos vivindo? “En la España de 1987 suce-dían cosas así: un político decía quedejaba la política y, si podía ganarse bienla vida, todos lo entendían” Afirma Losan-tos a lo que añade: “El hombre que, porestar, renunció a ser”

En que pais estamos vivindo?

AFundación Otero Pe-drayo, a FundaciónCastelao, o Concello

de Amoeiro e a Real Acade-mia Galega organizaronunha homenaxe aos inte-lectuais galegos represalia-dos polo franquismo.Patricia Arias, secretaria daFundación; Xesús AlonsoMontero, presidente daAcademia e Rafael Rodrí-guez, alcalde de Amoeiro,destacaron que “actoscomo este, de homenaxeaos represaliados, non seorganizou case ningún”.Alonso Montero aclarou queno era una acto políticosenón cultural. “Non pó-dese facer ningunha críticaá presenza da Real Acade-mia, xa que ten todo o de-reito e a obriga de honraraos membros que perten-cen á Academia, fosen máisou menos destacados”. Su-bliñou que “represaliadosnon só foron aqueles queforon executados. A cadea,o exilio, hostigamento ou a

persecución á familiatamén foron represalias.Non existe a idea de queOtero Pedrayo fose represa-liado, pero dende o ano 37ata o 48 foi suspendido deemprego e soldo". O alcaldede Amoeiro, Rafael Rodrí-guez, incidiu en que “des-pois de 80 anos non se fixoaínda nada en prol destesintelectuais”, e engadiuque “é necesario falar destetema tan anestesiado nestepaís, foi un feito tráxicoque quedou impune”. Osactos incluiron dúas diser-tacións académicas, unhasobre Otero Pedrayo e outrasobre Castelao; música; va-rias intervencións sobre aguerra civil e a literatura eun peche poético: novepersoas recitarán unpoema, entre os que seatopa unha regueifa final

sobre o “porco”. A datadesta homenaxe coincidiucoa do inicio do golpe deestado de Franco, que tivoo seu comezo en África o17 de xullo de 1936 e quedurante tres anos sumiu aopaís nunha guerra civil.

Sobre Castelao falou Henri-que Monteagudo, secretarioda RAG, que relatou deta-lles do espolio dos seusbens. Presentes estiverontamén os escritores MaríaXosé Queizán, Gregorio Fe-rreiro e Dores Vilavedra,

que se referiron, entre ou-tros, a Eduardo BrancoAmor e a súa defensa daSegunda República. Aparte poética do acto co-rreu a cargo de Helena Vi-llar Janeiro, María doCebreiro, Xesús Rábade,

Carmen Branco, ClodomiroMontero e Luís GonzálezTosar, entre outros. O so-ciolingüista Anik Nandi re-citou en bengalí o poemaOito versos para Euloxio eRizal, que foi así mesmopronunciado en galego porPatricia Arias Chachero.Carlos Núñez leu un poemasobre o seu pai e dedicouademais a súa intervenciónante os asistentes ao acto,a pedir que se cumpra a leida memoria histórica, “eque se restitua a dignidadedous represaliados”, dixo.Reclamou ademais que serevisen e déixense sen va-lidez os xuízos franquistas.María Xosé Queizán solici-tou que se faga “xustiza”con Ricardo Carballo Calero,dedicándolle o Día das Le-tras Galegas. O grupo musi-cal Tundal interpretou unromance en honra ao co-mandante Moreno, xefe doBatallón Galicia que foiexecutado na Fonsagrada,Lugo, en 1937.

Xornada sobre a represión franquista contra os intelectuais galegos

Redacción A CORUÑA

Un total de 1.822 personasgozaron dende SemanaSanta e ata finais do mes

de xuño das visitas guiadas drama-tizadas que Turismo de A Coruñaofrece para descubrir os aspectosmáis singulares da cidade. A ofertade percorridos, que comezou conseis rutas en marzo aumenta agoraa oito durante os meses de xullo eagosto. O tour guiado polo heroebritánico Sir John Moore e mais odirixido a cativas e cativos, Descu-brindo con Catuxa, son as novida-des de verán para reforzar oprograma de percorridos turísticospor A Coruña. As cifras de partici-pación mantéñense en niveles si-milares ás do ano pasado.A visita máis popular é a que guíaa ánima en pena de Fiz de Coto-belo polo cemiterio de San Amarocada sábado ao chegar a noite.Este tour ten xa cubertas todas aprazas para as saídas do mes dexullo e parte das de agosto. Todasas visitas son gratuítas e requireninscrición previa na Oficina de In-formación Turística de María Pita,que a principios de cada mes abreas inscricións para o mes seguinte.A actividade está especialmenteenfocada para turistas. Con todo,na tempada de primavera a metadedos que gozaron destes tours foroncidadáns da propia cidade (921

personas). So un 4% do total pro-cederon doutras localidades gale-gas (77 visitantes), mentres osvisitantes doutras comunidades deEspaña sumaron un 30% dos par-ticipantes (concremente 529) e o16% restante (295 persoas) foroncidadáns estranxeiros. Entre os vi-sitantes estatais os máis frecuen-tes son os procedentes de Madrid.Abondan tamén cataláns, vascos eandaluces, así como persoas pro-cedentes de localidades máis pró-ximas como Oviedo ou Valladolid.Entre os estranxeiros resaltan bri-tánicos, arxentinos, italianos ealemáns.

OITO RUTAS PARAVIAXAR POLACIDADE E NO TEMPOAs visitas comezaron en SemanaSanta con cinco rutas dispoñiblesque seguirán activas ata final deano: Palacio Municipal, Baterías deCosta do Monte de San Pedro, TourNocturno pola Cidade Vella, Torrede Hércules e Tour Nocturno do Ce-miterio de San Amaro. A oferta re-fórzase coa visita A Cidade dePicasso, de xuño a setembro, e asde Descubrindo con Catuxa e SirJohn Moore en xullo e agosto.Cada unha delas está guiada porun guía turístico oficial que inter-

preta o papel dunha personaxe li-gada á historia que relata.O Tour Nocturno pola Cidade Vellasae os venres da praza de MaríaPita coa figura da propia heroínacomo guía. Pola súa parte, a visitaA Cidade de Picasso está lideradapola personaxe de Eusebio daGuarda, promotor escola onde oartista comezou os seus estudos dearte aos dez anos e percorre a súacasa e os lugares que os inspira-ron.A visita ao Pazo Municipal de MaríaPita está guiada cada xoves por‘Picadillo’, o escritor, gastronómoe alcalde de principios do séculopasado que dá nome ao concursode tapas da cidade. Descubrindo

con Catuxa é a visita dirixida atoda a familia e especialmente aosmáis cativos, un divertido perco-rrido polas anécdotas e recunchosda cidade acompañados pola gataCatuxa, saíndo do parque escultó-rico da Torre cada mañá de do-mingo en verán.No Tour Nocturno polo Cemiteriode San Amaro os sábados ao ache-garse a noite os turistas entrancomo unha Santa Compaña se-guindo a ánima en pena de Fiz deCotobelo para percorrer este cam-posanto integrado Itinerario Euro-peo de Cemiterios Singulares edescubrir os seus segredos. Polasúa banda, Mil espane, neto deBreogán, é o encargado de inter-

pretar o Parque Escultórico daTorre de Hércules, todo un museoao aire libre repleto de mitos elendas.As Baterías de Costa do Monte deSan Pedro descobren o seu pasadoa través do almirante Antonio deHevia Pumariño, que traslada osvisitantes a 1929 para dar sentidoá infraestructura que fixo do golfoÁrtabro a bahía mellor protexida.Por último, o heroe británico SirJohn Moore é o protagonista da vi-sita que percorre as guerras napo-leónicas e a súa pegada na cidade,mesturada con románticas histo-rias da vella Europa. Toda a infor-mación das visitas está dispoñiblena web www.turismocoruna.com.

Opresidente do Consorcio deTurismo de A Coruña, Al-berto Lema, entregou na

mañá deste venres no Concello daCoruña os premios aos gañadoresdos concursos de fotografías e ví-deos “Torre de Hércules, 7º aniver-sario no Patrimonio Mundial”. Aprimeira edición do certame de-senvolveuse durante o mes dexuño en redes sociais para festexaros sete anos da inclusión da Torrede Hércules na lista de PatrimonioMundial da Unesco. Os seis pre-miados son os autores das tres fo-tografías participantes máisvaloradas polo público a través deInstagram, onde @torreherculesiniciou a súa actividade estamesma primavera, e dos tres ví-deos que máis gustaron a travésda plataforma YouTube. Os premia-

dos recibiron diplomas e cadanseupremio de 300, 200 e 100 euroscorrespondentes ao primeiro, se-gundo e terceiro posto de cada ca-tegoría.Os concursos de fotografía e ví-deos “Torre de Hércules, 7º ani-versario no Patrimonio Mundial”foron a principal novidade da ce-lebración deste ano. A travésdeles fomentouse a participaciónpopular e se deu visibilidade nasredes sociais ao recoñecementouniversal do faro en activo máisantigo do mundo. As menciónsao perfil de Instagram @torre-hercules coa etiqueta #7aniver-sariopatrimoniomundial xeraronpreto de 63.000 interaccións.No concurso de fotografías, o pri-meiro premio foi para IgnacioGámiz González, cunha fotografía

na que destaca o verdor dos arre-dores da Torre e a súa condiciónatlántica, coa que conseguiu4.089 “gústame” dende o seuperfil @turismospain. En se-

gunda posición, Carlos DuránLópez (@arkitecn_) obtivo 3.051apoios cunha inspiradora foto-grafía do faro desenfocado naque destacan as flores silvestres.

No terceiro posto, José FranciscoOuviña Otero obtivo 1.760 “gús-tame” cun solpor sobre a Torre,dende o perfil @galicia_mola. Entotal, participaron 100 aspirantescon 205 fotografías.Na categoría de vídeos recolleronos premios Beatriz Prieto Fernán-dez de Valderrama, que conse-guiu 766 “gústame” coaproposta titulada “7º Aniversarioda Torre de Hércules como Patri-monio da Humanidade”. No se-gundo posto, Gustavo JoséLovera Ortiz logrou 748 apoioscon “Torre de Hércules Lenda deXeracións” e, en terceiro lugar,Andrea González Rodríguez ob-tivo 226 con “A Torre de Hérculesdesde o paseo marítimo”. Os ví-deos pódense ver na canle deYouTube da Torre de Hércules

Preto de 2.000 persoas gozaron xa das visitas guiadasdramatizadas de Turismo de A Coruña, que este mes aumentan

a súa oferta a oito rutas

Turismo de A Coruña entrega os premios do concurso de fotos evídeos en redes sociais “Torre de Hércules, 7º aniversario no

Patrimonio Mundial”


Galicia


GaliciaRedacción SANTIAGO DE COMPOSTELA

Novos membros da Orde doCamiño de Santiago

Santiago de Compostela ePadrón reafirman os seus

fortes vencellosComo indican os estatutosda Fundación Orde do Ca-miño de Santiago, e desde

hai 20 anos, o sábado anterior ácelebración do Día do Apóstolo,16 de xullo, esta entidade cele-brou un novo capítulo ordinariono que foron investidos 27novos membros procedentes dediferentes comunidades españo-las, ademais de México e Portu-gal, que se suman aos 1062cabaleiros e damas cos que contaxa en todo o mundo. Dentro doprograma das celebracións do XXCapítulo Ordinario, os membrosda Orde asistiron á misa do pere-grino na catedral, onde o ofe-rente en representación dosnovos membros foi Antonio Cor-tés, presidente da Unión de Em-presarios Galegos en México(UMEGAL). Tras este inicio osparticipantes realizaron un tramodo Camiño Francés desde a Lava-colla. O acto central de investi-dura foi pola tarde na capela real

do Hostal dos Reis Católicos, noque participaron máis de 200persoas de 5 países, entre eles,os comendadores de Brasil, Mé-xico, Estados Unidos, Portugal ediferentes puntos de España.Deste xeito potenciáronse os va-lores do Camiño, cunha clara vo-cación internacional da Orde. A

segunda parte do programa de-senvolveuse ao día seguinte enMelide, onde a actividade princi-pal foi no Bosque dos Peregrinos,propiedade da Orde. Neste lugarcada un das novas damas e caba-leiros plantaron a súa respectivaárbore, situado nun tramo do Ca-miño.

n Damas e Cabaleiros no Hostal dos Reis Católicos.

As festas do Apóstolo tiveroneste mércores unha das súascitas máis tradicionais, o Día

de Padrón, celebración que taménse mantén á inversa –na honra deSantiago- na Pascua da vila veciña.Como cada ano, foi o momento derenovar a colaboración e de estrei-tar os lazos entre os dous munici-pios.A Corporación compostelá recibiu asúa homónima padronesa na prazado Obradoiro para dirixirse á Casado Concello. Alí, Martiño Noriegareafirmou os vencellos entre asdúas vilas, apreciables en "múlti-ples caras", como a propia vincula-ción de Padrón co Apóstolo e coasorixes da cidade, no eido socioeco-nómico e a través de figuras com-partidas como Rosalía de Castro ouCamilo José Cela.O alcalde insistiu nos lazos de ir-mandade entre Santiago e Padrón e

na necesidade de seguir o "camiñocompartido" entre as dúas vilas. Asío referendou tamén o rexedor pa-dronés, Antonio Fernández An-gueira, que agradeceu ahospitalidade da Corporación com-postelá, á que emprazou xa ao Díade Santiago en Padrón.Despois dos discursos, as dúas Cor-poracións saíron aos balcóns deRaxoi para escoitar as interpreta-cións das bandas municipais demúsica das dúas vilas. Ambas pe-charon a súa actuación co himnogalego.


GaliciaRedacción de OURENSERedacción OURENSE

As primeiras Xornadas Euskadi – Ga-liza celebraránse en Allariz do 12 ao 14 de agosto “como recoñece-

mento a estas cidades que acolleron, du-rante a emigración, a moitos alaricanos ealaricanas”. As xornadas serán un encontroque servirá de mostra, cultural, deportiva egastronómica vasca. Para ultimar detalles orexedor, Francisco García, mantivo unhareunión de traballo cos alcaldes de Eibar eErmua para celebrar conxuntamente, enAllariz estas xornadas. García tamén asinou

en Francia un acordo de cooperación coconcello francés de Cadaujac co que o con-cello alaricano ven tendo relación dendehai anos. Entre o 12 e o 27 de xullo, aBanda Unión Musical de Allariz participouno intercambio musical con País Vasco eBurdeos. Ofreceu concertos en Eibar eErmua e nas poblacións francesas de Ta-lence e Cadaujac. “Esta experiencia pon demanifesto o alto nivel que ten acadado abanda de música de Allariz”, explicou o al-calde.

OConcello de Allariz e a Universidadede Vigo comezaron unha nova fasede escavacións no Castro de Armea.

O Castro leva anos sendo estudado coa finde poñer en valor o patrimonio cultural deSanta Mariña de Augas Santas así como dopropio castro reforzando así a capacidadede atracción turística do municipio. A tra-vés dun convenio de colaboración, os alum-nos e alumnas da Universidade de Vigocontinuarán coas catas no Castro de Armea,no terreo anteriormente investigado porConde Balvís. A intervención pasa pola re-alización de catas co obxectivo de estable-cer as prioridades para o futuro do Castro.O financiamento aportado polo Concellosupón un montante de 12.000 euros máisa aportación de man de obra procedente dabrigada municipal.Cámara de Boticas

Unha delegación da Cámara de Boticas(Portugal) presidida polo director de ar-queoloxía da localidade, Luís Fontes, visi-tou este xacemento. O obxectivo, coñeceros proxectos que en materia de arqueolo-xía está a realizar o Concello, así como daros primeiros pasos para liderar un proto-colo de colaboración que permita divulgarde maneira recíproca o patrimonio ar-queolóxico de ambos os municipios e es-tudar a posibilidade de presentar

proxectos conxuntos aos fondos europeos.Luís Fontes, gratamente sorprendido polariqueza atopada na parroquia de SantaMariña de Augas Santas dixo que “a cul-tura, o patrimonio son un alicerce das po-líticas de desenvolvemento do futuro quepoden fixar poboación e atraer turismo”.O alcalde de Allariz, Francisco García, dixo“queremos sacar á luz toda a riqueza deSanta Mariña e facelo máis atractivo, perotamén conseguir dinamizar a economíalocal a partires destes

Inauguráronse en Queiroás da Igrexa(Allariz) as xornadas etnográficas dociclo do pan cunha animada participa-

ción de aldeáns, pero tamén de veraneantese turistas franceses. “Á xente que non ouviviu, chámalle a atención estes traballos”,recoñecía José Manuel González, portavozdo grupo Espiga Mallada que, conxunta-mente co Concello, organiza cada veránestas xornadas que terán unha nova cita odía 6 de agosto coa “malla” e a “moenda”.Dúas cuadrillas e preto de 50 persoas reali-zaron os traballos da sega, con parada in-cluída para un xantar amenizado porgaiteiros. Tras o atado e emendado dospreto de 150 “mollos”, preto de 250 per-soas entre veciños e invitados, entre os quese atopaban representantes da Casa do Pa-trón de Lalín, gozaron dunha comida popu-lar no bidueiral do Kiko e unha “foliada”con Os Faíscas.

OConcello de Allariz, xunto co deVilar de Santos, poñen en marchaun proxecto de valorización de resi-

duos urbanos que afonda na concienciacióne implantación da reciclaxe de restos orgá-nicos para a súa transformación en com-post. Esta iniciativa, subvencionada con38.000 euros co Fondo de CompensaciónAmbiental, permitirá a contratación de dezpeóns de medio ambiente (cinco por con-cello) e un técnico ambiental entre osmeses de xullo a setembro. A brigada refor-zará as funcións de información e formaciónda poboación, controlará a instalación e ofuncionamento das illas de compostaxeonde se depositan os restos orgánicos, asícomo fará labores de desbroce para o pos-terior subministro de biomasa durante oano. En Allariz o persoal centrarase en re-forzar o Programa RE de recollida e separa-

ción de materia orgánica que xa está enmarcha. En Vilar de Santos a campaña per-mitirá seguir creando emprego para rematarde configurar as illas de compostaxe.

Oalcalde de Verín, Gerardo Seoane,e representantes dos balnearios deFontenova, Cabreiroá e Sousas asi-

naron ante o director xerente de Expou-rense, Alejandro Rubín, convenios decolaboración para reabrir as fontes tradi-cionais de Verín e integraranse na ruta daauga da Eurocidade Verín-Chaves. Abrirántodos os días con presenza de especialis-tas e distribución do pack do agüista, queinclúe unha guía certificada sobre as pro-piedades das augas, o vaso encartable

para o percorrido e o diploma acreditativo,que servirá para promocións e sorteos.Alexandro Rubín, director de Termatalia,remarcou que “nos grandes balnearios in-ternacionais, coma os de Chequia, promo-ciónase conxuntamente o termalismo coahidroponía”, e o responsable do Inorde,José Manuel Rodríguez, lembrou como en1985 “había 600 auguistas enchendo oshoteis de Verín durante a tempada dasaugas, xerando riqueza directa e indi-recta”.

Xornadas Euskadi-Galiza en Allariz

Escavacións no Castro de Armea

Xornadas etnográficas do panReciclaxe de restos orgánicosen Allariz e Vilar de Santos

Ruta da auga Verín-Chaves

n Banda Unión Musical de Allariz.

n Delegación portuguesa no Castro de Armea.

n Labores de seitura.n Illa de compostaxe en Allariz.


OConcello asinou hoxe un conveniode colaboración coa Universidadeda Coruña (UDC) enfocado a de-

senvolver liñas de divulgación científicana cidade. A administración local faráunha achega de 50.000 euros que tencomo destino impulsar a creación porparte da Universidade dunha Cátedra deCultura Científica. Esta cátedra formará aalumnos e alumnas en materia de divul-gación científica, apoiandose para isonos centros dos Museos Científicos Coru-ñeses. “ cátedra investigará a realizaráestudos orientados a analizar específica-mente a estensión social da ciencia, atecnoloxía e a cultura científica e tecno-lóxica.Ademais, este cátedra derivará na crea-ción de proxectos de innovación museo-

gráfica, co obxectivo de propiciar a for-mulación de novos contidos para os mu-seos científicos a través dasinvestigación que sexan realizadas naUDC. Tamén se promoverán estudosdende o ámbito universitario en ámbitoscomo a investigación e comprensión pú-blica da ciencia. “O convenio tamén es-tablece o fomento e realización deobradoiros científicos, exposicións itine-rantes e conferencias que acheguen aciencia á cidadanía, aos barrios, centroscívicos, bibliotecas, asociación culturaise outros puntos estratéxicos da cidade daCoruña”, explicou o concelleiro de Cultu-ras, Deporte e Coñecemento..Axuntamos foto da firma do convenioentre o alcalde, Xulio Ferreiro, e o reitorda UDC, Julio Abalde.

O alcalde da Coruña, Xulio Ferreiro, reu-niuse esta mañá no Pazo de María Pitacoa nova directiva da Federación Uniónde Comerciantes da Coruña (FUCC). Entreoutros temas, abordaron as diversas ac-cións postas en marcha polo Gobernolocal encamiñadas a promoción do co-mercio de proximidade, tendo especial re-

levancia nestas datas o feito de que oConcello cederá ao comercio coruñés unespazo de 400 metros cadrados en zonaportuaria durante a celebración da TallShips Race para reforzar a visibilidadedeste colectivo. É a primeira vez que seemprega este evento náutico para tal finna cidade.

Minuto de silencio convocadopolo Concello da Coruña na es-tación de San Cristóbal en ho-

menaxe ás vítimas do sinistro ferroviariodo Alvia 04155, e ás súas familias. O al-

calde da Coruña, Xulio Ferreiro, e mem-bros da Corporación municipal participa-ron no acto, que tivo lugar ás 21.10horas, a hora na que estaba previsto quechegase o tren á cidade hai tres anos.

Oalcalde da Coruña, Xulio Ferreiro,visitou esta mañá as instalaciónsda Escola Infantil Sardiñeira, que

iniciará a súa actividade o próximo mesde setembro. "A posta en marcha dunnovo centro educativo é sinónimo de fu-turo, un futuro para o alumnado, que nodía de mañá compoñerá a Coruña queestá por vir e un futuro para a nosa so-ciedade, que só se verá enriquecida deverdade se os seus novos membros sonpersoas formadas nunha educación pú-blica de calidade", sinalou o rexedor."A ninguén se lle escapa que un centroeducativo público é un instrumento defuturo para os barrios, que revitaliza asáreas onde se asenta e facilita a vida avida das súas veciñas e veciños. Por iso

desde este Concello facemos énfase paraque os centros educativos deste munici-pais estean nas mellores condicións po-sibles, aínda cando isto supoña unesforzo económico que excede das súascompetencias e que tería que vir cubertodesde outras administracións", indicouFerreiro. "De aí o investimento históricoque o Goberno local está a acometer esteano, máis dun millón de euros para repa-rar as deficiencias e o deterioro acumu-lados nunha ducia de centros escolaresda cidade. E facémolo por responsabili-dade, por sensibilidade e por convence-mento en que a aposta polo público,polo que é de todas e de todos, é o me-llor dos investimentos, nunca un gasto",dixo.

Sinatura Convenio -Universidade

Reunión Alcalde – Federaciónde comerciantes

Homenaxe ás víctimas do sinistro ferroviario

de Angrois

Nova Escola InfantilSardiñeira

Redacción A CORUÑA

n O alcalde estivo acompañado na visita polo Presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, e outras autoridades.

Galicia


GaliciaRedacción LUGO

Nas instalacións das piscinasmunicipais de Sober desen-volvese este verán un obra-

doiro de pintura destinado a todosos nenos e nenas da comarca. O Con-cello de Sober organiza esta inicia-tiva dentro do programa dasactividades da época estival que selevarán a cabo no municipio duranteos meses de xullo de agosto. O obra-doiro é totalmente gratuíto paratodos os usuarios e usuarias das pis-cinas municipais. Está impartidopolo pintor italiano-arxentino, afin-cado en Amandi, Alejandro Ciurluinie terá lugar todos os mércores en ho-rario de tarde. Na xornada inauguralparticiparon unha vintena de nenase nenos que se divertiron decorandobarricas de viño, que representan undos elementos mais característicosdo concello soberino como é o viño

de Amandi. O alcalde Luís FernándezGuitián precisou que “esta iniciativaxorde despois do enorme éxito quetivo o I Concurso de decoración debarricas que o goberno local puxo enmarcha na última Feira do Viño deAmandi”. Guitián recordou “que hoxeen día esas barricas forman parte domobiliario urbano de edificios públi-cos do municipio, como a oficina deturismo ou o propio Concello”. O re-xedor sinalou tamén que “esta acti-vidade que puxemos en marcha é unincentivo máis para que os máis pe-quenos da comarca se acheguen adivertirse ás instalacións das nosaspiscinas municipais”. O alcalde animaa todos os nenos e nenas “a partici-par neste obradoiro co que, aomesmo tempo que pasarán engrande, aprenderán as nocións bási-cas da pintura da man dun artista”.

Nenas e nenos de Sober decoran barricas

Saneamento e depuración para Sober

n No primeiro día houbo vinte participantes.

Aconselleira de Medio Am-biente e Ordenación doTerritorio, Beatriz Mato, e

o alcalde de Sober, Luis Fernán-dez, asinaron o convenio de co-laboración que permitirá dotarde saneamento e depuración aos

núcleos de Ferrón, A Igrexa e OPinar, situados na parroquia deBolmente. Na actualidade, estesnúcleos só dispoñen de rede deabastecemento, pero non de sa-neamento. Coas actuacións in-cluídas no convenio,

solucionarase esta situación aoproporcionar un sistema de de-puración axeitado para estas po-boacións. En concreto, oGoberno galego destinará algomáis de 400.000 euros –tal ecomo se aprobou previamente noConsello da Xunta- a acometerestas melloras, un orzamentoque está cofinanciado poloFondo Europeo Agrícola de De-senvolvemento Rural (FEADER).A conselleira fixo fincapé en queeste tipo de colaboracións entrea Xunta e os concellos garantena subministración de auga en ca-lidade e cantidade á cidadanía edan cumprimento á DirectivaMarco da Auga; axúdase ás enti-dades locais a mellorar a rede deabastecemento secundaria; e ga-rántese o abastecemento e regu-lación dos recursos hídricos encalidade e cantidade coa realiza-ción das obras de infraestruturanecesaria, velando así mesmopolo seu consumo responsable efomentado o seu aforro.

n Beatriz Mato e Luís Fernández Guitián.

XII Festival de Bandas

Oauditorio soberino aco-lleu na tarde do do-mingo 10 de xullo o XII

Festival de Bandas de Música doConcello de Sober. Neste encon-tro participaron dúas forma-cións: a Banda de MúsicaRecreativa e Cultural de Ban-deira (dirixida por José LodeiroGesto) e a Banda de Música de

Sober (baixo a batuta de MiguelFranqueiro Becerra). O certametamén foi unha homenaxe a Al-fonso González Fernández O Ca-sete, ex director da Banda deMúsica de Sober falecido recen-temente, e a José RodríguezMedela O Pombeiro, que foi cla-rinete da Banda de Música deSober e que faleceu hai un ano.

n Unha das actuacións do festival de bandas de Sober.



Segunda edición do Rock Anllo

n Os actores da Escola de Teatro de Sober.

No campo da festa de Anllo SantoEstevo, en Sober, celebrouse o sá-bado 16 de xullo, a segunda edi-

ción do Festival de Rock&Anllo. OConcello de Sober colaborou coa festivi-dade que este ano contou cos concertosde cinco grupos galegos. A xornada estivoamenizada pola actuación de tres bandasmonfortinas: Coolflanders, Black Vintage

e Lapanaback; o dj local nachomoralesD.J e o grupo blind drunk and blue. Osasistentes desfrutaron cos concertos des-tas agrupacións que foron de balde. O al-calde do Concello de Sober, LuisFernández Guitián, animou a “todos osmozos e mozas da comarca e aos turistasque estean de visita na zona a participarneste evento musical”.

Teatro de adultos en Sober Festas acuáticas nocturnas ebibliopiscina en Sober

Alumnos adultos da Escola Municipalde Teatro de Sober escenificaron apeza “Memoria de Vilacendoi” no

prado da señora Carola con asistencia depúblico chegado de Monforte e Castro Cal-delas. Memoria de Vilacendoi fala dunhaaldea no medio dun souto. Aquí cada re-cuncho ten o seu nome, e cada casa ten asúa historia. Vilacendoi ben podería ser unreflexo de Sober ou de moitas outras al-deas: lugares cheos de vida e música queco andar do tempo foron ficando baleiros.A peza teatral reflicte o abandono do rurale a chegada de novas familias, neste casoestranxeiras (coa xenerosa participaciónda Familia Trail Bates), como posibilidadede revitalizar os núcleos do interior. “Que-

ríamos transmitir unha mensaxe de inte-gración (a través da música e a bandacomo elemento aglutinador da mocidade)e de optimismo. Tamén as escollas lin-güísticas pretendían reflectir esa mesturade culturas e persoas, por iso a obra es-taba en galego e inglés” di Eva Ferreirodirectora teatral. “Reivindicar tamén osoficios tradicionais como xeito de vidapara a xente máis nova. Así, tiñamos porexemplo o personaxe da rosqueira, daoleira, da zoqueira e da labrega” sosténFerreiro. En escena estiveron: Blanca Gui-tián Pérez, Enriqueta Harrison, María Ro-dríguez Trigo, Paula Vázquez Verao e aFamilia Bates. O espazo sonoro foi daBanda de Sober.

OGoberno local do Concello de Soberincorpora novas actividades na súaampla oferta de ocio para este

verán. As instalacións das piscinas munici-pais acollerán festas acuáticas nocturnaspara todos os públicos e festas con incha-bles para os nenos e nenas da Comarca. Osdías 27 de xullo e 9 de agosto celebraranseas primeiras festas acuáticas nocturnas domunicipio que se iniciaran as 22:30 horase se prolongarán ata as 02:30 horas. Amaisde permitirse o baño en horario nocturnoestas festas contarán con animación musi-cal e co servizo de bar que ofrecen as ins-talacións. O alcalde, Luís FernándezGuitián, sinalou que a festividade pretende“que os veciños e veciñas desfruten danosa piscina tamén nestas fermosas noitesde verán”. Guitián precisou que “será total-mente gratuíta para todos os asistentes econtará coa presenza de dous socorristas”.Os días 22 de xullo e 11 de agosto as ins-talacións das piscinas municipais acolleránas tradicionais festas con inchables que xase celebraron en anos anteriores. Estas xor-

nadas, destinadas aos máis pequenos, ini-ciaranse as 13:00 horas e finalizarán as21:00 horas. O alcalde apuntou que “estasiniciativas que puxemos en marcha son unincentivo máis para que os veciños e veci-ñas se acheguen a divertirse ás instalaciónsdas nosas piscinas”. O rexedor salientouque “o Concello de Sober conta este anocun amplo programa de ocio nas instala-cións da piscina municipal”. E avanzou que“ademais destas actividades, contaremoscon diversas sesións de contacontos os días28 de xullo, 4 de agosto, 10 de agosto e18 de agosto”. Guitián recordou que“tamén temos dispoñible todos os días abibliopiscina; os cursos de natación paranenos e adultos, os martes e xoves; oaquagym, os mércores e venres; e un obra-doiro de pintura para os pequenos da fami-lia todos mércores”. O alcalde animou “atodos os veciños e veciñas do municipiosoberino así como aos do resto da comarcaa participar destas actividades coas quepasar un anaco agradable e desfrutar doverán”.

n As piscinas de Sober, centro de ocio para o verán.

OGrupo Municipal do PP de Monfortepresentou unha iniciativa para o seudebate no Pleno na que esixe ao

Concello que elimine as barreiras arquitec-tónicas que afectan o edificio da Casa daCultura Lois Pereiro. En concreto, o PP pideque se interveña tanto no que afecta áposta en servizo do ascensor, como a faceraccesibles os aseos da planta baixa, asícomo aqueloutras barreiras que poidan im-pedir a accesibilidade a persoas con mobi-lidade reducida. O PP explica que hai xavarios anos instalouse un ascensor no edi-ficio que non chegou a poñerse en funcio-namento, salvo para subir uns mobles encerta ocasión. Así, as actividades culturaise educativas que se realizan no inmoblenon poden ser desenvolvidas por persoascon mobilidade reducida, pola imposibili-dade de acceder ás plantas superiores ondese sitúa a biblioteca e as aulas da UNED. Oorzamento elevado ao Pleno para 2016 poloequipo de Goberno contemplaba unha par-tida de 20.000 euros para a reposición doelevador. “Este grupo descoñece as razónspolas que, despois de investir na instalacióndo ascensor, fai escasas anualidades, é ne-cesario orzar outros 20.000 euros para a súareposición ou posta en funcionamento”, ex-plica a portavoz, Julia Rodríguez. A edilpopular indica que se o ascensor está afec-tado por algún tipo de deficiencia ou cir-cunstancia que impedise a súa posta enfuncionamento, “non se entende que nonse formularon as reclamacións necesarias,

como tampouco se entende que transcorri-dos varios meses desde que se aprobou oorzamento, e o acordo plenario correspon-dente, o ascensor siga sen estar operativo”.As barreiras arquitectónicas non só impidena accesibilidade á biblioteca e as aulas daUNED das plantas superiores, senón quetampouco son accesibles os aseos que sesitúan na planta baixa do edificio, xa quecontan con chanzos na súa entrada.

Avanzan a bo ritmo as labores deurbanización da contorna da rúada Igrexa de Sober. Así o explica

o alcalde, o popular Luis Fernández Gui-tián, quen precisou que estes traballos,foron subvencionados pola Conselleríade Presidencia da Xunta de Galicia a tra-vés do Plan de Melloras de Infraestrutu-ras Municipais. O rexedor apuntou queestas obras “contan cun presuposto de71.895 euros, dos cales o Concello deSober achega a contía correspondente aoIVE, que supón un montante total de12.477 euros”. As obras consisten, enconcreto, na renovación por completo dopavimento do entorno da Rúa da Igrexa

dende a súa intersección coa rúa Pro-greso ata a rúa Comercio. Ademais taménse renovarán as escaleiras de acceso árúa da Mina e habilitarase un paseo peo-nil polo camiño do Sabugueiro ata a es-trada de Monforte. O rexedor sostén que“as actuacións tamén mellorarán o trá-fico rodado coa habilitación de espazospara o aparcamento na zona e, ademais,a rúa da Igrexa contará tamén cun es-pazo peonil”. Guitián salientou a impor-tancia da execución destas obras “queteñen a finalidade de renovar por com-pleto espazos emblemáticos da locali-dade e pretenden mellorar o día a díados nosos veciños e veciñas”.



n Casa da Cultura de Monforte de Lemos.

n Estado actual das obras na rúa da Igrexa.

O PP de Monforte esixe que seeliminen as barreiras

arquitectónicas da Casa da Cultura

Obras de urbanización da rúa da Igrexa en Sober

XXI Feira da Rosca en Sober

Oalcalde de Sober, LuisFernández Guitián e oconcelleiro José Quevedo

Pérez, acompañados dos rosquei-ros Moncho Álvarez e Teresa Ro-dríguez, presentaron o cartel da

XXI edición da Feira da Roscaque se celebrará os días 11 e 12deste mes no municipio. Talcomo adiantaron dende o Conce-llo (organizador do evento encolaboración con Queserías

Prado, Artesanía de Galicia, De-putación de Lugo e a Xunta deGalicia) o programa deste ano“conta cun programa máis com-pleto que noutras edicións ao in-cluír un amplo abano de

actividades para todos os públi-cos”. O alcalde Luís FernándezGuitián ensalzou “a importanciaque ten esta cita, xa consolidadano noso calendario, para o muni-cipio”. E engadiu que “despois de21 edicións, a Feira da Roscaconverteuse nun dos eventos conmaior tradición da Ribeira Sacraa través do que podemos enxal-zar os produtos da zona e a nosasaborosa rosca. Deste xeito con-seguimos ademais manter vivo otraballo e a tradición dos nososrosqueiros e rosqueiras”. Guitiánavanzou que a festividade arran-cará o xoves, 11 de agosto, apartir das 13:00 horas coa cele-bración dunha festa acuática coninchables nas piscinas munici-pais. Ás 19:30 horas presenta-rase a campaña de promoción doselo da leite de calidade galega100%. Ás 21:00 horas, procede-rase á apertura dos stands, situa-dos na Praza do Concello. Logo ogrupo de música de folk de Ribas

de Sil deleitará aos asistentescoa súa actuación e dará paso ádegustación gratuíta de roscacon licor café entre o público. Afeira seguirá o día grande, o ven-res 12 de agosto a partir das10:00 horas co disparo das bom-bas de palenque. Despois abri-ranse as portas do recinto feirale darase paso á actuación dogrupo de música tradicional deSan Clodio. Sobre as 11.30 horasos nenos e nenas poderán des-frutar do espectáculo de maxia‘Ilusións Ópticas’ a cargo domago Romarís. Ao mediodía,sobre as 13:00 horas, farase atradicional degustación gratuítade 2.000 racións de rosca conqueixo e o grupo de música tra-dicional de San Clodio animaráde novo a xornada. O alcaldeoanimou a todos os veciños aparticipar desta festividade, asícomo á xente de toda comarca eaos visitantes que se atopen nomunicipio.

n Presentación da Festa da Rosca.


GaliciaRedacción OURENSE

n Beatriz Mato e José Luís Ferro, en Santiago.

Protección civil e grupo de emerxencias de Avión

Campamentos de verán enBaños de Molgas

Convenio de colaboraciónen Celanova

Odirector xeral de Emerxen-cias e Interior, Luis Menor,visitou o concello de

Avión, para coñecer a agrupaciónde voluntarios de protección civil(AVPC) e o Grupo de EmerxenciasSupramunicipais (GES), así comoas súas inquedanzas nesta materia.A AVPC de Avión conta con 14membros e foi rexistrada no ano1998, e dende entón sigue ininte-rrompidamente a súa labor na pre-vención e intervención, no seucaso, das emerxencias, tanto noseu termo municipal como axu-dando aos concellos limítrofes. Noano 2013 inicia a súa andaina o

Grupo de Emerxencias Supramuni-cipais (GES) que ven a reforzar asactividades desenvolvidas polaAVPC incrementando a dedicaciónao tratarse dun grupo de carácterprofesional. Ambas entidades com-parten base, medios e recursos. OGES conta agora con 9 membros eatende tamén aos concellos de Bo-borás e Beariz. O concello de Aviónreforzou os seus medios materiais,tanto para Protección Civil comopara os GES o ano pasado, cun ve-hículo todo terreo pick-up, un es-parexador de sal e un Remolque deEmerxencias, e durante este anopoderá disponer dun novo Remol-

que de Salvamento e Rescate.Dende o Goberno galego apóiase olabor do voluntariado de protec-ción civil, en temas como a forma-ción, axudas económicas para ofuncionamento das AVPC e equipa-mento cedidos aos concellos paraa súa utilización polas AVPC. Paraiso, no 2015 iniciouse unha cam-paña de motivación do volunta-riado que ten coma obxectivosprincipais pór en valor o labor al-truísta e solidario de todo o persoalvoluntario protección civil que naactualidade forma parte das dife-rentes AVPC que cobren o territoriogalego, ademais de potenciar estevoluntariado en aqueles concellosque non dispoñen na actualidadede AVPC e estarían interesados enformala; reforzar, incrementando onúmero de voluntarios aquelasAVPC que así o desexen e reafirmaraquelas AVPC, que xa veñen funcio-nando ben. Actualmente, a nosacomunidade conta con 220 Asocia-cións de Voluntarios de ProtecciónCivil, das que 73 están na provinciada Coruña, 37 en Lugo, 65 en Ou-rense e 45 en Pontevedra, queaunan un total de 4.527 volunta-rios en toda a nosa comunidade.

Acontorna da estación deferrocarril de Baños deMolgas é un ano máis

punto de referencia para a reali-zación de campamentos de veránpara mozos de toda España. Estaactividade, iniciada no 2015, éfroito da aposta da Deputación deOurense, a través do INORDE, depromover e fomentar a conviven-cia e a formación dos mozosunido á promoción dos espazosnaturais da provincia de Ourense.No “Arts Camp” que organizou oCentro Educativo Internacional OXarama, nenos e nenas de entre11 e 16 anos participaron noCampamento que ten como fin ainmersión na lingua inglesa a tra-

vés de actividades de lecer e for-mativas baseadas na creatividadeaudiovisual. A convivencia no al-bergue da estación fomenta aconvivencia e amizade entre osalumnos que aprenden o idiomadunha maneira lúdica a partir detarefas relacionadas coa sétimaarte contando para iso coa cola-boración de docentes expertos namateria. Esta actividade comple-méntase con excursións, rutas desendeirismo e actividades depor-tivas, turísticas e culturais. Enagosto, 40 mozos da Xunta deCastela-León participarán nunnovo Campamento de Cinema queterá como escenario principal aestación de Baños de Molgas.

Aconselleira de Medio Am-biente e Ordenación do Te-rritorio, Beatriz Mato,

asinou co alcalde de Celanova,José Luís Ferro, o convenio de co-laboración que permitirá melloraras redes de abastecemento en Feale Casetas de Ansemil. Os traballoscontarán cun orzamento de360.000 euros a distribuír entreeste ano e o seguinte, e que estarácofinanciado polo Fondo Europeo

Agrícola de DesenvolvementoRural (FEADER). Actualmente, osnúcleos de Feal e Casetas de An-semil non dispoñen de rede de sa-neamento e a rede deabastecemento non se atopa nunestado satisfactorio. Por este mo-tivo, executaranse novas rede desaneamento e abastecemento, quese conectarán ás xa existentes,para dotar destes servizos ás vi-vendas emprazadas na zona.

Nova ponte sobre o Miño nos Peares

Aconselleira de Infraestrutu-ras e Vivenda, Ethel Váz-quez, xunto coa delegada

territorial da Xunta en Lugo, Ra-quel Arias, supervisou o avancedas obras da nova ponte sobre oMiño nos Peares, que segundo in-dicou, estarán rematadas no vin-deiro mes de setembro. A pontexa une as dúas beiras do río e sórestan os traballos de recheo daestrutura, estender o pavimentode formigón, colocar os lastros(adoquíns) e a iluminación led naponte. Vázquez Mourelle subliñouque esta infraestrutura, cun inves-timento de 2,7 millóns de euros,contribuirá a reforzar os vínculosque xa existen entre estes catroconcellos e suporá unha mellorada calidade de vida dos veciños.

Ademais, engadiu que reportará unmaior dinamismo económico atoda esta zona xa que as mellorescomunicacións supoñen tamén unestímulo para o turismo. A titularde Infraestruturas destacou que setrata dun fito importante o feitode que xa estean unidas as marxes,xa que vai permitir completar ascomunicacións entre ambos oslados do Miño: pola marxe dereitacos concellos de Carballedo e A Pe-roxa, e coa estación de ferrocarril;e pola esquerda, cos municipios dePantón e Nogueira de Ramuín, e aN-120. Esta nova ponte evitaráque os veciños teñan que facer unpercorrido de máis de 5 KM por es-tradas sinuosas, xa que na actua-lidade vense obrigados a cruzardunha marxe do río á outra a tra-

vés da presa dos Peares, situada auns 2,5 KM dos principais núcleosde poboación. A conselleira des-tacou que a nova infraestrutura éintegramente galega, desde o de-seño ata a empresa construtora.Conta cunha lonxitude de case200 metros e un ancho de 5 me-tros e isto posibilitará o uso com-partido por parte de vehículos epeóns, aínda que se lle dará prio-ridade ao uso peonil. Para comple-tar e favorecer os desprazamentosa pé, a Xunta construirá unhanova senda de máis de 300 metrosque comunicará a ponte co núcleode casas situadas augas arriba,nos Peares, pola marxe esquerda.Ethel Vázquez sinalou que o Go-berno galego está a traballar pormellorar a mobilidade e por incre-mentar a seguridade viaria dos ve-ciños da Peroxa, de Pantón, deCarballedo e de Nogueira de Ra-muín, co obxectivo de que teñanunha mellor comunicación coarede principal de estradas. Estasactuacións están a ter un especialcoidado coa paisaxe, protexendoun espazo de valores paisaxísticosexcepcionais, por iso a ponte tenun deseño que encaixa co con-torno e unha estética que mini-miza o seu impacto visual.

n Convivencia de mozos en Baños de Molgas.n O colectivo de voluntarios de protección civil de Avión existe desde 1998.

n A ponte entrará en servizo neste outono.


Oconselleiro de Sanidade,Jesús Vázquez Almuiña, eo alcalde do Concello do

Pereiro de Aguiar, Eliseo Fernán-dez Gómez, asinaron un conve-nio de cooperación para aexecución das obras de constru-ción dun novo centro de saúdeno municipio a fin de dar unhamellor resposta aos problemas desaúde da colectividade medianteunha máis rápida atención asis-tencial á cidadanía. Segundo oconvenio, o Concello do Pereirode Aguiar comprométese a reali-zar todos os trámites patrimo-niais e urbanísticos que sexannecesarios a fin de posibilitar acesión patrimonial ao Sergasdunha parcela libre de cargas egravames, coa clasificación deuso sanitario. Ademais, asumirátodos os gastos necesarios paradotar á parcela para a ampliacióndo centro das infraestruturas ne-cesarias, tales como acceso roda-dos e peonís, abastecemento deagua, saneamento, subministra-ción eléctrica, etc. Pola súabanda, o Sergas comprométese áelaboración e de ser o caso, á su-pervisión, e á aprobación do pro-xecto técnico, así como acontratar, dirixir e executar as

obras de ampliación, con cargoaos seus orzamentos. O ServizoGalego de Saúde xa realizou unplan funcional para construír unnovo centro de saúde neste con-cello, no que se contemplan tresconsultas de medicina xeral, dúasde enfermería, unha para a ma-trona, unha consulta da muller,unha sala polivalente, unha depediatría, unha de enfermeríapediátrica, e unha sala de educa-ción sanitaria, ademais doutros

espazos como aseos, almacéns esala de xuntas. O conselleiro deSanidade dixo que esta sinaturaenmárcase nunha das liñas da Es-tratexia do Sergas que é moder-nizar as infraestruturas da redede atención primaria. “Queremosfacelo de xeito sostible e paramellorar a asistencia prestadaaos cidadáns. Neste caso, fala-mos dos preto de 3.500 pacientesaos que se presta atención pri-maria no actual centro de saúde”.

AConsellería de Medio Am-biente e Ordenación do Terri-torio destinará máis de

300.000 euros a renovar parte darede de abastecemento e a construírun novo depósito de auga no con-cello da Gudiña. Así se recolle noconvenio asinado pola titular destedepartamento autonómico, BeatrizMato, e o alcalde da localidade, JoséMaría Lago. En concreto, os traba-llos incluirán a construción dunnovo depósito de auga de 500 me-tros cúbicos que permitirá solucio-nar o problema de abastecementodo polígono industrial. Ademais,executarase un tramo novo de redede 492 metros de lonxitude para co-nectar o depósito que xa existe, de250 metros cúbicos, ao polígono in-dustrial. Ao mesmo tempo, substi-

tuirase a deteriorada rede actual porunha nova ao longo de máis de3.000 metros. A Gudiña presentaactualmente certas deficiencias polasúa antigüidade, aínda que xa seforon realizando melloras nas cap-tacións e noutras partes da rede. Opolígono industrial non dispón deservizo, polo que as naves se estánabastecendo de pozo individuais. Asinatura deste convenio permitirádar solución a ambas problemáticas.Esta actuación, cofinanciada poloFondo Europeo Agrícola de Desen-volvemento Rural (FEADER), tencomo obxectivo garantir a submi-nistración de augas en calidade ecantidade á poboación, mellorar asúa calidade, e garantir o abastece-mento e regulación dos recursos hí-dricos.

A Xunta de Galicia colaboraráco concello de Riós na execu-

ción dunha nova captación en Vendada Barreira. A conselleira de MedioAmbiente e Ordenación do Territorio,Beatriz Mato, e o alcalde de Riós,Francisco Veiga Romero, asinaron oconvenio de colaboración que per-mite levar a cabo esta infraestruturahidráulica que ten un orzamento decase 350.000 euros. Tal e como si-nalou a conselleira, coa sinatura doconvenio, Augas de Galicia pode li-citar a obra e así, iniciar as mesmaseste ano. Engadiu que a necesidadedesta actuación reside no feito de

que o Concello de Riós abastécesedende o depósito xeral de Vendas daBarreira, alimentado polo bombeo deauga situado no río Mente. As obrasconsistirán na execución dunha novacaptación de auga, e as conduciónsnecesarias, que permita o transporteda mesma por gravidade dende osnacentes dun afluente do río ondeactualmente se capta. Esta melloradará servizo a unha poboación esti-mada de 1.800 habitantes. Tamén seactuará na rede xeral, polo que dendeo depósito-arqueta de reunión ata opunto de conexión na rede actual, nocruce co Río Mente, instalarase unha

tubaxe en varios tramos cunha lon-xitude distinta, 1.416, 1.864 e 445m; e o último tramo será de fundi-ción cunha lonxitude de máis de

dous quilómetros (2.041 metros).Medio Ambiente e Ordenación do Te-rritorio tamén colabora co Concellode Riós na mellora da praza da Trepa,

cunha achega de máis de 161.000euros. Esta actuación, que formaparte dos Pla Hurbe, servirá paraadecuar este espazo público e recu-peralo como unha área de interac-ción social, cunhas mellorescondicións de seguridade para osseus usuarios. Esta praza constitúeun lugar de reunión para celebraciónde diversos eventos e actuacións,entre as que destaca a Romaría dasDores, que conta con moita afluenciade público, polo que o acondiciona-mento da praza faise necesario. É aquinta actuación que se acometeráno concello con cargo ao Plan Hurbe.

Captación de auga para Riós

Novo centro de saúde no Pereiro de Aguiar

A Gudiña renova o abastecemento

n Beatriz Mato e Francisco Veiga Romero.

n Vázquez Almuiña e Fernández Gómez asinaron un convenio de cooperación.

n Beatriz Mato e José María Lago.

Redacción OURENSE

Galicia

Festa do Xamón da CañizaPáxina XVIII

Festas patronais enMontederramoPáxinas XXXI

Melgaço en Festas(Portugal)Páxinas XXVI

Festa da Istoria en RibadaviaPáxinas XXI

Festa dosRemedios enCastro CaldelasPáxinas XXIII


Especial Festa do XamónXVIII


Especial Festa do XamónXIX


Especial Festa do Xamón

50 Aniversario Festa – Feira do Xamón da Cañiza

AFesta - Feira do Xamón de A Ca-ñiza cumpre 50 anos. Unha longatraxectoriapercorrida por un ex-

traordinario grupo de homes e mulleresdestaterra que puxeron a súa ilusión eempeño en ofrecer e dar a coñecer a tu-ristas e visitantes o mellor de A Cañizano que a gastronomía se refíre: o noso-xamón. E a súaperseveranzafoi tal quehoxe os cañicensestemos o pracer decelebrar o seu 50 Aniversario. Todaunha honra que queremos compartirconvosco, cos amigos e veciños, turis-tas e visitantes, emigrantes e estranxei-rossencuxoapoio e participación nonsería posible cumprir as nosasVodas deOuro. Para conmemorar esta efeméride prepa-ramos unha completa programaciónbaixo o lema “Semana Grande das Fes-tas do Xamón”, do 8 ao 15 de agosto,

deseñada para satisfacer todos os gus-tos e dirixida a todos os públicos. Mú-sica, cursos de corte de xamón e catade viños, espectáculos infantís, confe-rencias en torno aoxamón, exposicións,concursos literarios e de poesía formanparte desta selecta programación quepoderás consultar ao longo destas pá-xinas. Os actos oficiais forman parte tamén-desta semana Grande. A entrega de ga-lardóns e recoñecementoaos fundadorese principais organizadores das festas eo acto de homenaxe á propia festae odescubrimento dunha escultura alegó-rica realizada polo magnífico pintor eescultor cañicense Diego de Giráldez,serán os actos oficiaismáis importantesdeste 50 Aniversario. Todo iso culmi-nará o propio 15 de agosto coa celebra-ción da prestixiosaFesta-Feira do Xamónda Cañiza no centenario emprazamentoda Carballeira do Cacharado.Coa organización desta programación eactos oficiais esperamos estar á alturadeste gran acontecemento. O nosoobxectivo para este 50 aniversa-rio non é outro que ofrecer a mellor dasfestas e traballar para que todos os quenos visiten nestes días nos lembren conagarimo e volvan á Cañiza. Este é onoso reto. Se o conseguimos todo o es-forzo e dedicación pagará a pena.Un gran saúdo e vos esperamos o 15 deagosto na Carballeira do Cacharado,lugar donde celebraremos o 50 Aniver-sario da recoñecida Feira do Xamón daCañiza.

Miguel A. Domínguez AlfonsoAlcalde do Concello da Cañiza

En esta 50 edición, os fundadores eorganizadores da Festa Feira doXamón ,foron homenaxeados nunacto oficial celebrado nas depen-dencias da Casa da Cultura da Ca-ñiza ao que asistiu numerosopublico, así como familiares dos im-pulsores e veciños do concello quevirón en este acto unha maneira deconmemorar e arroupar a aquelesque coa súa visión de futuro e o seu

esforzó souberon levar o nome daCAÑIZA por todo o mundo a tra-verso do seu preciado xamón.A importancia deste acto para oscañicenses fixo posible a presencianeste homenaxe do Presidente daXunta de Galiza Alberto NuñezFeijóo, o alcalde da Cañiza Miguel Domín-guez e o exalcalde Cesar Mera , quendurante 35 anos estivo a fronte dasúa organización.

“AO CÉSAR O QUE É DO CÉSAR”HOMENAXE AOS FUNDADORES

SAÚDA Por: Edu Pérez

XX


Especial RIBADAVIA

Festa da Istoria en Ribadavia o 26 e 27 de agosto

Ribadavia celebra o 26 e 27de agosto, venres e sá-bado, unha nova edición

da Festa da Istoria que recordaanualmente a historia da vila e asúa bisbarra. A celebraciónachega ao presente as tradiciónse vivencias de épocas pasadasnunha recreación medieval ondese encontran representadas as

distintas culturas, relixións, ofi-cios e clases sociais daquelaépoca. Recuperar a festa foi unesforzo da xa desaparecida “Es-cola Taller de Santo Andrés”. Atestemuña fué recollida polopobo, que representado por unhacoordinadora veciñal a segue re-presentando todos os anos, con-tando cun gran número devoluntarios. O esforzo de todo unano, non só queda representadoneste día, senón que durantedoce meses a coordinadora levaa cabo diversas actividades orga-nizando cursos, talleres artesáns,

recuperación de xogos popularese exposicións posibilitando así oenriquecemento cultural da co-marca. A actividade principal é a“Festa da Istoria” e para iso nonse escatiman esforzos que se venrecompensados polos distintosrecoñecementos a nivel rexional,estatal e internacional (Está de-clarada de Interese Turístico Na-

cional e Premio Canle daHistoria). A “Fundación Festa daHistoria” constituíuse o 29 dexullo de 1998 como FundaciónCultural. Está inscrita no Libro deRexistro de Fundacións de Inte-rese Galego correspondente áConsellería de Cultura, Comuni-cación Social e Turismo co nú-mero 59. Esta entidade senánimo de lucro ten a súa sedesocial na rúa Tomás de Lemos 10,de Ribadavia (Ourense). O gaña-dor do cartazo da Festa da Isto-ria 2016 foi o pintor BaldomeroMoreiras, de Paderne de Allariz

(Ourense) e os gañadores dosdous accésits son o diseñadorgráfico Rubén Lucas García, deTorreaguera (Murcia) e JoséRamón Pérez Martínez, de Ou-rense.

ProgramaA programación desta ediciónsairá no próximos días, pero xapodemos adiantar que durante ovenres 26, previo ao día grandeda Istoria, as persoas que seacheguen a Ribadavia poderángozar de tres concertos de mú-sica, Coro da Istoria, 2na Fron-teira e Kepa Junquera parafinalizar cun *espetáculo delume e pirotécnica na fachada doCastelo dos Sarmiento e así darpaso ao sábado 27 onde todotrasládase ao medievo e empezaco Gran Desfile de época ás11:30 ao que lle continuarándecenas de actividades prepara-das por centos de voluntariospara facer viaxar no tempo atodos os visitantes que ese díaachéganse a Ribadavia. O xantarmedieval realizase dentro daIgrexa da Madalena, no mesmocentro do casco histórico. O nú-mero de persoas que poden par-ticipar é de oitenta e cinco e oprezo por persoa é de 38 mara-vedís (38 euros), podendo gozarde produtos medievais nun ám-bito único decorado e engala-nado para a ocasión. O xantarserá ás 14,30 do sábado 27 deagosto con seguinte menú: em-panada de carne, de vieras e dexoubas; troitas en escabeche,polbo á feira cabrito ó espeto,cervexa artesanal; viños tintos ebrancos Ribeiro, auga da Fonte

da Prata; froitas de estación,tarta de castaña e de amendoa,melindres, amendoados, augar-dente de herbas e licor café. Omenú do xantar poderá sufrir al-gunha modificación segundo o

mercado. É imprescindible asistirvestido de época. O xantar estaráambientado por grupos de mú-sica e exhibición de cetrería. Re-servas e máis información:[email protected].

XXI


Especial RIBADAVIA

“La Huella del Gato” é unha tabernaubicada na praza maior de Ribada-via. Antes foi adega e primitiva-

mente, as caballerizas do Castelo dosSarmiento. Esta cova recibe a clientes,maiormente xóvenes con inquedanzas.No local fasen concertos, exposicións e

unha revista de teatro. O seu propietarioCarlos González dí que “abrimos ao me-diodía e pechamos cando se vai o úl-timo”. González é o responsable dasbanderolas que se instalan nas rúas naFesta da Istoria e o seu pai, Antonio,adoita ir caracterizado de bispo.

Ribadavia clausurou a 32ª edición daMostra Internacional de Teatro(MIT). Unha media de ocupación,

para os 14 espectáculos con entrada, dos24 que se presentaron en total, que supe-rou o 90%. O público decantouse, nunhavotación moi axustada, pola orixinal ver-sión que Miquel Gallardo levou a cabo do

mito de Don Juan con monicreques de ta-maño humano coa súa compañía Pelmànec,de Cataluña. En segundo lugar, A Gaivotade OKT (Lituania). O terceiro posto ocu-pouno Chévere, con Eroski-Paraíso e ocuarto Lazona e o CDN, con La Piedra Os-cura. Ningún dos espectáculos da MIT desteano baixou da nota de 3,5 sobre 5.

Miguel García Domínguez é o pre-sidente da Asociación Coordina-dora Festa da Istoria desde o ano

2005. Na organización está un grupo de15 persoas e durante a celebración e nasúa preparación traballan máis de 250 vo-

luntarios. De coordinar os postos dos ar-tesáns encargase Emma; dos postos de co-midas, Fabi e Lucía; dos concursos Yoly;dos voluntarios Darío e das banderolas queadornan as prazas e rúas ribadavienses,Carlos González.

No bar O Rincón de Ribadavia, JoséManuel Vergara encarga para os ven-res á panadería “La Abuela” de

Beade, unha barra de pan de 2 metros e 20centímetros de longa. Dentro da barra metecada semana diferentes viandas: pementos

de Arnoia, tortilla, xamón ibérico, tomate,pementos do piquillo e xabaríl. Os trozosdesaparecen deseguida. Vergara leva 13meses co bar e sempre adoita sorprenderaos clientes. A diario saen, tamén de balde,130 pementos de Arnoia. Vergara é de alí.

As caballerizas do castelo

Mostra de Teatro

Unha barra de dous metros

O traballo dos voluntarios

n Esta cova-bar ben sendo un centro cultural.

n Unha escena de Don Juan.

n Miguel García Domínguez, na Fundación Festa da Istoria.

n O arnoiés Vergara, coa barra de 2,20 metros.

XXII


n O Irrio Peliqueiro só sae á rúa nas Festas dos Remedios.

Especial Castro Caldelas

Espazo museístico no castelo

Murais

O Irrio Peliqueiro

OConcello de CastroCaldelas abríu naTorre da Homenaxe

do castelo un espazo mu-seístico que ten coma eixoa relación destas terrascoa lingua e coa literaturagalegas. Este museo ocupatres niveis adicados a tresépocas históricas distintas.O primeiro, á época medie-val, ten ao Foro do BonoBurgo coma estrela, (é oprimeiro texto escrito engalego e un dos documen-tos históricos máis impor-tantes da época). Asescaleiras lévan dun xeitosimbólico ao século XX,onde se recorda a varias fi-guras: Vicente Risco, undos autores máis recoñeci-dos e que como caldelaoadicou parte da súa obra aestas terras. Cándido Fer-nández Mazas, un “indivi-duo de aptitudesmúltiples”: caricaturista,pintor, articulista, nove-lista, poeta,... unha figuratruncada pola Guerra Civil.Manuel Casado Nieto e oseu fillo Xoán Manuel Ca-sado. O primeiro foi undestacado traductor e es-critor, que ademais desta-cou coma presidente doCentro Galego de Barcelonadurante dezaseis anos; o

fillo foi un destacadopoeta. As figuras de Clau-dio Movilla e Orencio Pérezforon esenciais na normali-zación do galego no campoxurídico, o seren os pri-meiro xuíces en publicar

unha sentencia en galegoe en levar un xulgado engalego. Olegario SoteloBlanco, escritor, antropó-logo e editor. Na azoteaplasmase a actual situacióndo galego e do seu futuro.

OConsorcio de Tu-rismo Ribeira Sacraencargou murais

para diferentes edificiosdos 21 concellos que inte-gran o organismo supramu-nicipal. No caso de CastroCaldelas, o Irrio Peliqueiroluce desde xuño no edificiode vivendas dos mestres docolexio público, no barriode Os Pilos.

OIrrio Peliqueiro é o elemento máisindiscutible do folclore de Calde-las. Cunha máscara de madeira e

vestido con frac bermello e negro, no quedestacan uns grandes botóns, vai provistodunha pelica de ovella (de aí o sobre-nome) coa que persigue e golpea aos ve-ciños durante as festas patronais de

setembro. Sobre a súa orixe e o seu sig-nificado séguese a discutir na actuali-dade. Uns pensan que representa aosnobres, para ós que cobraba os impostose por iso levaba tapada a face; outrosfalan de que foi un rebelde contra os pro-pios condes; e Vicente Risco sostiña quea súa orixe debe estar no totemismo.

n Documento do Bono Burgo de Caldelas.

XXIII

Especial Castro CaldelasNOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 2016

A festa dos Remedios Mostra de viños

Estas son as festas patronais davila, que se celebran dende o 6 atao 10 de setembro. Son unhas fes-

tas con grande arraigo nas tradicións. Odía 6 é a noite das bandeiras, onde a mo-cidade do pobo engalana as rúas e prazascunhas bandeiras de papel feitas os díasanteriores polos rapaces. Aínda que nestanoite non hai orquestra a festa dura ataaltas horas ao son dos gaiteiros e da cha-ranga. O día 7 ao mediodía recíbese con21 salvas a banda de música, que prece-dida polo Irrio Peliqueiro achégase ata aigrexa onde se fai a ofrenda á Virxe dosRemedios. Esta é a noite dos fogos, unhaverbena especial, na que por tradiciónacode unha gran cantidade de xente. O

día 8 é a xornada grande, festivo local, ecomo tal faise a procesión, en percorridolongo polo Cima da Vila (a do día 9 sópercorre a Praza do Prado). Todos estesdías hai verbena e polas mañás sae O Irrioe os cabezudos.O día 9 de xullo celebrouse a festa deSanta Isabel con misa cantada, charanga,festa e verbena. Para o xantar popular naPraza do Prado servíuse unha paella xi-gante, con pan, bica e bebidas ao prezode 6 euros. O Concello tamén programoupara o domingo 24 de xullo o concerto dafadista María do Ceo. Actuou no patio dearmas do castelo presentando o seu novodisco “De Portugal Galiza” e repasou assúas cancións máis coñecidas.

OConcello de Castro Caldelas orga-niza para os días 27 e 28 deagosto unha mostra de viños. A

asociación de Adegueiros da Ribeira SacraOurensá organizara a primeira edición noano 2008 e fora pregoeiro José Luís Her-náez Mañas, coa participación de 12 ade-gas. Ao ano seguinte participaron 11.Nestas dúas edicións o autor do cartazofoi Carlos Costoya Vázquez e na edición de2010, Maite Vázquez. Coa celebracióndesta mostra, péchanse este ano na Ri-beira Sacra os encontros oficiais co viño

logo de ter celebradas as feiras de Chan-tada, Sober, Quiroga, Pantón, Vilachá deSalvadur (A Pobra do Brollón) e Belesar.Unha das adegas que participará, AdegaVella, de Jorge Feijóo González, acaba deobter a medalla de ouro para o seu Mencíano concurso internacional de viños demontaña que concede o Centro de Inves-tigación, Estudo, Coordinación e Valoriza-ción da Viticultura de Montaña (CERVIM),de Agosta (Italia). Esta adega tamén con-seguiu a medalla de prata polo seu Godello2015.n Procesión dos Remedios.

n Primeira mostra do viño celebrada en 2008.

XXIV


Especial Castro Caldelas

Festival Ponte Louco

Ponte Louco é un festivalmusical gratuíto que se ce-lebra desde o ano 2001 no

castelo de Castro Caldelas. Está li-gado a outras actuacións lúdico-culturais como teatro, malabarese feira de artesanía. Para anotarsetan só hai que enviar unha men-saxe privada ao facebook do pon-telouco, ao correo

([email protected])ou ao teléfono 680 27 17 70 conome do grupo e o número de par-ticipantes, antes do 18 de agosto.Ponte Louco tamén organiza can-tos de taberna. “O mellor de todoisto é que o pasaremos incríbel eque á primera consumición convi-dan os bares colaboradores” dí aorganización.

Castro Caldelas no século XX

Na primeira metade do sé-culo XX podemos destacardous aspectos fundamen-

tais: por unha banda, económica-mente destaca polo seu mercadogandeiro, un dos máis importan-tes de Galicia, que se viña cele-brando os días 3 e 18 de cadames. Ata os anos 60 o atractivoda feira viña dado pola ganderíada comarca, xa que nas feiras deCastro Caldelas (Ourense) e ven-dían bois e vacas que servían paralabrar a terra, xa que todas as te-rras estaban labradas, cultiván-dose nelas grandes extensións decenteo, que logo se levaban aosmuíños para facer o pan coa fa-riña que destes se sacaba; ou pa-tacas. Producíase de todo etódolos veciños viñan as feiras a

mercar ou vender algo. En cadacasa da praza había un comercio:o do Xosé María, o do Rudesindo,o do Xosé Antonio, o da Sofía e ode Xesús Losada. Mentres osmaiores regresaban a casa co mer-cado na feira os mozos quedabanpara o paseo e o baile onde se co-ñecían. O outro feito importendesta primeira metade de séculoé a emigración, primeiro a Cuba eaos Estados Unidos; logo a Arxen-tina, a vez que tiña lugar a migra-ción de afiadores a Castela. Nonse producirá unha migración ma-siva ata os anos cincuenta, pri-meiro a América do Sur,principalmente a Venezuela e logoa Europa principalmente a Ale-maña e Suíza. Na segunda metadedo Século XX van pechando parte

deses comercios e no seu lugarestablécense bancos: primeiro oPastor, a comezos dos cincuenta,ata chegar a ter cinco bancos, ne-cesarios todos eles porque os emi-grantes enviaban o diñeiro a vila,pero a esta xa non lle lucían ospaseos da feira, os mozos emigra-ran, e foron poucos os que retor-naron para establecerse na súaterra. A poboación envellecidaquedou sen capacidade de produ-ción. Os faladoiros de Manuel Ca-sado Nieto e de Vicente Risco,que pasaba os veráns na súa casada Rúa Grande, facían chegar aoutros ilustres coma Otero Pe-drayo e Manuel María. Estes dedi-caron parte da súa obra a estasterras; Casado Nieto en poesía eRisco na etnografía.

n O festival Ponte Louco é o 20 de agosto.

Sons da gaita

Aasociación cultural e ar-tística Banda de GaitasOs Trabazos organizou,

en colaboración co Concello, oVII Festival Sons da Gaita que

se celebrou o 6 de agosto naPraza do Prado. Actuaron abanda de gaitas e danzas OsXuncos, Lume na Palleta e OsTrabazos.

n Banda de Gaitas Os Trabazos.

Por Josefina Carballo

n O castelo de Castro Caldelas (Ourense) sufríu as revoltas irmandiñas e a invasión francesa.

XXV

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 2016XXVI


Especial MELGAÇOXXVII


Que tal ir ao restaurante e ganhardescontos no cabeleireiro? Ir ao Su-permercado e ganhar descontos no

Dentista? Ir à bomba de gasolina e ganhardescontos no Talho? É isso que vai ocorrerdurante o mês de Agosto em Melgaço! Acampanha MELGAÇO A SORRIR é uma inicia-tiva da empresa ESTHETIC SMILE, que doou,para fins promocionais, 10.000 € em CAR-TÃO CONSULTA ESTHETIC SMILE, com valorcomercial de 20€ cada, que o cliente poderáusufruir na Clínica EstheticSmile Melgaço ecuidar do seu sorriso a preços reduzidos coma mais alta tecnologia dentro da MedicinaDentária. O Cartão permitirá ainda aos as-sociados oferecerem promoções nos seuspróprios estabelecimentos bem como ofere-cer descontos no comercio dos outros em-presários que participarão da campanhadesignada MELGAÇO A SORRIR! Este con-ceito, conhecido como Cross Selling, apre-sentado pelo norte americano Harding Ford,em 2002 e desenvolvido por Georg Whitt-mann, em 2006 como alternativa aos pe-quenos e médios comerciantes paraconcorrer com as grandes cadeias (que dis-põem de milhões de euros para publicidadee promoção) chegou a Melgaço por inter-médio dos Drs. João Antonino Dias Gomese Drª Hebe Marília Zamagna, que resolveramassumir os riscos da iniciativa e promover ainteração entre os comerciantes locais poracreditarem ser esta a melhor saída paratodos: a cooperação e colaboração! A cam-panha se designará ainda MELGAÇO FAZ SO-RRIR ao ser publicitada nos comércioscircunvizinhos de Monção, Arbo e Padrenda,pretende unir os comerciantes dos municí-pios e fazê-los trabalhar em conjunto, emprol da revitalização do comércio e do sec-tor de serviços, dando vantagens aos seusprincipais clientes. Assim, para ver todoscom um enorme SORRISO estampado no

rosto, a empresa ESTHETIC SMILE distribuiráainda 3.000 escovas de dentes que serãooferecidas em todos os estabelecimentosaderentes. E para ter acesso a estas promo-ções, o cliente poderá também dirigir-se à

Clínica EstheticSmile e solicitar o seu car-tão. O lançamento da campanha deu-se nodia 28 de julho, com a presença maciça doscomerciantes portugueses e espanhóis,além de representante da recém criada As-sociação Empresarial Minho Fronteiriço(AEMF), que reafirmou seu propósito de re-presentar com excelência os seus associa-dos, servindo de interlocutor junto dasinstituições públicas e privadas, satisfa-zendo as suas necessidades, defendendo osseus interesses, promover a sua imagem eapoiar os negócios dos seus associados,

com serviços pautados pelos seus princípiosde credibilidade, isenção, rigor e transpa-rência de modo a contribuir para um tecidoempresarial cada vez mais competitivo, fun-cionando como uma plataforma de interven-

ção dos interesses económico-sociais danossa Região. Os empresários manifesta-ram-se favoráveis desde que seja respeitadoo princípio da neutralidade política, que aAssociação nasça e cresça respeitando oapartidarismo, apartada de oportunismoseleitorais. A iniciativa MELGAÇO A SORRIRcontou com a aprovação e entusiasmo detodos, que manifestaram sua criatividadefazendo sugestões tais como: • Partilhar oscustos de publicidade, dividindo em espaçosiguais as cotas de participação, reduzindoenormemente os custos (uma vez que a ne-

gociação em grupo gera inevitáveis ganhosde escala dos quais todos se beneficiam),permitindo que aqueles que não têm atual-mente acesso aos principais meios de divul-gação (principalmente devido aos altoscustos destes meios) possam divulgar osseus diferenciais aos clientes . • Criar umapágina onde os empresários possam divul-gar as suas promoções, permitindo que osoutros também as partilhem, dando a con-hecer aos seus seguidores da promoções dosseus aliados, gerando mais movimento e be-neficiando a todos deste “passa-palavra” di-gital. • Permitir que as competições entreempresários crie um ambiente saudável, be-néfico a todos, pois não é pelo facto de umapessoa preferir o bacalhau com broa de umrestaurante que a mesma não se verá esti-mulada ao consumo de um cabrito estufadoou um arroz de pato do outro restaurante.• Sair da tradicional competição de preços,que nos prejudica a todos (vale lembrar queeste é o motivo para a inflação estar quasea metade dos 2% a 3% recomendados mun-dialmente, resultando numa recessão que, acontinuar desta forma, causaria malefíciosa todos). Contudo, os comerciantes estimu-lam os seus clientes a consumir bens e ser-viços uns dos outros, sem que sejanecessário baixar preço e ainda estimular oslucros marginais conjuntos. • A aliança detodos vai servir também para a difusão dasmelhores práticas do comércio, de serviços,de marketing e gestão, sendo que o encon-tro foi um excelente e promissor início.Houve ainda a distribuição de brindes, dís-ticos e slogans variados, o que permitirá acada comércio adequar a campanha ao seugosto e estilo, PERSONALIZANDO ao mesmotempo em que fortalece o ESPÍRITO COLEC-TIVO da aliança. Para os clientes, a cam-panha iniciará no dia 1 de Agosto, já com48 comerciantes aderentes.

Melgaço descobre como sairda crise!

Especial MELGAÇOPor Luiz Zamagna

XXVIII


Especial MELGAÇO

João Silva, Marcio Nabeiro e TiagoBravo, deram o seu primeiro passoem 2012, investindo como sócios

em um dos espaços mais privilegiadosdo Concelho Melgacense.Devido à centralidade do espaço e a suavocação abragente, assumindo-se umespaço comum e familiar durante o diae de espirito jovem à noite. Os jovenspensaram em marcar logo pela dife-rença, fizeram algumas mudanças deimagem no bar e foi com uma nova rou-

pagem que apostaram na promoção daanimação das noites de sábado.“Quando abrimos, o pessoal saia mais àSexta- Feira em Melgaço, ao Sábado iampara outros lados. Queríamos mudaresta rotina em Melgaço“, referem. Edesde aí, têm promovido desde concer-tos de música o vivo , jogos interactivos( Quizz ), sessões de comedia, noitescom DJ´s, Fado e Jazz na tentativa deinovar e renascer a noite para os jo-vens, que outrora brilhou em Melgaço.

Cruzamos a ponte, chegamos a Vilade Melgaço , non é que chegue-mos a unha galaxia extraña , mais

o certo e que aquí palpase vida, respi-ranse inquedanzas na “malta xove”como eles din. Notamos a xente orgu-llosa do seu pobo e do que ofrecen, de-fendendo con uñas e dentes o seupresunto, o seu alvarinho e os seus deri-vados fabricados artesanalmente en “ SA-BORES DE MELGAÇO “ en Alvaredo;tamén os seus queixos artesanais de “PRADOS DE MELGAÇO “ dos que deu boaconta o Primeiro Ministro Portugués. Orgullosos da súa Torre, da súa INESNEGRA, da súa BRANDA DA AVELEIRA , dasua Porta ao Xurés desde os montes doLaboreiro; do Centro de Estagios queacolle equipos e seleccións de alto nivelde Africa e de Europa, entre eles o nosoR.C.CELTA; orgullosos dos seus Bombei-ros, …en definitiva, da súa TERRA.Somentes é cruzar a ponte, non é unha

viaxe tan longa, maís é outra forma devida, de respecto as súas raíces. Noraboamelgacenses residentes, emigrantes; no-raboa tamén a quen a fronte das institu-cións, dende o anterior Presidente RuiSolleiro coma o actual D. Manoel Batista,pasando por todos os Presidentes dasXuntas de Freguesía, traballan para im-pulsar un concello que como ben dicen“DA NAS VISTAS “.E de xustiza felicitar a estes caros mel-gacenses por acreditar na súa terra, porpermitir que os veciños dun e doutrolado do Miño poidamos disfrutar dunlugar cheo de vida nun marco incompa-rable. Demostrades co voso bon facer quecando as idéas e os proxectos son levadosa cabo con profesionalidade, non existenatrancos que impidan que apostedes polavosa Terra , contribuindo a que Melgaçoande para a fronte. Grazas. “MENOSMAL QUE NOS QUEDA PORTUGAL ", que xadixera o noso querido Castelao.

Acreditando na nosa Terra En Melgaço respíranseinquedanzas

Por Marcio Nabeiro Por Edu Pérez - ARBO

XXIX

Especial MELGAÇONOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 2016

Pretendemos que os nossosassociados usufruam deum conjunto de serviços,

benefícios e regalias que transmi-tem confiança, utilidade e valoracrescentado às empresas, permi-tindo assim a evolução e cresci-mento das suas empresas e doconcelhoTrabalhar em prol da região!Queremos ser o apoio natural e aescolha estratégica de todas asempresasPretendemos representar os em-presários, defendendo os seus in-teresses promovendo a suaimagem e apoiando os seus ne-góciosA constituição de uma associaçãoempresarial emerge, dos debatesrealizados para promover a dis-cussão das dificuldades dos em-presários e também odesenvolvimento económico esocial de Melgaço. Ficou tambémdestacada a necessidade de se re-alizar algo em comum em prol doconcelho de Melgaço, criando umdiferencial competitivo para osnegócios, contribuindo para asua permanência e crescimento.Esta vontade concretiza-se numaentidade sem fins lucrativos. É cada vez mais óbvia a conclu-são de que as empresas que semantiverem isoladas, agindo so-zinhas, terão maiores dificulda-des em enfrentar os desafios eem se manterem competitivas.Aprender a trabalhar em con-junto, estabelecendo e mantendo

relações de parceria, passa a seruma nova fronteira para ampliara competitividade dos pequenosnegócios. É necessário promovera competitividade e o desenvol-vimento sustentável dos negó-cios e fomentar oempreendedorismo para fortale-cer a economia. Para tal é indis-

pensável a constante atualizaçãosobre as tendências locais, nacio-nais e mundiais que afetam osnegócios e gerar soluções quecontribuam para o fortalecimentodesses negócios.

Missão

Representação com excelênciados nossos associados, servindode interlocutor junto das institui-ções públicas e privadas, satisfa-zendo as suas necessidades,defendendo os seus interesses,promovendo a sua imagem eapoiando os negócios dos seusassociados, com serviços pauta-

dos pelos seus princípios de cre-dibilidade, isenção, rigor e trans-parência de modo a contribuirpara um tecido empresarial cadavez mais competitivo, funcio-nando como uma plataforma deintervenção dos interesses eco-nómico-sociais da nossa Região.

Valores• Valorização e respeito pelas

pessoas;• Sustentabilidade às empresas

associadas;• Eficiência e rapidez nos servi-

ços prestados;• Imponente Associativismo;

• Rigor;• Transparência;• Fiabilidade;• Dever e a comunicação estão

lado a lado;• Iniciativa, Inovação, Con-

fiança e satisfação;• A proatividade e a ética en-

quanto associação responsávelfacilitando a visão empáticacom quem colaboramos, paraatingir resultados eficazes

• Pretende disponibilizar aos as-sociados:Apoio Jurídico e fiscalApoiar os empreendedores ejovens empreendedoresA realização de formações,tertúlias e sessões informati-vas relacionadas com temaspertinentes para os associadosCriação de um bolsa de ofertae procura de empregoRealizar diversas atividadestemáticas e animação de ruaEstabelecer protocolos comdiversas entidades, permitindoapresentar ao associado umconjunto de descontos, bene-fícios e vantagens

Brevemente

• Colocação de insuflável naPraça da República de Melgaçodurante o mês de Agosto;

• Realização de atividades deanimação

• Tertúlias temáticasContactos: [email protected]

AEMF - Associação Empresarial Minho FronteiriçoPor Manuela Fernandes

XXX


OBidueiral de Gabín, noConcello de Montederramo,e ademais de ser Lugar de

Importancia Comunitaria (LIC)conta tamén coa denominación deZona de Especial Protección dosValores Naturais. A auga é outrodos seus signos de identidade, xaque se sitúa preto do nacementode cursos fluviais como o Arnoia,o Limia e o Támega e o Concelloestá atravesado polo río Mao.Montederramo ten un dos bosques

de bidueiros mellor conservados deGalicia, sendo ésta a especie pre-dominante do espazo ó que lle danome. Pero ademais, nesta áreaexisten tamén outras especies ve-xetais cunha presenza significa-tiva como a uceira, o carballo, oacivro, a abeleira, o afroixón e ocardo. O bidueiro é unha árboreorixinaria do norte de Europa eAsia que se adapta ben ós terreospobres, ácidos, húmidos e fríos eque pode chegar a alcanzar os 20

metros de altura. Os reptis, comoo lagarto das silveiras ou a lagartada serra; os mamíferos, como osmorcegos, os corzos, os xabarínsou as lebres; e as aves, entre asque destacan as poboacións de

azor, gabián, falcón pequeno,aguia cobreira, rula común, pica-peixe ou corvo grande, teñen eiquíun hábitat perfecto para vivir.Tanto o Bidueiral como o entornono que se atopa son un dos pou-

cos lugares desta zona que esca-pan á presión forestal que repre-sentan as plantacións de pino deradiata, como acontece na Serrade San Mamede, destinadas ó seuaproveitamento comercial.

Especial Montederramo

Tamén nas proximidades deVilariño Frío atópanse res-tos da antiga vía romana

coñecida como Vía Nova ou VíaXVIII de Antonino, que unía asciudades de Astorga, (León), eBraga, (Portugal). A construccióndesta vía data do século I (d.C.),e nela atópase a ponte vella, deorixe romana pero reconstrucciónmedieval, en excelente estado deconservación. Para visitala pódeseacceder desde a estrada OU-536,ou ben dende o núcleo de Vilari-ñofrío distando uns cen metros.Existe unha ampla mostra de edi-ficios relixiosos, xa que logo encada parroquia podemos atoparunha igrexa ou capela, ademais de

petos de ánimas e cruceiros. Peroo edificio relixioso mais relevanteé o mosteiro cisterciense de SantaMaría ubicado na capitalidade domunicipio. Das outras edificaciónsdestaca o conxunto relixioso deMarrubio que comprende un cru-ceiro de madeira policromado, acapela de San Antonio e douspetos de ánimas, o cruceiro deSan Xoán de Chas, e o peto deánimas de Vilariño Frío. O mos-teiro cisterciense de Santa Maríade Montederramo é un dos monu-mentos renacentistas mais impor-tantes de Galicia. A grandeza dasúa igrexa, a harmonía dos seusclaustros, o gusto barroco da si-llería coral e o impresionante re-

tábulo que preside o altar maior évisita obrigada dentro da ruta dosmosteiros da Ribeira Sacra. Parapoder acceder ó interior existe aposibilidade de adquirir entradasna oficina de turismo municipal,facendo unha visita exhaustivaacompañado por persoal do con-cello. As visitas son tódolos días,laborais e festivos, ás 11, 12, 13horas e ás 16, 17, 18 e 19 horas.No caso de grupos é convenienteavisar con antelación. Dentro dopatrimonio etnográfico o munici-pio conta con varios fornos e muí-ños, destacando entre estos, o dePonte Mazaira, á beira do río Mao,preto da capitalidade, de propie-dade privada, pero visitable.

A riqueza monumental de MontederramoAínda que o monumento mais coñecido é o mosteiro de Santa María de Montederramo, (Ourense) o Concelloagacha outras excelentes mostras de arte, etnografía e historia que merece a pena coñecer. Históricamente osrestos mais antigos remóntanse ó castro celta que se ubicaba no alto de Leboreiro, pertencente a Idade de Ferro

n Visitantes ó mosteiro de Santa María.

O Bidueiral

n O Bidueiral.

XXXI


Especial Montederramo

Situado dentro da Ribeira Sacra ecun dos mais importantes cumiosde Galicia, o Concello de Montede-

rramo ofrece unha amplia diversidade deespazos naturais que fan posible a prác-tica de deportes e actividades ó airelibre. Predomina a paisaxe de montañana zona sur pola influencia da Serra deSan Mamede. A importancia naturaldesta é tal que gran parte dela está re-coñecida pola Rede Natura 2000 comoLugar de Interese comunitario (LIC) conome de “Bidueiral de Montederramo”,xa que un contén un importante bosquede bidueiros e outras especies autócto-nas que se expanden por mais de 250hectáreas. A subida ó alto de San Ma-mede tamén é recomendable polas im-presionantes vistas do entorno,

chegándose a divisar Verín e Monforte deLemos. Alí está a capela do santo e afonte da que, según conta a lenda, o ere-mita fixo manar auga pura e abondante.Tanto o Bidueiral como o San Mamedecontan con rutas de senderismo, dispo-ñéndose de folletos na oficina de turismoonde tamén se pode contar con GPS.Dentro do concello pódese disfrutar danatureza en dúas áreas recreativas, a dePonte Mazaira e no Refuxio da Retorta,ambas bañadas polo río Mao, e tamén noencoro de Leboreiro. As augas cristalinasdos ríos que percorren o municipio faránas delicias dos aficionados á pesca quepoden recoller o coto no Bar Alvarez, dacapitalidade municipal. Outros espaciosnaturais para disfrutar son a Cabeza daMeda, A Ferrería e O Teixedo.

Omunicipio ten 84 entidades de po-boación e 13 parroquias, coa capitalmunicipal en Montederramo, núcleo

configurado en torno a unha grande prazaque concentra os servizos administrativos.As súas parroquias cos seus núcleos de po-boación son as seguintes: Os Abeledos (SanVicente): Os Abeledos, Alén, Arnufe, Os Cu-rrás, Folgoso, O Gorgullón e As Penas. AsChás (San Xoán): A Laxe, As Chás, As Ratoei-ras, Cacharrequille, Cordelle, O Medón, OsCurrás e Retorta. Covas (San Xoán): A Vi-lleta, Abeledos, Cadaval, Casardomato, Ca-sardansola, Covas, O Peredo, Vidalén eVigueira de Arriba. Gabín (San Pedro): A Fe-rrería, A Mogaínza, As Pereiras, Fontedoso,Gabín, Mazaira, O Teixedo, Touzal, Valdarias,e Vilanova. Marrubio (Santo André): A Fer-venza, As Corraínzas, As Lamelas, Cimade-

vila, O Acevedo, O Outeiro, O Regueiro, OsPereiros, Reixa, San Paio do Carballal e Val-derrique. A Medorra (Santiago): A Medorra,Alenza, Bustelos, Carabelos e Santiago daMedorra. Montederramo (Santa María): AGraña, Montederramo e Sanfitoiro. Nogueira(Santa María): A Retorta, Ferrón, Moas, No-gueira e Vigueira de Abaixo. Paredes (SantaMaría): Laza, Paredes, Sabín, Suspiazo e Ve-redo. San Cosmede de Montederramo (SanCosmede): A Cepada, A Lama, A Xestosa,Cascarballo, Verducedo, Vilapequena e Vi-loxe. Sas do Monte (San Pedro): A Mioteira,A Reguenga, A Veiga, As Castiñeiras, AsLamas e Sas do Monte. Seoane Vello (SanXoán): A Caseta, A Castiñeira, A Graña deSeoane, Leboreiro e Praducelos. Vilariñofrío(Santa María): As Poulas, Vilariño Frío e Vi-lariño Pequeño.

Os cazadores poden disfrutar do TecorTerra de Caldelas (OU – 10074), sendoa Sociedade Deportiva de Cazadores

de Montederramo os seus titulares. Abrangueos concellos de Castro Caldelas e Montede-rramo. A superficie que ocupa no termo mu-nicipal de Montederramo é de 11.000,81hectáreas. Os amantes da pesca contan cundos coutos de pesca mellores de Galicia: oCouto do Río Mao, no que as súas augas cris-talinas, procedentes da Serra de San Mamede,son un excelente entorno para a pesca fluvial.Tramos do couto do Río Mao: Tramo 1: o seulímite superior é A Ponte de Touzal e o seu lí-mite inferior a Ponte de Gabín. Ten unha lon-xitude de 2,4 qms e a categoría de troita (19cm e cota 10). Tramo 2: o seu límite superioré A Ponte de Gabín e o seu límite inferior APonte de Mazaira. Ten unha lonxitude de 1,2qms e a categoría de pesca sen morte. Tramo3: o seu límite superior é A Ponte de Mazairae o seu límite inferior a Presa da Lobeira. Tenunha lonxitude de 11,4 qms e a categoría de

troita (19 cm e cota 10). Os tramos vedadosson os seguintes: Regato de Groil: o seu lí-mite superior é o nacemento e o límite infe-rior a desembocadura no Río Mao. Ten unhalonxitude de 7,6 qms Río Mao: o seu límitesuperior é o inicio da área recreativa de Mon-tederramo e o límite inferior o final da árearecreativa de Montederramo. Ten unha lonxi-tude de 0,7 qm. Río Mao: o seu límite superioré o nacemento e o límite inferior A Ponte deTouzal. Ten unha lonxitude de 9,6 qms.(afluentes). Regato de Reixa: o seu límite su-perior é o nacemento e o límite inferior a de-sembocadura no Río Mao. Ten unha lonxitudede 3,4 qms. O lugar de expedición de permi-sos e información é: Bar Álvarez (Montede-rramo). Teléfono: 988 29.20.27. Nas terras domunicipio de Montederramo, existe unhaampla variedade de vías rurais e cortalumes,que o converten nunha zona ideal para prac-ticar os deportes todoterreno e a súa vez des-cubrir lugares tan inaccesibles como o cumiode San Mamede e a Ferrería.

Serra de San Mamede Núcleos de poboación

Caza, pesca, 4x4

n A Serra de San Mamede. n Ponte Vella de Vilariñofrío.

n Couto do río Mao.

XXXII


Norte de Portugal

Arte na Leira: Isabel Lima prestou tributo à mulher da Serra d´Arga

Isabel Lima, artista convidada, abriu a ex-posição com uma manifestação artísticae prestou tributo à mulher da serra

d’Arga,“(…) De duas ovelhas de uma leira deterra, de um punhado de sementes, elasextraem pela sua aptidão, pelo seu talentoo enxoval e todo o bragal da sua família.”A mulher da Serra d’Arga é, por via daregra, tecedeira…e junto da janela o seutear, tem o aspeto decorativo de um atri-buto familiar como um cavalete de pin-tura. A tecedeira trabalha livremente comoartista ao solto capricho da sua fantasia edo seu gosto, combinando as cores, con-trastando os tons, variando os desenhosao seu arbitro. Além de tecedeira é tam-bém fiandeira, sabe cardar, sabe espadelare todos os processos porque passa a lã e o

linho, desde a tosquia do carneiro à ceifado linhal até à confecção completa da sualinda saia. Ricamente vestida pelo trabalho que só elaexecuta desde a manipulação das matériasprimas tomadas da matéria bruta até aoúltimo ponto de costura não há em partealguma mulher mais bonita do que a min-hota vestida à lavradeira, como as descre-veu Ramalho Ortigão:

“(…) Prezo-me de ter visto mulheres e deter reparado nelas em alguns dos sítiosonde mais famosas se tornaram as legen-das da formusura.”“(…) Vi-as celebradas pela Arte nos mel-hores detalhes…vi-as nos próprios lugaresonde vivem ainda as conterrâneas dosgrandes tiposconsagradospela Arte…”Isabel Limacitou; que arelação entre amulher o ob-jecto roupa eo espaço tema vantagem dasedução, por-que possibilita outras visualizações, per-cepções e reflexões ilimitadas. Os animais,a leira, a relação da mulher com a paisa-gem e a forma como produz e mostra o seutrabalho tem relação com a arte contem-porânea.A forte interacção entre Arte e Moda e aideia de apresentar moda em lugares inu-sitados, onde a arte prevalece como su-porte de valores criativos, transmite umpensamento, uma sensação de moda con-ceitual ou conceptual.Na abertura da exposição houve uma in-tervenção da artista convidada IsabelLima, que citou a relação entre a mulher,

o objecto roupa e o espaço e a forma comoproduz o seu trabalho com relação à artecontemporânea. A interacção entre Arte e Moda e a ideiade apresentar moda num lugar inusitado,onde a arte prevalece como suporte de va-lores criativos e culturais, transmite um

pensamento euma sensaçãode moda con-ceitual ou con-ceptual.A cor – Lã ur-dida, saiasbrancas às lis-tas pretas, cas-tanhas ouazuis, cinzen-

tas às riscas vermelhas, azuis, numaenorme diversidade de tons.As formas - camisas de grosso linho alvís-simo, mangas gargas, bordadas ou apan-hados bizantinos no alto do braço,bordadas em entremeios, abertos nomesmo linho sobre os ombros, bordadasainda a linhas de cores, à russa, nos can-hões chatos, muito junto ao pulso, gran-des colarinhos redondos, de renda ou delinho, com barra de folhos ou barra derenda.O colete muito curto, redondo na cinta, le-vemente espartilhado, vermelho, cinzentoou preto, sempre guarnecido de uma larga

barra de veludo preto lavrada no estilode Utreque, ordinariamente pespontadonuma espiga de ouro ou de prata.Os cós das saias são invariavelmente delinho branco, com meio palmo de largura,em pregas miudíssimas presas aos debrunsencanados, pretos ou azuis.Os aventais estreitinhos e curtos encabe-çados em funéus de linho bordado a ores,são de sirguilha com soberbos bordadosem ponto de tapete, nos mais ricos tonsde escarlate e de azul persa.Algibeiras pendentes da cintura a um ladoem ampla chat Elaine de pano, com apli-cações policromas guarnecidas de lante-joulas.Os lenços da cabeça, em toucado de diver-sas formas fazendo diadema sobre os ca-belos afastados ao meio, já adotados no

alto da cabeça, envolvendo o rolo datrança sobre a nuca e caindo em duas pon-tas entre as espáduas, são ordinariamentevermelhos, de um magnifico vermelho ar-dente, de púrpura, ou de flor dos catos.Reinventar as memórias para perspectivaro futuro é o projecto de Isabel Lima, guar-diã da Tradição, onde no Minho, no altoda Serra d’Arga, até Nossa Senhora veste àlavradeira!

A 18º edição Arte na Leira arrancou no sábado, 16 de Julho e pode ser visitada até 21 de Agosto.


Novas da RaiaCERVEIRA

OPresidente da Câmara Municipalde Vila Nova de Cerveira, Fer-nando Nogueira, recebeu,esta

quarta-feira, das mãos do representanteda AENOR, Dr. Luís Osório, o Certificadode Sistema de Gestão da Qualidade, ates-tando o Arquivo Municipal e o Aquamuseudo rio Minho. Autarquia pretende que estaprimeira certificação seja exemplo paraimplementar noutros serviços.Esta certificação consiste numa avaliaçãorealizada por um organismo certificadordevidamente acreditado, reconhecendoque estes dois serviços do Município deVila Nova de Cerveira cumprem todos osrequisitos da norma internacional ISO9001:2008, e que incorporam nas suasatividades importantes princípios de ges-tão, como a focalização nos clientes, lide-rança, envolvimento das pessoas emelhoria contínua.”.

O representante da AENOR, Dr. Luís Osó-rio, felicitou o Município pelo excelentetrabalho desenvolvido em prol da imple-mentação do Sistema da Gestão de Qua-lidade que se traduz “numademonstração deinteligência e de umaestrutura de conhecimento que fica noMunicípio, independentemente da polí-tica”.De sublinhar que a Câmara Municipal temprocurado acompanhar a evolução tec-nológica e os seus benefícios, tendo napolítica de proximidade um eixo priori-tário de ação. Desta forma, o processode implementação da Política de Quali-dade visa apresentar novas soluções quecontribuam para um salto qualitativo dodesempenho interno com repercussõesna facilidade de acesso à informação ena celeridade de resposta às necessida-des e expetativas dos Munícipes.

Na Galeria doAbsoluto De-sign Hotel

inaugurou-se a exposi-ção coletiva de artecontemporânea “Diá-logos no Absoluto”,que reúne os artistasAcácio Viegas, Agos-tinho Santos, Alexan-dre Rola, AméricoCarneiro, CiprianoOquiniame, HelenaDias, Joana de BritoDegues, Miguel NevesOliveira, Nuno Ranha eRicardo Campos.O evento tivo lugar noAbsoluto DesignHotel, no dia 5 deagostoem Viana doCastelo.A exposição estará pa-tente até ao dia 5 desetembro de 2016.

Arquivo e Aquamuseu recebemCertificado de Qualidade

VIANA DO CASTELO

Diálogos no Absoluto

MONÇAO

ACâmara Municipal de Monção come-mora o Dia Internacional da Juven-tude, 12 de agosto, sexta-feira, com

um conjunto de iniciativas que tem como fi-nalidade assinalar esta data através da gra-tuitidade no acesso a determinadosequipamentos municipais.Desta forma, todos os jovens, com idadescompreendidas entre 12 e 30 anos, têm en-trada gratuita no filme “A Lenda de Tarzan”,no Cine Teatro João Verde, pelas 22h00, bemcomo na piscina municipal descoberta doParque das Caldas, durante todo o dia.No presente ano, a localidade escolhida para

as comemorações nacionais do Dia Interna-cional da Juventude é a cidade de Braga. Aprogramação está associada à “Capital Ibero-Americana da Juventude 2016”, possibili-tando aos jovens usufruir de equipamentose atividades dinamizadas por animadores.O Dia Internacional da Juventude celebra-seanualmente a 12 de agosto na sequência daresolução da Assembleia Geral da ONU, apro-vada em 1999, como resultado da recomen-dação emitida na conferência mundial deministros responsáveis pela juventude, reali-zadaem Lisboa, entre 8 e 12 de agosto de1998.

Dia Internacional da Juventude12 de agosto. Todos os jovens, com idadescompreendidas entre 12 e 30 anos, têmentrada gratuita no filme “A Lenda

de Tarzan”, no Cine Teatro João Verde,pelas 22h00, bem como na piscina municipal descoberta do Parque das Caldas, durante todo o dia


Novas da RaiaPor: José Rodrigues Lima Historiador

De acordo com o preconizado no pro-jecto “Memória e Fronteira”, no pró-ximo dia 6 de Agosto será

comemorado o Dia do Brandeiro, homena-geando os construtores da comunidadeagro-pastoril da Branda da Aveleira, Mel-gaço.A Declaração Patrimonial proclamada em1996 será assinalada nos vinte anos deco-rridos.Os gaiteiros da Gave farão ecoar os sonsmusicais nos contrafortes da serra da Pe-neda, bem como as concertinas farão aanimação dos forasteiros, emprestando aodia comemorativo e à beleza da paisagemos tons festivos.Do programa constam intervenções de in-vestigadores da “arte” da sobrevivênciaque conviveu com a “arte” da solidarie-dade ativa.O cortejo de carros de bois será uma ma-nifestação assinalável, transportando ofeno da tradição e as batatas de paladarímpar.A MIL E DUZENTOSMETROS DE ALTITUDEA Branda da Aveleira, localizada a 1200metros de altitude, será o ponto de encon-tro de todos aqueles que através do temposecular se deslocavam da parte baixa dafreguesia da Gave, conduzindo o “bibo”formado por gado bovino, ovino e cavalar,e aí permaneciam de Abril aos fins de Se-tembro em comunhão com a natureza.Os brandeiros são os homens do cajadofirme, “os caminheiros de olhos cheios dememória e pensamentos lavados pela ara-gem”.A Branda da Aveleira é um autêntico san-tuário natural, onde existe o depósito damemória de uma actividade pastoril valo-rizada com a paisagem cultural enrique-cida com testemunhos de origem glaciar,como moreiras e blocos erráticos da idadepleistocénica, mamoa do batateiro, car-denhas e a diversidade com substrato ar-bóreo, arbustivo e herbáceo.CAMINHADAS COMSUORES E SUSTOSNa assembleia dos brandeiros anciãosserão recordados os trabalhos do quoti-diano cheios de caminhadas e suores, deemoções e sustos quando o gado se tres-malhava, ou o lobo atacava a “rês” ou “fa-zenda”, e onde o silêncio nocturno eraquebrado pelo correr das águas dos ribei-ros da Aveleira, do Vidoeiro e Calcado, oupelos sons agourentos de alguma ave.CARDENHAS –CASAROTAS SEM IDADENa branda construíram-se abrigos para osbrandeiros, as denominadas cardenhas,construções rudimentares feitas de pedratosca que se encontra nos locais de mon-tanha, sendo cobertas por lajes, formandouma cúpula falsa. Muitas possuem dois ní-veis, sendo o de cima para o brandeirodormir, e a parte de baixo para guardar ogado.Estas casarotas sem idade, cobertas decinzentos liquens são bem a imagem daaspereza primitiva da vida das gentes se-rranas, frugal e dura, revelando uma ten-

dência ancestral.Podemos sublinhar que paisagem culturalda branda revela indicadores celtas e porisso faz sentido lembrar que “ser minhotoé ser celta, castrejo, galaico, pouco lusi-tano, mais suevo do que visigodo”.COMIDA À BRANDEIRO

A gastronomia dos homens do cajadofirme tinha como base os comestíveis quetraziam da parte baixa da freguesia da

Gave com destaque para a carne de porco.Na cardenha havia sempre um bom pre-sunto pendurado…Por vezes acompanham-nos algumas avesde capoeira. A apreciável batata era culti-vada nos terrenos da branda, e nas águasdos ribeiros pescavam-se algumas trutas.Com o leite das vacas e cabras faziam ocaldo de leite, sopas de leite, mílharos eformigos. A água de unto, o caldo de fa-rinha, as batatas solteiras auxiliavam a

alimentação, e assopas de vinho, porvezes, alegravam o co-ração e não faziam mal nenhum.preciosa água da montanha matava a ar-

dente sede, resultado do corpo quebradopelas caminhadas e pela canícula abrasa-dora.A vida dura contribuiu para forjar o carác-ter firme e persistente, tornando os bran-deiros homens de segredos emundividências sábias.“Na sombra dos tempos os velhos sabiamouvir as vozes do mundo a falar”.O geógrafo Orlando Ribeiro referindo-se àsbrandas, conjuntos serranos, afirma que “ageografia, a história e a economia formamuma trama indissolúvel, sendo de conside-rar a persistência das condições naturaise a continuidade do espaço humano, paracompreender as gentes e os lugares”.A VIRAGEM NOS ANOSSESSENTAPor volta dos anos sessenta muitos bran-deiros jovens aderiram ao movimento de-mográfico, económico, cultural e políticoque foi a emigração, tentando orientar assuas vidas no contexto de países europeus.Foi o período da emigração clandestina ou“a salto”, ou com passaporte de coelho.As actividades da branda acentuaram a suaqueda.Para avaliar o que foi a fuga de braços jo-vens para as cidades europeias, basta re-ferir que entre 1960-1965 houve notribunal de Melgaço 803 processos e ascausas eram o engajamento, a emigraçãoclandestina e a falsificação de passapor-tes.A fim de registar o tecido histórico-cultu-ral da vida na Branda da Aveleira em 2001foi editada a obra “Olhares Multidiscipli-nares - Branda da Aveleira – Melgaço”, eem 2007 o livro “Uma vida entre a poesia”,do antigo brandeiro José Maria Rodrigues.Como escreve o poeta popular AntónioAleixo, não é só na grande terra / Que ospoetas cantam bem; / Os rouxinóis são daserra, / E cantam como ninguém.”As pegadas cansadas dos brandeiros anti-gos apontam os trilhos e na sombra delasseguimos a rota da transumância, ouvindoecos da vontade de se continuarem vivên-cias culturais, ao mesmo tempo que cele-bramos os antepassados no espaço dosvivos. “É por aqui. Cumprimos com a tradição...”As belezas da paisagem abrem-nos janelasescancaradas para regalar os olhos com adiversidade cultural. Estes espaços mere-cem ser percorridos por andarilhos do fo-tojornalismo e os registos fotográficosapresentados nos meios culturais urbanos.Como escreveu Miguel Torga, “há sempreum reino maravilhoso”.Também na montanha se escreve a históriada vida dos homens, actores de uma tramaonde há reciprocidade, permanência e uni-versalismo.Na actividade pastoril também participa-ram meninas de tenra idade, como a in-vestigação revela e a quadra regista: “Óminha branda querida, / Terra da minhaafeição; / Onde cresci em menina, / Eamei a vida em botão.”

MELGAÇODIA DO BRANDEIRO

OS HOMENS DO CAJADO FIRME NA ROTA DATRANSUMÂNCIA E CISTERCIENSE


CONVERSAS SEMTEMPO… NA BRANDA

A celebração do Dia do Brandeiro criaráespaços para se ouvir o relato do quoti-diano da pastorícia: “Quem nasce nomonte volta parao monte, como omelro puxa à sil-vareira”, “Omonte é mais bo-nito porque ficamais perto docéu. Aqui há si-lêncio, ar puro,contacto com anatureza… Poraqui deixa-se co-rrer o tempo,olha-se o gado eas flores lindas.Bebe-se águafresca, dorme-seuma soneca e as-sobia-se umpouco. É bom!Pela canícula ogado descansanos cortelhos;pela fresca o “bibo bai pró pasto”.No fim do dia arranja-se o comer e con-versa-se com os outros brandeiros. Epronto, é “noute”, e temos de dormir,pois de manhã cedo é preciso abrir os cor-

telhos para “o bibo” sair outra vez, retou-çando as ervas.Isto é um sossego… Aqui, é a Branda da Aveleira, concelho deMelgaço. Lá em baixo encontram-se os ri-beiros da Aveleira, do Vidoeiro e do Cal-

cado, juntando-setodos Antre-os-Portos, formando orio Vez. É na jun-ção das águas. Há muitas “estó-rias” para contarpor “bia” dosgados, dos pastos,da pesca nos ribei-ros, do poulo dasbeiguinhas, dolobo, dos sustosque apanhamos…Bô! Bô! Agora tenho mais éde ir buscar as“bacas”.Os brandeirosquando lhe ape-tece, e há forças,fazem labores comlugões, arranja-se

a couçoeira, conserta-se o tarambelho ouarruma-se a bezerreira.Até lhe podia contar a “estória” quando olobo matou uma cria e o dono não topou olobo nem a cria… pois o lobo não espera.

TURISMO DE MONTANHA

É de sublinhar que as antigas cardenhas,através da candidatura do programa LEA-DER II, foram recuperadas de acordo coma traça arquitectónica tradicional, e assimos apreciadores do turismo de montanha,podem instalar-se na Casa da Cova dosAnhos, Casa da Covinha, Casa do Rio, Casada Fonte, Casa do Carvalhinho, Casa do

Castanheiro, Casa do Piorno e Casa daBica.As casas dos pastores são agora utilizadaspelos turistas fatigados que buscam o si-lêncio da montanha, num verdadeiro re-torno às origens, saboreando a diversidadecultural com ares brandos e águas crista-linas, dando descanso ao corpo e paz aoespírito.Se o Alto-Minho é litoral e interior, tam-bém é ribeira e montanha, onde o diálogocom a memória dos homens e das coisasleva-nos a descobrir um património mate-rial e imaterial assinalável.Como escreve o filósofo Heidegger, osbrandeiros são “despositários de saberes evalores ancestrais, com valores enxertadosna árvore do passado, mas se extasiam naseiva que irrompe para dar frutos no fu-turo”. Se a cultura material passa por um lençol,duas mantas, alguns potes ou azados, duasbroas, um presunto, dois cabaços descas-cados, chicolateira velhinha, morouço elareira, trempes e gamela, ocorno e gadanha, o mascoto, oripanço, o arado de pau e ou-tros, a cultura imaterial re-vela-se numalinguagem que vaidesde a coucoeiraao tarambelho,passando pela be-zerreira e pelos la-bores com lugões.MONGES NASERRAAtravés de regis-tos históricos re-ferentes aoMosteiro Cister-ciense do Er-melo, no Valedo Lima, e aoMosteiro Cis-terciense de

Fiães, já no Vale do Minho, sabemos que aligação directa entre ambos os mosteirosse fazia pelo Soajo, Adrão, Miradouro, Pe-neda ou Cando, passando nas franjas daAveleira, prosseguindo por Lamas deMouro para depois encontrar Santa Mariade Fiães, sedimentando assim a rota cis-terciense do Alto Minho.A comunidade cisterciense do Ermelo pos-

suía terras no Cando e Pomba. O Mosteirode Fiães igualmente em Fervença, naBouça dos Homens, assim como em Cichee em Campelo da Aveleira.Através de documentos do Mosteiro deFiães conhecemos os foreiros Pedro Mi-gueis, do Cando e outros do Vale de Pol-dros, bem como o enfiteuta GonçaloFernandes, da Aveleira.Os brandeiros apontam os caminhos patri-moniais não rompidos onde sentimos omítico e conhecemos a história da activi-dade pastoril nas terras altas do Minho.

Novas da Raia

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 201638 NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 201638

Novas da RaiaPor Joâo MartinhoMONÇÃO

Banda Musical de Monção conquistouo terceiro lugar na 130ª edição doCertamen Internacional de Bandas de

Música “Ciudad de Valencia” 2016,um dosmais prestigiados e respeitados a nível mun-dial. O concurso, que decorreu no Palau dela Musica, realizou-se este fim de semanacom a presença de bandas de diversos paíseseuropeus, Japão e Puerto Rico.A Banda Musical de Monção participou na se-gunda secção, destinada a bandas com oi-tenta elementos, tendo a competiçãosidoganha pela banda belga KoninklijkeHarmonieVan Peer, seguida da Sociedad Musical Uniónde Pescadores, de Valencia, Espanha.

Depois do primeiro lugar no Concurso Nacio-nal de Bandas Filarmónicas, em Aveiro, háprecisamente dez anos, a Banda Musical deMonção volta a conquistar um grandepré-miono mundo da música com esta extraordi-nária atuação na cidade de Valencia. Esta conquista, seguramente a mais rele-vante em dois séculos de existência, é ummomento histórico para a banda monça-nense que vem reconhecer a grande quali-dade e versatilidade musical dos seuselementos, desde os mais velhos aos maisjovens, liderados por um maestro excecionalno trato e no conhecimento: José VicenteSimeó Mañez.

Opresidente da CâmaraMunicipal de Monção,Augusto de Oliveira Do-

mingues, e a vice-presidente,Conceição Soares, estiveram estamanhã na freguesia de Merufe, amaior do concelho em termos te-rritoriais, para visitar algumasobras executadas pela junta,fazer levantamento das necessi-dades locais e priorizar os próxi-mos investimentos.

Na companhia dos elementos dajunta, Márcio Alves, Presidente,Marinho Fernandes, secretário, eManuel Vilarinho, tesoureiro, avisita incluiu deslocações a algu-mas empreitadas desenvolvidaspor administração direta e passa-gem por locais considerados prio-ritários em intervenções futuras.Neste périplo pelos vários lugaresda freguesia, as questões pre-mentes avançadas pelos elemen-

tos da junta de freguesia relacio-naram-se com abastecimento deágua, iluminação pública, bene-ficiação da rede viária e limpezade bermas. O executivo tomou nota das ad-versidades manifestadas peloseleitos locais e assegurou que,dentro de um prazo razoável e se-gundo as disponibilidades finan-ceiras, avançariaprogressivamente para a resolu-

ção ou minimização de cada casoespecífico. Augusto de Oliveira Domingues eConceição Soares tiveram ainda aoportunidade de visitar algumasempreitadas realizadas pela juntade freguesia, casos da pavimen-tação na empreitada de alarga-mento do cemitério emelhoramentos na rede viária nointerior da freguesia.Exemplificando: A Rua de Pereiraque recebeu pavimentação em ci-mento, tubagens e encanamentode águas pluviais e a Rua de

Senra, também em cimento, queobrigou ao alargamento da viapara passagem de carros e, muitoimportante para a população, deveículos prioritários como ambu-lâncias. Neste caso, houve a necessidadede “cortar” parte de duas casaspara proceder ao respetivo alar-gamento, situação que encareceua empreitada mas revelou a dis-ponibilidade da junta para solu-cionar um problema de circulaçãorodoviária mas também de saúdepública.

Visita de trabalho à Freguesia de Merufe

Banda Musical de Monçãoconquista 3º lugar em Encontro

Internacional de Bandas de Música


Con informações referentes aosmeses de maio e junho, colocamosna capa o belo mural do Parque das

Caldas com o inspirador nome de “Sabescomo nascem as estrelas?”. Idealizado porPatricia Oliveira e desenvolvido por peque-nos grandes artistas no Dia Mundial daCriança, contou com o apoio dos funcioná-rios da autarquia na respetiva instalação.No miolo, destacamos a Feira do Alva-rinho, certame que ganha terreno comoum dos melhores de Portugal no setor dosvinhos, e a abertura do Rio Park Monção,investimento privado de 10 milhões deeuros que “oferece” lojas/marcas concei-tuadas e conhecidas do público.Recuperamos também o Alvarinho WineFest, a Feira de Vinho Tinto de Tangil, ainauguração do Núcleo Museológico Torrede Lapela, a extraordinária viagem ao pas-sado com“Ponte do Mouro Medieval” e aFesta do Corpo de Deus através de váriosmomentos do programa:A simbólica cerimónia de entrega de títu-los honoríficos e condecorações, o fabu-

loso Cortejo Etnográfico das Freguesias eo, sempre esperado, Combate Tradicionalentre S. Jorge e a Coca. O cavaleiro gan-hou.O Souto rejubilou. O Alvarinho agra-dou.Além das deliberações das reuniões doExecutivo Municipal, damos conta do re-forço da resposta social concelhia com aampliação do Centro Comunitário de S.Cosme e Damião, em Podame, e a benefi-ciação da rede viária da Estrada Municipal304 e a construção de rotunda no acessoao futuro Minho Park Monção. Lembramos também a conquista do Cam-peonato Distrital de Benjamins pelos jo-vens da U. D. Moreira. A quartaconsecutiva. Parabéns, campeões. E su-blinhamos o valioso papel desempenhadopelos elementos do Banco Local de Volun-tariado de Monção. Desta vez, com enfo-que no Banco Municipal de LivrosEscolares. Boas notícias. Que fazem de “Monção, umMunicípio onde vale a pena viver e investir”www.suplementomunicipal.pt.vu

O Campo de fútbol do Alivio acolleu o Tor-neo triangular de fútbol a favor da Aso-ciación de persoas con discapacidadeVontade. O torneo constaba de 3 partidosde 45 minutos cada un, e nos descansosentre eles levaronse a cabo diversos sor-teos de máis de 30 agasallos cedidos pordiversas empresas e comercios de Tui e To-miño.O primeiro partido enfrentou aoTomiño F.C. Co Tebra F. C. O segundo partido enfren-tou aoTebra F. C Tide F.C, e o terceiro e

último partido enfrentou aoTomiño F. CTide F. C.Houbo entrega de premios ao 1º, 2º e 3ºclasificado, e un agasallo ao árbitro. Ade-máis, os xogadores dos 3 equipos partici-pantes recibiron como recordo unchaveiro confeccionado no Centro que aAsociación Vontade ten en Tomiño.O torneo foi una boa oportunidade depasar un sábado divertido e á vez contri-nuindo a una boa causa.

Suplemento Informativo

Fútbol solidario a favor daAsociación de persoas condiscapacida de Vontade en

Tomiño

MONÇAO

TOMIÑO

Lourenço Fontes, PremioCelanova Casa dos Poetas

OURENSE

OPremio Celanova, Casa dos Poe-tas será entregado o domingo,día 4 de setembro en Celanova,

nunha xornada que tamén servirá paralembrar novamente a Celso Emilio Fe-rreiro, con motivo do 37 aniversario dasúa morte. A Fundación Curros Enríquezconcedeu este premio 2016 ao historia-dor e etnógrafo portugués Antonio Lou-renço Fontes, máis coñecido no ámbitoda Raia Seca como o Pai Fontes, "polasúa contribución á divulgación e ao co-ñecemento da cultura trasmontana, tanidentificativa dos pobos das Terras do Ba-rroso e de todo o norte de Portugal, comonestoutros espazos que se enmarcan notriángulo ferriniano, que debuxan as si-luetas de Montalegre, Celanova e Alcosde Valdevez". Antonio Lourenço Fontes(Pai Fontes) conta cun amplísimo currí-

culo, que "como as augas de Tras Món-tesvos regan prácticamente todos os ám-bitos da cultura tradicional". Editor devarias obras de estudo imprescindiblespara coñecer a etnografía e a antropolo-xía barrosá, como "Etnografía Trasmon-tana" e "Antropoloxía de MedicamentoPopular", fundador do xornal mensual No-ticias do Barroso (1971), que aínda semantén activo na rede, animador culturaldunha infinidade de iniciativas congre-suais como o Milenario de San Rosendo(1977) e os Congresos Internacionais deMedicamento Popular e de arquitecturapopular no Camiño de Santiago. Foi o im-pulsor de "Noites de Bruxas", que deronlugar á multitudinaria celebración da"Sexta feira-trece", que cada noite quecoincide en venres e 13 convoca a milesde visitantes xunto á fortaleza.

n O xurado do Premio reuníuse en Celanova.

Novas da Raia


Novas da RaiaPor: José Rodrigues Lima Historiador

O projecto da Rota Cisterciense do Alto Minho-Galiza emconstrução teve novo impulso com adesão dos padres queexercem o ministério nas localidades do itinerário culturale místico.Manifestaram expressiva parceria Belmiro Amorim, párocodo Ermelo; Custódio Branco, pároco do Soajo; César Ma-ciel, pároco da Gavieira; Raul Fernandes, pároco de Paradado Monte e Manuel Domingues, pároco de Fiães.Na branda de Santo António do Vale de Poldros concreti-zou-se uma sessão para estudar como levar avante a RotaCisterciense que liga o Mosteiro de Santa Maria do Ermelo(Arcos de Valdevez), ao Mosteiro de Santa Maria de Fiães(Melgaço). Projectou-se, ainda, a Via Cisterciense com ca-rácter transfronteiriço, rumando em terras da Galiza peloantigo Mosteiro de Santa Maria da Franqueira (Caniça),Mosteiro de Santa Maria de São Clódio (Leiro), atingindoa grande abadia de Santa Maria de Osseira, na provínciade Orense, onde se sente o acolhimento.“No acolhimento dos pobres e peregrinos ponham-se es-pecial cuidado e solicitude” (…) (Regra de São Bento –cap III).É de sublinhar que todos os mosteiros referenciados têmfundação no século XII.Para além de outros objectivos, como sejam a revitaliza-ção do património material e imaterial tendo também umolhar humanista e místico, pretendeu-se assinalar os cin-quenta anos da proclamação de São Bento Padroeiro daEuropa, concretizada pelo Papa Paulo VI em 24 de Outu-bro de 1964.“É com toda a razão que São Bento é louvado como mis-sionário da Paz, formador da unidade, mestre da culturae, principalmente grande promotor da vida cristã e orga-nizador da vida monástica ocidental.Com a cruz, as letras e o arado por si mesmo e pela acçãodos seus filhos atraiu à civilização cristã muitos povos.(…)”São Bernardo de Claraval, carismático monge, alma da Eu-ropa cristã do século XII, conselheiro de papas, reis esenhores, foi um dos impulsionadores da devoção ma-riana.A influência da Abadia de São Bernardo de Claraval é ful-cral na expansão de nova ordem cisterciense.VISITA DO ABASE DE CLARAVAL

O Mosteiro de Santa Maria de Fiães e o de Santa Maria doErmelo receberam as visitas canónicas de D. Edme de Sau-lieu, abade de Claraval, que se fazia acompanhar pelo se-cretário Fr. Claude de Bronzeval, acontecimentos queocorreram entre 20 e 27 de Janeiro de 1533.“Devido a ser inverno e a temer falta de segurança nopercurso directo de Ermelo a Fiães a comitiva que tinhavindo de Ponte da Barca a Ermelo voltou pelo Vale e Arcosde Valdevez, seguindo por Choças, Extremo, Barbeita,Melgaço e Fiães.A ligação directa entre ambos os mosteiros menos teme-rosa para quem estava habituado aos caminhos da serra,era de Ermelo por Soajo a Adrão e Miradouro e dali emalternativa pela Peneda ou pelo Cando, Branda da Aveleiraa Lamas de Mouro” (Bernardo Pintor, 1981).

Prosseguindo por Alcobaça e Adadela para encontrar omosteiro de Fiães.O relato da visita do Abade de Claraval foi redigido emlatim e D. Maur Cocheril traduziu-o para francês na obrabilingue “Peregrinatio hispanica” (1970).Aliás, é de referir a grande obra de M. Cocheril referenteaos cistercienses em território português, sendo de des-tacar a edição “Routier des Abbadyes Cisterciennes duPortugal” (Paris, 1978).Os monges cistercienses cingiam-se a uma rígida clausura,pelo que o mosteiro tinha de ser auto-suficiente.“Assim, a escolha do local era fundamental. O modelo deimplantação do cenóbio exigia um lençol de água próximoe consequentemente um solo circundante fértil.”

Um dístico anónimo regista que “São Bernardo amava osvales, São Bento os montes, São Francisco as aldeias eSanto Inácio as grandes cidades. Assim se traduz de formaparadigmática a preferência dada pelos cistercienses àszonas baixas dos vales irrigados.” (Teixeira, 1999)Através da história surgem excepções por razões de váriaordem.As marcas dos cistercienses estão bem vincadas no No-roeste Peninsular e são merecedoras de um olhar patri-monial consistente, pois “o desenvolvimento deve ter emconta a continuidade da vida cultural dos povos”, comose preconiza em textos da UNESCO.MEMÓRIAS COM LUZES

Ao percorrer os antigos caminhos, veredas e atalhos, se-guimos as pegadas dos homens “de lugares do infinito”,que sendo habitantes da terra continuamente falavamcom os habitantes do céu, num tempo sem tempo.Os mosteiros com o rico e diversificado património his-tórico, antropológico, artístico, agrícola e inclusivé tec-nologia hidráulica, e a irradiação cultural e espiritualconduzem-nos por memórias com luzes que apontam con-dutas éticas, estéticas e transcendentais.

O ambiente que se respira na área deum conjunto monacal e os sons dossinos das torres, bem como os timbresdas sinetas das portarias ou dos claus-tros, levam-nos a sentir emoções e aolhar para mais além, para o alto, ultrapassando os ca-mones do tempo e do espaço.Os apelos feitos através dos sentidos, do tacto, do pala-dar, do olfacto, da visão e da audição transportam-nospara o sentido místico, refrescando a alma como se vís-semos o invisível. O canto das aves no claustro ou nasgranjas une-se ao canto gregoriano das horas litúrgicas.“Cada época deve reinventar para si um projecto de espi-ritualidade.”A regra de São Bento (Regula Sancta) e a “Carta de Cari-dade” são obras que apaixonaram através dos séculosmultidões incontáveis de monges e onde a “lectio divina”os levava a uma contemplação muda e silenciosa.“Quando os monges, durante séculos e séculos,impressionaram com a sua marca uma terra, ainda que não ficasse da moradia dos mongessenão uma pedra que se desagrega, senão um grão de areia que se esboroa,a pedra, a areia falam dos monges.Mesmo que a pedra e o grão de areia por seu turno de-saparecessem,a terra, a velha e nobre terra, a terra sobre a qual os monges se debruçavam, o vale em que rezavam,as árvores que plantaram continuariam a falar deles.Porque, durante séculos e séculos os monges impressio-naram com a sua marca uma terra”(Dom Maur Cocheril)

“A arte é nostalgia de Deus” escreve Mira Schendel.“Não precisa pintar aquilo que se vê, nem aquilo que sesente, mas aquilo que vive em nós.”“O invisível atravessa profundamente a humanidade, e osprocessos lentos, vertiginosos imperceptíveis ou nomeá-veis.” (T. Mendonça)A arte é sem dúvida epifania do mistério. Os mosteirossão “mistério”.A arte românica, a gótica e outras manifestações artísti-cas são testemunhas seculares do “Ora et Labora” (Rezae Trabalha) com tons cativantes e sons de paz e univer-salidade.A Rota Cisterciense do Alto-Minho-Galiza tem comogrande objectivo dar visibilidade ao rico património an-tropológico, histórico, artístico e místico, bem assinaladonas povoações com conjuntos monacais.Os peregrinos desejosos de “caminhos íntimos da beleza,da verdade e da bondade”, reconhecerão a acção civili-zadora, cultural e espiritual dos monges brancos atravésdos séculos, bem patente no Alto-Minho e Galiza.José Rodrigues [email protected] 85 83 275

CAMINHOS MONACAISROTA CISTERCIENSE CONGREGA

PADRES DA SERRA


Novas da RaiaAgradecemos ao Prof. Doutor José Marques a gentileza domapa inserido no texto.BIBLIOGRAFIA

- Marques, José, “O Mosteiro de Fiães”, Braga, 1990.- Ossvald, Walter, “Mosteiros Cistercienses em Portugal,

Porto, Edições Afrontamento, 2012.- Nascimento, Aires A., “Cister – Documento primitivos”,

Lisboa, Edições Colibri, 1999.- Bravo, Hipólito de Sá, “Monasterios de Galicia”, Leon,

Editorial Evereste, 1992.- Regra de São Bento, Mosteiro de Singerverga, Edições

Ora et Labora, 1992.- Bronseval, Frére Claude de, “Peregrinatio hispanica”,

Paris, P.U.F., 1970.- Braz, António Manuel da Silva, “O mosteiro e a igreja

de Ermelo – Património cisterciense esquecido notempo”, Braga, Faculdade de Teologia, 2009.

UNIMINHO

Autarcas do Vale do Minhotransfronteiriço reuniram comUnidade de Missão para aValorização do Interior

Considerando a cooperação transfron-teiriça fundamentalpara o desenvol-vimento territorial, e perante a

existência de preocupações e desafios futu-ros, a UNIMINHO dinamizou, esta quinta-feira, uma jornada de trabalho com acoordenadora da recém-constituída Unidade

de Missão para a Valorização do Interior, aProfessora Helena Freitas.Autarcas apresen-taram o projeto de “preservação e valoriza-ção do rio Minho transfronteiriço” eapelaram para a definição de políticas pú-blicas mais incisivas na resolução dos pro-blemas dos territórios fronteiriços.

AMancomunidade do Baixo Miñoven de producir máis de 30.000exemplares dun mapa despregable

con información dos puntos de intereseturístico da comarca. O obxectivo é pro-mocionar o patrimonio natural, etnográ-fico, arquitectónico, cultural,arqueolóxico e panorámico dos cinco con-cellos que conforman a mancomunidade:Tui, Tomiño, O Rosal, A Guarda e Oia.Pero ás veces chegar a un petroglifo namontaña ou a unha ermida nun paraxe re-cóndito non é doado. A innovación e atecnoloxía son as estratexias elexidasneste caso para facilitar ao visitante ato-par os destinos de interese no territorio

facilmente, e para iso o mapa en papelestá conectado a unha páxina web me-diante un código QR. A web conta convarias utilidades de xeoposicionamento,de xeito que o turista pode chegar a cal-quera dos destinos coa axuda do seu te-léfono móbil ou GPS, facendo uso deaplicacións moi coñecidas como Googlemaps.Durante os meses de xullo e agosto de-cenas de miles de persoas escollen oBaixo Miño como destino turístico paragozar das vacacións estivais. Este ano po-derán descubrir coa axuda deste folletomoitos dos segredos e tesouros que o te-rritorio do Baixo Miño agocha.

BAIXO MIÑO

A Mancomunidade do BaixoMiño innova en información

turística este veránRepartiránse máis de 30.000 mapas turísticos

da comarca conectados a unha web coa xeolocalización dos puntos de interese


Novas da Raia

Amostras recolhidas em lo-cais diferentes da praia du-rante as análises realizadas

periodicamente pela autarquia re-velou resultados que punham emcausa a qualidade da águaA praia do concelho de Caminhaperdeu a bandeira azul tendosido colocada sinalização desa-conselhando os banhos de mar,informou o comandante da Polí-cia Marítima (PM) local estaquinta-feira.

Em declarações à agência Lusa,Gonzalez dos Paços adiantouque "por indicação da AgênciaPortuguesa do Ambiente (APA)foi arreada, na quarta-feira abandeira azul e içada a bandeiravermelha tendo sido colocadasinalética a indicar que se tratade água não recomendável abanhos".O presidente da Câmara de Ca-minha, Miguel Alves, explicouque "o resultado de uma das três

amostras recolhidas em locais di-ferentes da praia durante as aná-lises realizadas periodicamentepela autarquia revelou resultadosque punham em causa a quali-dade da água".“Perante esta situação optamos,de forma preventiva, por cum-prir as regras e arrear a bandeiraazul até chegarem os resultadosdas contraprovas que efectuá-mos hoje ", explicou o autarcasocialista.

O autarca adiantou que "o resul-tado das contraprovas deverá che-gar na sexta-feira" manifestando-se"confiante de que os resultados vãoser favoráveis".Miguel Alves “desconhece” a ori-gem do problema.O Galardão Bandeira Azul é umadistinção atribuída anualmentepela Fundação para a EducaçãoAmbiental (FEE) a praias (maríti-mas e fluviais) e marinas que cum-pram um conjunto de requisitos dequalidade ambiental, segurança,bem-estar, infraestruturas deapoio, informação aos utentes esensibilização ambiental.As praias e marinas distinguidasficam autorizadas a ostentar a ban-deira oferecida pela FEE durante aépoca balnear.

No dia de hoje (ontem), já se no-tava menos gente na praia e odescontentamento, principal-mente das pessoas ligadas à res-tauração, é de” indignação”.“Andamos a aguentar a crise du-rante mais de 10 meses e quandochega o turismo, dá-se isto”,disse-nos outro empresário quenão se escusou a fazer compara-ções, sem no entanto citar nomes,com “autarcas anteriores”.un continente, África, onde o 40%da súa poboación é menor deidade. Esta exposición narra, portanto, o encontro coas persoas, coslíderes e lideresas comunitarias ecoas heroínas e heroes anónimos. A exposición poderase visitardende o 5 ata o 28 de xullo no con-cello da Guarda.

Pelei, empresa especializada navenda e distribución de produtosfunerais, participará por primeira

vez en Funergal que se celebrará en Ex-pourense os días 11 e 12 de novembro de2016. Entre o seu amplo catálogo de pro-dutos atopanse lápidas, placas de recor-datorio, accesorios fúnebres, vasos degranito e fotocerámicas personalizadas.Ademais, contan cun gran repertorio deprodutos de bronce, por exemplo urnas,cruces, estatuas, lanternas, letras, libros,pergamiños, molduras. A empresa portu-guesa Ernesto de Oliveira & Ca. Lda., es-pecializada na fabricación de cadaleitos demadeira, tamébn participará como exposi-tor en Funergal. Fundada en 1986, é unhapequena organización que conta con 22empregados a tempo completo e formaparte dos asociados a AIMMP, Associaçãodás Indústrias de Madeira e Mobiliário dePortugal. Globale, empresa portuguesa es-pecializada na fabricación de cadaleitos eurnas funerarias, volverá estar presente enFunergal. Fundada en 1997 en Lixa (Por-tugal) e con sucursal en Lisboa, GlobaleRC URNAS, LDA, é unha entidade cuxo ob-xectivo principal é satisfacer todas as ne-cesidades dos seus clientes, poñendo ásúa disposición unha ampla gama de ser-vizos especializados e recursos humanos.

Esta filosofía reflíctea moi ben a súa lema:“Innovación, establecemento de patrónsde calidade e deseño en todos os nososproductos”.Adelino Pereira Tabarés e Filhos, ATP-Fil-hos, empresa especializada na produciónde cadaleitos, asistirá á novena edición deFunergal. ATP-Filhos, entidade situada enGuía (Portugal), presentará na Feira Inter-nacional o seu amplo catálogo de arcas fú-nebres, posto que ve a Funergal como oescaparate idóneo para abrir e fidelizarmercados. A compañía conta con máis desesenta anos de experiencia que avalan oseu traballo na produción de cadaleitos. Éunha corporación que aposta pola innova-ción e por estar á vangarda das últimasnovidades no sector, polo que ten o xustoequilibrio entre tradición e modernidade.O seu obxectivo principal, ademais, é co-ñecer de primeira man as necesidades dosseus clientes para poder responder as súasdemandas dunha maneira clara e precisa.

AsociaciónA Asociación das Industrias de Madeira eMobiliario de Portugal representa as em-presas de serradoiros, de paneis derivadosde madeira, de carpintería e doutros pro-dutos de madeira, de mobiliario e de im-portación e exportación de madeiras.

Entre todas elas, podemos destacar algúnsdos fabricantes de referencia do país nosector funerario como son: Manuel Rodri-gues dá Cruz & Filhos, Adelino Pereira Ta-vares e Filhos, Ernesto de Oliveira, todaselas especializadas na fabricación de ca-daleitos; Mérito Próprio, expertos natransformación de carrocerías; e J.Guerra,especialista na produción e distribuciónde adornos e pasamanerías. Estas empre-sas estarán presentes como expositores enFunergal. Irmãos Salgueiro, a empresa de

vehículos fúnebres líder en Portugal, con-firmou de novo (e xa van cinco ediciónsconsecutivas) a súa presenza en Funergal.Fundada en 1991 e con sede en Pedroso(Porto) , Carroçarias Irmãos Salgueiro,Lda. Conta con máis de 20 anos de expe-riencia situándose como líderes na trans-formación na distribución de vehículosnon só en Portugal, senón tamén noutrosmercados aos que exportan desde hai anoscomo é o caso de Angola, Mozambique eFrancia.

Vila Praia de Âncora interdita a banhos e empresários da restauração «indignados»

Empresas portuguesas do sector funerario estarán en Expourenseen novembro

VILA PRAIA DE ÂNCORA

EXPOURENSE

n Instalacións da Fundación Feiras e Exposicións de Ourense.


Novas da RaiaA GUARDA

Carmen Johns, primeira protagonista do “Música nas Prazas”

Dende a Concellería de Cul-tura da Guarda séguese aapostar moi forte pola di-

namización da actividade cultu-ral guardesa. Dentro da variadaoferta cultural e de entrete-

mento que está a acoller a viladurante estes meses de verán,engadimos unha nova cita: a pri-meira edición de “Música nasPrazas”, que deu comezo o pa-sado mes de xullo.

Esta iniciativa busca levar a mú-sica e as actividades culturais ásprazas das diferentes parroquiasda vila. Para isto haberá 5 actua-cións musicais, a primeira dascales se celebrará este venrescoa presencia da cantante popCarmen Johns, autora que parti-cipou no festival Portaméricados dous últimos anos.A xove cantante, compositora eguitarrista viguesa será a encar-gada de inaugurar o “Música nasPrazas”, levando as cancións dosseus dous discos, cun estilo pro-pio que combina guitarras eléc-tricas e acústicas para transmitirtodo tipo de emocións, á Prazade Santo Tomás a partir das 22horas.A segunda das citas terá comoinvitado a un dos grupos queestán a revolucionar a escenamusical actual: 'De Vacas'. Estaactuación será na Praza do Reló,o venres 26 de agosto.As tres actuacións seguintes es-tarán ofrecidas por grupos guar-

deses. O venres 16 de setembroo grupo punk rock 'Unabombers'tocará na Praza de San Caetano.O xoves 22 de setembro será aquenda de SONGODIN'S, que in-terpretará as súas versións decancións coñecidas na Praza deSalcidos. E para rematar esta pri-meira edición de “Música nasPrazas” o grupo 'Nobles' actuará,

co seu estilo persoal ó que elesmesmos denominan gas noble, ovenres 30 de setembro na Prazade San Amaro.O Concello da Guarda convida atodo o mundo a saír ás rúas e en-cher as prazas nestas cinco datascheas de música, entretemento emoita vida cultural que seguroamenizarán as noites guardesas.

Concurso selfie “Vive A Guarda” dirixido á mocidade da vila

Co obxectivo de dar visibili-dade a tantos recunchossignificativos da Vila, así

como para mostrar a beleza e sen-sibilidade coa contorna privilexiadada Guarda, o departamento de Xu-ventude do Concello ven de crear oprimeiro Concurso de Selfies “VIVEA GUARDA”. Para participar nesta iniciativa, quetamén busca fomentar o traballo ar-tístico da mocidade, os participan-tes deben facerse unha fotografía aeles mesmos, un “selfie”, no que sepoda apreciar algún lugar destacadoda Guarda. Poderán enviar as súasfotografías os rapaces e rapazas conidades comprendidas entre os 14 eos 30 anos, sempre que no caso dosmenores de idade conten con con-sentimento expreso dos pais, naisou titores legais, entregándoas noDepartamento de Cultura do Conce-llo de A Guarda.

O concurso inclúe dúas modalida-des: individual e en parella. En cal-quera das dúas os participantesdeben ser os protagonistas daimaxe e só poderán presentar unhaproposta.Esta pode ser remitida en formatodixital a través de dúas redes so-ciais, Instagram ou Facebook. Enambos casos os concursantes subi-rán a imaxe ó seu perfil de dita redesocial, acompañándoa coas etique-tas ou hashtags #viveaguarda e#concursoselfies. Ademais, en Ins-tagram hai que etiquetar ó perfil@viveaguarda e no Facebook com-partilo na páxina “Xuventude AGuarda”.O prazo para presentar os selfies re-mata o vindeiro día 31 de agosto.A partir desa data tres xuíces deli-berarán sobre cal das obras presen-tadas debe ser a elixida comovencedora, tendo en conta os cri-

terios de calidade técnica e artís-tica, a orixinalidade e a adaptaciónós obxectivos e normas do con-curso, que poden consultarse napáxina web do Concello da Guardawww.aguarda.es (onde se inclúe aautorización para os menores). Os traballos que resulten gañado-res, e que se coñecerán o día 5 desetembro, ademais de ser premia-dos cunha cea ou comida no Forte(A Guarda), tamén formarán parteda campaña “VIVE A GUARDA2016” que está a impulsar o Con-cello da Guarda. Por isto anímase atodos os mozos e mozas a partici-par e axudar a dar visibilidade atodos eses lugares que fan daGuarda unha vila tan especial.Dende o departamento de Xuven-tude queremos agradecer a súa co-laboración ó Restaurante O Forte ea todos os que fan posible levar acabo esta iniciativa.


Novas da Raia

O turismo é un sector impor-tante na comarca do BaixoMiño. Que ofrece A Guarda noámbito turístico?z A Guarda é, sen dúbida, unhavila con gran potencial turístico.Os seus principais atractivos sono Monte Santa Trega, a desembo-

cadura do río Miño e o porto pes-queiro. Paisaxes, medio ambientee patrimonio son as principaisbazas deste recuncho de Galiciaque, nunha superficie moi pe-quena, destaca por ter dous BIC(Bens de Interese Cultural), ocastro de Santa Trega e o Castelo

de Santa Cruz; un premio EDEN,que distingue aos Destinos deExcelencia Europeos, e o esteirodo Miño, cualificado como zonaZEPA (Zona de Especial Protec-ción de Aves) e que se atopa narede europea de espazos protexi-dos Natura 2000. Temos dúaspraias con bandeiras azuis eunha senda litoral que as une eque ten a cualificación de sen-deiro azul. Somos a porta de Ga-licia do Camiño Portugués daCosta e tamén nos visita moitaxente pola oferta gastronómicados nosos restaurantes, especia-listas en peixes e mariscos donoso mar.Todos os elementos mencionadosanteriormente non fan que AGuarda perda a súa identidade devila mariñeira de ambiente tran-quilo que se ofrece a tódolos tu-ristas e visitantes que teñen oacerto de achegarse ao seu portopesqueiro e núcleo urbano.

Acaba de aprobarse no Parla-mento Galego a Lei da Área Me-tropolitana de Vigo. A Guardanon está entre os concellos que

a constitúen. Cre que sería in-teresante que formaran parte?z É certo que A Guarda non seatopa entre os 14 concellos cons-

tituíntes, pero non é menos certoque Vigo é a nosa cidade de refe-rencia no eido sanitario, educa-tivo e laboral. Algún día, eu

espero que sexa máis cedo quetarde, A Guarda formará partedeste ente supramunicipal. Seisto non sucede corremos o risco

“Somos a porta de Galicia do Camiño Portugués”,Antonio Lomba Baz, alcalde da Guarda

Unha situación política, economica, laboral, e turísticatan complexa tanto a nivel local como rexional enacional, requería una actualización personal in situ no

despacho do alcalde guardés sobre o que se cociña nasgrandes reunións e A Guarda tamén quere parte doprogreso e das vantaxes.

Por Juan Louzán


Novas da Raia

de permanecer no illamento queagora estamos a sufrir. Creo quea Xunta de Galicia debe poñer osmedios para facilitar o noso de-senvolvemento achegando o te-rritorio deste extremo do BaixoMiño a Vigo e ao resto de Galicia.Iso pasa por rematar a constru-ción dunha vía de comunicaciónque permita reducir o tempo deviaxe ata Vigo e por facilitar anosa inclusión na Área Metropo-litana.Como son as relacións do con-cello da Guarda coa nova Depu-tación Provincial? Percibenalgún cambio?z Dende logo que melloraronmoito as relacións, poderíamosdicir que, nas dúas últimas lexis-laturas, as relacións se limitabancase exclusivamente a recibir daDeputación aquilo que nos co-rrespondía por dereito dos fondosEstatais. Non había interlocu-ción. Por poñer un exemplo direi-lle que en 8 anos de concelleirode cultura non recibimos nin-gunha axuda do Plan Cultural,agora chamado PONTEGAL, paraás actividades organizadas dendeo Concello da Guarda, sen em-

bargo agora si recibimos as axu-das que nos corresponden polasactividades culturais que organi-zamos. A miña consideración é que du-rante anos sufrimos o esquece-mento por parte daadministración provincial. O quelle temos pedido ao novo go-berno da Deputación é que revi-sen os investimentos feitos nosdistintos concellos durante os úl-timos anos así como as dotaciónsculturais e deportivas de que dis-poñen, e que unha vez feito esteestudo, compensen a todos aque-les concellos nos que se investiumenos ou que non teñen as do-tacións culturais e deportivasacordes coa súa poboación e ac-tividades. Seguro que, de faceloasí, se fará xustiza coa A Guardae os seus veciños.Como cualificaría a súa relacióncos veciños de Caminha?Nos últimos tempos a relaciónentre o concello da Guarda e acámara de Caminha, sendo Frei-tas alcalde, viña sendo moi boa.Dende que accedín a alcaldía, faipouco máis dun ano, e mantive-mos os primeiros contactos co

goberno da Cámara de Caminhapodo cualificar a relación comoexcelente. Cada vez temos uncontacto máis estreito e conse-guimos organizar máis activida-des e participar en proxectosconxuntos. Por poñer algúnsexemplos: recentemente fixemosde maneira conxunta o camiñoPortugués da Costa dende Áncoraata Santiago e estamos organi-zando a continuación ata Fiste-rra. Estamos traballando nacandidatura conxunta do esteirodo Miño como patrimonio da hu-manidade na categoría de PaisaxeCultural. Tamén temos feito e se-guimos traballando noutras acti-vidades culturais, deportivas eturísticas conxuntas coa preten-sión de ter unha axenda comúnde actividades transfronteirizas.Que mensaxe lle mandaría aosveciños sobre a súa visión dasociedade Guardesa?z Sei que o presente está a sermoi duro para moitas persoas efamilias pero a miña mensaxe éde optimismo. Os veciños quepeor o están a pasar, están sendoapoiados dende asociacións edende o propio concello. Creoque na Guarda hai moita xentesolidaria cos problemas dos de-mais e así o está facendo ver, es-tando ao lado de quen máis onecesita. Por outra banda, quixera dicirlleaos veciños que dende o concelloestamos traballando sen des-canso para mellorar a Vila para aspersoas, pode que aínda non senote, ás veces as cousas da ad-ministración van demasiado len-tas, pero temos moitos proxectosen marcha que irán tomandoforma pouco a pouco e que mu-darán espazos e costumes paraque veciños e visitantes percibanunha Vila máis moderna, amablee atractiva.Quero aproveitar para agradecera tódalas persoas colectivos easociacións que de forma desin-teresada están colaborando coconcello en diferentes ámbitos ede diferentes formas cun obxec-tivo común: mellorar A Guarda,porque entenden que A Guarda écousa de todos.

NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 201646 NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO | Agosto de 201646

Miscelanea

Oconcello da Guarda acollerá estevindeiro mes de agosto e princi-pios de setembro un curso de

funky como parte do programa “DepoRúarte” organizado dende a Deputación dePontevedra.Esta iniciativa vai dirixida a rapaces e ra-pazas de 14 a 30 anos empadroados noConcello da Guarda. O curso conta con pra-zas limitadas, polo que a orde para cubriras prazas será a seguinte:-Primeiro aqueles comprendidos entre os14 e 30 empadroados na Guarda.-Se quedan prazas libres, tamén poderáninscribirse persoas non empadroadas navila que cumpran o requisito da idade.-Por último poderán inscribirse os empa-droados que non teñan entre 14 e 30 anos.O prazo de realización do curso será do 29de agosto ao 9 de setembro, de luns avenres en horario de mañá, entre as 10,30

e as 13 horas no Ximnasio Municipal.Todos os que desexen anotarse a esta ac-tividade terán como prazo de inscriciónata o 19 de agosto no Rexistro do Concelloda Guarda de 8 a 14 horas, de luns a ven-res.Para inscribirse terán que achegar un for-mulario de solicitude, que poden descargarna web http://www.depo.es/; unha foto-copia do DNI e o empadroamento.O concello quere animarte a que aprendasa moverte ó ritmo da música funky nestesoleado verán guardés, nun curso quebusca que os participantes podan adquirircoñecementos, habilidades e destrezas bá-sicas sobre funky, coñecer o procedementodo funky e os estilos que o compoñen, ad-quirir coñecementos básicos sobre compo-sición e enfocar o funky como arte urbanae como actividade física deportiva sauda-ble.

Anímate a bailar funky nosegundo curso na Guarda dentrodo programa “Depo Rúarte”

As rúas volven ser para xogargrazas a un programa doDepartamento de Lingua

Que os nenos e nenas xoguen libre-mente nas rúas, como se facía antes,e que o fagan ademais utilizando a

nosa lingua. É o obxectivo do programaDes-pois de merendar… a rúa é nosa!, que hoxepresentou o alcalde nunha rolda de prensana que estivo acompañado pola técnica deLingua Marta Besada e polas monitoras deXandobela Nerea Couselo e Chus Caramés.Martiño Noriega explicou Despois de meren-dar… a rúa é nosa! é unha actividade que"busca que os nenos e nenas se socialicenen galego, a través do xogo, e recuperandoo hábito de xogar na rúa do xeito máis libreposible". O alcalde lembrou que, ao contrarioque xeracións anteriores, "as crianzas dehoxe non están afeitas a utilizar o espazopúblico para se divertiren, en parte porqueteñen acceso a outros moitos recursos e fe-rramentas para facelo nas súas casas, comoos videoxogos ou os ordenadores".A técnica de Lingua, Marta Besada, explicouque a actividade se vai desenvolver nos días

laborables do mes de agosto. Para participar,os nenos e nenas non teñen máis que ache-garse ao punto de encontro, fixado na Prazade Abastos, ás seis e media da tarde. Unhavez identificados cun pano do programa, ascrianzas terán por diante dúas horas de xogo.De organizalas e de coidar dos nenos e nenasencargaranse monitores de Xandobela, unhaempresa local cunha gran experiencia entempo libre e xogos tradicionais. Dúas dasmonitoras, Nerea Couselo e Chus Caramés, si-nalaron que o seu desexo é que "xogar na rúasexa para os nenos e nenas de hoxe algo na-tural, como o foi para os seus pais e nais".Despois de merendar… a rúa é nosa! taménpersegue que as crianzas "saiban xogar indocos petos baleiros, e procurando na propiacidade as cousas que precisan para xogar,como chapas, caixas ou unha tella coa quepintar unha mariola no chan". A actividadeestá dirixida a nenos e nenas de entre 6 e 12anos, e formaranse grupos dun máximo de20 rapaces e rapazas.


Miscelanea

Logo de coñecer que as eleccións au-tonómicas terán lugar o 25 de se-tembro, o secretario xeral de

Compromiso por Galicia e candidato á pre-sidencia da Xunta, Xoán Bascuas, lamen-tou que “Feijóo engane unha vez máis aosgalegos incumprindo a súa palabra de re-matar a lexislatura, e renunciando a quehaxa unhas eleccións en chave estrita-mente galega” para que coincidindo coaseleccións vascas, se busque “darlle unhalectura estatal”. O candidato galeguistacritica que “o presidente de Galicia poñao país ao servizo dos intereses do seu par-tido e das ordes de Génova pensando nun-

has posibles terceiras eleccións xerais ounos efectos do xuízo da trama Gürtel enon na nosa terra”.De tódolos xeitos, Xoán Bascuas quixodeixar claro que “Compromiso está prepa-rado para estas eleccións porque fixemosos deberes, temos os cabezas de lista eli-xidos nun proceso aberto e transparentee o programa electoral moi avanzado”. Eas expectativas no partido son boas:“Es-tamos convencidos de que estaremos noParlamento de Galicia porque a Feijóo aca-bóuselle o crédito e só hai unha alterna-tiva centrada e galeguista chamadaCompromiso por Galicia”.

Compromiso está preparado paradefender a Galicia no Parlamento

Os deputados e deputadas de EnMarea rexistraron no Congresodos Deputados a solicitude de

Grupo Parlamentario en coherencia cocarácter de suxeito político propio quelle outorgaron as urnas o pasado 26 dexaneiro, cando a candidatura conqueriu5 actas no Congreso e 1 no Senado emáis do 15% en todas as circunscriciónsnas que se presentou.A portavoz de En Marea, Alexandra Fer-nández, fixo referencia ao posible blo-queo da Mesa do Congreso dicindo que“non se pode facer un cambio de cromoscos grupos nin xugar cos nosos derei-tos”. E engadiu que se, finalmente si lleconcede grupo a Convergencia Democrá-tica de Cataluña, “a legalidade da Cá-mara quedaría absolutamente enentredito”.

En Marea ten a seguridade que, pase oque pase, terán garantidas na prácticatodas as características dun grupo parla-mentario (iniciativa política, axenda pro-pia, portavocía…) e seguirán traballandopara cambiar o regulamento e “permitira entrada da diversidade nas Cortes e quea decisión non se reparta entre o bipar-tidismo de sempre”, desatendendo a von-tade de miles de persoas que decidironco seu voto outorgarlle a capacidade deconstituirse como primeiro grupo parla-mentario galego no Congreso.De non lograr grupo propio, En Mareacomprométese a chegar ata “as últimasconsecuencias coa defensa dos nosos de-reitos, incluído o Tribunal Constitucional,avaliando as medidas legais a desenvol-ver para que esta demanda gañada demo-craticamente poida saír adiante”.

En Marea reclama no CongresoGrupo Parlamentario

O alcalde no Fogar de SorEusebia

Fotografías da visita institucional queo alcalde da Coruña, Xulio Ferreiro,realizou ás instalacións do Fogar de

Sor Eusebia, en Bens.

O obxectivo da mesma, segundo indicouo rexedor, foi coñecer o espazo, así comoconversar sobre os proxectos que compar-ten a institución e o Concello.

Editorial NOVAS DO EIXO ATLÁNTICO S.L.Avda. Sarmiento Rivera, 4-4ºD (36860 PONTEAREAS - GALIZA) T. 986 64 12 [email protected]

Rogelio Groba músico compositor.

Paula Novoa [Suíza]

Alba Reirís. Natural de Ponteareas, inicia os seus estudos musicaiscon Ruta Pozniakova aos 4 anos e de violonchelo con Marga- rita Juo-kova no Conservatorio Reveriano Soutullo. Durante estes anos de for-mación pasa a formar parte da Orquesta Clásica Di- vertimento,agrupación coa que realiza concertos e diferentes cursos de formaciónorquestal por diferentes puntos da península, como Palencia, Barce-lona ou Portugal. Paralelamente comezou a recibir clases do mestreIminas Kucinskas.

Dende o ano 2013 vense celebrando en Ponteareas, o FESTIVALGROBA – 2016. Un festival cunha estructura europea, pouco co-ñecida, por estes lares.

As principais novidades no fastival deste ano céntranse no eido pe-dagóxico : un curso especial para xoves solistas de violín impartidopolo profesor Emmanuele Baldini; actual concertino da Orquestra Sin-fónica de Sâo Paulo (Brasil).Neste cursiño especial asistirán oito alumnas pre-selecionadas detoda Europa. Catro actuarán como solistas no concerto de Clausul. Ascatro restantes farano, o sábado día 12, na Sala Eisenmam da Cidadeda Cultura de Santiago.A orquestra residente do Festival Groba 2016 é a Orquestra de Cámarade Galicia, dirixida por Rogelio Groba Otero (fillo).

Orquestra de Cámara Galega dirixida por Rogelio Groba Otero.

Dhyani Heath [USA]

Franca Marcano [Venezuela]

Naoko Matsui [Xapón]

Elena Rodríguez [España]

Miranda Liu [USA]

Sophia Mezran [Italia]

Victoria Lewis [USA]

Festival GROBA - 2016

ANO 2 Precio 2 euros Concurso cortadores de xamón · discurso directo e sose - gado, cheos da...

Documents

Transcript of ANO 2 Precio 2 euros Concurso cortadores de xamón · discurso directo e sose - gado, cheos da...