10.1.17. SAIOA

Hurrengo diapositibaK: argudiozko testu-motak

TESTU MOTAKARGUDIOZKOA I

TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I

Hurrengo diapositiba: argudiozko testu-mota estandarizatuak

1.- ARGUDIOZKO TESTU-MOTAK:

Egoera hauetan erabiltzen ditugu argudiozko testuak:

Ikuspuntu bat ematean

Iritzi bat arbuiatzean

Aukera bat justifikatzean

Proposamen bati eustean

Proiektu bat defendatzean

Salaketa bati aurre egitean

Testu-motaErabilera-eremua

Hurrengo diapositiba: argudiozkoen egitura 1/3

Hauek dira testu-mota estandarizatuak:

Erabilera-eremua Testu-mota

Literatura Saiakera, epistola, eztabaida…

HedabideakEditoriala, iritzi-artikulua, debatea, mahai-

ingurua, eztabaida, irakurleen posta (eskutitza), publizitatea…

Eremu sozialaEskabidea, eskaintza, txostena, poliza, instantzia, k

ontratuak, parlamentuko eztabaida, errekurtsoa, eskutitza…

Eremu pribatua Eztabaida, erreklamazioa, iruzkina, kritikak…

Eskola-eremuaTxostena, tesia, iruzkina, ponentzia, kritika,

komunikazioa, iradokizuna, zientzia-artikulua, azterketa (erantzuna)…

TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I

2.- EGITURA:

TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I

Hiru pausoko eskema bati jarraitzen dio gehienetan: hasierako tesia, argudioen gorputza eta tesi berria edo ondorioa.

1.- Hasierako tesia:

Eztabaidan den gaia aurkezten da bertan, sarrera modura, eta abiapuntu den arazo, egoera edo kontra egin nahi zaion testuari buruzko aipamena egiten da. Ez da beti agertzen den zatia, modu inplizituan ere egon baitaiteke.Tentuz zaintzen den zatia da gehienetan, argudiatzaileak hartzailearen arreta eta harengandiko aldeko jarrera irabazi nahi izaten ditu-eta hasiera-hasieratik.

Hurrengo diapositiba: argudiozkoen egitura 2/3

2.- EGITURA:

TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I

Hiru pausoko eskema bati jarraitzen dio gehienetan: hasierako tesia, argudioen gorputza eta tesi berria edo ondorioa.

2.- Argudioen gorputza:

Hipotesia edo ikuspuntua demostratzen eta justifikatzen duten arrazoi (=argudio), ideia, datu eta frogen azalpena. Askotan, kontra egin behar zaien ideiak ere agerira ekartzen dira, horien aurkako argudioen arrazonamendu logiko guztia hobeto ikusteko.Argudiatzailea hasierako tesiarekin ados badator, hura defendatzeko eta justifikatzeko erabiltzen dituen argudioei frogak deritze. Aitzitik, hasierako tesi hori planteamendu okerra iruditzen bazaio, argudioak hari kontra egiteko eta hura arbuiatzeko erabiltzen ditu: errefutazio edo gezurtatzederitzo horri.Alditan, aurkariari eginiko amore emateak ere egoten dira: «arrazoi guztia duzu horretan, baina…»; «ezin hobeto adierazi duzu; hala ere…». Baina norberaren argudioei indarra emateko amarruak baino ez dira horiek, eta beti aurkaritzako juntagailuak edo lokailuak (baina, ordea, hala ere…)dituzte kontrakotasuna adierazteko.

Hurrengo diapositiba: argudiozkoen egitura 3/3

Hurrengo diapositiba: ezaugarri morfosintaktikoak

2.- EGITURA:

TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I

Hiru pausoko eskema bati jarraitzen dio gehienetan: hasierako tesia, argudioen gorputza eta tesi berria edo ondorioa.

3.- Ondorioa (edo tesi berria):

Argudioen gorputzeko datu, ´ñabardura eta arrazoien ondorioaren azken azalpena da, non hasierako tesiari (edo kontrako tesiari) aurrez aurrejartzen zaion, dela hura aberastuz, dela kontrako tesia erabat errefusatuz. Kausalitate-lotura gorde behar du beti hasierako tesiarekin.

Hurrengo diapositiba: ezaugarri testualak 1/2

3.- EZAUGARRI MORFOSINTAKTIKOAK :

TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I

Esan, uste, iritzi, argudiatu, erantzun, errefusatu… eta antzeko aditzak asko erabiltzen dira. Honako adierazpen hauetakoak ere ia beti ageri dira: nire (gure) ustean, ene aburuz, zera pentsatzen dut, -i… deritzot, etab.

Perpaus menderatuak sarri erabiltzen dira, batez ere kausazkoak (-(e)lako, -(e)nez), kontzesiozkoak (…arren, ba-…ere, nahiz…) eta ondoriozkoak (halako…non, hain…ezen…); baita aurkaritza juntadurako juntagailuak ere (baina, baizik…)

4.- EZAUGARRI TESTUALAK :

TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I

Antolatzaileak molde logikokoak izaten dira nagusi, arrazoiak lotzeko eta konklusioak emateko balio baitute haiek. Zoazte ikaslearen koadernoko 4. ARGUDIOZKO TESTUETAKO ANTOLATZAILEAK ariketara.

Arrazoiak gehitzeko Arrazoiak kontrajartzeko konklusiorako

gainerabaita ereare gehiagoez hori bakarrikbatetik… bestetik…-(e)nez…-(e)lako…

bainahala ereedozein modutandena dennahiz eta(-(e)n arrenordea

berazhorrela (beraz)ondorio gisalaburbilduzhorregatikhau guztia dela etaarrazoi hauengatik

XXX ariketaren soluzioa

Hurrengo diapositiba: ezaugarri testualak 2/2

Hurrengo diapositiba: amaiera

4.- EZAUGARRI TESTUALAK :

TESTU MOTAK: ARGUDIOZKOA I

Igorle-hartzailearen jokoak garrantzi handia du: igorlearen aurkezpena dela, hartzaileari egindako inplikazio-deia dela edo emaniko tratamendua dela…

Egituran, berebiziko garrantzia du tesien eta argudioen gorputzak. Horien bloke edo zatikako egitura ondo zaindu behar da.

Beste testu edo idazle batzuen aipuak, erreferentziak, iruzkinak… askotan ageri dira.

3.1-A 17. saioaren amaiera