Astelehenekoa 412 (13-06-03)

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

2/40

2013-03-06 | astelehena | gOIENA2 asteko gaia

lEIrE kOrtAbArrIA | arrasate

Alergiak ez dira bakarrik uda-

berriko kontuak. Gero eta gehia-

go, urte osoan alergiaren sintomak

dituen jendea doa alergologoen,

naturisten edo homeopaten kon-

tsultetara edo armazietara, sin-

tomak arintzeko botiken bila.

Alergia hitza erabiltzea ere

ez da guztiz zehatza; hobe dagaixotasun alergikoez hitz egitea,

izan ere, gaixotasun bat baino

gehiagoz gabiltza. Gasteizen kon-

tsulta dauka Nagore Bernedo

alergologoak eta Debagoieneko

jendea ere joaten da berarengana.

Honela diosku Bernedok: "Aler-

gia hitzarekin, hainbat gaixotasun

biltzen ditugu: errinitisa eta asma

alergikoa, janariekiko alergia,

medikamentuekiko alergia, kon-

taktuko dermatitisa eta derma-

titis atopikoa, besteak beste. Beraz,

gaixotasun alergikoak edozein

sasoitan eman daitezke".

Gaixotasun alergiko horiek

sortzen dituzten sintoma ezagu-

nenak hauek dira: arnas aparatuanagertzen den alergia, errinitisa-

rekin eta asmarekin. Errinitisa-

ren sintoma arruntenak sudu-

rreko azkura, doministikuak,

sudurreko kongestioa eta urtsua

den muki-jarioa dira. "Askotan,

sudurreko sintoma horiek begie-

tako azkurarekin, gorritasuna-

rekin eta malko-jarioarekin bate-

ra azaltzen dira, udaberrian oso

arrunta den errinokonjuntibitis

alergikoa emanez", dio Bernedo

doktoreak.

Asmaren sintomak eztula eta

arnasa hartzeko zailtasuna dira,

eta urte osoan eman daitezke.

Jaariio alrgiaUdaberriko garai tipikotik kanpo

ere, urte osoan zehar ere, alergia

edo gaixotasun alergikoren bat

duen gero eta jende gehiago joaten

da alergologoaren kontsultara.

Nagore Bernedok konrmatzen

digu: "Errinitis alergikoa oso pato-

logia arrunta da eta populazioaren

laurdenak izan dezake. Beste gai-

xotasun alergikoekin gertatzen

den bezala, gero eta jende gehiagok

dauka". Eta alergiak udaberriko

kontua diren ustea gezurtatzen du

medikuak: "Arnas aparatuko aler-

gia errinitisa eta asma ez da

bakarrik udaberrian agertzen den

gaixotasuna. Urte guztian dauden

alergenoek, hautsaren akaroek

edo animalien epitelioek, adibidez,

sintoma berberak sorrarazi ditza-

kete".

Horiez gain, gero eta gehiago

azaltzen den alergia mota baten

gaineko kasuak ikusten dituzte

alergologoek: janariekiko aler-

giak.

U g gxu g b

Gu bzu zu u u

alk z kkuk

ssu zNeska, begiak igurzten. | sylvia mcfadden

esAnAk

n a g o r e b e r n e d o | a l e r g o l o g o a

"gaixoasun

aeioaedozein sasoianeman daieze"

"Einiis

aeioa auiae izandezae"

esAnAk

a m a i a i r i a r t e | ho meo pata

"Heseeao

infamazioa duteaeia izaenduen ehiene"

"bizimodua

zaindu eha da:esesa endu,eoi jan"

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

3/40

gOIENA | 2013-03-06 | astelehena 3asteko gaia

"Edozein janarik sor dezake

alergia. Askotariko sintomak

ager daitezke: azalean agertzen

den urtikariatik hasita, larriagoa

den analaxiara arte", esaten du

Nagore Bernedo alergologoak.

Analaxia gorputzaren erantzun

immunologiko orokorra da eta

ia kasu guztietan medikuek aten-

ditzea eskatzen du. Edozer aler-

genok piztu dezake erreakzio

hori: janari batek, polenak, ani-

malien epitelioek, intsektu baten

ziztadak

Alrgoti urruti gotaAlergenoa edozein izanda ere,

diagnostikoa egiteko inoiz baino

baliabide gehiago ditu gaur egun

medikuntzak, Bernedok dioskun

moduan: "Gaur egunean diagnos-

tiko zehatza egiten saiatzen gara,

diagnostiko molekularra deritzo-

na, eta janari konkretu bati aler-

gia daukagula esan ordez, kon-

kretuki alergia ze proteinak

sortzen duen bilatzen dugu. Horre-

la, badakigu polen eta janari

begetal desberdinen artean aler-

genikoak diren proteina komunak

daudela eta horrek azaltzen du

zergatik janari begetal batekin

baino gehiagorekin erreakzio

alerg ikoa duten per tsona

batzuek".

Hurrengo pausoa tratamendua

da. Osatu ez, baina kontrolatu

daitekeela dio alergologoak: "Tra-

tamendu egokiena alergia sortzen

diguna ekiditea izango da. Uda-

berriko polenarekin eta beste

alergeno batzuekin zaila izango

da hori. Polen kopuru handia

dagoen egunetan, kanpoaldeko

jarduera gutxiago egitea komeni

da, batez ere goizeko lehen ordue-

tan eta arratsaldeko azken par-

tean". Sintomak tratatzeko antihis-

taminikoak, kortikoideak, bron-

kodilatadoreak daude aukeran.

Horrez gain, txertoak edo immu-

noterapia erabiltzen dira.

Mukosaren infamazioa

Amaia Iriarte arrasatearraren

homeopatia kontsultategira ere

"jende dezente" doa alergien hari-

ra: "Normalean, tratamendu

naturala eta alergia prebenitu

gura izaten dute", esaten du Iriar-

tek.

Homeopatiaren ikuspuntutik,

"ez da hainbeste inporta zein den

alergia mota; desoreka baten

adierazpena dira, eta kasu gehie-

netan, hesteetako mukosan infa-

mazio kronikoa izaten dute

pazienteek", esaten du Amaia

Iriartek. Infamazio hori da bene-

tako arazoa, hortaz.

Horri ekiteko, lehenengo eta

behin, "probiotikoak dituzten

elikagaiak gomendatzen ditugu,

eta enzima digestiboak ere bai,

infamazio hori kentzeko eta sis-

tema immunologikoa ez egoteko

alertan. Sintomekin laguntzeko,

tratamendu homeopatikoa ema-

ten diet, sintomak desagertu arte",

esaten du mediku homeopatak.

Behin sintomak kenduta,

"bizimodua zaindu behar dute,

mukosa berriz ez desorekatzeko:

ondo eta egoki jan, estresa kon-

trolatu". Iriartek azaltzen due-

nez, "alergia mota desberdinak

daude norberaren mekanismo

immunologikoa desberdina dela-

ko, baina maniestazio bat dira.

Gero eta okerrago jaten dugu,

azkar eta gero eta janari proze-

satu gehiagorekin, estresatuta

bizi gara, ingurumenean sustan-

tzia toxiko handiak daude Bizi-

modua gehiago zaindu behar

dugu".

Larregiko higienea kaltegarria deneanInor ez dago gaixotasun alergikoren bat izatetik kanpo, ezta

umeak ere. Umeen alergia kasuak gero eta ugariagoak dira, eta

horren gaineko kongresua egin zuten Espainiako ImmunologiaKlinikoaren Elkarteko (SEICAP) kideek Avilan. Hango

ondorioetako bat hauxe izan zen: higienea muturrera eroateak

eta umeak larregi babesteak kalte egin diezaiokete umearensistema immunologikoari. SEICAPeko presidenteak, Marcel

Ibero doktoreak esan duenez, "germenik gabe, larregikohigienearekin, larregiko esterilizazioarekin, denetarako txertoakhartuta eta infekzio arrisku barik hazten diren umeen sistema

immunologikoak ez du defentsa-mekanismoa aktibatzen, eta

aldiz, alergiak izatea errazten du". Datu deigarri bat eman zuten

kongresu horretan: AEBetan, gaixotasun alergikoak dituztenume gehiago dago diru-sarrera handiagoak dituzten familien

seme-alaben artean (ume horien % 18,3 dira alergikoak),

txikiagoak dituztenen seme-alaben artean baino (% 14,9).Nagore Bernedo alergologoak esaten du ez dagoela argi

zergatik dauden gero eta alergia kasu gehiago, baina

higienearen hipotesia izenekoa dela proposatzen den azalpenposibleetako bat: "Gaur egungo gizartean gero eta bizimodu

aseptikoagoa daukagu; hau dela eta, gure sistema

immunologikoa infekzioen aurka prestatu ordez, gure inguruandauden sustantzien aurka bideratzen da".

Umea, doministiku egiten. | oakley oriGinals

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

4/40

2013-03-06 | astelehena | gOIENA4 debagoiena

l.k. | arrasate

Uruguaiko presidenteak, Jose

Mujicak, Mondragon Korpora-

zioa bisitatu zuen domekan,

bisita pribatu baten. Korpora-

zioak eta Uruguaiko Industria,

Energia eta Meatzaritzako minis-

troak lankidetza hitzarmena

egin zuten, programak eta espe-

rientziak konpartitzeko helbu-

ruarekin, Uruguaiko sistema

kooperatiboa indartzeko.

Segurtasun neurri handiak

ipini zituzten errepideetan eta

Arrasateko zenbait lekutan,

bisitan gorabeherarik egon ez

zedin.

Korporazioko Kontseilu

Orokorreko lehendakariak,

Txema Gisasolak hartu zuen

Jose Mujica. Bisita uruguaitar

agintaria bere herrialderako

negozio aukera berriak azter-

tzeko duela zenbait astetik hona

egiten dabilen bidaia oizial

baten barruan kokatu da, izan

ere, joan den maiatzaren 29an

iritsi zen Espainiara bisita of-

zialean.

Korporazioaz gain, hezkun-

tzak Esperientzia Kooperati-

boaren garapenean jokatu duen

rola eta gaur egun Mondragon

Unibertsitateak eskaintzen

dituen prestakuntza programak

ezagutu zituen Mujicak.

Monrgon sttu ethtzrmen sntu zuenUruguko presenteka mk J Mujc, K MU uu u

Jose Mujica. | Mondragon Korporazioa


Inork ez in die dene i lagundu,

baina denok lagundu diezaioke-

gu norbaiti. Horixe da bereziki

aurtengo Elkartasun Egunean

antolatzaileek azpimarratu nahiizan dutena eta jendeari helara-

zi nahi izan dioten mezua. Urte-

ro moduan, elkartasun mezua

zabaltzeko, Gobernuz Kanpoko

Erakunde batzuek salmenta pos-

tuak, tonbola, musika eta beste

ekintza batzuk egin zituzten

zapatuan, Seber Altube plazan.

Antolatzaileak hauek izan dira:

Harreman, Mundukide, Bidezko

Merkataritza denda, AMS, Serso,

Kaleratzeak Stop! eta Nubi. Ariz-

mendi ikastolako neska batzuk

ibili ziren haiei laguntzen, ani-

matzaile eta esatari lanak egiten,

besteak beste.

Oso garrantzitsua izan zen

ere Ibai-Arte merkatari elkartea-

ren eta Eroski Bidaiak agentzia-

ren laguntza, opariak eman zituz-

telako-eta egun horretako tonbo-

larako. Asturiasko agroturismobaten egonaldia zozketatu zuten,

eta 2.104 zenbakidun txartelak

irabazi zuen. Txartelaren jabeak

bertan agertzen den teleono zen-

bakira deitu behar du saria eska-

tzeko.

Eguraldi aldetik egun grisa

izan zen arren, giro polita sortu

zen Seber Altuben. Euriaren bel-

dur, umeendako puzgarririk ez

zen egon azkenean, baina beste

guztia antolatu bezala egin zuten

eta pozik agertu zen Cristina Etxe-

nausia, antolatzaileetako bat:

"Jendea badabil parte hartzen;

eta egun honetako gure helburua

pobreziaren inguruan kontzientzia

zabaltzen laguntzea da", esan zuen

zapatuan. "Arrasatearrak oso

eskuzabalak dira", gaineratu zuen.

Batutako dirua Indiako Ankurre-

ko umezurztegirako da.

Boluntario bila

Harreman GKEko Itziar Uriartek

esan zuen "oso pozik" zeudela

zenbat jende agertu zen eta, krisiak

krisi, urtero herritar piloa ibiltzen

dela azokan; aurten ere bai.

Eroskin dagoen Bidezko Mer-

kataritzako Dendakoak ere bertan

ziren eta eroandako produktu

batzuk bukatu egin ziren; pozik

zeuden, hortaz. Azken bi urteotan

boluntarioei esker eroaten dute

denda, eta ahalik eta boluntario

gehien behar dituztela gogorara-

zi zuten.

arrsterren elkrtsunkrgtu zuen egun grseu , j k eku euk k

Neskatila batzuk, tonbolako txartela irekitzen. | leire Kortabarria

l.k. | elgeta

Beatriz Zabalondo izango da Berria

Taldeko lehendakaria. Zapatu

eguerdian aukeratu zuten kar-

gurako akziodunek, Andoainen

egin zuten batzarrean. Kontsei-

lari ordezkari gisa Iban Arregi

azpeitiarra aukeratu zuten,Berria

-k emandako inormazioaren

arabera.

Itzultzailea eta irakaslea

Zabalondok Joxan Lizarribar

ordezkatuko du lehendakari

karguan apirilean hil zen,

eta Arregik, Joanmari Larrar-

te. Berri a-k hamar urte bete-

tzearekin batera kargua uzteko

asmoa aurrez jakinarazia zuten

Lizarribarrek eta Larrartek.

Beatriz Zabalondo (Elgeta,

1961) Ingeniaritza Teknikoa eta

Kazetaritza ikasia da, eta itzul-

pengintzan eta hizkuntzari lotu-

tako jardunetan aritu da batez

ere: ETBn gidoiak itzultzen, ego-

kitzen eta zuzentzen, eta telesail

batzuen hizkuntz arduradun;

Euskaldunon Egunkaria-n eta

Berria-n euskara taldeko kide

izana da, eta bi egunkari horien

estilo liburuak idazten parte har-

tu zuen. EIZIE Euskal Itzultzaile,

Zuzentzaile eta Interpreteen Elkar-

teko lehendakari izana da, eta

irakasle ere jardun du, Mondra-

gon Unibertsitatean eta EHU

Euskal Herriko Unibertsitatean.

2011z geroztik da Berria Taldeko

administrazio kontseiluko

kide.

betrz Zlono elgetrr ukertuute berr Tleko mnstrzokontseluko presente zteko

Beatriz Zabalondo. | goiena

druren gneko mh-nguru egngo utebsotxoko erretrtuek hr, mrttzen

El dinero delako mahai-ingurua koordinatuko du Pedro Etxeba-

rriak Aretxabaletako Basotxo erretiratuen egoitzan bihar, mar-

titzena, 15:30ean. Helburua da parte-hartzaile bakoitzak berba

egin ahal izatea, bere ideiak azalduz eta besteenekin kontrasta-

tuz, giro lasaian. Honako puntuak ukituko dituzte: Zer da dirua?

Zeinek egiten du? Zelan lortzen da? Zertarako da eta zertarako

izan beharko litzateke? Helburu bat izan daiteke? Zertarako

aurreratzen da dirua? Zein da bankuen lana? Eta gobernuena?

Mikel Illarramendiren omenaldia, Ibarraundin. | Josetxo arantzabal

gurEN AuzmENdI | esKoriatza

Atzo, domeka, egin zioten azken

agurra Mikel Illarramendi pre-

so ohiari, Ibarraundi museoaren

alboan.

Omenaldia 18:00etan hasi

zen eta txalapartariak jotzen

hasi zirenerako 250 bat pertso-

na baziren lekuan. Illarramen-

diren izaera nabarmendu zuten

ekitaldian parte hartu zuten

guztiek: lagunkoia eta borro-

kalaria. Haren lagunek osorik

gidatu zuten omenaldia: agurra

dantzatu zioten, bertsoak eskai-

ni eta abestiak kantatu: Zurekin

bizitzea plazer hutsa izan da,

irakurri zuen batek. Ekitaldia

apala izan bazen ere, jende asko

hunkituta zegoen.

Familiaren izenean eskerrak

eman ziren jasotako babesaga-

tik. Bukatzeko, Mikelen argaz-

kiekin osatutako bideoa eraku-

tsi zuten aretoan. Zerbait jate-

ko aukera ere egon zen.

Mkel illrrmenr zken gurr

egn zoten lgunek irrunn

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

5/40

gOIENA | 2013-03-06 | astelehena 5

I.g. | arrasate

Egubakoitza ezohiko eguna izan

zen Arrasateko azokan. Arizmen-

diren BH-Klip lehiaketaren sari

banaketak ukitu berezia eman

zion azokari. Lehiaketaren bos-

garren edizioa izan da aurtengoa;

eta Kontsumoaren katea, auke-

ratutako gaia.

Bi te situkEpaimahaiaren SariaKatean lotu-

rik lanarentzat izan zen (Deiane

Marcos, Maialen Gallastegi eta

Sara Agiriano); eta ikusleena,

Kontsumoaren katea lanarentzat

(Alba Saez, Nagore Gomez eta

Mireia Cabrera). Azken hau BH-K-

lip blogean jasotako botoen bitar-

tez aukeratu zuten. Saritu bakoi-

tzak, gainera, bideo kamera digi-

tal bat jaso zuen.Antolatzaileen ustez, aurten,

irudi zein argazki aldetik, "ideia

oparo eta originalez beteriko lanak"

aurkeztu zituzten.

Gazteek ia jatorrizkoa duten

lengoaia baten gogoeta egin eta

sormena sustatzeko tresna ezin

hobea bilakatu da BH-Klip. Pro-

posamenak izandako harrera eta

maila onarekin "sorpresa" hartu

zutela dio Arizmendi Ikastolako

Edurne Baltzategik.

BH-Klip lehiaketan "ideienoriginaltasuna" saritu zenau, 'ku k' k zkuu bk kk 29 ukzu zuz

Epaimahaiaren saria eskuratu zuen taldea. | txomi n madina

ImANOl gAllEgO | arrasate

Albistegi nahiz egunkari askotan

egunero kaleratzeei buruzko zen-

bait albiste ikusi eta irakur dai-

tezke. Kaleratze horiek gure

ingurutik kanpo gertatzen zirela

zirudien arren, azken hilabetee-

tan, Kaleratzeak Stop! plataformak

hori gezurtatu du. Duela hilabe-

te Arrasaten egindako kale age-

rraldian argi utzi zuten moduan,

bailaran 14 kasurekin lanean

dabiltza.

Debagoieneko plataforma sor-

tu zenetik, sinadura bilketa eta

beste ekimen batzuk ere egin

dituzte. Azken hilabete hauetan

kaleratzeen kontrako plataforma

indarra eta presentzia handitzen

joan da eta "kaleratze baten aurre-

tik banketxeek inposatzen dituz-

ten gehiegizko klausulei" buruz-

ko hitzaldia antolatu dute. Kale-

ratzeak Stop! plataformako

abokatu Jose Mari Erauskin izan-

go da hizlaria. Salva Gonzalez

plataformako kideak adierazi

duenez, "kaleratzea gertatu aurre-

tik jendeari informazioa eman

nahi diogu".Hitzaldia irekia izango da eta

eguaztenean 18:30etik aurrera

Etxaluze eraikineko Axeri gela-

ra hurbiltzen direnek hipoteka-

maileguei buruzko informazio

baliogarria jasoko dute.

Mieue HMEI iieHipoteka Maileguen Erreferentzi

Indizeak bankuek hipoteka-mai-

leguengatik kobratzen dituzten

interesak ezartzeko balio du.

Ekainaren 5eko hitzaldiaren hel-

burua erabiltzaileek ordaintzen

duten interesak nondik irteten

diren azaltzea izango da.

Kaleratzeak Stop! plataforma-

tik behin eta berriro azpimarra-

tu duten moduan, "ez da inoiz

ulertzen ez den paperik sinatu

behar" eta edozein bankurekin

mailegu bat kontratatu aurretik

aholkua eskatzea beharrezkotzat

jotzen dute.

Hitzaldi honekin plataformak

bere helburu bikoitza indartu

nahi du. Kaleratzeen kontra era

aktibo batean lan egiteaz gain,

jendeak bere maileguei buruzko

ahalik eta informazio gehien iza-

tea nahi dute.

Kaleratzeak Stop! plataformak egindako kale agerraldi bat. | imanol gallego

Bilera informatiboak ArrasatenHipotekarekin edozein arazo suertatu ezkero DebagoienekoKaleratzeak Stop! plataformak 688 823 154 telefono zenbakia

herritarren eskura jarri du. Salva Gonzalez kideak adierazten duen

moduan, "lotsak, arazoa konpondu baino gehiago, denbora

luzatzea lortzen du eta denborak aurrera egiten duen heineangauzak dezente zailtzen dira".

Arazo hori ekiditeko, aipatutako telefonoaz gain, plataformak

eguaztenero arratsaldeko 18:30etik aurrera Arrasate Pasealekuko3. zenbakian bilera egiten du. Plataformatik adierazi duten

moduan bilerek izaera irekia dute eta anonimotasuna bermatua

dago.

"Pertsonakbaino gehiago,legeak bankuakbabesten ditu"gure inu-ruan eon da

kaeratzerenbat?

h

u u k kuk jz. Zz z

k zu z u.d , kz kuk

ku k-

uk z .

Kaeratzea eratzen saia-tzeaz ain, inforazio baio-

arria ere eaten duzue.

d u uu. hz-kk , j u

, k b

b bz, -zu k kk

zuz u. hk b

zk u kuu

k jk z u uz.

leea ure kontra dao?

lk k bbub bku -

u.

Zein otako jendea hurbi-du zaizue?

ekk , b

kk u u - j

zk z .

Salvador gonzalEzKaleratZeaK stop!plataformaKo Kidea

goiena

pk bku J m euk hmei z uu zuk

Kaleratzeak Stop!-ek maileguen

klausulei buruzko hitzaldia egingo du

deBagoiena

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

6/40

6 2013-03-06 | astelehena | gOIENAdebagoiena | ekonomia


Erkide elkarteko kooperatibek

25 lanpostu sortu zituzten iaz,

eta beste 500 sortzea da aurtengo

duten helburua. Denetara, 44.239

pertsonari lana ematen zioten

Erkideko kooperatibek 2012 bukae-

ran. Krisia bizi dugun arren,

Erkidek 2011n baino kooperatiba

eta lanpostu gehiagorekin buka-

tu zuen urtea, eta hori azpima-

rratu zuten arduradunek.

2013rako helburua da beste

500 lanpostu sortzea. "Badakigu

ez dela erraza izango, baina gure

bokazioa hori lortzea da, koope-

ratiba berriak sortuz (120 aurrei-

kusten dira) eta oraingoek dituz-

ten lanpostuei eutsiz edo oso gutxi

murriztuz". Horretarako, Erki-

deko arduradunen iritziz, "koo-

peratiba askok soldata aldeko

sakrifzioak egin beharko dituz-

te, eta kooperatiben arteko elkar-

tasun eta laguntasun printzipioak

jarraitu beharko ditugu oraindik

ere". Azpimarratu zutenez, urte-

ko lehenengo lauhilekoan 42

kooperatiba berri sustatu dira.

Iaz, lanpostu gehien lan elkar-

tuko kooperatibek sortu zuten:

119. Hezkuntza kooperatibek 105

sortu zituzten. Kreditu koopera-

tibek, bestalde, galdu egin zituz-

ten lanpostuak: 199, hain zuzen

ere.

Erkideko bazkide diren lan

elkartuko 763 kooperatibek

7.403.160.000 euro akturatu zituz-

ten, 2011n baino % 2,4 gutxiago.

Nazioartean 4.738.022.000 euroko

salmentak egin zituzten, 2011n

baino % 0,7 gehiago. Salmenta

horiek akturazio osoaren % 64

dira.

2012ko ekitaldiaren balorazio

ona egin zuen Erkidek prentsau-

rrekoan.

Iaz, 844 kooperatiba2012. urtea 844 kooperatibarekin

bukatu zuen Erkidek. Lan elkar-

tuko 59 kooperatiba eta hezkun-

tzako kooperatiba bat egin ziren

Erkideko bazkide iaz. Kreditu

kooperatiba bazkide bat galdu

zuen elkarteak. Beraz, 2011n bai-

no 59 bazkide gehiagorekin buka-

tu zuen urtea elkarteak.

Espainiako edozein erkidego-

tan baino lan elkartuko koope-

ratiba gehiago sortu ziren iaz

Euskadin, bigarren urtez jarraian.

Andaluzian 140 sortu ziren, eta

Katalunian, 115, Erkidek eman

zituen datuen arabera.

MerkaErkide sendotuLortutako hainbat gauza gogora-

tu zituzten Agustin Mendiola

zuzendariak eta Juan Mari Concha

presidenteak: besteak beste, koo-

peratibetako errelebo kontratuen

inguruan zeuden arazoak kon-

pondu izana; kostuak kalkulatze-

ko eta kontrolatzeko programa

bat egin izana, 13 kooperatibak

parte hartuta; osoko aginte taldeak

sortzeko beste programa bat egin

izana, 12 kooperatibarekin; edo

MerkaErkide plataorma komer-

tziala sortu izana.

Aurtengo helburuen artean,

500 lanpostu sortzeaz gain, beste

60 bazkide egin nahi ditu Erkidek,

eta horretarako, kooperatibak

sortzeko kanpaina bat egingo du;

horrez gain, MerkaErkide plata-

orma kontsolidatu nahi du; eta

bere kooperatibendako fnantza

-baldintza hobeak lortzeko, Oina-

rrirekin batera lan egin.Erkideko presidentea, Juan Mari Concha, eta zuzendaria, Agustin Mendiola, prentsaurrekoan. | erkide

aurt st 500 lpostu sortu hi

dituzt erkidko kooprtikiz, 25 p 59 b z

l.k. | arrasate

Hurrengo hiru urteetan, EAEko

52.000 etxebizitza birgaitu ahal

izango dira, Eusko JaurlaritzarenRenove Plan berriak banatuko

dituen 81,5 milioi euroko diru-

laguntzekin. Iigo Urkullu lehen-

dakariak eta Enplegu eta Gizar-

te Politiketako sailburu Juan

Maria Aburtok joan den eguaz-

tenean aurkeztu zuten plan hori.

Beste helburu nagusia lanpostuak

sortzea da: 13.765, hain zuzen,

2013 eta 2016 artean; horietatik

3.146, aurten bertan. Hirugarren

helburu bat % 20 energia gutxia-

go kontsumitzea da.

Eraikuntza sektoreak lan-

postuen % 30 galdu ditu 2008a

ezkero. Horregatik, Urkulluren

iritziz, "beharrezkoa" da etxe-

bizitza arloan jardutea; kontuan

izanda, gainera, EAEko bizile-

ku-eraikinen % 53k 50 urte

baino gehiago dutela eta guz-

tietatik % 15 ez direla oztopo

arkitektoniko bakoak.

Eusko Jaurlaritzak 941 milioi

euro inguruko baliabide eko-

nomikoen bolumena mugitu

nahi du (laguntza zuzenak gehi

eragindako inbertsioa).

Arrasate eta BergararakoRenove plan horren barruan,

etxebizitza indibidualak edo

eraikin osoak goitik behera

birgaitu ahal izango dira; espa-

zio eta ekipamendu publikoetan

irisgarritasun obrak egin; eta

hiriak edo auzoak birgaitu.

Partikularrek, enpresek,

jabeen elkarteek, udalek, toki-

ko erakundeek eska dezake-

te dirulaguntza. Partikularren

kasuan, ekintza hauetarako

eska dezakete: eraikinak eta

etxebizitzen edo merkataritza

-lokalen bizigarritasun-baldin-

tzak egokitzea; irisgarritasuna

hobetzea; energia aurrezteko,

instalazio edo baldintza termi-

koetan lanak egitea; edo erai-

kuntzaren edo etxebizitzaren

akabera orokorra eraikuntza

onaren irizpideak betetzeko.

Hiriak zaharberritzeko dirula-

guntzen atalean, 2013-2016 aldi-

rako, Makatzenarako eta Osin-

txurako partidak egongo dira.

erikutzko Rovplrko, 81,5 milioiexbzz, zx z

l.k. | arrasate

Abiazio-industriarako lan asko-

tariko (multitarea) makina sortu

du Fagor Automationek, Italia-

ko GP Meccanica etxearekin

batera. Garapenaren, berrikun-

tzaren eta ikerketaren arloko

"emaitza ona" da, Automationen

esanetan.

Makina hori 3000 Premium

Plus Five da. Italiako GP Mec-canica (Giordano Paventa Mec-

canica) enpresa italiarrak egin

du, eta Fagorren CNC8065ekin

eta Fagor markako enkoder opti-

koekin eta erreguladoreekin

ekipatu du. GP Meccanicak maki-

na-erremintako makinak aurre-

tik egiten jarraitzen du eta

Paventa markarekin hornitzen

ditu. Makina horrek Paventak

azken urteetan jarraitu duen

joera jarraitzen du abiazio eta

energia industrietan zentratuta,

aleazio, titanio eta altzairu her-

doilgaitza mekanizatzeko.

Fagorrek Italian garatuaGPren bezero askok Italiako

CNCetara ohituta daude, eta

modu erraztean eta azkarreanprogramatzeko eta dauzkaten

programak berriz erabiltzeko

aukera ematen dien sistema nahi

dute. Hori orain egin dezakete

Fagor Automationek garatu duen

CNC 8065ekin. Mondragon Kor-

porazioko kooperatibak Ivrean,

Italian daukan I+G lantaldeak

garatu du sistema hori.

aizio idustrirko mkirritzil tk Forr CnC du

GP Meccanica etxearen 3000 Premium Plus Five makina. | fagor automation

l.k. | arrasate

Gipuzkoak krisian jarraitzen

du, Adegiren iritziz; gainera,

"bizilagunak baino sakonago"

dago krisian, patronalak eguaz-

tenean esan zuenez, testuin-

guru ekonomikoaren gainekoinkestaren ondorioak zabal-

tzeko prentsaurrekoan. Urta-

rriletik martxora arteko eko-

nomiaren gaineko pertzepzioak

neur t zen d i tu inkes ta

horrek.

Gipuzkoaren Barne Pro-

duktu Gordina Euskadikoa

eta Espainiakoa baino gehia-

go jaitsi da; bestetik, enpresa

gehiago suntsitu dira eta enple-

gua ere okertzen doa, Adegiren

inkestaren arabera.

Salmentak %4,3 txikitu

dira Gipuzkoako enpresenda-

ko, esportazioak txikitu dire-

lako: urtarriletik martxora

arte, iazko epe berean baino

% 12 gutxiago esportatu zuten

Gipuzkoako enpresek. Batez

beste, % 5 eskaera gutxiago

izan dituzte ere. Enpresen %

70endako, eskaera-zorroa

"ahula" da, eta % 63rendako,

merkatua "atzeraldian"

dago.

gipuzkorbPg,iurukoio hro

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

7/40

gOIENA | 2013-03-06 | astelehena 7debagoiena


Mugako Pertsonalitate-Trastor-

noaren gaineko bi eguneko ikas-

taroa eman zuen Humberto Per-

sano medikuak Arrasateko San

Juan de Dios ospitale psikiatri-

koan. Buenos Airesko Jose T

Borda ospitalean, Mugako Nahas-

mendu eta Nahasmendu Bipola-

rrak Ikertzeko eta Prebenitzeko

Zerbitzuko burua da, eta Buenos

Airesko Unibertsitateko Buruko

Osasuneko katedraduna.

badao nahio zaadua Muao

Pesonaiae-tasonoaen ai-neo infomazioa?

Bai, orain dela urte batzuetatik

hona dezente hedatu da gai hori

gizartean.

Zeaoa dia nahase edo aso-

no hoi duen aixoa?

Izaerako, pertsonalitateko, nor-

tasuneko nahastea da, eta modu

konplexuan agertzen da, mota

askotan adierazten da. Ezaugarri

nabarmenena hau da: desegon-

kortasun aektiboa, labilitateemozionala [negarra, lekuz kan-

poko barrea edo, orokorrean,

neurriz gaineko adierazpen aek-

tiboak] eta sintoma inpultsiboak:

erasoak, norbere burua erasotzea

edo min egitea, suizidatzeko aha-

leginak Bizitza kaotiko eta

desordenatua izan dezakete eta

hori besteenganako harremane-

tan ikusten da. Bikoteko edo

taldeko harremanetan liskar asko

izaten dituzte. Beharbada sinto-

ma horiek ez dira puntualak,

baizik eta bizi osoan zehar.

Samu dianosiazen da?

Tresna aproposak izanda, bai,

nahiko samur. Hainbat espezia-

lista kontsultatu izan dituztenpertsonak dira, hainbat sintoma-

gatik, izan ere, trastorno hori

sintoma askokoa izaten da: depre-

sioa dela, antsietatea dela Nor-

malean, bizitzan zehar askotari-

ko sintomak izaten dituzte. Datu

hori oso garrantzitsua da pertso-

nalitate-trastorno bat dagoela

konturatzeko. Diagnostikorako

tresna nagusietako bat elkarriz-

keta da.

Noea onuazen da aazo a

duea?

Ez. Normalean, sintomak euren

pertsonalitatearen zati bat dira

eta sintomekin bizi dira. Bestee-

kiko harreman patologikoak,

sintoma horiez betetakoak izaten

dituzte, eta ingurukoek aholkatzen

diote tratamendua.

Zena asu eoen dia?

Kulturaren arabera. Ez dakizkit

hemengo datuak; baina mundu-

ko biztanleen % 2 inguru diren

datua dago, eta datu handia da.

Segun eta non neurtu dugun,

proportzioa handiagoa edo txi-

kiagoa izango da: buruko osasu-

neko anbulatorioetara joaten

direnen % 10ek izaten dute Muga-

ko Nortasunaren Trastornoa;

ospitalizazio-unitateetan, % 20

edo % 30 izan daitezke Ospita-

lizazio hori hainbat konturenga-

tik izaten da: suizidatzeko aha-

legina, psikosi-krisia, depresioa

Izan ere, trastorno mota horiekbestelako trastorno edo gaixota-

sun batzuekin batera gertatzen

dira: trastorno aektiboak, antsie-

tate-trastornoak, elikadura-jokae-

ren nahasteak adibidez, bulimia

oso ohikoa izaten da paziente

horien artean

Bestalde, adikzioak edo men-

dekotasunak izaten dituzte ere:

sustantziak, alkohola, jokoa, abia-

dura eta arriskua, dirua modu

konpultsiboan gastatzea

Azkenik, bipolaritate-nahas-

teekin batera ere agertu ohi

dira.

Hoi dena onuan haua, nondioau asono hoi, noa aa-

u?Diziplina askotatik batera trata-tzen da, normalean: premiazko

egoeran, botikak, eta horiek psi-

koterapiarekin batera izaten da

trastorno hori tratatzeko modu

onena.

Bestalde, mugako pertsonali-

tate-nahastea duten pazienteek,

bizitzan zehar une batzuetan,

ospitaleratzea behar izaten dute,

eta orduan buruko osasun talde

osoak parte hartu behar izaten

du. Ospitalean ez dira luze egoten;

normalean, gertaera larriak dituz-

tenean izaten da. Luzeago egoten

dira bere buruari min egin dio-

tenean edo bizitza arriskuan

dutenean.

Ze noasun izaen due, zeaoada euen pesonaiaea?

Jokatzeko modu zurrunak dituz-

te, eta hainbat alderditan igartzen

zaie: aektuetan, desegonkorrak

dira; harremanetan oso sentibe-

rak dira, bakardadea edo bakarrik

utzi dituztela oso erraz sentitzen

dute, bakarrik uzte hori beneta-

koa izan edo irudimenekoa izan;

eta modu kronikoan sentitzen

dira hutsik edo aspertuta. Hori,

sentimenduei dagokienez; inpul-

tsuen arloan, haiek kontrolatze-

ko zailtasunak dituzte; besteen-

ganako harremanetan, biolentzia

fsikoa edo hitzezko biolentzia

egoten da; inpultsiboak dira ere

sustantziak hartzeko moduan,

jateko moduan edo arrisku-egoe-

rak bilatzeko orduan; eta azkenik,pentsatzeko modua ez dute oso

zehatza, esaten dutena ere ez.

Erreakzio paranoikoak izaten

dituzte eta besteenganako kon-

iantza alta izaten dute. Eta

azkenik, bikote-harreman luzeak

badituzte, denbora osoan krisian

daude; eta oso gutxi irauten duten

harremanetarako joera dute ere.

Lanean, gauza bera: ibilbide pro-

esional bat hasten dute, utzi

egiten dute, beste bat hasten

dute edo lanpostu baten hasten

dira, istiluak izaten dituzte, utzi

egiten dute Liskar egoerak edo

apurketa-egoerak egon ohi

dira.

Pofesionaa eo ea hoeo pes-aua eon ehao dia

Hain zuzen, San Juan de Dioseko

ikastaro horren helburua izan

da kontzeptu batzuetan, batez ere

kontzeptu teorikoetan trebatzea

proesionalak. Paziente horiei

askotariko botikak ematen diz-

kiete, eta euren terapiak porrot

egiten du kasu askotan. Beraz,

proesionalen entrenamendua

garrantzitsua da.

besade, buenos Aiesen diha-

duzun Jose t boda ospiaean,nahase ipoaean ee espezia-

isa zaa, eza?

Bai. Aektuen nahaste edo tras-

torno bat da. Une jakin baten

diagnostikoa egitea zaila da; nor-tasun-nahasteekin gertatzen den

bezala, bizi osoa aztertu behar

izaten da. Animu-aldaketak antze-

maten zaizkie, hau da, bizitasun

handiko egoera eta depresioa.

Nahaste bipolarrak orain dela

gutxi antzeman dira, interes han-

diagoa ipini da horiengan, eta

hobeto diagnostikatzen dira.

badiudi azenadian nahiomodan

daoea nahase ipoaa omu-

niaidean. Hoi fioiaea deause duzu?

Egia da kontzeptua larregi era-

biltzen dela. Baina, nire ustez,

gai hori oso azaletik lantzea izan

daiteke ribolitatea, ez gaia bera

lantzea.Enzuen da eo ea oia psi-

iaio ehiao hazen diueajendea, euneoo izizai aue

eieo ee. Ze diozu?

Aektuak medikalizatzeko arris-

kua dago. Hau da: denok gaude

triste lehenago edo beranduago,

eta tristura hori gaixotasun bihur-

tzen denean, aukerak daude.

Gaurko eguneko munduaren

ezaugarri bat da emateko errazak

eta teknikoak diren tratamendu

-moduak sortzea. Horrek kalte

egiten dio mediku-asistentziaren

kalitateari eta, beharbada, botika

gehiago ematea dakar; tristura

edo larregiko alaitasuna (bipola-

ritatean) kentzeko nahi baino

botika gehiago emateko arriskuan

jausi gaitezke.

Psikoarmakologia oso ona

da sintoma klinikoak konpontze-

ko, baina ez du bizitza konpontzen,

ezta harremanetan izan daitezkeen

arazoak ere; hori psikoterapia-

rekin landu beharko litzateke.

Humberto Persano doktorea, San Juan de Dios ospitalean. | leir e kortabarria

Humerto Persano | Mediku espezialista

"botikak oso onak izan daitezke sintomak

tratatzeko, aina ez dute izitza konpontzen"Mug P-t g m zu a

b , pf g ug dud d dgz

"Popuazioaen%2 daua MuaoPesonaiaeaentasonoa"

"biziza aoioa,inpusioa eaadizioa izaendiuze pazienee"

"Nahase ipoaaeo ea hoeodianosiazen diaoain"

"Afeuamediaizazeoaisua daoauo eunean"

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

8/40

2013-03-06 | astelehena | gOIENA8 iritzia

GipuzkoakoForu Aldundia

ArrasatekoUdala

BergarakoUdala

AretxabaletakoUdala

EskoriatzakoUdala

OatikoUdala

AntzuolakoUdala

AramaiokoUdala

ElgetakoUdala

LeintzGatzagakoUdala

E s J l l l GOIENAkez du bere gain hartzen IRITZIA eta GUTUNAKorrialdeetan, edo bestelakoorriald eetakokolaboratzaileek, adierazitakoirit zien erantzukizunik.

aleGoiena Komunikazio

Taldea Kooperatiba Elkartea

E05 Basabe Poligonoa,

20550 ARETXABALETA

LeheEstepan Plazaola

zesIban Arantzabal

ze EnekoAzkarate

EeebUbane Madera

Sle Xabi Urtzelai

(Kirola), Iaki Iturbe (Diseinua), Mireia

Larraaga (Publizitatea)

aseb e

Leire Kortabarria

MeIaki Iturbe, Kepa Martelo

alImanol Soriano

Pble Mireia Larraaga,

Amaia Mundiano, Ziortza Martin,

Imanol Elortza

teseeeSergioAzkarate

Hpe e be Marta Leturia

amsAgurtzane Gaintzarain,

Ane Berezibar, Iratxe Bengoa

EgoitzanaguSia- goiEnaPaPEra

ArrAsAte 20500:

Otalora Lizentziaduna 31 | 132posta-kutxa

Tel.: 94325 05 05 | Faxa: 943 25 05 00

ordEzkaritza

AretxAbAletA20550:

E05 Basabe Poligonoa

Tel.: 94325 05 05 | Faxa: 943 25 05 09

Pble Aretxabaleta 20550

E05 Basabe Poligonoa | Tel.: 94325 05 05

Faxa: 94325 05 09 | [email protected]

HpeAretxabaleta 20550

E05 Basabe Poligonoa | Tel.: 94325 05 05

[email protected]

Leegl: SS-0088/04

iSSn:2173-707X

t:5.000 ale

dfs:4.383ale

KOMUNIKAZIO tAlDeA

LAGUNTZAILEAK

Gaur hamabost bat egun dela, hitzaldia eman nuen

CEPA Arrasate HHIn, hau da, Arrasateko Helduen-

tzako Eskolan. Hango euskarako klaseetan irakurriak

eta aztertuak zituzten nire bi liburu, Julia dinotsut

eta Jaun Zuriaren askazia, eta horren karietara gonbidatu

ninduten eurekin ordu eta erdiko berbaldia izatera. Gutxitan

egon naiz egun horretan bezain gustura hitzaldi bat ematen.

Sekulako harrera egin zidaten ikasleek zein irakasleek eta

harrituta utzi ninduten jarritako arretarekin, erakutsitako

interesarekin eta egindako galdera eta iruzkinekin.

Berrogei bat izango ziren,

adin guztietakoak, neska, mutil,

gizon eta emakume, adinean

aurrera egin ahala, gehiago

emakumezkoak. Jo eta ke dihar-

dute eskolak ematen, euskara-

koak, ingelesekoak, matema-

tikakoak Batzuk egongo dira

gaztetan ez zutelako aukerarik

izan, beste batzuk ez zutelako

bere sasoian aprobetxatu, baten bat egongo da bere egoera

pertsonalak behartuta, edo gogoak eman diolako. Denak euren

buruak jakintzaz janzten.

Hunkitu egin ninduten. Jakin-minez gainezka ikusi nituen,

iritzia eta kritika azaleratzeko pronto. Isilik zeudenak, batzuk

aspertuta ere bai agian, adi, errespetu handiz besteen jarduna

jarraituz, eserlekuetan zirkinik egin gabe. Ez da sarri izaten

horrelako entzuleriarik.

Solasaldian zehar agerian utzi zuten euren literatur zale-

tasuna, baita historiaren uretan murgiltzeko gogoa, historiaren

gezurrak azaleratuz, mitoekin jolastuz eta euren herriaren

ezagutzan sakonduz.

Ez dakit nigandik gauza handirik ikasi duten, baina nik,

eurekin egonda, literaturak duen garrantzia berretsi ahal izandut. Literatura izan liteke egunerokotasunetik ihes egiteko

bidea, gozamenerako atea. Baina, horrez gain, jakintza iturri

da, gure zentzu kritikoa elikatzeko bizigarria. Nahitaezkoa.

julEN ArrIOlAbENgOAp://goi./iizi/

Bejondeizuela!

"ge zentz

kitikoa eikatzekoiziaia aiteata"

z a b a l i k

h a n d i k e t a h e m e n d i k

Arkitekturaeredu berrienbilaIaki Etxeeia

p://bi.ifo/bogk/pik/

Aurreko mende hasierako

arkitektura arrazionala zen.

Kolore zuri garbikoa,

abstraktua.

Edozein espazio, osagaiedota material era

eszeptikoenean baloratzen

zen, hainbat garai eta lekutan

nola erabiltzen zen ikusi eta

horren arabera erabiltzen

zen.

Garaiko arkitekturaren

erronketako bat gerra arteko

eta ondorengo garaietan

noraezean zebilen gizarteari

erantzuna ematea zen.

Gainera, arkitektura ere

eklektizismo eta

neo-estiloetatik bueltan

zetorren, hau ere noraezean

zebilen.

Ordura arteko altzairuari

hormigoia batu zitzaion etamaterial industrializatuek

orain arte izan duten indarra

handia izan da.

Gurean ere porlana eta

altzairua sortzeko fabrikak

ugari izan ditugu eta

industriaren zati bat

etxegintzan kokatu da.

Orain, hasi dugun mende

honetan ditugun erronkak

beste batzuk dira.

Lehenengoa egoera

ekonomikoa eta honetatik

eratorritako guztia.

Bigarrena ekologia edo

energiaren mendekotasuna.

Aurreko mende hasiera

beraz, eredu garbia da garai

kritiko bat baino gehiagotan

arkitekturak asmatu egin

zuelako erantzuna ematen.Erantzun horiek aurreko

tradizioa era guztiz

objektiboan ikertzen etorri

ziren.

Mendeetan erabilitako

teknikak, espazioak, etab.

aztertzetik beraz.

Gurean dugun

erreferentzia argia Jorge

Oteiza da.

"Atzeraka idazten dut

nik".

Oteizaren lana Donostian.

Industriak behar duen

eredu uniformeak

derrigortzen duen

arkitekturarekin hemen edo

Ameriketako New Yorkenzein Indiako azken hirian

eredu berdinak erabiltzea

dakar.

Baina horrek ez du esan

nahi hortara behartu behar

dugunik gure inguruko

teknikak ikertu gabe.

Gogotara ekarri nahi dut

orain ehun urtera arteko

arkitektura ere interesgarria

izan daitekeela.

Mendeetan ondutakoa den

heinean, energiaren

ikuspegitik bereziki

soluzioak aurkitzeko aukera

bat dela: ez folklorikoki

fatxadaren irudi zahartu hori

kopiatzen hasteko; baizik eta

luze ikertu ondorengo

gogoetekin emaitzak praktikan

jartzeko.Le Corbusierren lana

datorkit burura, Mies van der

Roherena, are gehiago

Oteizarena.

Hauekin alderatuta

gainera, abantaila dugu.

Hauek hasitako bidearen

ildoa jarraitzea besterik ez

baitugu.

Eredua parean dago.

Miesen Fansworth etxea:

http://terrar.io/wp-content/uploads/2013/05/mies1.jpg

Le Corbusierren Villa

Saboya: http://terrar.io/wp-content/uploads/2013/05/

corbu.jpg

Le CorbusierrenRonchamp: http://www.

phinharper. com/wp- content/

uploads/2011/05/fra066.jpg

Le Corbusierren

proportzioen ikerketa: http://

www.arkinetia.com/breves/

le-corbusier-modulor_a449

L

igako azken jardunaldian zer gertatu den jakin barik

idazten dut egubakoitzean leihotxo honetan. Itxaron

nezakeen domekara, behin gertatua jakinda idazteko,

baina, egia esan, ondo datorkit aurrez idaztea, adierazinahi dudana adierazteko. Batek baino gehiagok azken jardunal-

dian gertatu den horrek baldintzatuta jarriko dio nota Realaren

denboraldiari; ulertzekoa, hain lorpen handia horren eskura

eduki denean. Perspektiba izan behar genuke, ordea, eta gertatua

gertatuta, oso harro egon taldearekin; ze ondo dago gogoratzea

duela hamar urte sailkatu zela Txapeldunen Ligarako, baina ez

ahaztu orain hiruzpalau Bigarren Mailan zegoela taldea.

julEN IrIONdO | '[email protected]'

Perspektiba eduki behar da

u s t e a k u s t e

k a l e i n k e s t a

ArAntzAzu

uribe

arrasate

Oso txarto ikusten dut.

Gizartea aurrera doa,

baina arazo hau hormantentzen da. Gaur

egun, oraindik ere, kasu

asko izaten dira.

belen

errAsti

arrasate

Bada, arazo handia da,

bai. Eta ez dakit zein

soluzio izango duenhonek, baina inoiz ez da

ondo irteten. Orain arte,

behintzat.

edurne

Arregi

arrasate

Gero eta okerrago

doala. Begira aste

honetan bertan zeinkasu izan diren. Eta

batzuk aurreikusitakoak

jad a.

MAitAne

lAsA

arrasate

Gaur egun egia da arazoa

nahiko gogorra dela.

Emakumeek laguntzagehiago behar dute,

egunero entzuten baitira

jipoien kasuak.

Zelan ikusten duzu, gaur egun, indarkeria matxista?

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

9/40

gOIENA | 2013-03-06 | astelehena 9publizitatea

Urteko kuota: 50 .

943 25 05 05

[email protected]

goienakluba.com

Beste abantaila batzuk: Astelehenetan eta ostiraletan Goiena papera buzoian.

Deskontuak iragarki sailkatuetan eta eskeletan.Abantailaz betetako kluba!

DESKONTUAK:www.goienakluba.com

OATI

GARAJEAcaravanas oate

e u r e k a !

z i e n t z i a

m u s e o a

Esko Sport

Guztiz

e

der

Guztiz

e

der

Bazkideentzat abantaila esklusiboak

Eraman ezazubeti txartela aldean!

Hauek dira irabazleak!Hauek dira MAIATZEKO SARIDUNAK izan diren GOIENA KLUBeko bazkideen izenak:

ZORIONAK, GUZTIOI!

NESCAFE DOLCE GUSTO KAFE MAKINA**

Cesar Azkarate Beitia

(Aramaio)

BASERRISAREAKO OTARRAK**

Amaia Bikua Martinez de Zuazo

(Oati)

Mikel Eguren Laskurain

(Bergara)

Marije Balanzategi Garai

(Arrasate)

Kontxi Zubia Telleria

(Bergara)

MIHILUZE JOKOA**

Gurutze Arizabaleta Okina

(Arrasate)

Loreto Anduaga

(Aretxabaleta)

BERTIKAL JOKOA**

Mikel Sarasola Astigarraga

(Arrasate)

Eluska Irazu Hernandez

(Eskoriatza)

Iaki Martinez Busteros

(Arrasate)

Jasone Barandiaran Osuna

(Eskoriatza)

Izar Ijurra Goi

(Arrasate)

ARRIKRUTZ KOBETARAKO bi sarrerak*

Xabier Zabala Urriategi

(Bergara)

Ainhoa Urrutia Abarrategi

(Arrasate)

Francisco Zubia Azkoaga

(Arrasate)

SARIAK JASOTZEKO

* Arrikrutzeko sarrerak. Zuko bkoizk, GOIena KlUBko xr rkui,BIna rrr izgo diuzu aRRIKRUtZ-ko xrdgi. srrrk 3 ibkop mug izgo du.ARRIKRUTZ KOBAK. aroz auzo, OatI. 943 08 20 00Ordugi: arik Igdr 10:00 17:00

** Beste sariak. sri jozko p ziz mdz, GOIena Komuikziotdk, arxb du bugoik. sri jozko, BaZKIDeaRen tXaRtelarkui do BaZKIDe ZenBaKIa jkir m brko d.gOIENA. Bb poigoo e-O-5 (arb Ibibid) arxb. 943 25 05 05Ordugi: aik ogur: 09:00 18:00.

Oir: 08:00 14:00.

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

10/40

10 2013-03-06 | astelehena | gOIENAdebagoiena

d e b a g o i e n d a r r o k d i o g u n a

pedalkaFrantziako alpeak alderik alde bizikletaz julen iriondorekin

goiena telebista | ekainak 6, 21:50

ImANOl gAllEgO | aretxabaleta

Jokin Bengoarekin eroso sentitzen

den toki baten egin dugu hitzordua.

Aretxabaletako udaletxeak lora-

tegi ikusgarria dauka eta Bengoa

gustura sentitzen da landare eta

zuhaitz artean, ingeniari agrono-

moa da-eta. Orain politika kontue-

tatik aldendu eta Lorelan enpresan

buru-belarri dabilen arren, zine-

gotzi garaiko urteei buruzko oso

oroitzapen onak ditu.

Noa iritsi zinen poitikara?

Bueno, herriaren alde lan egite-

ko sartu nintzen udaletxean.

Ingurumenak beti arduratu nau

eta garai hartan egiteko asko

zegoen. Nekazari arloan ere hutsu-

ne handiak zeuden, eta, nire

ikasketak zeintzuk ziren ikusi

ostean, aukera aproposa iruditu

zitzaidan. Lantaldea, gainera,herriko jendeak osatzen zuen,

eta, ongi ezagutzen nituenez, ani-

matu egin nintzen.

Zineotzi oduan eindako ana

eta zure oibidea, ainera, ekar-tuta zeuden, ezta?

Hala da, lorezaintza enpresa sor-

tua neukan eta beste enpresa

batekin nekazari arloko lanak

egiten nituen. Niretzat ez zen

esparru arrotza izan.

Hortaz, aia oni ezautzen zenue-

nez, an eitea erraza izan zen?

Gustura egin nuen lan, bai. Hala

ere, oso esparru handia izateaz

gain, arlo gehienetan hutsetik

hasi behar izan genuen. Europa-

tik lortu genuen dirulaguntzabati esker, baserrietako bideak

atondu genituen. Aretxabaletan

dauden baserri mordoa kontuan

izanda, deigarria zen ustiapen

profesionala zein baxua zen.

Hortaz, baserria izan bai, baina ez

duu hura ustiatzen?

Baserria ustiatzen dugu, baina

landutako gehiena familian gera-

tzen da. Ustiaketa kontuez ari

naizenean, maila profesionalean

ari naiz, hemengo baserri gehie-

nak bakarkakoak dira. Ustiapen

sektorean egindako lan bakarre-

tako moduan Gellaoko Etxezuri-

ko ardien pabiloia datorkit. Orain,

baserriari eta bere produktuei

beste balio bat ematen zaie, jen-

deak baserriko produktuak eta

produktu ekologikoak asko balo-

ratzen ditu.

gertuko eta sasoiko produktuekadaketa handia izan dute.

Zorionez, hala izan da. Orain,

jendeak asko balora tzen ditu,

itxurari kasurik egin gabe; jen-

deak ekoizpenari erreparatzendio.

garai hartan inuruena ez zenehen aiako aia izano, baina

orain...

Orain, egunero entzuten ditugu

ingurumenari buruzko albisteak,

baina duela 20 urte ez zen hori

gertatzen. Orduan, birziklatzeko

edukiontziak jartzen hasi ginen

gu. Paperarena izan zen lehena

eta Mankomunitatearekin tira-

bira ugari izan genituen. Euren

ustez, papera birziklatuz gero

Akeiko errauskailuak bero-ahal-

mena galduko zuenez-edo, gure

kontra jarri ziren. Gure kasa egin-

go genuen hordagoa bota, eta

horrek bailaran birziklatzeko

plana abiarazi zuen. Paperarena

soilik, gainontzeko edukiontziak

geroago iritsi ziren.

20 urte pasatu eta ero, kontuhoriek zeharo adatu dira.

Goitik behera; hala ere, antzeko-

tasun puntuak ikusten ditut.

Duela 20 urte papera batzeko izan

genituen arazo berberak daude

orain organikoa biltzeko. Guk

Mankomunitateko errauskailua-

rekin egin genuen topo eta orain,

Gipuzkoan egin nahi dutenarekin

egin dute.

Inurueneko panak oso epe uze-

ra eiten dira. Erainkorrak dira?Egia esan, 1991. urtean 2003az hitz

egiten genuenean, oso urrun zegoe-

la zirudien, eta orain... Oso atzean

dagoela dirudi. Ingurumena ez da

egun batetik bestera berreskura-

tzen, eta, horregatik, helburuak

epe luzera jartzen dira. Ibaien

kasuan aldaketa izugarria izan da.

Lehen, Deba ibaia estolda handi

bat besterik ez zen eta orain, zain-

duago dago. Aretxabaleta, kontu

horretan ere, aitzindaria izan zen.

Ur zikinak batzeko kolektorea

jartzen lehen herria izan ginen.

Poitika ere beste odu baten ei-

ten zen, ezta?

Akaso, bai. Gogoan daukat auzo

alkateekin batzarrak mendi irtee-ra gisa egiten genituela, ez guztiak,

baina pare bat egin genituen.

Aretxabaletako txoko bat auke-

ratu eta bertan oinez ibilaldia

egiten genuen. Bukatzeko, mahai

baten inguruan, gaiak beste era

batean tratatzen genituen.

Bengoa, Aretxabaletako udaletxeko lorategian. | imano l gallego

U D A L O R D E Z K A R I I Z A N D A K O A K

J b | Herri Batasuneko Ingurumen eta Nekazari Auzoguneko zinegotzia Aretxabaletan (1991-1995)

o d uu zz z du upu dz

ed , uu zz u du

h p , d a uu uu du

"Mmtt pp zltz hsl s, t t- z t"

"Orain, euneroentzuten dituuinuruenariburuzko abisteak"

"Deba ibaia estodaoduan erabitzetikhura zaintzerapasatu ara"

"Aretxabaetarenade an eitekosartu nintzenUdaean"

"Eun, ertukoproduktuak ehenbaino ehiaobaoratzen dira"

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

11/40

gOIENA | 2013-03-06 | astelehena 11

herriak

ubANE mAdErA | leintz gatzaga

Ezkontza sasoia izaten da uda-

berria. Eguraldi hobea (norma-

lean), ingurua eder eta loraldianeta animoak ere epeltzen. Udaz-

kenera artekoa izaten da sasoi

hori. Orain dela gutxira arte,

elizek, eta batez ere, eliza jakin

batzuek lan dezentekoa izaten

zuten sasoia. Itxaron zerrendak

eta guzti izaten zituzten.

Leintz Gatzagako udalerrian

dagoen Dorletako Santutegia,

esaterako, preziatua izan da urte-

tan bikote askoren artean. "Arra-

sate, Aretxabaleta, Eskoriatzatik

etortzeaz gainera, Bilbo, Donos-

tia eta Gasteiztik ere hona ezkon-

tzera etorri izan dira asko", kon-

tatu du Tere Aranburuzabalak,

Santutegiko giltzen (eta bestela-

ko zereginen) arduradunak. "Ni

neu ere bertan ezkondutakoa naiz

40 urte pasa dela. Eta Dorletako

Ama txirrindularien zaindaria

izanda, horrek ere erakarri izan

ditu bikoteak; adibidez, Duran-

gotik etorri da bikote bat hona,

bereziki, txirrindularia zelako;

eta orain dela pare bat urte Igor

Gonzalez de Galdeano Euskalte-

leko managerra Dorletan izan

zen ospakizun berezi bat egiten",

gaineratu du Aranburuzabalak.Hala ere, lehengo kontuak

dira.

30k, bkrrrDatu objektiboekin ikus daiteke

hori; bestela esanda, zenbakiekin.

"Oraingoz, aurten ezkontza baka-

rra dugu eskatuta. Abuztuaren

3rako. Eta iaz hiru bakarrik izan

genituen. Gutxi dira, bai. Kontuanhartuta urte askoan 30 ezkontza

egon izan direla eta batzuetan

egun bakarrean hiruzpalau ezkon-

tza egin behar izaten genituela",

jakinarazi du Tere Aranburuza-

bala sakristauak.

Lku ho ukrZergatik gertatzen den hori? Bada,

Tere Aranburuzabalak berak ere

ez dakizki arrazoi zehatzak. Joeraorokorra dela uste du, ez Dorleta-

ko Santutegiaren edo, kasu hone-

tan, Leintz Gatzagaren joera baka-

rrik denik. "Bikoteek orain leku

gehiago dituzte aukeran. Gatzagan,

adibidez, askok gatz museoa auke-

ratzen dute ezkontzeko; edo Esko-

riatzako Ibarraundi museoa

beste bikote asko eta asko ezkon-

du barik bizi dira elkarrekin".

Izan ere, erraztasun aldetik,

Dorletako Santutegiak erraztasun

guztiak ematen dizkie ezkontideei:

"150 euro ordaindu behar da ezkon-

tzako. Ez da asko. Ezkontza sasoia

udaberritik urrira izan arren,

urteko edozein egunetan ezkon

daiteke. Eta ordua ere bikoteek

gura dutenean ipin daiteke. Horrez

gain, loreak, musika norberak

nahi duen moduan antola daiteke,

guztia", dio Aranburuzabalak.

Hori bai, Dorletako Santutegi-

ko ezkontzak gutxitu bai, baina

desagertu ez dira desagertuko

oraindik orain. Horren adibide da

datorren urterako deiak jasotzen

hasita daudela dagoeneko.

Ohko jrdu, brdDena dela, Dorletako "lan gutxitzea"

agerikoa da, eta ez da gertatzen

ezkontzetan bakarrik. Izan ere,

ohiko jardunean ere igarri dute.

"Maiatzean hasi eta urriaren amaie-

rara arte, Gatzagan, domeketako

mezak hemen esaten dira. Aran-

tzazuko Martin fraideak egiten

du. Aurten, baina, oso gutxi etor-

tzen gara, 11 lagun inguru; eta

guztiak ez gara hemengoak, Esko-

riatzatik etortzen dira batzuk,

Gasteiztik". Eta bataioekin ere

antzera.

Edozelan ere, horrek guztiak

ez du gutxiesten Dorletak dituen

jarraitzaile kopurua. Ikusi besterik

ez dago Ama Birjina zela dagoen

lorez inguratuta Arlabango txokoan.

Eta ziklisten zaindariaren irudi

eskeek iristen segitzen dutela,

Amaren babes bila: "Iaz emakume

batek Madrildik deitu zuen esanez

semea ziklismo-zale amorratua

zuela eta medailatxo bat bidaliko

ote nion".

Joera aldaketa gertatzen arida Dorletako SantutegianOur brrk su uxo rb krr du

aur, oro, ko bkrr du ku, buurko

Dorletako Santutegiaren aurreko aldean berdegune eta zuhaizti ederrak daude. | gOiena

Dorletako Ama lorez inguratuta, Arlabanen. | gOiena

Santutegiarenhistoria laburra

Dorletako Andre MariarenSantutegia ur gaziko

iturriaren inguruan

garatutako bizimodua etaekonomia babesteko

erromatarrek eraikitako

gazteluaren hondarretatiksortutakoa da. 1331n

hiribildua sortu zenean,

Santutegiak parrokia

izaera galdu zuen,hiribilduan sortutako San

Millan elizak hartubaitzuen haren lekua.Santiago bideko erromesen

eta Errege bidetik Gaztela

eta Frantziara zihoazenenostatu bihurtu zen.

Ospederiaren arduradunak

bertako beatak izan ziren.Garai batean, dohaintza

ugari jaso zituen

Santutegiak eta laguntza

horiei esker berriztapenasko egin ziren. Dohaintzen

artean El Grecoren

margolan bat zegon, gauregun Gotzaindegian

dagoena.

Oraingo itxura XVII.

mendekoa da. Hala etaguztiz, Erdi Aroko erliebeak

gordetzen ditu. Urteetan

egindako aldaketenondorioz, hainbat estiloren

nahasketa da. Egungo

irudia hasierakoa ez badaere, XIII. eta XIV.

mendeetako taila

polikromatua da eta Amaeta Semea elkarri begira

ageri ditu.

Leintz gatzaga

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

12/40

2013-03-06 | astelehena | gOIENA12

A. ArANburuzAbAlA | aretxabaleta

Elkarrekin egun pasa polita egi-

teko asmoarekin, herritar eus-

kaltzale asko batu zituen, zapa-

tuan, Loramendi Euskara Elkar-

teak proposatutako euskararen

omenezko jaiak, horrelako egunak

oraindik ere beharrezkoak dire-

la azpimarratuz.

G g jHerriko plazan egin zituzten goi-

zean haurrentzako jolasak eta

bertsolari eta txalapartarien ema-

naldiak. Handik abiatu zen eguer-

dian herriko trikitilari eta ber-

tsolariek girotutako triki poteoa.

Iturrigorri frontoian bazkaldu

zuten gero 80 lagunek. Bazkalos-

tean, Mihiluze lehiaketa eta ipuin

kontaketa izan zituzten. Ondoren,

bolo txapelketa eta, herriko sor-

tzaileen eskutik, Musika Zapa-

rradamaratoia. Euria ari bazuenere, emanaldi osoan izan zituzten

ikusleak adi-adi begira. Begira

eta dantzan ere bai, herriko gai-

teroek arin-arin eta fandangoa-

rekin beroketa lanak egin ostean,

Larrain Dantza jo zuten-eta lehe-

nengo aldiz, bertaratutakoak

dantzan jarriz.

H dgElkarteko Toponimia taldekoek

txondorra egin zuten udaletxe

zaharrean; helburua, herriko

txondorgile izandakoak ezaguta-

raztea. Ekainaren 9rako, argita-

ratu berri duten txondorgileei

buruzko esku-orrian jasotako

ibilbidea egitea proposatu dute.

Iturrigorri frontoian batu ziren 80 lagun elkarrekin bazkaltzeko. | a. a.

Herriko txistulariek ere parte hartu zuten Musika Zaparradan. | a. a.

asteburuari begiratuaaretxabaleta

imanol soriano

Ondarreko Corpus jaiak ospatu dituzte aste bukaeran. Igerilekuak

aurten ez dituzte ipini baina, horretaz aparte, dena ondo joan dela

esan dute auzotarrek eta pozik daude aurtengoak eman duenarekin.Zapatuan 35 lagun batu ziren afaltzera auzoko plazako arkupetan;

arrain-zopa, biribilkia saltsan eta kanutiloak jan zituzten, eta gero, ohi

duten moduan, zetozen guztiei kafea eta kopa eskaini zieten.

Jai politak aurten ere Ondarren

l.k. | eskoriatza

Zeruari begiratuta, beldur ziren

Ferixien antolatzaileak, Ariz-

mendiko Jose Arana gunekoak,

baina azkenean jende asko ibili

zen Eskoriatzako erdigunean

aurtengo azokan. Inoiz baino

postu gehiago 100 izatera aile-

gatu ziren eta tailer gehiago

larrua lantzekoa, xaboia egite-

koa izan ziren. Aurten, Baga-

rak antolatuta, elkartruke postua

ere izan zen. Herritar taldetxoa

ere batu zen Elorretako errota

martxan ikusteko, hori ere Feri-

xaren egitarauaren barruan.

Ehun postu inguru izandira aurtengo FerixanJ a gu u Fu d, gud g

Elorretako errota hobeto ezagutu zuten zapatu goizean. | imanol soriano

Herriko trikitilari beteranoekere alaitu zuten triki-poteoa. | a a. Txondorra egin zuten. | i. s..

Jende asko ibili zen Eskoriatzako kaleetan Ferixaz gozatzen. | imanol soriano

Euskerien Eguna:

euskararen aitzakian,lagunarteko parrandald eu e gu j, du d

eskoriatza

antzuola

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

13/40

gOIENA | 2013-03-06 | astelehena 13asteburuari begiratua

Erdiko kalea 54 behea

20500 ARRASATE

Tel.: 943 79 09 09

RPS:228/10

Bai, oraindik garaiz zabiltza!

Gure eskaintzak kontsulta itzazu konpromiso barik.

Gorputz tratamenduak

Gorputzhidratazioa

Estaldurakalgaerreduzitzaile etasendotzaileekin

Zelulitisaren aurkako tratamenduak

Bakunterapia

Ultrasoinuak

Kabitazioa

Laser depilazioa eguzkia hartzeko

arazorik ez duten azal ilunentzat.

Medikuntza estetikoko kontsulta

Dietapertsonalizatuak

Dietahiperproteikoa,Ysonutmetodoa

Gorputzetaaurpegimesoterapiak

Aurpegiarenbirmoldatzea

Botoxa...

Zelulitisaren aurkako tratamenduak

Bakunterapia

Ultrasoinuak

Kabitazioa

Solariuma... udarako presta zaitez!

dantzak parrokian Meza berezia izaten da Corpus egunekoa.Dantzariek aldarean egiten dute dantza eta argazkian dantzariak prest

daude dantzan hasteko. Eliza jendez lepo dago.

amaiera Prozesioari amaiera parrokian eman diote, plazan beharrean.

Ondorioz, plazan egin ohi duten amaiera parrokian egin dute. Irudian,

aingerutxo jantzitako umeak petaloak botatzen agertzen dira.

Janzten Jendaurrean, Santa Ana antzokian jantzi dituzte San Migel,

apostoluak eta Jesukristo. Fernando Diazek eman dio bizia San Migeli

zazpigarren urtez eta irudian armadura nola janzten dioten ikus daiteke.

prozesioa Argazkian San Migel, Maria, Jesukristo eta apostoluak

prozesioan agertzen dira. Alboetan, jendea prozesioa ikusten; asko

aterkia zabalduta ageri dira, euritik babesten.

JOsetXO aRantZaBal

JOsetXO aRantZaBal

JOsetXO aRantZaBal

JOsetXO aRantZaBal

Corpus prozesioa, kalean eta parrokianAMAIA TXINTXURRETA | OatI

Zerura begira esnatu ziren atzo,

domeka, oatiarrak. Corpus egu-

neko prozesioa kalera irtengo ote

zen edo ez, horixe zen herritarren

kezka nagusia. Azkenean, 12:00ak

aldera erabaki zuten prozesioa

kalera irtengo zela.

12:05 inguruan, parrokiako

kanpaiak jo eta jo ari zirela irten

ziren Santa Anatik San Migel,

apostoluak eta Jesukristo. Dan-

tzariek San Migeli dantza egin

ostean, parrokiara joan ziren

guztiak. Parrokia jendez lepo

zegoela, hasiera eman zioten pro-

zesioari eta lehen irudiak kalera

ateratzen ari zirela euria ari zuen.

Horregatik, ibilbide ohi baino

laburragoa egin zuten; Txaketua-

ko kantoitik berriro parrokiara

sartu ziren.

Bu Parrokian, txistulari eta dantza-

riek klaustrotik eman zuten buel-

ta eta plazan egin ohi den bukae-

ra hori parrokian egin zuten

beste protagonistek ere. Corpu-

seko prozesioari bukaera emate-

ko, bandaren laguntzarekinAita

Gurea abestu zuten parrokian

batu ziren guztiek.

G lb bCorpus jaien saio berezia eskai-

niko dizuegu egubakoitzean, hilak

7, 22:30ean Goiena telebistan.

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

14/40

2013-03-06 | astelehena | gOIENA14 arrasate

ImANOl gAllEgO | arrasate

Hilabete baino gutxiago alta

denean, hasi dira herriko esta

nagusiei azken ukituak ematen.

Klasikoak mantendu egin diraeta egitarauak zenbait aldaketa

izango ditu.

Dragoi jana 24tik 22ra aldatu

dute, esten guneak ere aldaketak

izango dituzte, Seber Altubek

musika kontzertua eskaini ahal

izateko eszenatokia izango du-eta.

Kepa Urteaga kultura zinegotziak

azpimarratu nahi izan duen

moduan, "ez dugu inor kanpoan

utzi nahi izan". Detaile askorik

eman ez dituen arren, Udalak

estak anitzagoak egiteko esortzu

berezia egin du.

San Juanak sortzeko bilerakAurreko urteko arrakastaren

ostean, Udalak, bigarren urtez,

esten egitaraua defnitzeko parte

hartze prozesua martxan jarri

zuen. "Aurten denbora gehiago

eskaini diogu", zioen Urteaga

zinegotziak.Guztira lau bilera egin dituz-

te eta aste honetan egin dutena

izango da azkena. Bilera hau,

baina, ezberdina izango da, bertan,

parte-hartzea eskatu beharrean,

aurreko bileren emaitzak aurkez-

tuko dira-eta. Urteagak azpima-

rratu zuen bezala, "parte hartu

dutenei egitaraua azalduko diegu,

eurak izan baitira aurtengoaren

sortzaile eta parte-hartzaileak".

Zenbait berrikuntzaAurretik, baina, hasi gara aur-

tengo estetako zenbait zertzelada

ezagutzen. Aurreko urtean moduan

San Juan bezperaren bezperako

kontzertuek girotuko dute herria.

Dragoi janaren ohiko eguna 24a

izan den arren, aurten 22an izan-

go da eta Goikobaluk girotuko du

San Juan eguneko gaua.

Aurten inoiz baino musikagehiago egingo da. Oihan Vega

eta ohiko kontzertuez gain, Seber

Altubek ere bere protagonismoa

izango du, espazio honetan este-

tan kanpoan geratu izan diren

musikak estilo ezberdinek beraien

tokia izango dutelako.

Festetako kartel lehiaketaOraindik aurtengo kartela aur-

kezteko epea ez da amaitu. Hori

bai, epea gaur bukatzen da eta

proposamenak arratsaldeko zaz-

piak aurretik aurkeztu beharko

dituzte, BAZen. Interesa dutenek

jakingo duten moduan, lehiake-

tako irabazleak 750 euro jasoko

ditu.

Aurtengo San Juan festeiazken ukituak ematenaeD 30 uk k d u, D k 22 du

Errementari dantza festen egitarauko ekintza jendetsuenetako bat da. | goiena

I.g. | arrasate

Estatu osoko urologoak elkar-

tuko ziren egubakoitzean Deba-

goieneko Ospitalean. Eraikin

berrian egokitu zen aretoan

inormazioa zabaldu, eztabai-

datu eta elkartrukatu zen. Aur-

ten gainera, prostatektomia

erradikalak sor ditzakeen kon-

plikazioei buruz mintzatu

ziren.

Lehenengo orduetan, tente-

tzearen disuntzioaren inguru-

ko konplikazioak konpontzeko

kirurgiei buruz hitz egin zuten.

Kirurgia hauek, gainera, ospi-

talean bertan egin ziren eta

streamingbitartez jarraitu zituz-

ten. Jardunaldietan argi gera-

tu zen moduan, jardunaldieta-

rako ez ezik mota honetako

ebakuntzetarako prest dagoen

ospitalea da Arrasatekoa.

Prest dagoen ospitaleaJuan Manuel Sanzek, ospitale-

ko zuzendari medikuak esan

moduan, "jardunaldi hauek

eraikin berriarekin egindako

apustua indartzen dute". Bide

beretik Javier Extramiana Eus-

kadiko Urologia Elkarteko pre-

sidenteak eta Debagoieneko

Ospitaleko Urologia zerbitzu-

buruak adierazi bezala "ospita-

lean erkidegoko instalazio one-

nak ditugu". Bazkaldu ostean,

bigarren zatiari ekin zioten.

Jardunaldiaren bigarren zati

honetan adituek inkontinentzia

arazoak konpontzeko irtenbideez

hitz egin zuten.

XVIII. Urologia jardunaldiakDebagoieneko ospitalean

Ehun pertsona baino gehiago hartu zuten parte. | ima nol gallego

I.g. | arrasate

Ia 100 amiliek eman zuten

auzokonposta egiteko izena eta

dagoeneko Udala hasi da hiru

gunetik bi atontzen. Lehena

Laubide plazakoa izan zen eta

eguenean makinek ospitale

inguruko gunea bukatu zuten.

Uribe auzoko gunea non jarri-

ko duten auzotarrekin adostu-

ko dutenez, lanak aurreragohasiko dira.

Laubideko kasuan 22 ami-

liak hartuko dute parte eta

ospitalekoan 36k. Bi gune haue-

tan 300 litroko tokia duten

banakako konpostagailu txikiak

jarriko dituzte. Uribekoan aldiz

700 litrokoak izango dira eta

4-5 amiliak erabiliko dituzte.

Garbigune ibiltariaDebagoieneko hainbat herrita-

tik pasa ostean, eguenean Arra-

sateren txanda izango da. Ekai-

naren 6an etxean sortzen ditu-

gun eta trataera berezi bat behar

duten aerosolak, bonbillak,

kartutxoak, bateriak, pintura

biltzeko garbigune ibiltaria

Arrasaten egongo da.

Garbigune mugikorra Gari-bai etorbidean egongo da eta

nahi duen guztiak, goizeko

10:00etatik gaueko 21:00etara,

bertara produktuak eroateko

aukera egongo da.

Ekimen honekin Garagartza

auzoaren sarreran dagoen gar-

bigune fnkoa herrira hurbil-

duko dute.

Auzokonposta egiteko herrianhiru gune prestatu ditu Udalak

jone albeniz

Eguaztenean banatu ziren Monte tabernan Giroko porrako sariak.

Lehenengo postuan geratu zen Astotxo2 Musakolako taldeak 8.436,00euroko saria jaso zuen. Bigarren eta hirugarren postuan geratu ziren

Oscar Bravo eta Txispasek 5.272,50 eta 2.636,25 euro jaso zituzten.

Aurkeztu diren 703 zerrendetatik lehenengo 10ak sarituak izan ziren.

MontetabernakoGiroko porraMusakolara

Laubide plazan egiten ari diren auzokonpost gunea. | imanol gallego

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

15/40

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

16/40

2013-03-06 | astelehena | gOIENA16 bergara

I.E. | bergara

Udaleko Gizarte Zerbitzuak 2012-

ko memoria aurkeztu berri du.

Herritarren ongizatea lortzeko,

osasunarekin, enpleguarekin eta

gizarte arazoekin zerikusia duten

gaiak lantzen ditu zerbitzuak.

Iaz 1.675 espediente adminis-

tratibo bideratu zituen, hau da,

herritarren %11,34ren kasuak

aztertu zituen. Gainera, Gizarte

Zerbitzuek antolatutako ekintzek

4.197 pertsonari eragin zien, ber-

gararren %28,42ri.

2011 urtearekin konparatuta,

%9,16ko jaitsiera egon zen iaz

bideratutako eskari kopuruan.

Zerbitzuaren gastua, berriz, zer-

txobait hazi zen, izan ere, 2011an

2.089.377 eurokoa izan zen eta iaz

2.118.110 eurokoa, Udaleko gastu

osoaren %11,48.

Mendekotasun gaiak nagusiLau izan ziren Gizarte Zerbitzue-

tan iaz nabarmendutako lan

arloak: mendekotasuna, enplegua,

diru-laguntzak eta 3. adina.

Mendekotasunari lotutako

563 kasu egon ziren, gehienak

ezgaitasunen balorazioekin, elba-

rrituentzako aparkaleku txarte-

larekin edo eguneroko jardunean

autonomoago izateko mugikor-

tasunerako, irisgarritasunerako

eta komunikaziorako laguntzekin

erlazionatuta zeudenak.

Egungo egoeran, enplegua

izan zen iaz bergararren beste

kezka nagusietako bat. Gaiare-

kin lotutako 420 espediente

bideratu ziren. Aurreko urtea-

rekiko igoera nabarmena izan

zen, 2011n 179 kasu egon zire-

lako. Txostenak horren arra-

zoietako bat zehazten du: iaz,

lehen aldiz, Lanbideko espedien-

teak Gizarte Zerbitzuko espe-

dienteetan sartu ziren.

Bi gai horiek eskarien lehen

lekuan jarraitzen dute baina eurek

izan zuten jaitsiera nabarmene-

na 2009 eta 2012 urteen artean.

Ongizatera bideratutako diru

-laguntza eskariak 264 izan ziren.

Udalak hainbat arrazoigatik ema-

ten ditu laguntzak, gizarte larrial-

diei aurre egin ahal izateko, diru

sarrerak bermatzeko edo adin

txikikoen kargu egin ahal izate-

ko, adibidez.

3. adineko pertsonekin zuze-

nean lotutako 243 laguntza eska-

ri egon ziren, gehienak etxeko

laguntza zerbitzukoak. Horri

esker, iaz 119 pertsonei lagundu

zitzaien eguneroko oinarrizko

premiei aurre egiten. Bakarrik

bizi diren edo denbora luzez

bakarrik egon behar duten 36

pertsonari tele-asistentzia zer-

bitzua eskaini zitzaien lehen

aldiz 2012an, eta urte amaieran

148 bergararrek zuten larrialdi

egoera bati aurre egiteko tele-

laguntza zerbitzua.

Gizarte Zerbitzuak bideratu-

tako gainerako eskariak atzerri-

tarrekin, berdintasunarekin,

drogamenpekotasunarekin, fami-

liarekin, gizarte lankidetzarekin

eta bestelako gaiekin lotutakoak

izan ziren.

2012ko memoriak horietako

bakoitzaren azalpena, egindako

lana eta eskainitako laguntzen

aipamena, eta zerbitzuaren azken

urtetako bilakaera ematen ditu.

Udalaren webgunean dago esku-

ragarri txosten osoa.

Mendekotasun gaiek eskarigehien iaz Gizarte Zerbitzuanauzu u mm , 1.675 u zu

I.E. | bergara

Bergara ere ahalik eta hondakin

gutxien sortzeko erronkarekin

dabil eta dagoeneko martxan

dago bigarren auzo-konposta

gunea. Eguazten arratsaldean

aurkeztu zuten Ibargarain,

auzotarrak zein udal ordezkariak

bertan zirela. Guztira, 33 fami-

liak egingo dute konposta gune

horretan eta hamar konposta-

gailu jarri dituzte.

Auzo-konposta egiteko gunea

ezagutu aurretik, egitasmoanparte hartuko duten bizilagunek

ikastaroa jaso zuten udaletxeko

osoko bilkura aretoan.

Bi udal langilek eskaini

zuten ikastaroa eta auzo-kon-

posta egiteko garaian kontuan

hartu beharreko xehetasunak

azaldu zizkieten, materia hezea-

ren eta lehorraren arteko ore-

ka mantendu behar dela, adi-

bidez. Auzotarrek euren kezkak

azaldu eta argitu ahal izan

zituzten gero.

Udal ordezkarien ezagutzez

gain, herritar baten hitzak

entzuteko aukera izan zuten,

izan ere, Labegaraietako auzo

-konpostan parte-hartzen duen

bergarar batek euren esperien-

tzia kontatu zien Ibargaineko

bizilagunei. Azken sei hilabe-

teetan auzoan egindako lana-

rekin oso pozik daudela azaldu

zien hark.

Beharrezko informazioa jaso

ostean joan ziren auzo-konpos-

tan parte hartuko duten fami-

lietako kideak Ibargainen kon-

postagailuak jarri dituzten gunea

ezagutzera.

Udal ordezkariak gusturaLeire Iruin Ingurumen zinegotzia

eguazteneko konposta-guneko

aurkezpenean egon zen eta pozik

zegoela azaldu zuen. Orain arte-

ko lanaz ere hitz egin zuen eta

Labegaraietako lehenengo auzo

-konposta gunea martxa onean

doala esan zuen.

Gainera, herriko hurrengo

auzo-konposta gunea Osintxu

auzoan zabalduko dutela ira-

garri zuen. Izen-ematea egin

dute eta erantzuna ona izan da,

gunea beteta dago.

Hamar konpostagailujarri dituzte Ibargaraikoauzo-konpost guneanguz 33 fm u p U uz z

Ikastaroa jaso ostean joan ziren konpostagunea ezagutzera. | goiena

IurE EIzAgIrrE | bergara

Duela pare bat hilabete ireki zuen

Udaleko Kirol Zerbitzuak uda kan-

painan izena emateko epea. Maia-

tzaren erdialdean egin zuen zozke-

ta eta libre geratutako plazak

betetzeko izen-ematea dago orain

zabalik. Datorren astean, ekainaren

11n, itxiko dute epea.

Umeendako, gazteendako eta

helduendako ikastaroak izango

dira. Haurrek bi asteko txandetan

egingo dituzte saioak, lehen txan-

da ekainaren 24tik uztailaren

5era izango da eta bigarrena,

berriz, uztailaren 8tik 19ra. Gaz-

teek modu berean egin ditzakete

ikastaroak baina ekainaren 24tik

uztailaren 19rako txanda bakarra

ere aukeratu dezakete. Helduek,

azkenik, uztailaren 8tik 19ra egin-

go dituzte ikastaroak.

Eskaintza zabalaGuztira ia 40 ikastaro emango

dituzte eta batzuetarako taldeak

osatuta daude jada. Beste batzuk

oraingo izen-ematearen arabera

lotuko dira.

Eskaintza adin ezberdinetara

egokituta dago. Umeek tenisa,

igeriketa (zapaburu, dortoka eta

amuarrain modalitatetan), mul-

tikirola, funkya eta irristaketa

egiteko aukera izango dute.

Gazteendako aurtengo berri-

kuntzak eskalada, capoeira eta

defentsa pertsonala dira. Horiez

gain, hockey-irristaketa, pira-

guismoa edo areto txirrinda prak-

tikatu ditzakete.

Irristaketa eta tenis- eta eska-

lada-hastapenak dira helduei

aurten proposatutako ikastaro

berriak. Aurreko urteetan moduan,

igeriketa, aerodance, pilates,

gimnasia armonikoa, yoga, mul-

tikirola edo capoeira ere egin

ahal izango dituzte.

Udako kirol jarduera gehienak

Agorrosin kirolgunean izango

dira baina Labegaraietan, Udal

Pilotalekuan, Zabalotegin eta

Ipintza Institutuan hainbat ikas-

taro eskainiko dira.

Prezio bereziakAgorrosineko abonatuek prezio

murritzagoak izango dituzte uda

kanpainan. Aurten ez abonatuen-

dako ere prezio bereziak jarri

dituzte eta 18,82 eta 98,63 euro

artean ordaindu beharko dituzte,

ikastaroaren arabera.

Libre dauden plazetan izena

ematen dutenek ekainaren 13an

jakingo dute taldea osatu den.

Izenematea zabalik dago

oraindik uda kanpainanMz zu zz pz zu u

Umeendako eskaintza zabala dago uda kanpainan eta plaza asko daude oraindik hutsik. | bergarako Udaleko kirol ZerbitZUak

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

17/40

gOIENA | 2013-03-06 | astelehena 17bergara

Musika Eskolako hainbat taldek

kontzertua eskainiko dute ekai-

naren 8an, 19:00etan, Udal Pilo-

talekuan. Kontzertua amaitu

ostean, aaria egingo dute ron-

toian bertan. Aarirako txarte-

lak Musika Eskolako bulegoan

daude salgai bihar arte.

Musika EskolakUdaberriko Kontzertuaegingo du barikuan

Lasterketaren Bergarako zatia

antolatuko dute Hankaluze-

koek eta boluntarioak behar

dituzte horretarako. Laster-

keta uztailaren 12an izango

da. Hankaluzetrail@gmail.

com helbidera idatzi behar

dute interesatuek.

Ehun Miliak probarakoboluntario bilaHankaluze taldekoak

Bergarako Odol Emaileen

Elkarteak jakinarazi du ekai-

naren 12an eta 26an egingo

direla hil honetan odol-atera-

tzeak. 18:00etatik 20:30era

bitartean izaten dira. Elkar-

tearekin harremanetan ipin-

tzeko, 669 10 89 77 teleonora

deitu behar da.

Odol-ateratzeakegingo dituzte hilaren12an eta 26an

A.b. | bergara

Arizondo Argazkizale Elkarteak

antolatuta, 29. Bergara Hiria

argazki lehiaketa egin dute aur-

ten. Argi dago hogeita bederatzi

urte hauetan izen handia hartu

duela Bergarako lehiaketak. Aur-

ten, esaterako, 225 argazki aur-

keztu dira eta zortzi izan dira

sarituak: lau zuri-beltzeko kate-

gorian eta beste lau koloretakoan.

Bada, orain, lehiaketan parte

hartutako argazkiak ikusteko

aukera dago Aroztegi aretoan.

Antolatzaileek 40 argazki auke-

ratu dituzte Barrenkaleko aretoan

ikusgai ipintzeko: 19 zuri-beltzean

eta 21 koloretan. Erakusketa

zabalik egongo da ekainaren 9ra

arte.

Aroztegi aretoaren ordutegiaErakusketa zabalik dago aste-

lehenetik egubakoitzera 18:00e-

tatik 20:30era; zapatuetan 12:00e-

tatik 14:00etara eta 18:00etatik

20:30era; eta domeka eta jaiegu-

netan 12:00etatik 14:00etara.

Bergara Hiriakoargazkiak Arozteginak uuk uk kuk

ku bkk

Koloretako argazki onenaren saria irabazi zuen. | javier p. fernandez

ArrItxu bArrusO | bergara

Kalean da ekaineko kultura

gida. Antzerki, kontzertu, hitzal-

di eta kirol hitzordu artean

aspertzeko denborarik ez da

izango hil honetan.

Musikari dagokionez, Ber-

garako Orkestra Sinonikoak

kontzertua eskainiko du Santa

Marinan ekainaren 22an eta

hurrengo egunean gauza bera

egingo du Udal Bandak Espo-

loian. Beste musika estilo batean

jardungo du Oskar Estangak

ekainaren 21ean Zabalotegin.

Ekainaren 29an, bestetik,Mozar-

ten Requiema emanaldia eskai-

niko dute San Pedro parrokian

Oatiko Abesbatzak eta Berga-

rako Oreoiak.

Txikitxoentzako eskaintzaBorobil antzerki taldeakAliba-

ba eta 40 laburrak antzezlana

eskainiko du ekainaren 9an

Zabalotegi aretoan. Ekainaren

7an, berriz, Circus Day jaialdia

ospatuko da Ipintzako patioan

eta ondoren, Jardun elkartearen

urte amaierako esta.

Hiruko saskibaloi txapelketaEkainaren 22an eta 23an egin-

go dute hiruko txapelketa, eta,

giroa berotzeko, hilaren 19an,

19:00etan, saskibaloiaren ingu-

ruko mahai ingurua egingo

dute Miguel Altunan eta hilaren

20an saskibaloiarekin lotutako

flm bat eskainiko dute Zaba-

lotegi aretoan.

Ekaineko kultura agendarekin,aspertzeko denborarik ez

Alibaba eta 40 lapurrakantzezlanaren une bat. | borobil

OIhANA ElOrtzA | bergara

Iragarri moduan, maiatzaren28an batzarra egin zuten atez

atekoaren kontrako eta bosgarren

edukiontziaren aldeko Bergara

Garbia plataormak eta Udal

Gobernuak hondakinen mahaia

eratzeko aukerari buruz.

Batzar horren harira, plata-

ormak prentsa oharra bidali du

eta honakoa dio: "Gobernuak

onartu du hondakinen bilketaren

inguruan desadostasunak daude-

la bai Bergaran eta baita Gipuz-

koan ere, eta Elgetan eta Zumaian

hartu dituzten antzeko erabakiak

hartzeko prest azaldu da. Berga-

ra Garbia plataorma gertu dago

hondakinen mahaian parte har-

tzeko, beti ere atez ateko bilke-

tarekin lotutako guztia gelditu

egingo dutela idatziz bermatzen

badigute".

Mahai horretan parte har-

tzeko gonbitea Udalean ordez-

karitza duten alderdi guztiei

luzatua die gonbitea Gobernu

taldeak eta baita Bergara Garbia

eta Zero Zabor taldeari ere. Azken

horrek aurreko astean dagoene-ko adierazi zuen mahai horretan

parte hartzeko asmoa.

Udal gobernuaUdal Gobernuak, bere aldetik,

Bergara Garbiarekin egindako

bileraren balorazio positiboa egin

du. "Urtebete honetan euren pro-

testak ikusi ditugu eta jakitun

gara kontrakotasunak daudela

gai honen inguruan, eta gure

asmoa zein den azaldu genien",

adierazi du Leire Iruin ingurumen

zinegotziak. Eta gehitu du: "Bi

aldeetan egon dira mugimenduak

eta guk hausnarketa mahai bat

eratu nahi dugu gai horren ingu-

ruan berba egiteko. Guztion artean

jarri nahi ditugu helburuak, bes-

te herri batzuetan egin duten

moduan, eta helburu horiek lor-

tzeko sistema zein den guztion

artean erabaki nahi dugu. Hori

guztia idatziz jakinaraziko diogu

plataormari, bilerako akta jaso

zelako", gaineratu du Iruinek.

Bergara Garbia hondakinenmahaia osatzeko prest dago "atezatekoarekin lotutako guztia geldituegingo dutela idatziz bermatuz gero"guk "u " uuuk, " u , kk m k u k"

OIhANA ElOrtzA | bergara

EAJko Udal taldeak salatu du,

prentsa ohar bidez, "Gobernuak

aurrera" jarraitzen duela "atezateko sistema ezartzeko asmoa-

rekin" eta gehitzen du Gobernuak

"jolasean" diharduela duela urte-

bete baino gehiago hondakinen

bilketari buruz sortu den ezta-

baidaren inguruan". Gehitzen

dutenez, apirilaren 29an eginda-

ko osoko bilkuran alkateari

eskatu zioten "hausnarketa egi-

teko atez ateko sistemaren aur-

ka egindako protesten harira",

eta galdetu zioten "Debagoien

osoan atez ateko sistema geldirik

duen errekurtsoaren gainean".

EAJtik azaltzen dutenez, "gaiari

buruzko zuzeneko aipamenik

egin gabe, hondakinen mahaia

osatzearen alde agertu zen Gober-

nu taldea; alderdi politikoak,

Bergara Garbia eta Bergara Zero

Zabor taldeak osatuko luketen

mahaia".

Joan den martitzenean Ber-

gara Garbia eta Gobernuko

kideek egindako bilerari ere

egiten dio erreerentzia EAJk

prentsa oharrean eta salatu

dute "hondakinen gaiari buruz

Gobernuak lortu gura duen

akordioa kanpora begirakoa"dela, "maiatzaren 28ko Hirigin-

tza batzordean atez ateko bil-

keta egiteko esekitokien koka-

lekuak aurkeztu" zituztelako.

Gehitzen dutenez, akordio-

ra heltzeko asmoa dagoela

ikusita, "dena zergatik ez duten

gelditzen galdetu zuen Hiri-

gintza batzorde horretan zine-

gotzi jeltzaleak, eta Gobernuko

ordezkarien erantzuna izan

zen atez atekoaren tramiteak

aurrera doazela".

Hori horrela, Gobernuari

eskatzen diote, "argi hitz egiteko,

atez ateko sistema alde batera

uzteko eta gaiari buruzko bene-

tako akordiora hel dadila".

EAJren hitzak argitzenUdal Gobernu taldeak, bere

aldetik, prentsa ohar harira

"EAJko Udal taldeak egindako

adierazpenak zuzenak ez" dire-

la argitu nahi izan du: "Marti-

tzeneko Hirigintzako bileran

ekarpen gune eta larrialdi

guneen kokalekuak aztertu

ziren, Debagoieneko Manko-

munitatearen eskariz, eta zin-tzilikarioen kokapenak. Izan

ere, horien esleipena eginda

dago eta enpresa dagoeneko

lanean hasita dago. Esleipena

Oati, Leintz Gatzaga eta Ber-

gararako egin zen. Oatin

bukatzear daude eta ondoren

Leintz Gatzagarekin eta Ber-

gararekin hastekotan dira".

Horrekin guztiaren batera,

Udal Gobernu taldetik argitu

nahi izan dute, ekarpen gune

horiek ez dutela atez atekoarekin

lotura zuzenik: "Auzoetako hon-

dakinen gaikako bilketara bide-

ratutako guneak dira, edukion-

tzi bidez untzionatuko dutenak",

azaldu dute.

Eta gehitu dute: "Beste

hainbat esleipen ere eginda

daude, baina horiek guztiak

hausnarketa mahaia osatzean

aztertuko dira. Horiei guztiei

ere hartutako erabakien ara-

berako irtenbidea eman behar

diegu".

EAJko Udal tadeak salatu du "Gobernutaldeak atez ateko sistema ezartzekoasmoarekin jarraitzen" duelaU gu k, k, eajk k u k " uk u" u

7/28/2019 Astelehenekoa 412 (13-06-03)

18/40

2013-03-06 | astelehena | gOIENA18 oati

m.b. | oati

Pago Uso elkarteak eta Alzu

dendak antolatutako herri

mailako arrantza txapelketa

ekainaren 8an jokatuko dute.

Dagoeneko zabalik dute izena

emateko epea: interesatuek

txapelketa hasi aurreko egu-

nera arte eman dezakete ize-

na Alzu dendan, arratsaldez,

16:00etatik 19:00etara arte. 14

urtera artekoek 5 euro ordain-

du beharko dituzte eta 15etik

gorakoek, 15 euro.

Parte-hartzaileek baldintza

bakarra bete beharko dute:

Astelehenekoa 412 (13-06-03)

Documents

Transcript of Astelehenekoa 412 (13-06-03)