Atzizkiak

6
Fitxas Ana Viñals Blanco 1. Zer da atzizki bat? a. Hitz baten aurrean idazten dena . b. Hitz baten amaieran idazten dena. c. Hitz baten erdian idazten dena. 2. Zeri erasten edo pegatzen zaio atzizkia? a. Aditzei bakarrik. b. Izenei (sustantiboak) bakarrik. c. Aditza, adjektibo zein izenei. 3. Nola deitzen zaio atzizkiari lotuta dagoen hitzari? a. Galdegaia. b. Erroa. c. Adarra. 4. Ezagutzen duzu atzizkirik daukan hitzik? a. Bai, adibidez: futbolaria, ikaslea, harri-jasotzailea... b. Bai, adibidez: liburua, telebista, katea... c. Bai, adibidez: ikasi, jokatu, jaso... Irakur ezazu hurrengo koadroan dauden azalpenak eta lotu zutabe biak: Atzizkia Azalpena A –ARI/-LARI Dantzari 1 Ekintza egiten duena Erroa beti aditza B –LE/-TZAILE Ikasle, erretzaile 2 Ogibidea, lanbidea, profesioa adierazten du. Erroa beti aditza C –GIN/-GILE Untzigile 3 Zerbait du ena Erroa beti izena Adjektiboak sortzeko balio du D –DUN Bibotedun 4 Ogibidea adierazten du, baina erroa fabrikatu egiten du Erroa beti izena

Transcript of Atzizkiak

Page 1: Atzizkiak

Fitxas Ana Viñals Blanco

1. Zer da atzizki bat? a. Hitz baten aurrean idazten dena . b. Hitz baten amaieran idazten dena. c. Hitz baten erdian idazten dena. 2. Zeri erasten edo pegatzen zaio atzizkia? a. Aditzei bakarrik. b. Izenei (sustantiboak) bakarrik. c. Aditza, adjektibo zein izenei. 3. Nola deitzen zaio atzizkiari lotuta dagoen hitzari? a. Galdegaia. b. Erroa. c. Adarra. 4. Ezagutzen duzu atzizkirik daukan hitzik? a. Bai, adibidez: futbolaria, ikaslea, harri-jasotzailea... b. Bai, adibidez: liburua, telebista, katea... c. Bai, adibidez: ikasi, jokatu, jaso...

Irakur ezazu hurrengo koadroan dauden azalpenak eta lotu zutabe biak:

Atzizkia Azalpena

A

–ARI/-LARI

Dantzari

1

Ekintza egiten duena

Erroa beti aditza

B

–LE/-TZAILE

Ikasle, erretzaile

2

Ogibidea, lanbidea, profesioa adierazten du.

Erroa beti aditza

C

–GIN/-GILE

Untzigile

3

Zerbait duena

Erroa beti izena

Adjektiboak sortzeko balio du

D

–DUN

Bibotedun

4

Ogibidea adierazten du, baina erroa fabrikatu egiten du

Erroa beti izena

Page 2: Atzizkiak

Fitxas Ana Viñals Blanco

Lotu bi zutabeok:

1. oyente

2. asesino

3. constructor de puentes

4. barbudo

5. mensajero

6. legislador

7. cantante

8. investigador

9. conferenciante

10. caminante

11. comilón

12. consejero

hizlaria

aholkularia

jatuna

legegilea

ibiltaria

entzulea

mezularia

hiltzailea

kantaria

zubigilea

bizarduna

ikertzailea

Aniztasuna adierazteko: -tsu

Euritsu

Osasuntsu

Bizartsu

Harritsu

Menditsu

Iletsu

Zaratatsu

Posesioa edo joera adierazteko: -dun

Euskaldun

Txapeldun

Haurdun

Bizardu

Page 3: Atzizkiak

Fitxas Ana Viñals Blanco

Jatorria adierazteko: -tar/ -ar/ -dar

Bilbo

Mungia

Albania

Txina

Portugal

Pekín

Grezia

Milan

Nepal

Jerusalem

Aljer

Paris

Londres

Kanada

Albania

Europa

Page 4: Atzizkiak

Fitxas Ana Viñals Blanco

ATZIZKIA ESANAHIA ADIBIDEA

DUN / TUN posesión

afición o tendencia

euskaldun, txapeldun, haurdun, bizardun

ERO frecuencia astero, egunero, hilabetero

TASUN

cualidad abstracta positiva.

También para designar enfermedades, que si bien no son algo positivo el que las padece no tiene culpa

askatasun, adiskidetasun, amatasun, itsutasun

maitasun

LE / TZAILE autor, el que ejerce una actividad

irakasle, idazle, laguntzaile, entrenatzaile

(K)ADA medida y continente

consecuencia, efecto

eskukada, koilarakada, harrikada

(K)OR tendencia que las cosas o los seres vivos tienen

apurkor, aldakor, iraunkor, baikor, ezkor

TI / DI plantas o grupos de cosas

tendencia

pagadi, harizti, basati, lotsati, negarti

BERA tendencia hacia algo bihozbera, sinesbera, hozbera

TZA

acción que supone un nombre abstracto cualidad de algunos elementos

profesión, trabajo

bizitza, elurtza, dirutza, sukaldaritza, irakaskuntza

KUNDE / KUNE acción o cualidad

grupo de gente

fiestas religiosas

situación social

gizakunde, jaiokunde, apezkunde

(K)ERA acción, pero señalando momento acción marcando el modo

dimensión y medida

forma o aspecto

idioma

aukera, hasiera, ibilkera, zabalera, alemanera

(G)UNE tiempo o espacio de tiempo hutsune, isilune

GARRI / KARRI que provoca algo

digno de...

posibilidad

aspergarri, pozgarri, maitagarri, jasangarri

(T)ZALE afición

oficio

zaletasuna, diruzale, pilotazale, abertzale, arrantzale

GAITZ / KAITZ dificil de hacer ulergaitz, barkagaitz, zorigaitz

Page 5: Atzizkiak

Fitxas Ana Viñals Blanco

carencia

DURA / TURA acción o su consecuencia erredura, harridura

KIZUN lo que se debe o se puede hacer

asmakizun, ospakizun, gertakizun

GINTZA / KINTZA oficio

fabricación

lugar donde se ejerce la actividad

etxegintza, langintza, zapatagintza, politikagintza

GIN / GILE / KIN el que hace o fabrica algo harakin, okin, etxegile, langile

TE cantidad grande o altura elurte, izurrite, lehorte

KUNDE / KUNE acción o cualidad

grupo de gente

fiestas religiosas

situación social

gizakunde, jaiokunde, apezkunde

(K)ERA acción, pero señalando momento acción marcando el modo

dimensión y medida

forma o aspecto

idioma

aukera, hasiera, ibilkera, zabalera, alemanera

(G)UNE tiempo o espacio de tiempo hutsune, isilune

GARRI / KARRI que provoca algo

digno de...

posibilidad

aspergarri, pozgarri, maitagarri, jasangarri

(T)ZALE afición

oficio

zaletasuna, diruzale, pilotazale, abertzale, arrantzale

GAITZ / KAITZ dificil de hacer

carencia

ulergaitz, barkagaitz, zorigaitz

DURA / TURA acción o su consecuencia erredura, harridura

KIZUN lo que se debe o se puede hacer

asmakizun, ospakizun, gertakizun

GINTZA / KINTZA oficio

fabricación

lugar donde se ejerce la actividad

etxegintza, langintza, zapatagintza, politikagintza

GIN / GILE / KIN el que hace o fabrica algo harakin, okin, etxegile, langile

TE cantidad grande o altura elurte, izurrite, lehorte

ONDO árbol o planta gaztainondo, elizondo,

Page 6: Atzizkiak

Fitxas Ana Viñals Blanco

tiempo después de algo

proximidad

bazkalondo

PE / BE debajo arkupe, aterpe

KUNTZA acción aurrerakuntza, bahikuntza

KIRO para formar adverbios emekiro, maitekiro

XKA / SKO / SKA diminutivo bidexka, gorrixka, oilasko

BIDE / PIDE medio

razón, ocasión

sendabide, komunikabide

MIN enfermedad, daño

ganas

sabor fuerte, amargo

bihozmin, herrimin, pipermin

GO / KO oficio o cargo

colectivo

alkatego

ONTZI lugar

peyorativo

itsasontzi, tripontzi

ERIA / TERIA colectivo o grupo gazteria, tresneria