aurrera begira - Bergara · “Bainatzeko ordua da. Dutxan sartu nahi duzu ala nahiago duzu...

18. A

LEA

2008

ko

Ab

en

du

a

Bergarako Udaleko Gizarte Ongizateko Prebentziorako Zerbitzua

GURASOENDAKOALDIZKARIAaurrera begira

aurrera begira

Bergarako Udaletxea

22 // AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA

a u r k i b i d e a :

4-5 orrialdeak: 0-5 urtera ADIN HAUETATIK AURRERA GARRANTZITSUA

AL DA ARAUAK ETA MUGAK EZARTZEA?

6-7 orrialdeak: 6-11 urteraDIBORTZIO BATEN ONDOREN

FAMILIA BERREGITEKO GAKOAK

8-9 orrialdeak: GURASOEN GALDERAK

10-11 orrialdeak: 12-18 urteraGURASOAK ZELAN ERAMAN DITZAKETE

SEME-ALABEN GAUETAKO IRTEERAK.ZEINTZUK DIRA JARRAITU BEHARREKO MUGA

EGOKIENAK?

Aurten artikuluen egileak:ETXADI.

Familia-Psikologia Unibertsitate-ZentroaJuan Luis Martín Ayala Doktorea

Ainhoa Manzano Fernández Doktorea

Laguntzaileak:

• Bergarako Udal Euskara Zerbitzua

• Bergarako Udal Artxiboa

• Bergarako Udaleko Hezitzailea

• Bergarako Udaleko Hezkuntza teknikaria

• Kale hezitzaileak

• Aranzadi ikastola

• Mariaren Lagundia ikastola

• San Martín ikastola

• Ipintza institutua

• Berrigara

• Lea Artibaiko Amankomunazgoa

• Jardun Euskera Elkartea

• Xipizaro Ludoteka

Maketazio eta inpresioa: KOH diseinu grafikoaeta inpresio digitala

Egilea: Bergarako Gizarte

Zerbitzuen Departamenduko

Prebentziorako zerbitzua

San Martin Agirre plaza, 1

20570 Bergara

Tlf: 943779126 • Faxa: 943779182

E-maila: [email protected]

Babesleak:

GURASOENDAKO ALDIZKARIAaurrera begira

Bergarako Udala

Juan Luis Martín Ayala DoktoreaAinhoa Manzano Fernández Doktorea

ETXADI“Familientzako orientazio psikologikoa”

ZERBITZUA

• Ostegunero 2 ordu: 11:00-12:00 / 16:00-17:00 • Telefonoz: 94 405 15 49• Postaz idatzita: ETXADI. Maximo Agirre 18 bis,

5. pisua. 10.dptoa. 48011 BILBO• Internet bidez idatzita: www.bergara.net • www.etxadi.org

Prebentzioaren inguruan, gurasoei zuzendutako hainbat zerbitzu:

“Aurrera begira” aldizkaria interneten: www.bergara.net

AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA // 33

GU

RASO

END

AK

O A

LDIZ

KA

RIA

FAMILIEI SEME-ALABAK HAZTEN ETA HEZTENLAGUNTZEKO ZERBITZUA BESTE URTEBETEZ.

Iazko ikasturtean, Udaleko GizarteZerbitzuetako Prebentziorako Zerbitzuakgoian aipatutako zerbitzua martxan jarri zuen.

Urtean zehar Zerbitzu horrek izandako erabi-lera ondokoa izan da:

Guztira 95 kontsulta egin ziren, horietatik 45telefonoz egin ziren; 49 posta elektronikoz;eta 1 posta arruntez. Kontsultatutako gaiak,berriz, ondokoak izan dira: portaera arazoak,bai haurtzaroan eta baita nerabezaroanere; esfinterren kontrola, lo ohiturak, haserre-aldiak, autoestima, alkoholaren eta bestela-ko drogen kontsumoak, eskola errendimen-dua….

Zerbitzuak izan duen harrera ikusita, Udalakaproposa ikusi du eskaintza beste urtebete-rako luzatzea. Beraz, gogoratu orientaziokoZerbitzu hori erabiltzeko ondoko eran egindezakezuela:

Telefonoz: ostegunero 11etatik 12etara eta4retatik 5etara. Ondoko telefonora deituz:944051549

Posta arruntez: edozein momentutan, ondo-ko helbidera: Etxadi. Maximo Agirre 18 bis, 5.pisua. Dpto.10. 48011 Bilbo.

Posta elektronikoz: edozein momentutan,ondoko helbideetan: www.bergara.net/www.etxadi.org/

“AURRERA BEGIRA” GURASOEI ZUZENDUTAKOPREBENTZIORAKO ALDIZKARIA:

Badira 4 urte lehengo zenbakia atera zenetik,eta dagoeneko 18. zenbakia atera dugu.Ordutik hona Eskualdeko beste herriak ere euronaldizkaria atera dute. Orain, eskualde osorakoaldizkari bateratu bat ateratzea erabaki da;beraz, hurrengo alea berria izango dugu.

Aldaketa honekin baliabideei etekin hobeaateratzea pentsatu dugu eta, aldi berean,kalitatea hobetuko dugulakoan gaude.

DROGEN GAIEN INGURUKO HITZALDIAKGURASOENTZAT:

Ikasturtero, zuen seme-alabek drogen gaieninguruko prebentzioa lantzen dute eskole-tan, hainbat programaren bitartez. Horri lotu-ta, ikastetxean zuei zuzendutako hitzaldiakere antolatuko dira eta zuzenean iritsiko zai-zue horren inguruko informazioa. Hemendik,Prebentziorako Zerbitzuak, hitzaldi horietanparte hartzeko gonbitea luzatzen dizue.

PREBENTZIORAKO UDAL ZERBITZUA GURASOEIESKAINTZEN DIEN LAGUNTZA

Seme-alabak drogak (legalak eta ez lega-lak) hartzearekin kezkatuta dauden gurasoeiinformazioa, orientazioa eta aholkularitzaeskaintzen die aipatutako Zerbitzuak.Horretarako, 943779126 telefono zenbakiradeitu dezakezue, astelehenetik ostiralera9:00etatik 14:00etara, eta aldez aurretik txan-da hartu.

SARRERA

PREBENTZIORAKO UDAL ZERBITZUARENHAINBAT BERRI

au

rre

ra b

eg

ira

S. Martin Ikastetxea

Jaiotzean, gizakia ez da ona edotxarra izaten, ez ditu arauak ezagu-tzen. Horregatik, gurasoen gidaritzabehar izaten du, egoera bakoitza-ren mugak zeintzuk diren jakiteko.Arauen bitartez, haurrak berak, egi-ten duenaren arduradun eta eran-tzulea dela barneratzen du.Gainera, bere burua zein besteenaerrespetatzen ikasten du.Familiaren erantzukizuna da, beraz,dituen aukera posible guztien infor-mazioa ematea eta aukera bakoi-tzak izan ditzakeen ondorioei buruzohartaraztea. Horrez gain, garran-tzitsua da, era berean, haurrakaukeraketa egokia egin ahal izate-ko beharrezkoak izango zaizkionbaliabideak eskaintzea. Orokorrean, gurasoek, arauak argieta garbi aurkeztean, haurrak ez duinolako eragozpenik jartzen horiekbetetzeko. Izan ere, haurrak ez ditugurasoak atsekabetu nahi.Batzuetan gertatu ohi da gurasoakez daudela prestatuta arau edotamuga batzuk ezartzeko: luze etalarregi hitz egiten dute, zehaztasu-netan sartu gabe, emozioak han-diagotu ohi dituzte eta zenbaitkasutan arauak adierazteko

moduan huts egiten dute, sarrigehiegizko autoritatea erabiltzerahelduz. Seme-alabei zerbait egite-ko eta “orain” egiteko esan beharzaienean (jostailuak batzea, oherajoatea, esanak betetzea...), oina-rrizko zenbait aholku kontuan hartubehar dira:

1. Objektibotasunez jokatzen dugu-la erakutsiOhikoa da entzutea: “ongi porta-tu”, “ona izan” edota “ez eginhori”. Mota honetako adierazpe-nak, esanahi desberdin bat izandezakete pertsona bakoitzarentzat.Seme-alabek araua hobetu ulertu-ko dute, hau berau modu zehatzbatez azaltzen bazaie. Izan ere,ondo zehaztutako muga batek,zuzena dena egitera eramatenditu: “Liburutegian baxu hitz egin”,“Eman iezaiozu jaten txakurrariorain”, “Heldu nire eskua bideagurutzatzerakoan”

2. Aukerak eskainiHaurrari, “Arauak ” nola bete behardituen erabakitzeko aukera muga-tua eman ahal diogu. Askatasunezerabaki ahal izate horrek, kontrol

eta botere sentsazioa ematen dio,arauak ez betetzeko jarri dezakeenerresistentzia murriztuz. Esaterako:“Bainatzeko ordua da. Dutxan sartunahi duzu ala nahiago duzu bai-nuontzian sartu?”; “Janzteko orduada. Jertse gorria ala berdea nahiduzu?” Metodo hau azkarragoaeta errazagoa da, egin behar dute-na esateko.

3. Trinkoak izanHaurrari arau edota muga tinko batjartzean, jarrera hori momentuhorretan aldatu behar duela etaesanak egin behar dituela adieraz-ten dio. Adibidez: “joan zaitez zurelogelara oraintxe bertan” edota “Geldi! Jostailuak ez dira botatze-ko!”. Ezarritako muga zorrotzak era-ginkorragoak izan ohi dira, hauekmodu honetan adierazten badira:segurtasuna helarazten duen aho-tsaz, zaratarik egin gabe eta begi-rada serio bat mantenduaz.

4. Positiboa dena indartuHaur bati “Ez ” edota “geldi” beza-lako adierazpenek, egiten ari denhori onartezina dela adieraztendiote. Hau da, ez diote aditzera


00ttiikk 55 uurrtteerraa

00ttiikk

55 uurrttee

rraa

ADIN HAUETATIK AURRERA GARRANTZITSUA ALDA ARAUAK ETA MUGAK EZARTZEA?



AADDIINN HHAAUUEETTAATTIIKK AAUURRRREERRAA GGAARRRRAANNTTZZIITTSSUUAA AALL DDAA AARRAAUUAAKK EETTAA MMUUGGAAKK EEZZAARRTTZZEEAA??

00ttii

kk 55 uurrttee

rraa

ematen zein izan beharko litzateke-en hartu beharreko jarrera egokia.Orokorrean, hobe da haurrari zeregin behar duen esatea (“Baxu hitzegin”) , zer egin ezin duen esateabaino (“Ez oihukatu”). Zer egin“Ezin” duten aginduak, sarriagoematen dituzte autoritarioak direngurasoak. Kasu horietan, eraginko-rragoa litzateke erabiltzeazer“egin” behar duen azaltzen dio-ten arauak.

5. Zuzenean sartzea saihestuHonako hau seme-alabei esatean:“Oraintxe bertan ohera joan zaite-zen nahi dut”, botereari erreferen-tzia egiten dion lehia pertsonalbatean murgiltzen gara. Horregatik,gomendagarria da estrategiazaldatzea, araua modu inpertsonalbatez adieraziz. Esaterako: “Zortziakdira, lo egiteko ordua” eta momen-tu berean erlojua erakusten zaie.Araua horrela planteatuz, momen-tu horretan sortzen den gatazkaeta azaltzen diren sentimenduak,haurra eta erlojuaren artekoakizango lirateke.

6. Zergatia azalduPertsona batek, arau bat zergatikezarri den ulertzen duenean, haubetetzeko izango duen prestutasu-na handiagoa izango da.Horregatik, arau bat ezartzerakoan,hori zergatik bete behar den arra-zoitzea izaten da egokiena. Horrez

gain, arauak ulertzea, jarrera edotaportaerari dagokion barne mailakobalorea garatzeko baliagarria da;beti ere, ematen diren arrazoiak,hitz gutxitan adieraziak badira. Izanere, azalpen luze batek, arreta gal-tzera eraman dezake. Esaterako:“Ez egin hozka pertsonei. Horrekmin ematen baitie”; “Beste haurbatzuen jostailuak botatzen baditu-zu, hauek triste jarriko dira jostailue-kin jolasten jarraitu nahi dutelako”.

7. Alternatibak eskainiArau bat ezartzean, garrantzitsu daonargarria den alternatiba bateskaintzea. Esaterako: “agian nireezpainetako barra gustuko izangoduzu, baina hori ezpainak pintatze-ko da eta ez jolasteko”.Horretarako, hemen dituzu orriaketa arkatza”. Beste adibide batlitzateke, haurrari esatea: “ezindizut goxoki bat eman afalduaurretik, afaldu ostean, aldiz, txoko-latezko izozki bat eman ahal dizut”.Alternatibak eskainiz, beraien senti-menduak eta nahiak onargarriakdirela ikasten dute.

8. Kontziente izan Errutina malgu batek (8etan ohera-tuz gau batean, hurrengoan 8 etaerdietan eta hurrengoan 9etan…),erresistentzia jarrera bat hartzerabultzatu dezake, baita arauak ezbetetzera ere. Familian jarritakoohitura edota arau garrantzitsuak,

eraginkorrak izan behar liratekeegunez egun, haurra nekatutaedota hauek betetzeko prest egonez arren. Arauak aldatzen utzizgero, seguruenik haurrak gehiagotematzen saiatzea besterik ez dugulortuko.

9. Jokaera gaitzetsi, ez haurraGarrantzitsua da azpimarratzeagurasoak gaitzesten dutena hau-rrak izandako jarrera dela eta ezhaurra bera. Ez zaie muzin egiten,ez zaie uko egiten. Hau da, “okerrazara” esan ordez, (haurra gaitzes-ten duzu), “Ez egin haginka” (joka-era gaitzesten duzu) esatea ego-kiagoa da. “Modu honetan joka-tzen duzunean ezin zaitut kontrola-tu” esan ordez, “ poto horiek sukal-deko armairuan egon beharkolukete, ez baitaude botatzekomoduan” esatea ere, egokiagoada.

10. Emozioak kontrolatuOrokorrean, haserretuta gaudene-an modu serio eta bidegabe batezzigortzen ditugu. Arauak eta mugakezartzea haurrari zelan jokatubehar duen irakastea da. Hori delaeta, araua eraginkorra izateko, ezlitzateke egokia izango hau beraumuturreko emozioez adieraztea.Jokaera desegoki baten aurrean,egokiena minutu batzuk hartzea dahaurrari lasaitasunez galdetu ahalizateko: zer gertatu da hemen?

En definitiva, poner normasy límites da sentido a lasacciones y al comporta-miento cotidiano, enseñan-do a predecir lo que va aocurrir, dando confianza yseguridad personal.Igualmente, las normas lesayudan a ordenar su pen-samiento sirviendo de guíapara organizarse y favore-cen el respeto por losdemás y la convivencia ensociedad ya que, la faltade límites y de normasgeneraría actuacionespoco responsables y sinvalores



6tik 11 urtera

6tik

11 urtera

Seme-alabak dituen bikote batekbanatzeko behin betiko erabakiahartu aurretik, sakon hausnartu etainformatu beharra dute, erabakihorrek eremu familiarrean eragin ditza-keen aldaketez eta ondorio ekonomi-ko, psikologiko eta sozialez. Egokienaaditu batengana jotzea litzateke –psi-kologo edota bitartekari familiarra-hitzarmen adostu batera heltzeko hel-buruarekin eta gatazka izatera iritsi ezdadin. Aditu batengana jotzeko ahol-ku hori, egokiagoa da bikotekiderenbatek banatzeko erabakia hori begionez ikusten ez duenean. Hau da,bikoteko partaide batek banatzekoerabakiarekin ados ez dagoenean.Ikerketetan azaltzen diren datuekhonako hau adierazten dute: bana-tzeko behin betiko erabaki hartuduten gurasoen seme-alabak,beraien bizipenak hobeto bidera-tzen dituztela, gurasoen artekogatazkak epe luzez bizi izan dituzte-nek baino. Horrez gain, gaineratubeharra dago, dibortziatu den biko-te batek dibortziatu ondorengogatazkak saihestea lortzen dueneanere, haurren garapenean izan dai-

tezkeen ondorio negatiboak murriz-ten direla. Gurasoek banatzeko erabakia hartudutenean, suposatzen dugu seme-alabei gutxinaka-gutxinaka egoerahorren inguruko informazioa emandietela, hauentzat “albiste sorpresa”izan ez dadin. Hau da, seme-alabekinhitz egin dutela, modu lasai eta ohar-kabe batean, hartutako erabakiaz.Horrez gain, egintzat ematen da, eraberean, horiekin hitz egiterakoan,segurtasuna emango dieten datu etaargudioak erabiliak izan direla: nore-kin biziko diren, noiz ikusiko duten amaeta noiz aita, eta azaltzea badaude-la egon, beste familia batzuk banan-duta daudenak, baina seme-alabakberdin maite dituztenak.Hau da, garrantzitsua da gurasoakseme-alabei modu bateratu bateanhelaraztea banatzeko erabaki hori:bikoteak erabaki behar du noiz etanola esango dien seme-alabeibanatzera doazela. Egoera modubateratu eta adostu batean azaltze-rakoan, seme-abalek igarri ahalizango dute, bikotea banatu arrenfamilia bat izaten jarraitzen dutela.

Horrez gain, banatze horren arra-zoiak argi eta garbi adierazi beharzaizkie eduki misteriotsurik gabe, betiere, beraien sentsibilitatea mindudezaketen episodioak albo baterautziaz. Gainera, haurrek jakin behardute banatzeko erabaki hori haus-narketa sakon baten ondoren hartudela eta familiako kide guztien sufri-mendua saihesteko erabakirik ego-kiena dela. Seme-alabei ikusarazibehar zaiei gurasoak ez direla haien-gandik banatzen, haien arteko biko-te harremana amaitutzat emanduten arren. Azkenik, gurasoakbanatzerakoan, dinamika familiarre-an eman daitezkeen aldaketez gain,hurrengo gako hauek aintzat har-tzea gomendatzen dugu:

• Inor egoeraren errudun egiteasaihestu behar da; hau da, garrantzi-tsua da inolako loturarik ez egiteaseme-alaben jokaeren artean etabikotearen banaketaren artean.Horrela, ez ditugu egoeraren eran-tzule egingo, beraien autoestima etaegokitzapen emozionalean ondoriokaltegarriak ez sortzeko.

DIBORTZIO BATEN ONDOREN FAMILIA BERREGITEKO GAKOAK



Dibortzio baten ondoren familia berregiteko gakoak

6tik

11 urtera

• Seme-alabak gatazkan parte hardezaten saihestu: ezin dira seme-ala-bak manipulatu, ezin dira bikotekopartaide baten edo bestearen aldeedo kontra jarri. Ez dira haurrak pribi-legioz edota gehiegizko atsegintasu-nez tratatu behar.

• Seme-alabei kontraesankorrakdiren mezuak ematea saihestu: hau-rrekin ditugun solasaldiak ezin diramomentu oro gatazkan ematen aridiren iritzi aldaketen menpe egon.Horrez gain, garrantzitsua da seme-alabekin ditugun elkarrizketak haus-nartuak izatea eta, posible bada,bikoteko partaideek modu batera-tuan gauzatuko dituztela adostea.

• Sentimenduen espresioa erraztu:banandu berri diren gurasoek seme-alabei dituzten zalantzak, galderak,pairatzen duten egonezina... azale-ratzeko espazioa eta tartea ahalbi-detu behar diete, arazoaz hitz egite-ra heltzeko helburuarekin. Arazoazhitz egiten badute eta egoera berrihori (gurasoak banatzea) arazoarenkonponbidea dela ulertzera heltzenbadira, haurra egoeraz kontzienteizatera helduko da eta baita egoe-raren kontrola berenganatzera ere.

• Bikotekidearen irudi positiboarieutsi: garrantzitsua da beste bikoteki-dearekiko adierazpen negatiborik ezegitea. Adituak egoeraren batean

kontrako aholkua eman ezean, fun-tsezkoa da haur bakoitzak ama zeinaitarekiko harreman ona izatea.

• Beste bikotekidearekiko harrema-na eta kontaktuarekin jarraitzen delaahalbidetu: umeen zaintzaz ardura-tzen den helduak haurrek bere amaedo aitarekiko izan behar dutenkomunikazioa erraztu behar du: tele-fonoz, emailez, bisiten bitartez...

• Argi utzi banaketa behin betikoadela: bikoteak hartutako erabakialasaitasunez hausnartua izan bada,ezin zaie seme-alabei adierazi,agian, etorkizun hurbil edota urrunbatean, berriz bikote izango direla,horrek etengabeko frustrazio emozio-nala eragin diezaieke eta.

• Umeen lagun taldea mantendu:gurasoak saiatu behar dira ziurtatzenberaien seme-alabak banatu aurreti-ko lagun talde bera dutela edotahezkuntza zentro berera doazela.

• Etorkizuna planifikatu: Gurasoakakordio zehatzetara heldu behardira seme-alabengan epe luzeraeragina izan dezaketen aspektu guz-tien inguruan: bisiten araubidea,gastuen finantziazioa, eskolakoerrendimenduaren gainbegiratzeaeta eskolarekin harremana manten-tzen dugula ikustea, ordutegiak berri-kustea, seme-alaben erlazio sozialak

zeintzuk diren jakitea, oporraldiaknorekin, eta nola finkatu...

• Umeen zaintzaz arduratzen ez dengurasoa, haurraren mesedeei menegitea saihestu: izan ere, umeenzaintzaz arduratzen ez den gurasoak,bisitetan haurrarekin barkabera iza-teko joera du. Hori ez da bide zuze-na, izan ere, bikotekideen jokabide-ek koherenteak izan behar dute.Horrela, umeen zaintzaz arduratzendenaren arau berberak ezarri behar-ko dizkio beste gurasoak bisitetan.



A efectos preventivos esmuy importante comuni-car a los/las niños/as ladecisión de la separaciónprevio acuerdo entre lospadres y de forma con-junta, facilitar la expre-sión de los sentimientosdel niño /a, no hablar maldel otro cónyuge y facili-tar la comunicación conel/ella. Tampoco convie-ne levantar expectativasinfundadas de reconcilia-ción en el futuro.

88 // AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA88 // AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA

1) Laister bost urte beteko dituenmutiltxo baten ama naiz.

Orainarte ez dugu honelakorik eza-gutu, baina aurtengo ikasturtean hasigara ikusten urtebetetze- ospakizunmasiboak, hau da, tabernan ospa-tzen diren gela osoko "txokolatadak".Nire gizonak eta nik ez ditugu ospaki-zun mota hauek premiazkoak ikus-ten. Etxean eta gela barruan ospatuzgero nahikoa dela uste baitugu.Dena dela, nola azaldu umeari ezdela joango guk ez dugulako egin-go? Justua da umearentzat?Gizarteak inposatzen duen gurpilhorretan sartu behar gara, orduan,besteen modukoak izateko eta bestegauza batzuen artean haundikerienbaloreak inkulkatzeko?

Jakin dakizuenez, kultura guztietan,modu batean zein bestean, urtebe-tetzea ospatzea ohitura zaharrekinlotutako ohitura da.

Egun, urtebetetzeak ospatzeko etahoriek bizitzeko modua asko aldatuda. Hori dela eta, hainbat moldeberri daude urtebetetzeak ospatze-rakoan. Denbora gutxi daukazue,lan egiten duzue, ordutegiarekin larrieta estu zabiltzate eta etxean dau-den logelak txikiak dira eta horrek,pertsona kopuru handiak biltzekogaraian, zaildu egiten ditu gauzak.

Haur baten urtebetetzea ospatzea,

lagungarria izan daiteke bai familiaeta baita haur horren lagunartea erebatzeko. Hori dela eta, haur batibere lagunekin batera jai hori ospa-tzen ez uzteak, ondorio kaltegarriakizan ditzake haurrarengan. Izan ere,bere gizarte harremanak eta norta-sun pertsonala kolokan jartzeko arris-kua egon daiteke. Hala ere, egia dasarri ospakizun horietan parte hartze-ak eta horiek ospatzeak “instituzio-nalizatutako” tramite baten bihurtudaitezkeela, familiarentzat ekarridezakeen gastu handiaz gain.

Zuen haurrak bere ikastolako lagune-kin ospatzen duen urtebetetze-kopu-rua handiegia dela uste baduzue,edota zuentzako horiek ospatubeharra hartu nahi ez duzuen kon-promiso handia eskatzen badizue,aukera bat, zuek zuen eskutitzeanaipatzen duzuena izan daiteke. Hauda, urtebetetze ospakizun gutxiagoegitea, hileko urtebetetzeak batuaz.Horrela, esaterako, hiru hilerik behinospatu ditzakezue.

Aurreko hori praktikan jartzeko, auke-ra bat izan daiteke familia guztiakbatzea eta denon artean gaia beraeztabaidatzea eta adostasun bate-ra heltzea. Gerta daiteke familiahoriek zuen planteamenduari ukoegitea, ohitura jarraitu beharrarenideiari eusten diotelako. Horrela iza-nik, beste aukera bat, zuen haurrak,

bere hurbileko eta konfiantzazkolagunekin ospatzea izan daiteke. Erahorretan, bere lagun minekin, bere-tzat hain garrantzitsua den jai horiospatzeko aukera izango du.

Edozein aukera hartzen dugula, gureseme-alabei tolerantzia eta bestee-kiko errespetuak duen garrantziahelarazi behar diegu. Hau da, bestehaurrek beraien urtebetetze egunaospatzera gonbidatzen ez baduteere, ulertarazi behar diogu, erabakihori errespetagarria dela eta bestetoki eta momentu batzuetan haurhorrekin edota horiekin jolastekoaukera izango duela (laguntasunaez dela zertan galdu behar).

Horrez gain, garrantzitsu da urtebete-tze guztiak berdinak ez izatea, hauda, haurrarentzat zerbait berezia iza-tea eta, ahal izanez gero, sorpresatxikiren bat sartzea festa era naturaleta xelebre batean ospatzeko.Modu horretako jaia zuen haurraren-tzat jasoko duen opari handienetari-ko bat izan daiteke eta bere nortasu-na eratzeko lagungarri izan daiteke.

Azken finean, funtsezkoena egunhorri duen garrantzia ematea litzate-ke, edozein modutan ospatzendugula ere. Horrez gain, jai hori ilu-sioz, poztasunez eta irudimenazaurretiaz prestatzen badugu, ezau-garri berezia emango diogu festari.

GURASOEN GALDERAK

GURASOEN GALDERAK



2) 15 urteko gure semearentzakoorientazioa behar dugu: kurtsoa

errepikatzen ari da eta ez dut usteikasturte honetan ere gainditukoduenik; berari dena bost axola zaio.

Zuen galderari dagokionez, semeariikasketetan laguntzeko jarraibideakhauek dira, hausnartu beharrekoakdirenak, duen adina izanik ere:

1.- Ikasteko toki egoki bat behar da,argi egokiarekin, zarata eta distrak-zioetatik islatuta.

2.- Ikasteko beti ordutegi berberamantendu.

3.- Irakasleekin harreman estua izan.Izan ere, gai honekiko esperientziahandiagoa daukate, ziurrenik, kasugehiago ezagutzen dituzte etaberaz, familiako kideei lagungarriakizan daitezkeen ideia berriak emanahal dizkiete.

4.- Ikastera animatu, sermoirik botagabe. Behin praktikan jarrita, lehe-nago ezagutzen ez zenituztenestrategiak, haurraren jarrera, ikas-teko egin duen esfortzua eta dedi-

kazioa goraipatu. Hau da, emai-tzak baino gehiago bere esfortzuabaloratu behar dugu, bere lorpentxikiak nabarmenduz eta lorpenhoriek burutzeko denbora emanez.Izan ere, estrategiak eraginkorrakizanik, emaitzak hobetuz joangodira.

Modu zehatzago batean eta zuenproblematikari jarraituz, ezinbestekoada, gainera:

• Familiak, aditu batengana jobeharko luke, kanpoko tutore bataukeratzeko (psikologo/a edotapedagogo/a).

• Familiak, beraz, eskola eremuan,haurrak errefortzua jasotzeko ahale-ginak egingo ditu. Horretarako,behar duen tutore edota irakasleprofesional baten laguntza izangodu:

a) Ikasteko denbora eta denboralibrea antolatzeko.

b) Eduki berriak ulertzeko eta barne-ratzeko teknika desberdinak irakas-teko.

c) Araudia betetzera bultzatzeko:garrantzitsuenak diren edukien ingu-ruan proposatzen dizkion etxekolanak egiteko garaian.

d) Errefortzu positiboak (saritzea; esa-terako, behin lanak egin eta geroordenagailuan aritzen uztea...) etazigorrak erabiliz irakatsiko dio.

• Familiak parte hartu behar du tuto-re edota irakasleak ematen dituenirizpide, ekinbide eta proposamene-tan. Horrez gain, haurra inplikatubehar du, modu aktiboan partehartu ahal duen lan edota jarduere-tan, errespontsabilitatea eta helduta-suna garatzen joateko (esaterako:jantoki sozial batean jana banatzenaritzea...)

Kontuan izanik, bi urte daramatzalamotibazio eta errendimendu faltare-kin, azken finean eskola-porroteanmurgilduta, egoera honen aurreanprofesional bati zuzentzeko aholka-tzen dizuegu, honek, ikaskuntzaarazo bat den edota pertsonalagoa(autoestima, nahaste pertsonala...)den zerbaiten aurrean gauden argituahal izateko.


GURASOEN GALDERAK

GURASOEN GALDERAK


Oharra: zure zalantzak erantzunak izatea nahi baduzu, ondoko eran egin dezakezu:Prebentziorako Zerbitzura telefonoz deituta edota E-maila idatzi eta erantzuna hurrengoatalean argitaratuko dugu. • Telf.: 943 77 91 26 • E-maila: [email protected].


Haurtzarotik nerabezarora artekotrantsizio horretan, adin berdinaduten nerabe taldeen gauetakolehen irteerak hasten dira. Egoerahauetan, gurasoek honako neurrihauek hartu behar dituzte kontuan:

• Etxean modu “harmoniko” batezbizi ahal izateko, seme-alabekinadostu beharko ditugu, jarri beharre-ko arau eta mugak. Izan ere, horreketxeko elkarbizitza erraztuko du. Halaere, neurri honek ez ditu saihestuko,seme-alabek muga hauek malgutze-ko egingo dituzten etengabeko saia-kerak (kalera joateko ordutegi mol-datzea, etxera itzultzeko ordutegiamoldatzea...).

• Ez zaitezte irainduak sentitu seme-alabek momentu zehatz horretanegin dezaketenagatik: ez da guraso-en aurkako zerbait dutela, balitekesoilik nahastuta egotea.

• Seme-alaben arazoak, ez diragureak; beraz, ez hartu horrela izan-

go balira bezala. Beraien bidea egindezaten utzi, erabaki propioak hartuditzaten utzi, beti ere, horiek, beste-engan eraginik kaltegarririk ez badu-te. Horretarako, arauak errespetatubehar izango dituzte.

• Ez hartu erabakiak momentuarenarabera eta ez onartu gaztetxoakezarritako arauez kanpo hartutakoerabakiak edo egindakoak.Pazientzia, lasaitasuna, hausnarke-ta...eta egoera eman aurretik arauaezarri eta presiozko egoera ematendenean arau horri tinko eutsi .

• Seme-alabek aurkeztu dezaketenzakarkeriak, ez dezala eraman hel-dua kontrola galtzera. Izan ere, hau-rren estrategia soil bat izan daitekeberaiek nahi dutena lortzeko bidean(nahiz eta askotan haurrak berak ezdakien zer nahi duen ere).

• Nahiz eta haurrarekin liskar gogo-rrak izan, garrantzitsua da haurraren-ganako arreta ez galtzea.

• Gogoratu, haurraren “ikaskuntzaeredu ” izaten jarraitzen duzuela eta,nahiz eta batzuetan arauak “absur-doak” diren aitzakiaz betetzen ezdituzten, beharrezkoak zaizkie, erre-ferentzia bezala.

Gauetan kalera irten ahal direnekoerabakia hartu aurretik, garrantzitsuada inguruko informazio eskuratzea,batez ere nerabea oso gazteadenean. Horrela, galdetu ahal izan-go zaie:

• Non eta norekin izango den gaue-ko ordu horietan.

• Helduak egongo diren, eta baiez-koa izanik, nortzuk izango diren (lagunen gurasoak...).

• Gauean zehar egingo dutenaz(dantzatu, jolastu...).

• Kontzertu edota jai batera joateko-tan, noiz hasten den, noiz bukatzenden eta nola iritsiko den etxera.


12tik - 18 urtera

12TIK

-18

URTERA

GURASOEK ZELAN ERAMAN DITZAKETE SEME-ALABEN GAUETAKO IRTEERAK. ZEINTZUK DIRA

JARRI BEHARREKO MUGA EGOKIENAK?

Bergarako Udala


Hori dela eta, gomendagarria da:

• Arauak beraiek babesteko jartzenditugula adieraztea eta ez beraiekzigortzeko. Kontrako iritziak oihartzunhandia hartu badu ere, gertatu ohida seme-alabak arauak onartzendituztela eta kontuan hartzen dituz-tela gurasoen aholku eta oharrak.

• Nahiz eta nerabeek independenteizan nahi dutela adierazi, segurusentitzen dira familia beraietaz ardu-ratzen dela ikustean edota edozertxarra gertatzen zaienean alboandituztela ikustean.

• Garrantzitsua da haurrak gauetanegiten dituzten irteeren inguruanardura sentitzen duzuela agertzea.Esaterako, beraiei edota laguneigaldetzea zelan pasatu duten gaua.Horrela, beraien iritzia kontuan har-tzen dela ohartuko dira, beraiekinelkarrizketak izateko bidean.Kontrakoa ere gertatu daiteke; izanere, nerabeek ez dute nahi izatengurasoek dena jakitea. Horregatik,nahi izan ezean, ez dute zertan kon-tatu gertatutako guztia. Galderakerantzun nahi ez badituzte, ezbehartu.

• Ez da jokabide egokia gauzakbere onetik ateratzea eta gaztetxo-ari irtetea debekatzea, norbere kon-tzientzia lasaitze aldera edo berebizitza sozialaren kontrol osoa eduki-tzearren, besterik gabe. Jarrera itxi

horrek erakusten duena da guraso-ak hainbat egoera bideratzekoduten gaitasun eza.

• Horrez gain, gauetan kalera irtetenez uztea, era berean, haurra nagu-sia egiten ari dela ikusi nahi ez izate-aren adierazle da. Horregatik, aska-tasuna eman behar zaie, beraien-gan konfiantza izan eta beraienerrespetua irabazi. Horrela, beraienbizitza sozialarekiko interesa dugulaazaltzen diegu, beraien espazio pro-pioa errespetatzen dugun bitartean.

Gauetan irtetean, gerta liteke, dro-gak (gehienetan alkohola) kontsu-mitzea. Hori dela eta, gomendatzendugu:

1) Mozkortuta edota drogaturik hel-tzen denean, egin beharreko lehe-nengo gauza, seme-alaba zaintzeaizango da, hobeto jartzen den arte.

2) Hurrengo egunean, beraiekin hitzegiteko tarte bat hartu. Ez utzi besteegun baterako.

3) Bere jarrera gustuko ez dugulaadierazi. Alkohola kontsumitzeakizan dezakeen arriskuez ohartarazi.Gainera, dagoen adin horretandrogen kontsumoak gorputzeankalte handiagoak sorrarazten dituz-tela eta nerabezaroan kontsumi-tzen hasteak etorkizunean depen-dentzia bat sorraraz dezakeelaazalduko diogu.

4) Jarrera ulerkorra izan, bere arra-zoiak zeintzuk diren entzunaz. Berebizipenez eta lagunez galdetu.

5) Kontsumoa modu jarraitu etaetengabean ematen bada, egoe-ra kontrolatu, ez utzi pasatzen,gehiegizko kontsumoa eman ezdadin. Muga argiak ezarri, jarduerazehatzak eta etxera heltzeko orduajarri. “Opariak” saihestu (berandu-rarte lo egiten uztea, ohera zukuaeramatea...). Erantzukizun jarrerakbultzatu.

6) Bere erabakitzeko gaitasunaestimulatu, hitzaren bitartez,lagun taldeko nahiz gizartearenpresioaren aurrean erantzun ahalizateko.

7) Gogoratu, nerabeek ikustendutenaren arabera jokatzen dutela.Hori dela eta, familiako kiderenbatek alkohola kontsumitzen badu,kontsumo arduratsua izan dezalaziurtatu.

8) Komunikabideetan eta taberne-tan ikusten duten kontsumoaz ezta-baidatu eta hitz egin. Elkarrizketahauez baliatu kontsumoaren ingu-ruan duzuen iritzia emateko etaberaiek zelan jokatzea nahi izangozenuketen azaltzeko.

9) Kontsumorik ematen ez den jar-duera “osasuntsu” bat aurkitu.

La adolescencia es un pro-ceso por el cual la personapasa de ser niño/a a seradulto. En esta etapa finalizala tranquilidad de la infanciapara adentrarse en una bús-queda de la identidad ymaduración de la personali-dad, pero como todo pro-ceso, requiere un tiempo enel que el adolescente mos-trará altos y bajos entre loinfantil y lo adulto. Las salidasnocturnas serán una conse-cuencia de esta transición y,por ello, padres y madresdeben intentar aportar lasnormas más adecuadas acada caso.

Bergarako Udala

Gurasoek zelan eraman ditzakete seme-alaben gauetako irteerak.

Zeintzuk dira jarri beharreko muga egokienak?

aurrera begira

aurrera begira

Azken aldizkariaren artikuluan adierazi genuenez, oldar-kortasuna edo agresibitatea sen naturala da, eta ezindugu desagerrarazi. Horregatik, gure seme-alabei auke-rak eta baliabideak eman behar dizkiegu, oldarkortasu-na erabiltzen eta bideratzen ikas dezaten, eta oldarkor-tasunaren alde hezitzaileaz baliatuz hazi daitezen.

Horren haritik, sen hori bideratzeko lehen urratsa hauxeda: gurasoek jakin behar dute eta beti kontuan hartubehar dute oldarkortasuna ebolutiboa eta beharrezkoadela.

Horri esker, jarrera oldarkorra duten neskatilak eta muti-koak ez epaitzea lortuko dugu; baita gaizto, hezigabe,gogaikarri eta antzeko topikoak baztertzea ere, izan ere,horretara jokatuz gero, gure gazteekiko ikuspegia jarrerahorretara mugatuko dugu eta gazteek eurek berenjarreraz eta izaeraz duten iritzia murriztuko dugu.Umeentzat guk azpimarratzen eta arretagune bihurtzendugun alderdia da garrantzitsuena, gu gaituzte eredueta.

Askotan haurrek ezin izaten dute jarrera haukeratu, hauda, beren bat-bateko jokaerak, nahi gabe, oldarkorrakizatera bultzatzen ditu sarritan. Horregatik, ingurukoei ezerasotzeko behin eta berriz esan arren, haientzat zaila dagertatutakoaz ohartzea. Gertatutakoaz berba egin oste-an, berriro halakorik ez dutela egingo esango diguteseguru asko, gu poztearren, baina ezinezko zaie agindu-tako hori betetzea. Jakina da, urtebete eta lau urte arte-an umeak oldarkorragoak direla.

Horregatik, oldarkortasunaren inguruan heztea garrantzi-tsua izan arren, urteak beharko dituzte barneratu etaonartzeko, beren jokaera aldatzeko. Hori kontuan hartubehar dugu, mila aldiz zerbait ez egiteko esan arrenberriro horrelako portaeraren bat dutenean gure onetikatera eta haserretu ez gaitezen.

Azalpenak ematerakoan edo errieta egiterakoan erabil-tzen ditugun hitzak, urrun geratzen dira umeen ulermenzehatzetik. Horregatik, oso garrantzitsua da haien hiztegi-ra ahalik eta gehien hurbiltzen saiatzea, haientzat eza-gunak diren berbak erabiltzea.Askotan, gurasoek ez dute esku hartu behar, esperientzia

zehatzen bitartez umeek eurek beren burua kontrolatzenikas dezaten, errealitatea bera gure azalpenak bainoeraginkorragoa baita askotan. Hori horrela, ez da kome-ni umeengan jarrera horiek azaleratu aurretik eragoztea,itxaron eta portaerak nola gauzatzen diren aztertzeakomeni da, betiere, kalte handiegirik ez dela egiten zain-duta.

Helduen eredua behar dute ezinbestean; pixkanakagizartean integratzean zer egin dezaketen eta zer ez jaki-teko, zer gertatzen zaien eta jarrera inpultsiboa zerk era-giten dien hitzez azaltzeko, errealitatearekiko erreferen-tzia izateko, ingurukoen ikuspegiaren berri emateko(enpatia), zenbait egoeratan irtenbideak bilatzen lagun-tzeko...Azken buruan, bizitzako balioak erakutsi etahoriek nola gauzatu behar dituzten erakutsi behar diegu,baina pazientzia handiz.

Emozioak sentitzen lagundu behar diegu (amorrua, jabe-tza, mina...), baita euren ekintzak ingurukoei minik egingabe bideratzen erakutsi ere.Min hartzeko edo min egiteko moduko egoeraren batsortzen bada, urrundu umea liskarraren ingurutik etalagundu arnasa hartzen, emozioa pixkanaka sentitudezan, zurrunbiloa gainditu eta gure azalpenak entzute-ko gai izan dadin.

Antzeko gertaerak bizi izan dituzten pertsonak edo ani-maliak erabiliz, ipuinak ere konta diezazkiekegu, eta hau-rrekin gatazka horiek konpontzeko bideak aztertu.Umeak bizitako egoera zehatzera egokituz, guk geukasma ditzakegu ipuinak.

Umeek ez dituzte helduak behar epai ditzaten, inorjotzen dutenean gurasoek eurak jo ditzaten (ez luketeulertuko!), azalpenik eman gabe errudun jotzeko, gaine-rakoen aurrean lotsarazteko, mehatxu egiteko....hori guz-tia haurren aurkako indarkeria-jarrera baita.

Egunerokoan guk geuk ere askotan indarkeriara jotzendugula onartu behar dugu, eta jarrera hori kontrolatzensaiatu. Ez harrotu jarrera oldarkorren aurrean, errespeta-tu eta kontuz tratatu egoera oro, indarkeriak leku han-diegia baitu helduen bizimoduan. Gure oldarkortasunamoldatzea da biderik onena.

UMEEN AGRESIBITATEAZELA BIDERATU

Ione BeitialarrangoitiaPsikologoa,

gazte eta helduen psikoterapeuta

aurrera begira - Bergara · “Bainatzeko ordua da. Dutxan sartu nahi duzu ala nahiago duzu...

Documents

Transcript of aurrera begira - Bergara · “Bainatzeko ordua da. Dutxan sartu nahi duzu ala nahiago duzu...