•Ahozko kulturan :Ahozko kulturan :Rabbi hebrearrak, indiako brahmanak...

•Ezaugarri eta trebetasun bereziak dituzte , bertsoak bat-batean asmatu eta kantatzeko gaitasuna dute

•Inguruarekin oso lotuta daude eta inguruko kezka eta usteak bereganatzen dituzte

•Ahozko tradizioa modelatu eta eraldatzen dute, tradizio zaharrari beren aho propioa ezarriz

•Errepikapena oso garrantzitzua da ahozko kulturetan ;errepikapenen bidez lortzen da ahozko jakintza igarotzea

•Homero da eredu nagusia

•XIX.mendean hasi zen Europan

•Ezaugarriak:Ezaugarriak:

-indibidualismoa: indibidualismoa: artea eta literatura ni-tasunaren alde

- irrazionalismoa: irrazionalismoa: arrazionalismo ilustratuaren aurka , arrazionala ez den guztia indartzen du: emozioak, ametsak...

-Askatasuna: Askatasuna: politikan, moralean eta artean

-Idealismoa: Idealismoa: helburu lortuezinen atzean (batez ere maitasuna)

-Abertzaletasuna: Abertzaletasuna: haien herriko ezaugarri berezien defendatzaileak, historia eta kultura berreskuratzearen aldekoak

•Xenpelar errenterriakoa da bertsolari zaharren artean ospetsuena. Haren bertso asko oraindik daude euskal kantutegian : “Betroiarenak” edo “la guriak egin du”

•Iparragirreren “Ume eder bat” eta Bilitxen “Behin batean Loiolan” ere aipagarriak dira nahiz eta bat-bateko bertsolari nabarmenduak ez izan

•Garrantzitsuak ere Iparraldeko koplariak: Etxahun eta Joanes Oxalde

•XIX. mendea aurrera joan ahala bertsolari garrantzitsu gehiago agertzen joan ziren: Udarregi, Pello Errota, Pedro Maria Otaño,Txirrita ...

•ez omen zuen bizitza erraza izan

•Txikitatik ez zuten asko maite

•Gaztetan etxeko neskame bat haurdun utzi ,hala ere, gurasoek etxe oneko neska batekin ezkonarazi

•ezkontza hark ez zuen ezer onik ekarri

•lagun bat tiroz hil omen zuen, emaztearen amorante batekin nahastuta

•Espetxean urte batzuk igaro eta gero, erromes joan zen

•Erromesaldi hartan ere kartzelatik igaro

•Bere bizimodu tragikoak Europako erromantikoak erakarri zituen

•bere bertso satiriakoak edo ziri- bertsoak, besteak bezain onak edo hobeak: Ofizialarenak, Gaztalondo handian ,Bi ahizpak, Maria Solt eta Kastero. Herri osoan egin zen ezagun