Izotzaren ekintza geologikoa

Glaziarrak mugitzen diren izotz masa handiak dira.

Tenperatura oso hotzak direnean prezipitazioak elurrezkoak dira.Hau,alderdi hotzetan gertatzen da: poloetan eta goi mendietan.

Elur geruzen presioagatik sakonago daudenak trinkotu eta barruan duten airea kanporatzen dute izotz bihurtzen diren arte.Glaziarrekin batera iceberg-ak ere sor daitezke.

GLAZIAR MOTAK

• Alpetar glaziarrak goi mendietako haranetatik jaisten diren izotz-masak dira eta hiru zati dituzte: -Zirkua: elurra pilatzen den tokia. -Mihia: jaitsiera alderdia. -Aurrealdea: glaziarra urtu eta morrena biltzen den tokia.

• Glaziar polarrak edo Inlandsisak izotz-masa handiagoak dira.

ZER DIRA MORRENAK?

Morrenek bere marruskadurarekin zoladura hildaskatuak eta harri bildostuak egiturak sorteen dituzte.

Trinkotzen direnean tillita izeneko harri batzuk osatzen dituzte.

Posizioaren arabera desberdinak dira:•Alboko morrenak haranaren paretetik duen marruskadurak sortuta.•Erdiko morrenak elkartzen diren bi glaziaren alboek osatuta.•Hondoko morrenak mihiak haran ondotik arrastaka eramanaak.•Aurreko morrenak aurrealdeak bultzatuta

HIGADURA FORMAK

Mihiak ligadura forma bereziak eratzen dituzte:

•U itxurako haranak: sakonak dira.•Gehiegizko indusketako eremuak: izotza kentzen denean eta aintzirak edo urmaelak sorteen direnenan.

EREMU GLAZIAR ETA PERIGLAZIARRETAKO SISTEMA

MORFOLOGIKOA

Baldintza klimatikoakElurra izotz bihurtzen da (eremu glaziarretan) eta urtzen eta izozten da (eremu periglaziarretan).

LandarediaEremu glaziarretan ez dago landarediarik eta eremu periglaziarretan liken eta goroldio urria.

EragileakEremu glaziarretan, izotz korronteak, eta eremu periglazietan, urtu-izoztu efektua, gelibazioaren ondorioz.

Gaur egun izotz eremuetako %97 Antartika eta Groenlandia osatzen dute.