GARAIKO MUNDURAKO ZIENTZIAKGARAIKO MUNDURAKO ZIENTZIAKCIENCIAS PARA EL MUNDO CONTEMPORCIENCIAS PARA EL MUNDO CONTEMPORÁÁNEONEO

ELVIRA GONZÁLEZNatura-zientziak aholkulariaelvirag@berritzeguneak.net

TERESA SANTOS Zientzia-hezkuntza arduraduna

naturzientziak@gmail.com

EGITARAUA:

1.IKASGAIAREN CURRICULUMAREN AURKEZPENA eta HAINBAT HAUSNARKETA DIDAKTIKO

1. Ataza: Galdetegiaren burutzea

1. IKASGAIAREN CURRICULUMAREN AURKEZPENA eta HAINBAT HAUSNARKETA DIDAKTIKO

Gaur egungo ezagupen zientifikoak eta beraien aplikazioteknologikoak eguneroko bizitzan integratuak daude. Arazo sozialakoinarri zientifikoaz

•kontsumo txikiko bonbilen erabilpena,

•erregaien kontsumoa,

•terapia genikoen erabilpena,

•zaborren birziklaketa,

•hainbat materialen erabilpena, …

Nola erabiltzen ditugu?•gutxitan kuestionatzen ditugu,

•beraiek gabe bizitza bera?,

•beraien eragina norberaren bizitzan eta bizitza sozialean,…

Komunikazio medioetan etengabe azaltzen dira: •egunkarietan, telebistan, zineman, espektakuluetan,…

XXI. mendeko hiritarrek ezagupen zientifikoak eta teknologikoakbehar dituzte erabaki zentzudunak hartu ahal izateko: kulturazientifikao kultura orokorraren parte

•Guztiok izan behar dugu kultura zientifiko, ezagupen zientifikoak hiritarren kultura orokorren parte izatea

Hiritar guztiokezagupen

zientifikoenkontsumitzaileak

etaaplikazio

teknologikoenerabiltzaileak

Encuesta Europea de la Fundación BBVA sobre Biotecnología (2005)Porcentaje de respuestas correctas

Afirman que estas frases son “totalmente falsas” en una escala de respuestas de totalmente verdadero – probablemente verdadero – probablemente falso – totalmente falso.

“Los tomates ordinarios que comemos no tienen

genes, en tanto que los tomates modificados

genéticamente sí”

“Si se come una fruta modificada genéticamente hay riesgo de que los genes de la persona puedan verse

modificados también”

Dinamarca 58.5 57.9

Alemania 43.2 30.4

Austria 37.8 22.9

Francia 35.0 33.7

Italia 30.0 28.9

Reino Unido 27.0 28.7

España 21.9 21.4Polonia 18.5 19.9

HEZKUNTZATIK ERANTZUNA

1.Irakaskuntza asimetrikoaZientzietako ikasleek giza zientziak jarraitzen dute ikasten

2.Zergatik Historia gehiago, hizkuntza gehiago eta ezZientzia

Zientzia, ez al da maneitzen dugun lengoai unibertsaleenetako bat?

3.Inguratzen gaituzten herrialdeetan ere ikasgaiantzekoak esarri dira:

• Bretaina Haundian,“Science for Public Undertanding (SPU)”, 17 urte. Baliabideak, proiektu batean bilduta “Twenty First Century Science” . www.scpub.org

• Frantzian, ikasgai multidisziplinarra ematen da, zientzia batxilergo ez-zientifikoan, 16-17 urte.

BATXILERGO ZIENTIFIKOA AUKERATU DUTENENTZAT BALIOGARRI IZANGO DA?

Aukera emango zaie:

→Zientzietako arazoak, arazo sozialetan kontestualizatutaikusteko

→Zientziaren izaera aztertzeko

→Zientziaren ikuspuntu desberdinak azpimarratzeko, giza jarduerabezala, kontestu sozialetan, kulturaletan, ekonomikoetan, etikoetan,… eragindua

→Ezagupen zientifikoak, bere lorpen eta erreperkusioak kontestuhistoriko batean kokatzeko

CURRICULUMAREN EZAUGARRIAK

1. Funtzionala, aukeratutako gaiak erabilgarriak eta interesgarriakhiritarrentzat, pertsona arruntek egiten dituzten galderak tratatzeko:

Zergatik gaisotzen gara?, XXI.mendean 120 urte bizitzea lortuko dugu?, Kutsadura ekiditzea posible al da? Aldaketa klimatikoak nire herriaren itxura aldatuko du? Erabiltzen ditugun garbitzaileaktoxikoak al dira? Aluminio duten desodoranteak minbizigarriak dira?

2. Benetako egoera problematikoak badira, erantzun zehatzak ez duteizango:

Informaziaren bilakera iturri desberdinak erabiliz, konparatuz, ebidentzia eta froga zientifikoakbereizten, txostenak osatzen besteei kontatzeko,…

3. Edukiak ez dira itxiak, proposamen malgua eta moldagarria izan beharko lirateke, momentu baterako, toki baterako eta interes pertsonal etakolektiboetarako.

4. Eduki guztiak garatzea ez da helburua, edukiak baliabideak dirametodologia bat garatzeko, ikasleek egin behar dituzten jarduerak ebazpenabilatzeko, ez kontzeptu batzuk memorizatu ahal izateko.

EDUCACIÓN CIENTÍFICA PROPEDEUTICAEs la que se centra en los conocimientos convencionales de la Ciencia, supuestamente necesarios para culminar los estudios de la siguiente etapa escolar y supeditada en última instancia a la exigencia de la Universidad.

Dato del 2005, sólo el 11% del alumnado de Educación Secundaria de la UE cursóestudios de Ciencia y/o Tecnología

~Astean zehar 2h

~Ikasle batzuk DBH3.mailatik ez dute Natura-zientziak arloa eman etanolabait gorrotatzen dute.

~Irakaleak eduki disziplinarrak eta akademizistak emateko ohituakgaude.

KENDU EDUKI AKADEMIKOAK EZ BADIRA APLIKAGARRIAK KONTESTU EZAGUN ETA HURBIL BATEAN

~Berdin eta berdina erakustea

~Prestakuntza falta

~Testuliburua gainditzea

~Eduki berriak garatu, ohiko metodologiarekin

ZAILTASUNAK/ARRISKUAK

SARRERA: Ikasgaiaren ezaugarriak, kokapena eta zientzien didaktikak ekartzen diona ikasgai horri.OINARRIZKO KONPETENTZIAK (8) GARATZEKO IKASGAIAK EKARTZEN DUENAARLOKO HELBURUAK: Konpetentzia gisa adieraziak. EDUKIAK: Multzoka, lehendabiziko multzoa, komuneko edukiak dira, prozedimentalak eta jarrerazkoakEBALUAZIOA:

Ebaluazio-irizpideakEbaluazio-adierazleak

IKASGAI BATEN CURRICULUMAREN ZATIAK (LOE)

ARLOKO HELBURUAK• 5 ARLOKO HELBURUAK = 5 ARLOKO KONPETENTZIAK

• Zer: Adimen mentala eduki batekin

•Nola: egiten jakitea, prozedura, behatu daitekeen jarduera

•Zertarako: xedea

ZER-----NOLA------ZERTARAKO

1. Analizar cuestiones científicas y tecnológicas que tengan incidencia en lascondiciones de vida personales de ámbito local y global y que seanobjeto de controversia social y debate público utilizando el significadocualitativo de algunos conceptos, leyes y teorías para formarse opinionesbasadas en evidencias científicas.

2. Realizar pequeñas investigaciones obteniendo, analizando y organizandoinformaciones de contenido científico tanto de manera individual comocooperativa, haciendo conjeturas, formulando hipótesis y reflexionandopara tomar decisiones fundamentadas sobre cuestiones de interéscientífico-social.

EDUKIAKEDUKIAK

Se organiza en 5 bloques de contenidos:• 1. Contenidos comunes (procedimentales y actitudinales)• 2. Nuestro lugar en el universo (origen del universo, origen de la

vida, origen de la especie humana)• 3. Vivir más vivir mejor (salud y enfermedad, genoma humano,

ingeniería genética...)• 4. Hacia una gestión sostenible del planeta (fuentes de energía,

desertización, cambio climático, riesgos naturales)• 5. Nuevas necesidades nuevos materiales (agotamiento de

recursos, aparición de nuevas necesidades, nuevas respuestas de la ciencia y la tecnología, revolución tecnológica, repercusiones en la vida cotidiana)

EBALUAZIO IRIZPIDEAK ETA INDIKATZAILEAK

Irizpideak: Konpetentzien arabera diseinatuta, konpetentzia-lorpen mailaebaluatzeko.

Ardatza: ZER -----NOLA

Indikatzaileak: Irizpide bakoitzean behatu, baloratu eta neurtudaitezkeen portaerak ebaluatzeko eta jakiteko konpetentzien lorpen-maila zein den, indikatzaileak izendatzen dira.

Analizar las sucesivas explicaciones científicas dadas a problemas como el origen de la vida o del universo, haciendo hincapié en la importancia del razonamiento hipotético-deductivo, el valor de las pruebas y la influencia del contexto social, diferenciándolas de las basadas en opiniones o creencias.

•-Discierne las explicaciones científicas a problemas fundamentales que se ha planteado la humanidad sobre su origen de aquellas que no lo son.

•-Distingue que el trabajo científico se basa en pruebas y evidencias, frente a las opiniones o creencias.

•-Reconoce la influencia del contexto social para la aceptación o rechazo de determinadasexplicaciones científicas, como el origen físico-químico de la vida o el evolucionismo.

•-Reconoce la necesaria interrelación entre ciencia y tecnología para el avance de ambas.