CLASICISMO. Música. 3º ESO

Dto. Música. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

CONTEXTO HISTÓRICO O Clasicismo vai do Barroco ao Romanticismo, vai dende a morte de J.S. Bach, 1750, a 1827, ano no que morre Beethoven. O século XVIII é coñecido como o Século da Luces ou da Ilustración, onde os intelectuais pensadores defendían o uso da razón como luz que guía ao coñecemento.

• ILUSTRACIÓN • DESPOTISMO ILUSTRADO • EMPIRISMO • SOC. ANTIGO RÉXIME • REVOLUCIÓN • Clasicismo – Neoclasicismo

1-Ilustración

• Fé absoluta na razón • Crítica do modelo de Antigo Réxime • Enciclopedia: compendio do saber universal. • Tolerancia relixiosa • Educación • Fe no progreso científico • Empirismo: Kant e Newton • Liberalismo Político:

1. Liberdade 2. Igualdade xurídica 3. División de poderes 4. Soberanía nacional 5. Rousseau, Montesquieu e Voltaire (Francia); Locke e Hume (Inglaterra); B.

Feijoo e J. Cadalso (España) ou Kant e Fichte (Alemania).

• Pensamento económico:

1. Fisiocracia (Colbert) 2. Liberalismo económico 3. A Riqueza das nacións (Capitalismo) (A. Smith)

CLASICISMO. Música. 3º ESO

Dto. Música. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

2-Despotismo Ilustrado “Todo para o pobo pero sen o pobo”

a) Poder absoluto b) Supresión de privilexios c) Adaptación das ideas filosóficas ao seu favor d) Preocupación de nivel cultural e) Proteccionismo económico f) Supresión do feudalismo g) Rexeitamento da liberdade política h) Representantes: Xosé II de Austria, Federico II de Prusia, Carlos III de España ou

Catarina a Grande de Rusia.

3-Empirismo: Kant, Newton…

Baseado:

a) Negación de calquera verdade absoluta, ou cando menos, esta é inaccesible ao home.

b) Recoñece a necesidade de poñer a proba calquera verdade a través da experiencia. Deste xeito dita verdade podes ser correxida, modificada ou abandonada.

4-A Sociedade de Antigo Réxime:

a) Revolución agrícola e crecemento demográfico b) Revolución industrial c) A nobreza: mecenas d) Auxe da burguesía: novos mecenas e) Espectáculos privados (elites) vs públicos (pobo)

5-As revolucións:

No último terzo do século, vanse desencadear un proceso revolucionario que levaría a Europa e ás súas colonias a unha enorme convulsión:

a) Independencia dos EEUU da metrópole inglesa, 1774 – 1783. b) Revolución Francesa, 1789 c) Expansión Napoleónica 1804 – 1814 (Congreso de Viena) d) Guerra de Independencia en España, 1808 – 1814 e) Independencia das colonias americanas da metrópole española

6-Clasicismo e Neoclasicismo

Volta ao mundo Clásico ( Literatura e Artes) ou ao Renacemento (como no caso da Música). Deste xeito falamos de Neoclásico e de Clasicismo, respectivamente. As diferentes expresións artísticas ou culturais deste contexto tiñan como base:

CLASICISMO. Música. 3º ESO

Dto. Música. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

Equilibro

Armonía

Proporción

Beleza

Claridade

MÚSICA – CLASICISMO

a) Clasicismo baséase en: b) Búsqueda da beleza c) Perfección formal d) Sinxeleza:

Estrutura: simétricas, curtas e regulares = número de compases.

Ritmo: regular e variado, onde os silencios fan de descanso (transición) entre as diferentes melodías

e) Contraste de intensidade, timbre e ritmo:

Da a intensidade: Forte / Piano e Crescendo / Diminuendo.

Contraste tímbrico, individualidade (ventaxes) de cada instrumento. Piano e clarinete.

f) Música instrumental vs vocal g) Profana vs relixiosa h) Representa o xenio da música clasicista: Mozart, Haydn e Beethoven, ainda que

este último fai de enlace ca etapa histórica posterior do Romanticismo.

1-Formas Vocais

1.1. Música Relixiosa:

a) Crise

Decadencia

Continuidade formal

b) Xéneros

Misa

Réquiem

c) Réquiem

Defuntos

Duelo

CLASICISMO. Música. 3º ESO

Dto. Música. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

1.2. Música Profana: Ópera

1. Concebida como entretenemento do pobo 2. Sencillez vs ornamentación barroca 3. Orquestra vs “monopolio” do virtuosismo vocal 4. Os coros asumen mais importancia 5. Novos conxuntos vocais: dúos, tríos, Novas subxéneros:

• Singspiel alemán e Zarzuela española (canto e narración) • Tonadilla escénica, breve e cómica + danzas populares ou coloniais

6. Dous subxéneros: • Ópera Seria - temas míticos e lendas • Ópera Bufa - temas populares e en lingua nacional

A “Querella dos bufóns”. Foi unha discusión entre os defensores da Ópera Seria e do que defendía o noo subxénero,a óprea Bufa, tras a publicación da obra: A serva padrona, de Pergolesi (Nápoles).

Gluck acadou unha solución intermedia: música sinxela, evita o contraste entre a aria (mais simple) e o recitativo (mais expresivo). Fronte a artificiosidade barroca buscou argumentos mais simples e fáciles de comprender. Música ao servizo do libreto (texto que se canta) e dos personaxes.

2. Formas instrumentais

Barroco

Clasicismo

Ornamentación

Contrapunto (contraste)

Melodía acompañada e polifónica

Armonía e proporción

Simplicidade

Textura homofónica (melodía principal e acompañamento)

• Música de Cámara (ou salón)

Ascenso da burguesía

Grupo reducido de instrumentos

Músicos aficionados – ostentación e apariencia

Profesionais tocaban en salas de concertos

Mais barata e rentable

• Cuarteto de Corda

Violín (1º e 2º) viola e violonchelo

Tamén os cuartetos de vento eran moi apreciados

En ocasión ao cuarteto de corda se engade un de vento formando un quinteto

• Orquestra

Dsitribuída en seccións

Pode chegar aos 30 instrumentos

Destacou a Orquestra da capela da corte de Mannheim

CLASICISMO. Música. 3º ESO

Dto. Música. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

A percusión engade os platillos

2.2. Instrumentos

• Piano, clarinete e trompa vs clave, flauta de pico e viola de gamba.

• O contrabaixo e o chelo, pasan de acompañantes (baixo contínuo) a solistas

• Maior dinamismo e características tímbricas. • Mellor adecuadas ao novo gusto musical. • Aumento da importancia dos instrumentos de vento.

Características da orquesta: Escola de Mainnheim (Stamitz)

1. Disciplina “castrense” 2. Traballo por seccións instrumentais 3. Ensaios xerais 4. Color orquestal, orquestra sona coma un so instrumento 5. Uso do Crescendo e Diminuendo

2.3. Xéneros Musicais

a) Sonata

• Nace no Barroco

• Para un ou dous instrumentos

• Piano e violín

• 3 /4 movementos

• Allegro - Adagio - Minueto - Presto

• 1º Movemento = forma sonata :

CLASICISMO. Música. 3º ESO

Dto. Música. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

b) Sinfonía

• Nace da obertura da Ópera

• Estrutura de Sonata

• Non hai protagonismo dun instrumento

• 3 /4 movementos

• Haydn e Escola de Manheim

• Feita para a orquestra

Reciben o nome da orde na que foron escrita:

• 9ª Sinfonía de Beethoven

• 83 sinfonía de Haydn

Ademais pode reciber sobrenomes como:

• A Heroica = 3ª Sinfonía de Beethoven

• A Sinfonía do Reloxo = 101 de Haydn

CLASICISMO. Música. 3º ESO

Dto. Música. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval

c) Concerto Clásico

• Solista (piano ou violín)

• Uniformidade orquestral e virtuosismo instrumental

• Non hai protagonismo dun instrumento

• Prescinde do 3º Movemento

• Feita para orquestra sinfónica

d) Outros xéneros

• Divertimento - Serenata - Casación

• Tocada ao aire libre

• Festiva

• Movementos de Danza

• Ocio

• Pode ter mais de 8 movementos

• Estrutura de sonata

3. Danza

Acceso das mulleres (vs homes disfrazados de mulleres)

Se independiza da ópera

Acompañada de música só instrumental

Escenificación

Orixe da Danza Clásica

Danzas de salón:

a) Elites sociais

b) Estilo francés

c) Polonesa

d) Rondó

e) Minueto

f) Marcha

4. Protagonistas

CLASICISMO. Música. 3º ESO

Dto. Música. IES Cacheiras. 2014-2015. Pfr ddoval