Dakusazunez, orai gabiltza. Gai horrekin ohitzen has zaitezen, kasu bat emango dizugu. Hemengo banku bateko zuzendaria naiz. Gure bezero batek hilabete batzuk daramatza hipoteka ordaindu gabe. Zorra gero eta handiagoa da eta zer gertatzen zaion jakin nahi dugu. IRAKURRI TXOSTEN HAU.

n diru-kontutan

Kaixo, Joana. Badakizu zertara etorri zaren era? Ondo begiratuz gero eta argazkiko dorrea ikusita, aise jakingo duzu .

Frankfurtnora heldu zaren

Orain dela bost rte, emakume xar agarri h u e orri zen gure u m a t

bankura.

Txundituta geratu ginen sarrerako atetik sartzen ikustean. Sarrera

bat-batean argi biziz bete zen.

Z zendaria ta funtzionario batzuk harengana hurbild ginen, ze

u eu r

nahi zuen ga ezka. Ha en janzkera eta itxura ikusita, bazirudien ez ld r

zu la araz ekonomikorik; gainera, haren edertasuna apar ekoa

e ot

zen.

Baina laster ohartu gine diru-premian zebilela, afera gaitz bat n

konp ntzeko.o

Biz ekutzat erabiltzen zuen e xea erosi behar zuen, bestela kale

ilt

gorrian geldituko en-eta.z

Hemen dauzkazu maileguan eman genion diruaren xehetasunak:

2002ko uztaila: 500.000 euro

Amortizazio-epea: 12 urte

Interes-tasa: euriborra + % 0,5. Interes-tasa aldakorra, urtero uztailean berrikustekoa.

2002

2003

2004

2005

2006

Seguru asko, emakume hark ez zeukan uste bezainbeste diru. Kontuak egin eta ikusiko dut zenbat pagatu behar zuen urtean eta zergatik ezin duen orainordaindu. Lehenenik eta behin, zer den jakin behar dut.

ESPLIKATUKO AL DIDAZU?

EURIBORRA

KALKULATU

Datu horiek baliatuz, amaitu pertsonaia bitxi honen istorioa. Zeuk asmatu zer gertatu zitzaion.

Euriborra (uztaila)+ 0,5 Ordaintzekoa (eurotan)

ERANTZUN: Nola justifikatzen dute EBZko buruek prezioen egonkortasunari eusteak izan behar duela bere funtsezko xedea? Kontsultatu EBZk gazteentzat berariaz egindako hau.liburuxka

Bideo honen bidez, Europako Banku Zentralak (EBZ) azaltzen dizu, bere ikuspuntutik, zergatik den zuretzat oso garrantzitsua prezioen egonkortasuna. Horixe da EBZren egitekorik garrantzi-tsuenetako bat.

Agian, zure etxean ere hipoteka ordaintzen ari zarete. Europako Banku Zentralak Euriborra igo du, eta horrek kontsumitzaile askori eragin die.

BEGIRATU EA ZURI ERE ERAGIN DIZUN.

EBZ funtzio nagusiaeuroguneko

ren moneta bakarraren erosahalmenari eustea da, eta, era horretara, prezioen egonkortasunari ere bai. Euroa 1999an onartu zuten estatuek osatzen dute

eurogunea. EBZk kontrolatzen du diru-eskaintza eta prezioen eboluzioa.

Joseph E. Stiglitz Nobel saridunak-ek, 2001eko Ekonomia , bestelako ikusmolde bat ematen digu EBZren xedeaz. Stiglitzek bere esperientzian oinarrituta ematen du iritzi hori, Munduko Bankuaren presidenteordea eta ekonomialariburua izan baita.

IRAKURRI HAREN IRITZIAK ETA ERANTZUN GALDERA HAUEI:

ZEIN IZAN BEHARKO LUKE EBZ-REN EGITEKO NAGUSIAK?

LANGILEEN ORDEZKARIRIK EGON BEHARKO LUKE EBZ-REN ZUZENDARITZAN?

(...) herrialde gehienetan gehienetan, ez guztietan gauzak nola egin ziren ikusita, azkenean banku zentral independenteak interes-talde jakin baten zerbitzuan jarduteko mandatua jaso du. Giltzarrapo gisako zerbait da. Horrela, polítika ekonomiko batzuk talde batzuen mesedetan erabiltzen dira, eta beste talde batzuen kaltetan.

Argibideren bat emango dut. Beste ezer baino lehen, mandatuaren kontua. Europan, Europako Banku Zentralak inflazioaren kontra egin behar du, batez ere. Hala ere, oso mandatu bitxia da. Inflazioaren aurkako borroka ez da berez xede bat; izatez, bitarteko bat da, hazkunde ekonomiko egonkorra edo ez hain egonkorra erdiesteko, aberastasunaren banaketa egokiagoa izan dadila lortzeko. Inflazioak, bere horretan, ez du zertan izan helburu baztertzailea.

(...) Ordezkaritzari dagokionez, antzeko zerbait esan daiteke. Independentea izan arren, gizarteko sektoreen ahotsak egon daitezke bertan ordezkatuta. Erabaki bat hartzen denean adibidez, interes-tasei buruzkoa, ondorioek eragina izan dezakete inflazioan, baina baita langabezian ere. Eta langileak gehiago arduratzen ditu enpleguaren egonkortasunak, noski.

Banku zentralen ordezkariak finantza-merkatuetan lan eginak dira, lan segurua daukate, eta ez dira kezkatzen langabezia-indizeaz.

(...) Kasurik gehienetan langileek ez dute ezer esaterik diru-politikaz.

Hala ere, herrialde batzuek bestela egiten dute. Suedian, langileen ordezkari bat dago banku zentralaren kontseiluan. Hortaz, ahots bat entzun daiteke langabeziaren kontra. (...)

Zenbait herrialderi behatuz gero, nabari da, gehienetan, inflazioari garrantzia ematen dioten banku zentralek gauza bat lortu dutela: inflazioa gutxitzea (bestela, egoera ikaragarria izango zen).

Kontua, baina, da ea hazkundea bizkortu egin den. Soldatek gora egin al dute? Langabeziak behera egin al du? Gauzak benetan hobeto doaz?

"Ezin dugu ekonomia teknokraten esku utzi"