DECLARACIÓN AMBIENTAL EXCMO. CONCELLO DE VILABOA … · 2016. 10. 26. · O marisqueo e a pesca...

DECLARACIÓN AMBIENTAL

EXCMO. CONCELLO DE VILABOA

XUÑO- SETEMBRO 2008

EXCMO. CONCELLO DE VILABOA DECLARACIÓN AMBIENTAL XUÑO –SETEMBRO 2008

- 2/59 -

ÍNDICE

1. PRESENTACIÓN........................................................................................ 4 1.1 DESCRICIÓN DO CONCELLO.....................................................................................4 Demografía....................................................................................................................................6 Datos socioeconómicos .................................................................................................................6 Patrimonio natural .......................................................................................................................7 Arquitectura relixiosa e civil .......................................................................................................8 Patrimonio etnográfico ..............................................................................................................10 1.2 ORGANIZACIÓN E COMPETENCIAS .....................................................................11 1.3 EMPRAZAMENTO DAS INSTALACIÓNS ...............................................................14 1.4 ORGANIGRAMA...........................................................................................................17 1.5. DISPONIBILIDADE DA DECLARACIÓN.................................................................19

2. SISTEMA DE XESTIÓN AMBIENTAL...................................................... 19

3. INVESTIMENTOS E CAMPAÑAS DE COMUNICACIÓN AMBIENTAL .. 21

4. POLÍTICA AMBIENTAL ........................................................................... 29 4.1 INTRODUCCIÓN...........................................................................................................29 4.2 POLÍTICA AMBIENTAL..............................................................................................30

5. ASPECTOS AMBIENTAIS ....................................................................... 31 5.1 ASPECTOS DIRECTOS...............................................................................................32 5.2 ASPECTOS INDIRECTOS...........................................................................................37 5.3 ASPECTOS POTENCIAIS...........................................................................................39

6. COMPORTAMENTO AMBIENTAL .......................................................... 40 6.1. CONSUMO DE ENERXÍA ELÉCTRICA....................................................................40 6.2. CONSUMO DE AUGA...................................................................................................42 6.3. CONSUMO DE MATERIAIS .......................................................................................42 6.4. CONSUMO DE COMBUSTIBLE.................................................................................43 6.5. CONTROL DAS EMISIÓNS.........................................................................................43 6.6. CONTROL DOS VERTIDOS........................................................................................44 6.7. XESTIÓN DE RESIDUOS.............................................................................................44


- 3/59 -

7. OUTROS FACTORES AMBIENTAIS....................................................... 47 7.1. REQUISITOS LEGAIS..................................................................................................47 7.2. COMPROMISOS VOLUNTARIOS .............................................................................47 7.3. PLANS DE EMERXENCIA AMBIENTAIS................................................................49 7.4. FORMACIÓN .................................................................................................................49 7.5. COMUNICACIÓN..........................................................................................................50

8. PROGRAMA DE XESTIÓN AMBIENTAL ................................................ 51

9. VALIDACIÓN E VERIFICACIÓN AMBIENTAL........................................ 59

10. CONTROL DE FIRMAS ........................................................................ 59


- 4/59 -

1. PRESENTACIÓN

Os Concellos son Entidades Básicas da organización territorial do Estado e canle inmediata de participación cidadán en asuntos públicos, tal e como indica a Lei Reguladora de Bases do Réxime Local.

Entre as competencias que dita lei atribúe ós Concellos, están as de control, protección e xestión do medio ambiente.

A preocupación crecente dos cidadáns polo medio ambiente constitúe unha tendencia social que involucra ós organismos públicos no seu papel de representantes e xestores do medio ambiente como dominio público, á cal non é alleo o Concello de Vilaboa. O Concello, como resposta a esta demanda social, nun primeiro paso incorpora a variable ambiental na súa xestión, a través da implantación dun Sistema de Xestión Ambiental.

Ademáis, o Concello de Vilaboa firmou a adhesión ás seguintes redes:

Rede galega de concellos pola sustentabilidade: Instrumento necesario para consolidar os procesos de sustentabilidade local e poñer á disposición dos concellos todos os instrumentos necesarios que permitan que os cidadáns e os pobos aposten polo desenvolvemento sustentable como obxectivo de futuro.

Así mesmo, o Concello de Vilaboa solicitou á adhesión ás seguintes redes:

Rede de cidades e municipios polo clima: Ten por obxeto promover as políticas de sostenibilidade e a protección do clima, nos eixes básico de actuación: mobilidade, edificación e planificación urbana, enerxía e xestión de residuos.

Rede de gobernos locais + Biodiversidade 2010: Ten por obxeto promover as políticas locais para a conservación e o uso sostible da biodiversidade e a conservación do patrimonio natural.

1.1 DESCRICIÓN DO CONCELLO

O termo municipal de Vilaboa encóntrase nas rías baixas galegas, en concreto na ría de Vigo.

Os 37,5 km2 de superficie do concello, divídense entre as cinco parroquias que forman o

municipio: Bértola (Santa Comba), Figueirido (Santo André), Vilaboa (San Martiño), Cobres

(Santa Cristina), Cobres (Santo Adrián).


- 5/59 -

Vilaboa limita ó norte con Pontevedra e Marín; ó sur coa ría de Vigo; ó leste con Pontevedra e

ó oeste con Marín e Moaña.

O concello conxuga os abruptos montes da Serra de Domaio e as fértiles terras ribeiregas da

ría, todo isto percorrido polos diversos cursos fluviais que forman os vales. Entre os ríos da

zona destacan o río Maior e o Trasmil, a eles únese o Gafos que desemboca na ría de

Pontevedra.


- 6/59 -

O seu clima é benigno favorecido pola situación de abrigo, xa que se sitúa no fondo da ría de

Vigo. As temperaturas invernais son suaves e existe unha acentuada seca estival.

Demografía

O concello de Vilaboa, segundo datos do padrón do ano 2005 (fonte IGE), ten unha

poboación de 5.947 habitantes cunha densidade media de 161,65 hab/km2. Do número total

de habitantes, un 50,77% son mulleres e un 49,25% son homes.

A maior parte dos residentes son nacidos no concello (72,01%), un 21,13% naceron noutros

concellos da provincia, un 2,12% noutra provincia galega, un 1,30% noutra Comunidade

Autónoma e un 3,41% no estranxeiro

Estrutura da población segundo grupos de idade (Fonte: INE periodo 2005)

Datos socioeconómicos

Durante moitos séculos, a base económica do concello de Vilaboa encontrábase nas

actividades agrarias; pero nas últimas décadas do século XX esta estrutura agraria sufriu unha

importante transformación, quedando nun segundo plano a favor da industria e do comercio,

que experimentaron un gran crecemento.

O marisqueo e a pesca son outras actividades de especial relevancia dentro do municipio. Mais

boa parte da base económica do concello deriva da súa situación estratéxica no eixe costeiro

máis dinámico situado entre Pontevedra, O Morrazo e Vigo, así como no feito de converterse

en centro turístico, ao que acoden numerosos veraneantes.


- 7/59 -

Poboación ocupada por subsectores de actividade económica (Fonte IGE 2001)

Patrimonio natural

Existen moitos lugares pintorescos que converten ao municipio de Vilaboa nun verdadeiro

xardín natural. A súa importancia radica no feito de que sobre o seu territorio se sitúa unha

parte de tres importantes espazos naturais, que comparte con municipios veciños. O primeiro

deles é Coto Redondo, que dispón de magníficos miradoiros sobre as rías de Vigo, Pontevedra

e Arousa e que acolle no seu interior un dos máis fermosos lugares lacustres da provincia: o

lago de Castiñeiras. O seu contorno foi declarado Espazo Natural Protexido, debido a súa

variedade en flora e fauna. Tamén son de interese a sosegada enseada de San Simón (incluído

na proposta de espazos da Rede Natura 2000 de Galicia) e os montes do Morrazo, onde se

conservan engaioladores exemplos de vexetación atlántica.

Por outra parte, no concello existen restos dunhas antigas salinas, situadas nunha finca do

barrio de Paredes, chamadas as Salinas do Ulló. Están enclavadas nun baixo val que se

compón de partes de horta, bosques de piñeiros, carballos, salgueiros, bidueiros e unha parte

de esteiro que hoxe é refuxio para aves migratorias.


- 8/59 -

Estas salinas comezaron a ser explotadas polo colexio dos xesuítas de Pontevedra en 1694 e

acadaron grande importancia nos seguintes anos. A finais do século XIX, neste mesmo lugar,

construíuse un dos poucos muíños de mareas existentes en Galiza, cun funcionamento que se

baseaba no aproveitamento do movemento das correntes do fondo da ría para xerar forza

hidráulica. Hoxe só queda deste muíño unha pequena mostra que sinala a súa situación e os

restos das antigas casas que pertencían ás persoas que levaban a cabo esta labor.

Arquitectura relixiosa e civil

Gozan de grande interese as súas cinco igrexas parroquiais de estilo románico, aínda que moi

reformadas, entre as que sobresae a de San Martiño de Vilaboa, que conserva dous fermosos

capiteis do século XII decorados a base de motivos vexetais, zoomorfos e antropomorfos.

Aínda que a primitiva igrexa data de 1387 foi ampliada nos anos 1673 e 1859, segundo consta

nas inscricións situadas na parte externa dos muros. A fachada, de estilo barroco, está

enmarcada por unha esbelta torre-campanario rematada en cúpula e pináculo.

En función do seu ano de construción, os outros catro templos son: a igrexa de Santo Adrián

de Cobres (1417), de Santa Comba de Bértola (1528), Santo André de Figueirido (1556) e

Santa Cristina de Cobres (1678).

Na parroquia de Santa Cristina de Cobres, atopamos a capela do Bo Xesús, que abeira no seu

interior unha imaxe de máis de 600 anos de antigüidade que representa ao Cristo xacente,

gardada nunha urna de cristal. Segundo conta a lenda, esta imaxe intentárona roubar pero na

metade do camiño deixárona, debido ao seu peso, cando para sorpresa de todos a imaxe

apareceu na capela sen ser levada por mans humanas.


- 9/59 -

Un dos elementos máis destacables da arquitectura civil en Vilaboa é, sen lugar a dúbidas, a

ponte de Rande, destacada obra de enxeñería moderna que cruza a ría de Vigo. Foi proxectada

polo enxeñeiro italiano Fabricio de Miranda e construída en 1978. Mide 1.558 metros de

lonxitude e as columnas que a sosteñen teñen unha altura de 148 metros.

Debido a súa situación xeográfica, estas terras foron obxecto de distintos saqueos e incursións

estranxeiras ao longo dos séculos. Co fin de defendelas, no medievo construíuse na parroquia

de San Adrián de Cobres unha fortaleza que protexía o estreito de Rande. Coñecida como

Castelo de Ubeiras hoxe só se conservan os cimentos e parte dos muros, froito da súa

destrución a mans da armada anglo-holandesa na batalla de Rande de 1702.

A aquitectura civil de Vilaboa ten na casa rectoral de Vilaboa un dos seus principais

exponentes. Construída no século XVIII, trátase dunha gran casona de pedra de estilo barroco

tardío; ten planta en forma de L, con dous andares, e está provista dunha gran portalada que

dá acceso a un fermoso patio no que existe unha preciosa fonte á que se accede por unhas

escalinatas de baixada.

Dentro do municipio existen varios pazos e casas solariegas entre os que destacan o Pazo de

Larache e o Pazo da Casa da Torre, ambos os dous en Santa Cristina de Cobres ou a Casa

Barreira en Figueirido. Asemade, cómpre mencionar a Casa de Magarella ou de Lanzós

fundada en Santa Cristina de Cobres polo clérigo D. Antonio Figueroa e Lanzós. Na parede

lateral da vivenda pode verse un escudo do século XVII no que figuran as armas das linaxes

Figueroa (cinco follas de figueira) e Lanzós (un carballo que ten apoiado no seu tronco cinco

lanzas).


- 10/59 -

Patrimonio etnográfico

Existe unha verdadeira colección de típicos canastros, paneiras e cruceiros con marcado valor

histórico - artístico. O número, a variedade e arquitectura dos canastros existentes no termo

así como o seu magnifico estado de conservación constitúen sen lugar a dúbidas a súa riqueza

monumental máis acusada. Moitos deles contan con máis dun século de existencia, polo que

son considerados monumentos nacionais.

Son dignos de mención especial pola súa gran beleza arquitectónica a paneira sita en terreos do

igrexario parroquial de San Adrián de Cobres. Unha verdadeira xoia de arte por amplitude e o

seu verdadeiro tipismo rural.

O canastro emprazado na horta parroquial da capitalidade do municipio, todo construído de

pedra, reposa sobre tres filas de apoios circulares con 12 pés en cada fileira o que fai un total

de 36 pés, que ademais de construír unha fermosa peza típica do país, recorda todo o seu

poderío histórico. Trátase do terceiro hórreo de Galicia en tamaño, tras os exemplares de

Carnota e o do Mosteiro de Poio.


- 11/59 -

A escasos metros da igrexa parroquial de San Martiño de Vilaboa, no lugar de Toural, pode

verse un peto de ánimas que se configura como un elemento pétreo con representación

iconográfica a base de figuras humanas envoltas nas chamas do purgatorio e, nun plano

superior, unha especie de imaxe celestial que intercede por elas.

Existe tamén unha colección de hórreos típicos, entre os que destaca o situado no horto

parroquial de Vilaboa.

1.2 ORGANIZACIÓN E COMPETENCIAS

O Concello de Vilaboa é unha entidade básica de organización territorial do Estado, e ten personalidade xurídica plena para a consecución dos seus fins.

As competencias municipais están recollidas no articulo 25 da Lei 7/1985, de 2 de abril, Reguladora das Bases de Réxime Local (LRBRL), que atribúe unha ampla capacidade xenérica de actuación para promover actividades e prestar servizos. As materias nas que o municipio exerce competencias son:

• Seguridade nos lugares públicos. • Ordenación do tráfico de vehículos e persoas nas vías urbanas. • Protección civil, prevención e extinción de incendios. • Ordenación, xestión, execución e disciplina urbanística, promoción e xestión de vivendas, parques e xardíns, pavimentación de vías públicas urbanas e conservación de camiños rurais.

• Patrimonio histórico-artístico. • Protección do medio ambiente. • Abastos, matadoiros, feiras, mercados e defensa de usuarios e consumidores. • Protección da salubridade pública.


- 12/59 -

• Participación na xestión primaria da saúde. • Cemiterios e servizos funerarios. • Prestación de servizos sociais e de promoción e reinserción social. • Subministración de auga e alumado público, servizos de limpeza viaria, de recollida e tratamento de residuos, rede de sumidoiros e tratamento de augas residuais.

• Actividades ou instalacións culturais e deportivas, ocupación do tempo libre, turismo.

• Participar na programación do ensino e cooperar coa Administración educativa na creación, construción e sostemento dos centros docentes públicos, intervir nos seus órganos de xestión e participar na vixilancia do cumprimento da escolaridade obrigatoria.

As competencias municipais concretas determínanse pola lexislación estatal ou autonómica, atribuíndose as que procedan en cada caso en función das características da actividade pública de que se trate e a capacidade de xestión da entidade municipal.

No artigo 26 da LRBRL selecciónanse determinados servizos que, pola súa natureza básica para a satisfacción das necesidades veciñais, deben ser atendidos con carácter obrigatorio por todos os municipios e aqueles cuxa obrigatoriedade está en función do seu número de habitantes.

Na seguinte táboa recóllense os servizos o Municipio de Vilaboa debe prestar por si só ou asociado:

COMPETENCIAS MUNICIPAIS DE RÉXIME LOCAL

(Lei 7/1985, Tit. III, Art. 26)

Competencias e Obrigas Municipio Vilaboa

Alumado Público. Sí

Cemiterio. Sí

Recollida de Residuos. Sí

Limpeza viaria, abastecemento domiciliario de auga potable. Sí

Rede de sumidoiros. Sí

Acceso ós núcleos de poboación. Sí

Pavimentación das vías públicas. Sí

Control dos alimentos e bebidas. Sí

Parque público. Sí


- 13/59 -

COMPETENCIAS MUNICIPAIS DE RÉXIME LOCAL

(Lei 7/1985, Tit. III, Art. 26)

Competencias e Obrigas Municipio Vilaboa

Biblioteca. Sí

Mercado. Sí

Tratamento de residuos. Sí

A LRBRL establece a posibilidade de que os municipios soliciten dispensa para a prestación dos servizos mínimos establecidos no artigo 26, previa solicitude á Comunidade Autónoma, naqueles casos en que resulte imposible ou de moi difícil cumprimento.

Ademais das competencias propias do municipio, de acordo co artigo 27 da LRBRL, a administración estatal, autonómica ou doutras entidades locais poden delegar nos municipios o exercicio de competencias en materias que afecten aos seus intereses propios, sempre que supoña unha mellora na eficacia da xestión e alcáncese unha maior participación cidadá.

As competencias delegadas exércense de acordo coa lexislación do Estado, as Comunidades Autónomas ou a regulamentación aprobada pola entidade local.

No artigo 28 da LRBRL establécese que os municipios poden realizar actividades complementarias das propias doutras Administracións públicas e, en particular, as relativas á protección do medio ambiente, a educación, a cultura, a promoción da muller, a vivenda e a sanidade.

Afondando na súa preocupación pola protección do ambiente a Asociación de Desenvolvemento Rural PRODER II- Comarca de Pontevedra (ADR), no que se atopa o Concello de Vilaboa, decidiu colaborar coa Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible no desenvolvemento dunha experiencia piloto, para integrar as accións susceptibles de ser promovidas ou apoiadas polas administracións municipal e autonómica cara ao deseño dun desenvolvemento local sostible. Para ilo elaboraranse, de forma simultánea e harmonizada, os instrumentos que ámbalas dúas poden desenvolver para a planificación da sostibilidade (Avaliación estratéxica, Axendas 21 local e escolar, educación ambiental, instrumentos de sostibilidade empresarial, de gobernanza municipal, etc), co fin de formular un "plan integrado de sostibilidade local".


- 14/59 -

Para elo creouse unha Axencia local de sostibilidade, co persoal necesario para o seu funcionamento e cos obxectivos de prestar a súa máxima colaboración para o desenvolvemento de todas as actuacións, procurando a participación máis ampla posible de todos os sectores da sociedade, e especialmente do empresarial, o educativo e todo tipo de asociacións.

Dentro desta experiencia piloto intégrase a implantación do Sistema de Xestión Ambiental en cada un dos concellos que forman o ADR, entre os que se atopa o Concello de Vilaboa.

Este Plan debe ser o instrumento básico de decisión nas actividades de goberno do Concello, definindo liñas de acción específicas, que coordinen os recursos e esforzos provenientes das distintas Administracións públicas e das diversas áreas de goberno municipal para satisfacer todas las necesidades comúns, e que serán consideradas de carácter prioritario, non só pola Administración local senón tamén polas de orden superior, e que por tanto recibirán a Vilaboa preferente destas para a súa execución.

Deste xeito, os municipios ou entidades locais nos que se leva a cabo esta experiencia reciben a denominación de "Núcleos de sostibilidade integrada", que os identifica como preferentes na percepción de axudas ou na execución de investimentos de carácter medioambiental por parte da Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible, así como nas que puideran realizar outros departamentos da Xunta de Galicia e que tiveran relación coa execución de dito "plan integrado de sostibilidade local".

Dentro deste proxecto, o Concello de Vilaboa firmou recentemente unha Declaración Institucional de Compromiso de Implantación de Políticas Municipais encamiñadas a acadar a sustentabilidade no Concello de Vilaboa.

1.3 EMPRAZAMENTO DAS INSTALACIÓNS

O Sistema de Xestión Ambiental, dentro do seu alcance, engloba as actividades realizadas na Casa do Concello, na Casa de Cultura de Riomaior e no edificio da Cámara Agraria.

CENTRO Casa do Concello

DIRECCIÓN Toural, 1

CÓDIGO POSTAL 36141

LOCALIDADE Vilaboa

PROVINCIA Pontevedra


- 15/59 -

CENTRO Casa de Cultura de Riomaior

DIRECCIÓN Riomaior, 21


LOCALIDADE Vilaboa


CENTRO Edificio Cámara Agraria

DIRECCIÓN Toural, 13


LOCALIDADE Vilaboa


Tanto a Casa do Concello como o Edificio da Cámara Agraria atópanse no núcleo urbán de Vilaboa. Ambos consérvanse en bo estado e atópanse perfectamente integrados no núcleo urbán. No caso da Casa de Cultura, atópase no núcleo de Riomaior, integrado coas edificacións veciñas.

Cámara Agraria

Casa do Concello


- 16/59 -

Casa de Cultura Riomaior


- 17/59 -

1.4 ORGANIGRAMA

O total do persoal que realiza o seu traballo nas instalacións dentro do ámbito do Sistema é de aproximadamente 18 persoas.

O Alcalde é quen asume a máxima responsabilidade da Xestión Medioambiental e delega no Axente de Desenvolvemento Local a competencia de asegurar que o Sistema de Xestión Medioambiental é entendido, implantado e posto ó día por tódolos niveis do Concello e que cada responsable das diferentes áreas organizativas o coñece a fondo e asume a responsabilidade de cumprilo e facelo cumprir a todo o persoal ó seu cargo.

A continuación se presenta o organigrama do Concello e sinálase en vermello os servizos incluídos no alcance do sistema:


DECLARACIÓN AMBIENTAL XUÑO –SETEMBRO 2008

- 18/59 -



- 19/19 -

1.5. DISPONIBILIDADE DA DECLARACIÓN

O obxectivo da Declaración Medioambiental é facilitar ó público e a outras partes interesadas información medioambiental respecto do impacto e do comportamento ambiental do Concello e a mellora permanente do comportamento en materia de medio ambiente.

A declaración Medioambiental debe estar accesible ó público e para elo, o Concello de Vilaboa fai uso dos seguintes métodos:

a. Publicación en formato electrónico na páxina web do concello: www.vilaboa.org

b. Publicación en formato papel dispoñible en: 1. Concello de Vilaboa 2. Casa de Cultura de Riomaior 3. Axencia Local de Sostibilidade (ADR)

Distribución de copias a tódolos estamentos que a soliciten Poñela a disposición de todas aquelas persoas (tanto persoal do Concello como

veciños e visitantes do municipio) que a requiran.

2. SISTEMA DE XESTIÓN AMBIENTAL

O Sistema de Xestión Ambiental (SXA) implantado, está articulado en base ós requisitos esixidos polo Regulamento Europeo 761/2001 (EMAS) e o Regulamento Europeo 196/2006 que modifica ó anterior.

O sistema de xestión ambiental é o conxunto de documentos polo cal o Concello de Vilaboa define a política, estratexia, directrices e obxectivos ambientais para que cada persoa xestione a súa actividade diaria coa máxima garantía para o medio ambiente e mellore continuamente os aspectos ambientais das actividades, e servizos da organización.

O sistema inclúe os seguintes documentos:

• Quen é o Concello de Vilaboa e que fai na súa xestión ambiental (Manual e Política ambientais)

• As regras de actuación ambientais (Instrucións ambientais) que o Concello de Vilaboa desexa lograr a curto e longo prazo (Plans, Programas e Obxectivos)

• Seguimento e Resultados (Rexistros, Indicadores, e outras evidencias)


- 20/59 -

O sistema de xestión ambiental implantado, apóiase de forma clara na análise ambiental que se revisa periodicamente. Desta análise o sistema toma moitos datos que serán claves para o seu correcto funcionamento. O alcance do Sistema de Xestión Ambiental implantado no Concello de Vilaboa é o seguinte:

Instalacións: Casa do Concello, Casa da Cultura de Riomaior e Cámara Agraria. Servizos da Casa do Concello:

Secretaría, Rexistro e Intervención do Concello Concellería de Urbanismo (tramitación de licenzas urbanísticas, orden de execución

ou suspensión de obras, inspección urbanística, información catastral).

Axencia de Desenvolvemento Local (promoción e búsqueda de emprego, axuda e asesoramento para a constitución de empresas e asociacións veciñais, bolsa de

emprego, orientación laboral, realización de xornadas relacionadas co

desenvolvemento sostible e o núcleo de sostibilidade)

Policía Local: elaboración de atestados, tramitación de denuncias e elaboración de informes de convivencia.

Concellería de Benestar social e igualdade.

Servizos da Casa de Cultura de Riomaior: Organización de actividades lúdicas para nenos e asociacións, xestión da biblioteca e

organización de cursos.

Servizos da Cámara Agraria: Organización de cursos e almacenamento de equipos de protección civil.

O Sistema de Xestión Ambiental proposto, apóiase nos seguintes elementos básicos:

A xestión ambiental como instrumento crave para executar a política ambiental do Concello de Vilaboa.

As auditorías ambientais como instrumento de xestión para comprobar o funcionamento do Sistema.

A declaración ambiental.

A validación do SXA, por parte de verificadores ambientais, para outorgar validez oficial ao Sistema.


- 21/59 -

En anos sucesivos o Concello de Vilaboa procederá á ampliación do alcance do Sistema de xestión ambienta a outros servizos e áreas do Concello.

3. INVESTIMENTOS E CAMPAÑAS DE COMUNICACIÓN AMBIENTAL

Ó longo do ano 2007 e 2008, o Núcleo de Sostibilidade, en colaboración cos concellos integrantes do mesmo, realizou unha serie de actividades de comunicación e concienciación cidadana de carácter ambiental. A continuación faise un resumo das mesmas, realizadas durante os últimos meses do ano 2007 e no ano 2008, nos Concellos que forman parte do Núcleo de Sostibilidade e, en particular, no Concello de Vilaboa.

Investimentos:

No marco do convenio de colaboración subscrito entre a ADR e a Concellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible, inclúese, entre as actuacións a acometer polos concellos, a realización de investimentos en materias de eficiencia enerxética e uso eficiente da enerxía. No ano 2007 fíxose no Concello de Vilaboa un investimento de 14.285,71 euros en fontes de enerxía renovable. Así, o investimento realizado foi a instalación de enerxía solar térmica no Pavillón Deportivo do Toural para a xeración de auga quente sanitaria e a substitución de lámpadas de 125 w de mercurio de alta presión por lámpadas de 70 w de sodio de alta presión, que presentan unha maior eficiencia (máis de 100 lumenes/vatio) e unha excelente constancia de fluxo luminoso.


- 22/59 -

Campañas de sensibilización:

Exposición do cambio climático: A exposición sobre o Cambio Climático “O noso mundo, o noso futuro, a nosa opción” realizouse no Casal de Ferreirós (en Poio), dirixida ó público en xeral.

Sinalización do territorio: Colocáronse totems e placas informativas do Núcleo de

Sostibilidade. Campañas de promoción do autocompostaxe “Faino ti!”.Campaña que se comezou

en abril de 2008 e rematará en novembro. Esta campaña consistiu na realización de 4 campañas de promoción da autocompostaxe no rural nos concellos do núcleo de sostibilidade e 10 campañas en centros de ensino, contando con dúas fases:

o difusión e divulgación: editáronse carteis e dípticos, un manual, realizáronse charlas informativas, un taller de montaxe dun composteiro artesanal, e reparto de kits de composteiros para uso doméstico.

o Seguimento e avaliación: realizarase no mes de novembro un seguimento do proceso de compostaxe tanto nos composteiros repartidos como nos construídos artesanalemente como resultado da campaña divulgativa.


- 23/59 -


- 24/59 -

Edición de paneis de eficiencia enerxética:


- 25/59 -

Excursión a MardeLira: Os participantes coñecerán mellor a evolución do traballo

dos mariñeiros en especial como traballan hoxe en día, os aparellos cos que faenan, os utensilios que empregan, as formas de conservación do peixe… Tamén coñecerán o nacemento do pequeno porto e o funcionamento dunha poxa electrónica. Así mesmo realizarase un roteiro de sendeirismo pola costa explicando en que consiste a Reserva Mariña de Os Miñarzos, e a riqueza pesqueira e marisqueira que agochan as súas augas. Os participantes tamén percorrerán as Reservas Integrais Norte e Sur e coñecerán a toponimia da costa.

Bótate ao Río!: Proxecto de desenvolvemento sostible nos ecosistemas fluviais, que se realizará no Rego do Mouro e A Freixa, coa realización de tres obradoiros:

o A vexetación de ribeira (11 de outubro de 2008) o O estaquillado de especies de ribeira (25 de outubro de 2008) o A recuperación da vexetación de ribeira (29 de novembro de 2008)

A información relativa estes obradoiros está dispoñible na seguinte dirección: www.obradoirosbiodiversidade.blogspot.com

Fin de semana da sostibilidade: esta iniciativa organizouse desde a Consellería de

Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible e o Concello de Ponte Caldelas, coa finalidade de fomentar e difundir o concepto de sostibilidade e comprende multitude de actividades relacionadas coa sostibilidade e temática ambiental. Este fin de semana foi desenvolvido os días 27 e 28 de xuño en Ponte Caldelas, no que se realizaron, entre outras, as seguintes actividades:

• Concurso de fotografía do Núcleo de sostibilidade • Feira do Sol: mostra lúdico festiva de uso das enerxías renovables • Climantropía: espectáculo de teatro, música, maxia e imaxe sobre o

cambio climático. • Festival sostible: actuacións, proxección de reportaxes, etc.


- 26/59 -

Concurso Reciclarte: concurso de arte con materiais reciclados, dirixido a nenos e adultos. Ademáis farase entrega de 4000 CD´s (1000 para cada un dos concellos integrantes do núcleo de sostibilidade) con boas prácticas de xestión de residuos no fogar.

Son os xerados nos domiciliosparticulares, comercios, oficiñas

e servizos, e que non teñen clasificación de perigosos

Unha persoa en Galicia xera de media 1,14 kg de RSU ódía, 416 Kg anuais!

Solución Sostible:Económica & Social & Medioambiental

O crecemento exponencial da poboación, aumenta a xeración de residuos por habitante e ano de

xeito paralelo

OS NOSOS RESIDUOS URBÁNS


- 27/59 -

Concurso de debuxo: concurso baseado na realización de debuxos con contidos

que ilustren aspectos ambientais, económicos e sociais que amosen o desenvolvemento sostible do concello. Como premio déronse prazas no campamento de Taboada durante catro días, coa finalidade de sensibilizar aos rapaces sobre os temas ambientais.


- 28/59 -

Para o resto do ano 2008 están previstas máis actividades, como son:

Exposición “Un mundo de enerxía”, organizado polo INEGA e que se vai celebrar en Vilaboa a primeira quincena do mes de novembro de 2008.

Viaxe ó mundo da enerxía: campaña consistente na visita a instalacións de xeración

de enerxía (central hidroeléctrica, parque eólico, etc) Festa da Axenda 21 Encontro Verde (dirixida a asociacións)


- 29/59 -

4. POLÍTICA AMBIENTAL

4.1 INTRODUCCIÓN

A Política Ambiental, baseada nos compromisos do Concello de Vilaboa, establece a estratexia, os obxectivos xerais e os principios de acción dunha organización respecto do Medio Ambiente, incluídos o cumprimento de todos os requisitos regulamentarios pertinentes relativos ao medio ambiente e tamén o compromiso de mellorar de xeito continuo o comportamento ambiental. O obxecto deste apartado é recoller a Política Ambiental do Concello de Vilaboa, na que se detallan os principios da organización. A Política Ambiental descrita neste apartado é aplicable a todas as actividades e servizos do Concello incluídos no alcance deste Sistema de Xestión Ambiental.


- 30/59 -

4.2 POLÍTICA AMBIENTAL

O Concello de Vilaboa (en diante CONCELLO), no seu desexo de promover un desenvolvemento respectuoso e adecuado co medio, adoptou a presente Política Ambiental que establece os criterios básicos de actuación nos cales se fundamenta o seu sistema de xestión e que se asenta en sete Principios Fundamentais:

° O CONCELLO adquire o compromiso do estrito cumprimento da lexislación e regulamentación que sexa aplicable ás súas actividades e áreas, así como daqueles requisitos que esta subscriba voluntariamente. Así mesmo, adquire o compromiso do avance continuo do comportamento ambiental e da eficacia do Sistema de Xestión Ambiental implantado.

° As características das actividades desenvolvidas no CONCELLO esixen prestar atención e coidado especial á formación para que cada unha das persoas que a integran poida cumprir o permanente compromiso de avance continuo e prevención da contaminación.

° Todos os membros do CONCELLO teñen que asumir a responsabilidade sobre as súas tarefas segundo o nivel que corresponda.

° Manter o máximo nivel de eficacia, para iso precisa sistematizar as actividades do Servizo. Os Procedementos e Instrucións Técnicas do Sistema de Xestión Ambiental documentan estas actividades evitando improvisacións e reducindo o impacto dos aspectos ambientais.

° O CONCELLO comprométese coa prevención, redución e/ou eliminación dos diversos tipos de contaminación ambiental no marco dun avance continuo do comportamento ambiental e en función das súas posibilidades reais. Así mesmo, potenciará a utilización sostible dos recursos naturais, fomentando o uso eficiente da enerxía e reducindo, dentro do posible, o uso de materiais.

° Establecer canles de comunicación, tanto internas como externas, que permitan dar resposta ás demandas de información relativas á xestión ambiental do CONCELLO de todas as partes interesadas.

° O persoal desempeña un papel fundamental, sendo o responsable último de cumprir cos valores e principios da política ambiental.

Para dar cumprimento aos compromisos establecidos dentro desta Política Ambiental, o CONCELLO, establecerá e revisará anualmente obxectivos específicos de actuación e aplicará os principios e prácticas de Xestión Ambiental de acordo co establecido dentro do Sistema Comunitario de xestión e auditoría ambiental (EMAS), baseado no Regulamento (CE) nº 761/2001.

Así mesmo, a Política Ambiental atópase a disposición de toda persoa ou entidade que o solicite.

Alcalde VILABOA, 1 de xuño de 2008


- 31/59 -

5. ASPECTOS AMBIENTAIS

Neste apartado preséntanse os aspectos ambientais asociados ás instalacións e servizos do Concello de Vilaboa, destacando aqueles valorados como significativos e describindo os criterios empregados para a súa identificación e avaliación.

A identificación de aspectos ambientais actuais, que poderán ser directos (definidos como os aspectos xerados polas actividades, procesos e servizos da organización en condicións normais e anormais de operación) ou indirectos (definidos como os aspectos que se producen como consecuencia das actividades de interacción entre o Concello e terceiros: cidadáns, provedores...; que poden producir impactos ambientais significativos e sobre os que a organización non ten pleno control da xestión) e os aspectos ambientais potenciais realízase mediante un exame das instalacións, actividades, produtos e servizos, incluíndo as actividades de mantemento, para o alcance do Sistema, coa finalidade de determinar, para cada área ou actividade concreta, os aspectos xerados, a súa tipoloxía e cuantificación.

A avaliación destes aspectos (actuais e potenciais) leva a cabo segundo criterios obxectivos e contrastables.

Natureza Grado de perigosidade do aspecto, en función das súas características ou compoñentes.

ASP

EC

TO

S D

IRE

CT

OS

Magnitude Cantidade, extensión o frecuencia en que se xera el aspecto medioambiental.

Comportamento ambiental

En función do nivel de compromiso e xestión ambiental das contratas e provedores.

Frecuencia Número de veces que se poida xerar o aspecto en función da frecuencia coa que se realicen as actividades que o xeran.

ASP

EC

TO

S A

CT

UA

IS

ASP

EC

TO

S IN

DIR

EC

TO

S (C

ontr

atas

/ p

rove

dor

es)

Incidencias Número de incidencias ambientais que poidan ocorrer na prestación do servizo para o concello.

Os aspectos indirectos asociados a contratas e provedores do Concello avalíanse mediante unha enquisa de comportamento ambiental para o estudo do compromiso e xestión ambiental feita polas contratas, a frecuencia coa que estas prestan servizo ó Concello e o número de incidencias ambientais ocorridas no desempeño dos servizos para o Concello.


- 32/59 -

Probabilidade Probabilidade de ocorrencia do accidente

ASP

EC

TO

S P

OT

EN

CIA

IS

Severidade Consecuencias do accidente

A forma de avaliación dos aspectos ambientais realízase do seguinte xeito:

Directos: Valor = Natureza + Magnitude

Indirectos:

Valor = Comportamento Ambiental x Frecuencia. x Nº incidencias Ambientais

Potenciais: Valor = Probabilidade x Severidade

Na sistemática de avaliación definida establécense criterios para determinar a significancia dos aspectos ambientais. 5.1 ASPECTOS DIRECTOS

A continuación móstranse os aspectos ambientais significativos e o impacto asociado.



- 33/59 -

ASPECTOS DIRECTOS

ASPECTO ACTIVIDADE CENTRO CONTROL IMPACTO ASOCIADO

Consumo enerxía eléctrica Xeral Casa do Concello Consumo de enerxías non renovables, contribución ó cambio climático

Consumo de tóner Xeral Casa do Concello Consumo de materias primas

Consumo de papel Xeral Casa do Concello

Consumo de recursos naturais renovables, xeración de residuos, contribución a diminución da masa forestal e da biodiversidade, contribución ó cambio climático.

Consumo combustible caldeira Xeral Casa do Concello Consumo de enerxías non renovables.

Consumo de combustible vehículo policía local Xeral Casa do Concello

Seguimento e control documentado de consumos.

Consumo de enerxías non renovables.

Fluorescentes Xeral Casa do Concello Potencial contaminación de solos, augas superficiais, ocupación do solo por eliminación



- 34/59 -

ASPECTOS DIRECTOS


Pilas Xeral Casa do Concello Xestión a través de Xestor Autorizado

Potencial contaminación de solos, augas superficiais, ocupación do solo por eliminación

Neumáticos usados Xeral Casa do Concello Xestión a través de Xestor Autorizado


Baterías esgotadas Xeral Casa do Concello Xestión a través de Xestor Autorizado


Ruído funcionamento vehículos Xeral Casa do Concello Mantemento vehículo/ITV Danos sobre o medio e as persoas



- 35/59 -

ASPECTOS DIRECTOS


Consumo auga de pozo Xeral Casa da Cultura Seguimento e control documentado de consumos. Consumo de recursos renovables

Fluorescentes Xeral Casa da Cultura Potencial contaminación de solos, augas superficiais, ocupación do solo por eliminación

Pilas Xeral Casa da Cultura

Xestión a través de Xestor Autorizado Potencial contaminación de solos, augas

superficiais, ocupación do solo por eliminación



- 36/59 -

ASPECTOS DIRECTOS


Consumo enerxía eléctrica Xeral Cámara Agraria Seguimento e control documentado de consumos. Consumo de enerxías non renovables, contribución ó cambio climático

Fluorescentes Xeral Cámara Agraria Potencial contaminación de solos, augas superficiais, ocupación do solo por eliminación

Pilas Xeral Cámara Agraria

Xestión a través de Xestor Autorizado Potencial contaminación de solos, augas

superficiais, ocupación do solo por eliminación



- 37/59 -

5.2 ASPECTOS INDIRECTOS

Nas seguintes táboas figuran os aspectos indirectos significativos:

ASPECTOS INDIRECTOS CONTRATAS / PROVEDORES

ASPECTO CENTRO ACTIVIDADE IMPACTO ASOCIADO

Consumos de combustible para a retirada dos residuos nas instalacións

Consumo de recursos enerxéticos

Emisións de gases de combustión derivados dos vehículos utilizados para este transporte

Casa do Concello/ Casa de Cultura/Cámara Agraria

Xestión de Residuos (Tóner e

Tintas) Contaminación do medio receptor

Consumos de combustible para o desprazamento ás instalacións


Emisións de gases de combustión derivadas dos vehículos utilizados para este desprazamento

Casa do Concello/ Casa de Cultura

Provedores de papel

Contaminación do medio receptor

Consumos de combustible para a retirada dos residuos


Emisións de gases de combustión derivadas dos vehículos utilizados para o transporte


Residuos non perigosos derivados das actividades de mantemento dos vehículos


Residuos perigosos derivados das actividades de mantemento dos vehículos

Casa do Concello/ Casa de Cultura/Cámara Agraria

Recollida de residuos urbanos




- 38/59 -



Emisións de gases de combustión dos vehículos utilizados para o transporte

Casa do Concello Mantemento caldeira Contaminación do medio receptor

Consumo de combustible para o desprazamento ás instalacións


Emisións de gases de combustión dos vehículos utilizados para o transporte


Ruído xerado nas operacións de subministro

Casa do Concello Subministro combustible caldeira


Residuos non perigosos derivados das actividades de mantemento


Residuos perigosos derivados das actividades de mantemento


Emisións de gases de combustión derivadas das actividades de mantemento

Casa do Concello/Cámara Agraria

Mantemento vehículos


Consumo de auga para lavado de vehículo

Consumo de recursos naturais

Vertido de augas de lavado


Residuos perigosos derivados das actividades do lavado

Casa do concello Lavado vehículo




- 39/59 -



Consumo combustible maquinaria


Restos de desbroce e podas


Ruído da maquinaria

Casa do Concello/Casa de Cultura

Mantemento dos xardíns

Contaminación do medio receptor e danos ás persoas

Consumo de produtos de limpeza

Casa de Cultura/Cámara Agraria

Limpeza instalacións

Consumo de materias primas

Consumo de recursos naturais e enerxéticos

Xeración de Residuos

Xeración de vertidos

Casa do concello/Casa de Cultura

Actuacións de Sensibilización

Contaminación do medio receptor, danos ás persoas, consumo de recursos naturais ey enerxéticos

Os aspectos indirectos correspondentes a: recollida de residuos urbanos, xestión de tóner e cartuchos de tinta, provedores de papel, mantemento dos vehículos, mantemento da caldeira e subministro de combustible á caldeira foron avaliados coa puntuación máis desfavorable debido a que non se recibiron os cuestionarios de comportamento ambiental cumprimentados, polo que a algúns dos aspectos clasifícanse como significativos.

5.3 ASPECTOS POTENCIAIS

Ningún dos aspectos avaliados como potenciais resultou significativo, aínda que se estableceron fichas de actuación para cada unha das situacións de emerxencia identificadas e disponse dos medios necesarios de actuación en caso de que ocurran ditas situacións tanto na Casa do Concello como na Casa de Cultura e na Cámara Agraria.



- 40/59 -

6. COMPORTAMENTO AMBIENTAL

6.1. CONSUMO DE ENERXÍA ELÉCTRICA

O consumo de enerxía eléctrica nas instalacións municipais dentro do alcance do presente sistema, é íntegro da rede en condicións normais, sendo a empresa subministradora Unión Fenosa

A utilización da enerxía eléctrica nestas instalacións é xeneralizada, empregándose tanto para o funcionamento de máquinas e equipos, como para o alumado e iluminación das instalacións, e funcionamento do equipamento informático e a calefacción (na Casa de Cultura e na Cámara Agraria)

O control deste consumo realizase a través das facturas emitidas pola empresa subministradora.

CONSUMO DE ELECTRICIDADE

Centro Ano 2008 (kW/h)

4996 (Dec-07-Xan 08))

4.019 (Feb.-Mar)

4.007 (Abril-Maio) Casa do Concello

3.715 (Xuño-Xullo)

1.620 (Xan)

2.900 (Feb)

2.100 (Marzo)

5.860 (Abril-Xuño)

1.380 (Xullo)

1.360 (Ago-Setemb.)

Casa da Cultura de Riomaior

3.420 (Outubro)

1.854 (Dec-07-Xan 08))

2.270 (Feb.-Mar)

1.419 (Abril-Maio) Cámara Agraria

333 (Xuño-Xullo)

Na seguinte gráfica amósase a evolución temporal do consumo



- 41/59 -

Consumo de electricidade

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

XANE

IRO

MARZ

OMA

IO

XULL

OSE

TNO

V

kwh

ELECTRICIDADECASA CONCELLOELECTRICIDADECASA CULTURAELECTRICIDADECAMARA AGRARIA

No caso da Casa do Concello, obsérvase que a tendencia é a diminución ó longo do ano, como no caso da Cámara Agraria, onde este descenso é mais acusado, debido a que este edificio non ten un uso continuado. Na Casa de Cultura é onde existe máis variación, observándose un consumo maior nos meses de inverno, debido a que a calefacción é eléctrica, e un aumento puntual no mes de outubro debido á exposición “Galicia Dixital”, polo que foi necesario un maior consumo de enerxía.



- 42/59 -

6.2. CONSUMO DE AUGA

A auga usada no edificio da Casa do Concello e na Cámara Agraria procede da rede de abastecemento veciñal.

Na casa de Cultura a auga utilizada procede de pozo.

A auga utilízase de forma exclusiva para aseos e limpeza das instalacións.

Debido a que se paga un importe fixo polo consumo, a recompilación e estudo do consumo da auga faise mediante lectura do contador.

O consumo correspondente ó periodo obxecto da declaración (Xuño-setembro 2008) foi de:

CONSUMO DE AUGA

Centro Xuño-Setembro 2008

Casa do concello 26,16 m3

Casa de Cultura 104,6 m3

Cámara Agraria 6,4 m3

6.3. CONSUMO DE MATERIAIS

Os principais materiais consumidos son papel e tóner e cartuchos de tintas de impresión, o seu control faise a través das facturas dos provedores de ditos materiais sedo o consumo total no período comprendido na presente declaración (Xuño-setembro 2008) para os tres centros de:

CONCELLO

Tipo de Material Xuño-setembro 2008

Papel 55 paquetes

Tóner 1 unidade

Tintas de Impresión 5 unidades



- 43/59 -

Debido a que a compra do material faise de forma conxunta para tódalas instalacións do concello, non se dispón de datos de consumo para cada unha das instalacións de forma individualizada.

6.4. CONSUMO DE COMBUSTIBLE

O principal consumo de combustible (gasóleo) é o derivado do funcionamento da caldeira e dos vehículos de policía local e protección civil. O seu control faise a través das facturas do provedor sendo o consumo total no período comprendido na presente declaración (Xuño-setembro 2008):

CONSUMO DE COMBUSTIBLE

Centro Ano 2008 (litros)

Casa do Concello 3.000 (febreiro)

334,08 (xan-maio) Vehículo Policía Local

190,81 (xuño-setembro)

977,17 (xan-maio) Vehículo Protección Civil

565,05 (xuño-setembro)

O consumo de combustible faise nos meses de inverno, xa que só se usa para a calefacción, polo que non houbo consumo no periodo obxecto da declaración.

6.5. CONTROL DAS EMISIÓNS

As emisións xeradas pólas actividades incluídas no alcance do sistema son xeradas tanto por focos móbiles como por focos fixos. Así, o control faise do seguinte modo:

• Control de emisións derivadas de focos fixos: realízase a través do mantemento preventivo da caldeira. Disponse dun contrato cunha empresa mantedora, que realiza o mantemento conforme a lexislación vixente.

• Control de emisións derivadas de focos móbiles: Para os vehículos propiedade do Concello (Protección Civil e Policía local), lévase o control a través do mantemento preventivo e das Inspección Técnica de Vehículos. No caso da utilización de vehículos particulares para a realización de servizos, procedeuse ó control dos kilómetros realizados polo persoal. Os kilómetros realizados neste periodo en vehículos particulares foron 3.525,8 km.



- 44/59 -

6.6. CONTROL DOS VERTIDOS

As verteduras xeradas polas actividades da Casa do Concello, da Casa de Cultura e da Cámara Agraria son de augas sanitarias, así como de limpeza das instalacións, e augas pluviais. Os deterxentes usados en principio non son perigosos para o Medio polo que non se considera necesario realizar analítica destes.

6.7. XESTIÓN DE RESIDUOS

Na instalacións incluídas no alcance do sistema do Concello de Vilaboa segréganse tódolos residuos xerados nestas instalacións para facilitar a súa posterior xestión (na medida do posible a reciclaxe), para iso disponse nas instalacións de recipientes para depositar cada un dos residuos xerados.

Na seguinte táboa indícanse os residuos xerados no período comprendido que abrangue a presente declaración (Xuño a Setembro de 2008), nas instalacións do Concello de Vilaboa incluídas dentro do alcance do sistema.

RESIDUOS XERADOS E TRATAMENTO REALIZADO (CASA DO CONCELLO)

Tipo de Residuo Tratamento/Destino Cantidade

Papel e cartón (RSU) Almacenamento / Colector RSU 88 bolsas de 90 litros

Residuos Urbanos Almacenamento / Colector Concello 44 bolsas de 90 litros

Equipos eléctricos e electrónicos (RP)

Almacenamento / Xestor autorizado 0 unidades

Fluorescentes (RP) Entrega provedor 3 unidades

Pilas (RP) Almacenamento / Colector Concello recollida selectiva 5 unidades

Tóner e cartuchos de tinta (RNP) Almacenamento / Entrega a

xestor 1 unidade tóner

5 unidades cartuchos

Envases Lixeiros(RSU) Almacenamento / Colector Envases Lixeiros 28 bolsas de 90 litros

RSU: Residuo asimilable a urbano; RNP: Residuo non perigoso; RP: Residuo Perigoso



- 45/59 -

RESIDUOS XERADOS E TRATAMENTO REALIZADO (CASA DE CULTURA)









xestor Cuantifícanse de forma conxunta para todo o

concello

Envases Lixeiros(RSU) Almacenamento / Colector Envases Lixeiros 24 bolsas de 90 litros



- 46/59 -

RESIDUOS XERADOS E TRATAMENTO REALIZADO (CÁMARA AGRARIA)









xestor Cuantifícanse de forma conxunta para todo o

concello

Envases Lixeiros(RSU) Almacenamento / Colector Envases Lixeiros Non se xeraron



- 47/59 -

7. OUTROS FACTORES AMBIENTAIS

7.1. REQUISITOS LEGAIS

O Concello de Vilaboa garante o coñecemento da normativa aplicable e dos requisitos puntuais, verificando o seu cumprimento trimestralmente, de acordo co compromiso asumido ao seu respecto, na súa Política. O Concello de Vilaboa asegura tamén o cumprimento dos requisitos legais de aplicación en materia ambiental, relativos aos seguintes ámbitos:

• Augas: abastecemento e saneamento

• Emisións: producida polos focos móbiles (vehículos) e fixos (caldeira de calefacción)

• Residuos: asimilables a urbanos, industriais e perigosos

• Ruído: natureza da actividade e as características constructivas do edificio

• Outra lexislación de aplicación ás actividades e instalacións do Concello.

Para conseguilo, o Concello de Vilaboa acadou unha sistemática para identificar, rexistrar e difundir os requisitos ambientais derivados tanto da lexislación e regulamentación aplicable ás súas actividades e instalacións así como doutros compromisos subscritos voluntariamente polo mesmo.

Na actualidade, existen algúns requisitos legais que se atopan en trámite. A continuación indícase a situación dos mesmos:

• Captación de auga: Tanto a Casa de Cultura de Riomaior como a Casa do Concello dispoñen dun pozo para a captación de auga. No caso da Casa do Concello, este auga non se utiliza, pero procedeuse a solicitar permiso de captación para ambos pozos. Ambas solicitudes de captación foron feitas o día 21/10/2008.

• Para o tanque de combustible da Casa do Concello está pendente a realización da correspondente revisión periódica por Organismo de Control Autorizado (OCA). Disponse do contrato coa OCA, pero debido a que o tanque atópase cheo, ata que o nivel de combustible non chegue ó nivel de aspiración non se pode proceder á limpeza do mesmo e a execución das probas correspondentes. Polo tanto, está previsto a realización das mesmas polo mes de decembro de 2008.

7.2. COMPROMISOS VOLUNTARIOS

O Concello de Vilaboa amosa o seu compromiso pola protección do ambiente a través da implantación dun Sistema de Xestión Ambiental para realizar a súa inscrición no Rexistro do Regulamento EMAS. Sen embargo o seu compromiso non queda aquí se non que vai máis alá subscribindo máis compromisos de tipo voluntario:



- 48/59 -

• Firma da carta Aalborg.

• Implantación dunha Axenda 21 Local e Axenda 21 Escolares.

• Implantación dun Núcleo de Sostibilidade Integrada (en colaboración coa Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible).

• Adhesión á rede de Concellos pola Sustentabilidade. A suscripción destes compromisos fíxose no mes de agosto do 2008.

O Concello de Vilaboa solicitou a adhesión á Rede de Cidades polo Clima e a adhesión á Rede de gobernos locais + Biodiversidade 2010.

A suscripción destes compromisos conleva a execución ó longo de varios anos dunha serie de compromisos. Para levar a cabo os compromisos derivados destas adhesións estanse planificando obxectivos concretos dende a Axencia Local de Sostibilidade, e algún deles xa se levaron a cabo. A continuación faise un pequeno resumen dos requisitos que quedan pendentes para anos vindeiros:

COMPROMISOS VOLUNTARIOS

Compromiso Requisitos pendentes

Rede Galega de concello pola sustentabilidade

Mesas de traballo para realizar o seguimento dos proxectos: Convocáronse as mesas de traballo para realizar o seguimento dos proxectos para finais do mes de novembro de 2008.

Rede española de cidades polo clima

Estableceuse como obxectivo para o ano 2009 acadar un punto limpo comarcal para a xestión dos residuos A relizar nos próximos anos: a aprobación de ordenanzas municipais sobre enerxías renovables e alumeado público, a implantación de criterios de sostibilidade e de eficiencia enerxética para a adquisición de equipamentos e servizos municipais, un Plan de Mobilidade sostible e a promoción de medios de transporte menos contaminantes e menos demandantes de enerxía.

Rede de gobernos locais + biodiversidade 2010

A realizar nos próximos anos: Elaboración dun inventario de poboacións e de áreas de distribución das especies catalogadas e dos hábitats naturais de interese comunitario, o seu sistema de seguimento e o Plan de actuación para o seu incremento.

Axenda 21 Local Xa está implantada e atópase en proceso de actualización das liñas de actuación e indicadores de seguimento.



- 49/59 -

7.3. PLANS DE EMERXENCIA AMBIENTAIS

O Concello de Vilaboa estableceu Fichas de actuación correspondentes ás diferentes urxencias, dende o punto de vista medioambiental, identificadas dentro do alcance do Sistema de Xestión Medio Ambiental (Casa do Concello, Casa de Cultura e Cámara Agraria).

Nestas Fichas indícase, de modo detallado, as medidas preventivas previstas para evitar que ese accidente ou urxencia ambiental chegue a materializarse, e no caso de que non se poidan evitar, relátase como actuar para controlar o impacto ambiental derivado de devandita situación.

Os posibles accidentes ambientais detectados nas instalacións do Concello anteriormente sinaladas, son os debidos a:

• Incendio

• Derrame de sustancia perigosa

• Inundación

A Concello de Vilaboa puxo a disposición do seu persoal estas Fichas de actuación ante un incendio, derrame e inundación a través da súa disposición nos lugares de maior facilidade de produción das emerxencias, para facilitar así o seu cumprimento por parte deste persoal. Así mesmo, na xornada formativa realizada informouse a todo o persoal sobre este tema, de xeito que no caso de chegar a producirse algún destes accidentes, saiban como actuar conforme ao disposto nestas Fichas.

Ata a data non se produciu ningún accidente con repercusión no medio ambiente, nas instalacións do Concello de Vilaboa.

7.4. FORMACIÓN

O Concello de Vilaboa, dentro do propio Sistema de Xestión e como requisito identificado na Política do Concello, considera estratéxica a formación e sensibilización ambiental do persoal da Casa do concello, da casa de cultura e da cámara agraria, para acadar unha implantación efectiva e asegurar a mellora continua.

A formación en materia ambiental levada a cabo durante o ano 2008 foi a seguinte:



- 50/59 -

FORMACIÓN AMBIENTAL

Curso Requisitos Norma UNE EN ISO 14001:2004 E Regulamento 761/2001 (EMAS)

Alcance Persoal directamente implicado no sistema

Obxectivos Coñecer os requisitos mínimos das normas de referencia así como adquirir coñecementos para a súa implantación

FORMACIÓN AMBIENTAL

Curso Sensibilización ambiental inicial para o persoal do Concello de Vilaboa

Alcance Todo o persoal

Obxectivos Sensibilizar ao persoal acerca do SXA implantado e as boas prácticas ambientais.

Está previsto a realización en decembro dun curso de auditorías internas para o persoal máis directamente implicado no sistema, así como a sensibilización medioambiental de maneira permanente.

7.5. COMUNICACIÓN

Os canais de comunicación internos e externos que establece o Concello de Vilaboa facilitan, por un lado, a implicación dos traballadores no Sistema, e, polo outro, un diálogo aberto coa poboación, partes interesadas y grupos de interese. A xestión destes canais de comunicación permite a retroalimentación do sistema.

A comunicación interna vincúlase ao propio Plan de formación e os canles ordinarios de comunicación da Organización. A comunicación externa relaciónase cos canles de comunicación estables coas contratas, cun continuo intercambio de información que permite desde a avaliación dos aspectos indirectos ata o seguimento e coordinación de actuacións conxuntas, relativas a emerxencia e cumprimento legal, principalmente.

Cabe mencionar que como principal vía de comunicación desenvólvese a presente Declaración ambiental, que será actualizada periodicamente e validada externamente.



- 51/59 -

Esta Declaración estará a disposición do persoal do Concello de Vilaboa como canal interno, e será remitida a todo aquel cidadán/cidadá, organismo ou entidade externa que a solicite. Outro medio de difusión da presente Declaración Medioambiental é a páxina web do Concello de Vilaboa.

O Concello de Vilaboa tamén quere concienciar aos cidadáns a través das diversas actividades de sensibilización que organiza.

8. PROGRAMA DE XESTIÓN AMBIENTAL

O Concello de Vilaboa establece como un dos seus compromisos co Medio Ambiente, conseguir unha mellora continua do seu comportamento ambiental, así como a minimización dos seus aspectos significativos o que asume, á súa vez na súa Política. Para iso, establécese un Programa de Xestión Ambiental no que se definen obxectivos e metas, e establécese unha planificación e asignación de recursos suficiente para a súa consecución, non existindo un Programa anterior a este debido a que a información contida na presente Declaración coincide coa implantación do Sistema de Xestión Ambiental.

Para o Concello de Vilaboa os obxectivos aprobados para o período Xuño 2008- Xuño 2009 inclúen:

Obxectivo Nº1: : Minimización do 5% do consumo de papel e enerxía eléctrica Para levar a cabo este obxectivo formúlase a sensibilización do persoal a través de material divulgativo para implantar políticas de aforro de papel e de enerxía eléctrica.

A situación de partida é de 11,44 paquetes 500 folios/persoa e 1.690 kwh/persoa na casa do concello e de 50 kwh/usuario na Casa de Cultura.

Obxectivo Nº2: Sensibilizar a outras unidades dependentes do Concello e en boas practicas ambientais (de cara a ampliación do alcance do sistema a outros servizos como a área de obras e servizos, recollida de RSU, etc).

O fin perseguido con este obxectivo é que o persoal que realiza a súa actividade nas instalacións da Casa de Cultura, da Casa do Concello e doutras instalacións do Concello (incluídas ou non no alcance do sistema), leven un comportamento ambiental correcto.

Para elo establécese como meta a elaboración e difusión dunha guía de boas prácticas ambientais no traballo administrativo.



- 52/59 -

Obxectivo Nº3: Establecer unha nova canle de participación e difusión da cidadanía en temas medioambientais.

A través da Axencia Local de Sostibilidade vaise crear unha páxina web, que servirá como canle para a difusión e sensibilización da cidadanía en temas ambientais, así como de canle de comunicación entre o Concello e as partes interesadas.

Obxectivo Nº4: Sensibilización da cidadanía en temas ambientais.

O fin perseguido con este obxectivo é sensibilizar a poboación en temas medioambiantais, xa que o fin último dos concellos é o servizo á cidadanía. Así, o obxectivo plantexado basease na realización de cinco actividades/ xornadas de carácter medioambiental.

A realización destas xornadas coordinaranse a través da Axencia Local de Sostibilidade do Núcleo de Sostibilidade.

Estes obxectivos plásmanse nun Programa de Xestión Ambiental da organización, que se presenta a continuación.



- 53/59 -

Situación inicial: Consumo ano 2007/persoa Responsable consecución: Axente Desenvolvemento Local (ADL)

Prazo de consecución: Xuño 2009 Obxectivo nº: 1 Diminución do consumo de papel e de enerxía eléctrica nun 5%

Indicador: Paquetes folios consumidos /persoa Kwh/ persoa Situación final desexada: diminución 5% Responsable Seguimento: Axente

Desenvolvemento Local (ADL) Frecuencia Seguimento: Trimestral

Situación inicial: 11,44 paquetes de 500 folios/persoa

Responsable consecución: Axente Desenvolvemento Local

Prazo de consecución: Xuño 2009 Meta nº: 1 Implantar políticas de aforro de papel

Indicador: Paquetes folios consumidos / pesoa

Situación final desexada: diminución 5% (1O,86 paquetes de 500 folios/persoa)

Responsable Seguimento: Axente Desenvolvemento Local

Frecuencia Seguimento: Trimestral

Accións Responsable

execución

Data límite de

realización Recursos asignados Rexistros a xerar Observacións

Deseño/Edición material sobre minimización do consumo de papel ADL Xuño 2008 Persoal Material divulgativo(carteis)

Difusión entre o persoal do Concello ADL Agosto 2008 Persoal Colocar a carón das fotocopiadoras

Seguimento do obxectivo ADL trimestral Persoal Informe trimestral de seguimento/ F-ITMA-01-01

Farase un seguimento trimestral do obxectivo e levarase o control das cantidades a través da ITMA-01

Avaliación do cumprimeto do obxectivo ADL Xuño 2009 Persoal Informe Trimestral de seguimento Analizarase o cumprimento do obxectivo


- 54/59 -

Situación inicial:

1.690 kwh/persoa (Casa do Concello)

50 kwh/usuario (Casa de Cultura)

Responsable consecución: Axente Desenvolvemento Local

Prazo de consecución: Xuño 2009 Meta nº: 2 Implantar políticas de aforro de enerxía eléctrica

Indicador: Kwh/ persoa

Situación final desexada:

1.606,5 kwh/persoa (Casa do Concello)

47,5 kwh/usuario (Casa de Cultura)

Responsable Seguimento: Axente Desenvolvemento Local



execución

Data límite de


Deseño/Edición material sobre minimización do consumo de enerxía ADL

Novembro 2008 Persoal Material divulgativo

Difusión entre o persoal do Concello ADL Decembro 2008 Persoal Carteles/guía de boas prácticas sobre o consumo de enerxía eléctrica

Entrega ó persoal mediante correo electrónico

Seguimento do obxectivo ADL Trimestral Persoal Informe trimestral de seguimento/ F-ITMA-01-01

Farase un seguimento trimestral do obxectivo e levarase o control dos consumos a través da ITMA-01

Avaliación do cumprimeto do obxectivo ADL Xuño 2009 Persoal Informe Trimestral de seguimento Analizarase o cumprimento do obxectivo


- 55/59 -

Situación inicial: 0 Responsable consecución: Axente Desenvolvemento Local

Prazo de consecución: Decembro 2008

Obxectivo nº: 2 Sensibilizar a outras unidades dependentes do Concello en boas practicas ambientais de cara á ampliación a outros servizos no alcance do sistema. (Obras e servizos, recollida RSU, etc)

Indicador: Nº de accións de sensibilización

Situación final desexada: 1 Responsable Seguimento: Axente Desenvolvemento Local


Situación inicial: 0 Responsable consecución: Axente Desenvolvemento Local Prazo de consecución: Decembro 2008 Meta nº:1

Implantación de política de boas prácticas ambientais noutras unidades non incluidas no alcance do sistema.

Indicador: Nº elementos divulgativos deseñados/editados

Situación final desexada: 1 Responsable Seguimento: Axente Desenvolvemento Local Frecuencia Seguimento: Trimestral


execución

Data límite de


Desenvolvemento dunha guía de boas practicas para outras unidades ADL Agosto 08 Persoal Guía de boas prácticas

Incluirase boas prácticas relativas ao consumo de electricidade, consumo de auga. Etc..

Distribución en formato electrónico a todo o persoal ADL Setembro 08 Persoal

Seguimento do obxectivo ADL Trimestral Persoal Informe trimestral de seguimento Farase un seguimento trimestral do obxectivo

Avaliación do cumprimeto do obxectivo ADL Deecembro 08 Persoal Informe Trimestral de seguimento Analizarase o cumprimento do obxectivo


- 56/59 -

Situación inicial: 0 Responsable consecución: Axencia Local de sostibilidade (ALS)

Prazo de consecución: Xaneiro 2009 Obxectivo nº: 3 Establecer unha nova canle de participación e difusión da cidadanía en temas medioambientais.

Indicador: Creación dunha nova canle de comunicación Situación final desexada: 1 Responsable Seguimento: Axente

Desenvolvemento Local Frecuencia Seguimento: Trimestral

Situación inicial: 0 Responsable consecución: Axencia Local Sostibilidade Prazo de consecución: Xaneiro 2009 Meta nº: 1 Establecer unha páxina web como canle de participación e difusión da cidadanía en temas medioambientais

Indicador: Creación da páxina web



execución

Data límite de


Desenvolvemento do contido da páxina web Técnico ALS Dec 08 Persoal Contido da páxina. Doc. Arquivada na Axencia Local de Sostibilidade

Deseño da páxina web Técnico ALS Dec 08 Persoal

Aloxamento da páxina web Técnico ALS Dec 2008 Persoal Páxina Web

Alimentación de contidos ADL Xan 09 Persoal Páxina Web

Alimentarase a páxina web coa política ambiental, declaración ambiental validada e outra información de interese ambiental para a cidadanía.

Seguimento do obxectivo ADL Trimestral Persoal Informe trimestral de seguiment Farase un seguimento trimestral do obxectivo

Avaliación do cumprimento do obxectivo ADL Xaneiro 2009 Persoal Informe Trimestral de seguimento Analizarase o cumprimento do obxectivo


- 57/59 -

Situación inicial: 4 Responsable consecución: Axencia Local de sostibilidade (ADL) e Axente Desenvolvemento Local

Prazo de consecución: Xaneiro 2009 Obxectivo nº: 4 Sensibilización da cidadanía en temas ambientais.

Indicador: Núm. de xornadas realizadas

Situación final desexada: 9 Responsable Seguimento: Axente Desenvolvemento Local


Situación inicial: 4 Responsable consecución: Axencia Local de Sostibilidade e Axente Desenvolvemento Local

Prazo de consecución: Xaneiro 2009 Meta nº: 1 Realización de xornadas e actividades de carácter ambiental.

Indicador: Núm. de xornadas realizadas



execución

Data límite de


Planificación das actividades e xornadas de caracter ambiental a realizar Técnico ALS Xuño 08 Persoal Planificación das Xornadas Arquivadas nas oficinas da ALS

Convocatoria da xornada/actividade Técnico ALS A medida que

se vaian a facer

Persoal Folletos e carteis da convocatoria

Realización das xornadas planificadas Técnico ALS/ ADL Xaneiro 2009 Persoal Informe das actividades e xornadas realizadas Arquivadas nas oficinas da ALS

Seguimento do obxectivo ADL Trimestral Persoal Informe trimestral de seguimento Farase un seguimento trimestral do obxectivo

Avaliación do cumprimento do obxectivo ADL Xaneiro 2009 Persoal Informe Trimestral de seguimento Analizarase o cumprimento do obxectivo



- 58/59 -

Debido á recente implantación do Sistema e á mocidade do mesmo, este Programa de Xestión Ambiental atópase nas súas primeiras fases de desenvolvemento, dispoñendo polo momento de pouca información relativa ao grao de avance na súa consecución que nos permita a mellora continua, aínda que a organización dispón dunha sistemática establecida para o seguimento trimestral das diferentes actuacións previstas.

Así, o grado de avance de cada un dos obxectivos indícase a continuación:

GRADO DE AVANCE DOS OBXECTIVOS

Obxectivo nº 1

Deseñouse un cartel informativo relativo a boas prácticas no uso do papel , que se colocou a carón das fotocopiadoras para a súa difusión ó persoal.

Estase comezando a traballar no deseño do material informativo relativo ó consumo de enerxía eléctrica.

Obxectivo nº 2

Elaborouse unha guía de boas prácticas que se distribuiu ó persoal do concello para a súa sensibilización, de cara á ampliación do alcance do sistema.

Obxectivo nº 3 Estase comezando a traballar no deseño e contido da páxina web.

Obxectivo nº 4

Realizaronse xornadas/actividades de sensibilización e está previsto a realización dalgunha xornada máis ata final de ano. A sensibilización realizada foi dirixida ó público en xeral, abarcando tódolos tramos de idade, dende os nenos ós maiores.


- 59/59 -

9. VALIDACIÓN E VERIFICACIÓN AMBIENTAL

A presente Declaración Ambiental realizouse cos datos solicitados de Xuño a Setembro de 2008

Os datos da Declaración Ambiental serán validados anualmente por un verificador ambiental acreditado.

NIF: P-3605800-F

CNAE (1993): 75.113 / CNAE (2009): 84.11 36141 Vilaboa - Pontevedra

Tlf.: 986 70 82 15- Fax: 986 70 82 15 www.vilaboa.org

10. CONTROL DE FIRMAS

Elaborado por: 12/11/08 Revisado e aprobado por: 12/11/08 Dna. Angélica Gómez García Axente Desenvolvemento Local

D. José LuisPoceiro Martínez Alcalde

DECLARACIÓN AMBIENTAL EXCMO. CONCELLO DE VILABOA … · 2016. 10. 26. · O marisqueo e a pesca...

Documents

Transcript of DECLARACIÓN AMBIENTAL EXCMO. CONCELLO DE VILABOA … · 2016. 10. 26. · O marisqueo e a pesca...