ERRUMANIERAREN ERRUMANIERAREN MUNDUAMUNDUA

Errumania, erromatarren lurra esan nahi du

Non dago Errumania?

• Errumania Europa ekialdean dago, Itsas Beltzaren ertzeetan.

• 22 milioi biztanle ditu.

• Dentsitatea 92 hab/km²

Errumaniaren geografia• Karpato mendiek

herrialdearen erdian daude.

• Danubio ibaiak hegoaldetik muga egiten du Bulgariarekin

Transilvania eskualdea

Burdin Ateak

KarpatoakKarpatoak

• Retezat-ek, Parke Nazionala , izugarrizko aberaztasun naturala du.

• Badago legenda bat. “Behin gragoi batek mendiekin b

urraktu zuen neska zoragarriabaten gatik, gragoiak irabazi zuen eta bere ezpatarekin mendi guztiak moztu zituen. Horrezkero laku giztiek neskaren izena dute “

Retezat (Karpatoak)Retezat (Karpatoak)

Danubioko “Burdinaren ateak”Danubioko “Burdinaren ateak”

Danubioak zintnzurra

zeharkatzen du Serbia eta

Errumania, eta Karpato eta

Balkan mendiak banatzen

dituena

Zergatik errumaniera hizkuntz erromanikoa da?

• Errumania hizkuntnz eta kultur eslabiarren herrialdez inguratuta dago.

• Zer gertatu zen Errumania latindar kultura hartzeko?

Romania

UkraineSlovakia

Serbia

Bulgaria

MoldovaHungary

Bucharest

Black Sea

Erromatar garaia

• Erromatar konkista baino lehen eskualdea daziar tribuek okupatuta zegoen eskualdea. Daziarrak indoeruoparrak ziren.

Daziar gerlaria ezkerraldean erromatar baten kontra

borrokatzen

Erromatar garaiaErromatar garaia• 107. urtean Trajano

enperadoreak Dazia konkistatu zuen

Urdinez erromatar eragina zuen eskualdea. Gorriz daziar askea.

Daziar gerlaria

Erromanizazioa• Erromatarrekin latina hizkuntza

zabaldu zen eskualdetik

Trajanoren zutabean, beste konkisten artean, Daziarena ere kontatzen da.

Errumaniako eskualdeak eta paisajeak

Karpato mendiak

Transilvania, Drakularen herrialdea

Monastegiak

COZIA Monastegia – Errumania

Eraikita 1388.ean Mircea cel Bătrân-ek. Han dago b ere ilobia. Errumaniako Erdi Aroroaren eraikinik garrantzitsuenetako bat da. XVI. mendean alde berri bat gehitu zitzaion.

Brucomina-ko Monastegia Brucomina-ko Monastegia

Elizak

Landa munduaErrumanian nekazaritza jarduerak pisu handi du oraindik eta populazio aktiboaren % 29 (2009)Okupatzen du

Espainian %4 eta Euskadin %1,6

Iglesia en Sârbi Josani, Maramureş. De alrededor del año 1684.

Transilvanian hegurrezko elizak , mota ahuetakoak, aurkitzen dira.

Surdesti-ko eliza

BucarestBucarest

Herrialdearen hiriburua, XV.

mendea sortua, Dâmbovita

ibaia-ren ertzean

(Danubioaren ibaiadar bat)

dago kokaturik.

Errumaniar hiri batzukErrumaniar hiri batzuk

Cluj-Napoca

Timisoara

Timişoara, Timis ibaitik dator

izena, hiri multikulturala da.

Han, alemaniarrak, magiarrak,

serbiarrak, italiarrak, greziarrak

eta palestinarrak bizi dira.

Johnny Weissmüller –en

(igerilari ospetsua, gero Tarzan

papera egingo zuena)

jaioterria izan zen.

Zerbitzu ugarien hiria da eta

336.000 biztanle ditu.

HERRI TIPIKO BAT

GastronomíaGastronomía

Ciorba, errumaniar zopa

Sarmale.. Haragia eta arroza azaren ostoetan bilduta.

ArtesaníasArtesaníasLa decoración de Huevos de Pascua tiene una gran importancia como forma de arte en Rumania. Se suelen decorar con símbolos religiosos y con dibujos de animales.

OhiturakOhiturak

• Errumaniarrek loreak oparitzen dituztenean beti inpar zenbakian egiten dute, par-ean hiletan jartzen dira eta.

JANTZIAJANTZIA

• Errumaniarrek garrantzia asko ematen diote presentzia fisikoari. Hirietan europar erara jasten dute, baina herrietan edadeko emakumeak beltzaz edota kolor ilunez jantzita eta buruan zapiarekin ikus daitezke.

FOLKLOREAFOLKLOREA

FOLKLOREAFOLKLOREA

Errumaniar gauza bitxi batzukErrumaniar gauza bitxi batzuk

"Ad aguas Herculi Sacras" - Băile "Ad aguas Herculi Sacras" - Băile Herculane Herculane

• Băile Herculane Bainu-etxe Caraş-Severin konderria, Cerna haranean, Bucarest-etik 5 kmra. Dago kokaturikl. Danubiotik nahiz trenatik hel daiteke.

• Jada 102. urtean Trajano enperadoreak bainu-etxe sortu zuen, Ad aquas Herculis sacras ad Mediam . Erromamtarrek tenpluak, monumentuak eta estatuak eraiki zituzten.

"Ad aguas Herculi Sacras" - Băile "Ad aguas Herculi Sacras" - Băile HerculaneHerculane

• Erromatarrak izan ziren sendotzeko urak modu arrazionala erabili zituzten lehenak.

• Bainu-etxea urte osoa dago irekia eta bvere hamabost iturri medizinalak erreuma, eta beste gaixotasun batzuk sendotzeko erabiltlzen dira.

LOKATAZKO SUMENDIAKLOKATAZKO SUMENDIAK

• 1867. urtean deskubritu ziren.

• Lokatza gasak bultzatzen du.

• Hilargi-paisaia ikus dateke

Mucanita-ko mendiko lurrin Mucanita-ko mendiko lurrin tranbide zaharra – tranbide zaharra – The old stream train-The old stream train-

• Vişeul de Sus-en, Maramureş-eko eskualdean , Errumaniako “mocanita” lekua da. Izugarrizko lurrin-trenbidearen ibilbidea du, 22 km-koa.

Sighisoara Errumaniako Sighisoara Errumaniako erdi aroko hiriaerdi aroko hiria

• Hantxe jaio zen Vlad Tepes Dracula.

Harriak hazten Harriak hazten al dira?al dira?

• Gauza bitxi hau Valcea konterriko Costesti lekuan ikus daiteke

• Harrigarria da, benetan, ikustea nola zentimetro pare bateko harri txikiak, zortzi metroko harri bihurtzen direla handienak.

• Euria egin osotean hasten da proozesua.

Pertsonai errumaniar ospetsuakPertsonai errumaniar ospetsuakhttp://www.rumtor.com/personajesfamososrumanos.html

Gimnasia

erritmikoaren

irabazle olinpikoa

Gheorghe Dumitru Muresan

NBA-ko jokalaria, bere izugarrizko garaierak, 2,32 m, baimendu zion zineman parte hartzea “Mi Gigante” filmearekin

HERTA MÜLLER –idazlea eta 2009ko Nobel sariduna

Bere azken nobelan, ‘Atemschaukel’, protagonista, II Mundu Gerra amaitu ostean Sobietar Batasuneko konzentrazio esparrura bidalitako 17 urteko gaztea da.

NICOLAE CEAUSESCU – NICOLAE CEAUSESCU – Errumaniako presidenteaErrumaniako presidentea

Modu diktatorial agindu zuen

CEAUSESCU-k CEAUSESCU-k 80-ko hamarkadanErrumania krisi bizian sartu zen eta herriak gabezi ikaragarriak jasan behar zituen .

1989-ko abenduam, TimisoaranTimisoaran iraultza egin zen

CeausescuCeausescu eta bere emaztea presoak egin zituzten

eta, garantiarik gabeko epaiketa egin ostean, heriotza

zigorrera kondenatu eta ejekutatu zituzten.

Vlad Draculea, “El Vlad Draculea, “El empalador”empalador”

Sighişoara-n (Transilvania) jaio zen eta XV mendeko printzea zen. Oso gogorra eta krudela zen.

. Gehien maite zuen tortura metodoa

gorputza “makilaz” zeharkatzea

zen. Horretarako 3,5 metroko

makila, puntarik gabekoa

sufrimendu handiagoa sortzeko,

erabiltzen zen. Sabelatik sartuta

uzten zen pertsona poliki, poliki hil

arte.

ILIE NASTASE –tenis jokalari ILIE NASTASE –tenis jokalari profesionala-profesionala-

Titulu guztira 52. Garrantzitsuenak:Open USA (1972), Roland Garros (1973)., Winbledon (1973) eta Open USA (1975).

JOHNNY WEISSMULLER –JOHNNY WEISSMULLER –zinemaren aktorea-zinemaren aktorea-

TARZAN pertsonaia interpretatu duen aktorerik ospetsuena

Kreditoak

http://aurelmusat.blogspot.com/2010/12/un-paraiso-naturaldelta-del-danubio.html