D�������

O����

Z����� A����

O�������

A��

Z�����

A-8

A-15

E-5

E-80

E-70

GI -631

N-634

N-1

GI -632

AP-1

Iturraran

Arditurri

KutxaGunea

Lizarrusti

Barandiaran

Arantzazu

Gipuzkoako Parketxe SareaBost gune, makina bat aukera

www.gipuzkoamendizmendi.netAtaungo UdalaAiakoUdala

OñatikoUdala

OiartzungoUdala

AtaungoUdala

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

Parketxeak eta Parke Naturalak

B i z k a i k o i t s a s o a

N a f a r r o a

A r a b a

B i z k a i a

A��

A����

O����

O�������D�������

A����A����

A r a b a

LizarrustiArantzazu

Barandiaran

IturraranKutxaGunea Arditurri

PAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETA

ARALARARALAR

AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI--ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ

AIAKOAIAKOHARRIAHARRIAHARRIAHARRIA

2

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

AurkibideaGipuzkoako Parketxe Sarearen aurkezpena

Arditurriko parketxea

Iturraran parketxea

Lizarrusti-Barandiaran parketxe hedatua

Arantzazuko parketxea

Zientziaren KutxaGunea

Mendeetako historia duten meategiak

Lorategi botanikoa duen baserria baino gehiago

Natura eta historia elkarturik

Natura, kultura eta izpiritualtasuna elkarloturik

Hirian txertaturiko naturarako atea

4

6

12

18

26

32

3

Gipuzkoako Parketxe Sarea

4

Gipuzkoako Parketxe Sarea

Gipuzkoako Parketxe Sarea Fundazioa irabazi-asmorik gabeko erakundea da. Fundazioaren helburu nagusia Gipuzkoako Parketxeen kudeaketa integratua burutzea bada ere, haren baitako jarduerak anitzak dira. Hala, Gipuzkoako Parketxeen Sarea sortu, sustatu eta zabaltzeaz gain, haren dinamizazioaz zein kudeaketa integratuaz arduratzea lehentasunezko jarduerak izango dira. Parketxe Sarearen bitartez, ingurumen-hezkuntza, natura-ingurunearen ezagutza, naturarekin lotutako natur zein hezkuntza-jarduerak sustatu nahi dira, betiere ingurumenarekiko errespetuzko balioak bultzatuz. Gainera, Gipuzkoako Parke Naturalen egoeraren jarraipena burutzeko ikerketa-proiektuak aurrikusten dira. Hori guztia, sektore publiko eta pribatuaren arteko lankidetza bultzatuz burutzeko ahalegina egingo da. Erakundearen presidentea Rafael Uribarren Axpe da, Gipuzkoako Foru Aldundiko Landa Ingurunearen Garapeneko Diputatua.

Gipuzkoako Parketxe Sarea Fundazioa

5

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Arditurriko Arditurriko p a r k e t x e a

Arditurriko p a r k e t x e a

6

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Arditurriko p a r k e t x e a

ARDITURRIKO PARKETXEA

AIAKO HARRIKO PARKE NATURALA

Meatzetako laborategia izandako eraikina, Aiako Harriko Parke Naturalaren bihotzera iristeko pasabidea da. Inguruaren natura- eta historia-ondarearen zehaztasunak ezagutzera ematen dira bertan. Parketxearen ondoan dauden meatzeak ere bisitatu daitezke, Aiako Harriko Parke Naturalaren taupadak bertatik bertara sentitzeko aukera ahalbidetuz.

Bere garaian meatzetako laborategia izan zena, egun, Aiako Harriko Parke Naturalaren interpretazio-zentroa da. Bertan, euskarri teknologiko modernoei esker, eremu babestuak biltzen duen ondare eta aniztasun osoa bisitarien begien aurrean aurkezten da.

Hala, beheko solairua natur arloari eskainia dago, hau da, granitozko mendilerroa, fauna eta landaredia jorratzen dira. Goiko solairuaren ardatza, aldiz, Arditurriko meatzeak dira.

Aiako Harriko Parke Naturalak barneratzen dituen 6.913 hektareek, oso gainazal gozagarria erakusteaz gain, lurrazpiko eremu interesgarria ezkutatzen dute. Añarbeko urtegiaren eta Urdaburu mendiaren arteko eremuan, pagadi eta hariztiak tartekatzen direneko ametsetako basoak azaltzen dira. Gizakiaren aspaldiko arrasto magikoek megalito itxura hartzen dute, bai Oielekun zein mendi lepoetan kokaturiko beste hainbat guneetan. Gainazaleko interesguneekin batera, Parkearen erraietan gordetako altxorrik ere bada, hala nola duela bi mila urtetik ustiatuak izan diren Arditurriko meatzeak. Aiako Harriaren sabaia, Paleozoikora bidaiatzeko proposamena luzatzen diguten granitozko hiru gailurrek osatzen dute: Irumugarrieta, Txurrumurru eta Erroilbide. Orografi aren zimurdurek ere Aitzondo eta Endara bezalako ibar ezkutu eta lasaiak marraztu dituzte; ur-jauzien eta harizti ikusgarrien babeslekuak.

7

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r d i t u r r i k o p a r k e t x e a

Ard i t urr i k o p ar k e t x e aMENDEETAKO HISTORIA DUTEN MEATEGIAK

Arditurriko parketxea: 943 494 521arditurri@gipuzkoamendizmendi.netarditurri@arditurri.com

www.gipuzkoamendizmendi.net

Aiako Harriko Parke Naturalak, bai lurrazalean zein lurraren azpian, balio handiko ondarea jasotzen du, eta hura ezagutaraztea helburu duten ekintzak eskaintzen dira. Horiek, erromatarren garaiko meatzeak bisitatuz, monumentu megalitikoen magia sentituz edo pagamotzen itxura bereziaren zergatiaz jabetuz garatuko dira. Horiekin batera, Aiako Harriko Parke Naturalak gordetzen duen natur-ondarearen nondik norakoaren berri ere ematen da.

ParketxeaSarrera doan

Meategiak Oinarrizko bisita:

Helduak 5 €Haurrak (5-12 urte) eta taldeak 3 €

Meategia sakonean:Helduak 7 €Haurrak (10-12 urte) eta taldeak 6 €

8

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r d i t u r r i k o p a r k e t x e a

ARRATSALDEZ:Arditurriko meategiak eta parketxea ikusiArditurriko altxorraren bila (talde-jolasa)

Meatzaritza eta geologia (LH, DBH, B����������)

Arditurriko meategiak eta parketxea ikusi

Ibilaldia meatzaritza lanak ikusteko

Unitate didaktikoa landu

ARRATSALDEZ: Arditurriko meategiak eta parketxea ikusiArditurriko altxorraren bila (talde-jolasa)

H e z i k e t a e s k a i n t z aGOIZ BAT ARDITURRIKO MEATZEETAN BI EGUN AIAKO HARRIKO PARKE NATURALEAN

EGUN BAT AIAKO HARRIKO PARKE NATURALEAN

(LH 2. ��� 3. �������, DBH, B����������)GOIZEZ: Ibilaldi gidatua (aukeran):

Arditurriko meatzaritza lanak

Oielekuko monumentu megalitikoak eta pagamotzak*

Aiako Harriko biodibertsitatea

Unitate didaktikoa landu

(LH 3. ������, DBH, B����������)

1.EGUNA GOIZEZ: Ibilaldi gidatua (aukeran):

Arditurriko meatzaritza lanak

Oielekuko monumentu megalitikoak eta pagamotzak*

Salneurria: 5 €Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 6 ordu

Iraupena: 6 ordu

Salneurria: 9 €

2.EGUNA GOIZEZ:Ibilaldia Bianditzera Aiako Harriko natur-ondarea eta kultur paisaiak ezagutzeko

Bazkaria Oiartzungo Arritxulo aterpean

Iraupena: 3 ordu

Oharra:Bazkaria etxetik ekarri behar da

*Garraioa behar da taldea abiapuntura eramateko eta, gero, jasotzeko (2-7 € pertsona bakoitzeko)

Salneurria: 12 €

Ostalaritza:(gosari 1, bazkari 1, afari 1, gau 1)12 urte arte: 23,20 €13 urtetik gora: 25,20 €

9

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r d i t u r r i k o p a r k e t x e a

Txango gidatuaketa egonaldiak

S���������: Familiak: helduak 2,5 €, 5-12 urte 1,5 €Taldeak: 2,50 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 70 €

Arditurriko meatzaritza erromatarren garaitik XX. menderarte

Ibilaldia Arditurriko meatzaritza paisaiak eta aztarnak ezagutzeko

Arditurriko kultur paisaiakMendi ibilaldia Unailekuko bordara

San Joakin eta Gaztelu zainen meazulo-sarrerak

Antzinako lanbideen aztarnak eta kontuak: labeak, ikazkintza, kontrabandoa...

Unailekuko pagadia

Oielekuko monumentu megalitikoak eta pagamotzak

Mendi ibilbide biribila Kausoko aparkalekutik abiatuz

Monumentu megalitiko ikusgarriak: Kauso, Oieleku, Basate… harrespilak

Pagamotzen baso zabalak

Aiako Harriaren inguruan Bianditzetik Aritxulegira ibilbidea

Aiako Harriko Parke Naturalaren ondare nagusiaren azalpena

Errengako mairubaratza

Ikuspegi bikainak

1 -2 orduko t xangoak

10

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r d i t u r r i k o p a r k e t x e a

S���������: Familiak: helduak 5 €, 5-12 urte 3 €Taldeak: 5 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 125 €

I�������: 2 egunS���������: Helduak: 18 €, 5-12 urte 12 €Ostalaritza (Arritxulo mendi-aterpean) Prezioak galdetuEgitaraua taldearekin adosteko aukera

Igoringo trikuharriak (2,5-3 ordu)Hernaniko Epelen abiapuntu eta helmuga duen mendi ibilbide biribila

Sagastieta, Igorin-Akolako trikuharriak...

Ikuspegi bikainak

Aiako Harriko Parke Naturala esku-eskura

Arditurriko parketxera eta meategira bisita gidatua

Arditurriko meatzaritza paisaiak eta aztarnak ezagutzeko ibilaldia

Aiako Harriko Parke Naturalaren ondare nagusia ezagutzeko ibilaldia Aritxulegitik Bianditzera

Oielekuko monumentu megalitikoak eta pagamotzak

2 - 5 o r d u k o t x a n g o a k

E g o n a l d i a k

11

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

I turraran Iturraran p a r k e t x e a

I turraran p a r k e t x e a

P A G O E T A

12

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

I turraran p a r k e t x e a

ITURRARAN PARKETXEA

PAGOETAKO PARKE NATURALA

Erdi Aroan sorturiko baserri ikusgarriaren babesean, maketek eta euskarri interaktiboek, Pagoetako Parke Naturalak gordetzen dituen altxorren dirdira bistaratzen dute. Haiekin batera, baserriari lotutako bizimoduen gaineko erakusketa etnografi koak eta inguruko Lorategi Botanikoak, parketxearen eskaintza borobiltzen dute.

Iturraran XVIII. mendeko jatorrizko egurrezko egitura mantentzen duen baserri ederra da eta bisitarientzako harrera-gunea izateaz gain, Pagoetako Parke Naturalaren interpretazio-zentroa ere bada.

Pagoetako ingurune fi sikoa eta etnografi koa ezagutarazten laguntzen duen erakusketa iraunkorra, tailer didaktikoa eta euskarri interaktiboak aurkitzen dira Iturraranen. Hauei esker, naturaren eta giza jardueren arteko orekaren berri izango du bisitariak.

Pago lekua da, izenetik hasita, Pagoeta. 2.860 ha-ko azalera hartzen du eta 678 m-ko altuera duen Pagoeta mendia Gipuzkoa kostaldeko gailur adierazgarrienetako bat da. Itsasoarekiko hurbiltasunari eta orientazio zein lur-mota aniztasunari esker, landareria eta fauna aberatsa du. Iturraran parketxearen inguruan dagoen 16 ha-ko Lorategi Botanikoan mundu guztiko 5.000 landare mota ezberdinez goza dezakegu. Iturrarango Erlategi Didaktikoan erleen bizitza ezkutu eta harrigarria zuzen zuzenean ezagutzeko aukera daukagu. Agorregiko Burdinola eta Errotak funtzionamenduan ikusiz XVIII. mendeko ezagueraren araberako ur aprobetxamendua nolakoa zen ikasi dezakegu. Galtzeko arriskuan dauden etxe abere arrazen eta egi atlantikoko fauna komunitatearen babeslekua ere bada parkea: betizuak, pottokak, oreinak, orkatzak, basurdeak… Antolatutako jardueretan parte hartuz edota bidezidorretatik lasai paseatuz, ia ahaztuta dugun mundu batean sartzeko aukera edukiko dugu, gizakiaren bizitzak naturaren erritmoekin bat egiten zueneko hartara.

13

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a I t u r r a r a n p a r k e t x e a

I t u rr ar a n p ar k e t x e aLORATEGI BOTANIKOA DUEN BASERRIA BAINO GEHIAGO

Iturraran parketxea: 943 835 389iturraran@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.netwww.aiapagoeta.com

Pagoetako Parke Naturalean, natur-ondarea eta baliabideen ustiapena besotik helduta doaz. Hala, bai animalia eta landareen ezagutza, zein denboraren zimurretan galdutako hainbat ustiapenen ulermena helburu duten hainbat jarduera eskaintzen dira. Horretarako, erleen mundua, elikaduraren aurpegi eta bide ezberdinak, ekosistemen osagaiak, Agorregiko burdingintza eta errotaritza, gure eskaintzaren oinarrizko edukiak izango dira.

SarreraHelduak: 1 €Haurrak (5-12 urte): 0,5 €Bisita gidatua: 1 €

14

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a I t u r r a r a n p a r k e t x e a

Pagoetako animaliak(LH 3. ������)GOIZEZ:

Mendi ibilaldia Sarrolan barna (oreinak, pottokak, betizuak…)

ARRATSALDEZ:Unitate didaktikoa landu (parketxean)Hitz sekretuko animaliaren ezaugarriak eta bizilekua ezagutu

Pagoetako ekosistemak(LH 3. ������)GOIZEZ:

Mendi ibilaldia Sagastizabalgo natur eskolara eta ginkanaUnitate didaktikoa landu

ARRATSALDEZ:Txokoetako jolasak, animaliak, landaretza eta geologia aztertuz

Erleak ezagutzen(LH 1. ��� 2. �������)

Erleen zuzeneko behaketa erlauntzen irekierarekinIpuinaren jolasaErleen produktuen dastaketa Kandelagintza (parketxean)

Elikadura eta Ingurumena(LH 1. ��� 2. �������)

Zerealak ezagutu eta ogi opilak egin (parketxean)Elika-piramidearen jolasaMendi ibilaldia Agorregira eta errotaklanean ikusi

Burdingintza eta Errotaritza(DBH 1. ��� 2. �������, B����������)

Errotaritzaren inguruko ikusentzunezkoa (parketxean)Burdingintza landu, antzinako lanbideen maketak ikusizAgorregiko errotak eta burdinola lanean ikusi

Landaretza(LH 3. ������)

Lorategi botanikoan zehar ibilaldia eta ginkana jokuaBasoen jolasa (parketxean)Unitate didaktikoa landu

H e z i k e t a e s k a i n t z aGOIZ BAT PAGOETAKO PARKE NATURALEAN EGUN BAT PAGOETAKO PARKE NATURALEAN

Salneurria: 6 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 6 €

Iraupena: 6 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 4 ordu

Iraupena: 6 ordu

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

15

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a I t u r r a r a n p a r k e t x e a

Txango gidatuaketa egonaldiak

Erlategia (1,5 ordu)

Erleen zuzeneko behaketa erlauntzen irekierarekin

Erleen onurak ezagutu eta naturan duten garrantziaz jabetu

Agorregiko Burdinola eta Errotak (1,5 ordu)

Mendi ibilaldia Agorregira

Errotak eta burdinola ikusi

Antzinako bizimodua eta lanbideak ezagutu

Pagoetako animaliak (1,5 ordu)

Mendi ibilaldia Sarrolan barna (oreinak, pottokak eta betizuak)

1 -2 orduko t xangoak

S���������: Familiak: helduak 2,5 €, 5-12 urte 1,5 €Taldeak: 2,50 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 70 €

16

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a I t u r r a r a n p a r k e t x e a

Iturraran baserria eta Agorregiko Burdinola eta Errotak (3 ordu)

Parkeko ikusentzunezkoa

Antzinako bizimodua eta lanbideak ezagutu

Mendi ibilaldia Agorregira

Errotak eta burdinola ikusi

Erlategia eta kandelagintza (3 ordu)

Erleen zuzeneko behaketa erlauntzen irekierarekin

Erleen produktuen dastaketa

Kandelagintza

Erlategia eta Lorategi Botanikoa (3 ordu)

Erleen zuzeneko behaketa erlauntzen irekierarekin

Ibilaldia Lorategi Botanikoan

Polinizazioaren garrantzia ezagutu

2-5 orduko t xangoak

Lorategi Botanikoa: Lau urtaroak (3 ordu)

Lorategi Botanikoan ibilaldia

Landareek klima eta leku ezberdinetara egokitzeko duten gaitasunaz jabetu

Landare aniztasunaz ohartu

Kultur paisaia: mendia eta basoa (3 ordu)

Askotariko hartzaile eta interesetara egokitutako mendi ibilaldiak

Landa ingurunera hurbildu

Pagoetako animaliak ezagutu (oreinak, pottokak eta betizuak)

Antzinako bizimodua eta lanbideak ulertu

Gizakia eta ingurumenaren arteko elkarrekintzaz jabetu

S���������: Familiak: helduak 5 €, 5-12 urte 3 €Taldeak: 5 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 125 €

17

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Lizarrusti-Barandiaran Lizarrusti-Barandiaran p a r k e t x e h e d a t u a

L izarrusti-Barandiaran p a r k e t x e h e d a t u a

A R A L A R

18

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Lizarrusti-Barandiaran p a r k e t x e h e d a t u a

LIZARRUSTIKO PARKETXEA

ARALARKO PARKE NATURALA

JOSE MIGEL BARANDIARAN MUSEOA

Aralarko Parke Naturalaren aurpegi anitzen erakusleihoa bi eraikinek osatzen dute: Lizarrustiko parketxea eta Jose Migel Barandiaran museoa. Historia darien eraikin horietan eskainitako baliabideek lagunduta, Aralarko Parke Naturalaren zoko ezkutuetan gordetako natura eta mitologia agerian geratuko dira.

Aralarko Parke Naturalak bilduriko 10.971 hektareatan eta Ganbo mendiaren itzalpean, natura-ondarearen benetako harribitxiak gordetzen dira. Parke Naturalaren azaleraren laurdena pagadiz estalita dago, horietako gehienak Lizarrusti eta Balankaleku artean kokatzen direlarik. Lareoko urtegian, baso trinkoen isla eder eta lasaia urdindu egiten da. Arritzaga ibarrak, meategiak ustiatzen zireneko garaietara bidaiatzeko proposamena luzatzeaz gain, ur-jauzi ederrez gozatzeko aukera eskaintzen du. Gipuzkoako mendizaletasunaren ikurra den Txindoki (Larrunarri) mendia, bere 1.346 metroko altueratik zabaltzen den ikuspegi ikusgarria nori erakutsi zain dago. Belartzak, saroiak, ardi latxak, Jentilarri eta bestelako trikuharriak edo Idiazabalgo gazta, mankomunitateko larreetan 5.000 urte baino gehiagoetan zehar garatu den kulturaren osagaiak dira, artzain-kultura.

Lizarrustiko parketxea, antzinako mikeletetxe izandakoan kokatzen da. Bisitarientzako harrera-gunea, taberna, jatetxea eta aterpetxea jasotzeaz gain, interpretazio zentroa ere biltzen du. Azken honek, hiru areto nagusi ditu: zentzumenak lantzen dituen gela, ibilbideei buruzkoa eta gune ludikoa.

Jose Migel Barandiaran museoa, Ataungo San Gregorio auzoko Larruntza errota zaharrean kokatuta dago, eta gure herriaren etnografi a eta Historiaurrearen ikertzaile handia izan zenaren bizitza eta lana jorratzen du.

19

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

Lizarrusti-Barandiaran parketxe hedatua

NATURA ETA HISTORIA ELKARTURIK

Lizarrustiko parketxea: Lizarrusti gaina (Ataun) | 943 180 335 - 943 670 249 (jarduerak) 943 582 069 (ostalaritza)lizarrusti@gipuzkoamendizmendi.netJM Barandiaran museoa: Larruntza errota, San Gregorio (Ataun) | 943 180 335 - 943 670 249barandiaran@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.net

Aralarko Parke Naturalak jasotzen duen natur- eta kultura-ondarea oinarri, ingurunearen ezaugarriak eta bertan erroturiko gizakien arteko erlazioa azpimarratuko duten ekintzak burutzen dira. Horiek, Barandiaran Museoan, Lizarrustiko Parketxean eta gidaturiko tailer edo ibilaldietan zehar garatuko dira.

JM Barandiaran museoaSarreraHelduak: 1 €Haurrak (5-12 urte): 0,5 € Bisita gidatua: 1 €

Lizarrustiko parketxeaSarrera doanBisita gidatua: 1 €

20

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

H e z i k e t a e s k a i n t z aGOIZ BAT ATAUNEN

EGUN BAT ATAUNEN

GOIZ BAT ARALARKO PARKE NATURALEAN

EGUN BAT ARALARKO PARKE NATURALEAN

Aralarko mitologia eta Jose Migel Barandiaran(LH, DBH, B����������)

Ibilaldia Ataunen barnaJM Barandiaran museoa ikusiUnitate didaktikoa landu

Aralarko kultur-ondarea(LH 2. ��� 3. �������, DBH, B����������)GOIZEZ:

Ibilaldia Ataunen barna (mitologia)JM Barandiaran museoa ikusi

ARRATSALDEZ:Errotatxo errota eta zerrategia ikusiTailerra: indusketa arkeologikoa / labar artea

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Aralarko ekosistemak(LH 2. ��� 3. �������, DBH, B����������)

Ibilaldia Parke Naturalean (Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti)Biodibertsitatea eta geologiaUnitate didaktikoa landu

Megalitoak eta abeltzaintza(DBH 2.������ , B����������)

Ibilaldia Parke Naturalean (Lizarrusti-Jentillarri-Lizarrusti)Lizarrustiko parketxea ikusiUnitate didaktikoa landu

Salneurria: 3 €

Salneurria: 6 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 6 €Iraupena: 6 orduIraupena: 6 ordu

Iraupena: 3 ordu Iraupena: 3 ordu

21

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e e x t e n d i d o L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n

(LH 2. ��� 3. �������, DBH, B����������)1.EGUNAGOIZEZ:

Ibilaldia Ataunen barna (mitologia)JM Barandiaran museoa ikusi

2.EGUNAGOIZEZ:

Aralar Parke Naturaleko kultur paisaiak Ibilaldia (Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti)

Bazkaria Lizarrustiko parketxean

ARRATSALDEZ:Tailerra:

Indusketa arkeologikoa / labar arteaUnitate didaktikoa landu

Arratsaldez Lizarrustiko parketxera Bertan afaldu eta lo egin

Salneurria: 9 €Ostalaritza: 28€(gosari 1, bazkari 1, afari 1, gau 1)

*Garraioa behar da taldea Lizarrustira eramateko edo/eta, gero, jasotzeko (2,5-7 € pertsona bakoitzeko)

BI EGUN ARALARKO PARKE NATURALEAN

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

22

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e e x t e n d i d o L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n

(LH 3. ������, DBH, B����������)1.EGUNAGOIZEZ:

Ibilaldia Ataunen barna (mitologia)JM Barandiaran museoa ikusi

2.EGUNAGOIZEZ:

Megalitoak eta abeltzaintza Ibilaldia Parke Naturalean(Lizarrusti-Jentillarri-Lizarrusti)

3.EGUNAGOIZEZ:

Unitate didaktikoa landuTailerrak eta talde-jolasak

(basoan eta parketxean)

ARRATSALDEZ:Tailerra:

Indusketa arkeologikoa / labar arteaUnitate didaktikoa landu

Arratsaldez Lizarrustiko parketxera Bertan afaldu eta lo egin

Salneurria: 15 €Ostalaritza: 45 €(2 gosari, 2 bazkari, 2 afari, 2 gau)

*Garraioa behar da taldea Lizarrustira eramateko edo/eta, gero, jasotzeko (2,5-7 € pertsona bakoitzeko)

HIRU EGUN ARALARKO PARKE NATURALEAN

Oharra:bazkaria mendian (bidai poltsa)

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 7-8 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

23

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

Txango gidatuaketa egonaldiak

Jose Migel Barandiaran museoa eta Errotatxo (2 ordu)

JM Barandiaranen bizitza eta lana ezagutzeko bisita gidatua museoan

Errotatxo errota eta zerratokira bisita gidatua

Mitologia ibilbidea (2 ordu)

San Martin auzotik abiatu eta JM Barandiaran museoan amaitu

Errotatxo errota eta zerratokiaren bisita gidatua

Larraitz eta Abaltzisketa arteko ibilbide irisgarria (2 ordu)

Natur-ondarea: paisaia, landaretza eta fauna

Natura eta gizakien jarduerekin lotutako sineskera eta ohitura zaharrak

1 -2 orduko t xangoak

S���������: Familiak: helduak 2,5 €, 5-12 urte 1,5 €Taldeak: 2,50 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 70 €

24

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

I�������: 2 egunS���������: Helduak: 13 €, 5-12 urte 12 €Ostalaritza (Lizarrustiko parketxean )Prezioak galdetuEgitaraua taldearekin adosteko aukera

Etxea : bizitokia baino askoz gehiago (3 ordu)

JM Barandiaranen jaiotetxea, eta bizilekua (Sara etxea) kanpotik ikusi

San Gregorio auzoko hilerrira bisita JM Barandiaranen hilarria ikustera

Bisita gidatua JM Barandiaran museoan

Aralarko Parke Naturalaren paisaia kulturalak (3 ordu)

Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti mendi ibilbidea

Bisita gidatua Lizarrusti parketxean

Aralarko natur-ondarea: basoa eta geologia

Gizakiaren jarduera ezberdinak: abeltzantza, basogintza...

Aralarko megalitoak eta abeltzantza (4,5 ordu)

Bisita gidatua Lizarrusti parketxean

Lizarrusti-Jentillari-Lizarrusti mendi ibilbidea

Aralarko Parke Naturalaren ondarea esku-eskura

Bisita gidatua JM Barandiaran museoan

Mitologia ibilbidea

Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti mendi ibilbidea

Lizarrustiko parketxearen bisita gidatua

Lizarrusti-Jentillari-Lizarrusti mendi ibilbidea

2-5 orduko txangoak E g o n a l d i a k

S���������: Familiak: helduak 5 €, 5-12 urte 3 €Taldeak: 5 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 125 €

25

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Arantzazuko Arantzazuko p a r k e t x e a

Arantzazuko p a r k e t x e a

A I Z K O R R I

26

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Arantzazuko p a r k e t x e a

ARANTZAZUKO PARKETXEA

AIZKORRI - ARATZEKO PARKE NATURALA

Aizkorri-Aratzeko Parke Naturalaren 15.919 hektareek, berezko distira duten hainbat altxor barneratzen dituzte. Hala, kultura eta natura elkarloturik agertzen deneko ingurune aberats honen aurpegiak guztiz anitzak dira. Gipuzkoako tontorra den Aitxuri menditik, haren magalean kokaturiko interesguneen erakarpen-indarra sentitu daiteke. San Adrian (Lizarrate) haitzuloak, kareharria biluzteaz gain, mendeetako lo geldia salatzen duen gazteluaren arrastoak, ermita eta aspalditik erabilitako galtzadaren berri ematen digu. Duela 5.000 urte ingurutik abeltzaintza ezagutu duten Urbia eta Degurixa, jarduera honek utzitako oinatz biziaren erakusleiho dira. Parke Naturalak biltzen dituen basoen artean, Altzaniko pagadia bereziki esanguratsua da, bere ia 2.000 hektareek natur-bizitza ugari babesten baitute. Era berean, Iturrigorriko pagadiko pagamotz ederrak ezagutzea merezi du.

Parkeko nonbaiten izpiritualtasuna, kultura eta natura aurpegi bakarrean azaltzen badira, hura Arantzazuko santutegia da. Inguru honetatik, gainera, Gomiztegi baserriraino iristen den ibilbide irisgarria abiatzen da. Natura, kultura eta izpiritualtasuna elkarloturik azaltzen deneko ingurunean kokaturik, Aizkorri-Aratzeko Parke Naturalaren atea da. Behin atea zeharkatuta, lur azpiko mundu magikoa ezagutu, basoetan murgildu edota abeltzaintzaren bilakaeran sakontzeko baliabideak bertatik bertara azalduko dira.

Gandiaga II Topagunean kokaturiko parketxea, bisitarientzako harrera-gunea izateaz gain, Parke Naturalaren interpretazio-zentroa ere bada.

Horretarako, besteak beste, erakusketa iraunkorra, gela didaktikoak edota euskarri interaktiboak, Parke Naturalak gordetzen duen ondarea azaltzeko baliabideak dira. Horiei esker, lur azpiko eremuak ezagutu, basoetan murgildu edota abeltzaintzaren bilakaeran sakontzeko aukera dago.

27

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r a n t z a z u k o p a r k e t x e a

Aran tzazuk o parke t x e aNATURA, KULTURA ETA IZPIRITUALTASUNA ELKARLOTURIK

Arantzazuko parketxea: Arantzazu auzoa, Gandiaga II eraikina Oñati | 943 782 894 | arantzazu@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.net

Aizkorri-Aratz Parke Naturalak biltzen dituen alor eta ezaugarri ezberdinetan oinarrituriko jarduerak eskaintzen dira. Horien bitartez, ingurunearen berri emateaz gain, gizakiak bertan izandako bizimoduak ere azaltzen dira.

SarreraHelduak: 1 €Haurrak (5-12 urte): 0,5 €Bisita gidatua: 1 €

28

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r a n t z a z u k o p a r k e t x e a

H e z i k e t a e s k a i n t z aGOIZ BAT ARANTZAZUN

EGUN BAT

AIZKORRI-ARATZ PARKE NATURALEAN

Basoa(LH 3. ������, DBH 1. ��� 2. �������, B����������)GOIZEZ:

Ibilbidea Iturrigorriko basoanPagamotzak Bioaniztasun adierazleak

ARRATSALDEZ:Parkeko ikuspegia (parketxean)Basoen bilakaera (hornitzaile izatetik aisialdi gune izatera) Unitate didaktikoa landu

Artzaintza(LH 3. ������, DBH 1. ��� 2. �������, B����������)(P������� �����: LH 2. ��� 3. �������, DBH 1. ������)GOIZEZ:

Larrez larre ibilbideaDuruko saroia eta mendiko artzaintza Mendiko txabolak (artzain bizilekuak)

ARRATSALDEZ:Egungo artzain bizimodua (Artzain Eskola)Latxa arrazako animalien izenakAbereen elikagaiak Unitate didaktikoa landu

Aizkorri-Aratzeko kultur paisaiak(DBH 1. ��� 2. �������, B����������)GOIZEZ:

Mendi ibilaldia UrbiaraArantzazuko kondairaBasoak zeharkatuz (zuhaitz motak)Artzaintzaren eragina paisaian

ARRATSALDEZ:Parketxea ikusi Unitate didaktikoa landu

Arantzazu ezagutuz(LH 1., 2. ��� 3. �������)

Arantzazuri buruzko zertzeladak Parkea osotasunean azaldu (parketxean)Itsu-mitsuka jolasa (ibilbide irisgarria) Unitate didaktikoa landu

Lur gaineko eta lur azpiko altxorrak(LH 2. ��� 3. �������, DBH 1. ��� 2. �������, B����������)

Parkeko lurrazala: kareharrizko formazioak, basoak eta larreak (parketxean)Arrikruzko kobak ezagutu (estalaktitak, estalagmitak, eszentrikoak..) Unitate didaktikoa landu

Basoa (LH 1., 2. ��� 3. �������)Arantzazu-Gomiztegi ibilbide irisgarrian

Parkea osotasunean azaldu (parketxean)Parkeko fauna eskura Pagamotzaren sekretuak (Paulo pagamotzaren ipuina) Unitate didaktikoa landu

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Salneurria: 3 €

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Iraupena: 3 ordu

Oharra:bazkaria etxetik ekarri behar da

Salneurria: 6 €

Salneurria: 6 €

Salneurria: 6 €

Iraupena: 6 ordu

Iraupena: 6 ordu

Iraupena: 6 ordu

29

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r a n t z a z u k o p a r k e t x e a

Txango gidatuaketa egonaldiak

Arantzazu ezagutuz (2 ordu)Arantzazuri buruzko zertzeladakParkea osotasunean azaldu (parketxean)Arantzazuko ibilbide irisgarriaElgea-Urkila Arabako muga

Arantzazuko kondaira (2 ordu)Urbiara oinez igoRodrigo de Baltzategiren txabolaren aztarnak

Erroitegiko iturria

Arantzazu-Gomiztegi ibilbide irisgarria (2 ordu)

Kurtzipizioa ermitaPeñakulo, harkaitzaren alboan egindako baserriaArantzazuko behatokiaGomiztegiko belardiakBisita Artzain Eskolara

1 -2 orduko t xangoak

S���������: Familiak: helduak 2,5 €, 5-12 urte 1,5 €Taldeak: 2,50 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 70 €

30

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a A r a n t z a z u k o p a r k e t x e a

Aizkorri-Aratzeko kultur paisaiak (4 ordu)

Parketxeko maketan ibilaldia landuArantzazutik Urbiara igoAma birjinaren kondaira eta Rodrigo de Baltzategiren txabolaren aztarnakUrbia, mendiko belardi amaigabeakTrikuharriaren errituala Ardibideak jarraituz Duruko saroira

Iturrigorriko pagadia eta pagamotzak (4 ordu)

Parketxeko basoko atalean bilakaera ezagutuIbilbidea IturrigorriraFrantziskotarren futbol zelaiakPagadia eta pagamotzakBioaniztasunaren adierazleak

Larrez larre (4 ordu)Euskal artzainen bizimoduari buruzko ikusentzunezkoaDuruko saroia eta mendiko artzaintzaOñatiko ikuspegia Belarko mendi tontorretik

Artzain Eskola, egungo artzaintzaren eredu

Ezkutuko bidea (4 ordu)Frantziskotarren futbol zelaiakSaroiak, Arriona eta Bellotzako hausterretzakIturrigorriko pagamotzak

Igoera Arantzazura

Lur gaineko eta lur azpiko altxorrak (4 ordu)

Arantzazuko sakonunera jaitsieraGesaltzako kobaArrikruzko baserria eta benta Arrikruzko kobak

Arantzazuko baserriak harria eta ura (4 ordu)

Arantzazuko elizbidetik sakonunera jaitsiArrolako eta Albitxuriko baserriak eta auzo-etxeaArantzazuko errekaAkuegiko errota zaharra Iritegiko iturburua

2 -5 orduko txangoak

S���������: Familiak: helduak 5 €, 5-12 urte 3 €Taldeak: 5 €25 lagun baino gutxiagoko taldea: 125 €

31

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Zientziaren Kutxagunea Zientziaren Kutxagunea Zientziaren Kutxagunea

32

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a

Zientziaren Kutxagunea

ZIENTZIAREN KUTXAGUNEA

Donostiako Miramongo parke teknologikoan kokaturik, natura eta hirigunea lotzen dituen eszenatokia da. Bertan, Gipuzkoako Parke Naturalak eta parketxeak bisitarien aurrean plazaratzen dira. Hala, Kutxagunea, hirian txertaturiko naturarako atea da.

Gipuzkoako Parke Naturalak eta parketxeakbisitarien esku uzten dituen eremua da, naturarako ateahirian. Informazioa modu erakargarrian aurkezteaz gain,komunikazio-estilo berria du, objektuen maneiuan etaesperimentuetan oinarritua. KutxaGuneak inguru bizia eskaininahi du, zientziaren eta teknikaren munduarekin loturikojardueretan parte hartzeko. Adin guztietarako egokia dendibulgazio zientifi koko zentroa da, printzipio zientifi koakulertzeko hezkuntza-programen osagarri eta aisialdirakobaliabide egokia, bai familiarekin bai bakarrik gozatzeko.Finean, Gipuzkoa Donostia Kutxak eskainitako gizarte-ekintzada eta gizartearen zerbitzura egongo den kultur eta hezkuntza baliabidea izatea du helburu.

Zientziari buruz ikasi eta harekiko sentikortasuna zabaltzekolekua izateaz gain, adin eta mota guztietako pertsoneiegokituriko gunea da. Hala, baliabide ezberdin ugari eskaintzenditu: aldi baterako edo iraunkorrak diren erakusketakplazaratzeko aretoak, haurrentzako Txikiklika, astronomia behatokia eta multimedia-planetario digitala, besteak beste.

Naturarako atea hirian izatea ez da kasualitatea, bere inguru hurbilean 50 zuhaitz mota baino gehiago ikus daitezke. Horretaz gain, bere lorategian Gipuzkoako 20 eraikin historiko esanguratsuren maketak disfrutatu daitezke ere.

33

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s K u t x a E s p a c i o d e l a C i e n c i a

Z i e n t z i a r e n K u t x a G u n e aHIRIAN TXERTATURIKO NATURARAKO ATEA

Zientziaren KutxaGunea : Mikeletegi pasealekua 43-45 20.009 Donostia / 943 012 478kutxaespacio@kutxagunea.orgwww.kutxaespacio.es

Donostiako Miramongo parke teknologikoan kokaturik eta ingurumenarekinbat eginda, zientziaren zenbait alderdi berritzaile eta bereziak lantzekoaukera eskaintzen duen gunea da. Horretarako, HIPATIA izeneko erakusketairaunkorra bisitatu, hezkuntza-maila ezberdinei egokituriko tailerrak garatuedota planetariumean bideraturiko saioak garatzeko aukera luzatzen da.

Sarrera2 ekitaldi gidatu: 5,5 €3 ekitaldi gidatu: 7,5 €

34

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s K u t x a E s p a c i o d e l a C i e n c i a

BI ORDUKO EKITALDIAK ZIKLO BAKOITZARI EGOKITURIKO ESKAINTZA.

1.HAUR HEZKUNTZA:a.Basoan barrena tailerra-Txikiklik berrianb.Bisita gidatua museoanc.3. Ekitaldia:

Planetarium Txiki berrian saioa + 2 € gehiago

2.LHI 1:a. “Natura eta Zu” tailerra- Txikiklik berrianb.Bisita gidatua museoanc.3. Ekitaldia:

Planetarium Txiki berrian saioa + 2 € gehiago

3.LHI 2: a.Zentzuzko natura-Txikiklik berrianb.Kartoizko suziriaren sekretua Planetarium digitaleanc.3. Ekitaldia:

Bisita gidatua museoan + 2 € gehiago

4.LHI 3:a.Uraren Zikloa tailerrab.Bisita gidatua museoanc.3. Ekitaldia:

Kartoizko suziriaren sekretua

Planetarium digitalean + 2 € gehiago

5.DBH 1:a.Elektrizitate tailerrab.Bisita gidatua museoanc.3. Ekitaldia:

Eguneko Zeruaren azalpena Planetarium Digitalean + 2 € gehiago

6.DBH 2:a.Elektrizitate tailerrab.Energia alternatiboen tailerrac.3. Ekitaldia:

Eguneko Zeruaren azalpena Planetarium Digitalean + 2 € gehiago

7.BATXILERGOA:a.Elektrizitate tailerrab.Eguneko Zeruaren azalpena Planetarium Digitalean c.3. Ekitaldia:

Bisita gidatua museoan + 2 € gehiago

35

D�������

AIAKO HARRIAAIAKO HARRIA

PAGOETAPAGOETA

ARALARARALAR

AIZKORRI-ARATZAIZKORRI-ARATZAIZKORRI-ARATZ

O����

Z����� A����

O�������

A��

Z�����

A-8

A-15

E-5

E-80

E-70

GI -631

N-634

N-1

GI -632

AP-1

Iturraran

Arditurri

KutxaGunea

Lizarrusti

Barandiaran

Arantzazu

Gipuzkoako Parketxe SareaBost gune, makina bat aukera

Ataungo UdalaAiakoUdala

OñatikoUdala

OiartzungoUdala

AtaungoUdala

D�������

O����

Z����� A����

O�������

A��

Z�����

A-8

A-15

E-5

E-80

E-70

GI -631

N-634

N-1

GI -632

AP-1

Iturraran

Arditurri

KutxaEspacio

Lizarrusti

Barandiaran

Arantzazu

Red de Parketxes de GipuzkoaCinco espacios, infinidad de opciones

www.gipuzkoamendizmendi.net

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

Parketxes y Parques Naturales

M a r C a n t á b r i c o

N a v a r r a

Á l a v a

B i z k a i a

A��

A����

O����

O�������D������� - S�� S��������

A����A����

Á l a v a

LizarrustiArantzazu

Barandiaran

IturraranKutxaEspacio Arditurri

PAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETAPAGOETA

ARALARARALAR

AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI-AIZKORRI--ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ-ARATZ

PEÑASPEÑASDE AIADE AIADE AIADE AIA

2

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

‘‘IndicePresentación de la Red de Parketxes de Gipuzkoa

Parketxe de Arditurri

Parketxe Iturraran

Parketxe extendido Lizarrusti-Barandiaran

Parketxe de Arantzazu

KutxaEspacio de la Ciencia

Minas con siglos de historia

Mucho más que un caserío con jardín botánico

Fusión de naturaleza e historia

Naturaleza, cultura y espiritualidad unidas

Acceso a la naturaleza enclavado en la ciudad

4

6

12

18

26

32

‘

3

Red de Parketxes de Gipuzkoa

4

Red de Parketxes de Gipuzkoa

La Fundación Gipuzkoako Parketxe Sarea es una institución sin ánimo de lucro. Por expreso deseo de sus creadores, esto es, la Diputación Foral de Gipuzkoa, Kutxa, y los ayuntamientos de Aia, Ataun, Oiartzun Y Oñati, su actuación está encaminada a responder a los objetivos de interés general. A pesar de que el objetivo principal de la Fundación es desarrollar una gestión integral de los Parketxes de Gipuzkoa, las tareas que la conforman son diversas. Así, además de crear, promover y difundir Gipuzkoako Parketxe Sarea, el desarrollo de su dinamización así como su gestión integral, serán ocupaciones prioritarias. Por medio de la Parketxe Sarea, y partiendo de los valores de respeto hacia el medio ambiente, se pretenden fomentar la educación medioambiental, el conocimiento del medio natural y aquellas actividades educativas relacionadas con la naturaleza. Así mismo, se prevé desarrollar proyectos de investigación con el objeto de realizar un seguimiento de los Parques Naturales de Gipuzkoa. Para llevar a cabo todo ello, se hará un esfuerzo por promover la colaboración entre el sector privado y el público.A pesar de que la sede de la Fundación se ubica en el palacio de la Diputación, las ofi cinas se localizan en el polígono Ibaiondo de Hernani. El gobierno, la administración y el máximo órgano representativo recaen sobre el Patronato.

Fundacion Gipuzkoako Parketxe Sarea,

5

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

P a r k e t x e d eP a r k e t x e d e

Arditurri P a r k e t x e d e

Arditurri

6

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

P a r k e t x e d e

Arditurri

PARKETXE DE ARDITURRI

PARQUE NATURAL PENAS DE AIA

Edifi cio que albergaba el laboratorio de las minas, es el pasadizo para llegar al corazón del Parque Natural Peñas de Aia. En el Parketxe conoceremos los pormenores del patrimonio natural e histórico del entorno. También se pueden visitar las minas situadas junto al Parketxe; de esa forma, podremos sentir desde dentro los latidos del parque.

El que en su día fuera laboratorio de las minas, actualmente es centro de interpretación del Parque Natural Peñas de Aia. Allí, y a través de modernos soportes tecnológicos, se muestra a los ojos del visitante todo el patrimonio y la variedad natural presente en el entorno protegido.

Así, la planta baja está dedicada al entorno natural, se estudian la sierra granítica, la fauna y la fl ora. El eje fundamental de la planta superior, por su parte, son las minas de Arditurri.

,

El Parque Natural Peñas de Aia tiene una superfi cie de 6.913 hectáreas que, además de una superfi cie muy atractiva, esconde un entorno subterráneo muy interesante. El área comprendida entre el monte Urdaburu y las orillas del embalse de Añarbe engloba bosques de ensueño donde se intercalan magnífi cos hayedos y robledales. Los antiguos vestigios de presencia humana adquieren carácter de megalito, tanto en Oieleku como en muchos otros entornos de las cimas montañosas. Además de los lugares de interés en la superfi cie, también hay tesoros escondidos en las entrañas del parque, como por ejemplo las minas de Arditurri, que han sido explotadas durante los últimos dos mil años. Las Peñas de Aia, techo del parque, están formadas por tres cumbres que nos invitan a viajar al Paleozoico: Irumugarrieta, Txurrumurru y Erroilbide. Gracias a la orografía sinuosa del entorno se dibujan barrancos recónditos y tranquilos como Aitzondo y Endara, refugio de cascadas y hayedos espectaculares.

7

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e d e A r d i t u r r i

P ar k e t x e d e Ard i t urr iMINAS CON SIGLOS DE HISTORIA

Parketxe de Arditurri: 943 494 521arditurri@gipuzkoamendizmendi.netarditurri@arditurri.com

www.gipuzkoamendizmendi.net

El Parque Natural Peñas de Aia abarca un patrimonio de gran valor, tanto en su superfi cie como bajo tierra, y se ofrecen actividades cuya fi nalidad es darlo a conocer; actividades que se desarrollan visitando las minas de la época romana, sintiendo la magia de los monumentos megalíticos y asimilando las causas de ese aspecto peculiar del haya desmochada. Además, se explica también las características del patrimonio natural conservado en el Parque Natural Peñas de Aia.

Parketxe:Entrada gratuita

Minas:Visita esencial:

Adultos 5 €Niños (5-12 años) y grupos 3 €

La mina en profundidad:Adultos 7 €Niños (10-12 años) y grupos 6 €

8

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e d e A r d i t u r r i

POR LA TARDE:Visita a las minas y parketxe de ArditurriEn busca del tesoro de Arditurri (juego de grupo)

Minería y geología (EP, ESO, B�����������)

Visita a las minas y parketxe de Arditurri

Itinerario para conocer los vestigios de la actividad minera

Desarrollo de unidad didáctica

POR LA TARDE: Visita a las minas y parketxe de ArditurriEn busca del tesoro de Arditurri (juego de grupo)

O f er t a e d u c a t i v aUNA MANANA EN LAS MINAS DE ARDITURRI

DOS DIAS EN EL PARQUE NATURAL PENAS DE AIA

UN DIA EN ELPARQUE NATURAL PENAS DE AIA

(EP ������ 2 � 3, ESO, B�����������)POR LA MAÑANA: Excursión con guía (a elegir):

Actividad minera en Arditurri

Monumentos megalíticos y hayas desmochadas de Oieleku*

Biodiversidad de Peñas de Aia

Desarrollo de Unidad Didáctica

(EP ����� 3, ESO, B�����������)

DÍA 1: POR LA MAÑANA: Excursión con guía (a elegir):

Labores mineras en Arditurri

Monumentos megalíticos y hayas desmochadas de Oieleku*

Precio: 5 €Duración: 3 horas

Duración: 6 horas

Duración: 6 horas

Precio: 9 €

DÍA 2: POR LA MAÑANA:Excursión a Bianditz para conocer el patrimonio natural y los paisajes culturales de Peñas de Aia

Comida en el albergue Arritxulo de Oiartzun

Duración: 3 horas

Nota:Hay que traer la comida de casa

*Transporte necesario para llevar al grupo al punto de partida y posteriormente recogerlo (2-7 € por persona)

Precio: 12 €

Alojamiento:(1 desayuno, 1 comida, 1 cena, 1 noche)Hasta 12 años: 23,20 €A partir de 13 años: 25,20 €

,

,

,

,

,

9

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e d e A r d i t u r r i

Excursiones con guia y estanciasguia y estanciasExcursiones con guia y estanciasExcursiones con ,

P�����: Familias: adultos 2,5 €; 5-12 años 1,5 €Grupos: 2,50 €Grupo inferior a 25 personas: 70 €

Minería en Arditurri desde la época romana hasta el siglo XX

Itinerario para conocer los paisajes y vestigios mineros en Arditurri

Paisajes culturales de ArditurriItinerario de monte a la borda Unaileku

Entradas mineras a los fi lones de San Joaquín y Gaztelu

Vestigios e historias de los ofi cios antiguos: hornos, carbonería, contrabando…

Hayedo de Unaileku

Monumentos megalíticos y hayas desmochadas de Oieleku

Excursión montañera circular partiendo del aparcamiento de Kauso

Monumentos megalíticos impresionantes: crómlechs de Kauso, Oieleku, Basate…

Amplios bosques de haya desmochada

En torno a Peñas de Aia Recorrido de Bianditz a Aritxulegi

Descripción del patrimonio fundamental del parque natural Peñas de Aia

Crómlech de Errenga

Vistas espléndidas

Excurs i ones de 1 -2 horas

10

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e d e A r d i t u r r i

P�����: Familias: adultos 5 €; 5-12 años 3 €Grupos: 5 €Grupo inferior a 25 personas: 125 €

��������: 2 díasP�����: Adultos 18 €, 5-12 años 12 €Alojamiento (en albergue de montaña Arritxulo)Preguntar preciosFlexibilidad para acordar programa con el grupo

Dólmenes de Igorin (2,5-3 horas)Itinerario de monte circular que comienza y acaba en Epele, Hernani

Dólmenes de Sagastieta, Igorin-Akola…

Vistas espléndidas

El Parque Natural Peñas de Aia a tu alcance

Visita guiada al parketxe y minas de Arditurri

Excursión para conocer los paisajes y vestigios mineros en Arditurri

Excursión de Bianditz a Aritxulegi para conocer el patrimonio esencial del parque natural Peñas de Aia

Monumentos megalíticos y hayas desmochadas de Oieleku

E x c ur s i o n e s d e 2 - 5 h o r a s

E s t a n c i a s

11

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

P a r k e t x e I turraran

P a r k e t x e I turraran

P a r k e t x e P a r k e t x e I turraran

P A G O E T A

12

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

P a r k e t x e I turraran

PARKETXE ITURRARAN

PARQUE NATURAL DE PAGOETA

Protegidos en un magnífi co caserío de la Edad Media, maquetas y soportes interactivos nos muestran el brillo de los tesoros guardados en el Parque Natural Pagoeta. Si a eso añadimos la exposición etnográfi ca en torno a la vida en los caseríos y el jardín botánico próximo, completaremos la magnífi ca oferta del parketxe.

Iturraran es un bello caserío que mantiene su estructura de madera original datada del siglo XVIII y además de centro de acogida al visitante, es también centro de interpretación del Parque Natural de Pagoeta.

En Iturraran se ofrece una exposición permanente que permite conocer el entorno físico y etnográfi co de Pagoeta, un taller didáctico y distintos soportes interactivos. Gracias a ellos, el visitante conocerá el equilibrio entre naturaleza y actividades humanas.

Pagoeta, tal y como indica su nombre, es un lugar de hayas. Abarca una superfi cie de 2.860 ha y el monte Pagoeta, de 678 m de altitud, constituye una de las cimas más signifi cativas de la costa guipuzcoana. Gracias a su cercanía de la costa, así como a su orientación y variedad de suelos, disfruta de una fl ora y fauna muy ricas. En las 16 ha del Jardín Botánico situado junto al parketxe podemos disfrutar de más de 5.000 tipos de planta distintos, de todo el mundo. En el Colmenar didáctico de Iturraran tendremos la oportunidad de conocer directamente la vida oculta y extraordinaria de las abejas. Viendo funcionar la ferrería y molinos de Agorregi podemos aprender cómo era el aprovechamiento del agua según los conocimientos del siglo XVIII. El parque también es refugio para razas de animales domésticas en riesgo de extinción y fauna propia de la vertiente atlántica: betizus, pottokas, ciervos, corzos, jabalíes… Participando en las actividades organizadas o paseando tranquilamente por sus senderos, tendremos la oportunidad de sumergirnos en un mundo que tenemos prácticamente olvidado, ése en el que la vida humana estaba guiada directamente por los ritmos de la naturaleza.

13

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e I t u r r a r a n

P ar k e t x e I t u rr ar a nMUCHO MÁS QUE UN CASERÍO CON JARDÍN BOTÁNICO

Parketxe de Iturraran: 943 835 389iturraran@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.netwww.aiapagoeta.com

En el Parque Natural de Pagoeta patrimonio natural y explotación de recursos van de la mano. Así, se ofrecen numerosas actividades cuyo objeto es explicar tanto el conocimiento de fauna y fl ora como la esencia de las numerosas explotaciones perdidas en el tiempo. Y, al efecto, los contenidos fundamentales serán el mundo de las abejas, las distintas facetas y pautas de la alimentación, los elementos de los distintos ecosistemas y la ferrería y molinos de Agorregi.

Entrada:Adultos: 1 €niños (5-12 años): 0,5 €Visita guiada: 1 €

14

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e I t u r r a r a n

Animales de Pagoeta(EP ����� 3)POR LA MAÑANA:

Recorrido guiado por Sarrola (ciervos, pottokas, betizus, ...)

POR LA TARDE:Desarrollo de unidad didáctica (parketxe)Conocer la biología y habitat del animal secreto

Ecosistemas de Pagoeta(EP ����� 3)POR LA MAÑANA:

Recorrido guiado a la escuela de la naturaleza de Sagastizabal y gymkhanaDesarrollo de unidad didáctica

POR LA TARDE:Juegos sobre animales, fl ora y geología

Conocer a las abejas(EP ������ 1 � 2)

Conocer las abejas con apertura de las colmenasJuego del cuentoDegustación de productos apícolas Fabricación de velas (parketxe)

Alimentación y medio ambiente(EP ������ 1 � 2)

Conocer los cereales y hacer bollos de pan (parketxe)Juego de la pirámide alimenticiaRecorrido guiado a Agorregi y ver los molinos en funcionamiento

Ferrería y molinos(ESO ������ 1 � 2, B�����������)

Audiovisual en torno a los molinos (parketxe)Conocer la industria del hierro mediante maquetas de ofi cios antiguosVer en funcionamiento la ferrería y molinos de Agorregi

Flora(EP ����� 3)

Recorrido y gymkhana por el jardín botánicoJuego de los bosques (parketxe)Desarrollo de unidad didáctica

O f er t a e d u c a t i v aUNA MANANA EN ELPARQUE NATURAL DE PAGOETA

UN DIA EN ELPARQUE NATURAL DE PAGOETA

Precio: 6 €

Precio: 3 €

Precio: 3 €

Precio: 3 €

Precio: 3 €

Precio: 6 €

Duración: 6 horas

Duración: 3 horas

Duración: 3 horas

Duración: 3 horas

Duración: 4 horas

Duración: 6 horas

Nota: Hay que traer la comida de casa

, ,

15

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e I t u r r a r a n

Excursiones conguia y estancias

Colmenar (1,5 horas)

Conocer las abejas con apertura de las colmenas

Conocer los benefi cios de las abejas y su importancia en la naturaleza

Ferrería y Molinos de Agorregi (1,5 horas)

Recorrido guiado a Agorregi

Visita a ferrería y molinos

Conocer el modo de vida y ofi cios antiguos

Animales de Pagoeta (1,5 horas)

Recorrido guiado por Sarrola (ciervos, pottokas y betizus)

P�����: Familias: adultos 2,5 €; 5-12 años 1,5 €Grupos: 2,50 €Grupo inferior a 25 personas: 70 €

guia y estanciasExcursiones conguia y estanciasExcursiones con,

Excurs i ones de 1 -2 horas

16

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e I t u r r a r a n

Caserío Iturraran y ferrería y molinos de Agorregi (3 horas)

Audiovisual del parque

Conocer el modo de vida y ofi cios antiguos

Recorrido guiado a Agorregi

Visita a ferrería y molinos

Colmenar y fabricación de velas (3 horas)

Conocer las abejas con apertura de las colmenas

Degustación de productos de las abejas

Fabricación de velas

Colmenar y jardín botánico (3 horas)

Conocer las abejas con apertura de las colmenas

Recorrido por el jardín botánico

Conocer la importancia de la polinización

Excurs i ones de2-5 horas

Jardín botánico: las cuatro estaciones (3 horas)

Recorrido por el jardín botánico

Conocer la capacidad de las plantas para adaptarse a los distintos climas y lugares

Concienciar sobre la diversidad vegetal

Paisaje cultural: monte y bosque (3 horas)

Recorridos guiados, adaptados a los distintos visitantes

Aproximación al entorno rural

Conocer los animales de Pagoeta (ciervos, pottokas y betizus)

Conocer el modo de vida y ofi cios antiguos

Concienciar sobre la interacción entre el ser humano y el medio ambiente

P�����: Familias: adultos 5 €; 5-12 años 3 €Grupos: 5 €Grupo inferior a 25 personas: 125 €

17

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

P a r k e t x e e x p a n d i d o d eP a r k e t x e e x p a n d i d o d eL izarrusti-Barandiaran

P a r k e t x e e x p a n d i d o d eL izarrusti-Barandiaran

P a r k e t x e e x p a n d i d o d eP a r k e t x e e x p a n d i d o d eL izarrusti-Barandiaran

A R A L A R

18

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

P a r k e t x e e x p a n d i d o d eL izarrusti-Barandiaran

PARKETXE DE LIZARRUSTI

PARQUE NATURAL DE ARALAR

MUSEO JOXE MIEL BARANDIARAN

Dos edifi cios componen el escaparate de las distintas facetas del Parque Natural de Aralar: el Parketxe de Lizarrusti y el museo Joxe Miel Barandiaran. Con la ayuda de los medios disponibles en ambos edifi cios cargados de historia, el visitante descubrirá la naturaleza y la mitología escondidas en los parajes más recónditos del Parque Natural de Aralar.

Las 10.972 hectáreas que abarca el Parque Natural de Aralar bajo la sombra del monte Ganbo guardan auténticos tesoros del patrimonio natural. Una cuarta parte del parque natural está cubierta por hayedos, la mayoría de ellos ubicados entre Lizarrusti y Balankaleku. En el embalse de Lareo se azula el refl ejo bello y pausado de los bosques frondosos. El valle de Arritzaga, además de proponer un viaje a la época en que se explotaban las minas, ofrece la oportunidad de gozar de unas cascadas magnífi cas. El Txindoki (Larrunarri), símbolo del montañismo guipuzcoano con sus 1.346 metros, acoge gozoso a todo aquel que desee disfrutar de sus vistas espectaculares. Prados, majadas, ovejas latxas, dólmenes y otro tipo de vestigios o el queso de Idiazabal son elementos de una cultura, la cultura pastoral, desarrollada en las tierras de nuestra mancomunidad a lo largo de más de 5.000 años.

El Parketxe de Lizarrusti se sitúa en la que fuera casa de los antiguos Miqueletes. Además de albergar la recepción, bar, restaurante y albergue, incluye también el centro de interpretación. Este último, tiene tres salas principales: aula de los sentidos, aula de itinerarios y espacio lúdico.

El Museo Jose Migel Barandiaran está ubicado en el viejo molino Larruntza del Barrio de San Gregorio en Ataun y explica la vida y obras de quien fuera nuestro convecino y gran historiador de la etnografía y prehistoria de nuestro país.

19

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e e x t e n d i d o L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n

Parketxe expandido de Lizarrusti - Barandiaran

FUSIÓN DE NATURALEZA E HISTORIA

Parketxe de Lizarrusti: Alto de Lizarrusti (Ataun) | 943 180 335 - 943 670 249 (actividades) 943 582 069 (alojamiento)lizarrusti@gipuzkoamendizmendi.netMuseo Joxe Miel Barandiaran: Larruntza errota, San Gregorio (Ataun) | 943 180 335 - 943 670 249barandiaran@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.net

Se llevan a cabo actividades cuya fi nalidad es subrayar la esencia del patrimonio natural y cultural del Parque Natural de Aralar, las características del entorno y su relación con los seres humanos que lo habitan. Dichas actividades se desarrollan en el museo Joxe Miel Barandiaran, el Parketxe de Lizarrusti y a lo largo de talleres o itinerarios con guía.

Museo Joxe Miel BarandiaranEntradaAdultos: 1 €Niños (5-12 años): 0,5 €Visita Guiada: 1 €

Parketxe de LizarrustiEntrada libreVisita guiada; 1 €

20

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e e x t e n d i d o L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n

O f er t a e d u c a t i v aUNA MANANA EN ATAUN

UN DIA EN ATAUN

UNA MANANA EN ELPARQUE NATURAL DE ARALAR

UN DIA EN ELPARQUE NATURAL DE ARALAR

Mitología de Aralar y Joxe Miel Barandiaran(EP, ESO, B�����������)

Excursión por AtaunVisita al museo Joxe Miel BarandiaranDesarrollo de unidad didáctica

Patrimonio cultural de Aralar(EP ������ 2 � 3, ESO, B�����������)POR LA MAÑANA:

Excursión por Ataun (mitología)Visita al museo Joxe Miel Barandiaran

POR LA TARDE:Visita al molino Errotatxo y serreríaTaller: excavación arqueológica / arte rupestre

Nota: hay que traer la comida de casa

Nota: hay que traer la comida de casa

Ecosistemas de Aralar(EP ������ 2 � 3, ESO, B�����������)

Excursión por el Parque Natural (Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti)Biodiversidad y geologíaDesarrollo de unidad didáctica

Megalitos y ganadería(ESO ����� 2, B�����������)

Excursión por el parque natural (Lizarrusti-Dolmen-Lizarrusti)Visita al parketxe de LizarrustiDesarrollo de unidad didáctica

Precio: 3 €

Precio: 6 € Precio: 6 €

Precio: 3 €Duración: 3 horas

Duración: 6 horas Duración: 6 horas

Duración: 3 horas

,

,

,

,

21

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e e x t e n d i d o L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n

(EP ������ 2 � 3, ESO, B�����������)DÍA 1:POR LA MAÑANA:

Excursión por Ataun (mitología)Visita al museo Joxe Miel Barandiaran

DÍA 2:POR LA MAÑANA:

Paisajes culturales del Parque Natural de Aralar Excursión (Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti)

Comida en el Parketxe de Lizarrusti

POR LA TARDE:Taller:

excavación arqueológica / arte rupestreDesarrollo de unidad didáctica

Posteriormente:Traslado al albergue de Lizarrusti Cena y noche

Precio: 9 €Alojamiento: 28 €(1 desayuno, 1 comida, 1 cena, 1 noche)

*Transporte necesario para llevar al grupo a Lizarrusti y/o recogerlo posteriormente (2,5-7 € por persona)

Nota:hay que traer la comida de casa

Duración: 3 horas

Duración: 3 horas

Duración: 3 horas

DOS DIAS EN ELPARQUE NATURAL DE ARALAR

,

22

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e e x t e n d i d o L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n

(EP ����� 3, ESO, B�����������)DÍA 1:POR LA MAÑANA:

Excursión por Ataun (mitología)Visita al museo Joxe Miel Barandiaran

DÍA 2:POR LA MAÑANA:

Megalitos y ganadería Excursión por el parque natural (Lizarrusti-Dolmen-Lizarrusti)

DÍA 3:POR LA MAÑANA:

Desarrollo de unidad didácticaTalleres y juegos de grupo

(en el bosque y parketxe)

POR LA TARDE:Taller:

excavación arqueológica / arte rupestreDesarrollo de unidad didáctica

Posteriormente:Traslado al albergue de Lizarrusti

Cena y noche

Precio: 15 €Alojamiento: 45 €(2 desayunos, 2 comidas, 2 cenas, 2 noches)

* Transporte necesario para llevar al grupo a Lizarrusti y/o recogerlo posteriormente (2,5-7 € por persona)

Nota:comida en el monte (bolsa de viaje)

Nota:hay que traer la comida de casa

Duración: 3 horas

Duración: 7-8 horas

Duración: 3 horas

Duración: 3 horas

TRES DIAS EN ELPARQUE NATURAL DE ARALAR

,

23

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

Museo Joxe Miel Barandiaran y Errotatxo (2 horas)

Visita guiada al museo para conocer la vida y obras de Joxe Miel Barandiaran

Visita guiada al molino Errotatxo y serrería

Excursión mitológica (2 horas)

Salida del barrio San Martín para terminar en el museo Joxe Miel Barandiaran

Visita guiada al molino Errotatxo y serrería

Recorrido accesible entre Larraitz y Abaltzisketa (2 horas)

Patrimonio natural: paisaje, fl ora y fauna

Antiguas creencias y costumbres ligadas al ser humano y la naturaleza

P�����: Familias: adultos 2,5 €; 5-12 años 1,5 €Grupos: 2,50 €Grupo inferior a 25 personas: 70 €

Excursiones conguia y estanciasguia y estanciasExcursiones conguia y estanciasExcursiones con,

Excurs i ones de 1 -2 horas

24

B o s t g u n e , m a k i n a b a t a u k e r a L i z a r r u s t i - B a r a n d i a r a n p a r k e t x e h e d a t u a

D�������: 2 díasP�����: Adultos: 13 €; 5-12 años 12 €Alojamiento (en el parketxe de Lizarrusti)Preguntar preciosFlexibilidad para acordar el programa con el grupo

La Casa: mucho más que una vivienda (3 horas)

Ver desde el exterior la casa natal y residencia de Joxe M iel Barandiaran

(Sara Etxea)

Visita al cementerio del barrio San Gregorio para ver la tumba de Joxe M iel Barandiaran

Visita guiada al museo Joxe Miel Barandiaran

Paisajes culturales del parque natural de Aralar (3 horas)

Itinerario de monte Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti

Visita guiada al parketxe de Lizarrusti

Patrimonio natural de Aralar: bosque y geología

Distintas actividades humanas: ganadería, silvicultura…

Megalitos y ganadería de Aralar (4,5 horas)

Visita guiada al parketxe de Lizarrusti

Itinerario de monte Lizarrusti-Dolmen-Lizarrusti

El patrimonio del parque natural de Aralar a tu alcance

Visita guiada al museo Joxe Miel Barandiaran

Recorrido mitológico

Itinerario de monte Lizarrusti-Lareo-Lizarrusti

Visita guiada al parketxe de Lizarrusti

Excursión montañera Lizarrusti-Dolmen-Lizarrusti

Excursiones de 2-5 horas E s t a n c i a s

P�����: Familias: adultos 5 €; 5-12 años 3 €Grupos: 5 €Grupo inferior a 25 personas: 125 €

25

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

p a r k e t x e d e

Arantzazup a r k e t x e d e

ArantzazuA I Z K O R R I

26

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

p a r k e t x e d e

Arantzazu

PARKETXE DE ARANTZAZU

PARQUE NATURAL DE AIZKORRI-ARATZ

Las 15.919 hectáreas del Parque Natural Aizkorri-Aratz albergan numerosos tesoros con brillo propio. Así, este rico entorno que aglutina patrimonio natural y cultural ofrece facetas muy variadas. Desde el monte Aitxuri, cima de Gipuzkoa, se puede sentir la fuerza seductora de los puntos de interés ubicados en su falda. Las cuevas de San Adrián (Lizarrate) desnudan la piedra caliza y nos ofrecen, además de los restos del castillo que claman por un olvido de siglos, su ermita y restos de la calzada utilizada desde la antigüedad. Urbia y Degurixa, entornos de actividad pastoril desde hace más de 5.000 años, ofrecen testimonio de la huella viva dejada por dicha actividad. El hayedo de Altzania es particularmente destacable entre los bosques del parque natural, ya que sus 2.000 hectáreas albergan una vida natural muy variada. Asimismo, merece la pena conocer las hermosas hayas desmochadas del hayedo de Iturrigorri.

Si hay un lugar que aglutine las facetas espiritual, cultural y natural del parque, ése es Arantzazu. Además, de allí mismo parte el itinerario accesible que lleva hasta el caserío Gomiztegi. En un entorno que fusiona espiritualidad, naturaleza y cultura, constituye la entrada al Parque Natural de Aizkorri-Aratz. Una vez dentro, tendremos la oportunidad de conocer la magia del mundo subterráneo, adentrarnos en sus bosques o profundizar en la evolución de la ganadería.

Parketxe situado en el centro Gandiaga II Topagunea, además de lugar de acogida al visitante, es también centro de interpretación.

Ofrece recursos como una exhibición permanente, aulas didácticas o soportes interactivos al objeto de explicar los tesoros del Parque Natural. A través de los mismos podremos conocer su mundo subterráneo, adentrarnos en sus bosques o profundizar en la evolución de la ganadería.

27

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e d e A r a n t z a z u

Parke t x e de Aran tzazuUN LUGAR PARA REFLEXIONAR Y APRENDER

Parketxe de Arantzazu: Barrio Arantzazu, edifi cio Gandiaga II Oñati | 943 782 894 | arantzazu@gipuzkoamendizmendi.netwww.gipuzkoamendizmendi.net

Se ofrecen actividades basadas en los distintos aspectos y características del Parque Natural Aizkorri-Aratz. Además de conocer el entorno, se explican también los distintos modos de vida del ser humano en el lugar.

EntradaAdultos: 1 €Niños (5-12 años): 0,5 €Visita guiada: 1 €

28

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e d e A r a n t z a z u

O f er t a e d u c a t i v aUNA MANANA EN ARANTZAZU

UN DIA EN EL PARQUE NATURAL

DE AIZKORRI-ARATZ

El Bosque(EP ������ 1, 2 � 3)POR LA MAÑANA:

Excursión al bosque de IturrigorriHayas desmochadas Indicadores de biodiversidad

POR LA TARDE:Perspectiva del parque (parketxe)Evolución de los bosques (de proveedor a espacio de ocio) Desarrollo de unidad didáctica

Pastoreo(EP ����� 3, ESO ������ 1 � 2, B�����������)(M���� ��������: EP ������ 2 � 3, ESO ����� 1)POR LA MAÑANA:

Excursión Larrez larre (pastos de montaña)Majada de Duru y pastoreo de montaña Cabañas de montaña (viviendas de pastor)

POR LA TARDE:La vida del pastor actual (Artzain Eskola)Nombres de animales de raza latxaAlimentos de los animales Desarrollo de unidad didáctica

Paisajes culturales de Aizkorri-Aratz(ESO ������ 1 � 2, B�����������)POR LA MAÑANA:

Excursión montañera a UrbiaLeyenda de ArantzazuAtravesar los bosques (tipos de árboles)La huella del pastoreo en el paisaje

POR LA TARDE:Visita al parketxeDesarrollo de unidad didáctica

Conocer Arantzazu(EP ������ 1, 2 � 3)

Peculiaridades de Arantzazu Explicación del parque en su totalidad (parketxe)Gallinita ciega (itinerario adaptado) Desarrollo de unidad didáctica

Tesoros subterráneos y en superfi cie(EP ������ 2 � 3, ESO ������ 1 � 2, B�����������)

Superfi cie del parque: formaciones calizas, bosques y prados (parketxe)

Conocer las cuevas de Arrikrutz (estalactitas, estalagmitas, excéntricas…) Desarrollo de unidad didáctica

El Bosque (EP ������ 1, 2 � 3)En el itinerario adaptado Arantzazu-Gomiztegi

Explicación del parque en su totalidad (parketxe)La fauna del parque a tu alcance Los secretos del haya desmochada (cuento de la haya Paula) Desarrollo de unidad didáctica

Precio: 3 €

Precio: 3 €

Precio: 3 €

Duración: 3 horas

Duración: 3 horas

Duración: 3 horas

Nota:hay que traer la comida de casa

Precio: 6 €

Precio: 6 €

Precio: 6 €

Duración: 6 horas

Duración: 6 horas

Duración: 6 horas

,

,

29

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e d e A r a n t z a z u

Conocer Arantzazu (2 horas)Peculiaridades de ArantzazuExplicación del parque en su totalidad (parketxe)Itinerario adaptado de ArantzazuElgea-Urkila. Límite con Álava

Leyenda de Arantzazu (2 horas)Subida a pie a UrbiaRestos de la cabaña de Rodrigo de BaltzategiFuente de Erroitegi

Itinerario adaptado Arantzazu-Gomiztegi (2 horas)

Ermita de SantutxuPeñakulo, caserío construido contra la piedraObservatorio de ArantzazuPrados de GomiztegiVisita a Artzain Eskola

Excursiones conguia y estanciasguia y estanciasExcursiones conguia y estanciasExcursiones con,

Excurs i ones de 1 -2 horas

P�����: Familias: adultos 2,5 €; 5-12 años 1,5 €Grupos: 2,50 €Grupo inferior a 25 personas: 70 €

30

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s P a r k e t x e d e A r a n t z a z u

Paisajes culturales de Aizkorri-Aratz (4 horas)

Analizar la excursión en la maqueta del parketxeSubida de Arantzazu a UrbiaLeyenda de la virgen y restos de la cabaña de Rodrigo de BaltzategiUrbia, prados de montaña interminablesRitual del dolmen A la majada de Duru por senderos ovinos

Hayas y hayas desmochadas de Iturrigorri (4 horas)

Conocer su evolución en la sección sobre el bosque (parketxe)Excursión a IturrigorriCampos de fútbol de los franciscanosHayedo y hayas desmochadas

Indicadores de biodiversidad

Audiovisual en torno al modo de vida de los pastores vascosMajada de Duru y pastoreo de montañaVista de Oñati desde la cima del monte Belarko

Artzain Eskola, modelo del pastoreo actual

Camino oculto (4 horas)Campos de fútbol de los franciscanosMajadas, carboneras de Arriona y BellotzaHayas desmochadas de IturrigorriSubida a Arantzazu

Tesoros subterráneos y de superfi cie (4 horas)

Descenso a la hondonada de ArantzazuCueva de GesaltzaCaserío y venta de Arrikrutz Cuevas de Arrikrutz

Caseríos de Arantzazu, piedra y agua (4 horas)

Descenso al barranco de ArantzazuCaseríos Arrola y Albitxuri y casa vecinalArroyo ArantzazuAntiguo molino de Akuegi Manantial de Iritegi

Excursiones de 2-5 horas

P�����: Familias: adultos 5 €; 5-12 años 3 €Grupos: 5 €Grupo inferior a 25 personas: 125 €

Larrez larre (por los pastos de montaña) (4 horas)

31

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

KutxaEspacio de la CienciaKutxaEspacio de la CienciaKutxaEspacio de la CienciaKutxaEspacio de la Ciencia

32

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s

KutxaEspacio de la Ciencia

KUTXAESPACIO DE LA CIENCIA

Ubicado en el parque tecnológico de Miramon, constituye un escenario que conecta a la naturaleza con el entorno urbano. En él, se muestran al visitante los parques naturales y parketxes de Gipuzkoa. De esta forma, el KutxaEspacio de la Ciencia es el acceso a la naturaleza desde la ciudad.

Se trata de un área que pone a disposición del visitante los parques naturales y parketxes de Gipuzkoa; es, por lo tanto, la entrada a la naturaleza en la ciudad. Además de presentar la información de forma atractiva, tiene un nuevo estilo comunicativo basado en el manejo de objetos y la experimentación. El KutxaEspacio de la Ciencia pretende ser un espacio vivo, donde participar en actividades ligadas al mundo de la ciencia y la técnica. Es un centro científi co divulgativo apto para todas las edades, un recurso idóneo y complementario a los programas educativos para comprender los principios científi cos, tanto en familia como individualmente. En defi nitiva, es parte de la obra social de Kutxa, Caja de Ahorros de Gipuzkoa y San Sebastián y su objetivo es constituir un recurso cultural y educativo al servicio de la sociedad guipuzcoana.

Además de lugar para aprender y acercarse a la ciencia, es un espacio adaptado a personas de cualquier edad y condición. Así, ofrece recursos muy diversos: salas que albergan exposiciones tanto temporales como permanentes, Txikiklik para los más pequeños, observatorio astronómico y planetario multimedia-digital, entre otros.

No es casualidad que constituya el acceso a la naturaleza desde la ciudad, ya que en su entorno más próximo podemos admirar más de 50 tipos de árboles distintos. Además, en su jardín podemos disfrutar de las maquetas de 20 edifi cios históricos signifi cativos de Gipuzkoa.

33

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s K u t x a E s p a c i o d e l a C i e n c i a

KutxaEspac i o de la Cienc iaACCESO A LA NATURALEZA ENCLAVADO EN LA CIUDAD

KutxaEspacio de la Ciencia : Mikeletegi pasealekua 43-45 20.009 Donostia / San Sebastián 943 012 478kutxaespacio@kutxagunea.orgwww.kutxaespacio.es

Ubicado en el parque tecnológico de Miramon, en Donostia-San Sebastián, y en conjunción con el medio ambiente circundante, es un espacio que permite aprender distintos aspectos innovadores y peculiares de la ciencia. KutxaEspacio ofrece la oportunidad de visitar la exposición permanente HIPATIA, desarrollar talleres adaptados a los distintos ciclos educativos o desarrollar los programas emitidos en el planetario.

Entrada2 actividades con guía: 5,5 €3 actividades con guía: 7,5 €

34

C i n c o e s p a c i o s , i n fi n i d a d d e o p c i o n e s K u t x a E s p a c i o d e l a C i e n c i a

KutxaEspac i o de la Cienc iaACTIVIDADES DE DOS HORAS OFERTA ADAPTADA A CADA CICLO EDUCATIVO

1.EDUCACIÓN INFANTIL:a.Taller sobre los bosques, en el nuevo Txikiklikb.Visita guiada al museoc.Tercera actividad: Sesión en el nuevo Planetario Txiki + 2 € más

2.EP 1:a. Taller “Natura eta Zu”, en el nuevo Txikiklikb. Visita guiada al museoc.Tercera actividad:

Sesión en el nuevo Planetario Txiki + 2 € más

3.EP 2: a.Naturaleza sensata, en el nuevo Txikiklikb.El secreto del cohete de cartón, en el Planetario digitalc.Tercera actividad:Visita guiada al museo + 2 € más

4.EP 3:a.Taller El Ciclo del Aguab.Visita guiada al museoc.Tercera actividad: El secreto del cohete de cartón, en el

Planetario digital + 2 € más

5.ESO 1:a.Taller sobre electricidadb.Visita guiada al museoc. Tercera actividad:Explicación del cielo durante el día,

Planetario digital + 2 € más

6.ESO 2:a.Taller sobre electricidadb.Taller sobre energías alternativasc.Tercera actividad: Explicación del cielo durante el día, en el Planetario digital + 2 € más

7.BACHILLERATO:a.Taller sobre electricidadb.Explicación del cielo durante el día, en el Planetario digitalc.Tercera actividad: Visita guiada al museo + 2 € más

Planetario digital + 2 € más

en el Planetario digital + 2 € más

35

D�������

PEÑAS DE AIAPEÑAS DE AIA

PAGOETAPAGOETA

ARALARARALAR

AIZKORRI-ARATZAIZKORRI-ARATZAIZKORRI-ARATZ

O����

Z����� A����

O�������

A��

Z�����

A-8

A-15

E-5

E-80

E-70

GI -631

N-634

N-1

GI -632

AP-1

Iturraran

Arditurri

KutxaEspacio

Lizarrusti

Barandiaran

Arantzazu

Red de Parketxes de GipuzkoaCinco espacios, infinidad de opciones

AiakoUdala

OñatikoUdala

OiartzungoUdala

AtaungoUdala