Haur Hezkuntza3 urte

BERRIAMARA SISTEMA

GL

LOBALIZAZIOA SISTEMA IREKI BATEN BARRUKO BIZI BILAKABIDE GISAA GLOBALIZACIÓN COMO PROCESO VITAL DENTRO DE UN SISTEMA ABIERTO

1

okumentu honen bidez eskolako ezaugarri nagusiak jakitera eman nahi ditugu, honetarako oinarrizko bi dokumentu aipatuko ditugu: Ikastetxeko Hezkuntz

Proiektua (I.H.P.) eta Ikastetxeko Curriculum Proiektua (I.C.P.) D I.H.P. gure oinarrizko dokumentua da eta bertan gure hezkuntz asmoa, lortu nahi duguna, jasota dago. Eskola-elkarte osorako (ikasle, irakasle, guraso, pertsonal ez-irakaslea) norberaren eta taldearen hazkunde bidetzat jotzen dugu. Ikasleari buruz dugun kontzepzioa da gure I.H.P.ren ardatza: • Ikasle bakoitza izaki globala da, beraz, bere garapenaren esparru guztiak

interesatzen zaizkigu: nortasuna, harreman sozialak eta arloekin lotutako ikasketak. GURE HELMUGA HAURRAREN GARAPEN ARMONIKO ETA GLOBALA SUSTATZEA DA. Beraz, eskolako helburu orokorrak biziki lo-tuta daude garapen hiru esparru hauekin.

• Norberak bere kontzeptu eta emozio eskematik abiatzen da, alegia, bakoi-tzak dakizkien gauzak dakizki eta modu ezberdinean bizi ditu. Norberak bere ahalmena du.

• Badago berezitasun bat haur guztiak batzen dituena: jolasarekiko interesa. Jolasaren bidez helduen mundua imitatzen dute eta imitazio horren bidez ikasten dute.

Printzipio metodologikoak ikaslearen konzeptzioarekin guztiz lotuta daude eta gure eguneroko eginbeharra bideratzen dute: • INDIBIDUALIZAZIOA: Eskolak, ikasle bakoitzak dituen ahalmena eta ego-

era kontuan harturik, bere mailan eta erritmoan lan egiteko aukera emango dion programa ahalbideratu behar du.

• SOZIALIZAZIOA: Kideen arteko elkarreraginak aurrera jotzen eta gure eskemak aldatzen laguntzen digu; honengatik, guk proposatzen ditugun akti-bitate guztiak kontestu sozialak dira. AKTIBITATEA: “Ikasleak bere kasa egin dezakeena, ez dezala irakasleak egin”. Gure helburu

• a ikasle gogotsuak, aurrea hartzen dutenak, jakinmina du-

• daramana kanporatu eta bere berezitasunaz ja-

• da. Muga bakarra besteen es-

tenak lortzea da. SORMENA: Gizaki orok duen gaitasuna da. Eremu guztietan sustatzen dugu, pertsona bakoitzak barruan betzeko aukera izan dezan. ASKATASUNA: Besteen eskubidea errespetatuz, bakoitzak pentsatzeko, adierazteko, eta aukeratzeko duen eskubidea kubidea da, honi “ muga soziala” deitzen diogu.

2

• u normalizazio prozesua. Egoera

n dadin. GLOBALIZAZIOA: Bizitza globala da. Haurra bizirik eta bizitzen nahi dugu

eskolan eta bizi delako ikasiko du.

a egiteko era zehatz ba-era eramaten gaitu. Ondoren datozen metodologia ezaugarriek, ikuskera eta hez-untza-praktikaren arteko koherentzia adierazten dute.

•

arteko harremanak sustatzen dituztelako; egonkorrak,

teeretan zertarakoa

kizuna era an-tolatuagoan burutzen joan dadin.

• Aniztasunaren aldekoak gara. Daukagun programari ikasle bakoitzak bere

iarazten.

rreta Bereziko Zerbitzua. Honek eskolaketan zehar edo une , gaitasun urriak

uten saiatzen da.

NORMALIZAZIOA: Haur bakoitzak inguruan duen espazioa eta bizitzen ari den egoeraz jabetzen joateari deitzen diogberri eta aldakorren aurrean bere buruarekiko konfiantza sustatu nahi dugu erantzuna ahalik eta baikorrena iza

•

Ikastetxeko Curriculum Proiektua (I.C.P.) dokumentuaren bitartez aurreko ideiak eguneroko praktikan gauzatzen dira. Ikasleari buruz dugun ikuskerak, dena antolatzeko, programatzeko, eskuhartzeko eta jarraipentk • Antolamoldea bera eskuharmenerako oinarrizko estrategia da.

Osagarri eta egonkorrak diren kontestu sozialen bidez programatzen dugu, hau da, ikuspuntu multidisziplinarrean arloak elkar batzen diren bizi ekintzen bidez. Aktibitate hauei Kontestu Sozial, Egonkor eta Osagarriak deitzen diegu. Sozialak, umeen ziklo osoan mantentzen direlako; osagarriak, aktibitateen baturak curricu-luma osatzen duelako.

Aktibitate guztiek beraien baitan edo ematen zaien ir•edo helburua dute. Lanak irteera desberdinak izan ditzake, gela barruan bes-teen aurrean aurkeztu, antzeztu, erakusketan azaldu...

• Aktibitate bakoitzak bere lan metodoa du, ikasleak bere egin

Kritika eraikitzailea aurreratzeko baliabidetzat jotzen dugu.

•erritmo eta mailaren arabera heldu diezaioke. Ikasketa prozesua ez da adi-narengatik geld

• Ezberdintasuna aberasgarria da eta ez diskriminatzeko arrazoia. Denok ez-

berdinak gara. Ikastetxeak badu Ajakin batean hezkuntza premia bereziak (edonolako zailtasunak

o apartak,...) dituen ikaslegoaren beharrei eskuharmen zehatzagoen bidez eran-edtz

3

3-6 urteko haurren ezaugarri batzuk Hiru urte dutenean etengabe mugitzeko beharra dute.Garai hau aproposa da ore-azko,mugimenduen koordinaziozko eta erritmo sinplea duten iharduerak prk oposatzeko.

du

oez jabetzen da.

orputzaren atal ezberdinak izenda ditzake eta baita irudi batean ezagutu ere.

eta r-

lagunen batekin edo bestela bere jolas- taldearekin.

utxitu eta bere

Beste mota bateko ariketak ere egin ditzake, adbz: Aurreirakurketa, zenba-kizko,topologiazko eta denborazko nozioetara hurbiltzen laguntzen dutenak

sku-kontrolari esker,gero eta ekintza gehiago burutu ditzake,hobekiago menperatzen E

trazaketa eta esku biak erabiltzen ditu alde bat aukeratu arte. Espazioan,objektuekiko kokatzen ikasten du eta oinarrizko nozi G Ingurune ezaguera eta elkarbizitzak lagunduko dio bere hiztegia zabaltzen. Plastikazko iharduerak oso atsegingarri zaizkio. Gauza bera gertatzen zaio musika eta dan-tza bezalako beste adierazpen motekin. Helduen aurka jarraitzen du,haien aurrean autoafirmatzeko era bat baita, baina gerorrazago zaio amore ematea edo helduek arrazoituriko erabaki nahiz proposamenak onae

tzea.

rain, sarriagotan ikusten zaio O

ere ohitura-sorta ere zabaltzen doa.Honela,helduekiko menpekotasuna gBautonomia gehitu egiten du. Jolas sinbolikoak oso garrantzitsu bihurtzen dira taldearen bizitzan. Hiru urte dituenean pentsamendu logikoaren lehen ezaugarriak agertzen hasten dira,eta horiei esker,sailkapen edo ordenamendu sinpleak egin ditzake,edo baita kantitate edo es-azioaren errepresentaziorako nozio errazak asimilatu ere. p

4

5 urte

4 urte

3 urte

5

TALDE OSOKO SAIOAK

1- SAIO KOLEKTIBOAK

gunean zehar haur talde osoarekin gauzatzen ditugun saioak dira. Gelara sartzen garen bakoitzean haurrak saio horietarako dugun gunean esertzen dira eta saioa hasten da. Egunero lau aldiz egiten

ditugu era honetako saioak: Goizean eskolara sartzerakoan, jolas-orduaren ostean, bazkal ondoren eta arratsaldeko jolas-ordua eta gero.

E

Goizeko sarreran harrerak eta ongi etorriak du lehentasuna. Elkar agur-tzeko unea da, orduan jakiten dugu nortzuk etorri garen eta nor falta den, irrikitan egoten dira irakasle eta taldekideei ekarri dituzten gauzak erakus-teko, gertatu zaiena kontatzeko... Jolas garai eta bazkariaren ondoren gai ugari sortzen dira egunero, aman-komunean jartzeko garaia da, egoerak aztertu eta aurrerabideak aurkitzen saiatu. Haurrentzat berriak diren jarduerak eta materialak (erabilpenerako arauak, mugak,...) ere talde osoko saio hauetan aurkezten dira. Talde osoko saioetan burutzen ditugun jarduera gehientsuenek lotura zu-zena dute hizkuntzaren garapenarekin.

• Bizipen trukea- Solasa Interesatzen zaizkien gaien inguruko elkarrizketetatik abiatzen gara. Ira-kasleak parte hartuko du entzunez, galderak eginez, zehaztasunak eskatuz edota ereduak eskainiz haurren ahozko adierazpena geroz eta aberatsagoa izan dadin. Jarduera honetan talde komunikaziorako derrigorrezkoak diren elementu ugari lantzen dira: parte hartu eta besteek esandakoa entzun, txanda lortu eta itxoin, gaiarekin jarraitu edota gai aldaketa proposatzea, desadostasuna azaltzea,... Adin honetan, haur guztien partaidetza lortzea eta ematen denean modu bideragarrian antolatzea izaten dira irakasleontzat erronkarik nagusienak.

6

• Sketch Irudi osagarriak dituzten antzerkitxo laburrak dira. Eskolan sarritan gerta-tzen zaizkien gauzak edo eskolaz kanpokoak izanik beraientzat esangura-tsuak diren egoerak jasotzen dituzte. Talde osoko saioetan aurkeztu eta antzezten dira eta poliki-poliki egoera bera eta hizkuntza hedatzen eta aberasten saiatzen gara. Lotsati agertu daitezke sarritan horrelako eginkizun baten aurrean, irakasleoi dagokigu parte hartzen laguntzea. • Abestiak, ipuinak, ahokorapiloak, jolas dinamikoak... Bakoitzetik ekintza zerrenda luzea izaten du irakasleak. Nagusiki helburu ludikoa izaten dute eta saioa antolatzeko, arreta berreskuratzeko, deskan-tsu eta lasaitze guneak eskaintzeko erabiltzen ditugu.

• Oinarrizko kontzeptuen ipuinak eta bestelakoak (ikus Antzerkia) Talde osoko saioetan aurkeztu eta kontatzen dizkiegu. Antzezpenerako tes-tua “antzerkia”, taldean beraiekin batera adostu egiten da, hau da, hasiera, pertsonaiak, elakrrizketa eta bukaera. Antzerki txokoan osatzen joango diren hainbat lanen ondoren beste haurren aurrean antzezpena egingo dute eta ikusleen balorapena jasoko dute. 2-MUSIKA Musika programa (Tutti da capo) talde osoarekin egiten ditugun saioetan gauzatzen da. Saio bakoitzak bere egitura du eta musika hizkera (melodia eta erritmoaren oihartzunak, musika irakurketa eta kantua), musika kultura (entzunaldien bidez) eta musika jolasak lantzen joaten dira. 3-JOLAS PSIKOMOTORE SAIOA

Bi psikomotrizitate geletan egiten ditugu. Gela hauek bereziki diseinatuta daude mugimendua-ren bidez haurren adierazpena ahalbideratu eta sustatzeko. Asmatzen dituzten jolasetan mugimenduak sor-tzen dien gozamena izaten da ardatz: erronka berriak, lorpenak, beldurrak gainditzen joatea... Jolas hauetan euren emozioak eta sentimenduak

ere azaleratzen dira. Jolas sinbolikoak ere bere lekua du.

7

ETXEA

ituzten bizipenen adierazpena, barne sentimenduak azaleratzea, kideekin harremanetan jardutea, derrigorrezkoak iruditzen zaiz-

kigu haurrek garapen orekatu bat izan dezaten. Txoko honek aukera zabala eskaintzen die ildo horretatik doazen jolasetan saiatzeko.

D Etxean jolas librean jarduten dira. Bertan aurkituko dituzten materialak papin bat, txakurra, koltxoia, oihalak, telefono bat... Hauen bidez jolas sin-bolikoa eta helduen munduaren imitazioa ahalbideratu nahi dugu.

Jolas horietan heuren mundu afektiboa agertzen joaten da eta inguruneak sortzen dizkien bizi-pen eta egiten dituzten interpre-tazioak azaleratzeko eta lantzen joateko egoera aproposean daude. Jolasean ari direla, panpina ba-tzutan etxean dagoen senidetxoa izango da, txakurraren etxea bel-

durretatik babesteko gordeleku aparta izan daiteke, telefonoak gurasoei “deitzeko” aukera emango die ondoeza edo bakardade unetan, oihalen bidez miresten dituzten pertsonai bihurtuko dira... Etxea bi solairukoa izateak eta espazio batetik bestera joateko duten au-kerak, adin honetan hain berezko duten, mugitu beharra ahalbideratzen du. Joan etorri guzti horien bidez garapen motorikoa eta koordinazioan aurrera egiten dute.

8

MARGOTEGIAsormen zabala

xoko honetan, jarduera plastikoen bidez, adierazpena eta sormena sus-tatu nahi ditugu. T

Guztientzat oso deigarria izaten da materia-lekin esperimentatzea eta hauekin gozatzea, haurren sormena ahalmena bultzatzen dugu-larik; bereziki, material berriak direnekin. Haur batzuk nolabaiteko errezeloa izaten dute, zikintzearen beldurrez edo, eta hauek polikiago sartzen joango dira.

Normalizazio epeak oso garrantzitsuak iruditzen zaizkigu eta irakasleon lanaren atal handi bat osatzen dute adin honetan. Helburua material des-berdinak arrisku eta kalterik gabe erabiltzen ikastea da. Bide honetatik heuren jarduera geroz eta autonomoagoa izango da. Ikasturtean zehar honako teknika hauek lantzen joango dira, material ezberdinak erabiliaz: • Tenperazko margoketa isipuak erabiliz • Marrazkia eta margoketa argizariekin • Paperaren urraketa eskuz • Zulaketa puntzoiaren bidez • Mozketa guraizeak erabiliz • Enkolatua • …

Beste txoko batzutan aurkituko badituzte ere, kontestu honetan ez dizkiegu estereotipoak es-kaintzen. Haurren sormen ahalmena bultzatzea dugu helburu, nahiz eta batzutan amaierako produktua hain ikusgarria ez izan.

9

ANTZERKIA

xoko honetan aho hizkuntza eta gorputz adierazpena bultzatu nahi ditugu nagusiki. Honetarako erabiltzen dugun baliabideetako

bat ipuinak dira. T

Alde batetik oinarrizko kontzep-tuak lantzeko ipuinak daude. Ipuin hauen bidez kontzeptu berriak sartzen eta lantzen joaten gara (koloreak, formak, posizioak, etab) eta baita hitz eta hizkuntz egitura berriak ere.

Antzezpenarako testuan “antzerkia”, taldean beraiekin batera adosten da, hau da, hasiera, pertsonaiak, elkarrizketa eta bukaera. Hau dena liburuxka batean adierazita egongo da eta haurrek erabiliko dute antzezpena egitera-koan. Antzezpenaren ondoren saioaren balorapena egiten dugu: zer gustatu zaien, zer ez den hain ongi atera,... Ikasketa indartzeko eta landutako kon-tzeptuak noraino barneratu dituzten jakiteko fitxa batzuk egiten dituzte banaka, ikasitakoa grafikoki adieraziz. Txoko honetara jolastera datozenean mahaiko banakako lana egiten dute lehendabizi, ipuinari dagozkion fitxak osatuz edo eszena-tokia prestatuz. Amaitzen dutenean eszena tokian jolasten dute nagusiki. Bertan antzerkia entsaitzen dute edo sarritan irakaslea imitatuko dute ipuina kontatuz. Badira ere txoko honetan erabil ditzaketen beste baliabideak: abestiak, sketch-ak eta eskema erritmikoak. Eskema erritmikoak. Haurrek irakurtzen dituzten ikur segidak dira. Hauen bidez erritmoa, mugimenduaren koordinazioa, esker-eskuin eta gora-behera norabideak lantzen ditugu. Musikarekin duen lotura nabarmena da eta irakurketarako ariketa bikaina da.

10

JOLASAK

xoko honetan asmatze jolasean eta jostailu didaktikoekin jardu-ten dira. Asmatze jolaserako eraiketak eta modelatzeko materiala

— plastilina— erabiltzen dute. Jostailu didaktikoan aldiz, puzzleak, enkajeak, seriazioak, orientabide espazialerako jolasak, denborazkoak, elkartzekoak eta abar aurkituko dituzte. Ekintza bakoi-tzean eskaintzen dizkiegun materialen izaera desberdina da: egituratua jostailu didaktikoan eta irekiagoa asmatze jola-sean. Lehenengoan ariketa zuzen buru-

tzea izango dute helburu, bestean gozamenak eta sormenak izango du le-hentasuna. Haurrek egin nahi duten jolasa aukeratzen dute, amaitzen dute-nean armairuan dagokion tokian jasoko dute jolas bakoitzak duen ikurra kontutan izanik. Jolas hauek aldatzen joaten gara berrikuntzak eskainiz eta zailtasun maila gero eta handiagokoak jarriz.

T

Plastilinarekin, haurrek autonomoki jolasten dute bere irudimena landuz. Bukatutakoan, lana erakusketan jartzen dute lagunei erakutsi eta hauen al-detik balorapena jasotzeko. Txoko honen helburuetatik hauek azpimarratuko ditugu: • Gaitasun hauek sustatu: behaketa, aditasuna, kontzentrazioa, sormena,

gozamena, esfortzua, aukeraketa, autonomia, besteen lanekiko errespe-tua...

• Trebetasun batzuk landu: motrizitate fina, begi eta eskuaren arteko ko-ordinazioa, kontzeptu matematikoak,...

• Taldekideen arteko komunikazioa eta elkarlana bultzatu • Materialaren jasoketarako eta erabilpen zuzenerako ohiturak garatzen

eta sendotzen joan Irakaslegoaren lana haurren prozesua behatzean datza nagusiki. Eskuhar-menak izango ditu ekintza suspertu edota haurrei balorapenak eta laguntza eskaintzerakoan.

DK 0201 02/ BER 0/ 2008-04-14

11

12